Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tôi, số liệu, kết nêu luận văn trung thực xuất phát từ tình hình thực tế đơn vị thực tập Sinh viên Đỗ Thị Ngọc Ánh H Đỗ Thị Ngọc Ánh i CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .i MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUY TRÌNH KIỂM TỐN MỤC HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO .4 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm khoản mục HTK ảnh hưởng tới công tác kiểm toán 1.1.1.1 Khái niệm .4 1.1.1.2 Đặc điểm khoản mục HTK ảnh hưởng tới công tác kiểm toán 1.2 Kiểm soát nội khoản mục HTK 1.3 KHÁI QUÁT VỀ KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC HTK TRONG KIỂM TOÁN BCTC 12 H 1.3.1 Ý nghĩa Kiểm toán khoản mục HTK kiểm toán BCTC 12 1.4 Mục tiêu kiểm toán khoản mục HTK 12 1.4.1.1 Mục tiêu kiểm toán .12 1.4.1.2 Căn kiểm toán khoản mục HTK 14 1.5 Các sai sót thường gặp kiểm tốn hàng tồn kho kiểm tốn báo cáo tài 14 1.6 QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 15 1.6.1.1 Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán 15 1.6.1.2 Giai đoạn thực kiểm toán .19 1.6.1.3 Giai đoạn kết thúc kiểm toán 28 Đỗ Thị Ngọc Ánh ii CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HTK DO CƠNG TY TNHH HÃNG KIỂM TOÁN AASC THỰC HIỆN 30 2.1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH HÃNG KIỂM TỐN AASC .30 2.1.1 Giới thiệu chung cơng ty 30 2.1.2 Cơ cấu tổ chức quản lý .31 2.1.3 Các loại hình dịch vụ công ty 32 2.1.4 Quy trình kiểm tốn BCTC chung cơng ty .33 2.2 THỰC TRẠNG VỀ QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HTK DO CƠNG TY TNHH HÃNG KIỂM TỐN AASC THỰC HIỆN TẠI CƠNG TY ABC 34 2.2.1 Chuẩn bị kiểm tốn cơng ty ABC 34 2.2.1.1 Khảo sát chấp nhận kiểm toán 34 H 2.2.1.2 Bố trí nhân sự, thời gian tiến hành kiểm toán 40 2.2.2 Lập kế hoạch kiểm toán 40 2.2.2.1 Thu thập thông tin sở công ty ABC 40 2.2.2.2 Đánh giá hệ thống kiểm sốt nội cơng ty ABC 42 2.2.2.3 Chương trình kiểm tốn HTK cơng ty ABC .48 2.2.3 Thực kiểm tốn 51 2.2.3.1 Chứng kiến kiểm kê HTK 51 2.2.3.2 Lập biểu tổng hợp 55 2.2.3.3 Thủ tục phân tích 56 2.2.3.4 Kiểm tra chi tiết 58 2.2.4 Kết thúc kiểm toán 69 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HTK TRONG KIỂM TỐN BCTC DO CƠNG TY TNHH HÃNG KIỂM TỐN AASC THỰC HIỆN 73 Đỗ Thị Ngọc Ánh iii CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài 3.1 NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ VỀ QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HTK DO CƠNG TY TNHH HÃNG KIỂM TỐN AASC THỰC HIỆN 73 3.1.1 Ưu điểm 73 3.1.2 Hạn chế 74 3.1.3 Nguyên nhân thực trạng 77 3.2 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HTK 78 3.2.1 Sự cần thiết hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục HTK cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC thực .78 3.2.2 Những kiến nghị nhằm hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục HTK cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC thực 78 3.3 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN H QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO .81 KẾT LUẬN 85 Đỗ Thị Ngọc Ánh iv CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC BCĐKT Bảng cân đối kế toán BCKT Báo cáo kiểm toán BCTC Báo cáo tài CSDL Cơ sở dẫn liệu HTK Hàng tồn kho HTKSNB Hệ thống kiểm soát nội KTV Kiểm toán viên KSNB Kiểm soát nội NVL Nguyên, vật liệu TK Tài khoản H AASC Đỗ Thị Ngọc Ánh v CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức AASC Sơ đồ 2.2 Quy trình kiểm tốn AASC H Đỗ Thị Ngọc Ánh v CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài DANH MỤC BẢNG, BIỂU Bảng 1.1 KSNB HTK Bảng 1.2 Mục tiêu kiểm toán hàng tồn kho Bảng 1.3 Cở sở đánh giá mức trọng yếu Bảng 1.4 Các thủ tục khảo sát nghiệp vụ tăng sản phẩn, vật tư, hàng hóa Bảng 1.5 Kỹ thuật quan sát vật chất hàng tồn kho Biểu đồ 2.1: Doanh thu Công ty năm gần 31 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức AASC Sơ đồ 2.2 Quy trình kiểm tốn AASC Biểu 2.2 Trích giấy làm việc 4.01của KTV Biểu 2.4 Trích giấy làm việc 5.03 KTV Biểu 2.5 Trích giấy làm việc 4.05 KTV Biểu 2.6 Trích giấy làm việc 4.06 KTV H Biểu 2.7 Trích giấy làm việc C14 KTV Biểu 2.8 Trích giấy làm việc C17.1 KTV Biểu 2.9 Trích giấy làm việc C17.11 KTV Biểu 2.10 Trích giấy làm việc C11 KTV Biểu 2.11 Trích giấy làm việc C16 KTV Biểu 2.12 Trích giấy làm việc C16.1 KTV Biểu 2.13 Trích giấy làm việc C16.32 KTV Biểu 2.14 Trích giấy làm việc C16.31 KTV Biểu 2.15 Trích giấy làm việc C18.21 KTV Biểu 2.16 Trích giấy làm việc C18.22 KTV Biểu 2.17 Trích giấy làm việc C18.3 KTV Biểu 2.18 Trích giấy làm việc C18.1 KTV Biểu 2.19 Trích giấy làm việc C17của KTV Biểu 2.20 Trích giấy tờ làm việc C11 KTV Đỗ Thị Ngọc Ánh vi CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Biểu 2.21 Trích giấy làm việc C12 KTV Biểu 2.22 Trích giấy tờ làm việc C13 KTV H Đỗ Thị Ngọc Ánh vii CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Cùng với phát triển kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế, hoạt động kiểm toán trở thành nhu cầu thiết yếu doanh nghiệp Kiểm tốn khơng giúp cho xác nhận độ trung thực hợp lý thông tin báo cáo tài mà cịn tư vấn, góp phần nâng cao hiệu kinh doanh cho doanh nghiệp Trên Báo cáo tài doanh nghiệp, hàng tồn kho thường khoản mục có giá trị lớn, nghiệp vụ phát sinh xoay quanh hàng tồn kho phong phú, phức tạp Sự phức tạp ảnh hưởng đến cơng tác tổ chức hạch tốn việc ghi chép hàng ngày, làm tăng khả xảy sai phạm hàng tồn kho Thêm vào đó, nhà quản trị doanh nghiệp thường có xu hướng phản ánh tăng giá trị hàng tồn kho so với thực tế nhằm mục đích tăng H giá trị tài sản doanh nghiệp, minh chứng cho việc mở rộng quy mô sản xuất hay tiềm sản xuất tương lai… Các sai phạm xảy hàng tồn kho có ảnh hưởng tới nhiều tiêu khác Báo cáo tài doanh nghiệp Chính vậy, kiểm tốn hàng tồn kho đánh giá phần hành quan trọng kiểm tốn Báo cáo tài Qua thời gian thực tập cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn AASC, em có điều kiện tốt để tiếp cận với thực tế, vận dụng kiến thức trang bị nhà trường vào thực tế từ củng cố kiến thức, sâu tìm hiểu nắm bắt cách thức tổ chức kiểm tốn Trên sở em nghiên cứu đề tài: “Hồn thiện quy trình kiểm toán hàng tồn kho kiểm toán báo cáo tài cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn AASC” Mục đích nghiên cứu đề tài Đỗ Thị Ngọc Ánh CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Mục đích đề tài hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục hàng tồn kho (HTK) kiểm tốn báo cáo tài (BCTC) Cơng ty TNHH Hãng kiểm toán AASC thực Mục tiêu cụ thể:  Hệ thống hóa làm rõ lý luận quy trình kiểm tốn khoản mục HTK kiểm toán BCTC;  Làm rõ thực trạng quy trình kiểm tốn khoản mục HTK kiểm tốn BCTC cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn AASC thực hiện;  Đề số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục HTK cơng ty TNHH Hãng kiểm toán AASC thực Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu đề tài quy trình kiểm tốn khoản mục HTK kiểm toán BCTC H Phạm vi nghiên cứu đề tài “Hồn thiện quy trình kiểm tốn hàng tồn kho Cơng ty TNHH Hãng kiểm toán AASC” bao gồm hồ sơ tài liệu, chương trình kiểm tốn Cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn AASC, kết hợp với trình quan sát thực tiễn thực kiểm toán khách hàng công ty Ý nghĩa khoa học thực tiễn Về ý nghĩa khoa học, luận văn hệ thống hóa vấn đề lý luận quy trình kiểm tốn hàng tồn kho kiểm tốn báo cáo tài cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn AASC thực Về ý nghĩa thực tiễn, luận văn nghiên cứu, đánh giá thực trạng đưa ý kiến nhằm hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục hàng tồn kho kiểm toán báo cáo tài cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn AASC Đỗ Thị Ngọc Ánh CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Mặc dù thời gian thực kiểm toán hạn chế KTV vận dụng linh hoạt thủ tục kiểm soát, thủ tục phân tích thủ tục kiểm tra chi tiết để thu thập đầy đủ chứng đáng tin cậy, cần thiết cho việc đưa ý kiến kiểm tốn Mọi kiểm tốn ln AASC hồn thành tiến độ, tiết kiệm thời gian, chi phí đảm bảo lợi ích cho đơn vị kiểm tốn c) Giai đoạn kết thúc kiểm toán Ở giai đoạn này, KTV tổng hợp công việc thực kết thu để phát hành Báo cáo kiểm toán Để Báo cáo kiểm toán phát hành tuân theo chuẩn mực, AASC thực soát xét kỹ lưỡng kết kiểm toán Để đưa ý kiến kiểm tốn cuối cùng, phải có sốt xét cấp KTV chính, trưởng phịng kiểm tốn Ban giám đốc Sau Báo cáo kiểm toán thức phát hành, KTV AASC H tiếp tục theo dõi kiện sau ngày phát hành báo cáo xem xét ảnh hưởng đến báo cáo kiểm tốn Do chất lượng kiểm tốn ln đảm bảo 3.1.2 Hạn chế a) Giai đoạn chuẩn bị kiểm tốn  Về cơng tác chuẩn bị tài liệu cho kiểm toán Trước tiến hành kiểm toán đơn vị khách hàng, KTV AASC gửi đề nghị cung cấp tài liệu cho phía khách hàng Theo đó, khách hàng có trách nhiệm chuẩn bị tất tài liệu liên quan để phục vụ cho kiểm toán Tuy nhiên, thực tế, khơng phải kiểm tốn KTV gửi yêu cầu kịp thời cho khách hàng chuẩn bị đầy đủ trước kiểm tốn bắt đầu Cũng có có khách hàng không đáp ứng đề nghị Điều ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng kiểm tốn nói chung chất lượng kiểm tốn khoản mục HTK nói riêng Đỗ Thị Ngọc Ánh 79 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài  Việc thu thập thông tin chung thông tin HTK khách hàng đơi cịn chưa đầy đủ Mặc dù AASC thực kiểm toán theo phương pháp tiếp cận rủi ro, thực tế KTVchỉ bám sát vào chương trình kiểm tốn mẫu mà chưa thực từ thực trạng khách hàng Đối với khách hàng cũ lâu năm, trước kiểm tốn, KTV tìm hiểu thơng tin từ hồ sơ kiểm toán chung từ năm trước kiểm toán đơn vị KTV thu thập tài liệu thay đổi công ty Do vậy, KTV lưu ý vấn đề thường xảy năm kiểm tốn trước, cịn vấn đề phát sinh năm phải tìm hiểu kiểm tốn nên KTV thời gian không lưu ý hết vấn đề đơn vị dẫn đến rủi ro kiểm toán tăng lên Hơn nữa, giới hạn thời gian kiểm tốn, nên KTV thường khơng tiến hành quan sát trực tiếp hoạt động SXKD khách hàng nên tính khách quan H cho thơng tin thu thập không cao  Việc đánh giá HTKSNB Việc đánh giá hệ thống KSNB có hệ thống câu hỏi chung chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, khả xét đốn nghề nghiệp KTV Vì xảy trường hợp KTV khác đưa quan điểm khác tính hiệu hệ thống KSNB Từ gây khó khăn cho KTV việc đưa kết luận hệ thống KSNB khách hàng Nếu sử dụng bảng câu hỏi tìm hiểu hệ thống KSNB thiết lập chung cho tất khách hàng không phù hợp không thấy hết điểm mạnh, điểm yếu hệ thống KSNB khách hàng nói chung hệ thống KSNB khách hàng HTK nói riêng b) Giai đoạn thực kiểm toán  Về việc thực thủ tục khảo sát kiểm soát Đỗ Thị Ngọc Ánh 80 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Trong chương trình kiểm tốn chung, AASC có đề cập đến thủ tục khảo sát kiểm sốt, nhiên thực tế cơng ty kiểm toán AASC chưa tập trung vào thủ tục khảo sát kiểm soát mà tập trung tiến hành thử nghiệm bản, đặc biệt với khách hàng cũ Mặc dù việc tiến hành thủ tục khảo sát kiểm soát tốt đảm bảo cho chất lượng kiểm toán giúp KTV giảm bớt số lượng thủ tục kiểm tra chi tiết  Về việc thực thủ tục phân tích Thủ tục phân tích KTV tập trung sâu vào biến động lớn hơn, tìm hiểu nguyên nhân vấn u cầu giải thích, KTV bỏ qua biến động nhỏ biến động trọng yếu, điều làm xuất số rủi ro kiểm tốn khơng mong muốn  Về việc chọn mẫu kiểm tra chi tiết Khi tiến hành kiểm toán khách hàng, KTV thực kiểm tra H nhiều nghiệp vụ rủi ro kiểm tốn thấp Tuy nhiên khách hàng KTV thực kiểm tra chi tiết tất nghiệp vụ phát sinh Đối với khách hàng có quy mơ nhỏ, nghiệp vụ phát sinh khơng nhiều KTV kiểm tra chi tiết 100% nghiệp vụ khách hàng có nhiều nghiệp vụ, nghiệp vụ phát sinh lớn hay bị giới hạn thời gian chi phí kiểm tốn việc kiểm tra 100% nghiệp vụ Việc chọn mẫu AASC chủ yếu sử dụng xét đoán nghề nghiệp KTV cơng ty, đơi phụ thuộc vào tính chủ quan kiểm tốn viên Phương pháp chọn mẫu nghiệp vụ có nội dung kinh tế bất thường nghiệp vụ có số tiền lớn chi phí thấp lại chứa đựng rủi ro chưa hẳn gian lận sai sót xảy nghiệp vụ có số tiền phát sinh lớn nghiệp vụ thường khách hàng ý hạch tốn cẩn thận dẫn đến sai lầm kiểm tốn Đỗ Thị Ngọc Ánh 81 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài  Về việc sử dụng ý kiến chun gia Trong q trình kiểm tốn khoản mục HTK, với số loại hàng hóa đặc biệt vàng bạc, đá q, cơng trình xây dựng việc sử dụng ý kiến chuyên gia cần thiết để đạt mục tiêu kiểm toán đảm bảo chất lượng kiểm toán Tuy nhiên thực tế việc sử dụng ý kiến chuyên gia lại làm tăng chi phí kiểm tốn, đồng thời q trình kiểm tốn bị phụ thuộc nhiều vào ý kiến chủ quan chuyên gia Do đó, việc sử dụng ý kiến chuyên gia tạo hạn chế định q trình kiểm tốn 3.1.3 Ngun nhân thực trạng Thực trạng quy trình kiểm tốn khoản mục HTK cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC nói riêng cơng ty kiểm tốn Việt Nam nói chung cịn nhiều hạn chế ngun nhân sau đây: Nguyên nhân khách quan H Do ngành kiểm tốn Việt Nam cịn non trẻ, khuôn khổ pháp luật, hệ thống chuẩn mực kiểm toán chưa thực chặt chẽ đầy đủ Hệ thống chuẩn mực kiểm toán q trình ban hành, cơng ty kiểm tốn bị động việc áp dụng chuẩn mực chưa có hướng dẫn cụ thể Đơi điều kiện làm việc KTV bị hạn chế hạn chế điều kiện sở vật chất, phương tiện lại, thời gian kiểm toán Cách nhìn nhận xã hội nhận thức khách hàng kiểm toán chưa thực đắn nên đơi khơng có tự nguyện việc hợp tác cung cấp tài liệu dẫn đến việc thực kiểm toán KTV gặp nhiều khó khăn Ngun nhân chủ quan Do ý chí chủ quan kiểm tốn viên q trình cập nhật kiến thức tiến hành kiểm toán Mặc dù chương trình kiểm tốn xây dựng chi tiết khoa học q trình kiểm tốn tùy vào điều Đỗ Thị Ngọc Ánh 82 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài kiện đơn vị khách hàng thời gian kiểm toán mà kiểm tốn viên thêm bớt số thủ tục kiểm tốn khác với chương trình kiểm tốn Ngồi cịn cạnh tranh giá phí với cơng ty kiểm tốn khác để giữ khách hàng dẫn đến có hạn chế việc cung cấp dịch vụ kiểm toán 3.2 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HTK 3.2.1 Sự cần thiết hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục HTK cơng ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC thực Trong giai đoạn hội nhập kinh tế nay, việc nâng cao lực cạnh tranh nhu cầu tất yếu cơng ty kiểm tốn độc lập nói chung AASC nói riêng Để tồn phát triển, AASC cần phải hồn thiện quy trình kiểm tốn để đáp ứng nhiều loại khách hàng nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán, đặc biệt dịch kiểm toán H báo cáo tài AASC ln nhận định HTK đối tượng kiểm toán quan trọng quan tâm hàng đầu kiểm toán BCTC Đồng thời, xuất phát từ hạn chế tồn thực trạng AASC việc hồn thiện quy trình kiểm toán khoản mục HTK kiểm toán BCTC AASC thực thực cần thiết đáng quan tâm 3.2.2 Những kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục HTK cơng ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC thực a) Giai đoạn chuẩn bị kiểm tốn  Về cơng tác chuẩn bị tài liệu cho kiểm toán Trước bắt đầu kiểm toán, KTV cần gửi trước yêu cầu tài liệu cho đơn vị khách hàng để khách hàng chuẩn bị tài liệu cần thiết Để khách hàng dễ dàng hợp tác chuẩn bị chu đáo cho kiểm toán, KTV miêu tả Đỗ Thị Ngọc Ánh 83 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài chi tiết tài liệu cần lấy nhằm phục vụ cho phần hành nào, với mục đích gì…  Việc thu thập thông tin chung thông tin HTK khách hàng Để đáp ứng yêu cầu quy trình kiểm tốn theo phương pháp tiếp cận rủi ro, KTV AASC phải bám sát thực trạng khách hàng để đánh giá rủi ro nhằm phục vụ việc lập kế hoạch thiết kế chương trình kiểm tốn Do đó, việc thu thập thơng tin khách hàng quan trọng Đối với khách hàng lâu năm, KTV không nên chủ quan xem xét hồ sơ kiểm toán năm trước mà phải cập nhật thông tin qua nhiều kênh khác trước bước vào kiểm toán Đặc biệt với khoản mục HTK, trước kiểm tốn, KTV nên bố trí thời gian xuống đơn vị quan sát, tìm hiểu trình sản xuất kinh doanh vấn đề liên quan để hiểu rõ hơn, nhằm phát vấn đề cần lưu ý, phục vụ cho trình kiểm tốn sau H  Việc đánh giá HTKSNB Ngoài việc sử dụng bảng câu hỏi thiết kế sẵn để đánh giá HTKSNB khách hàng, KTV kết hợp thêm nhiều thủ tục khác để đánh giá xác HTKSNB doanh nghiệp sử dụng bảng thường thuật, sơ đồ tổng quan Hơn nữa, kiểm toán, KTV nên thiết kế riêng bảng câu hỏi phù hợp với đơn vị khách hàng, hạn chế sử dụng bảng câu hỏi thiết kế chung để đánh giá HTKSNB xác Qua giúp cho KTV lựa chọn phương pháp kiểm toán phù hợp, hiệu b) Giai đoạn thực kiểm toán  Về việc thực thủ tục khảo sát kiểm sốt Trong q trình thực kiểm toán, KTV nên thực kỹ thủ tục khảo sát kiểm soát Đặc biệt với khách hàng cũ, KTV không nên tin tưởng vào hồ sơ kiểm toán năm trước mà bỏ qua bước khảo sát kiểm Đỗ Thị Ngọc Ánh 84 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài sốt để vào thử nghiệm KTV thực thêm số thủ tục khảo sát kiểm sốt để đánh giá tính hiệu lực hiệu HTKSNB trước thực thủ tục phân tích  Về thủ tục phân tích Các thủ tục phân tích cho phép thấy biến động khoản mục hàng tồn kho chất biến động Vì vậy, q trình thực kiểm tốn, ngồi phân tích biến động khoản mục HTK, KTV nên thực thêm thủ tục phân tích tỷ số liên quan đến khoản mục HTK như: phân tích tỷ suất vịng quay hàng tồn kho, tỷ suât lãi gộp kết hợp phân tích ngang, phân tích dọc, phân tích xu hướng ngành, kinh tế gắn liền với phân tích thơng tin tài thơng tin phi tài chinh nhận rõ biến động bất thường xu hướng biến động Từ KTV xác định trọng tâm định hướng kiểm toán đồng thời H tiết kiệm thời gian chi phí kiểm tốn Tỷ lệ vịng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán kỳ/ số dư HTK bình qn (Trong đó: Số dư HTK bình qn = (Số dư HTK đầu kỳ + số dư HTK cuối kỳ)/2)  Về phương pháp chọn mẫu Để hạn chế rủi ro KTV cần chọn mẫu ngẫu nhiên tránh bị ảnh hưởng ý kiến chủ quan đảm bảo tất phần tử tổng thể có hội lựa chọn để kiểm tra Chẳng hạn đơn vị dùng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên qua chương trình máy tính Khi KTV nhập thơng tin cần thiết vào chương trình như: điều kiện số cần lấy, giá trị nhỏ nhất, lớn nhất, chương trình cho ta kết ngẫu nhiên KTV vào để lấy nghiệp vụ, chứng từ để tiến hành kỹ thuật kiểm toán Đỗ Thị Ngọc Ánh 85 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên qua chương trình máy tính cách thức chọn mẫu mang tính khách quan cao có tính đại diện cho tổng thể Với đội ngũ nhân viên có trình độ chun mơn cao tn khơng lĩnh vực kế tốn, kiểm tốn mà cịn lĩnh vực công nghệ thông tin nên việc áp dụng phương pháp hồn tồn thực Mặc dù phương pháp mang lại hiệu kinh tế cao tốn thời gian chi phí kiểm tốn giúp cho kiểm toán đạt chất lượng cao mà sai phạm trọng yếu khơng bị bỏ sót qua trình kiểm tốn  Về việc sử dụng ý kiến chuyên gia Để khắc phục khó khăn gặp phải sử dụng ý kiến chuyên gia, AASC tổ chức tuyển dụng thêm KTV trợ lý kiểm tốn tốt nghiệp chun ngành có liên quan đến lĩnh vực đặc biệt xây dựng, chứng khốn, dầu khí Đồng thời AASC kết hợp đào tạo H cho KTV, trợ lý kiểm toán viên số kiến thức lĩnh vực đặc biệt nhằm đảm bảo việc sử dụng ý kiến chuyên gia đạt hiệu cao, tránh bị ảnh hưởng ý kiến chủ quan từ phía chun gia Từ đó, kiểm tốn viên AASC chủ động kiểm toán tiết kiệm thời gian chi phí kiểm tốn 3.3 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC HÀNG TỒN KHO  Về phía nhà nước Nền kinh tế Việt Nam bước hội nhập phát, dịch vụ kiểm tốn ngày trở nên vơ quan trọng Tuy nhiên, kiểm toán Việt Nam tình trạng thiếu số lượng lẫn chất lượng; thời gian phí kiểm tốn cịn thấp… Điều ảnh hưởng khơng nhỏ tới cơng tác kiểm tốn Vì thế, điều kiện để quy trình kiểm tốn hồn Đỗ Thị Ngọc Ánh 86 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài thiện Nhà nước phải có lộ trình sách thích hợp để phát triển kiểm tốn độc lập nói riêng kiểm tốn nói chung Ở nước phát triển, hoạt động kiểm toán độc lập phát triển mạnh dựa khung pháp lý đầy đủ hiệu Trong năm qua, Chính phủ Bộ tài ban hành nhiều văn có giá trị nhằm đưa kiểm tốn độc lập hoạt động có hiệu nhiên hệ thống pháp luật liên quan đến hoạt động kiểm tốn cịn chưa hoàn chỉnh đồng Mặc dù hoàn thiện việc xây dựng hệ thống chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam hoạt động kiểm toán chưa công chúng quan tâm mức Cụ thể là, Báo cáo kiểm toán chưa sử dụng hiệu quả, dẫn đến hoạt động kiểm toán chưa phát triển với tiềm vốn có Vì vậy, Nhà nước nên:  Xây dựng ban hành văn pháp lý có tính hiệu lực nhằm hồn H thiện khung pháp lý cho hoạt động kiểm toán độc lập Việt Nam  Bộ tài cần ý đến vai trò Hiệp hội KTV hành nghề việc mở rộng khóa bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ KTV  Bộ tài nên có văn hướng dẫn khóa đào tạo thêm cho doanh nghiệp Việt Nam việc xây dựng mơ hình hệ thống KSNB đạt hiệu  Nhà nước nên có đầu tư nhiều cho ngành giáo dục, đưa sách giáo dục đào tạo thích hợp  Về phía cơng ty kiểm tốn KTV Khơng nằm ngồi xu chung, cơng ty kiểm tốn nói chung AASC nói riêng tích cực tự hồn thiện để tồn phát triển Việc nâng cao chất lượng kiểm toán yêu cầu tất yếu để tồn phát triển Đỗ Thị Ngọc Ánh 87 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài doanh nghiệp kiểm toán Để làm điều đó, cơng ty cần phải theo định hướng sau:  Công ty nên tuyển thêm KTV để tăng số lượng KTV tham gia kiểm toán để giảm áp lực mặt thời gian cho KTV nhằm tăng hiệu công việc;  Định kỳ tổ chức đợt thi, sát hạch nhằm đánh giá trình độ lực KTV trợ lý KTV để bồi dưỡng nâng cao cần thiết giảm bớt nhân viên khơng đủ lực;  Mở rộng giao lưu hợp tác với tổ chức quốc tế để trao đổi kinh nghiệm lĩnh hội kinh nghiệm nghề nghiệp nước phát triển;  Các KTV phải tự giác trau dồi kiến thức, nâng cao lực thân, nâng cao đạo đức nghề nghiệp  Về phía đơn vị kiểm toán H Một báo cáo tài kiểm tốn đảm bảo độ tin cậy cao, khơng chứa đựng sai phạm trọng yếu phải kiểm tốn điều kiện có đầy đủ chứng làm sở dẫn liệu, không bị hạn chế phạm vi kiểm toán Trách nhiệm đơn vị khách hàng phải cung cấp, giải đáp đầy đủ thắc mắc cho KTV nhiên số trường hợp nhân viên đơn vị chưa làm trách nhiệm Vì để áp dụng giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm tốn BCTC nói chung, quy trình kiểm tốn khoản mục HTK nói riêng phía khách hàng cần :  Nâng cao chất lượng HTKSNB, công tác kế toán doanh nghiệp;  Cung cấp đầy đủ, kịp thời xác tài liệu theo yêu cầu Kiểm tốn viên;  Có thái độ hợp tác việc giải thích sửa chữa vấn đề Kiểm tốn viên nêu q trình kiểm tốn;  Có hiểu biết định cơng việc kiểm toán Đỗ Thị Ngọc Ánh 88 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài  Về phía trường đào tạo Hiện nay, nguồn nhân lực kiểm toán Việt Nam không thiếu số lượng mà cịn thiếu chất lượng Vì thế, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực cho ngành kiểm toán vấn đề cấp thiết Để làm điều này, tổ chức đào tạo, đặc biệt trường đại học, học viện cần hoàn thiện chương trình đào tạo mình; kết hợp lý thuyết, chuẩn mực với thực tế kiểm tốn… Ví dụ trường liên kết với cơng ty kiểm tốn, hiệp hội nghề nghiệp để có chương trình đào tạo thực tế, chuyến tập huấn kiểm toán viên dày dặn kinh nghiệm đan xen năm học Điều giúp cho người học có liên hệ trực tiếp lý thuyết với thực tế q trình học góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kiểm toán sau H Đỗ Thị Ngọc Ánh 89 CQ50/22.03 Luận văn tốt nghiệp Học viện Tài KẾT LUẬN Kiểm tốn khoản mục hàng tồn kho có ý nghĩa quan trọng kiểm tốn Báo cáo tài Vì hàng tồn kho khoản mục chiếm tỷ trọng lớn tổng số tài sản lưu động doanh nghiệp, hàm chứa nhiều sai phạm trọng yếu ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp tình hình tài doanh nghiệp Điều địi hỏi KTV Cơng ty kiểm tốn phải thận trọng việc đánh giá HTK việc xây dựng kế hoạch kiểm tốn thiết kế chương trình kiểm tốn phù hợp cho khách hàng Trong trình thực tập Cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC, em có điều kiện nghiên cứu tìm hiểu thực tiễn hoạt động kiểm toán BCTC, đặc biệt kiểm toán khoản mục HTK cơng ty Trong luận văn mình, em cố gắng liên hệ thực tế kiểm tốn cơng ty kiến thức H thầy cô trang bị để rút số nhận xét ý kiến cơng tác kiểm tốn khoản mục HTK Công ty thực Do thời gian trình độ hiểu biết cịn hạn chế nên luận văn em chắn không tránh khỏi thiếu sót, em mong nhận góp ý thầy cô, anh chị để luận văn em hồn thiện Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới giáo viên hướng dẫn ThS NCS Đỗ Thị Thoa toàn thể Ban giám đốc Cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC anh chị phịng Kiểm tốn tận tình giúp đỡ em hồn thành luận văn Em xin chân thành cảm ơn! Đỗ Thị Ngọc Ánh 90 CQ50/22.03 Học Viện Tài Chính Luận văn tốt nghiệp DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trính Lý thuyết kiểm toán, TS Nguyễn Viết Lợi - Th.S Đậu Ngọc Châu (Chủ biên), 2013 Giáo trình Kiểm tốn Báo cáo tài chính, TS Nguyễn Viết Lợi - Th.S Đậu Ngọc Châu (Chủ biên), 2011 GS.TS NGND Ngô Thế Chi PGS.TS Trương Thị Thủy (2013), Giáo trình kế tốn tài chính, Học viện Tài chính, NXB Tài chính, Hà Nội; Các tài liệu kiểm tốn cơng ty TNHH kiểm tốn AASC; Hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam; Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam Các trang web: www.aasc.com.vn www.vacpa org.vn H Đỗ Thị Ngọc Ánh 91 CQ50/22.03 Học Viện Tài Chính Luận văn tốt nghiệp NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC Họ tên người hướng dẫn khoa học: Nhận xét trình thực tập tốt nghiệp Sinh viên Đỗ Thị Ngọc Ánh; Khóa 50 Lớp CQ50/22.03 Đề tài: “Hồn thiện quy trình kiểm toán Hàng tồn kho kiểm toán báo cáo tài Cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC thực hiện” Nội dung nhận xét: 1.Về tinh thần thái độ thực tập sinh viên ………………………………………………………………………………… H ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 2.Về chất lượng nội dung luận văn ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Điểm: Bằng số: Bằng chữ: Hà Nội, ngày tháng năm 20 Người nhận xét Đỗ Thị Ngọc Ánh 92 CQ50/22.03 Học Viện Tài Chính Luận văn tốt nghiệp NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI PHẢN BIỆN Họ tên người phản biện: Nhận xét trình thực tập tốt nghiệp Sinh viên Đỗ Thị Ngọc Ánh; Khóa 50 Lớp CQ50/22.03 Đề tài: “Hồn thiện quy trình kiểm toán hàng tồn kho kiểm toán báo cáo tài Cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn AASC” Nội dung nhận xét: ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… H ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Điểm: Bằng số: Bằng chữ: Hà Nội, ngày tháng năm 20 Người phản biện Đỗ Thị Ngọc Ánh 93 CQ50/22.03