BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI GIÁO TRÌNH MƠN HỌC: VẬT LIỆU HỌC NGHỀ: CẮT GỌT KIM LOẠI TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số:749 / QĐ-CĐCG ngày 07 tháng 11 năm 2022 Trường Cao Đẳng Cơ giới Quảng Ngãi, năm 2022 (Lưu hành nội bộ) TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu thuộc loại sách giáo trình nên nguồn thơng tin phép dùng nguyên trích dùng cho mục đích đào tạo tham khảo Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh bị nghiêm cấm LỜI GIỚI THIỆU Để phục vụ cho học viên học nghề thợ cắt gọt kim loại kiến thức lý thuyết thực hành bảo dưỡng, sửa chữa nghề khí Tơi có biên soạn giáo trình: Vật liệu học với mong muốn giáo trình giúp cho học sinh, sinh viên nắm vững kiến thức cắt gọt kim loại Cơ ứng dụng biên soạn, nội dung giáo trình bao gồm ba chương: Chương Cấu trúc tính vật liệu Chương Hợp kim biến đổi tổ chức Chương Nhiệt luyện Chương Vật liệu kim loại Chương Hợp kim màu phi kim Kiến thức giáo trình biên soạn theo chương trình đào tạo trường cao đẳng Cơ giới Sau học có tập kèm để sinh viên nâng cao tính thực hành mơn học Do đó, người đọc hiểu cách dễ dàng nội dung chương trình Mỗi Chương biên soạn với nội dung gồm: số nội dung vật liệu dùng để chế tạo cắt gọt kim loại, số nhiên liệu đốt cháy, nhiên liệu bôi trơn sử dụng cắt gọt kim loại Mặc dù cố gắng chắn khơng tránh khỏi sai sót, tác giả mong nhận ý kiến đóng góp người đọc để lần xuất sau giáo trình hồn thiện Quảng Ngãi, ngày tháng năm 20 Tham gia biên soạn Nguyễn Đình Kiên Chủ biên ………… MỤC LỤC GIÁO TRÌNH MƠN HỌC Tên mơn học: VẬT LIỆU CƠ KHÍ Mã mơn học: MH 09 Vị trí, tính chất, ý nghĩa vai trị mơn học: - Vị trí mơn học: Mơn học bố trí giảng dạy song song với mơn học/ mơ đun sau: MH 07, MH 08, MH 11, MH 12, MH13, MH 14, MH 15, MH 16, MĐ 17, MĐ 18, MĐ 19 - Tính chất: Là mơn sở nghề bắt buộc - Có ý nghĩa vai trị quan trọng việc cung cấp kiến thức kỹ cho học sinh, sinh viên học nghề công nghệ cắt gọt kim loại - Vai trò: Cung cấp phần kiến thức sở, nghề công nghệ cắt gọt kim loại Mục tiêu môn học: - Vẽ giải thích được: giản đồ nhơm – silic; giản đồ sắt – bon - Trình bày được đặc điểm, phân loại ký hiệu loại hợp kim nhôm, gang thép - Nhận dạng loại hợp kim nhôm, gang thép - Trình bày được công dụng, tính chất, phân loại dầu, mỡ bôi trơn, nước làm mát , của xăng, dầu diesel dùng cắt gọt kim loại Mục tiêu môn học : - Kiến thức: A1 Phát biểu khái niệm vật liệu gang thép, vật liệu phi kim loại A2 Vẽ giải thích được: giản đồ nhơm – silic; giản đồ sắt – bon A3 Trình bày được đặc điểm, phân loại ký hiệu loại hợp kim nhôm, gang thép - Về kỹ năng: B1 Ưng dụng để chế tạo vật liệu phù hợp với đặt tinh làm việc chúng B2 Biết nhận dạng vật liệu qua ký hiệu vật liệu B3 Gia công vật liệu sản xuất cắt gọt kim loại B4 Sắp xếp thiết bị dụng cụ hợp lý, bố trí nơi làm việc khoa học B5 Biết nhiệm vụ dầu bơi trơn đối máy máy móc thiêt bị - Năng lực tự chủ trách nhiệm: C1 Chấp hành nội qui lớp học, phòng học; C2 Tổ chức nơi làm việc hợp lý, khoa học; C3 Tuân thủ thời gian học tập thực hành; C4 Ý thức tiết kiệm, kỷ luật; C5 Tinh thần hợp tác làm việc theo tổ, nhóm; Chương trình khung nghề cắt gọt kim loại Mã MH, MĐ I Tên môn học, mô đun Các mơn học chung Số tín 12 Tổng số 255 Thời gian đào tạo (giờ) Trong Lý Thực thuyết hành 94 148 Kiểm tra 13 MH 01 MH 02 MH 03 MH 06 MH 05 MH 06 II MH 07 MH 08 MH 09 MH 10 MH 11 MH 12 MH 13 MĐ 14 MĐ 15 Chính trị Pháp 30 15 15 13 1 30 24 2 45 45 21 15 21 29 90 30 56 110 1650 450 1136 64 60 33 24 45 14 29 60 40 16 45 34 3 45 41 2 45 37 30 25 2 60 14 43 3 75 25 47 luật Giáo dục thể chất Giáo dục quốc phòng - An ninh Tin học Ngoại ngữ (Anh văn) Các môn học, mô đun đào tạo nghề bắt buộc Vẽ kỹ thuật Autoc ad Cơ Kỹ thuật Dung sai – Đo lường kỹ thuật Vật liệu khí Kỹ thuật điện điện tử công nghiệp Kỹ thuật an toàn – Bảo hộ lao động Nguộ i Tiện trụ ngắn, MĐ 16 MĐ 17 MĐ 18 MĐ 19 MĐ 20 MĐ 21 MĐ 22 MĐ 23 MĐ 24 MĐ 25 MĐ 26 MĐ 27 MĐ 28 MĐ trụ bậc, tiện trụ dài l 10d Tiện rãnh, cắt đứt Gia công lỗ máy tiện Phay, bào mặt phẳng ngang, song song, vng góc, nghiêng Phay, bào mặt phẳng bậc Phay, bào rãnh, cắt đứt Tiện côn Tiện ren tam giác Tiên ren vuông Tiện ren thang Phay, bào rãnh chốt đuôi én - chữ T Phay đa giác Phay bánh trụ thẳng Phay bánh trụ nghiêng, rãnh xoắn Tiện 30 24 75 16 56 3 75 10 62 45 35 30 23 45 10 33 2 60 13 45 2 45 35 2 45 35 75 20 52 45 36 2 60 51 45 35 2 60 54 29 MĐ 30 MĐ 31 MĐ 32 MĐ 33 MĐ 34 MĐ 35 CNC Phay CNC Tiện lệch tâm, tiện định hình Thực hành hàn Mài mặt phẳng Mài trụ ngồi, ngồi Thực tập sản xuất Tổng cộng 60 54 75 10 62 45 35 2 45 35 2 45 35 180 18 162 1284 77 81 1905 544 Chương trình chi tiết mơn học Thời gian Số TT I Tên chương, mục Cấu trúc tính vật liệu Cấu tạo liên kết nguyên Tổ ng số Lý thuyết Ki Th ểm tra* ực (L hành, T Bài tập TH) 0 9 16 14 tử Sắp xếp nguyên tử vật Khái niệm mạng tinh thể Cấu trúc tinh thể điển hình chất chất rắn Đơn tinh thể đa tinh thể Sự kết tinh hình thành tổ I chức kim loại Hợp kim biến đổi tổ chức Cấu trúc tinh thể hợp kim I Giản đồ pha hệ hai cấu II tử Giản đồ pha Fe - C (FeFe3C) Nhiệt luyện I Khái niệm nhiệt luyện thép Các tổ chức đạt nung nóng làm nguội thép Ủ thường hố thép I Tơi thép V Ram thép Các khuyết tật xảy nhiệt luyện thép Vật liệu kim loại V Thép Cácbon Thép hợp kim Gang Hợp kim màu phi kim Hợp kim màu Gỗ Chất dẻo Vật liệu Compozit Cộng 6 0 45 41 2 Điều kiện thực mơn học: 3.1 Phịng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn 3.2 Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ 3.3 Học liệu, dụng cụ, mơ hình, phương tiện: Giáo trình, vật liệu 3.4 Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu quy ước ký hiệu thép, dầu Nội dung phương pháp đánh giá: 4.1 Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất nội dung nêu mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất nội dung nêu mục tiêu kỹ - Năng lực tự chủ trách nhiệm: Trong trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu trước đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập + Tham gia đầy đủ thời lượng mơn học + Nghiêm túc q trình học tập 4.2 Phương pháp: Người học đánh giá tích lũy mơn học sau: 4.2.1 Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh Xã hội - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 4.2.2 Phương pháp đánh giá Phương Phương Hình Chuẩn đầu S Thời pháp pháp thức đánh giá ố điểm đánh giá Thường xuyên tổ chức Viết/ Thuyết trình kiểm tra cột kiểm tra Tự A1, C1, C2 Sau luận/ 10 Trắc nghiệm/ Báo cáo Định kỳ Viết Tự A2, B1, C1, Sau thực hành luận/ C2 20 Trắc nghiệm/ thực hành Kết thúc Vấn đáp Vấn A1, A2, A3, B1, Sau môn học thực hành đáp thực B2, C1, C2, 45 hành mơ hình 4.2.3 Cách tính điểm Điểm đánh giá thành phần điểm thi kết thúc môn học chấm theo thang điểm 10 (từ đến 10), làm tròn đến chữ số thập phân Điểm môn học tổng điểm tất điểm đánh giá thành phần môn học nhân với trọng số tương ứng Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến chữ số thập phân, sau quy đổi sang điểm chữ điểm số theo thang điểm theo quy định Bộ Lao động Thương binh Xã hội đào tạo theo tín Hướng dẫn thực môn học 5.1 Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp cắt gọt kim loại 5.2 Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 5.2.1 Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gờm: Trình chiếu, thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, tập cụ thể, câu hỏi thảo luận nhóm… * Thực hành: - Phân chia nhóm nhỏ thực tập thực hành theo nội dung đề - Khi giải tập, làm Thực hành, thí nghiệm, tập: Giáo viên hướng dẫn, thao tác mẫu sửa sai chỗ cho nguời học - Sử dụng mô hình, học cụ mơ để minh họa tập ứng dụng * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân cơng thành viên nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo u cầu nội dung học, nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép viết báo cáo nhóm 5.2.2 Đối với người học: Người học phải thực nhiệm vụ sau: - Nghiên cứu kỹ học nhà trước đến lớp Các tài liệu tham khảo cung cấp nguồn trước người học vào học môn học (trang web, thư viện, tài liệu ) - Sinh viên trao đổi với nhau, thực thực hành báo cáo kết - Tham dự tối thiểu 70% giảng tích hợp Nếu người học vắng >30% số tích hợp phải học lại mơ đun tham dự kì thi lần sau - Tự học thảo luận nhóm: Là phương pháp học tập kết hợp làm việc theo nhóm làm việc cá nhân Một nhóm gồm 2-3 người học cung cấp chủ đề thảo luận trước học lý thuyết, thực hành Mỗi người học chịu trách nhiệm số nội dung chủ đề mà nhóm phân cơng để phát triển hồn thiện tốt tồn chủ đề thảo luận nhóm