BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI GIÀNG THỊ THỦY QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Hà Nội – 2023 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI GIÀNG THỊ THỦY QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 LUẬN VĂN THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS NGUYỄN TRẦN HƯNG Hà Nội - 2023 i LỜI CAM ĐOAN Tên : Giàng Thị Thủy Học viên lớp : CH27AQLKT.N3 Khóa học : 2021 - 2023, Trường Đại học Thương Mại Tôi xin cam đoan: Luận văn Thạc sĩ: “Quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc địa bàn tỉnh Phú Thọ” tơi thực hướng dẫn PGS, TS Nguyễn Trần Hưng Các số liệu, tài liệu mà sử dụng luận văn tơi thu thập xử lý mà khơng có chép khơng hợp lệ Phú Thọ, Ngày tháng năm 2023 Tác giả luận văn Giàng Thị Thủy ii LỜI CẢM ƠN Để hồn thành chương trình cao học luận văn này, bên cạnh nỗ lực thân, nhận quan tâm, động viên, góp ý tận tình thầy cơ, gia đình bạn bè suốt trình học tập, công tác Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới: - Các thầy giáo Phịng quản lý sau đại học thầy cô giáo Trường Đại học Thương mại - Lãnh đạo Bảo hiểm xã hội tỉnh Phú Thọ, Lãnh đạo phòng - ban đồng nghiệp, bạn bè tạo điều kiện giúp đỡ cung cấp tài liệu cho tác giả trình học tập, cơng tác thực luận văn thạc sĩ - Người hướng dẫn: PGS, TS Nguyễn Trần Hưng Mặc dù có nhiều cố gắng để hồn thành luận văn tất nhiệt tình lực thân, nhiên luận văn không tránh khỏi thiếu sót Tơi mong nhận ý kiến đóng góp chân thành để luận văn hoàn thiện Trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i iii LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT vii MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết đề tài Tổng quan công trình nghiên cứu có liên quan .2 Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu 5 Phương pháp nghiên cứu 6 Ý nghĩa lý luận thực tiễn đề tài nghiên cứu .6 Kết cấu luận văn .7 CHƯƠNG MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ BẮT BUỘC TẠI ĐỊA PHƯƠNG CẤP TỈNH 1.1 Các khái niệm 1.1.1 Khái niệm bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bắt buộc 1.1.2 Khái niệm thu bảo hiểm y tế bắt buộc 1.1.3 Khái niệm quản lý, quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc 1.2 Một số lý thuyết bảo hiểm y tế bắt buộc quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc 10 1.2.1 Một số lý thuyết bảo hiểm y tế bắt buộc 10 1.2.2 Một số lý thuyết quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc .15 1.3 Nội dung quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc 18 1.3.1 Quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc 18 1.3.2 Lập kế hoạch thu bảo hiểm y tế bắt buộc .22 1.3.3 Tổ chức thực thu bảo hiểm y tế bắt buộc .23 1.3.4 Thực kiểm tra giám sát hoạt động thu bảo hiểm y tế bắt buộc .25 1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc .28 1.4.1 Các yếu tố khách quan 28 1.4.2 Các yếu tố chủ quan .30 iv 1.5 Bài học kinh nghiệm thực tiễn quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc số địa phương học rút cho tỉnh Phú Thọ 31 1.5.1 Kinh nghiệm thực tiễn 31 1.5.2 Bài học thực tiễn rút cho tỉnh Phú Thọ 33 CHƯƠNG 35 PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG .35 QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ BẮT BUỘC TẠI TỈNH PHÚ THỌ GIAI ĐOẠN 2020 – 2022 35 2.1 Khái quát tỉnh Phú Thọ tình hình quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc địa bàn tỉnh Phú Thọ .35 2.1.1 Khái quát tỉnh Phú Thọ 35 2.1.2 Khái quát tình hình thu bảo hiểm y tế bắt buộc địa bàn tỉnh Phú Thọ38 2.2 Thực trạng số yếu tố ảnh hưởng đến thu bảo hiểm y tế bắt buộc tỉnh Phú Thọ 45 2.2.1 Thực trạng yếu tố khách quan .45 2.2.3 Thực trạng yếu tố chủ quan 47 2.3 Thực trạng quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2020 – 2022 .48 2.3.1 Thực trạng quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc 48 2.3.2 Thực trạng lập kế hoạch thu bảo hiểm y tế bắt buộc 52 2.3.3 Thực trạng tổ chức thực thu bảo hiểm y tế bắt buộc 53 2.3.4 Thực trạng thực kiểm tra giám sát hoạt động thu bảo hiểm y tế bắt buộc 61 2.4 Đánh giá công tác quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc tỉnh Phú Thọ .64 2.3.1 Những kết đạt .64 2.3.2 Những hạn chế nguyên nhân hạn chế .66 CHƯƠNG 69 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ 69 3.1 Quan điểm định hướng quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc tỉnh Phú Thọ đến năm 2025, năm 69 v 3.2 Một số giải pháp hoàn thiện quản lý thu bảo hiểm y tế bắt buộc địa bàn tỉnh Phú Thọ thời gian tới .71 3.2.1 Hoàn thiện quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc 71 3.2.2 Hoàn thiện quản lý trường hợp tạm dừng, truy thu đóng bảo hiểm .72 3.2.3 Hồn thiện quy trình tổ chức thu BHYT 73 3.2.4 Hồn thiện quy trình xử lý nợ BHYT 77 3.2.5 Giải pháp nhằm giảm tình trạng nợ đọng BHYT bắt buộc kéo dài số doanh nghiệp 79 3.2.6 Hoàn thiện thực kiểm tra giám sát hoạt động thu bảo hiểm y tế bắt buộc 79 3.3 Kiến nghị 80 3.3.1 Đối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam 80 3.2.2 Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ 81 KẾT LUẬN 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO .83 DANH MỤC BẢNG, SƠ Bảng 2.1 Một số tiêu kinh tế - xã hội tỉnh Phú Thọ 37 Bảng 2.2 Cơ cấu trình độ nhân lực BHXH tỉnh Phú Thọ năm 2022 42 vi Bảng 2.3 Số người tham gia BHYT năm 2020 – 2022 .43 Bảng 2.4 Một số tiêu KT-XH tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2020-2022 46 Bảng 2.5 Đối tượng tham gia BHYT bắt buộc tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2020 – 2022 .50 Bảng 2.6 Kế hoạch thu BHYT bắt buộc tỉnh Phú Thọ phân theo địa bàn 52 Bảng 2.7 Kết thu BHYT tỉnh Phú Thọ .55 Bảng Kết thu BHYT tỉnh Phú Thọ theo số lượng người tham gia .57 Bảng 2.9 Kết tra, kiểm tra thu bảo hiểm y tế tỉnh Phú Thọ .62 YSơ đồ 2.1 Quy trình thu BHYT đơn vị sử dụng lao động, Ủy ban nhân dân phường, xã 53 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT vii Thứ tự Chữ viết tắt Nghĩa đầy đủ BHYT Bảo hiểm y tế BHXH Bảo hiểm xã hội BHTN Bảo hiểm thất nghiệp BNN Bệnh nghề nghiệp ILO Tổ chức Lao động Quốc tế HĐND Hội đồng nhân dân HGĐ Hộ gia đình NLĐ Người lao động NSDLĐ Người sử dụng lao động 10 UBND Ủy ban nhân dân 11 NSNN Ngân sách nhà nước 12 HSSV Học sinh sinh viên 13 QLNN Quản lý nhà nước