TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA LÍ LUẬN CHÍNH TRỊ -*** - BÀI TẬP LỚN MƠN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MAC-LENIN ĐỀ TÀI: Cơng nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 Họ tên SV: Nguyễn Thùy Trang Mã SV: 11226466 Lớp học phần: KTCT 34 GVHD: Mai Lan Hương HÀ NỘI, 6/2023 LỜI MỞ ĐẦU NỘI DUNG I Một số lý luận cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước cách mạng cơng nghiệp lần thứ tư Một số vấn đề lý luận cơng nghiệp hóa, đại hóa 1.1 Cơng nghiệp hóa 1.2 Hiện đại hóa 1.3 Tính tất yếu khách quan cơng nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam Một số lý luận cách mạng công nghiệp lần thứ 2.1 Nguồn gốc hình thành 2.2 Khái niệm 2.3 Bản chất 2.4 Đặc điểm II Tác động cơng nghiệp hóa, đại hóa việt nam bối cảnh cách mạng cơng nghiệp lần thứ tư Tác động cấp độ kinh tế Tác động đến ngành, lĩnh vực 10 2.1 Ngành tài ngân hàng 10 2.2 Ngành du lịch 12 III Thực trạng cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước 13 Thành tựu cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước 13 Những hạn chế của cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước 14 IV Một số giải pháp đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa 16 Giải pháp chung 16 Liên hệ vai trò sinh viên 17 KẾT LUẬN 19 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 20 [1] LỜI MỞ ĐẦU Cơng nghiệp hóa đại hóa hai yếu tố quan trọng phát triển kinh tế quốc gia Đối với Việt Nam, bối cảnh cách mạng cơng nghiệp 4.0, việc thúc đẩy cơng nghiệp hóa đại hóa cấp thiết có ý nghĩa to lớn trình giải vấn đề diễn Một vấn đề cấp bách tăng cường suất lao động nâng cao chất lượng sản phẩm Cơng nghiệp hóa đại hóa cho phép sử dụng cơng nghệ tiên tiến nhằm giảm thiểu sai sót trình sản xuất tăng cường suất lao động Điều đồng nghĩa với việc sản phẩm sản xuất nhanh chất lượng cao hơn, giúp cải thiện suất mang lại lợi ích kinh tế cho đất nước Ngồi cơng nghiệp hóa đại hóa giúp Việt Nam vượt qua phụ thuộc vào nguyên liệu đầu vào tăng cường độc lập kinh tế Việc phát triển sản phẩm có giá trị gia tăng cao chất lượng cao giúp nâng cao thương hiệu Việt Nam thị trường quốc tế Cuối cùng, cơng nghiệp hóa đại hóa cịn có ý nghĩa quan trọng việc xây dựng xã hội công nghệ thông minh, góp phần vào phát triển bền vững đất nước Việc sử dụng công nghệ tiên tiến giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường Tóm lại, bối cảnh cách mạng cơng nghiệp 4.0, cơng nghiệp hóa đại hóa yếu tố cấp thiết Nhận thức tầm quan trọng vấn đề em chọn đề tài “Cơng nghiệp hóa Hiện đại hóa Việt Nam bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0” để nghiên cứu Là sinh viên năm nên tầm hiểu biết nhận thức hay lý luận em cịn nhiếu thiếu sót Bởi vậy, em mong giúp đỡ cô để viết em hoàn thiện hơn! Em xin chân thành cảm ơn! [2] NỘI DUNG I Một số lý luận công nghiệp hóa, đại hóa đất nước cách mạng cơng nghiệp lần thứ tư Một số vấn đề lý luận cơng nghiệp hóa, đại hóa 1.1 Cơng nghiệp hóa Cơng nghiệp hóa Cơng nghiệp hóa q trình chuyển đổi sản xuất xã hội từ dựa lao động thủ cơng sang sản xuất xã hội dựa chủ yếu lao động máy móc nhằm tạo suất lao động xã hội cao Mơ hình Cơng nghiệp hóa tiêu biểu giới - Mơ hình cơng nghiệp hóa cổ điển Cơng nghiệp hóa nước tư cổ điển (điển hình Anh) gắn liền với cách mạng cơng nghiệp lần thứ nhất, nổ vào kỷ XVIII Cơng nghiệp hóa Anh cơng nghiệp nhẹ, trực tiếp cơng nghiệp dệt vốn ít, thu lãi nhanh Sự phát triển ngành dệt thúc đẩy phát triển ngành trồng chăn nuôi cừu, cung cấp nguyên liệu cho ngành dệt Sự phát triển cơng nghiệp nhẹ nơng nghiệp địi hỏi cung cấp nhiều máy móc, thiết bị sản xuất, tạo tiền đề cho phát triển công nghiệp nặng, trực tiếp ngành khí chế tạo máy Vốn cho cơng nghiệp hóa nước tư cổ điển chủ yếu đến từ khai thác lao động làm thuê, làm phá sản người sản xuất nhỏ nông nghiệp, đồng thời gắn liền với việc xâm chiếm cướp bóc thuộc địa Q trình dẫn đến mâu thuẫn gay gắt tư lao động, làm bùng nổ đấu tranh giai cấp công nhân chống lại nhà tư bản, tạo tiền đề cho đời chủ nghĩa Mác Q trình cơng nghiệp hóa nước tư cổ điển làm nảy sinh mâu thuẫn nước tư với nước tư với nước thuộc địa, trình xâm chiếm cướp bọc thuộc địa dẫn đến phong trào đấu tranh giành độc lập nước thuộc địa, thoát khỏi ách thống trị áp nước tư [3] Q trình cơng nghiệp hóa nước tư cổ điển diễn thời gian tương đối dài, trung bình từ 60 – 80 năm - Mơ hình cơng nghiệp hố kiểu Liên Xơ (cũ) Mơ hình bắt đầu Liên Xô (cũ) vào đầu năm 1930, mở rộng sang nước xã hội chủ nghĩa (cũ) Đông Âu sau năm 1945, số nước phát triển theo đường xã hội chủ nghĩa, có Việt Nam vào năm 1960 Theo mơ hình thường ưu tiên phát triển cơng nghiệp nặng Để đạt mục tiêu đó, nhà nước cần huy động nguồn lực to lớn xã hội để phân bổ, đầu tư cho ngành công nghiệp nặng, trực tiếp ngành khí, chế tạo máy, thơng qua chế kế hoạch hố tập trung, mệnh lệnh Cơng nghiệp hóa với mục tiêu chế cho phép thời gian ngắn nước theo mơ hình Liên Xơ (cũ) xây dựng hệ thống sở vật chất - kỹ thuật to lớn, hoàn thành mục tiêu đề Tuy nhiên, tiến khoa học, kỹ thuật ngày phát triển, hệ thống sở vật chất - kỹ thuật to lớn trình độ khí hố khơng thích ứng được, hạn chế việc ứng dụng tiến kỹ thuật mới, đồng thời với chế kế hoạch hố tập trung mệnh lệnh trì q lâu dẫn đến trì trệ, nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng, sụp đổ Liên Xô hệ thống xã hội chủ nghĩa Đông Âu 1.2 Hiện đại hóa Hiện đại hóa Hiện đại hóa q trình phát triển tiến hóa xã hội nhằm nâng cao điều kiện sống, phát triển kinh tế giáo dục, nâng cao hiệu hoạt động, v.v Nó liên quan đến khía cạnh sống kinh tế, văn hóa, trị, xã hội đời sống cá nhân Mơ hình đại hóa tiêu biểu giới - Mơ hình Thành phố thông minh: Các thành phố lớn Hà Nội TP.HCM bắt đầu triển khai giải pháp thông minh hệ thống quản lý giao thông, quản lý rác thải quản lý nước Năm 2018, Hà Nội hợp tác với Tập đồn Cơng nghệ Dell nhằm xây dựng thành phố thơng minh quyền điện tử cho Thủ đô Đặc biệt, hợp tác [4] xây dựng nhằm thống với “Định hướng công nghệ thông tin truyền thông xây dựng đô thị thông minh Việt Nam” Bộ Thông tin Truyền thơng ban hành, hướng đến hình thành phát triển kinh tế tri thức đưa Thủ đô tham gia vào diễn đàn thành phố thông minh giới - Mơ hình Nơng nghiệp thơng minh: Việt Nam triển khai giải pháp ứng dụng công nghệ cao cảm biến, máy bay không người lái, trí tuệ nhân tạo để cải thiện suất sản xuất chất lượng sản phẩm Sử dụng thiết bị bay không người lái vệ tinh để thu thập liệu trang trại nhà vườn để phân tích đưa khuyến nghị nhằm quản lý trang trại tốt Ngày nay, ngành nông nghiệp nâng cấp thiết bị bay không người lái để gieo hạt giống, phun thuốc trứ sâu, phun phân bón, lập đồ ruộng, dự đốn tình trạng sạt lở đất, phá rừng, cháy rừng 1.3 Tính tất yếu khách quan cơng nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam Cơng nghiệp hóa, đại hóa q trình chuyển đổi bản, tồn diện hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ quản lý kinh tế - xã hội, từ dùng sức lao động thủ công chủ yếu đến sử dụng rộng rãi sức lao động với công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến đại, dựa phát triển công nghiệp tiến khoa học công nghệ, tạo suất lao động xã hội cao Lý khách quan Việt Nam cần tiến hành cơng nghiệp hóa, đại hóa: - Lý luận thực tiễn chứng minh rằng, cơng nghiệp hóa quy luật phổ biến phát triển lực lượng sản xuất xã hội mà quốc gia trải qua cho dù quốc gia phát triển sớm hay quốc gia sau Cơng nghiệp hóa q trình tạo động lực mạnh mẽ cho kinh tế, đòn bẩy tạo phát triển đột biến lĩnh vực đời sống người Thơng qua cơng nghiệp hóa ngành nghề lĩnh vực kinh tế trang bị tư liệu sản xuất, kỹ thuật cơng nghệ ngày đại, từ tăng cao suất lao động, tạo nhiều cải vật chất, đáp ứng nhu cầu ngày cao đa dạng người Mỗi phương thức sản xuất có sở vật chất - kỹ thuật tương ứng Cơ sở vật chất - kỹ thuật phương thức sản xuất tập hợp điều kiện vật [5] Document continues below Discover more from: Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin KTCT01 Đại học Kinh tế Quốc dân 999+ documents Go to course 12 Phân tích q trình hội nhập kinh tế quốc tế tác động tích cực Việt Nam Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 100% (48) Vo ghi triet hoc Mac - Lenin 17 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 99% (69) Tiểu luận Kinh tế Chính trị Mác-Lênin 14 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (100) Tài liệu tổng hợp Kinh tế trị Mác LêNin 63 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (134) KTCT - Tài liệu ôn tự luận 57 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (65) Thực trạng cơng nghiệp hóa, đại hóa ở Việt Nam 16 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 100% (21) chất lực lượng sản xuất xã hội, tương ứng với trình độ kỹ thuật mà lực lượng lao động xã hội dùng để thực trình lao động sản xuất Đây coi tiêu chuẩn để đánh giá trình độ đại kinh tế, đồng thời điều kiện định để xã hội đạt suất lao động Quốc gia lên chủ nghĩa xã hội phải lấy xây dựng sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội làm nhiệm vụ hàng đầu Cơ sở vật chất - kỹ thuật chủ nghĩa xã hội phải kinh tế đại: có cấu kinh tế hợp lý, có tính xã hội hóa cao dựa trình độ khoa học cơng nghệ có - Các nước có kinh tế phát triển độ lên chủ nghĩa xã hội nước ta, xây dựng sở vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội phải thực từ đầu thông qua công nghiệp hóa, đại hóa Mỗi bước tiến trình bước tăng cường sở vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội, phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất góp phần hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, sở bước nâng dần trình độ văn minh xã hội Thực cơng nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam, trước hết xây dựng sở vật chất - kỹ thuật cho kinh tế dựa thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến, đại Mỗi bước tiến trình bước tăng cường sở vật chất kỹ thuật chủ nghĩa xã hội, đồng thời củng cố hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, làm cho sản xuất không ngừng phát triển, đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần người dân ngày cải thiện Công nghiệp hóa, đại hóa phát triển lực lượng sản xuất, nhằm khai thác, phát huy sử dụng có hiệu nguồn lực nước, bước nâng cao độc lập, tự chủ kinh tế Đồng thời, đẩy mạnh liên kết, hợp tác lĩnh vực, vùng nước mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế, tham gia vào trình phân công lao động hợp tác quốc tế ngày hiệu Q trình thực cơng nghiệp hóa, đại hóa làm cho khối liên minh cơng nhân, nơng dân trí thức ngày tăng cường, củng cố, đồng thời nâng cao vai trò lãnh đạo giai cấp cơng nhân Cơng nghiệp hóa, đại hóa thực tăng cường tiềm lực cho an ninh, quốc phịng, góp phần nâng cao sức mạnh an ninh, quốc phòng, đồng [6] thời tạo điều kiện vật chất tinh thần để xây dựng văn hoá người xã hội chủ nghĩa Một số lý luận cách mạng cơng nghiệp lần thứ 2.1 Nguồn gốc hình thành Khái niệm cách mạng công nghiệp lần thứ tư cơng bố lần đầu nhóm khoa học người Đức xây dựng chiến lược kỹ thuật cao cho Chính phủ Đức năm 2011 Klaus Schwab, chủ tịch Diễn đàn Kinh tế giới, giới thiệu khái niệm tới nhiều người báo năm 2015 đăng tải báo Foreign Affairs, "Làm chủ cách mạng công nghiệp lần thứ tư" chủ đề năm 2016 Cuộc họp thường niên diễn đàn kinh tế giới, tổ chức Thụy Sỹ Ngày 10/10/2016, Diễn đàn Kinh tế Thế giới tuyên bố thành lập trung tâm cách mạng công nghiệp lần thứ tư San Francisco Cũng năm 2016 Schwab xuất sách cách mạng công nghiệp lần thứ tư 2.2 Khái niệm Cách mạng công nghiệp lần thứ tư gọi Công nghiệp 4.0 Công nghiệp 4.0 tập trung vào công nghệ kỹ thuật số từ vài thập niên gần mức độ hoàn toàn với trợ giúp kết nối thông qua Internet vạn vật, truy cập liệu thời gian thực giới thiệu hệ thống vật lý không gian mạng Công nghiệp 4.0 cung cấp cách tiếp cận liên kết tồn diện cho sản xuất Nó liên kết vật lý với kỹ thuật số cho phép cộng tác truy cập tốt phận, đối tác, nhà cung cấp, sản phẩm người Công nghiệp 4.0 trao quyền cho chủ công ty nắm bắt hiểu biết mặt hoạt động họ cho phép tận dụng liệu tức thời để tăng suất, cải thiện quy trình thúc đẩy tăng trưởng 2.3 Bản chất "Bản chất cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ cách mạng thể chế Với phát triển mạnh mẽ cơng nghệ số tạo mơ hình mới, lực lượng lao động mới, nhanh chóng, bùng nổ… khiến khn khổ thể chế truyền [7] thống khơng cịn phù hợp, mà trì kìm hãm phát triển", Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đánh giá Xây dựng sở công nghệ số kết hợp với cơng nghệ thơng minh nhằm tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất; ý cơng nghệ có ảnh hưởng lớn công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, cơng nghệ tự động hóa, người máy, Xu hướng tự động hóa trao đổi liệu cơng nghệ sản xuất Nó gồm hệ thống mạng vật lý, mạng Internet kết nối vạn vật điện toán đám mây Về máy móc, hệ thống thơng minh kết nối, mà cịn có quy mơ rộng nhiều Đồng thời sóng đột phá xa lĩnh vực khác từ mã hóa chuỗi gen công nghệ nano, từ lượng tái tạo tới tính tốn lượng tử 2.4 Đặc điểm Tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhà máy thông minh, thành phố thông minh Sự phát triển Internet vạn vật, thứ kết nối với internet lúc, nơi Báo hiệu thay đổi hồn tồn quy trình sản xuất truyền thống Ba từ khóa mơ tả trình thay đổi là: kết nối, tự động hóa linh hoạt xóa nhịa ranh giới Mở kỷ nguyên đầu tư, giúp trình sản xuất nhanh hơn, giảm sức lao động người, nâng cai suất chất lượng sống người Áp dụng tiến khoa học, kỹ thuật, máy móc vào sản xuất giúp tăng cao suất lao động từ cải thiện sống người Đối với nhà đầu tư, công nghệ 4.0 mở hội thu mức lợi nhuận khổng lồ tương tự cách mạng trước đem lại Tuy nhiên, với cách mạng công nghiệp 4.0, nhiều lao động việc làm bị máy móc thay Các công ty phải vật lộn để tuyển dụng nhân tài đáp ứng yêu cầu công việc Điều tạo bất bình đẳng, chí phá vỡ thị trường lao động Ngồi ra, cách mạng cơng nghiệp 4.0 địi hỏi [8] doanh nghiệp phải thay đổi Muốn tồn phát triển, họ phải đầu tư nâng cấp công nghệ, máy móc nâng cao chất lượng nhân II Tác động cơng nghiệp hóa, đại hóa việt nam bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư Tác động cấp độ kinh tế Trong thập kỷ qua, Việt Nam hưởng lợi nhiều từ chiến lược “Trung Quốc cộng một” nhiều công ty đa quốc gia với công nghệ tiên phong dẫn dắt chuỗi giá trị tồn cầu Các cơng ty chuyển nhà máy gia công lắp ráp khỏi Trung Quốc để đến địa điểm “nằm Trung Quốc song gần với Trung Quốc” để tránh chi phí lao động tăng vọt, mặt khác tận dụng ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển nước này, tạo điều kiện nhập linh kiện xuất sản phẩm để bán cho tầng lớp trung lưu tăng trưởng nhanh chóng Trung Quốc Do lợi địa kinh tế, Việt Nam điểm đến phổ biến cho sóng FDI mới, qua tham gia nhiều vào chuỗi giá trị toàn cầu, “cơng xưởng lắp ráp” Q trình phát triển nhanh chóng ngành cơng nghiệp chế tạo giúp Việt Nam rút lao động khỏi nông nghiệp để chuyển sang làm việc ngành công nghiệp dịch vụ với suất thu nhập cao hơn, tiếp tục mở nhiều hội để đất nước bước vào trình tái cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mơ hình tăng trưởng, chuyển sang quỹ đạo tăng trưởng nhanh bền vững Tuy nhiên “cửa sổ hội” Việt Nam bị thu hẹp lại tác động cách mạng công nghiệp tăng tốc, đặc trưng kết nối ngày chặt chẽ giới thực không gian số, mà nhiều chuyên gia gọi cách mạng công nghiệp lần thứ tư Trong trung dài hạn, công nghệ đổi sáng tạo đóng vai trị ngày quan trọng kinh tế toàn cầu, bắt đầu phá vỡ nhiều phương thức sản xuất truyền thống nông nghiệp, công nghiệp dịch vụ, tạo hội thách thức tác động mạnh mẽ đến tăng trưởng bất bình đẳng giảm nghèo nhiều quốc gia giới Công nghệ phá vỡ làm thay đổi tương quan sức mạnh nhóm [9] kinh tế giới, với vai trò kinh tế “thâm dụng công nghệ” gia tăng tương quan so sánh với kinh tế “thâm dụng tài nguyên” Các kinh tế “thâm dụng lao động” – cạnh tranh chủ yếu dựa lợi chi phí lao động giá rẻ, có Việt Nam, nguy bị tác động tiêu cực từ q trình số hóa tự động hóa gia tăng làm suy giảm nghiêm trọng lợi trung đến dài hạn Hệ lợi Việt Nam với chi phí lao động thấp bị giảm dần ảnh hưởng đến tăng trưởng ngành công nghiệp chế tạo ngành có tầm quan trọng hàng đầu với kinh tế chậm phát triển nỗ lực bắt kịp với kinh tế tiên tiến Do vậy, Việt Nam cần có nỗ lực lớn để khai thác tối đa “cửa sổ hội” sẵn có trước ngành công nghiệp chế tạo quay lại nước phát triển hay dừng không chuyển dịch khỏi Trung Quốc, ứng phó với khả chuyển hướng khác từ Việt Nam sang nước phát triển khác (Thái Lan, Indonesia, Campuchia Myanmar) nỗ lực cạnh tranh để thu hút FDI nói chung tập đồn cơng nghệ đa quốc gia nói riêng Tác động đến ngành, lĩnh vực 2.1 Ngành tài ngân hàng Theo số liệu Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ dân số có kết nối Internet Việt Nam đạt 70% vào cuối năm 2020, cao mức trung bình giới (xấp xỉ 60%) mức cao khu vực có tốc độ gia tang vượt trội so với tỷ lệ tiếp cận internet năm 2002, 2010 Về mức độ sử dụng dịch vụ tài người Việt Nam, thời điểm từ năm 2017 trở trước khiêm tốn, xấp xỉ 70% dân số trưởng thành khơng có tài khoản ngân hàng, năm 2021, có tới 66% dân số trưởng thành có tài khoản ngân hàng Hiện, phần lớn ngân hàng thương mại Việt Nam giai đoạn xây dựng bắt đầu triển khai áp dụng chiến lược chuyển đổi số Cơng ty tư vấn quản lý tồn cầu McKinsey & Company đánh giá nhóm ngân hàng có mức độ ứng dụng dịch vụ ngân hàng số với mức độ cao khu vực (Bruce Delteil, 2021) Theo số liệu toonge hợp từ Ngân hàng Nhà nước, thời [10] điểm cuối năm 2019 có 60% tổng số tổ chức tín dụng triển khai hoạt động chuyển đổi số (31,9% thực hiện, 20,3% có kế hoạch phát triển, theo Ha & Nguyen, 2022), đến cuối năm 2021 đạt khoảng 95%, số đơn vị ứng dụng cơng nghệ với trí tuệ nhân tạo, học máy, liệu lớn vào lĩnh vực hoạt động ngân hàng cốt lõi tốn, tín dụng, tiết kiệm Hệ thống ngân hàng Việt Nam phát triển tảng kỹ thuật nhằm thúc đẩy tăng trưởng ngân hàng số với gần 19.000 máy ATM toàn quốc 270.000 thiết bị đầu cuối điểm bán hàng (POS) vào năm 2019 289.000 POS vào cuối năm 2021 Đến nay, có 78 tổ chức tín dụng triển khai dịch vụ toán điện tử, 49 tổ chức cung ứng dịch vụ toán di động có 29 ngân hàng triển khai tốn mã vạch với 30.000 điểm toán mã QR vào năm 2019 tăng đến 80.000 tính tới hết tháng 6/2021 Các ngân hàng có kế hoạch thay đổi mơ hình hoạt đồng chuyển từ ngân hàng truyền thống thành ngân hàng số (dự án ngân hàng số Timo VPBank, LiveBank TPBank hay BIDV) hướng tới xây dựng hệ sinh thái dịch vụ ngân hàng thơng qua hợp tác với Fintech, Bigtech để hình ngân hàng mở với hệ sinh thái dịch vụ ngân hàng đầy đủ Trong đó, liên kết ngân hàng thương mại với công ty Fintech tảng Bigtech xu hướng trội Lĩnh vực hợp tác ngân hàng với Fintech tập trung lĩnh vực toán xác thực khách hàng Một số ngân hàng đầu hợp tác đầu tư với Fintech gặt hái thành công như: VPBank, Mastercard công bố hợp tác với Amazon Web Services mắt thẻ tín dụng Mastercard - VPBiz cho doanh nghiệp SMEs thực toán nhu cầu sử dụng điện toán đám mây AWS; VietinBank hợp tác với công ty Fintech, như: ON (Anh), BE Group (Thụy Điển),… lĩnh vực khác để tạo sản phẩm có tính cơng nghệ tài - ngân hàng nhằm hỗ trợ khách hàng… [11] Bảng: Thực trạng hợp tác với Fintech số ngân hàng Việt Nam Bảng: Thực tế triển khai nâng cấp hệ thống Core Banking sở liệu số ngân hàng 2.2 Ngành du lịch Có nhiều dấu hiệu khả quan cho thấy ngành Du lịch thúc đẩy trình chuyển đổi số, xây dựng chiến lược phát triển du lịch số giai đoạn 2021-2025 Ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh số hóa nguồn thơng tin liệu để quản lý sở lưu trú, hãng lữ hành, hướng dẫn viên, điểm đến, sở dịch vụ du lịch; sở liệu phục vụ nghiên cứu thị trường, truyền thông xúc tiến du lịch Xây dựng hệ thống kết nối hỗ trợ kinh doanh du lịch thúc đẩy hình thành sàn kinh doanh điện tử dịch vụ du lịch quốc gia Ngành hướng tới xây dựng chế hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy nhanh chóng q trình phục hồi, cấu lại doanh nghiệp du lịch, hỗ trợ định hướng thị trường, định hướng sản phẩm quảng bá điểm du lịch [12] “Phát triển ngành dịch vụ có vai trị quan trọng tiến trình cơng nghiệp hóa, đại hóa Để nâng cao hiệu đóng góp ngành dịch vụ, cần phát triển dịch vụ cơng nghệ cao, hình thành ngành dịch vụ sở ứng dụng công nghệ số, tảng số; trọng cấu lại ngành dịch vụ dựa tảng công nghệ đại; đồng thời, cần quan tâm xây dựng hệ sinh thái dịch vụ phát triển loại dịch vụ có tính liên ngành”, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương rõ Đối với ngành du lịch, hội nhập quốc tế không tạo áp lực cạnh tranh quốc tế mặt đối mặt Mà ngược lại, du lịch, lượng khách tăng thủ tục xuất nhập cảnh dễ dàng hơn, tạo điều kiện cho việc lại quốc gia nhanh chóng, dễ dàng Ngồi ra, hội nhập quốc tế tạo điều kiện để quốc gia tiếp thu cơng nghệ dễ dàng, nhanh chóng hơn, từ giảm chi phí nâng cao khả tiếp cận dịch vụ du lịch giá rẻ, chất lượng cao Trong đó, tác động trực tiếp tảng công nghệ số dịch vụ cung cấp chỗ nghỉ, nhà hàng ăn uống, tour tham quan phương tiện di chuyển ứng dụng tốt tảng công nghệ số Cụ thể, sử dụng tảng mạng thông tin ứng dụng thiết bị thông minh để quảng cáo, bán hàng, quản lý chăm sóc khách hàng q trình cung cấp dịch vụ liên quan, đời xu hướng hình thức kinh doanh ngành du lịch Tiếp thị kỹ thuật số “digital marketing” - khái niệm xuất năm gần với tiến vượt bậc công nghệ số lưu trữ thông tin mạng Internet phổ biến rộng rãi toàn giới có tác động khơng nhỏ đến ngành du lịch, đặc biệt ngành dịch vụ nói chung III Thực trạng cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Thành tựu cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Việt Nam vươn lên trở thành nước với ngành cơng nghiệp có lực cạnh tranh toàn cầu (CIP) đạt mức tương đối cao, lọt vào nhóm nước có lực cạnh tranh cơng nghiệp trung bình cao với vị trí thứ 44 toàn cầu vào năm 2018 theo xếp hạng UNIDO Theo thống kê, giai đoạn [13] 1990-2018 tăng 50 bậc giai đoạn 2010-2018 tăng 23 bậc, tăng nhanh quốc gia khu vực ASEAN tiệm cận vị trí thứ Philipphin (chỉ thua 0.001 điểm), tiến sát với nhóm nước có lực cạnh tranh mạnh khối Cơng nghiệp ngành có mức đóng góp cao cấu ngành Việt Nam với tỷ trọng xấp xỉ 30% GDP trở thành ngành xuất mũi nhọn đất nước, giúp nước ta đứng vị trí thứ 22 quốc gia xuất lớn tồn cầu năm 2018 Một số ngành cơng nghiệp ưu tiên, mũi nhọn theo định hướng phát triển ta trở thành ngành công nghiệp lớn đất nước, từ đưa nước ta hội nhập thành cơng vào chuỗi giá trị tồn cầu với dẫn dắt số doanh nghiệp công nghiệp lớn điện tử, dệt may, da giày… Theo xếp hạng doanh nghiệp lớn Việt Nam năm 2019, số 10 doanh nghiệp lớn có tới 8/10 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cơng nghiệp, 7/10 doanh nghiệp nội địa; 5/10 doanh nghiệp tư nhân lớn nước Các doanh nghiệp công nghiệp lớn Việt Nam chủ yếu tập trung vào lĩnh vực dầu khí, điện, khống sản, tơ, thép, sữa thực phẩm Cơ cấu nội ngành công nghiệp chuyển dịch theo hướng giảm dần tỷ trọng cơng nghiệp khai khống (từ 36,47% năm 2011 giảm 25,61% năm 2019) tăng tỷ trọng công nghiệp chế biến chế tạo (từ 49,82% năm 2011 lên 54,57% năm 2019), trở thành động lực phát triển chủ yếu ngành công nghiệp (ước VA tăng 10,99% giai đoạn 2011-2020 12,64% giai đoạn 2016-2020) Để tiếp tục đẩy mạnh nghiệp công nghiệp hóa, đại hóa đất nước, với định hướng đến năm 2030 Việt Nam trở thành quốc gia cơng nghiệp theo hướng đại nhóm nước hàng đầu khu vực ASEAN công nghiệp, số ngành cơng nghiệp có khả tăng trường cao hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị tồn cầu; tầm nhìn đến năm 2045 đưa VIỆT NAM trở thành quốc gia công nghiệp phát triển đại, Bộ Chính trị ban hành Nghị số 23-NQ/TW ngày 22/3/2018 với mục tiêu định hướng chiến lược phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 Những hạn chế của cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước [14] Lý luận Mơ hình kinh tế: Mơ hình cơng nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam cịn giai đoạn hồn thiện; chưa cụ thể hóa thành tiêu chí cụ thể nước cơng nghiệp Thực cơng nghiệp hóa, đại hóa chưa thể chế kinh tế thị trường, tuân theo quy luật khách quan chế thị trường Chiến lược cơng nghiệp hóa, đại hóa dài hạn chưa xác định rõ trọng tâm, trọng điểm cần thiết giai đoạn Nhiều chế, sách cịn thiếu, chưa thống nhất, không theo kịp nhu cầu phát triển kinh tế Cơng nghiệp hóa, đại hóa theo yêu cầu “rút ngắn”, chưa xác định rõ nội dung bản, động lực để rút ngắn q trình Phát triển kinh tế ngành cơng nghiệp: Tăng trưởng kinh tế nước ta chủ yếu dựa vào đầu tư vốn tăng trưởng tín dụng, chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu, dựa khoa học cơng nghệ tri thức Vì vậy, kinh tế nước ta phát triển thiếu bền vững, chất lượng tăng trưởng chưa cao Năng lực cạnh tranh kinh tế: Năng lực cạnh tranh toàn cầu kinh tế Việt Nam mức trung bình tăng/giảm không ổn định thời gian gần Năm 2019, Việt Nam xếp thứ 67/141, tăng 10 bậc so với năm 2018 khoảng cách lớn so với nước đứng đầu khu vực ASEAN Đầu tư từ nước ngồi: Việc chuyển giao cơng nghệ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi Việt Nam chưa hiệu Các dự án FDI tập trung lĩnh vực gia công, lắp ráp, tỷ lệ nội địa hóa thấp, cơng nghệ chưa tạo hiệu ứng lan tỏa doanh nghiệp FDI sang doanh nghiệp nước kỳ vọng Thu hút đầu tư tập đoàn lớn, đa quốc gia vào số ngành, lĩnh vực then chốt hạn chế, nửa số dự án FDI có quy mơ triệu USD Q trình thị hóa phát triển hạ tầng: Q trình thị hóa diễn tương đối nhanh, thiếu đồng hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xã hội; trình độ, lực quản lý phát triển thị cịn thấp so với yêu cầu [15] IV Một số giải pháp đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, đại hóa Giải pháp chung - Ðổi tư duy, nhận thức hành động liệt, tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa đất nước - Xây dựng hồn thiện thể chế, sách thúc đẩy cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Có thể chế pháp luật rõ ràng, minh bạch công để tạo điều kiện thuận lợi cho việc kinh doanh đầu tư Tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước đầu tư vào ngành công nghiệp chủ đạo đất nước - Xây dựng công nghiệp quốc gia vững mạnh, tự lực, tự cường; nâng cao lực ngành xây dựng Đầu tư vào ngành công nghiệp chủ đạo, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ khoa học kỹ thuật để nâng cao suất lao động giá trị sản xuất Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao kiến thức chuyên môn kỹ nghề, đồng thời đưa sách thúc đẩy người lao động làm việc ngành xây dựng - Ðẩy nhanh công nghiệp hóa, đại hóa nơng nghiệp, nơng thơn; tiếp tục cấu lại ngành dịch vụ dựa tảng khoa học-công nghệ, đổi sáng tạo Đầu tư vào ngành công nghiệp liên quan đến nông nghiệp, đồng thời ứng dụng công nghệ khoa học kỹ thuật để nâng cao suất lao động giá trị sản xuất Đầu tư vào nghiên cứu phát triển công nghệ để tạo sản phẩm, dịch vụ đại, tiên tiến đáp ứng nhu cầu ngày cao xã hội - Phát triển khoa học-công nghệ, đổi sáng tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, đại hóa [16] Khuyến khích doanh nghiệp việc đổi sáng tạo, từ tạo sản phẩm/ dịch vụ với giá trị gia tăng cao, giúp cho xã hội phát triển cải thiện chất lượng sống người dân Tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư việc đầu tư vào lĩnh vực đào tạo, giáo dục huấn luyện nguồn nhân lực, đặc biệt lĩnh vực khoa học-công nghệ - Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, đại; thúc đẩy thị hóa nhanh bền vững, gắn kết chặt chẽ tạo động lực cho CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA đất nước - Phát triển thành phần kinh tế nhằm thúc đẩy cơng nghiệp hóa, đại hóa - Ðổi sách tài chính, tín dụng thúc đẩy cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước nhanh, bền vững Giảm thiểu chi phí vay tăng cường khả cho vay doanh nghiệp ngành công nghiệp Việc giúp doanh nghiệp có tiền để đầu tư vào sản xuất, mua sắm thiết bị nâng cao suất lao động Tăng cường giám sát tổ chức tín dụng để đảm bảo tính minh bạch, công tránh rủi ro cho người vay - Quản lý, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài ngun, bảo vệ mơi trường, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; tăng cường hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu đôi với bảo vệ phát triển thị trường nước.n - Phát huy giá trị văn hóa, lĩnh, trí tuệ người Việt Nam, xây dựng giai cấp công nhân đại, lớn mạnh; đội ngũ trí thức doanh nhân xung kích, đầu cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước; bảo đảm tốt an sinh xã hội Liên hệ vai trị sinh viên Sinh viên đóng vai trị quan trọng đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước [17] - Sinh viên đóng góp vào việc nghiên cứu phát triển công nghệ tạo sản phẩm, dịch vụ mới, giúp tăng cường lực cạnh tranh đất nước - Sinh viên sử dụng kiến thức kỹ để khởi nghiệp tạo sản phẩm mới, giúp thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp đất nước - Sinh viên trở thành nhà giáo dục tương lai để đào tạo kỹ sư, nhà khoa học có lực kiến thức để giúp nâng cao kinh tế đất nước - Sinh viên người trẻ tuổi có nhiều tiềm năng, họ huấn luyện đào tạo để trở thành chuyên gia lĩnh vực cơng nghiệp khác - Sinh viên tham gia vào hoạt động xã hội để tạo giá trị cho cộng đồng đất nước Chẳng hạn hoạt động tình nguyện, chiến dịch quyên góp, hoạt động văn hóa, thể thao - Sinh viên đưa ý kiến suy nghĩ vấn đề liên quan đến cơng nghiệp hóa đại hóa đất nước Những ý kiến giúp cho sách đưa có tính khả thi hiệu [18]