PHỊNG GD&ĐT VĨNH TƯỜNG ĐỀ CHÍNH THỨC ĐỀ GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP NĂM HỌC 2011 - 2012 Môn: Sinh học Thời gian làm 150 phút Câu (1,5đ): Miễn dịch gì? Cơ thể có loại miễn dịch chủ yếu nào? Có người cho : “ Tiêm vacxin giống tiêm thuốc kháng sinh giúp cho thể nhanh khỏi bệnh ” Điều có khơng? Vì sao? Câu (1,5đ): Chức thành phần hóa học xương? Vì người già xương dễ bị gãy gãy chậm phục hồi? Câu (2,0đ): Máu thuộc loại mơ gì? Giải thích? Mơ tả đường máu vịng tuần hồn nhỏ vịng tuần hồn lớn thể người Câu (1,5đ): Ở dày có hoạt động tiêu hóa chủ yếu nào? Với phần ăn đầy đủ chất (protein, gluxit, lipit), sau tiêu hóa khoang miệng dày loại chất thức ăn cần tiêu hóa tiếp? Vì sao? Câu (1,5đ): Sự tạo thành nước tiểu gồm trình nào? Mỗi trình diễn đâu? Thành phần nước tiểu đầu khác với máu điểm nào? Nước tiểu thức khác với nước tiểu đầu điểm nào? Câu (1,5đ): Chỉ khác cung phản xạ vòng phản xạ Tại nói dây thần kinh tủy dây pha? Bằng kiến thức sinh lí người học, giải thích câu “trời nóng chóng khát, trời mát chóng đói” Họ tên thí sinh: SBD: PHÒNG GD&ĐT VĨNH TƯỜNG HƯỚNG DẪN CHẤM GIAO LƯU HSG LỚP NĂM HỌC 2011 - 2012 Môn: Sinh học Câu 1(1,5đ): - Miễn dịch khả thể không bị mắc số bệnh - Cơ thể có loại miễn dịch chính: + Miễn dịch tự nhiên: Cơ thể người không bị mắc số bệnh động vật khác (MD bẩm sinh) lần bị bệnh khơng mắc lại bệnh (MD tập nhiễm) + Miễn dịch nhân tạo: Cơ thể tiêm phịng văcxin bệnh miễn dịch với bệnh - Ý kiến sai: - Tiêm vacxin tiêm loại vi khuẩn, virut gây bệnh làm yếu để kích thích thể tạo kháng thể để chống lại bệnh đó(chủ động) - Tiêm kháng sinh tiêm trực tiếp kháng thể kháng bệnh vào thể giúp thể khỏi bệnh(bị động) Câu 2(1,5đ): Chức thành phần hóa học xương: - Chất hữu (cốt giao): tạo tính bền dẻo cho xương - Muối khống (chất vơ cơ): tạo nên tính bền cho xương Người già dễ bị gãy xương chậm phục hồi do: - Tỉ lệ chất hữu chất vô xương thay đổi theo lứa tuổi - Ở người già, tỉ lệ chất hữu giảm  xương giảm tính dẻo đàn hồi, trở nên xốp, giòn nên dễ bị gãy có va chạm mạnh - Ở người già, phân hủy cao trình tạo xương chậm (ở màng xương sụn tăng trưởng) nên xương bị gãy, chậm phục hồi không chắn Câu 3(2đ): - Máu thuộc loại mô liên kết dinh dưỡng, vì: - Máu cấu tạo gồm thành phần tế bào máu chiếm 45% (thứ yếu)về thể tích huyết tương chiếm 55% (chủ yếu) - Các tế bào máu nằm rải rác chất huyết tương - Máu thực chức dinh dưỡng liên kết quan thể, thành phần tạo nên môi trường thể - Vịng tuần hồn nhỏ ( vịng tuần hồn phổi): Dẫn máu qua phổi, giúp máu trao đổi O2 CO2 với phổi: Máu giàu CO2( đỏ thẫm) từ tâm thất phải qua động mạch phổi  mao mạch phổi trao đổi khí( thải khí CO2 nhận khí O2) với phế nang  Máu giàu O2(đỏ tươi) qua tĩnh mạch phổi tâm nhĩ trái - Vòng tuần hồn lớn (vịng tuần hồn thể): Dẫn máu qua tất tế bào thể để thực trao đổi chất với tế bào: Máu giàu O2(đỏ tươi) từ tâm thất trái qua động mạch chủ  mao mạch phần thể mao mạch phần thể trao đổi chất với tế bào( 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,25đ 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,25đ 0,5đ 0,25đ 0,5đ nhường khí O2 cho tế bào, nhận khí CO2 từ tế bào)  Máu giàu CO2(đỏ thẫm) từ mao mạch phần thể qua tĩnh mạch chủ tâm nhĩ phải, từ mao mạch phần thể qua tĩnh mạch chủ trở tâm nhĩ phải Câu 4(1,5đ): Những hoạt động tiêu hoá chủ yếu dày: - Tiết dịch vị - Biến đổi lí học thức ăn - Biến đổi hóa học phần thức ăn - Đẩy thức ăn từ dày xuống ruột non Tất thức ăn (protein, gluxit, lipit) cần tiêu hoá tiếp ruột non Vì: - Ở khoang miệng chủ yếu biến đổi thức ăn mặt lí học, có phần tinh bột chín biến đổi hố học thành đường đơi Mantôzơ - Ở dày chủ yếu biến đổi thức ăn mặt lí học, có phần tinh protein biến đổi hoá học thành protein chuỗi ngắn gồm 3-8 axit amin - Cả đường đôi Mantôzơ protein chuỗi ngắn chưa phải đơn phân đơn giản tế bào hấp thụ sử dụng Câu 5(1,5đ): - Quá trình lọc máu để tạo nước tiểu đầu diễn cầu thận - Quá trình hấp thụ lại chất dinh dưỡng, H2O,các ion cần thiết diễn ống thận - Quá trình tiết tiếp chất cặn bã, chất thuốc, ion thừa diễn ống thận - Thành phần nước tiểu đầu khơng có tế bào máu protein cịn thành phần máu có tế bào máu protein 0,8đ 0,2đ 0,5đ 0,6đ 0,3đ - Nước tiểu đầu Chứa nhiều chất dinh dưỡng Nồng độ chất hịa tan lỗng Chứa chất cặn bã, chất độc Câu 6(1,5đ): Khác nhau: Cung phản xạ - Khơng có luồng thơng báo ngược - Xảy nhanh Thời gian ngắn - Mang tính chất đơn giản hơn, thường hình thành nơron: hướng tâm, trung gian, li tâm Nước tiểu thức Gần khơng cịn chất dinh dưỡng Nồng độ chất hòa tan đậm đặc 0,6đ Chứa nhiều chất cặn bã, chất độc Vòng phản xạ - Có lng thơng báo ngược - Xảy chậm Thời gian kéo dài - Mang tính chất phức tạp Do kết hợp nhiều cung phản xa Nên số nơron hướng tâm, trung gian li tâm tham gia nhiều - Kết thường thiếu xác - Kết thường xác - Dây thần kinh tủy gồm bó sợi cảm giác (hướng tâm) bó sợi vận 0,5đ 0,25đ động (li tâm) liên hệ với tủy sống qua rễ sau rễ trước - Rễ sau rễ cảm giác, rễ trước rễ vận động 0,25đ - Khi trời nóng, thể thực chế tiết nhiều mồ hôi để tăng cường 0,25đ thoát nhiệt dẫn đến thể thiếu nước cần bổ sung nước Điều giải thích trời nóng chóng khát - Khi trời rét, thể tăng cường q trình chuyển hóa để tăng sinh nhiệt cho 0,25đ thể  cần nhiều chất hữu Điều giải thích trời mát chóng đói