TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN MÔN HỌC: Kinh tế Chính trị Mác-Lênin GIẢNG VIÊN: TIỂU LUẬN ĐỀ TÀI: THỰC TRẠNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Họ tên : Mã sinh viên : Lớp học : Mã học phần : LỜI MỞ ĐẦU I LÝ THUYẾT VỀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Khái niệm hội nhập kinh tế quốc tế Tính tất yếu khách quan hội nhập kinh tế quốc tế Các loại hình hội nhập kinh tế quốc tế 3.1 Hợp tác kinh tế song phương 3.2 Hội nhập kinh tế khu vực Nội dung hội nhâp kinh tế quốc tế Nguyên tắc hội nhập kinh tế II THỰC TRẠNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Quan điểm, mục tiêu Đảng hội nhập kinh tế quốc tế 1.1 Quan điểm .8 1.2 Mục tiêu Tác động hội nhập kinh tế quốc tế 2.1 Tác động tích cực 2.2 Tác động tiêu cực 10 Thành tựu hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam .12 Hạn chế hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam 13 III PHƯƠNG HƯỚNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỘI NHẬP KINH TẾ TRONG PHÁT TRIỂN CỦA VIỆT NAM 14 Nhận thức sâu sắc thời thách thức hội nhập kinh tế đem lại .14 Xây dựng chiến lược lộ trình kinh tế phù hợp 15 Tích cực, chủ động tham gia vào liên kết kinh tế quốc tế thực đầy đủ cam kết Việt Nam liên kết quốc tế khu vực 15 Hoàn thiện thể chế kinh tế luật pháp 16 Nâng cao lực cạnh tranh quốc tế 17 Xây dựng kinh tế độc lập, tự chủ Việt Nam 17 IV.SINH VIÊN VIỆT NAM TRONG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ 18 V KẾT LUẬN 19 VI TÀI LIỆU THAM KHẢO 21 LỜI MỞ ĐẦU Trong bối cảnh tồn cầu hóa kinh tế, hội nhập kinh tế quốc tế xu hướng lớn tất yếu trình phát triển quốc gia toàn giới Toàn cầu hóa kinh tế gia tăng nhanh mạnh mẽ hoạt động kinh tế, vượt qua biên giới quốc gia, khu vực, từ khiến yếu tố sản xuất lưu thơng phạm vi tồn cầu Do vậy, hội nhập kinh tế quốc tế không nhiệm vụ thời mang tính chất sống cịn kinh tế Việt Nam bối cảnh sau Việt Nam quốc gia phát triển, hội nhập kinh tế với quốc gia khu vực giới thêm phần cấp thiết Hội nhập kinh tế quốc tế tạo điều kiện cho Việt Nam thu hút nguồn ngoại lực, kết hợp với yếu tố nội lực mạnh mẽ sẵn có, tạo thời để phát triển kinh tế Việc thu hút thêm nguồn ngoại lực không đem đến giá trị tức thời kinh tế, đem đến nhiều yếu tố khác mặt khoa học kỹ thuật kinh nghiệm quý báu nước phát triển Tuy nhiên, vấn đề ln có mặt mâu thuẫn, đối lập lẫn nhau, hội nhập kinh tế quốc tế đem đến khơng khó khăn trở ngại kinh tế Việt Nam Đối mặt với thách thức trở ngại, Việt Nam bước chủ động hội nhập kinh tế, khẳng định chủ trương : ‘‘ Việt Nam muốn làm bạn với tất quốc gia giới’’ Vậy thực trạng phương hướng để nâng cao hiệu hội nhập kinh tế Việt Nam bối cảnh nào, em chọn đề tài : ‘‘Thực trạng hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam nay’’ với mục đích tìm hiểu rõ điều Đề tài tổng hợp từ nhiều nguồn khác chỉnh sửa theo ý kiến chủ quan em nên khơng tránh sai sót mong giúp đỡ để sửa chữa hoàn thiện đề tài nghiên cứu em Em xin chân thành cảm ơn ! Document continues below Discover more from: Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin KTCT01 Đại học Kinh tế Quốc dân 999+ documents Go to course 12 Phân tích q trình hội nhập kinh tế quốc tế tác động tích cực Việt Nam Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 100% (48) Vo ghi triet hoc Mac - Lenin 17 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 99% (69) Tiểu luận Kinh tế Chính trị Mác-Lênin 14 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (100) Tài liệu tổng hợp Kinh tế trị Mác LêNin 63 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (134) KTCT - Tài liệu ôn tự luận 57 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (64) Thực trạng cơng nghiệp hóa, đại hóa ở Việt Nam 16 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 100% (21) I LÝ THUYẾT VỀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Khái niệm hội nhập kinh tế quốc tế Hội nhập Kinh tế quốc tế quốc gia q trình quốc gia thực gắn kết kinh tế với kinh tế giới dựa chia sẻ lợi ích đồng thời tuân thủ chuẩn mực quốc tế chung Hội nhập kinh tế quốc tế không xu khách quan yêu cầu nội thân quốc gia Hội nhập trình tất yếu, xu bao trùm mà trọng tâm mở cửa kinh tế, tạo điều kiện kết hợp tốt nguồn lực nước quốc tế, mở rộng không gian để phát triển chiếm lĩnh vị trí phù hợp quan hệ kinh tế quốc tế Hội nhập vừa đòi hỏi khách quan vừa nhu cầu nội phát triển kinh tế nước Hội nhập quốc tế giai đoạn phát triển cao hợp tác quốc tế, trình áp dụng tham gia xây dựng quy tắc luật lệ chung cộng đồng quốc tế, phù hợp với lợi ích quốc gia, dân tộc Việt Nam Hội nhập kinh tế quốc tế nhằm giải vấn đề chủ yếu như: Đàm phán cắt giảm hàng rào thuế quan; Đàm phán cắt giảm hàng rào phi thuế quan; Giảm thiểu hạn chế hoạt động dịch vụ; Giảm thiểu trở ngại hoạt động đầu tư quốc tế; Giảm thiểu trở ngại hoạt động dĩ chuyển sức lao động quốc tế; Điều chỉnh cơng cụ, quy định sách thương mại quốc tế khác Hình 1: Hội nhập kinh tế quốc tế Tính tất yếu khách quan hội nhập kinh tế quốc tế Thứ nhất, xu khách quan bối cảnh tồn cầu hóa kinh tế Tồn cầu hóa q trình tạo liên kết phụ thuộc lẫn ngày tăng quốc gia quy mơ tồn cầu Tồn cầu hóa diễn nhiều phương diện: kinh tế, trị, văn hóa, xã hội,… tồn cầu hóa kinh tế xu trội nhất, vừa trung tâm, vừa sở động lực thúc đẩy tồn cầu hóa lĩnh vực khác Trong điều kiện này, hội nhập kinh tế quốc tế trở thành tất yếu khách quan Toàn cầu hóa kinh tế lơi tất nước vào hệ thống chung, khiến kinh tế nước trở thành phận hữu khơng thể tách rời kinh tế tồn cầu Tồn cầu hóa kinh tế khiến yếu tố sản xuất lưu thơng phậm vi tồn cầu Một nước không hội nhâp kinh tế quốc tế không đủ khả để tự đảm bảo điều kiện cần thiết cho sản xuất phát triển nước Thứ hai, hội nhập kinh tế phương thức phát triển phổ biến nước, nước phát triển điều kiện Đối với nước phát triển hội nhập kinh tế quốc tế hội để tiếp cận sử dụng nguồn lực bên tài chính, khoa học - cơng nghệ, kinh nghiệm nước cho phát triển Khi nước tư giàu có nhất, cơng ty xun quốc gia nắm tay nguồn lực vật chất phương tiện hùng mạnh để tác động lên toàn giới có phát triển kinh tế mở hội nhập quốc tế, nước dạng phát triển tiếp cận nguồn lực cho trình phát triển Hội nhập kinh tế quốc tế đường giúp cho nước phát triển tận dụng thời phát triển rút ngắn, thu hẹp khoảng cách với nước tiên tiến, khắc phục nguy tụt hậu ngày rõ rệt Hội nhập kinh tế quốc tế giúp mở cửa thị trường thu hút vốn, thúc đẩy cơng nghiệp hóa, tăng tích lũy; tạo nhiều hội việc làm nâng cao mức thu nhập tương đối tầng lớp dân cư Tuy nhiên, điều cần ý chủ nghĩa tư đại với ưu vốn công nghệ riết thực ý đồ chiến lược biển q trình tồn cầu hóa thành q trình tự hóa kinh tế áp đặt trị theo quỹ đạo từ chủ nghĩa Điều khiến cho nước phát triển phải đối mặt với khơng rủi ro, thách thức, là: gia tăng phụ thuộc nợ nước ngồi, tình trạng bất bình đẳng trao đổi mậu dịch - thương mại nước phát triển phát triển Bởi vậy, nước phát triển cần phải có chiến lược hợp lý, tìm kiếm đối sách phù hợp để thích ứng với q trình tồn cầu hóa đa bình diện đầy nghịch lý Các loại hình hội nhập kinh tế quốc tế 3.1 Hợp tác kinh tế song phương Hợp tác kinh tế song phương tồn dạng thoả thuận, hiệp định kinh tế, thương mại, đầu tư hay hiệp định tránh đánh thuế hai lần, thoả thuận thương mại tự (FTAs) song phương Loại hình hội nhập thường hình thành sớm từ quốc gia có chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986) coi cột mốc quan trọng đánh dấu thay đổi trình phát triển kinh tế đất nước Đại hội ví “Đại hội đổi mới” Đại hội nhấn mạnh đến việc mở rộng giao lưu quốc tế để thu hút vốn đầu tư nước nhằm phát triển kinh tế đất nước 3.2 Hội nhập kinh tế khu vực Xu hướng khu vực hóa xuất từ khoảng năm 50 kỉ XX phát triển ngày Hội nhập kinh tế khu vực thành cấp độ từ thấp đến cao: Khu vực Mậu dịch tự (FTA), Liên minh Hải quan (CU), Thị trường chung (CM), Liên minh Kinh tế tiền tệ (EMU) Nội dung hội nhâp kinh tế quốc tế Thứ nhất, chuẩn bị điều kiện để thực hội nhập hiệu quả, thành công: Quá trình hội nhập phải cân nhắc với lộ trình cách thức tối ưu, địi hỏi phải có chuẩn bị điều kiện nội kinh tế mối quan hệ thích hợp Các điều kiện sẵn sàng tư duy, tham gia toàn xã hội, hoàn thiện hiệu lực thể chế, nguồn nhân lực và am hiểu mơi trường quốc tế; kinh tế có lực sản xuất thực… điều kiện chủ yếu để thực hội nhập thành công Thứ hai, thực đa dạng hình thức, mức độ hội nhập kinh tế quốc tế : Hội nhập kinh tế diễn theo nhiều mức độ khác Xét hình thức, hội nhập kinh tế quốc tế toàn hoạt động kinh tế đối ngoại nước gồm nhiều hình thức đa dạng ngoại thương, đầu tư quốc tế, hợp tác quốc tế, dịch vụ thu ngoại tệ Nguyên tắc hội nhập kinh tế Một là, tôn trọng độc lập, chủ quyền tồn vẹn lãnh thổ, khơng can thiệp vào công việc nội Hai là, không dùng vũ lực đe doạ dùng vũ lực Ba là, giải bất đồng tranh chấp thông qua thương lượng hồ bình Bốn là, tơn trọng lẫn nhau, bình đẳng có lợi Ngun tắc bao trùm bảo đảm giữ vững độc lập, tự chủ định hướng Xã hội chủ nghĩa, bảo đảm vững an ninh quốc gia, giữ gìn sắc văn hố dân tộc II THỰC TRẠNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Quan điểm, mục tiêu Đảng hội nhập kinh tế quốc tế 1.1 Quan điểm Trên sở thực tiễn đất nước ta từ năm 1980, Đảng ta liên tục phải đối mặt với thách thức lớn, đòi hỏi phải đổi phương pháp lãnh đạo, trước hết đổi tư Trên sở đánh giá đắn tình hình phát triển đất nước, nhận thức sai lầm khuyết điểm thời kỳ lên từ bao cấp, kế thừa thành tựu đắn, Đảng ta đề đường lối đổi toàn diện lĩnh vực Định hướng “đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ với quốc gia, tổ chức kinh tế" đề cập đến Đại hội VII, đến đại hội IX, lần Đảng ta đặt trọng tâm chủ trương “chủ động hội nhập kinh tế quốc tế khu vực” Kể từ đến nay, việc hội nhập kinh tế quốc tế tham gia hiệp định thương mại tự đề cập đến Nghị Chủ trương lớn, quan điểm đạo Đảng phủ quán triệt là: - Thứ nhất, hội nhập kinh tế trọng tâm, hội nhập lĩnh vực khác phải tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế góp phần tích cực vào phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng, bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn phát huy sắc văn hóa dân tộc, thúc đẩy phát triển văn hóa, xã hội; hội nhập lĩnh vực phải thực đồng chiến lược hội nhập quốc tế tổng thể với lộ trình, bước phù hợp với điều kiện thực tế lực đất nước - Thứ hai, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu qủa hợp tác quốc tế, bảo đảm độc lập, tự chủ định hướng xã hội chủ nghĩa bảo vệ lợi ích dân tộc; an ninh quốc gia, giữ gìn sắc văn hố dân tộc, bảo vệ mơi trường - Thứ ba, đẩy nhanh nhịp độ cải cách thể chế, chế, sách kinh tế phù hợp với chủ trương, định hướng Ðảng Nhà nước, chủ động xây dựng quan hệ đối tác mới, tham gia vào vòng đàm phán mới, thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế song phương, khu vực đa phương 10 - Thứ tư, xây dựng triển khai chiến lược, tham gia khu vực mậu dịch tự với đối tác kinh tế - thương mại quan trọng kế hoạch tổng thể với lộ trình hợp lý, phù hợp với lợi ích khả đất nước Chủ động xây dựng thực biện pháp bảo vệ lợi ích đáng Nhà nước, doanh nghiệp người tiêu dùng nước - Thứ năm, đẩy mạnh làm sâu sắc quan hệ với đối tác, đối tác có tầm quan trọng chiến lược phát triển an ninh đất nước, đưa khuôn khổ quan hệ xác lập vào thực chất, tạo đan xen gắn kết lợi ích nước ta với đối tác - Thứ sáu, chủ động tích cực tham gia thể chế đa phương, góp phần xây dựng trật tự trị kinh tế cơng bằng, dân chủ, ngăn ngừa chiến tranh, xung đột, củng cố hịa bình, đẩy mạnh hợp tác có lợi Trong đó, đặc biệt trọng việc tham gia xây dựng Cộng đồng ASEAN, phát huy vai trò Việt Nam ASEAN chế, diễn đàn ASEAN giữ vai trò trung tâm, nhằm tăng cường đoàn kết, gia tăng liên kết nội khối, củng cố quan hệ hợp tác với bên đối thoại ASEAN, thúc đẩy xu hịa bình, hợp tác phát triển khu vực 1.2 Mục tiêu Đảng Chính phủ xác định rõ mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế : - Một là, giữ vững mơi trường hịa bình, ổn định, tranh thủ tối đa nguồn lực bên để phát triển đất nước, nâng cao đời sống nhân dân - Hai là, bảo vệ vững độc lập, chủ quyền, thống toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân chế độ xã hội chủ nghĩa - Ba là, nâng cao vị thế, uy tín đất nước góp phần vào nghiệp hịa bình, độc lập dân tộc, dân chủ tiến xã hội giới Trong trình hội nhập kinh tế, bên cạnh mục tiêu đề lợi ích quốc gia, nâng cao đời sống nhân dân, mặt khác ta phải tuân theo nguyên tắc chuẩn mực quan hệ hợp tác để góp phần nâng cao vị thế, uy tín quốc gia, góp phần vào hịa bình độc lập đất nước tiến toàn xã hội Tác động hội nhập kinh tế quốc tế 2.1 Tác động tích cực Hội nhập kinh tế quốc tế tất yếu khách quan đồng thời mang đến nhiều tác động tích cực : 11 - Tạo điều kiện mở rộng thị trường, tiếp thu khoa học – công nghệ, vốn Một cách khách quan, Việt Nam quốc gia phát triển Tuy nhiên, so với nước lớn giới, trình độ khoa học – cơng nghệ Việt Nam phát triển Hội nhập kinh tế cho khả tiếp cận với công nghệ đầu thời điểm Đồng thời, Việt Nam tạo điều kiện để nhà đầu tư nước tăng cường đầu tư vào Việt Nam, thu hút nguồn vốn dồi dào, tạo đà phát triển mạnh mẽ - Trên sở hiệp định kí kết, chương trình phát triển kinh tế, khoa học kĩ thuật, văn hóa, xã hội phối hợp thực nước thành viên; quốc gia thành viên có hội điều kiện thuận lợi để khai thác toi ưu lợi quốc gia phân công lao động quốc tế, bước chuyển dịch cấu sản xuất cấu xuất nhập theo hướng hiệu hơn; tạo điều kiện tăng cường phát triển quan hệ thương mại thu hút đầu tư nước ngoài, mở rộng thị trường xuất nhập - Tạo nên ổn định tương đối để phát triển phản ứng linh hoạt việc phát triển quan hệ kinh tế quốc tế, thúc đẩy việc tạo dựng sở lâu dài cho việc thiết lập phát triển quan hệ song phương, khu vực, đa phương Đồng thời, hình thành cấu kinh tế quốc tế với ưu quy mô, nguồn lực phát triển, tạo việc làm, cải thiện thu nhập cho dân cư gia tăng phúc lợi xã hội - Môi trường đa quốc gia tạo động lực cạnh tranh, kích thích ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, đổi cấu kinh tế, chế quản lý kinh tế; học hỏi kinh nghiệm quản lý từ nước tiên tiến - Tạo điều kiện cho nước ta tìm cho vị trí thích hợp trật tự giới mới, giúp tăng uy tín vị thế; tăng khả trì an ninh, hồ bình, ổn định phát triển phạm vi khu vực giới - Thông qua việc học hỏi tiếp cận với thể chế quốc gia khác, giúp hoàn thiện hệ thống sách, pháp luật quốc gia kinh tế phù hợp với luật pháp, thơng lệ quốc tế; từ tăng tính chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế - Thông qua hội nhập cạnh tranh, đội ngũ doanh nhân trẻ có kiến thức, động hình thành Điều có nhờ tiếp thu tri thức, công nghệ tiên tiến, phát triển từ quốc gia giới, góp phần tạo động lực phát triển dài hạn, đảm bảo nguồn lực người cho nước ta Tuy nhiên, để giữ chân nhân tài, Việt Nam cần 12 có sách phù hợp, tránh để tình trạng chảy máu chất xám, gây lãng phí nguồn lực, cững tiềm phát triển lớn Việt Nam tương lai 2.2 Tác động tiêu cực Trái lại, hội nhập kinh tế quốc tế đặt nhiều rủi ro, bất lợi thách thức nước ta: - Làm gia tăng cạnh tranh gay gắt khiến nhiều doanh nghiệp ngành kinh tế nước ta gặp khó khăn phát triển Sự lớn mạnh doanh nghiệp nước gia nhập vào thị trường Việt Nam gây lên trở ngại lớn Thách thức lớn dễ nhận thấy xuất phát từ nước phát triển có trình độ kinh tế thấp, quản lý nhà nước nhiều yếu bất cập, doanh nghiệp đội ngũ doanh nhân nhỏ bé, sức cạnh tranh hàng hóa, dịch vụ nói riêng tồn kinh tế nói chung cịn nhiều hạn chế, hệ thống sách kinh tế, thương mại chưa hoàn chỉnh Cho nên, nước ta gặp khó khăn lớn cạnh tranh nước trường quốc tế cấp độ: sản phẩm, doanh nghiệp quốc gia Về mặt sản phẩm, cạnh tranh diễn gay gắt khách hàng có nhiều lựa chọn hơn, yêu cầu sản phẩm ngày khắt khe Ở cấp độ doanh nghiệp, họ gặp phải nhiều nguy hơn, rủi ro phá sản, nợ nần hữu, đặc biệt doanh nghiệp có quy mơ nhỏ Trên cấp độ quốc gia, đặt Việt Nam vào so sánh với quốc gia, yêu cầu thân phải nỗ lực chứng tỏ thân nhiều - Làm gia tăng phụ thuộc kinh tế quốc gia vào thị trường bên ngoài, khiến kinh tế dễ bị tổn thương trước biến động khơng lường trị, kinh tế thị trường quốc tế Chẳng hạn, chiến Nga–Ukraine gần gây nhiều tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam Dễ thấy nhất, ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường dầu khí, nhiên liệu Việt Nam - Có thể dẫn tới phân phối khơng cơng lợi ích rủi ro cho nước, nhóm xã hội, có nguy làm tăng khoảng cách giàu– nghèo, bất bình đẳng xã hội Một phận dân cư hưởng lợi ích hơn, chí cịn bị tác động tiêu cực tồn cầu hố; nguy thất nghiệp phân hoá giàu nghèo tăng lên mạnh mẽ Sức ép toàn diện nước ta thực cam kết với WTO đè nặng lên khu vực nơng nghiệp nơi có tới gần 70% dân số lực lượng lao động xã hội Theo báo cáo từ Tổng cục thống kê, nhóm hộ giàu (20% hộ giàu nhất) có thu nhập bình qn cao gấp lần so với nhóm hộ nghèo 13 Dưới tác động hội nhập kinh tế khoảng cách thu nhập ngày gia tăng, kéo theo tăng cường nhiều yếu tố gây bất bình đẳng xã hội - Làm tăng nguy sắc dân tộc, văn hóa truyền thống bị xói mịn, lấn át văn hóa nước ngồi Nhiều truyền thống văn hóa đẹp đẽ Việt Nam bị lưu mờ, bị thay bới văn hóa nước ngồi Q trình hội nhập quốc tế đặt nước ta trước nguy bị giá trị ngoại lai (trong có lối sống thực dụng, chạy theo đồng tiền), giá trị văn hoá phương Tây xâm nhập ạt, làm tổn hại sắc văn hoá dân tộc Chưa văn hoá nhân loại lại đứng trước nghịch lý phức tạp kỷ ngun tồn cầu hố nay: vừa có khả giao lưu rộng mở, vừa có nguy bị nghèo văn hoá nghiêm trọng - Hội nhập kinh tế quốc tế đặt nước ta trước nguy gia tăng tình trạng khủng bố quốc tế, bn lậu, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh, di dân, nhập cư bất hợp pháp,… Nhiều quốc gia giới phải đối mặt với vấn đề khủng bố, nhập cư bất hợp pháp nặng nề Tại Việt Nam, vấn nạn buôn lậu diễn ra, bối cảnh hội nhập làm gia tăng vấn nạn này, đồng thời làm xuất thêm vấn nạn mới, địi hỏi phủ phải tích cực việc ngăn chặn để bao vệ doanh nghiệp người dân - Hội nhập kinh tế quốc tế tạo số thách thức quyền lực nhà nước, chủ quyền quốc gia phát sinh nhiều vấn đề phức tạp việc trì an ninh ổn định trật tự, an toàn xã hội Đã xuất mưu đồ lấy phụ thuộc lẫn nước để hạ thấp chủ quyền quốc gia; lấy thị trường khơng biên giới để phủ nhận tính bất khả xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ quốc gia… Hội nhập quốc tế nước ta rõ ràng tách rời đấu tranh chống “diễn biến hồ bình” lực chống đối nhiều lĩnh vực Thành tựu hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam - Thể chế kinh tế thị trường ngày hồn thiện, mơi trường kinh doanh ngày thơng thống theo cam kết hội nhập Trong 35 năm đổi hội nhập quốc tế, từ kinh tế nông nghiệp lạc hậu, quy mô nhỏ bé, đến GDP Việt Nam đạt 262 tỷ USD, tăng 18 lần, đứng thứ 44 giới - Về mối quan hệ hợp tác song phương, Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao với 170 quốc gia giới, mở rộng quan hệ thương mại Số lượng thị trường xuất hàng hoá 14 tăng gấp 1,4 lần sau 10 năm, từ 160 tới 230 thị trường nước vùng lãnh thổ Đồng thời, thực ký kết 90 Hiệp định thương mại song phương, nhiều Hiệp định khuyến khích bảo hộ đầu tư, 50 Hiệp định chống đánh thuế hai lần nhiều Hiệp định hợp tác văn hoá song phương với nước tổ chức quốc tế - Về hợp tác đa phương khu vực: Việt Nam có mối quan hệ tích cực với tổ chức tài tiền tệ quốc tế Ngân hàng phát triển Á Châu, Quỹ tiền tệ giới, Ngân hàng giới Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam đẩy mạnh đưa lên tầm cao việc tham gia tổ chức kinh tế, thương mại khu vực giới, ký kết hiệp định hợp tác kinh tế đa phương Việt Nam có bước tiến lớn vào năm 2017 thức tham gia vào Tổ chức Thương mại giới (WTO) sau 11 năm đàm phán gia nhập - Về thu hút FDI, ODA kiều hồi: Việt Nam không nước nhận FDI, mà cịn đầu tư trực tiếp nước ngồi FDI ODA vào Việt Nam góp phần thúc đẩy tăng GDP, tăng vốn đầu tư phát triển xã hội, tăng kim ngạch xuất khẩu, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội góp phần giải vấn đề xã hội - Đầu tư ngước tăng nhanh, thị trường xuất mở rộng Từ tạo nhiều việc làm thúc đẩy tăng trưởng Điều giúp nước ta trở thành nước có tốc độ tăng trưởng cao giới hàng đầu khu vực Phát triển xuất góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, khu vực nơng thơn Phát triển xuất có tác dụng tích cực việc nâng cao trình độ người lao động thúc đẩy chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng cơng nghiệp hóa, đại hóa - Công tác giảm nghèo đặt thành tựu bật Cụ thể, theo thống kê năm 2022, tỷ lệ nghèo đa chiều trì mức giảm 1-1,5%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo huyện nghòe giảm từ 4-5%/năm Đây số tích cực bất chấp ảnh hưởng tồn đọng từ đại dịch Covid-19 tác động tới toàn cầu - Ổn định trị, an ninh quốc gia trật tự an toàn xã hội giữ vững Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế diễn 15 toàn cầu, khoảng cách quốc gia gần xóa bỏ, giữ vững trị, bảo đảm an ninh quốc gia trật tự xã hội thành tựu nhiệm vụ cấp thiết Việt Nam Việc đầu tư vào phát triển kinh tế cấp bách cần thiết chủ quyền quan trọng nhất, Việt Nam giữ vững chủ trương “không đánh đổi chủ quyền lấy phát triển kinh tế” - Vị nước ta nâng cao, bảng xếp hạng số quyền lực châu Á (Asia Power Index) năm 2020 Viện Lowy – viện nghiên cứu sách đối ngoại hàng đầu Australia cơng bố vào ngày 19-10-2020, Việt Nam vượt New Zealand, xếp thứ 12 sức mạnh tổng hợp số 26 quốc gia, vùng lãnh thổ đánh giá Hạn chế hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam - Thể chế kinh tế thị trường đại, hội nhập chưa hình thành đầy đủ, điểm yếu chưa có thị trường cạnh tranh số lĩnh vực quan trọng, gây nên tình trạng cân - Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam quy mơ cịn chưa lớn, tiềm lực hạn chế, sức cạnh tranh thấp, gặp phải nhiều khó khăn đương đầu với doanh nghiệp quy lớn, tạo thương hiệu thị trường quốc tế - Khoảng cách giàu nghèo bị giãn ra, ảnh hưởng đến định hướng phát triển XHCN, cơng tác giảm nghèo nhìn chung chưa bền vững - Một phận giới trẻ bị tác động xấu, chạy theo lối sống thực dụng, coi nặng vật chất, chạy đua theo lợi ích trước mắt, ảnh hưởng đến văn hóa luật pháp, gây nên tác động tiêu cực tới kinh tế Việt Nam - Các vấn đề an tồn thơng tin an ninh mạng thách thức lớn nước ta, điều gây nên nhiều bất cập trình trao đổi bảo mật thông thông tin - Trong số trường hợp, hội nhập kinh tế quốc tế cịn mang tính bị động, bị lơi theo tình u cầu trị, chưa có nghiên cứu sở khoa học thực tiễn mức độ sẵn sàng chuẩn bị kinh tế nước ta chưa cao 16 - Chưa có chiến lược rõ ràng, chủ động tham gia Hiệp định FTA, chưa chuẩn bị tốt điều kiện nước chưa có nỗ lực chung tồn xã hội để tận dụng tối đa hội mà tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế đem lại nhằm thúc đẩy chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng chất lượng, hiệu phát triển bền vững III PHƯƠNG HƯỚNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỘI NHẬP KINH TẾ TRONG PHÁT TRIỂN CỦA VIỆT NAM Nhận thức sâu sắc thời thách thức hội nhập kinh tế đem lại Nhận thức hội nhập kinh tế có tầm quan trọng sức ảnh hưởng to lớn đến vấn đề cốt lõi hội nhập, thực chất nhận thức quy luật vận động khách quan lịch sử xã hội Trong nhận thức, trước hết cần phải thấy hội nhập kinh tế thực tiễn khách quan, xu khách quan thời đại, khơng quốc gia né tránh quay lưng với hội nhập Nhận thức hội nhập kinh tế cần phải thấy rõ mặt tích cực tiêu cực vìtác động đa chiều, đa phương tiện Nhận thức sở để đề đối sách thích hợp nhằm tận dụng ưu khắc chế tác động tiêu cực hội nhập kinh tế quốc tế, phù hợp với điều kiện thực tiễn Về chủ thể tham gia hội nhập, nhà nước chủ thể quan trọng nhưngkhông phải Hội nhập quốc tế toàn diện hội nhập toàn xã hộivào cộng đồng quốc tế, doanh nghiệp đội ngũ doanh nhân lựclượng nòng cốt, nhà nước làm thay cho chủ khác xã hội.Trong tiến trình hội nhập, người dân đặt vào vị trí trung tâm, đó, hộinhập kinh tế quốc tế phải coi nghiệp tồn dân; doanh nhân, doanhnghiệp, đội ngũ trí thức, lực lượng đầu tiến trình Thực tế nay, chủ trương, đường lối, sách hội nhập kinh tế quốc tế Đảng nhà nước có nơi, có lúc chưa quán triệt kịp thời đầy đủ thực nghiêm túc Hội nhập kinh tế quốc tế bị tác động cách tiếpcận phiến diện, ngắn hạn cục bộ; đó, chưa tận dụng hết hội vàứng phó hữu hiệu với thách thức Xây dựng chiến lược lộ trình kinh tế phù hợp Đầu tiên, cần đánh giá bối cảnh quốc tế, xu hướng vận động kinh tế, trị giới; tác động tồn cầu hóa, cách mạng công nghiệp nước cụ thể hóa nước ta Thứ hai, đánh giá điều kiện khách quan chủ quan ảnh hưởng đến hội nhập kinh tế nước ta Cần làm rõ vị trí Việt Nam để xác định khả 17 điều kiện để Việt Nam hội nhập Thứ ba, xây dựng chiến lược hội nhập kinh tế cần nghiên cứu kinh nghiệm nước nhằm đúc rút học thành công thất bại họ, để tránh vào sai lầm mà nước phải gánh chịu hậu Thứ ba, xây dựng chiến lược hội nhập kinh tế cần nghiên cứu kinh nghiệm nước nhằm đúc rút học thành công thất bại họ,để tránh vào sai lầm mà nước phải gánh chịu hậu Thứ tư, xây dựng phương hướng, mục tiêu, giải pháp hội nhập kinh tế phải đề cao tính hiệu quả, phù hợp với thực tiễn lực kinh tế, khả cạnh tranh,tiềm lực khoa học công nghệ lao động theo hướng tích cực, chủ động Thứ năm, chiến lược hội nhập kinh tế phải gắn với tiến trình hội nhập tồndiện đồng thời có tính mở, điều chỉnh linh hoạt để ứng phó kịp thời với biến đổi giới tác động mặt trái phát sinh trình hội nhập kinh tế Thứ sáu, chiến lược hội nhập kinh tế cần phải xác định rõ lộ trình hội nhậpmột cách hợp lý Đây việc làm cần thiết có ý nghĩa quan trọng để đảm bảo hội nhập kinh tế có hiệu quả, nhằm tránh cú sốc khơng cần thiết, gây tổn hại cho kinh tế doanh nghiệp Tích cực, chủ động tham gia vào liên kết kinh tế quốc tế thực đầy đủ cam kết Việt Nam liên kết quốc tế khu vực Đặc trưng hội nhập kinh tế quốc tế hình thành liên kết kinh tế quốc tế khu vực để tạo sân chơi chung cho nước Với tư cách thành viên tổ chức kinh tế quốc tế Việt Nam nỗ lực thực đầy đủ, nghiêm túccác cam kết tích cực tham gia hoạt động khôn khổ tổ chức Việt Nam thực nhiều cải cách sách thương mại theo hướng minh bạch tự hóa thể cam kết đa phương pháp luật thể chế cam kết mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ Việt Nam triển khai đầy đủ, nghiêm túc cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt cắt giảm thuế quan,mở dịch vụ, đầu tư, Việt Nam hồn thành lộ trình cắt giảm theo WTO từ năm 2014 Bên cạnh đó, Việt Nam thực đầy đủ nghĩa vụ ban hành biểu thuế ưu đãi, thuế nhập FTA ký kết Hiện nay, nỗ lực hoàn tất cam kết quốc tế lớn có thời hạn vào 2015 – 2020 nhằm nâng tầm hội nhập quốc tế Việc tích cực tham gia liên kết kinh tế quốc tế thực nghiêm túc cam kết liên kết 18 góp phần nâng cao uy tín, vai trị Việt Nam tổ chức này; tạo tin cậy, tôn trọng cộng đồng quốc tế đồng thời giúp nâng tầm hội nhập quốc tế trêncác tầng nấc, tạo chế liên kết theo hướng đẩy mạnh chủ động đóng góp, tiếp cận đa ngành, đa phương, đề cao nội hàm phát triển để đảm bảo lợi ích cần thiết hội nhập kinh tế Hoàn thiện thể chế kinh tế luật pháp Để nâng cao hiệu hội nhập kinh tế quốc tế cần hoàn thiện chế thị trường sở đổi mạnh mẽ sở hữu, coi trọng khu vực tư nhân, đổi sở hữu doanh nghiệp nhà nước; hình thành đồng loại thị trường; đảm bảo mơi trường cạnh tranh bình đẳng chủ thể kinh tế Đi đôi với hoàn thiện chế thị trường cần đổi chế quản lý nhà nước sở thực chức nhà nước định hướng, tạo môi trường, hỗ trợ giám sát hoạt động chủ thể kinh tế Hội nhập kinh tế quốctế địi hỏi phải cải cách hành chính, sách kinh tế, chế quản lý ngày minh bạch hơn, làm thơng thống mơi trường đầu tư, kinh doanh nước để thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư thành phần kinh tế, nhà đầu tư ngồi nước Đó sở then chốt để nước ta tham gia vào tầng nấc cao chuỗi cung ứng giá trị khu vực tồn cầu Nhà nước cần rà sốt, hồn thiện hệ thống pháp luật, luật pháp liên quan đến hội nhập kinh tế Hoàn thiện pháp luật tương trợ tư pháp phù hợp với pháp luật quốc tế đồng thời phòng ngừa, giảm thiểu thách thức tranh chấp quốc tế, tranh chấp thương mại, đầu tư quốc tế; xử lý có hiệu tranh chấp, vướng mắc kinh tế, thương mại nhằm bảo đảm lợi ích người lao động doanh nghiệp hội nhập Nâng cao lực cạnh tranh quốc tế Hiệu hội nhập kinh tế phụ thuộc nhiều vào lực cạnh trạnh kinh tế doanh nghiệp Để đứng vững cạnh tranh, doanh nghiệp phải trọng tới đầu tư, cải tiến công nghệ để nâng cao khả cạnh tranh Đặc biệt phải học hỏi cách thức kinh doanh bối cảnh mới: (1) học tìm kiếm hội kinh doanh,(2) học kết nối chấp nhận cạnh tranh, (3) học cách huy động vốn, (4) học quản trị bất định, (5) học đồng hành với phủ, (6) học “đối thoại pháp lý” Nhà nước cần tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp vượt qua thử thách thời kỳ hội nhập Nhà nước cần chủ động, tích cực tham gia đầu tư triển khai dự án xây dựng nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn với nhu cầu doanh nghiệp; tổ chức 19