BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN NGUYỄN THỊ THU HỒNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ ĐỐI NGOẠI GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN MIỀN TRUNG Hà Nội, năm 2023 i BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP Giáo viên hướng dẫn: TS Trịnh Tùng Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Thu Hồng Mã sinh viên: 7103106616 Lớp : Kinh tế Đối ngoại 10 Hà Nội, năm 2023 ii LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp “Giải pháp đẩy mạnh xuất thủy sản Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung” cơng trình nghiên cứu độc lập có tham khảo từ nguồn số liệu cho phép Sinh viên Nguyễn Thị Thu Hồng i LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn đến thầy cô khoa Kinh tế quốc tế trường Học viện Chính sách Phát triển tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức chuyên ngành suốt thời gian học tập trường Đây tảng giúp thực khố luận tốt nghiệp hành trang tơi mang theo để bước vào đời Đặc biệt, xin chân thành cảm ơn đến thầy TS Trịnh Tùng tận tình hướng dẫn, bảo, góp ý cho tơi từ lúc bắt đầu lúc hồn thành khố luận Do kiến thức hạn chế chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn nên khố luận khơng tránh khỏi sai sót Kính mong q thầy cô bỏ qua cho xin lời nhận xét, góp ý để kiến thức chun ngành tơi hồn thiện Cuối cùng, tơi kính gửi lời chúc sức khoẻ đến tồn thể q thầy Học viện Chính sách Phát triển Kính chúc người công tác tốt gặt hái nhiều thành công ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁCH CHỮ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ viii MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Kết cấu đề tài CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU MẶT HÀNG THỦY SẢN 1.1 Cơ sở lý luận xuất 1.1.1 Khái niệm xuất 1.1.2 Vai trò xuất 1.1.3 Các hình thức xuất 1.1.4 Quy trình xuất hàng hóa 10 1.2 Tổng quan xuất thuỷ sản 13 1.2.1 Khái niệm xuất thuỷ sản 13 1.2.2 Đặc điểm sản phẩm xuất thuỷ sản 14 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng tới xuất thủy sản doanh nghiệp 16 1.3.1 Các yếu tố từ bên doanh nghiệp 16 1.3.2 Các yếu tố bên doanh nghiệp 18 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN MIỀN TRUNG GIAI ĐOẠN 2020 – 2022 20 2.1 Tổng quan Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung 20 2.1.1 Khái quát Công ty 20 2.1.2 Q trình hình thành phát triển Cơng ty 21 2.1.3 Lĩnh vực kinh doanh Công ty 23 iii 2.1.4 Các đơn vị thành viên 23 2.1.5 Tổ chức máy quản lý hoạt động Công ty 23 2.1.6 Tổ chức nhân 26 2.1.7 Tầm nhìn Sứ mệnh, Giá trị cốt lõi Cơng ty 27 2.2 Quy trình xuất thủy sản Công ty 27 2.2.1 Nghiên cứu tiếp cận thị trường 27 2.2.2 Giao dịch đàm phán kí kết hợp đồng xuất 28 2.2.3 Thực hợp đồng xuất 29 2.3 Hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung giai đoạn 2020 – 2022 32 2.3.1 Tình hình xuất thủy sản Cơng ty 32 2.3.2 Kết hoạt động kinh doanh Công ty 34 2.4 Thực trạng xuất thủy sản Công ty cổ phần xuất nhập thủy sản Miền Trung 40 2.4.1 Kim ngạch xuất thủy sản Công ty 40 2.4.2 Cơ cấu mặt hàng xuất Công ty 41 2.4.3 Cơ cấu thị trường xuất thủy sản Công ty 43 2.5 Đánh giá xuất thủy sản Công ty 45 2.5.1 Thành tựu 45 2.5.2 Hạn chế 46 2.5.3 Nguyên nhân 47 CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN MIỀN TRUNG GIAI ĐOẠN 2023 –2030 49 3.1 Mục tiêu phương hướng đẩy mạnh xuất Công ty giai đoạn 2023 – 2030 49 3.1.1 Định hướng phát triển Công ty 49 3.1.2 Định hướng xuất thủy sản 50 3.2 Cơ hội thách thức xuất thủy sản Công ty 52 3.2.1 Cơ hội 52 3.2.2 Thách thức 53 iv 3.3 Các giải pháp đẩy mạnh xuất thủy sản Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung 55 3.3.1 Tìm kiếm thị trường 55 3.3.2 Tạo nguồn nguyên liệu đầu vào ổn định 56 3.3.3 Áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật 57 3.3.4 Đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 60 3.3.5 Khắc phục sai sót q trình chuẩn bị kiểm tra hồ sơ khai báo hải quan 61 3.3.6 Tăng cường hệ thống máy móc thiết bị hệ thống phương tiện chuyên chở 62 3.4 Đề xuất kiến nghị đẩy mạnh xuất thủy sản doanh nghiệp 62 3.4.1 Đối với Nhà nước 62 3.4.2 Đối với Hiệp hội Chế biến Xuất Thủy sản Việt Nam 64 KẾT LUẬN 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO 67 v DANH MỤC CÁCH CHỮ VIẾT TẮT STT Tên viết tắt Tiếng Việt SEADANANG Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung EU USA WTO Liên minh châu Âu Hòa Kỳ Tổ chức Thương mại Thế giới Tổ chức Nông nghiệp Lương thực Liên Hiệp Quốc Hiệp định Thương mại tự Hiệp hội Chế biến Xuất Thủy sản Việt Nam FAO FTA VASEP NFI Hiệp hội Thủy sản Hoa Kỳ AAF 10 VCCI 11 HACCP 12 ISO 13 14 15 16 USD GDP XK NOAA Liên đồn ni Thủy sản ASEAN Phịng Thương mại Cơng nghiệp Việt Nam Hệ thống phân tích mối nguy kiểm soát điểm tới hạn Tổ chức tiêu chuẩn hóa Quốc tế Đơ la Mỹ Tổng sản phẩm nội địa Xuất Cục Quản lý Đại dương Khí Quốc gia Mỹ 17 18 19 NK XNK BSCI 20 21 VND TNDN 22 FOB Nhập Xuất nhập Bộ tiêu chuẩn đánh giá tuân thủ trách nhiệm xã hội kinh doanh Việt Nam Đồng Thuế thu nhập doanh nghiệp Giao hàng tàu vi Tiếng anh DANANG SEAPRODUCTS IMPORT - EXPORT CORPORATION The European Union United States World Trade Organization The Food and Agriculture Organization of the United Nations Free Trade Agreement Vietnam Association of Seafood Exporters and Producers The National Fisheries Institute ASEAN Fisheries Federation Vietnam Chamber of Commerce and Industry Hazard Analysis and Critical Control Points International Organization for Standardization United States dollar Gross Domestic Product U.S National Oceanic and Atmospheric Administration Business Social Compliance Initiative Free On Board 23 D/P 24 25 26 27 L/C LAB BRC EVFTA 28 29 30 FED JPY IUU 31 GMP 32 SSOP 33 34 CCP C/O 35 MFN Phương thức tốn quốc tế Thư tín dụng Phịng thí nghiệm Hiệp hội Bán lẻ Anh Quốc Hiệp định Thương mại tự Việt Nam – EU Cục dự trữ Liên Bang Mỹ Đồng Yên Nhật Bản Hoạt động đánh bắt cá trái phép Tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt Quy trình vận hành vệ sinh tiêu chuẩn Điểm kiểm soạt tới hạn Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa Tối huệ quốc vii Documents against payment Letter of Credit Laboratory British Retail Consortium Illegal, unreported and unregulated fishing Good Manufacturing Practice Sanitation Standard Operating Procedures Critical Control Point Certificate Of Origin Most Favoured Nation DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Tên Bảng, Biểu đồ, Sơ đồ Số trang Bảng 2.1: Số lượng cán bộ, nhân viên năm 2022 26 Bảng 2.2: Cơ cấu doanh thu SEADANANG giai 33 đoạn 2021 – 2022 Bảng 2.3: Kết hoạt động kinh doanh công ty giai đoạn 2020-2022 35 Bảng 2.4: Doanh thu lợi nhuận công ty giai đoạn 2020-2022 36 Bảng 2.5: Giá vốn hàng bán, chi phí tài chính, chi phí bán 38 hàng chi phí quản lý doanh nghiệp công ty giai đoạn 2020-2022 Bảng 2.6: Kim ngạch xuất thúy sản công ty giai đoạn 2020 – 2022 40 Bảng 2.7: Kim ngạch mặt hàng thủy sản xuất 43 SEADANANG giai đoạn 2020 - 2022 Hình 2.1: Cơ cấu nhân viên Cơng ty năm 2022 26 Hình 2.2: Cơ cấu doanh thu Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung năm 2022 33 Hình 2.3: Tỷ lệ doanh thu lợi nhuận công ty giai đoạn 2020-2022 36 Hình 2.4: Thể tỷ lệ giá vốn hàng bán, chi phí tài 38 chính, chi phí bán hàng chi phí quản lý doanh nghiệp cơng ty giai đoạn 2020-2022 Hình 2.5: Cơ cấu sản phẩm thủy sản xuất Công ty năm 2022 42 Hình 2.6: Cơ cấu thị trường xuất thủy sản SEADANANG giai đoạn 2020 – 2022 44 Sơ đồ 1: Sơ đồ máy quản lý doanh nghiệp 25 Sơ đồ 2: Quy trình xuất hàng hóa Công ty 30 viii Thứ nhất, thị trường nhập thuỷ sản lớn giảm nhu cầu mạnh từ Quý 3, Quý 4/2022 (Mỹ có mức tăng trưởng âm 13% sau tháng 2022) sau tăng mạnh tháng đầu năm (do thực đơn hàng cũ năm 2021 kẹt lại đại dịch Covid-19), thực tế làm tồn kho thị trường tăng mạnh, dẫn đến đơn hàng thiếu trầm trọng Thứ hai, FED tăng lãi suất từ 0% đầu năm 2022 lên mức dự báo 5% vào cuối năm nay, tăng lên 6% vào đầu năm 2023, khiến thị trường lao động rơi vào tình trạng khủng hoảng ảnh hưởng lên kinh tế tồn cầu Khó khăn nhân rộng tồn giới, hầu hết quốc gia có chung vấn đề lạm phát ngân hàng trung ương theo đường tương tự FED để khắc phục Thứ ba, rủi ro toàn cầu khác phân cực giới, vốn gây giá đắt đỏ cho châu Âu Việc ủng hộ Ukraine khiến lục địa rơi vào tình trạng thiếu khí đốt giá điện tăng vọt Bloomberg Economics dự báo, chi phí lượng cao việc Ngân hàng Trung ương châu Âu tăng lãi suất đẩy khối vào suy thoái vào năm 2023 Với chút may mắn (thời tiết tốt) kỹ tốt (các sách đưa khí đốt khan đến nơi), Châu Âu tránh suy thối Nếu khơng có hai, kinh tế châu Âu co lại tương đương với khủng hoảng tài tồn cầu Thứ tư, kinh tế Trung Quốc dự báo tăng trưởng 5,7% cho năm 2023 Nếu mở cửa lại kinh tế sau dịch, có động lực tăng trưởng Tuy nhiên, liệu nước có thay đổi sách chống dịch hay không chưa rõ Nếu tăng trưởng Trung Quốc chậm lại gây ảnh hưởng khắp giới Thứ năm, có rủi ro khác, biến thể nguy hiểm Covid-19 đòn giáng mạnh Tác động tượng thời tiết cực đoan dự kiến trở nên thường xuyên nhiệt độ toàn cầu tăng lên, ảnh hưởng lớn đến ngành nuôi trồng thuỷ sản Thứ sáu, chi phí đầu vào sản xuất kinh doanh tăng cao theo diễn biến khủng hoảng lượng, chiến tranh, lạm phát, lãi suất tăng, hình thái thời tiết cực đoan Thứ bảy, thẻ vàng IUU chưa EU gỡ bỏ cho thuỷ sản Việt Nam Thứ tám, không thiếu đơn hàng, doanh nghiệp phải đối mặt với khó khăn chưa có hoạt động sản xuất kinh doanh thiếu vốn, hoạt động thực chơng chênh Thứ chín, tơm Việt Nam cạnh tranh trực tiếp với Tôm Ấn Độ, Ecuador, Indonesia, Thái Lan thị trường, không mặt hàng có độ chế 54 biến giản đơn, mà bắt đầu với mặt hàng chế biến sâu Quý Quý 4/2022, thị trường Mỹ không nhận hàng, không mua hàng, đơn hàng bị thiếu hụt nghiêm trọng, cạnh tranh bộc lộ rõ doanh nghiệp từ nước đổ dồn vào Nhật với mức giá chào thấp chưa có Thứ mười, nhiều quốc gia khác khu vực xúc tiến đàm phán hiệp định thương mại tự với EU để khai thác thị trường tiềm này, áp lực cạnh tranh gia tăng dần 3.3 Các giải pháp đẩy mạnh xuất thủy sản Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung Để nâng cao lực cạnh tranh xuất thủy sản địi hỏi Cơng ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung phải có nỗ lực to lớn nhằm khắc phục tình trạng cịn cản trở phát triển công ty vấn đề đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm 3.3.1 Tìm kiếm thị trường Thị trường Trung Đông châu Phi kỳ vọng Đối với Trung Đông, công ty tiến hành hợp tác với đối tác khu vực sản lượng hạn chế Thị trường châu Phi thị trường tiềm mà cơng ty nên thử tìm hiểu Bởi lẽ, hai khu vực có nhu cầu lớn hàng hóa, đặc biệt hàng nông thủy sản điều kiện khắc nghiệt, khơng có điều kiện ni trồng thủy sản để đủ đáp ứng nhu cầu nước Thị trường nước Hồi giáo xem "kênh" tiêu thụ tốt giúp cơng ty đa dạng hóa mặt hàng xuất Dân số hồi giáo chiếm gần 25% dân số giới, họ có nhu cầu tiêu dùng mặt hàng thủy sản lớn Vì vậy, xuất thủy sản sang thị trường Hồi giáo thơng qua nước có đông người Hồi giáo Indonesia hay Malaysia thị trường tiềm mà công ty cần ý đến Bên cạnh đẩy mạnh xuất khẩu, công ty cần trọng đến việc quảng bá hình ảnh cơng ty để đối tác có điều kiện tìm hiểu Công ty cần phải đẩy mạnh marketing công ty, sản phẩm công ty nhiều phương tiện thông tin đại chúng khác để đối tác tìm hiểu Xúc tiến thương mại công cụ hữu hiệu việc phát triển mặt hàng, thị trường nhằm tăng trưởng xuất Công ty tham gia hội chợ hàng thủy sản để tìm kiếm đối tác có mong muốn tiêu thụ mặt hàng thủy sản công ty, hội thảo giống, nuôi trồng, chế biến thủy sản để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nuôi trồng chế biến thủy sản Như vậy, nhân viên phịng kinh doanh cần tìm hiểu phong tục tập qn, thông lệ, luật pháp thông tin thị trường, thị hiếu tiêu dùng, thông tin 55 doanh nghiệp nhập kênh phân phối thị trường muốn mở rộng xuất Việc tìm hiểu nhu cầu, công ty phải đồng thời quảng bá sản phẩm cơng ty, khuyến khích đối tác nhập sản phẩm cao cấp 3.3.2 Tạo nguồn nguyên liệu đầu vào ổn định Trong giai đoạn 2023 – 2030, tình hình nguyên liệu thủy sản tỉnh thành nước thị trường nước ngày hạn hẹp khai thác mức Cùng với ảnh hưởng yếu tố thời tiết, mùa vụ làm cho biến đổi nguồn nguyên liệu nhập vào công ty Do vậy, để đẩy mạnh xuất thủy sản thị trường giới nâng cao vị cơng ty yếu tố cần thiết phải tạo nguồn nguyên liệu ổn định có chất lượng cao Đối với nuôi trồng thủy sản, công ty cần đẩy mạnh quy hoạch đầu tư vùng nuôi thủy sản tập trung, quy mô lớn với cơng nghệ tiên tiến theo mơ hình sinh thái bền vững Cơng ty cịn cần mở rộng địa bàn ni trồng thủy sản để tăng sản lượng đầu vào cho sản xuất Quy hoạch vùng nuôi trống cho hình thành cụm dân cư, có cơng trình giao thơng, cung cấp điện, nước sinh hoạt, sở hạ tầng khác Điều giúp cơng ty tìm cơng nhân ni trồng, thuận tiện việc vận chuyển thủy sản từ nơi nuôi trồng đến công ty Không thế, việc mở rộng nuôi trồng tạo việc làm cho người dân khu vực đó, góp phần vào cơng giải việc làm cho đất nước Đồng thời với việc ni trồng việc đáp ứng yêu cầu trước sau tiến hành nuôi trồng điều cần thiết Phải có hệ thống thủy lợi, cống, kênh, mương hợp lý đảm bảo cung cấp nguồn nước tốt, xử lý nước thải, chất hại sau nuôi Trong quy hoạch, cần phải phối hợp với ngành Nông, Lâm, Thủy lợi, thống quân lý sử dụng có hiệu nguồn nước để tránh tình trạng đất ngập mặn, ruộng nhiễm mặn cho người dân xung quanh Để quản lý môi trường nước, công ty phải thường xuyên tiến hành kiểm tra, rà sốt chất lượng mơi trường nước, nghiên cứu dự báo kịp thời nguy dịch bệnh để giảm tới mức thấp thiệt hại xảy Đối với khai thác tự nhiên, nguồn tài nguyên ven bờ nước ta cạn kiệt khai thác mức cho phép cộng thêm vấn đề ô nhiễm môi trường ngày nghiêm trọng, nguồn lợi thủy sản xa bờ phong phú chưa khai thác mức Hiệu hoạt động khai thác hải sản xa bờ phụ thuộc vào khả quản lý, lực trình độ cơng nghệ nước ta Cơng ty khuyến khích người dân cách tăng giá thu mua người dẫn áp dụng quy trình xử lý thủy hải sản sau đánh bắt, trước đưa vào bờ Vận động người dân cải tiến chất lượng tàu thuyền để tăng hiệu đánh bắt Đa phần ngư dân khơi đánh bắt tàu gỗ, 56 trọng tài nhỏ, công suất chưa cao, trang thiết bị thiếu không đồng Do vậy, khuyến khích người dân vay vốn, đầu tư nâng cấp tàu thuyền, chuyển từ tàu gỗ sang tàu composite để tăng suất đánh bắt Còn việc nhập nguyên liệu từ nước lân cận, công ty nên tăng cường đẩy mạnh hợp tác, đàm phán để giảm nhẹ thuế xuất Công ty cần khuyến khích nước ngồi đầu tư kỹ thuật sơ chế trước xuất Như công ty tăng hiệu chất lượng sản phẩm, giảm thất cho bên bán bên mua Ngồi ra, mở rộng thị trường thu mua nguyên liệu đầu vào điều cần thiết tránh ảnh hưởng thời tiết Nếu khu vực xảy bão cơng ty chuyển sang thu mua khu vực khác để đảm bảo tiến độ sản xuất Tóm lại, phải ln ln có đủ nguồn thu mua ngun liệu đầu vào để tránh tình trạng gián đoạn sản xuất Việc nguyên liệu thiếu ổn định hạn chế lớn doanh nghiệp xuất thủy sản nói chung SEADANANG nói riêng Có thời điểm giá nguyên vật liệu nước cá ngừ đại dương, cá tra tăng cao người dân không đủ nguồn cá để cung cấp Điều khiến cho công ty đủ sức cạnh tranh việc thu mua nguồn nguyên liệu đầu vào nên làm gián đoạn xuất công ty Đồng thời, đối mặt với yêu cầu khắt khe nhà nhập khẩu, nguồn nguyên liệu đáp ứng tiêu chuẩn đối tác ngày Do vậy, khơng áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật trình chế biến, cơng ty cịn phải tìm kiếm nguồn ngun liệu đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật từ khâu nuôi trồng 3.3.3 Áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật Tiêu chuẩn kỹ thuật điều kiện bắt buộc để công ty xuất hay khơng Để cơng ty dễ dàng xuất thị trường nước đáp ứng tiêu chuẩn thị trường nước ngồi, cơng ty cần đẩy mạnh áp dụng nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật nuôi trồng, chế biến thủy hải sản HACCP đặt lên hàng đầu số tiêu chuẩn HACCP hệ thống quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm dựa nguyên tắc phân tích mối nguy kiểm sốt điểm kiểm sốt tới hạn q trình sản xuất thực phẩm để đảm bảo thực phẩm an toàn tiêu dùng Ở Việt Nam, HACCP biết đến từ năm 1992 áp dụng rộng rãi nhiều sở chế biến thủy sản có cơng ty Tuy nhiên, công ty cần đào tạo nhân lực chuyên quân lý, kiểm tra công tác tuân thủ tiêu chuẩn trình chế biến nguyên liệu chuẩn bị xuất Việc quản lý HACCP phải dự bảy nguyên tắc: +Nguyên tắc 1: Tiến hành phân tích mối nguy +Nguyên tắc 2: Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP) 57 +Nguyên tắc 3: Thiết lập giới hạn tới hạn +Nguyên tắc 4: Thiết lập hệ thống giám sát kiểm soát CCP + Nguyên tắc 5: Thiết lập hành động khắc phục cần tiến hành khâu giảm sát CCP khơng kiểm sốt + Ngun tắc 6: Thiết lập thủ tục kiểm tra xác nhận để khẳng định hệ thống HACCP hoạt động hiệu +Nguyên tắc 7: Lập tư liệu tất thủ tục ghi chép phù hợp với nguyên tắc tương ứng với việc ứng dụng chúng Lợi ích việc áp dụng HACCP mang lại vô to lớn: Thứ nhất, giúp giảm giá thành sản phẩm giảm chi phí xử lý sản phẩm sai hỏng, chi phí thời gian đánh giá thử nghiệm trình giao nhận, đầu thầu Như vậy, giá thành giảm thu hút nhiều đối tác muốn nhập sản phẩm công ty khơng giá rẻ mà cịn đảm bảo chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm Đây lợi cạnh tranh công ty so với đối thủ việc xuất thủy sản Thứ hai, xem xét miễn, giảm kiểm tra có giấy chứng nhận Dấu Chất lượng Việt Nam Đây chứng tin cậy để tạo niềm tin cho khách hàng, người tiêu dùng, thỏa mãn nhu cầu ngày cao nhiều tiêu dùng chất lượng an toàn sản phẩm Thứ ba, gia tăng hội cạnh tranh thị trường với chứng thừa nhận phù hợp với tiêu chuẩn chấp nhận cấp độ quốc gia, khu vực hay quốc tế Đồng thời, đáp ứng yêu cầu luật định quốc gia có hội để vượt qua rào cản kỹ thuật nhiều thị trường giới với thỏa thuận thừa nhận song phương đa phương Như vậy, thay mời chuyên gia am hiểu tiêu chuẩn HACCP đến quản lý tự đào tạo nguồn nhân lực công ty để sử dụng lâu dài HACCP tiêu chuẩn vô quan trọng kiểm sốt mối nguy tiềm ẩn suốt q trình sản xuất, thơng qua việc kiểm soát mối nguy hại như: tác nhân gây ô nhiễm, vi sinh vật, hóa học, vật lý, đồng thời giúp công ty đảm bảo sản phẩm an tồn cho người tiêu dùng Do vậy, điều cần thiết phải áp dụng tiêu chuẩn cách sâu rộng quy trình chế biến, phải có nhân lực quản lý, kiểm tra trình áp dụng để đem lại hiệu tối đa Một tiêu chuẩn nhắc đến thủy sản ISO 22000 Đây tiêu chuẩn quốc tế áp dụng cho tổ chức nằm chuỗi thực phẩm Công ty nên đẩy 58 mạnh áp dụng tiêu chuẩn chứa đựng biện pháp ngăn ngừa, bảo đảm chất lượng theo truyền thống cộng thêm biện pháp ngăn ngừa an toàn thực phẩm Áp dụng ISO 22000 giúp công ty: Thứ nhất, thiết lập cải tiến trình nội để cung cấp thực phẩm an tồn thích hợp Thứ hai, cung cấp lịng tin cho khách hàng bên quan tâm khác (thông qua q trình chứng nhận ISO 22000 cơng ty có khả kiểm sốt mối nguy an tồn thực phẩm cung cấp sản phẩm an toàn Thứ ba, cung cấp phương pháp cải tiến thường xuyên giúp đảm bảo hệ thống quản lý an toàn thực phẩm xem xét cập nhật cho tất hoạt động có liên quan đến an tồn thực phẩm liên tục tối ưu hóa hiệu Tóm lại, cơng ty nên đẩy mạnh triển khai việc thực ISO 22000 để giúp nâng cao quản lý; đảm bảo chất lượng, độ tin cậy an tồn; giảm chi phí từ việc thu hồi hủy bỏ sản phẩm không đủ tiêu chuẩn chất lượng; kiểm sốt mối nguy an tồn thực phẩm hiệu hơn; phát triển hệ thống quản lý an toàn thực phẩm Ngoài việc áp dụng tiêu chuẩn khâu chế biến việc áp dụng tiêu chuẩn khâu ni trồng thủy sản góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm công ty Ở điểm nuôi trồng thủy sản, công ty nên áp dụng chương trình VietGAP nhằm mục tiêu kiểm tra sức khỏe an sinh động vật ni, an tồn thực phẩm, bảo vệ môi trường sinh thái đảm bảo trách nhiệm xã hội xuyên suốt từ đầu vào đến đầu quy trình ni thủy sản Chính nhờ áp dụng VietGAP giúp công ty dễ dàng việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tạo thuận lợi cho việc làm giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) Nhờ thế, sản phẩm cơng ty có giá trị cao so với sản phẩm thông thường khác đương nhiên hội xâm nhập vào thị trường khó tính Mỹ, EU, rộng mở Bên cạnh đó, lợi ích khác cho cơng ty chi phí xây dựng mơ hình áp dụng VietGAP tốn chi phí tư vấn thấp, quy trình kỹ thuật dễ áp dụng hơn, có hỗ trợ Nhà nước địa phương đầu tư cơng trình sở hạ tầng, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ kiểm dịch chất lượng giống cho vùng ni, Ngồi chi phí đánh giá, giám sát chứng nhận phù hợp chứng nhận từ Tổ chức nước ngồi Như vậy, để tạo uy tín thị trường giới, công ty cần phải kết hợp với sở nuôi trồng áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật để chất lượng sản phẩm đến tay người tiêu dùng tốt Công ty nên ký kết hợp đồng với người nuôi trồng, giúp đỡ họ kỹ thuật nuôi trồng, giống, hướng dẫn ngư dân kỹ thuật bảo quản nguyên liệu sau thu hoạch Công ty nên tăng cường công tác kiểm tra chất lượng vệ sinh 59 an toàn thực phẩm sở nuôi trồng đưa biện pháp nhằm đối phó với sở vi phạm yêu cầu hợp đồng ký 3.3.4 Đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Chất lượng nguồn nhân lực nhân tố định phát triển công ty Để giảm bớt rủi ro đem lại hiệu xuất hàng hóa, vai trị nguồn nhân lực vơ to lớn Vì vậy, cơng tác cán cần trọng, đặc biệt cán làm nghiệp vụ xuất nhập địi hỏi trình độ chuyên môn cao Nếu muốn đạt mục tiêu đề giai đoạn 2023 – 2030, Công ty Cổ phần Xuất nhập thủy sản Miền Trung cần phải đào tạo đội ngũ công nhân khâu chế biến để nâng cao suất lao động, đào tạo đội ngũ nhân viên để đem nhiều hợp đồng lớn cho cơng ty tạo uy tín mắt đối tác nhờ tác phong làm việc chuyên nghiệp nhân viên công ty Như vậy, việc đào tạo đội ngũ lao động cho công ty nhân viên địi hỏi phải có tầm nhìn chiến lược tổng thể dài hạn Để thuận lợi việc đàm phán ký kết hợp đồng, nhân viên giao trách nhiệm cần không hiểu biết nghiệp vụ kinh doanh mà đòi hỏi khả ngơn ngữ, giao tiếp, trình độ máy tính Ngồi ra, đặc thù cơng ty xuất thủy sản nước ngồi nên nhân viên phịng kinh doanh phải am hiểu lĩnh vực ngoại thương, luật lệ tập quán quốc tế ngoại thương toán quốc tế nhằm tránh rủi ro, sai sót hay tranh chấp q trình hợp tác Có thể nói, q trình tuyển dụng thêm nguồn lao động cho cơng ty nói chung cho phịng Kinh doanh nói riêng, u cầu cấp thiết phải có học vấn trình độ trung cấp hay cao đẳng trở lên, có khả tiếp thu tốt, trình độ chuyên môn kinh nghiệm cao Công ty tuyển chọn sinh viên thực tập lực lượng lao động đào tạo trường học công ty hướng dẫn trình thực tập Đối với nguồn nhân lực có, cơng ty nên tăng cường mở khóa ngắn hạn, lớp tập huấn hay mời chuyên gia để bồi dưỡng thêm kiến thức, nghiệp vụ cho nhân viên, đặc biệt nhân viên văn phòng Bên cạnh trau dồi kiến thức, bồi dưỡng đạo đức phẩm chất cho nhân viên điều đáng lưu ý Để đàm phán ký kết hợp đồng đối tác mới, nhân viên phải người tự tin giao tiếp, thiện cảm người có kinh nghiệm, hiểu biết sâu rộng Công ty cần phải không ngừng cải thiện chế độ phụ cấp, bảo hiểm, tăng dần mức thu nhập cho nhân viên Cơng ty nên có hình thức khen thưởng xứng đáng với cá nhân có thành tích xuất sắc, có sáng kiến tốt nhằm đem lại nguồn lợi 60 cho công ty Điều không làm tăng sức cạnh tranh cá nhân mà giúp cá nhân tự nâng cao trình độ để đạt thành tích tốt Trái lại với khen thưởng, cơng ty cần có sách phạt rõ ràng đợt kiểm tra trình độ chun mơn nhân viên hay nhân viên làm việc không hiệu 3.3.5 Khắc phục sai sót q trình chuẩn bị kiểm tra hồ sơ khai báo hải quan Các nhân viên phòng xuất cho biết, số vấn đề quan trọng tiến hành xuất công ty việc làm hồ sơ khai báo hải quan Xuất phát từ điểm yếu sai sót sử dụng hệ thống hải quan điện tử, sai lệch chứng từ với nên việc khắc phục sai sót điều cần thiết Vấn đề chứng từ nguyên nhân gây chậm trễ trình xuất hàng hóa Thơng tin chứng từ khơng cần phải thật đầy đủ xác hết tất cả, thông tin cần thiết bị thiếu sai sót, quy trình thơng quan chắn bị trì hỗn điều làm thời gian dài đề sửa lỗi Để khắc phục điều này, nhân viên xuất nhập cần kiểm tra thông tin cần thiết trước thực quy trình xuất để tránh sai sót trì hỗn khơng đáng có Đối với khai báo hải quan, nhân viên chịu trách nhiệm thông quan xuất phải chủ động rà soát, chuẩn bị đầy đủ chứng từ, hồ sơ liền quan Đặc biệt nhân viên cần phải kiểm tra kỹ khai báo xác tên hàng, chủng loại, số lượng, trọng lượng, chất lượng, trị giá xuất xứ, mã số, thuế suất, theo quy định mặt hàng thủy sản xuất để thuận tiện cho trình làm thủ tục thơng quan Cơng ty nên có phận rà sốt thơng tin chứng từ trước tiến hành xuất để đảm bảo tính xác tuyệt đối thủ tục Theo đó, nhân viên chịu trách nhiệm kiểm tra lại chứng từ, kiểm tra lại thông tin khai báo hải quan trước tiến hành bước cơng đoạn xuất hàng hóa Ngồi ra, yếu tố khách quan nên địi hỏi nhân viên, đặc biệt nhân viên xuất nhập phải quan tâm đến vấn đề an ninh, trị kinh tế giới để tránh bị vi phạm trình thực hợp đồng Đội ngũ nhân viên cần trau đồi không ngừng cập nhật văn pháp lý thuế ngành liên quan để tránh tình trạng thiệt hại cho lơ hàng xuất Bên cạnh đó, việc nâng cao trình độ nhân viên để sử dụng thành thạo phần mềm khai báo hải quan điện tử kiểm tra lại phần tính thuế phần mềm để tránh sai sót điều cần thiết Đối với đơn hàng lớn, việc có phối hợp nhân viên với để kiểm tra cẩn thận, tránh sai sót chứng từ vơ quan trọng Nếu cẩn trọng cập nhật 61 thường xuyên, xác vấn đề thị trường tiêu thụ, đồng thời nâng cao trình độ chun mơn nhân viên thời gian tới tỷ lệ sai sót giảm đáng kể Từ tăng độ uy tín cơng ty mắt đối tác Đặc biệt lưu ý giải pháp cần nghiêm túc thực nhân viên thời gian dài 3.3.6 Tăng cường hệ thống máy móc thiết bị hệ thống phương tiện chuyên chở Để nâng cao hiệu suất làm việc công nhân, tạo lượng sản phẩm nhiều nhu cầu cấp thiết cơng ty phải đầu tư vào máy móc thiết bị Trong quy trình chế biến hàng hóa trước xuất có 16 cơng đoạn trải dài từ khâu tiếp nhận nguyên liệu khâu xuất hàng Đây quy trình dài tất làm thủ cơng tốn lao động hiệu suất mang lại chưa cao Do đó, việc cơng ty đầu tư máy móc vào số quy trình khâu chế biến việc cần thiết Điều làm cho thời gian chế biến thủy sản trước xuất khẩu, giảm sức lao động cho cơng nhân, đại hóa quy trình chế biến hàng hóa Đối với khâu địi hỏi phải cần làm thủ cơng tăng cường thêm nguồn nhân lực để đẩy nhanh tiến độ Đối với khâu không cần nhân cơng cắt giảm, để lại vài người vận hành máy móc làm việc Như vậy, việc tăng cường máy móc thiết bị khơng sản lượng hàng hóa xuất tăng lên mà chất lượng sản phẩm nâng cao Đây xem lợi cạnh tranh công ty so với đối thủ Bên cạnh đầu tư máy móc cơng ty, việc đầu tư phương tiện chuyên chở, vận tải điều cần thiết Muốn đầu tư thêm phương tiện này, công ty cần phải bỏ nguồn vốn định để mua xe chở container đưa hàng cảng Nếu không đủ nguồn lực tài chính, cơng ty tìm kiếm nhà đầu tư, hợp tác phát triển Mở rộng mặt cơng ty để có vị trí cho phương tiện đậu đỗ hay tìm kiếm kho bãi với giá rẻ điều cần thiết Chính nhờ đầu tư vào phương tiện chuyên chở, vận tải làm giảm chi phí q trình xuất hàng hóa Giá hàng hóa giảm làm cho đối tác mong muốn hợp tác với công ty nhiều hơn, đồng thời tạo cạnh tranh so với đối thủ Đồng thời, đầu từ vào phương tiện chuyên chở giúp công ty tạo độ uy tín giảm thời gian giao hàng, giao hàng hẹn thay chậm trễ trước 3.4 Đề xuất kiến nghị đẩy mạnh xuất thủy sản doanh nghiệp 3.4.1 Đối với Nhà nước Thứ nhất, Nhà nước cần tiếp tục mở rộng hợp tác thị trường để mở đường cho doanh nghiệp xuất nước Chính đàm phán, thỏa thuận tiền đề giúp doanh nghiệp thuận lợi đường vươn thị trường giới Hơn 62 nữa, Nhà nước cần phải có trao đổi với nước để giúp thơng thống tiêu chuẩn, quy định, vấn đề liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm thủy sản xuất để tránh tình trạng hàng hóa thủy sản bị trả lại sau xuất Việc trả lại khơng gây tổn thất cho doanh nghiệp mà cịn làm giảm độ uy tín cơng ty nói riêng nước nói chung Đối tác trở nên e dè việc hợp tác dài hạn tương lai Thứ hai, Nhà nước cần tiến hành rà soát sở nuôi trồng thủy sản, xử phạt nghiêm khắc sở không áp dụng quy định chất lượng hàng hoa, vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào cho xuất nguyên liệu tốt sạch, an tồn Hiện có nhiều sở kinh doanh ham lợi nhuận sử dụng hóa chất, thuốc kích thích để rút ngắn thời gian thu hoạch lại Điều ảnh hưởng không nhỏ đến doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng Thứ ba, Nhà nước cần quan tâm việc hỗ trợ cho vay vốn doanh nghiệp xuất ngư dân Doanh nghiệp xuất lớn cần nhiều vốn để thực hợp đồng cần để nâng cấp sở hạ tầng cho đạt hiệu tốt trình sản xuất kinh doanh Ngư dân có kinh nghiệm việc đánh bắt hải sản khơng đủ điều kiện để đầu tư tàu thuyền Có nhiều hộ gia đình vay vốn Nhà nước chưa đủ nên phải vay thêm khoản vay bên với lãi suất cao Điều làm cho ngư dân vướng phải vấn nạn lãi chồng lên lãi Họ thu lợi nhuận sau chuyến khơi lại phải trả vào khoản tiền lãi vay Do vậy, Nhà nước cần hỗ trợ ngư dân việc đóng tàu thuyền truyền thống hay nâng cấp tàu gỗ lên tàu thép nhằm nâng cao suất khai thác Đối với doanh nghiệp, doanh nghiệp cần khoản vay Nhà nước để nâng cấp sở hạ tầng hay mở rộng sở sản xuất SEADANANG minh họa điển hình Thứ tư, Nhà nước nên tăng cường đầu tư chi phí tổ chức hội thảo chuyên ngành, mời chuyên gia ngành trao đổi với doanh nghiệp Đây cầu nối doanh nghiệp với nhau, nơi để doanh nghiệp bày tỏ vướng mắc gặp phải nơi chia sẻ kinh nghiệm để phát triển ngành thủy sản nước ta Đồng thời, Nhà nước cần xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy định phù hợp với quốc tế Việt Nam có nhiều tiêu chuẩn số thống với tiêu chuẩn quốc tế Nhiều hàng thủy sản Việt Nam đáp ứng tiêu chuẩn nước, thị trường quốc tế lại, không chấp nhận nên gây thiệt hại cho doanh nghiệp Do vậy, Nhà 63 nước cần có thống mặt tiêu chuẩn kỹ thuật với quốc tế để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trình xuất Thứ năm, Nhà nước cần đầu tư sở hạ tầng để thuận lợi cho trình vận chuyển nội địa Đường sá Việt Nam chưa nâng cấp Mặc dù Nhà nước cho đội thi công chắp vá hầm hố, ổ gà, ổ voi xuất đường với việc xe chở container lớn qua lại nhiều mặt đường thời gian ngắn lại hỏng Do vậy, Nhà nước cần phải tăng cường hợp tác, kêu gọi nhà đầu tư đấu thầu cơng trình mở rộng mặt đường, đặc biệt tỉnh, thành phố lớn Cơ sở vật chất cảng Việt Nam thô sơ lạc hậu Điều kéo dài thời gian giao hàng cho doanh nghiệp Như vậy, lâu dài, Nhà nước cần quan tâm nhiều đến doanh nghiệp xuất thủy sản để họ mang lại giá trị cao cho nước ta 3.4.2 Đối với Hiệp hội Chế biến Xuất Thủy sản Việt Nam Thứ nhất, nâng cao lực việc tiếp cận, thu thập, xử lý truyền đạt thơng tin Một số hoạt động hội thu thập cung cấp thông tin thương mại đến hội viên Tuy nhiên, Hiệp hội cần phải có độ mở việc đưa thơng tin đến với người dùng Đối với người dùng quan tâm đến việc xuất thủy sản nước ta khó lấy thơng tin Trang chủ Hiệp hội Chế biến Xuất Thủy sản Việt Nam không giống trang chủ Tổng cục Thống kê hay Tổng cục Hải quan Người dùng dễ dàng tra cứu số liệu từ hai trang web lại khó khăn việc tra cứu trang web VASEP Các doanh nghiệp xuất thủy sản thường không để lộ qua nhiều doanh nghiệp khơng phải hội viên VASEP họ khó có nhiều thơng tin xuất thuỷ sản nước ta Do đó, vấn đề mà Hiệp hội cần phải khắc phục thời gian tới Bên cạnh đó, Việt Nam chưa công nhận nước có kinh tế thị trường mà cơng nhận nước phát triển trình độ thấp Do đó, Hiệp hội cần phải chủ động thu thập thông tin giá thị trường tương tự Việt Nam để tránh vấn đề bán phá giá, trợ cấp xuất cho có lợi cho doanh nghiệp Việt Nam Đồng thời, cần thu thập đầy đủ thông tin để đấu tranh đòi hưởng chế độ ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) nước phát triển trình độ thấp Mục đích tham gia hệ thống ưu đãi phổ cập giúp tăng kim ngạch xuất nước, đặc biệt nơi cung cấp thông tin quy định liên quan đến thương mại thuế chống bán phá giá chống bù giá, 64 quy định hải quan, thủ tục giấy phép nhập pháp luật thương mại khác quy định điều kiện thâm nhập thị trường nước cho hưởng Như vậy, tham gia vào hệ thống giúp doanh nghiệp xuất nói riêng doanh nghiệp xuất nói chung Việt Nam hưởng mức ưu đãi dựa mức thuế suất chế độ đối xử tối huệ quốc (MFN) Nhìn chung, thuế suất ưu đãi theo hệ thống mức thấp khoảng vài phần trăm miễn hoàn toàn Thứ hai, nâng cao khả hoạt động Hiệp hội Hiệp hội Chế biến Xuất Thủy sản cần phải nâng cao lực hoạt động Nâng cao lực thể thông qua việc tăng cường nguồn nhân lực có trình độ chun mơn cao pháp luật quốc tế kinh doanh quốc tế, đầu tư sở vật chất kỹ thuật cho tương xứng với phát triển kinh doanh xuất ngành hàng, tạo điều kiện thuận lợi để Hiệp hội tham gia vào tổ chức hiệp hội ngành hàng quốc tế Năng lực hoạt động Hiệp hội có tăng cường, củng cố vững mạnh Hiệp hội phát huy tốt vai trị định hướng hỗ trợ cho doanh nghiệp việc chủ động đối phó với rào cản thương mại quốc tế nhằm đẩy mạnh xuất 65 KẾT LUẬN Với kim ngạch xuất gia tăng không ngừng, ngành Thủy sản Việt Nam khẳng định vị vững việc đóng góp vào q trình phát triển kinh tế Việt Nam Hàng thủy sản xuất Việt Nam dần khẳng định vị trường quốc tế Từ quốc gia chưa có tên đồ Thủy sản Thế giới, đến ngành thủy sản Việt Nam có phát triển vượt bậc, Việt Nam trở thành nước xuất hàng thủy sản lớn, có vị uy tín Thế giới Đạt thành ban đầu đó, ngồi đường lối sách hợp lý kịp thời Đảng Nhà nước Việt Nam, phải nói đến đóng góp, nỗ lực, sáng tạo, chủ động doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực thủy sản có Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung Hòa vào dòng chảy hội nhập kinh tế đất nước với Thế giới, bên cạnh thuận lợi cịn có khó khăn thử thách, Cơng ty Cổ phần Xuất Nhập Thủy sản Miền Trung (SEADANANG) bước tăng trưởng khẳng định thương hiệu thị trường nước quốc tế Và lĩnh vực này, Cơng ty góp phần thúc đẩy ngành thủy sản đất nước phát triển, thu nhiều ngoại tệ, đóng góp vào ngân sách Nhà nước Khóa luận tốt nghiệp phần nói lên mảng hoạt động nhiều mảng hoạt động Công ty Tuy nhiên, khơng thể tránh thiếu sót q trình phân tích hoạt động Cơng ty Cổ phần Xuất Nhập Thủy sản Miền Trung Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn Thầy giáo TS Trịnh Tùng tồn thể q thầy Học viện Chính sách Phát triển, với Ban lãnh đạo tập thể cán công nhân viên Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủy sản Miền Trung giúp đỡ hướng dẫn tạo điều kiện để tơi hồn thành đề tài khóa luận tốt nghiệp 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bảo Ngọc (2023, February 20) Nhật Bản giữ vị trí số xuất thủy sản Việt Nam VASEP Retrieved June 5, 2023, from https://vasep.com.vn/san-pham-xuat-khau/tin-tong-hop/thi-truong-thegioi/nhat-ban-giu-vi-tri-so-1-trong-xuat-khau-thuy-san-viet-nam-26344.html CƠ SỞ II TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG (n.d.) Quy trình xuất hàng hóa doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập Retrieved June 8, 2023, from http://icccftu.vn/quy-trinh-xuat-khau-hang-hoa-cua-doanhnghiep-kinh-doanh-xuat-nhap-khau?site=idx&language=vn Công ty Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Thủy sản Miền Trung (2023) Công ty Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Thủy sản Miền Trung Trang Web SEADANANG Retrieved June 5, 2023, from https://seadanang.com.vn/ CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THỦY SẢN MIỀN TRUNG (2023, January) Báo Cáo Thường Niên 2022 SEADANANG Retrieved June 8, 2023, from http://www.fpts.com.vn/FileStore2/File/2023/03/31/SPD_2023-331_4bbbf4f_SPD BCTN_2022_31-03-2023 Interactive.pdf Nguyễn Hà (2023, April 17) Xuất thủy sản Việt Nam tháng đầu năm 2023 VASEP Retrieved June 5, 2023, from https://vasep.com.vn/san-phamxuat-khau/tin-tong-hop/xuat-nhap-khau/infographic-xuat-khau-thuy-san-vietnam-3-thang-dau-nam-2023-27779.html Thuvienphapluat (2005) Luật Thương mại 2005 số 36/2005/QH11 Thuvienphapluat Retrieved June 5, 2023, from https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Luat-Thuong-mai-2005-362005-QH11-2633.aspx Tổng cục Hải quan (2023) Tổng cục Hải Quan Việt Nam Hải Quan Việt Retrieved June 5, 2023, from https://www.customs.gov.vn/index.jsp?pageId=2&aid=179628&cid=25 Tổng cục Thống kê Việt Nam (2023) Tổng Cục Thống Kê Retrieved June 7, 2023, from https://www.gso.gov.vn/ Tổng cục Thủy sản Việt Nam (2023) Tổng Cục Thủy Sản Retrieved June 8, 2023, from https://tongcucthuysan.gov.vn/vi-vn/ 10 Tổng quan ngành Thủy sản Việt Nam (2023) VASEP Retrieved June 5, 2023, from https://vasep.com.vn/gioi-thieu/tong-quan-nganh 67 11 Trương Thị Quỳnh Vân (2022, December) Xuất thuỷ sản Việt Nam 11 tháng năm 2022 triển vọng năm 2023 Bộ Công Thương Retrieved June 5, 2023, from https://vioit.org.vn/vn/tin-hoat-dong-nganh/xuat-khau-thuysan-viet-nam-11-thang-nam-2022-va-trien-vong-nam-2023-5010.4056.html 12 TTWTO VCCI - Tổng hợp FTA Việt Nam tính đến tháng 05/2023 (2023, May 9) Retrieved June 9, 2023, from https://trungtamwto.vn/thongke/12065-tong-hop-cac-fta-cua-viet-nam-tinh-den-thang-112018 13 VietstockFinance (2023) CTCP Xuất nhập Thủy sản Miền Trung - Tài VietstockFinance Retrieved June 5, 2023, from https://finance.vietstock.vn/SPD/tai-chinh.htm?tab=LC 68