BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN - - BÁO CÁO BÀI TẬP NHÓM Học phần: Kinh tế học thể chế ĐỀ TÀI: CHI PHÍ KHƠNG CHÍNH THỨC Ở ViỆT NAM THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HỌ VÀ TÊN Trần Quang Khải Phạm Việt Dũng Nguyễn Tiến Đạt Nguyễn Văn Nam Đặng Xuân Chín Đinh Quang Huy Phạm Vũ Thành MSV 11201918 11200929 11200751 11202680 11200646 11201769 11203592 Giảng viên: PGS.TS Nguyễn Ngọc Sơn Hà Nội, tháng năm 2023 Mục lục A LỜI NÓI ĐẦU B NỘI DUNG I Cơ sở lý thuyết Khái niệm chi phí khơng thức Ảnh hưởng chi phí khơng thức II Thực trạng chi phí khơng thức Việt Nam Thực trạng Nguyên nhân .13 III Giải pháp cho chi phí khơng thức 16 C KẾT LUẬN .26 Tài liệu tham khảo .27 A LỜI NÓI ĐẦU Thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội tỉnh năm qua cho thấy, quyền cấp tỉnh có vai trị quan trọng việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương Vai trò trở nên quan trọng nhiều trình phân cấp ngày sâu thực chất Chính quyền cấp tỉnh nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhà đầu tư địa bàn Từ điều kiện ban đầu coi hấp dẫn với nhà đầu tư vị trí địa lý, sở hạ tầng, nguồn lao động ban đầu, quy mô thị trường, … nhiều địa phương thành công thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp cải thiện đời sống vật chất, tinh thần người dân Những thành cơng thúc đẩy nhà nghiên cứu, tổ chức nước quan tâm đến vai trò cấp tỉnh, mà cụ thể cạnh tranh cấp tỉnh Việt Nam Trong đó, chi phí khơng thức trở thành vấn đề cốt yếu nhằm nâng cao lực cạnh tranh cấp tỉnh, đề cao trách nhiệm người đứng đầu quan, đơn vị, địa phương việc phòng chống tham nhũng, cung ứng dịch vụ công; giải khó khăn, vướng mắc doanh nghiệp; thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe, hỗ trợ đồng hành doanh nghiệp; tạo chuyển biến mạnh mẽ nhận thức hành động hệ thống trị nhằm thực mục tiêu xây dựng cộng đồng doanh nghiệp trở thành lực lượng đầu nghiệp công nghiệp hóa, đại hóa đất nước, quê hương Từ trước đến nay, câu châm ngơn “Phép vua cịn thua lệ làng” ln nằm sâu tâm trí doanh nghiệp, muốn hoạt động thuận lợi phải ln có khoản chi phí “bơi trơn” để “cỗ máy” doanh nghiệp vận hành cách trơn tru Khơng có doanh nghiệp muốn hoạt động bị gián đoạn lý mang tính nhạy cảm Có cung hẳn phải có cầu, mà doanh nghiệp bên “cung” cịn quan cơng quyền bên “cầu” Chínhvì tồn lâu dài loại chi phí “bơi trơn” gây ảnh hưởng đến sức hấp dẫn môi trường kinh doanh - đầu tư Việt Nam Xuất phát từ lý đặt vấn đề cấp thiết nghiên cứu sâu thực trạng chi phí khơng thức Việt Nam, rõ mặt hạn chế để có giải pháp nhằm cải thiện số chi phí khơng thức sở nâng cao lực cạnh tranh tỉnh B NỘI DUNG I Cơ sở lý thuyết Khái niệm chi phí khơng thức Chi phí khơng thức định nghĩa là loại chi phí ngầm, khơng có hóa đơn để bơi trơn hoạt động kinh doanh, buôn bán hợp lệ để mưu cầu lợi ích riêng doanh nghiệp Các ý kiến chi phí khơng thức có tính chất nhạy cảm, nên cần phải khéo léo việc xây dựng số chi phí khơng thức Một vài chi phí khơng thức kể đến chi phí để cung cấp thơng tin, chi phí thơng qua thủ tục, chi phí cắt giảm thủ tục, chi phí chạy dự án, … Xét tới chi phí khơng thức, đưa khái niệm số chi phí khơng thức số đánh giá mục đích sử dụng, lượng chi phí khơng thức doanh nghiệp bỏ ra, tình hình cán gây khó khăn để trục lợi thông qua thủ tục hoạt động kiểm tra tổng quan chi phí khơng thức Ảnh hưởng chi phí khơng thức Chi phí khơng thức cho gánh nặng làm giảm sức cạnh tranh DN Việt Nam Chi phí hạch tốn vào giá thành sản phẩm, đẩy giá sản phẩm lên cao, hậu giảm sức cạnh tranh thị trường Các chi phí khơng thức vấn đề gây khó khăn tốn cho DN nhiều Đây tình trạng khơng mới, khiến mơi trường đầu tư kinh doanh Việt Nam trở nên xấu Không thế, cịn làm phát sinh thêm chi phí khác Chẳng hạn, để hợp pháp hóa chi phí khơng thức, DN thêm tiền, dẫn đến tượng gian dối kinh doanh buôn bán hóa đơn; báo cáo tài chính, thuế khơng trung thực, Chi phí khơng thức cịn làm suy giảm lòng tin DN vào nỗ lực cải cách Chính phủ, khơng thúc đẩy sáng tạo, kinh doanh chân chính, hủy hoại liêm kinh doanh Ngồi ra, cịn nhiều tác động tiêu cực khác, kinh tế ngầm, kinh tế phi thức, tham nhũng Tác động khơng nhỏ tới máy hành địa phương, ảnh hưởng tới số cạnh tranh cấp tỉnh từ dẫn tới việc bị lệch mạnh vùng, giảm lượng đầu tư vào tỉnh II Thực trạng chi phí khơng thức Việt Nam Thực trạng a, Báo cáo PCI chi phí khơng thức thực trạng Việt Nam Điều tra PCI 2019 ghi nhận chung: Tỷ lệ doanh nghiệp lo ngại “tình trạng chạy án” phổ biến hoạt động tố tụng tòa án 21,6%, giảm đáng kể từ số 31,6% năm 2017 28,8% năm 2018 Năm 2019, tỷ lệ doanh nghiệp đồng ý với nhận định “chi trả ‘hoa hồng’ cần thiết để có hội thắng thầu” 41,2%, tiếp tục giảm so với số 48,4% năm 2018 mức 54,9% năm 2017 Năm 2019 có 54,1% doanh nghiệp phản ánh việc tồn tượng nhũng nhiễu cán nhà nước địa phương giải thủ tục hành cho doanh nghiệp, giảm so với số 58,2% năm 2018 Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết phải trả chi phí khơng thức điều tra PCI 2019 53,6%, mức thấp năm trở lại Thực trạng chi tiết số lĩnh vực: 48% doanh nghiệp FDI thực thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng năm 2019 chi trả thêm trung bình khoảng 24 triệu VND chi phí khơng thức để nhận giấy phép Quan trọng là, số chưa phản ánh mức chi phí thực tế, chưa tính đến doanh nghiệp FDI bỏ qua việc xin cấp giấy phép xây dựng lo ngại phải thêm chi phí khơng thức Năm 2016, 45,8% doanh nghiệp cho biết phải trả chi phí khơng thức cho cán thanh, kiểm tra Con số giảm xuống 44,9% năm 2017, 39,9% năm 2018, xuống 32,5% năm 2019 Tỷ lệ doanh nghiệp trả chi phí khơng thức thực thủ tục xuất nhập giảm từ mức 56,4% năm 2016 xuống 42,5% năm 2019 Hơn phần năm số doanh nghiệp FDI chi trả chi phí khơng thức giao dịch đất đai năm 2016 Năm 2019, tỷ lệ tăng ba điểm phần trăm so với năm 2018, song giảm gần nửa so với kết điều tra năm 2016 Thông qua số số liệu Báo cáo PCI thấy tín hiệu đáng mừng tỷ lệ doanh nghiệp chi trả phí “bơi trơn” giảm dần (tỷ lệ 53,6 % số doanh nghiệp khảo sát năm 2019) thể nỗ lực quyền địa phương việc cải thiện thủ tục hành chính, cắt giảm khoản chi phí khơng thức Tuy nhiên, tỷ lệ cịn cao cần tăng cường cơng khai, minh bạch nữa, cắt giảm điều kiện kinh doanh thực chất Theo ông Vũ Tiến Lộc, Báo cáo PCI 2020 cho thấy nỗ lực cải cách hành năm qua cịn “gập ghềnh” số lĩnh vực nhiều phiền hà đất đai, thuế bảo hiểm xã hội… Kết điều tra PCI 2020 cho thấy, gần 45% doanh nghiệp cho biết, họ phải trả chi phí khơng thức 54% doanh nghiệp cho tượng nhũng nhiều 20% doanh nghiệp đánh giá cán nhà nước xử lý cơng việc cịn chưa hiệu quả, chưa thân thiện tới 3% doanh nghiệp phản ánh năm họ bị thanh, kiểm tra lần Document continues below Discover more from: Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin KTCT01 Đại học Kinh tế Quốc dân 999+ documents Go to course 12 Phân tích q trình hội nhập kinh tế quốc tế tác động tích cực Việt Nam Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 100% (48) Vo ghi triet hoc Mac - Lenin 17 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 99% (69) Tiểu luận Kinh tế Chính trị Mác-Lênin 14 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (100) Tài liệu tổng hợp Kinh tế trị Mác LêNin 63 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (133) KTCT - Tài liệu ơn tự luận 57 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 98% (64) Thực trạng cơng nghiệp hóa, đại hóa ở Việt Nam 16 Kinh tế Chính trị Mác-Lê Nin 100% (21) Chi phí khơng thức vịng 4-5 năm qua có thay đổi tích cực theo chiều hướng giảm rõ rệt, tỷ lệ mức cao số phương diện cần có nỗ lực mạnh mẽ Ví dụ, tỷ lệ doanh nghiệp có chi trả chi phí khơng thức để đẩy nhanh thủ tục đất đai năm 2020 32% Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết “Hiện tượng nhũng nhiễu giải thủ tục cho doanh nghiệp phổ biến” 54,1% năm 2020 Việc tiếp cận văn quy hoạch cấp tỉnh xung quanh mức 2,5 điểm văn pháp lý mức 2,54 điểm 3.03 điểm thang điểm (1 Khơng thể - Rất dễ), chưa có cải thiện đáng kể so với năm trước Chất lượng thơng tin website quyền tỉnh năm 2020 mức 34,5 điểm thang điểm 50, tăng nhẹ so với mức 31 điểm năm 2016 Dù giảm từ số 66,3% năm 2016, 57,4% doanh nghiệp năm 2020 phản ánh cần có mối quan hệ với cán quan quyền để có tài liệu địa phương Doanh nghiệp gặp khó khăn tiếp cận loại thông tin sau: đồ, quy hoạch sử dụng đất (51%), kế hoạch đầu tư công (50%), tài liệu ngân sách (48%), quy hoạch ngành, lĩnh vực (47%), kế hoạch xây dựng sở hạ tầng (45%), sách ưu đãi đầu tư (40%) Ngay văn pháp luật tỉnh ban hành có tỉ lệ đáng kể doanh nghiệp cho biết gặp khó khăn tìm kiếm thơng tin (24%) Điều tra PCI 2021 ghi nhận chung: Hình Một số tiêu chi phí khơng thức Mức độ phổ biến chi phí khơng thức số lĩnh vực cụ thể có dấu hiệu giảm bớt Cụ thể, tỷ lệ doanh nghiệp cho biết có chi trả chi phí khơng thức cho cán thanh, kiểm tra giảm đáng kể từ số 27,7% năm 2020 xuống 20,9% năm 2021 Tỷ lệ doanh nghiệp đồng ý với nhận định “Việc ‘chi trả hoa hồng’ cần thiết để có hội thắng thầu” thay đổi từ mức 40% năm 2020 xuống 36,8% năm 2021 Tỷ lệ doanh nghiệp lo ngại tình trạng “chạy án” nên không đưa vụ việc tranh chấp qua tòa án thấp 1,6 điểm phần trăm so với giá trị năm 2020 (từ số (23%) Tỷ lệ doanh nghiệp có chi trả chi phí khơng thức để đẩy nhanh thủ tục đất đai năm 2021 giảm 29,4% từ mức 32% năm 2020 Tuy nhiên, khơng gian cải thiện cịn nhiều Ví dụ, tỷ lệ doanh nghiệp cho biết “Hiện tượng nhũng nhiễu giải thủ tục cho doanh nghiệp phổ biến” 57,4% năm 2021, cao số 54,1% năm 2019-2020 Hình Một số tiêu chi phí khơng thức (tiếp) Giảm thiểu chi phí khơng thức “hành trình dài” quyền địa phương Việt Nam Kết điều tra PCI cho thấy chi phí khơng thức tồn phổ biến số lĩnh vực quản lý nhà nước Tỷ lệ trung bình doanh nghiệp trả chi phí khơng thức cịn cao hoạt động tra xây dựng (67,22%) cấp giấy phép kinh doanh có điều kiện (61,36%) Xét theo tính chất tương tác doanh nghiệp quan nhà nước, chi phí khơng thức quy mơ nhỏ, hay cịn gọi “tham nhũng vặt”, cịn phổ biến hai hình thức Hình thức thứ chi phí “bơi trơn” dịch vụ công thiết yếu với hoạt động doanh nghiệp, đăng ký doanh nghiệp tiếp cận đất đai (mặt sản xuất kinh doanh) Hình thức thứ hai chi phí khơng thức thủ tục nghiệp vụ quản lý thị trường, tra mơi trường, thuế, tra phịng cháy chữa cháy, tra kiểm tra đất đai đăng ký kinh doanh dự kiến tổng vốn đầu tư; dự kiến tiến độ triển khai dự án bao gồm: Thời gian lập báo cáo nghiên cứu khả thi; thời gian tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; thời gian xây dựng, hồn thành đưa cơng trình vào khai thác; Thơng tin cập nhật tình hình triển khai dự án… thông tin liên quan khác” Các thông tin phải công bố rộng rãi Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, trang thơng tin điện tử quan có thẩm quyền Tuy nhiên, thực tế triển khai thực hiện, việc mời thầu triển khai đấu thầu diễn thiếu công minh bạch Các dự án đầu tư chưa cập nhật thông tin, việc cập nhật thông tin chưa đầy đủ, chưa với yêu cầu quy định Một số thông tin cung cấp cịn lấp lửng, nửa vời khơng xác Theo báo cáo VCCI Mơi trường kinh doanh Việt Nam cho thấy, 52.7% doanh nghiệp phải có mối quan hệ với quan nhà nước tiếp cận tài liệu tỉnh, 53% doanh nghiệp nhận thông tin, văn sau đề nghị quan có thẩm quyền cung cấp thơng tin, văn khơng có sẵn phương tiện thơng tin đại chúng Loại thơng tin khó tiếp cận đồ, quy hoạch sử dụng đất (50,6% doanh nghiệp gặp khó khăn) Kế hoạch đầu tư cơng tài liệu có mức độ khó tiếp cận thứ hai (50%) Trong lĩnh vực đất đai, tỷ lệ doanh nghiệp phải trả chi phí khơng thức thực thủ tục hành tăng nhiều Từ 25,3% năm 2018 lên 30,3% năm 2020 Do vậy, để dễ dàng tiếp cận với thông tin hợp đồng dự án, để có lợi việc đấu thầu, doanh nghiệp khơng cịn cách khác ngồi việc lựa chọn “đi cửa sau” 2.2 Chính quyền địa phương chưa thực thúc đẩy mơi trường kinh doanh bình đẳng cho doanh nghiệp Thực tế cho thấy, quyền địa phương chưa thực công tâm việc tạo “sân chơi” cơng bình đẳng cho doanh nghiệp, họ cịn thiếu tính động, sáng tạo việc tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp thuộc lĩnh vực, đặc biệt doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ vừa Vẫn cịn xảy tình trạng quyền địa phương ưu với doanh nghiệp thân quen cán quan nhà nước Theo số liệu thống kê Báo cáo Môi trường kinh doanh Việt Nam vào tháng năm 14 2021 cho thấy, 57.1% doanh nghiệp đồng ý hợp đồng mua sắm công, đất đai nguồn lực kinh doanh khác chủ yếu rơi vào tay doanh nghiệp có liên kết chặt chẽ với cán quyền Tình trạng đơn vị chủ quản Bộ, ngành, quyền địa phương tạo đặc quyền, ưu cho doanh nghiệp nhà nước cịn tiếp diễn Đó ưu nguồn vốn, tài nguyên, đất đai, tuyển dụng nhân lực…Các địa phương thường ưu tiên việc thu hút vốn đầu tư nước phát triển khu vực tư nhân nước thường có nhiều ưu đãi với công ty lớn doanh nghiệp vừa nhỏ Điều khiến cho doanh nghiệp doanh nghiệp vừa nhỏ gặp nhiều khó khăn việc hình thành vốn nhân lực lại gặp nhiều khó khăn việc cạnh tranh ưu với doanh nghiệp nhà nước doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi Chính sách việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ vừa địa phương bất cập Đây trở ngại lớn cho việc hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Nghị định số 39/2018/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ vừa nhiều vướng mắc, số sách chưa đủ cụ thể để địa phương triển khai thực Các chương trình hỗ trợ địa phương cho doanh nghiệp nhỏ vừa chưa triển khai cách hiệu thủ tục để doanh nghiệp nhận hỗ trợ phức tạp, mức hỗ trợ chưa hấp dẫn 2.3 Cán nhà nước xử lý công việc cịn chưa hiệu quả, cịn xảy tình trạng “tham nhũng vặt” Tình trạng gây nhũng nhiễu, phiền hà phận cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt lĩnh vực đất đai tiếp diễn Gánh nặng tra, kiểm tra nhiều bất cập Trong năm 2020, trung bình doanh nghiệp có đến tra Vẫn cịn 3.4% số doanh nghiệp bị tra, kiểm tra từ trở lên Thống kê VCCI cho thấy, 13% doanh nghiệp nhận định cán tra, kiểm tra gây nhũng nhiễu, tạo khó khăn cho doanh nghiệp 15 Khi triển khai dự án liên quan tới thủ tục hành chính, doanh nghiệp gặp vướng mắc lớn việc xử lý thủ tục, nhiều thời gian chờ đợi Trong thời gian giải hồ sơ trở ngại lớn Cũng theo số liệu VCCI, 37,5% doanh nghiệp cho thời hạn giải hồ sơ đất đai dài so với thời hạn niêm yết văn quy định 19,6% doanh nghiệp cho phải trả chi phí khơng thức làm thủ tục hành liên quan đến thủ tục đất đai Cùng với đó, nhiều cán công chức giải thủ tục cho doanh nghiệp cịn có tư tưởng làm ơn, ban phát, có qua có lại, “muốn ăn chân giị phải thò chai rượu” Một số quan tồn tình trạng sách nhiễu, vịi vĩnh tiền ‘lót tay”, tư tưởng ăn chia theo tỷ lệ hoa hồng Từ gây tình trạng quan liêu, tham nhũng vặt Theo kết khảo sát SIPAS năm 2020, 63 tỉnh, thành phố cịn tình trạng người dân phải lại nhiều lần để thực dịch vụ công Tỷ lệ doanh nghiệp lại lần để làm thủ tục hành 29,69%, lại lần 55,71%, lại lần 9,64%, lại lần 4,41% 0,72% phải lại lần trở lên để thực thủ tục hành Nhìn vào số thấy, cơng cải cách hành triển khai sâu rộng nhiều năm qua với nhiều hiệu mục tiêu hành động "một cửa dấu”, "một cửa liên thông” thực tế doanh nghiệp muốn nhanh, gọn, sớm phải “biết ý” có chi phí "lót tay”, tiền bồi dưỡng công việc nhanh trôi chảy Việc vô hình chung làm tăng thêm chi phí hội, gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp Tất yếu tố kể nguyên nhân dẫn đến việc doanh nghiệp phải thêm chi phí “lót tay” - chi phí khơng thức Việt Nam III Giải pháp cho chi phí khơng thức Giải pháp cho “Thông tin chưa thực minh bạch”  Cơng nghệ hóa hoạt động ứng dụng dịch vụ hành cơng để tăng tính minh bạch 16 Thông qua mạng điện tử để cung cấp cho người dân thông tin hoạt động dịch vụ hành cơng nhà nước Các thơng tin khơng truyền tải qua mạng internet mà cịn thơng qua mạng điện thoại Sử dụng công nghệ thông tin để liên kết liệu quan hành nhà nước việc phối hợp cung ứng dịch vụ công cho công dân Cung cấp thông tin công cộng tiếp nhận ý kiến phản hồi công dân thông qua mạng tỉnh Mạng cung cấp cho công dân thông tin hệ thống quan hành địa phương dịch vụ quan cung ứng Mỗi quan thiết lập hộp thư riêng để tiếp nhận yêu cầu, kiến nghị khiếu nại công dân trả lời thư cách nhanh chóng Các quan cung ứng dịch vụ hành cơng, dịch vụ phức tạp với phạm vi đối tượng phục vụ rộng, cần có kế hoạch ứng dụng cơng nghệ thơng tin hoạt động nhằm cải tiến chất lượng tiến độ phục vụ khách hàng Hiện có nhiều loại dịch vụ hành công vào trạng thái ách tắc nặng nề, khơng đáp ứng nhu cầu nhân dân nhiều lý Việc đầu tư ban đầu cho ứng dụng công nghệ thơng tin thường tốn kém, vậy, phải có chiến lược lâu dài đảm bảo thiết kế phần mềm ứng dụng phù hợp với chức hoạt động quan hành trì q trình vận hành cơng nghệ  Phát triển website Sở, ngành để cung cấp thông tin cho doanh nghiệp nhà đầu tư Doanh nghiệp gặp khó khăn tìm kiếm thủ tục, thơng tin cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh Vì vậy, việc phát triển website Sở, ngành để cung cấp thông tin cho doanh nghiệp nhà đầu tư giải pháp cần thiết Với doanh nghiệp, vận hành tốt, kênh cung cấp thơng tin thống, tin cậy từ thơng tin định hướng, kế hoạch, dự án đầu tư tỉnh thơng tin sách, văn pháp luật mà tỉnh ban hành Đặc biệt, thông qua website nhà đầu tư doanh nghiệp thực thủ tục hành giảm thiểu thời gian lại 17 Trong thời gian qua, tỉnh, thành phố có nỗ lực lớn nhằm phát triển hệ thống website thức Tuy vậy, hạn chế nhiều website quan nhà nước nói chung quyền địa phương nói riêng khả cập nhật thơng tin cịn kém, thông tin cũ, lạc hậu, quản trị website chưa chuyên nghiệp, khả vận hành chưa ổn định, thơng tin đưa lên website thơng tin có sẵn, đơn giản mà không hướng theo định hướng đối tượng, phiên tiếng nước ngồi khơng hoạt động  Tăng cường minh bạch việc bán hồ sơ mời thầu Đối với dự án đầu tư xây dựng cấp tỉnh quản lý, chủ đầu tư, bên mời thầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành tỉnh Sở, ngành thuộc tỉnh: Trước thời gian phát hành hồ sơ mời thầu theo thông tin đăng tải mạng đấu thầu theo quy định, chủ đầu tư, bên mời thầu phải chuẩn bị tối thiểu ban đầu 10 hồ sơ mời thầu, gửi Sở Kế hoạch Đầu tư 02 (gửi trước thời gian phát hành hồ sơ 01 ngày) để bán cho đơn vị có kiến nghị, khiếu nại, khơng mua hồ sơ mời thầu từ chủ đầu tư, bên mời thầu; sau bán hồ sơ, Sở Kế hoạch Đầu tư thông báo kịp thời ngày cho chủ đầu tư, bên mời thầu để cập nhật, tổng hợp; 08 cịn lại bán cho đơn vị có nhu cầu Đối với dự án đầu tư xây dựng cấp huyện, cấp xã quản lý, chủ đầu tư, bên mời thầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện, thị xã, thành phố (cấp huyện), Phòng, Trung tâm trực thuộc cấp huyện UBND xã, phường, thị trấn (cấp xã): Trước thời gian phát hành hồ sơ mời thầu theo thông tin đăng tải mạng đấu thầu theo quy định, chủ đầu tư, bên mời thầu phải chuẩn bị tối thiểu ban đầu 10 hồ sơ mời thầu, gửi phận cửa Phịng Tài - Kế hoạch cấp huyện 02 (gửi trước thời gian phát hành hồ sơ 01 ngày) để bán cho đơn vị có kiến nghị, khiếu nại, khơng mua hồ sơ mời thầu từ chủ đầu tư, bên mời thầu; sau bán hồ sơ, phận cửa Phịng Tài Kế hoạch cấp huyện thông báo kịp thời ngày cho chủ đầu tư, bên mời thầu để cập nhật, tổng hợp; 08 cịn lại bán cho đơn vị có nhu cầu UBND huyện, thị xã, thành phố thông báo họ tên, số điện thoại cán phụ trách bán hồ sơ mời thầu có kiến nghị, khiếu 18