BỘ Ộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - TÀI CHÍNH TP HỒ H CHÍ MINH NGUY NGUYỄN MỘNG TRÚC QU QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHI NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHI NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN N NÔNG THÔN CHI NHÁNH B BẾN THÀNH KHOÁ LU LUẬN CỬ NHÂN KINH TẾ Ngành: Tài - Ngân hàng TP H HỒ CHÍ MINH, 07 - 2012 Tai ngay!!! Ban co the xoa dong chu nay!!! KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô Ban Giám Hiệu khoa Tài Chính – Kinh doanh tiền tệ Đại học Kinh tế - Tài TP Hồ Chí Minh suốt thời gian học tập trường tận tình giảng dạy trang bị cho em kiến thức vô quý báu Em xin cảm ơn thầy Đào Trung Kiên tận tình hướng dẫn em từ lý thuyết đến thực tiễn trình thực tập để hồn thành báo cáo Đồng thời em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc Phịng Ban Ngân hàng Nơng Nghiệp Phát Triển Nông Thôn Việt Nam, chi nhánh Bến Thành Đặc biệt anh chị phịng Tín dụng trực tiếp hướng dẫn bảo tận tình, tạo điều kiện cho em tiếp xúc với thực tế để em hồn thành báo cáo Cuối em xin chúc Q Thầy Cơ Trường Đại học Kinh tế - Tài TP Hồ Chí Minh Quý Cơ Quan lời chúc sức khỏe thành đạt TP.HCM, Tháng 07 Năm 2012 Nguyễn Mộng Trúc SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC i KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC ii KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn .i Nhận xét giáo viên hướng dẫn ii Danh mục từ viết tắt vi Danh mục bảng biểu vii Danh mục hình .viii Mở đầu CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DNNVV TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NHTM 1.1 Những rủi ro họat động ngân hàng 1.2 Rủi ro tín dụng 1.2.1 Khái niệm 1.2.2 Nguyên nhân phát sinh rủi ro tín dụng 1.2.2.1 Nguyên nhân khách quan 1.2.2.2 Nguyên nhân chủ quan 1.2.3 Tác động rủi ro tín dụng 1.2.3.1 Đối với ngân hàng 1.2.3.2 Đối với kinh tế 1.3 Tổng quan DNNVV 1.3.1 Khái niệm 1.3.2 Tình hình phát triển DNNVV 11 1.4 Quản trị rủi ro tín dụng 12 1.4.1 Các bước quản trị rủi ro tín dụng 12 1.4.2 Công cụ quản trị rủi ro tín dụng 14 Kết luận 17 SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC iii KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DNNVV TẠI NHNo&PTNT CHI NHÁNH BẾN THÀNH 2.1 Tổng quan tình hình hoạt động kinh doanh 18 2.1.1 Tổng quan NHNo&PTNT VN 18 2.1.1.1 Giới thiệu NHNo&PTNT VN 18 2.1.1.2 Tình hình hoạt động kinh doanh NH năm (2009-2011) 20 2.1.1.2 Giới thiệu NHNo&PTNT, chi nhánh Bến Thành 22 2.1.2 Tình hình HĐKD NHNo&PTNT chi nhánh Bến Thành năm 2008-2011 23 2.1.2.1 Công tác huy động vốn 23 2.1.2.2 Công tác cho vay 25 2.1.2.3 Tình hình nợ xấu (nợ nhóm 3,4,5) 26 2.2 Phân tích thực trạng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng Chi nhánh 27 2.2.1 Nghiệp vụ 27 2.2.1.1 Quy trình tín dụng 27 2.2.1.2 Sản phẩm 30 2.2.2 Phân tích định lượng 32 2.2.3 Khảo sát tình hình Quản trị rủi ro tín dụng DNNVV NHNo&PTNT chi nhánh Bến Thành 34 2.2.3.1 Tổng quan khảo sát 34 2.2.3.2 Phân tích số liệu thu 34 Kết luận 40 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DNNVV TẠI NHNo&PTNT 3.1 Nhóm giải pháp quản trị rủi ro tín dụng NHNo&PTNT chi nhánh Bến Thành 41 3.1.1 Nâng cao chất lượng chuyên nghiệp cán tín dụng 41 3.1.2 Dịch vụ, ưu đãi dành thu hút DNNVV 43 SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC iv KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN 3.2 Giải pháp cho hệ thống NHNo&PTNT 43 3.2.1 Có sách phát triển, tăng tỉ trọng nguồn thu từ dịch vụ 43 3.2.2 Đưa sản phẩm thu hút DNNVV 44 3.2.2.1 Cho vay SXKD trả góp DNNVV 45 3.2.2.2 Sản phẩm tín dụng dành cho DNNVV ngành chăn ni, thuỷ sản 45 3.2.3 Ứng dụng công nghệ đại, tự động hoá 48 3.3 Giải pháp chung 50 3.3.1 Phía DNNVV 50 3.3.2 Phía NHNN 50 3.3.3 Phía phủ 51 Kết luận 51 KẾT LUẬN 51 PHỤ LỤC 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO 56 SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC v KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CBTD Cán tín dụng DN Doanh nghiệp DNNVV Doanh nghiệp nhỏ vừa NH Ngân hàng NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển Nông thôn NHTM Ngân hàng thương mại SXKD Sản xuất kinh doanh TACN Thức ăn cơng nghiệp SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC vi KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN DANH MỤC BẢNG BIỂU Trang Bảng 1.1: Phân loại DN siêu nhỏ, nhỏ vừa 10 Bảng 2.1: Kết hoạt động kinh doanh, 2009-2011 20 Bảng 2.2: Nguồn vốn huy động NHNo chi nhánh Bến Thành, 2008-2011 24 Bảng 2.3: Số liệu dư nợ NHNo Bến Thành, 2008-2011 25 Bảng 2.4: Tỷ lệ nợ xấu NHNo Bến Thành, 2009-2011 26 Bảng 2.5: So sánh sản phẩm tín dụng NHNo&PTNT 30 Bảng 2.6: Số liệu dư nợ NHNo Bến Thành, 2008-2011 32 Bảng 2.7: Phân tích định lượng dư nợ NHNo Bến Thành, 2008-2011 33 Bảng 2.8: Khảo sát mức độ ưu tiên rủi ro hoạt động NH 36 Biểu đồ 2.1: Huy động Cho vay NHNo&PTNT, 2009-2011 22 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu nguồn vốn huy động NHNo Bến Thành 25 Biểu đồ 2.3: Số năm kinh nghiệm làm việc người khảo sát 35 Biểu đồ 2.4: Những khó khăn DNNVV tiếp cận nguồn vốn NH 38 Biểu đồ 2.5: Thứ tự ưu tiên cấp xét khoản vay 39 Biểu đồ 2.6: Dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn kinh tế 46 SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC vii KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN DANH MỤC HÌNH Trang Hình 2.1: Sơ đồ tổng quát hệ thống tổ chức NHNo&PTNT VN 19 Hình 2.2: Hệ thống tổ chức 20 Hình 2.3: Cơ cấu tổ chức chi nhánh 23 Hình 2.4: Quy trình tín dụng chung 29 SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC viii KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN LỜI MỞ ĐẦU LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong trình phát triển kinh tế, tất yếu xuất quan hệ tín dụng cá nhân, tổ chức kinh tế Chính ln chuyển dịng vốn bên cần vốn bên có vốn nhàn rỗi xuất quan hệ tín dụng Hoạt động NH ln hàm chứa rủi ro, đặc biệt thường xuyên rủi ro tín dụng Vì thế, cơng tác quản trị rủi ro tín dụng có vai trị quan trọng NH nói riêng hệ thống tài nói chung Việc đánh giá, thẩm định quản lý tốt khoản cho vay, khoản dự định giải ngân hạn chế rủi ro tín dụng mà NH gặp phải, tất yếu giảm bớt nợ xấu cho NH Công tác quản trị rủi ro tín dụng, khơng đến từ phía thân NH mà đòi hỏi hợp tác đối tương vay, Doanh nghiệp nhỏ vừa (DNNVV), đối tượng khách hàng chủ đạo Agribank Hiện nay, DNNVV chiếm đến 97% tổng số doanh nghiệp (DN) hoạt động Các DN khơng ngừng phát triển, động đóng góp khơng kinh tế quốc dân Những đặc điểm riêng, cách thức quản lý, hoạt động, ưu nhược điểm DNNVV ảnh hưởng đến chất lượng khoản vay Với lý trên, phạm vi kiến thức học điều kiện thực tập NH Nông Nghiệp Phát Triển Nông Thôn Việt Nam, chi nhánh Bến Thành, chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng Doanh nghiệp nhỏ vừa ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Bến Thành” Từ đó, tơi phân tích thực trạng giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng Ngân Hàng Nông Nghiệp Phát Triển Nông Thôn Việt Nam (NHNo&PTNT VN), chi nhánh Bến Thành, để nhân thức rõ tầm quan trọng rủi ro tín dụng đưa số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN số lượng chất lượng giúp đảm bảo nhịp độ tăng trưởng tín dụng chất lượng tín dụng Để đáp ứng u cầu trên, địi hỏi phía ngân hàng CBTD:  Phải thường xuyên nghiên cứu, học tập nắm vững thực quy định hành BCTD phải không ngừng nâng cao lực công tác, khả phát ngăn chặn thủ đoạn lợi dụng khách hàng  Yêu cầu cán phải tu dưỡng phẩm chất đạo đức, nêu cao ý thức trách nhiệm công việc Cán vị trí cao phải gương mẫu việc thực quy chế vay, quy định bảo đảm biền vay,…  NH cần quan tâm nhiều đến việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ tạo điều kiện thuận lợi cho cán cơng tác Đồng thời, có sách đãi ngộ, đối xử cơng Đối với cán có thành tích xuất sắc, cần biểu dương, khen thưởng vật chất lẫn tinh thần Nếu có sai phạm, tùy theo tính chất mức độ mà có biện pháp khác nhau, xử lý kỷ luật Như vậy, kỷ cương hoạt động tín dụng uy tín ngân hàng cải thiện  Thường xuyên liên kết, tổ chức khố đào tạo chun mơn nghiệp vụ, nâng cao trình độ Giảng viên lãnh đạo phịng, chun viên có kinh nghiệm, chuyên gia bên  Rèn luyện nâng cao khả ngoại ngữ để phục vụ nhóm khách hàng có vốn đầu tư nước ngồi  Gửi cán nước học hỏi kinh nghiệm từ ngân hàng có uy tín => Số lượng CBTD có kinh nghiệm chi nhánh thiếu, ngân hàng thành lập, NHTM CP thu hút nhân với sách đãi ngộ tốt hơn, khiến nhân tốt chuyển Vì vậy, việc xây dựng sách đãi ngộ, thu hút nhân để bù đắp vào lỗ hổng hay giữ lại nhân tốt cấp thiết SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 42 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN 3.1.2 Dịch vụ, ưu đãi dành thu hút DNNVV  NH cần xây dựng phận chuyên trách nghiên cứu, tìm hiểu đối tượng DNNVV, từ có sách bố trí cán có lực sở trường phù hợp đảm trách phục vụ  Đổi cải tiến quy trình, thủ tục cung cấp sản phẩm dịch vụ cho KH, tránh xử lý cách máy móc, thiếu khoa học gây nên tình trạnh thủ thục hành rườm rà Việc chun mơn hóa giúp ngân hàng hiểu khách hàng, có kinh nghiệm thẩm định ngành nghề kinh doanh, khai thác triệt để tiềm khách hàng, giảm chi phí quản lý vay, giảm thiểu rủi ro tín dụng  Đa dạng hố sản phẩm dịch vụ ngân hàng, đưa sản phẩm có tính liên kết tồn hệ thống, sản phẩm có tính ràng buộc quan hệ với khách hàng Điều giúp cho NHTM phục vụ khép kín, tạo tin tưởng, điều kiện thuận lợi cho khách hàng yên tâm hoạt động sử dụng sản phẩm dịch vụ ngân hàng đồng thời thông qua việc khách hàng sử dụng nhiều dịch vụ ngân hàng giúp ngân hàng có điều kiện theo dõi nắm bắt tình hình SXKD, tài khách hàng tồn diện  Chính sách ưu đãi DNNVV: lãi suất, chi phí dịch vụ, quyền mua bán ngoại tệ, điều kiện vay vốn, chấp… Các DNNVV vay, NH hỗ trợ, giúp đỡ DN đánh giá giúp hiệu dự án đầu tư, phương án SXKD,… 3.2 Giải pháp cho hệ thống NHNo&PTNT 3.2.1 Có sách phát triển, tăng tỉ trọng nguồn thu từ dịch vụ NH cần có sách phát triển, tăng tỉ trọng nguồn thu từ dịch vụ,thay phụ thuộc vào nguồn thu từ hoạt động tín dụng Chính sách vửa phù hợp với điều kiện phát triển động thành phố HCM, hướng đến ngân hàng đại mang lại cho ngân hàng nhiều lợi ích:  Thu hút đối tượng khách hàng DN, DNNVV Các DNNVV mong muốn có sản phẩm, dịch vụ ngân hàng đa dạng nhằm đáp ứng SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 43 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN nhu cầu: từ nhờ thu, tài khoản toán, trả lương qua tài khoản dịch vụ ngân hàng tồn cầu, đầu tư ngoại hối Theo đó, NH hỗ trợ quản lý tốn quản lý dịng tiền hiệu hơn, tối đa hóa lợi nhuận thu từ vốn nhàn rỗi, bảo vệ doanh nghiệp tránh rủi ro Đó mà dịch vụ ngân hang truyền thống chưa cung cấp cho họ  Thu hút nguồn vốn không kỳ hạn cao phát triển hoạt động dịch vụ Từ đó, giúp giảm chi phí vốn bình qn, lãi suất cho vay hợp lý, không bị sa vào chạy đua lãi suất Để làm điều này, NH cần:  Đưa nhiều gói sản phẩm dịch vụ đa dạng cho khách hàng DN bên cạnh sản phẩm tín dụng truyền thống  Đầu tư vào công nghệ đại, nhập máy móc, thiết bị từ nước ngồi, thường xun cập nhập phầm mềm đại tối ưu  Đào tạo đội ngũ nhân viên trình độ cao, có khả sử dụng, tư vấn thành thạo sản phẩm dịch vụ cho khách hàng Theo Standard Chartered, số ngân hàng có trung tâm dịch vụ chuyên biệt dành riêng cho doanh nghiệp vừa nhỏ, đạt giải thưởng "Ngân hàng tốt cho doanh nghiệp vừa nhỏ": “Mỗi khách hàng Standard Chartered chuyên viên quản lý quan hệ khách hàng chăm sóc tư vấn riêng Họ đào tạo để tư vấn toàn diện đưa giải pháp, nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu doanh nghiệp” 3.2.2 Đưa sản phẩm thu hút khách hàng, đặc biệt DNNVV Đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ NH, giúp cho NH thu hút thêm đối tượng khách hàng cạnh tranh với NH khác khác địa bàn Sau gợi ý vài sản phẩm NH phát triển tương lai SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 44 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Sau số sản phẩm xây dựng đề xuất: 3.2.2.1 Cho vay SXKD trả góp DNNVV Sản phẩm triển khai sau:  Đáp ứng nhu cầu vay ngắn hạn bổ sung nguồn vốn kinh doanh DN  Mức cho vay: Đáp ứng đến 70% nhu cầu vốn  Việc trả nợ vay chia nhỏ trả theo nhiều kỳ hạn => giảm áp lực trả vốn đáo hạn đồng thời DN sử dụng phần lợi nhuận để bổ sung dần vào vốn kinh doanh  Phương thức trả nợ: DN trả trước cho nhiều kỳ hạn nợ trả trước cho toàn khoản nợ => linh hoạt, tiện lợi phù hợp với DNNVV giúp DN giảm bớt chi phí sử dụng vốn  Để quản lý khách hàng sử dụng sản phẩm NH sử dụng hệ thống IPCAS, mạnh NHNo&PTNT, giúp tự động theo dõi thông tin khách hàng tài khoản, tính lãi định kỳ theo dõi biến động, đảm bảo độ xác an tồn cao 3.2.2.2 Sản phẩm tín dụng dành cho DNNVV ngành chăn ni, thuỷ sản Hiện nay, có nhiều NH chuyển hướng cho vay sang khu vực nông nghiệp, nông thôn, mà khu vực thành thị cạnh tranh NH ngày khốc liệt Cùng với đó, thị trường chứng khốn tiếp tục ảm đảm, bất động sản lao dốc việc NHNN khống chế cho vay lĩnh vực phi sản xuất buộc NHN phải tính tốn lại tỷ lệ tín dụng phân khúc khách hàng Theo NHNN, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn kinh tế không ngừng tăng trưởng qua năm 2009, 2010, 2011 Nếu năm 2009, dư nợ cho vay nông nghiệp, nơng thơn mức 292,9 nghìn tỷ đồng, năm 2010 dư nợ cho vay tăng trưởng tới 30,41% so với năm trước, chiếm 17,45% tỷ trọng so với cho vay kinh tế Tính đến 31/12/2011, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn tăng trưởng tới 25,26% so với năm trước, chiếm 20% tỷ trọng so với cho vay kinh tế SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 45 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Biểu đồ 2.6: Dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn kinh tế Tỷ đồng Nguồn: Số liệu thu thập từ NHNN năm 2009-2011 Sản phẩm triển khai sau: Sản phẩm:  Tên: Tín dụng dành cho khách hàng DNNVV ngày chăn ni, thủy sản  Loại sản phẩm: tín dụng  Bản chất: Sản phẩm cho vay sản xuất, thu mua, chế biến xuất mặt hàng lương thực, thủy hải sản, cà phê, chăn nuôi gia súc, gia cầm, sản xuất nông sản, thực phẩm với công nghệ cao nông sản, thực phẩm  Phù hợp với chiến lực chung NH: Theo thống đốc NHNN, năm 2012, tín dụng lĩnh lực nơng nghiệp, nơng thơn đặc biệt trọng Tín dụng lĩnh vực nhằm mục tiêu đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh năm vừa qua hướng tới sở chế biến lúa gạo, nông thổ, hải sản; đặc biệt trọng tới việc cho vay tạo hệ thống kho vận cách hợp lý để sản phẩm nơng nghiệp có giá trị cao NHNN xây dựng NHNo&PTNT làm trụ cột cho vay nông nghiệp, nông thôn dư nợ năm 2012 phải chiếm từ 75%-80% tổng dư nợ SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 46 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN  Lợi ích cho kinh tế: Những năm vừa qua, kinh tế gặp nhiều khó khăn, lao đao nơng nghiệp tăng trưởng tốt bệ đỡ vững giúp kinh tế vượt qua khó khăn Ngồi ra, xuất nơng sản nhóm ngành hàng đầu mang ngoại tệ cho đất nước  Đối thủ cạnh tranh: Gần đây, Techcombank đưa gói sản phẩm Tín dụng cho khách hàng Ngành Thức ăn chăn ni Techcombank, VIB, SHB,… NH tiên phong cho vay lĩnh vực nông nghiệp nông thôn Tuy nhiên, NH dừng việc cung cấp gói dịch vụ hỗ trợ vốn cho “đầu ra” sản phẩm, cịn chưa có sản phẩm tín dụng chuyên biệt dành cho người dân trồng cà phê, chè hay lĩnh vực sản xuất kinh doanh Thức ăn cơng nghiệp (TACN) Rủi ro xảy ra:  Ngồi rủi ro thường gặp rủi ro tín dụng, rủi ro khoản,…  Cho vay lĩnh vực nơng nghiệp vay nhỏ, chi phí cao rủi ro khó lường: yếu tố thời tiết bất thường, hay xảy hạn hán, lũ lụt, thiên tai, dịch bệnh… biến động thị trường, bão giá  Có thể hạn chế rủi ro cách hạn chế thời hạn cho vay, tài sản chấp phải thu hút, hấp dẫn khách hàng Biện pháp kiểm soát, quản lý đề xuất:  Điều kiện diện tích kinh nghiệm Đối với cho vay đáp ứng nhu cầu trồng trọt: Có diện tích trực tiếp canh tác tối thiểu 0,5ha kinh nghiệm tối thiểu từ 03 năm loại trồng Đối với cho vay đáp ứng nhu cầu ni trồng thủy hải sản: Có diện tích mặt nước tối thiểu 1.000m²/ao kinh nghiệm tối thiểu từ 03 năm vật nuôi SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 47 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN  Một số điều kiện khác khơng có nợ khó địi tháng NHNo&PTNT, Hợp đồng bảo hiểm rủi ro phát sinh lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn thông tin CIC (nếu có),…  Tài sản đảm bảo hàng hóa – thành phẩm nguyên liệu sản xuất TACN, quyền địi nợ; nhà xưởng…  Hạn mức tín dụng: 70-80% khoản phải thu, 65% hàng tồn kho,… tăng giảm tuỳ theo tính lỏng tài sản Lợi nhuận dự kiến sản phẩm: - Giả sử, NH có khoản vay 20 triệu đồng, đối tượng khách hàng DN nhỏ muốn vay NH mua nguyên liệu, loại hìnhvới số tiền 20 triệu đồng - Lãi suất cho vay ngắn hạn VND tối đa 13%/năm (đối với nông nghiệp, nông thôn; dự án sản xuất- kinh doanh hàng xuất khẩu; doanh nghiệp nhỏ vừa; công nghiệp hỗ trợ) - Lãi suất huy động: 9%/năm CP/sản phẩm Lợi nhuận/sản phẩm Lương nhân viên 350.000 Quảng cáo 30.000 Lãi cho vay 2.600.000 Điện thoại, fax 50.000 CP lãi huy động (1.800.000) Điện, nước 40.000 CP hoạt động (500.000) Chi phí khác 30.000 Tổng 300.000 Tổng 500.000 3.2.3 Ứng dụng công nghệ đại, tự động hoá Các NHTM giai đoạn phát triển cạnh tranh khốc liệt, với diện ngày nhiều định chế tài quốc tế lớn với công nghệ lực quản trị tiên tiến, đại Để tồn cạnh tranh thị trường nội địa, NHTM phải không ngừng gia tăng chất lượng sản phẩm, dịch vụ, cải tiến công nghệ kỹ thuật SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 48 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Công nghệ thông tin (CNTT) tiên tiến, đại có vai trị đặc biệt quan trọng công cụ đắc lực công tác quản trị rủi ro ngân hàng  Thứ nhất, CNTT giúp NH linh hoạt việc cung ứng sản phẩm dịch vụ tốt nhất, nhằm thỏa mãn tối đa nhu cầu khách hàng với mục tiêu nhanh chóng, thuận tiện, xác, an tồn hiệu quả, đồng thời giúp hạn chế tối đa rủi ro trình giao dịch tác nghiệp ngân hàng  Thứ hai, NH thuận tiện việc chiết xuất liệu báo cáo phức tạp phục vụ công tác phân tích định kinh doanh Ngồi ra, CNTT cịn đóng vai trị việc cảnh báo phát sớm dấu hiệu rủi ro phát sinh trình kinh doanh hàng ngày ngân hàng thông qua giới hạn hạn mức thiết lập  Thứ ba, tiêu chí an tồn theo quy định NHNN quan quản lý, hệ thống đại có chức thường xuyên nhắc nhở theo dõi cập nhật thông tin kết tiêu này, giúp ban lãnh đạo ngân hàng chủ động việc định liên quan nhằm chèo lái ngân hàng theo đường ổn định, an tồn hiệu  Ứng dụng cơng nghệ đại, tự động hố vào việc phân loại tín dụng Ưu điểm nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, chi phí thấp giảm rủi ro Yếu tố chủ quan từ thân CBTD loại bỏ, thay vào khách quan, cơng Vì khách hàng sử dụng dịch vụ cần cung cấp thơng tin theo mẫu định sẵn, tiêu chí đánh giá, thông tin khách hàng khứ, hệ thống tự động xếp khách hàng vào nhóm tín dụng phù hợp, sau kết trả lại trực tiếp cho khách hàng Do đó, làm tăng độ tin cậy, thỏa mãn cho khách hàng SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 49 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN 3.3 Giải pháp chung 3.3.1 Phía DNNVV  Lãnh đạo DN phải tự nâng cao lực quản lý điều hành Do DNNVV thường phát triển từ sở kinh doanh gia đình, có kinh nghiệm, quản lý theo kiểu gia đình trị Do đó, kiến thức tài chính, quản trị rủi ro, phát triển thương hiệu… chưa nhiều Lãnh đạo DN phải tích cực đào tạo nguồn nhân lực, chủ động sáng tạo áp dụng kiến thức cơng nghệ mới, chương trình quản lý kinh tế vào sản xuất kinh doanh  DN cần chia sẻ thơng tin, cơi mở có thiện chí thể qua việc minh bạch hoạt động kinh doanh, tài chính, sử dụng hệ thống sổ sách, kế toán theo chuẩn mực quy định Nhà nước Có giúp cho việc quản lý tốt hoạt động kinh doanh DN giúp DN dễ tiếp cận nguồn vốn NH Đây sở quan trọng để NH đánh giá tình hình tài DN ảnh hưởng đến định đầu tư vốn  Đồng thời, phải nỗ lực để nâng cao lực bổ sung vốn chủ sở hữu hình thức như: kêu gọi thành viên tăng vốn góp, tích lũy vốn từ lợi nhuận hàng năm… Các DNNVV cần có chiến lược phát triển kinh doanh, chủ động việc xây dựng dự án, phương án đầu tư phù hợp với lực vốn, công nghệ người Đặc biệt trọng đến phương án lựa chọn công nghệ đảm bảo tính tiên tiến, đại, tự động hóa sản phẩm có tính cạnh tranh, chất lượng cao 3.3.2 Phía NHNN  NHNN cần phát triển hệ thống thơng tin tín dụng cách nhanh chóng, xác phong phú theo hướng: cung cấp đánh giá xếp loại DN dưa theo nhiều tiêu thức khác như: quy ô, khả tốn, quan hệ tín dụng, hiệu sản xuất kinh doanh…; thu nhập thêm thông tin qua tổ chức quốc tế; tạo lập thông tin diện rộng, phối hợp với quan thuế, quan kiểm toán UBND tỉnh, thành phố lập mã số nộp thuế doanh nghiệp để tổ chức tín dụng truy cập thông tin dễ dàng SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 50 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP  GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Cần có biện pháp tuyên truyền để NH hiểu rõ thêm quyền lợi nghĩa vụ việc cung câp sử dụng thơng tin tín dụng Đồng thời, NHNN cần quy định chặt chẽ, cụ thể bắt buộc TCTD cung cấp tình hình dư nợ khả trả nợ, nợ xấu CIC, CIC thông tin khách hàng vay vốn có vấn đề  Tăng cường hiệu tra giám sát hoạt động tín dụng NH nhằm hạn chế rủi ro tín dụng Giám sát kỷ luật hạch toán việc CBTD tuân thủ quy định tín dụng đuợc đề sổ tay tín dụng 3.3.3 Phía phủ  Các DN thường có 2,3 hệ thống kế tốn sổ sách, dành cho quan thuế, NH, báo cáo thực tế Vì DN muốn trốn tránh thuế, quản lý chưa hiệu quan thuế, chế độ chứng từ hoá đơn chưa phù hợp gây bất lợi cho DN, …  Chính phủ cần hồn thiện quy định thuế, chế độ kế toán, báo cáo tài chính, chế độ hố đơn để giúp DN tuân thủ đủ, nâng cao tính xác cho báo cáo tài DN Vừa tạo nguồn thu ngân sách, giúp tăng cường công tác quản lý số liệu thông kê DN Đồng thời điều kiện giám sát, đánh giá hoạt động DNNVV, nhât tình hình tài chính, giúp việc xem xét cho vay NH có sở thuận lợi  Xây dựng hệ thống thông tin thống DNNVV, mặt giúp cho trình hậu kiểm hoạt động DNNVV sau đăng ký kinh doanh, cung cấp thông tin cho nhà tài trợ, quan quản lý Mặt khác cung cấp thông tin thị trường, pháp luật, sách, thơng tin cơng nghệ, nguồn ngun liệu nước cho DNNVV, giúp DN tiếp cận nhanh, kịp thời hội kinh doanh  Phối hợp, kiến nghị quan Nhà nước có liên quan: tồ án, thi hành án, bộ, ngành, quan địa phương tạo điều kiện, chế hỗ trợ trình thực biện pháp xử lý nợ tồn đọng cho NH SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 51 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Kết luận Chương đưa số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu công tác quản trị rủi ro tín dụng cho NHNo&PTNT Bến Thành nói riêng hệ thống NHNo&PTNT nói chung Những giải pháp giúp giải khó khăn xảy ra, tồn đọng, giúp ngân hàng có khả cạnh tranh, phát triển với NHTM khác nước nước KẾT LUẬN Quản trị rủi ro trình tiếp cận rủi ro cách khoa học, tồn diện có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm sốt, phòng ngừa giảm thiểu tổn thất, mát, ảnh hưởng bất lợi rủi ro Từ có chuẩn bị sẵn sàng hành động thích hợp để hạn chế rủi ro mức thấp Sự tăng trưởng mạnh quy mô ngân hàng năm qua dễ phát sinh rủi ro tiềm ẩn việc phát triển quy mô vốn mạng lưới không liền với tăng trưởng công nghệ quản trị điều hành Cùng với diễn biến phức tạp thị trường tiền tệ quy định khắt khe quan quản lý tỷ lệ đảm bảo hoạt động an toàn hiệu hệ thống ngân hàng, cơng tác QTRR đóng vai trị then chốt nhằm đảm bảo an toàn, ổn định hiệu cho ngân hàng Bài báo cáo trình bày sơ lược dạng rủi ro mà NH phải đối mặt trình hoạt động, tập trung phân tích kỹ rủi ro tín dụng DNNVV Đồng thời, phân tích thực trạng hoạt động, kinh doanh quản trị rủi ro NHNo&PTNT chi nhánh Bến Thành Từ đó, báo cáo đưa giải pháp giúp NHNo&PTNT ngày hoàn thiện khả quản trị rủi ro tín dụng đối tượn khách hàng DNNVV, đồng thời kiến nghị quan chức giải pháp tạo điều kiện cho NH tăng cường khả quản trị rủi ro tín dụng SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 52 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN PHỤ LỤC PHIẾU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP NGĂN NGỪA RỦI RO TÍN DỤNG Bài khảo sát nhằm thu thập thông tin thực trạng, nguyên nhân rủi ro tín dụng xảy ngân hàng từ đưa giải pháp để hồn thiện cơng tác quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Agribank Tất thông tin Anh/ Chị cung cấp giữ bí mật, dành cho mục đích nghiên cứu Vui lòng cho biết Ngân hàng nơi Anh/ Chị làm việc: Loại hình ngân hàng Anh/ Chị làm việc:  NHTM Nhà nước, NH sách  NHTM Cổ phần  NH liên doanh  NH 100% vốn nước ngoài, Chi nhánh NH nước Anh/ Chị vui lòng cho biết số năm làm việc vị trí tại:  Từ đến năm  Trên đến năm  Trên năm Theo Anh/ Chị, hoạt động ngân hàng, loại rủi ro cần ý: (sắp xếp theo thứ tự ưu tiên: 1- Ưu tiên nhất; 4- Ít ưu tiên nhất) Rủi ro khoản Rủi ro tín dụng Rủi ro lãi suất Rủi ro tác nghiệp Rủi ro khác SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 53 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Anh/ Chị vui lòng liệt kê tên ngân hàng mà Anh/ Chị nghĩ đến đâù tiên có hoạt động quản trị rủi ro tốt: - - - Theo Anh/ Chị, nguyên nhân thường phát sinh rủi ro tín dụng Anh/ Chị vui lịng đánh số thứ tự từ 1-6 (1-thường phát sinh nhất; 6- phát sinh nhất) …… Khách hàng cố ý lừa đảo, dùng vốn sai mục đích, khơng có thiện chí trả nợ,… …… Khách hàng kinh doanh thua lỗ, quản lý kinh doanh kém, đầu tư nhiêù lĩnh vực,… …… Thiêú sót thơng tin q trình thẩm định; thiêú kiểm tra,giám sát cho vay… …… Do ý muốn chủ quan, cán thiêú đạo đức, khơng có trình độ chuyên môn,… …… Môi trường pháp lý không thuận lợi, cịn nhiêù bất cập, mơi trường kinh tế khơng ổn định,… …… Khác Theo Anh/Chị, rào cản làm cho DNNVV khó tiếp cận nguồn vốn ngân hàng? Anh/ Chị vui lòng đánh số thứ tự từ 1-3 (1-thường gặp; 3- gặp) …… Thủ tục hàng rườm rà, qua nhiều khâu trung gian …… Khơng chứng minh khả trả nợ …… Khơng có tài sản để đảm bảo khoản vay …… Khác SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 54 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN Theo Anh/ Chị, thứ tự ưu tiên cấp xét khoản vay là: (sắp xếp theo thứ tự từ 1-6: 1- ưu tiên nhất, 6- ưu tiên nhất) Tài sản đảm bảo Phương án kinh doanh Khách hàng quen biết Mối quan hệ thân thiết Trung thực, thiện chí trả nợ Khác… Trong số giải pháp giúp ngăn ngừa rủi ro tín dụng ngân hàng, theo Anh/ Chị giải pháp hữu ích Anh/ Chị vui lòng đánh số thứ tự từ 1-6: 1- quan trọng nhất, 6- quan trọng nhất) …… Nâng cao chất lượng chuyên nghiệp, đào tạo cán chun mơn nghiệp vụ, có sách đãi ngộ thích hợp …… Ứng dụng cơng nghệ đại, tự động hóa …… Đổi mơ hình, quy trình cấp tín dụng …… Thiết lập kênh thơng tin đáng tin cậy cho ngân hàng doanh nghiệp …… Nâng cao vai trò cuả tra ngân hàng thuộc NHNN …… Khác Cám ơn Anh/ Chị giúp đỡ tơi hồn thành khảo sát này! SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 55 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS ĐÀO TRUNG KIÊN TÀI LIỆU THAM KHẢO Sổ tay tín dụng NHNo&PTNT Việt Nam Website: agribank.com.vn, vietinbank.vn, vietcombank.com.vn, techcombank.com.vn, sacombank.com.vn TS GVC Phạm Xuân Giang, “Phát triển doanh nghiệp nhỏ vừa tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế” “Phân tích rủi ro tín dụng Ngân hàng”, truy cập http://www.saga.vn/Taichinh/Quihoach/Ruiro_quantriruiro/17649.saga truy cập ngày 13/10/2009 TS Đỗ Thị Thuỷ, “Kinh doanh ngân hàng điều kiện lạm phát mức cao”, truy cập http://www.vietinbank.vn/web/home/vn/research/08/081020.html tháng 10/2008 “Xây dựng mơ hình quản trị rủi ro tín dụng từ ứng dụng nguyên tắc Basel quản lý nợ xấu”, truy cập http://www.sbv.gov.vn/wps/portal/!ut/p/c4/04_SB8K8xLLM9MSSzPy8xBz9CP0o s3gDFxNLczdTEwODMG9jA0 QHM_Y_dAAwNnM_2CbEdFAAJ9Ps8!/?WC M_PORTLET=PC_7_0D497F540G9520IOQVO48N20M7_WCM&WCM_GLOB AL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/sbv_vn/sbv_vn/vn.sbv.print/vn.sbv.printing.m agazine/vmtciticyyv0u2nvmdnjebl2010-01-11-06-28-24 ngày 25/3/2008 “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ ngành ngân hàng”, truy cập http://www.baomoi.com/Day-manh-ung-dung-cong-nghe-moi-trong-nganh-nganhang/76/5372252.epi SVTH: NGUYỄN MỘNG TRÚC 56