BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO [ BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP BÙI THU HÀ HỒN THIỆN CƠNG TÁC TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH VỀ TRỢ GIÚP XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LẠC SƠN, TỈNH HỊA BÌNH CHUN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ NGÀNH: 8310110 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS TS NGUYỄN VĂN TUẤN Hà Nội, 2023 i CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Những kết nghiên cứu trình bày luận văn hồn tồn trung thực, tơi, khơng vi phạm điều luật sở hữu trí tuệ pháp luật Việt Nam Nếu sai, tơi hồn tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật Hịa Bình, ngày tháng năm 2023 Người cam đoan Bùi Thu Hà ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu thực luận văn này, nhận giúp đỡ quý báu quan, tổ chức cá nhân Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới tất tập thể, cá nhân tạo điều kiện giúp đỡ suốt trình thực nghiên cứu luận văn Trước hết xin gửi lời cám ơn tới Quý thầy cô giáo Trường Đại học Lâm nghiệp trang bị cho kiến thức suốt thời gian học tập trường Với lòng biết ơn chân thành sâu sắc nhất, xin trân trọng cảm ơn Thầy giáo, PGS TS Nguyễn Văn Tuấn trực tiếp bảo, hướng dẫn giúp đỡ suốt trình nghiên cứu, hồn thành luận văn Tơi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến UBND huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình cung cấp thơng tin, số liệu trình thực nghiên cứu luận văn Sự giúp đỡ quan, đồng nghiệp gia đình, bạn bè ln quan tâm, động viên tạo điều kiện cho tơi q trình thực Do thời gian nghiên cứu kiến thức thân có hạn, luận văn tơi chắn khơng thể tránh khỏi sơ suất, thiếu sót Tơi mong nhận đóng góp Q thầy bạn bè để đề tài hồn thiện Xin chân thành cảm ơn! Hịa Bình, ngày tháng năm 2023 Học viên Bùi Thu Hà iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG vii DANH MỤC CÁC HÌNH viii ĐẶT VẤN ĐỀ Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH TRỢ GIÚP XÃ HỘI .4 1.1 Cơ sở lý luận tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội 1.1.1 Các khái niệm có liên quan .4 1.1.2 Nội dung công tác tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội 1.1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến cơng tác thực thi sách trợ giúp xã hội 13 1.2 Cơ sở thực tiễn tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội 15 1.2.1 Kinh nghiệm số địa phương .15 1.2.2 Bài học kinh nghiệm cho huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình 21 Chương ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .22 2.1 Đặc điểm huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình 22 2.1.1 Đặc điểm tự nhiên 22 2.1.2 Điều kiện kinh tế, xã hội 25 2.1.3 Ảnh hưởng điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn 28 2.2 Phương pháp nghiên cứu 29 2.2.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu .29 2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu 29 2.2.3 Phương pháp xử lý phân tích số liệu 31 2.2.4 Hệ thống tiêu sử dụng đề tài 31 iv Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 33 3.1 Bộ máy kết thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn 33 3.1.1 Bộ máy tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội huyện 33 3.1.2 Kết thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn 34 3.2 Thực trạng tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình 43 3.2.1 Cơng tác lập kế hoạch thực thi sách trợ giúp xã hội 43 3.2.2 Công tác tuyên truyền sách trợ giúp xã hội 44 3.2.3 Công tác phân công, phối hợp thực thi sách trợ giúp xã hội 47 3.2.4 Công tác kiểm tra, giám sát đánh giá thực thi sách 49 3.3 Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình 53 3.3.1 Hệ thống văn pháp quy sách an sinh xã hội 53 3.3.2 Khả đáp ứng nguồn lực cho sách trợ giúp xã hội 54 3.3.3 Nhận thức, ý thức người dân công tác trợ giúp xã hội 55 3.3.4 Trình độ, lực cán làm công tác TGXH 55 3.3.5 Sự tham gia hệ thống trị vào công tác trợ giúp xã hội 58 3.4 Đánh giá chung công tác tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội huyện Lạc Sơn .59 3.4.1 Những thành công 59 3.4.2 Những tồn tại, hạn chế 60 3.4.3 Nguyên nhân tồn tại, hạn chế 62 3.5 Giải pháp hồn thiện cơng tác thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình 63 3.5.1 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sách TGXH 63 3.5.2 Hoàn thiện xây dựng máy quản lý phát triển mạng lưới tham gia công tác TGXH địa bàn huyện 66 3.5.3 Hồn thiện cơng tác lập kế hoạch thực thi sách TGXH 68 3.5.4 Nâng cao lực công tác cho độ ngũ cán thực sách TGXH địa bàn huyện 70 v 3.5.5 Tăng cường phối hợp cấp, ngành thực thi sách TGXH 71 3.5.6 Tăng cường công tác tra, kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm trình thực sách TGXH .72 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO 76 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Nghĩa đầy đủ ASXH An sinh xã hội BHTN Bảo hiểm thất nghiệp BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế GTVL Giới thiệu việc làm HĐLĐ Hợp đồng lao động NLĐ Người lao động TCTN Trợ cấp thất nghiệp UBND Ủy ban nhân dân vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Cơ cấu sử dụng đất huyện Lạc Sơn năm 2022 25 Bảng 2.2 Dân số lao động huyện Lạc Sơn năm 2022 25 Bảng 2.3 Giá trị sản xuất cấu giá trị sản xuất huyện Lạc Sơn 27 Bảng 3.1 Tình hình thực TGXG huyện Lạc Sơn 35 Bảng 3.2 Tình hình thực TGXG thường xuyên cho nhóm đối tượng TGXH huyện Lạc Sơn 35 Bảng 3.3 Số người cao tuổi hưởng trợ giúp thường xuyên 36 Bảng 3.4 Kinh phí trợ giúp xã hội cho người cao tuổi .37 Bảng 3.5 Kết ý kiến đánh giá sách trợ giúp xã hội người cao tuổi (n = 30) .38 Bảng 3.6 Số NKT hưởng TGXH TX huyện Lạc Sơn 39 Bảng 3.7 Số người đơn thân TGXH địa bàn huyện Lạc Sơn 40 Bảng 3.8 Tổng hợp ý kiến đánh giá NĐT tác động TGXH (n = 30) .40 Bảng 3.9 Số đối tượng khác hưởng TGXH huyện Lạc Sơn 41 Bảng 3.10 Tình hình thực TGXH đột xuất huyện Lạc Sơn 42 Bảng 3.11 Tình hình cấp thẻ BHYT cho đối tượng TGXH .43 Bảng 3.12 Đánh giá cán công tác lập kế hoạch thực thi sách trợ giúp xã hội huyện Lạc Sơn (n = 30) 44 Bảng 3.13 Kết phổ biến, tuyên truyền sách .45 Bảng 3.14 Tiếp cận thơng tin sách, chất lượng tun truyền sách trợ giúp xã hội (n = 90) 46 Bảng 3.15 Đánh giá cán lực phối hợp tổ chức triển khai hoạt động trợ giúp xã hội huyện Lạc Sơn (n = 30) 48 Bảng 3.16 Kết kiểm tra xử lý vi phạm thực trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn 50 Bảng 3.17 Đánh giá cán hệ thống văn pháp quy 53 Bảng 3.18 Đánh giá cán khả đáp ứng nguồn lực cho sách trợ giúp xã hội 55 viii Bảng 3.19 Tình hình nhân làm sách TGXH 56 Bảng 3.20 Đánh giá đối tượng thụ hưởng lực, phẩm chất cán làm công tác TGXH 58 Bảng 3.21 Đánh giá cán tham gia hệ thống trị vào thực thi sách trợ giúp xã hội 59 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1 Bản đồ hành huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình 22 Hình 3.1 Sơ đồ máy QLNN trợ giúp xã hội huyện Lạc Sơn 33 ĐẶT VẤN ĐỀ Tính cấp thiết đề tài Chính sách trợ giúp xã hội đảm bảo Nhà nước, hỗ trợ cộng đồng thu nhập điều kiện sống thiết yếu hình thức biện pháp khác thành viên xã hội họ rơi vào cảnh rủi ro, bất hạnh, nghèo đói, yếu hẫng hụt sống mà thân họ không đủ khả tự lo sống thân gia đình mức tối thiểu Việt Nam quốc gia bị tác động nặng nề tình trạng biến đổi khí hậu, hàng năm phải gánh chịu hậu nặng nề hàng chục bão, tình trạng đói nghèo cịn cao Nhà nước ln coi thực sách trợ giúp xã hội nhiệm vụ quan trọng góp phần bảo đảm ổn định phát triển xã hội Trợ giúp xã hội có nội dung hình thức mức độ khác tùy thuộc vào tính chất khó khăn nhiều hay ít, tạm thời hay lâu dài, hồn cảnh thân gia đình họ gia nhập quan hệ trợ giúp xã hội Bên cạnh trợ giúp xã hội, cứu trợ xã hội số khái niệm liên quan như: cứu tế xã hội, cứu trợ khẩn cấp, tế bần xã hội, tương tế xã hội hội hữu Trong năm gần đây, thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, việc đẩy mạnh thực thi sách trợ giúp xã hội góp phần quan trọng việc bảo đảm thu nhập điều kiện sinh sống mức tối thiểu (bằng hình thức biện pháp khác nhau) đối tượng gặp rủi ro, bất hạnh, nghèo đói, thiệt thịi sống khơng đủ khả tự lo sống thân gia đình, góp phần quan trọng việc đảm bảo phát triển bền vũng đất nước Tại huyện Lạc Sơn năm qua, đạo cấp uỷ Đảng, UBND cấp, có tham gia hệ thống trị, cơng tác thực thi sách TGXH có nhiều thành cơng, góp phần quan trọng việc đảm bảo an sinh xã hội cho người yếu thế, người nghèo, góp phần vào nghiệp phát triển toàn diện KTXH địa bàn Tuy nhiên q trình tổ chức thực thi sách bộc lộ nhiều tồn tại, bất cập làm hạn chế đến việc đạt mục tiêu đặt sách 68 Đơn giản hóa thủ tục hành để đối tượng dễ dàng tiếp cận với sách trợ giúp TGXH Ứng dụng công nghệ thông tin việc quản lý đối tượng TGXH chi trả trợ cấp - Thứ tư, chủ động thực chế độ sách TGXH cho nhân dân, không bị động, chờ đợi người dân có yêu cầu thực - Thứ năm, rà sốt, cố lại tồn hệ thống TGXH từ huyện đến xã thị trấn, kịp thời phát hiện, thay đổi cho phù hợp với điều kiện thực tế địa phương * Về phát triển mạng lưới tham gia TGXH Cũng cố lại mạng lưới sở TGXH huyện đến năm 2025 phải có 01 sở TGXH ngồi cơng lập nhằm trợ giúp cho người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em có hồn cảnh đặc biệt khơng tự lo liệu sống, không nơi nương tựa vào nuôi dưỡng tập trung, đồng thời xây dựng nhân rộng mơ hình hộ gia đình nhận chăm sóc ni dưỡng cộng đồng Duy trì, củng cố nâng cao vai trị cộng tác viên thôn, thường xuyên định kỳ tháng, quý tổng kết báo cáo Ủy ban nhân dân huyện nắm bắt kịp thời có hướng đạo Thành lập Văn phòng tư vấn nhằm trợ giúp vấn đề liên quan đến xã hội Cần xây dựng hồn thiện mạng lưới người làm cơng tác xã hội cộng đồng, mạng lưới cung cấp dịch vụ bao gồm quan ban ngành có liên quan từ cấp huyện đến cấp xã phòng Lao động - Thương binh xã hội; phòng giáo dục đào tạo, Trung tâm y tế, trạm y tế, Hội liên hiệp phụ nữ, đồn niên, cơng an, tư pháp phối hợp chặt chẽ hỗ trợ lẫn công tác, để tạo điều kiện thuận lợi cho gia đình đối tượng TGXH tiếp cận kết nối dịch vụ CTXH kịp thời, giảm bớt thủ tục thời gian chờ đợi tiếp nhận đối tượng hòa nhập cộng đồng đáp ứng nhu cầu cần thiết công tác TGXH tiếp cận dịch vụ 3.5.3 Hồn thiện cơng tác lập kế hoạch thực thi sách TGXH Việc lập kế hoạch thực thi sách TGXH cần tập trung vào nội dung sau: 69 (1) Về phân cơng nhiệm vụ - Phịng Lao động - Thương binh Xã hội huyện: + Chủ trì, phối hợp phòng, ban liên quan UBND xã triển khai thực điều phối nội dung Kế hoạch; + Đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra việc thực Kế hoạch địa phương, đơn vị; tham mưu UBND huyện tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực Kế hoạch - Phòng Kế hoạch Tài huyện: + Phối hợp phịng Lao động - Thương binh Xã hội tham mưu trình UBND huyện lồng ghép mục tiêu, tiêu Kế hoạch vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm hàng năm huyện theo quy định; + Phối hợp phòng Lao động - Thương binh Xã hội khả ngân sách nhà nước bố trí ngân sách thực Kế hoạch dự toán ngân sách hàng năm huyện theo quy định pháp luật ngân sách nhà nước (2) Về nội dung kế hoạch - Công tác quản lý nhà nước trợ giúp xã hội: + Tăng cường công tác cải cách thủ tục hành để đảm bảo thời gian giải hồ sơ trợ cấp, trợ giúp nhanh chóng thuận tiện, hướng tới quy trình giải sách trợ giúp xã hội dựa vào nhu cầu người dân bảo đảm công khai, minh bạch; + Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin công tác quản lý, giải quyết, chi trả trợ giúp xã hội, tích hợp dần sách trợ giúp xã hội với sách an sinh xã hội khác theo lộ trình thích hợp; + Hàng năm, tổ chức khóa tập huấn, bồi dưỡng để nâng cao lực cho đội ngũ cán quản lý, công chức, viên chức làm công tác trợ giúp xã hội - Triển khai, thực sách, pháp luật trợ giúp xã hội: + Triển khai thực sách, pháp luật trợ giúp xã hội với phương châm công khai, minh bạch, đúng, đủ kịp thời; + Hoàn thiện phương thức trợ giúp, tiếp tục hoàn thiện phương thức chi trả trợ cấp, trợ giúp xã hội qua hệ thống bưu điện nhằm đạt đồng thuận, mức độ hài lòng ngày cao đối tượng thụ hưởng; 70 + Triển khai thực kịp thời sách, phát triển dịch vụ trợ giúp khẩn cấp theo hướng dựa mức độ thiệt hại, mức độ tổn thương, hoàn cảnh cụ thể khả khắc phục rủi ro cá nhân, hộ gia đình bị ảnh hưởng thiên tai, hỏa hoạn, mùa, dịch bệnh, tác động biến đổi khí hậu, tai nạn lao động, tai nạn giao thơng, nạn nhân bạo lực gia đình, phụ nữ trẻ em bị mua bán lý bất khả kháng - Truyền thông nâng cao nhận thức: Tuyên truyền, phổ biến quy định trợ giúp xã hội, vận động xã hội nhằm thay đổi cách thức trợ giúp xã hội theo hướng tiên tiến, hiệu quả, nâng cao nhận thức trách nhiệm gia đình, Nhà nước xã hội việc bảo vệ, chăm sóc trợ giúp đối tượng trợ giúp xã hội - Thực công tác trợ giúp xã hội: + Trợ giúp đột xuất, hỗ trợ sau thiên tai: Hỗ trợ kịp thời cho người dân, đối tượng thuộc diện trợ giúp xã hội gặp khó khăn đột xuất để ổn định sống + Trợ cấp xã hội thường xuyên hàng tháng cho đối tượng xã hội: Tiếp tục xem xét trợ cấp thường xuyên hàng tháng cho đối tượng trợ giúp xã hội để giảm bớt phần khó khăn, ổn định sống hịa nhập với cộng đồng Tiến hành khảo sát, điều tra người khuyết tật, người tâm thần, thông qua kết điều tra để hoạch định sách trợ giúp cho người khuyết tật + Huy động, sử dụng nguồn lực trợ giúp xã hội: Đẩy mạnh xã hội hóa, đa dạng hóa nguồn lực thực trợ giúp xã hội, trợ giúp khẩn cấp Tranh thủ hợp tác với tổ chức, cá nhân nước kỹ thuật, kinh nghiệm nguồn lực để triển khai hoạt động 3.5.4 Nâng cao lực công tác cho độ ngũ cán thực sách TGXH địa bàn huyện Cán phụ trách công tác trợ giúp xã hội cấp phường chưa đào tạo công tác xã hội, người đào tạo ngành y, người ngành giáo viên… dẫn đến hạn chế công tác quản lý lý cần phải nâng cao lực cho cán cấp phường, kể cấp huyện hệ thống thực trợ giúp xã hội nói chung địa bàn huyện 71 Giải tình trạng yếu cán sở, cán cấp xã cách tiếp tục tăng cường đào tạo ngắn hạn thông qua việc tổ chức tập huấn theo chuyên đề, tập huấn triển khai thực sách, thăm quan mơ hình Phát triển nguồn nhân lực cán xã hội hệ thống mạng lưới tổ chức sử dụng nhân viên công tác xã hội, mạng lưới nhân viên công tác xã hội; hình thành hiệp hội cơng tác xã hội cấp quốc gia 3.5.5 Tăng cường phối hợp cấp, ngành thực thi sách TGXH Việc phối kết hợp cấp ngành đoàn thể sở hạn chế việc chi sai đối tượng đối tượng có quản lý riêng ngành người cao tuổi Hội người cao tuổi quản lý hội viên hưởng trợ cấp hưu hay không… Công tác quản lý nhà nước trợ giúp xã hội chưa kết hợp chặt chẽ cấp ngành từ huyện đến xa dẫn đến số đối tượng hưởng trợ cấp sai so với quy định, lúc hưởng hai chế độ phải truy thu Từ cần phải có biện pháp tăng cường phối hợp cấp, ngành liên quan việc kiểm tra, xác định đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh nhiều loại sách nhiều đơn vị tổ chức thực sách để tránh việc cho hưởng trùng chế độ, đặc biệt việc thực sách người từ đủ 80 tuổi trở lên, việc mua, cấp thẻ BHYT cho đối tượng người nghèo, người dân tộc thiểu số, trẻ em quân nhân, người cao tuổi Đề nghị cấp ủy Đảng, quyền cấp tăng cường trách nhiệm việc lãnh đạo, đạo tổ chức thực sách BHYT; Tăng cường cơng tác tun truyền, phổ biến pháp luật BHYT đến cán bộ, người dân; Tăng cường phối hợp cấp, ngành liên quan việc kiểm tra, xác định đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh nhiều loại sách nhiều đơn vị tổ chức thực sách để hạn chế việc cấp trùng thẻ BHYT, đặc biệt đối tượng TGXH đồng thời người dân tộc thiểu số, người nghèo, trẻ em quân nhân sĩ quan; Xây dựng sở liệu, phần mềm quản lý đối tượng ngân sách nhà nước mua thẻ BHYT để dùng chung liên thông cấp ngành nhằm phát giảm thiểu trường hợp trùng thẻ 72 3.5.6 Tăng cường công tác tra, kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm q trình thực sách TGXH Thanh tra, kiểm tra việc thực pháp luật TGXH khâu quan trọng thực sách TGXH Cơng tác tra, kiểm tra thời gian qua địa bàn huyện Lạc Sơn nhiều hạn chế Việc tra, kiểm tra thực có dấu hiệu vi phạm thực theo đạo thực cấp trên, chưa có kế hoạch tra, kiểm tra năm Trong thời gian tới, công tác tra, kiểm tra việc thực pháp luật TGXH cần đổi số nội dung sau: Thành lập đoàn tra, kiểm tra, giám sát huyện việc thực sách TGXH địa bàn huyện Lạc Sơn Việc lựa chọn, bố trí cán bộ, cơng chức đồn cần phải bố trí thành phần theo quy định ngồi cịn cần phải lựa chọn người có phẩm chất đạo đức, lực trình độ chun mơn sâu đáp ứng yêu cầu tra, kiểm tra Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, phẩm chất trị, đạo đức, tác phong cho cán công chức làm nhiệm vụ tra, kiểm tra Lập kế hoạch tra, kiểm tra, giám sát năm, đạo UBND xã, thị trấn lập đoàn kiểm tra, giám sát thực sách TGXH địa phương quản lý Thường xuyên báo cáo Ủy ban nhân dân huyện Lạc Sơn, phòng Lao động - Thương binh xã hội huyện Lạc Sơn biết đế theo dõi, đạo thực hiện, chân chỉnh kịp thời Khi phát sai phạm sau tra, kiểm tra phải kiên xử lý nghiêm minh chí truy cứu trách nhiệm trước pháp luật công bố, niêm yết kết xử lý cách công khai trụ sở quan hệ thống đài truyền địa bàn huyện 73 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Kết luận Nhìn chung thực thi sách TGXH huyện Lạc Sơn năm qua thực theo quy định văn hướng dẫn, thông tư, nghị định Các cấp ủy Đảng, quyền quan tâm đến sách TGXH triển khai, thực có hiệu quả, góp phần quan trọng việc nâng cao tính hiệu quả, hiệu lực sách, bảo đảm ổn định xã hội, thúc đẩy tăng trưởng phát triển kinh tế huyện Đánh giá kết thực thi sách TGXH huyện Lạc Sơn hệ thống hóa số vấn đề lý luận thực tiễn thực thi sách TGXH: vai trò, nội dung yếu tố ảnh hưởng đến thực thi sách TGXH kinh nghiệm thực tiễn số nước giới đưa hệ thống tổ chức trợ giúp xã hội số mơ hình địa bàn nước; sở nghiên cứu rút học kinh nghiệm cần thiết cho việc thực thi sách TGXH huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình Bằng phương pháp nghiên cứu khác (khảo sát, điều tra, vấn, nghiên cứu tài liệu…) nghiên cứu cho thấy tranh thực trạng thực thi sách trợ giúp xã hội huyện Lạc Sơn thời gian qua, thực trạng đời sống, hoàn cảnh, nguyện vọng, khó khăn người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, kết đạt thực sách TGXH; sở đưa nhận xét, đánh giá kết đạt được, phân tích yếu tố ảnh hưởng đến việc thực sách TGXH huyện Lạc Sơn đưa số kết luận sau: kết đạt tỷ lệ đối tượng thụ hưởng trợ cấp hàng tháng bao phủ so với dân số, tỷ lệ bao phủ so đối tượng TGXH, tỷ lệ đối tượng chưa hưởng sách, tỷ lệ đối tượng thay đổi sống sau hưởng sách, đánh giá hiệu lực, hiệu quả, tính cơng bền vững, tính kinh tế sách Tuy nhiên hạn chế nguyên nhân từ yếu tố ảnh hưởng như: việc qui định tiêu chí xác định đối tượng chặt chẽ, người khuyết tật phải đảm bảo thang điểm quy định; có nhóm 74 đối tượng cịn phải gắn với điều kiện hồn cảnh hộ đối tượng người đơn thân nuôi con, người nhiễm HIV khơng có khả lao động phải thuộc hộ nghèo, văn hướng dẫn chồng chéo nội dung, thiếu cán công chức để thực nhiệm vụ cấp huyện, cấp xã, số cán cấp xã cịn hạn chế chun mơn nhận cơng việc, khơng có đủ trang thiết bị làm việc; công tác tuyên truyền xã, thị trấn chưa sâu rộng, chưa thường xuyên dẫn đến đối tượng thụ hưởng chậm, người từ 80 tuổi trở lên chưa nắm thông tin người thân làm hồ sơ muộn; việc xét duyệt hồ sơ chưa chặt chẽ dẫn đến hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp chuyển đến cấp huyện phải trả lại thiếu giấy tờ; mức trợ cấp thời điểm thấp chưa đáp ứng nhu cầu tối thiểu ăn, ở, mặc đối tượng, lệ phí chi trả cho xã, thị trấn thấp, kinh phí chi cho việc quản lý cho tập huấn, tuyên truyền chưa nhiều Từ phân tích thực trạng yếu tố ảnh hưởng đề xuất giải pháp hồn thiện thực thi sách TGXH huyện Lạc Sơn để việc thực thi sách tốt Để phát huy huy động tốt nguồn lực thực an sinh trợ giúp xã hội, trông mong vào nguồn lực bao cấp Nhà nước, vốn có hạn Cần phát huy nguồn lực tiềm tàng xã hội, đẩy mạnh công tác xã hội hóa nhằm thu hút rộng rãi nguồn lực nước từ cá nhân, tổ chức xã hội Nhà nước cần khuyến khích tư nhân, cá nhân, chủ sử dụng lao động, doanh nghiệp, tổ chức cộng đồng tham gia, phát triển hình thức tự nguyện, cung cấp dịch vụ trợ giúp xã hội bền vững khơng mục tiêu lợi nhuận, đảm bảo sống an toàn cho người dân huyện Lạc Sơn Khuyến nghị 2.1 Khuyến nghị với Chính phủ - Nghiên cứu, xây dựng hệ thống lại sách trợ giúp xã hội; điều chỉnh mức trợ giúp xã hội tiếp cận dần với mức sống tối thiểu chung - Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành lĩnh vực trợ giúp xã hội, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu minh bạch thực sách trợ giúp xã hội 75 - Đề nghị bộ, ngành liên quan Chính phủ giao hướng dẫn thực sách trợ giúp đối tượng trợ giúp xã hội cần ban hành văn hướng dẫn kịp thời - Đề nghị Bộ có liên quan đến việc xác định đối tượng trợ giúp xã hội người khuyết tật cần có hướng dẫn cụ thể khoa học để việc nhận dạng, kết luận mức độ khuyết tật đối tượng - Thống nhất, ban hành hệ thống tiêu theo dõi, đánh giá giám sát việc thực sách trợ giúp đối tượng TGXH bố trí nguồn kinh phí cho việc thực cơng tác - Đề nghị đưa tồn đối tượng trợ giúp xã hội khỏi nhóm đối tượng người nghèo số đối tượng khó khăn việc thoát nghèo - Đề nghị nâng mức trợ cấp cho đối tượng trợ giúp xã hội ngang mức sống trung bình người nghèo 2.2 Khuyến nghị với Sở Lao động - TB&XH UBND tỉnh Hịa Bình - Huy động nguồn lực ngồi xã hội trợ giúp đối tượng yếu vật chất, lẫn tinh thần, giúp họ hòa nhập với cộng đồng - Kiểm tra, rà soát chặt chẽ, tránh việc bỏ sót đối tượng - Tăng cường phối hợp quan ban ngành việc thực thi sách - Đề xuất giảm bớt quy trình thủ tục định - Đẩy mạnh cơng tác tuyên truyền sách TGXH địa bàn, đặc biệt cơng tác tun truyền đến nhóm đối tượng, hộ gia đình có người thụ hưởng sách trợ giúp xã hội người dân địa bàn 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN khoá XI (2012), Nghị số 15NQ/TW ngày 01/6/2012 Ban chấp hành Trung ương khóa XI số vấn đề sách xã hội giai đoạn 2012 - 2020, Hà Nội Bộ Lao động, Thương binh Xã hội (2011), Trợ cấp ưu đãi xã hội hệ thống an sinh xã hội Việt Nam, Nxb Lao động - xã hội Nguyễn Văn Chiều (2013), Chính sách an sinh xã hội vai trị Nhà nước việc thực sách an sinh xã hội Việt Nam, Luận án tiến sĩ Triết học, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội Chính phủ (2021), Nghị định số 20/2021/NĐ-CP ngày 15 tháng năm 2021 Chính phủ Quy định sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội, Hà Nội Chính phủ (2017), Quyết định số 488/QĐ-TTg ngày 14 tháng năm 2017 Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt đề án đổi mới, phát triển trợ giúp xã hội giai đoạn 2017 - 2025 tầm nhìn đến năm 2030, Hà Nội Nguyễn Trọng Đàm (2016), Thực trạng thực sách trợ giúp xã hội giải pháp đổi mới giai đoạn tới, Tạp chí Lao động Xã hội, Số 06/2016, tr.33-35 Nguyễn Văn Định (2012), Giáo trình an sinh xã hội, Nxb Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội Đoàn Thị Thu Hà, Nguyễn Thị Ngọc Huyền (2016), Giáo trình Chính sách Kinh tế- Xã hội, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội Nguyễn Hữu Hải, Lê Thị Thúy Hương (2013), Pháp luật An sinh xã hội kinh nghiệm số nước đối với Việt Nam, Nxb trị Quốc gia 10 Bùi Thị Thanh Huyền (2012), Trợ giúp xã hội thường xuyên tỉnh Thái Bình nay, luận văn thạc sỹ kinh tế trị, Học Viện Chính trị Quốc gia Hồ Chính Minh, Hà Nội 11 Nguyễn Thị Huyên (2011), Nghiên cứu giải pháp hồn thiện cơng tác trợ giúp xã hội tỉnh Hải Dương, Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Nông nghiệp, Hà Nội 77 12 Nguyễn Thị Lan Hương, Đặng Kim Chung, Lưu Quang Tuấn, Nguyễn Bích Ngọc, Đặng Hà Thu (2015), Phát triển hệ thống An sinh xã hội Việt Nam đến năm 2020, Viện khoa học Lao động xã hội, Hà Nội 13 Phong Linh (2020), Can Lộc tạo sinh kế, hỗ trợ an sinh giúp người dân an tâm, no ấm, Cổng thông tin điện tử tỉnh Hà Tĩnh, http://hatinh.gov.vn/Hoat-dong-cacdia-phuong/can-loc-tao-sinh-ke-ho-tro-an-sinh-giup-nguoi-dan-an-tam-no-am94419.html 14 Vũ Văn Phúc (2012), An sinh xã hội nước ta: số vấn đề lý luận thực tiễn, Tham luận Hội thảo Hội đồng Lý luận Trung ương An sinh xã hội, Hà Nội 15 UBND huyện Lạc Sơn, Báo cáo tình hình kinh tế xã hội huyện Lạc Sơn năm 2018, 2019, 2020 16 Nguyễn Ngọc Toản (2011), Chính sách trợ giúp xã hội thường xuyên cộng đồng Việt Nam, Luận án tiến sỹ kinh tế, Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội 17 Phúc Thành (2020), An sinh xã hội - tảng cho kinh tế huyện Bình Xun phát triển bền vững, Cổng thơng tin điện tử tỉnh Vĩnh Phúc, https://vinhphuc gov.vn/ct/cms/tintuc/Lists/VanHoaXaHoi/View_detail.aspx?ItemID=10072 18 Phạm Vân (2023), Huyện Lộc Bình Lạng Sơn chuyển biến tích cực công tác giảm nghèo an sinh xã hội, Tạp chí Lao động Xã hội, http:// laodongxahoi.net/huyen-loc-binh-lang-son-chuyen-bien-tich-cuc-trong-congtac-giam-ngheo-1316652.html PHỤ LỤC MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA (Dành cho đối tượng hưởng thụ sách) Phiếu số …… Ngày điều tra:……… Hiện thực đề tài luận văn tốt nghiệp: “Hồn thiện cơng tác tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình” kính mong Ơng, Bà vui lịng tham gia giúp đỡ tơi trả lời câu hỏi sau I Thông tin cá nhân - Họ tên: ………………………, Tuổi……………, giới tính: Nam/Nữ - Nghề nghiệp: ………………………………………………………………… - Địa chỉ: ………………………………………………………………… II Thông tin đánh giá Đánh giá Ông, Bà về kết thực thi CS về TGXH TT Tớt Tiêu chí Sự thuận tiện việc đáp ứng hồ sơ, giấy tờ theo yêu cầu Mức độ kịp thời, thời gian theo quy định CS Mức độ đầy đủ kinh phí chi cho đối tượng theo quy định Mức độ đáp ứng nhu cầu cho đối tượng TGXH a Có điều kiện dinh dưỡng b Có điều kiện sinh hoạt c Có điều kiện giao tiếp xã hội d Có điều kiện chăm sóc sức khỏe e Giữ vị gia đình Trung bình Kém Đánh giá Ông, Bà về trình độ đội ngũ cán QLNN về công tác TGXH? TT Nội dung Thái độ phục vụ giải cơng việc cán Tính xác xử lý công việc cán Tốt Khá TB Yếu Kém TT Nội dung Tính cơng tâm, minh bạch giải công việc cán Tính trách nhiệm cơng việc TGXH Tớt Khá TB Yếu Kém Các kiến nghị Ông, Bà để nâng cao hiệu tác thực thi chính sách TGXH địa phương Xin trân trọng cảm ơn Ông, Bà! MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA (Dành cho cán thực thi sách) Phiếu số …… Ngày điều tra:……… Hiện thực đề tài luận văn tốt nghiệp: “Hồn thiện cơng tác tổ chức thực thi sách trợ giúp xã hội địa bàn huyện Lạc Sơn, tỉnh Hịa Bình” Kính mong Ơng, Bà vui lịng tham gia giúp đỡ tơi trả lời câu hỏi sau đây: I Thông tin cá nhân - Họ tên: ………………………, Tuổi……………, giới tính: Nam/Nữ - Chức vụ: ………………………………………………………………… - Thâm niên công tác nghề: ………………………………………… - Trình độ đào tạo: 󠇯 PTPT 󠇯 Trung cấp 󠇯 Đại học 󠇯 Sau đại học 󠇯 Cao đẳng II Thông tin điều tra Đánh giá Ơng, Bà về hệ thớng chính sách trợ giúp xã hội? TT Nội dung Sự đầy đủ hệ thống văn pháp quy Mức độ cụ thể, chi tiết quy định Sự rõ ràng, dễ hiểu quy định Mức độ phù hợp với thực tiễn quy định Mức độ thuận lợi việc đáp ứng tiêu chuẩn đối tượng TGXH Tốt Khá TB Yếu Kém Đánh giá Ông, Bà về về khả ngân sách Nhà nước? TT Nội dung Mức đáp ứng nguyện vọng người dân kinh phí Mức độ đảm bảo đủ kinh phí theo chế độ TGXH Mức độ kịp thời kinh phí trợ giúp Sự thuận tiện thụ hưởng trợ giúp Tốt Khá TB Yếu Kém Đánh giá Ông, Bà về tham gia quan đoàn thể vào thực thi CS trợ giúp xã hội? TT Nội dung Sự tham gia tổ chức, cá nhân thường xuyên Kinh phí hỗ trợ tổ chức, cá nhân nhiều Sự tham gia tổ chức vào công tác giám sát Sự tham gia vào cơng tác thực thi sách TGXH Sự tham gia vào công tác vận động xã hội Tốt Khá TB Yếu Kém Các kiến nghị/đề xuất Ông, Bà để nâng cao hiệu tác thực thi chính sách TGXH địa phương Xin trân trọng cảm ơn Ông, Bà!