Tai ngay!!! Ban co the xoa dong chu nay!!! NGUYỄN LONG CHÂU TÌM HIỂU VÃN HĨA HÀN QUỐC C T V : Mai Đặng M ỹ Hiền Trần Thị Thu H Nguyn Th Phng Mai ô Đ I HC QUỐC GIA THÀNH PHỐ Hồ CHÍ MINH TRƯỊNG ĐẠI HỌC KHXH-NV, KHOA ĐÔNG PHƯONG si *11 ^ NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC Tìm hiứii \Tm lióíi Hĩm Ọnóí MỤC LỤC Lời nói dầu 11 Chương : Bối cánh tự nhicn Vil xà hội .13 1.1 Vị trí, diện tích dân số 13 1.2 Đặc truns dịa lý Ị 1.3 Khí lựm 17 1.4 Nôns Iishiệp 18 1.3 Con nsười 24 Chitons 2: Bối cánh lịch s 29 2.1 Bán dáo Hàn thời tien sứ 29 2.2 Bán dao Hàn thòi cổ đ i .31 2.3 Thời trims dại bán dao Hàn saukhi thống 44 2.4 Bán dao Hàn cận dại .65 2.5 Phons trào siái phóng dân tộc 75 2.6 Đất inrớc dược giãi phóng bị chia cat 84 2.7 G lien tranh Nam Băc bail Hàn 97 Ch irons 3: Tôn siá o 95 3.1 Síiim si; O, tht dons bons lín nsirờns dán sian 95 3.1.1 Tín n iườns dàn g ia n 96 3.1.2 Thuật dons bóng 101 3.1.3 Đạo Scỉỉ/utn biên the 106 3.2 Nho giáo 108 3.2.1 Bối canh lịch sử 10 3.2.2 Tư tuông Nho g iá o 1 3.2.3 Giáo lu ían 112 3.2.4 Nghi lẻ ỉ 15 3.2.5 Các den thừ 115 3.2.6 Nho áo truyén tlìốna ván hóa \à hội 116 3.2.7 Nho giáo tư iướna huyêl thống, the ché lập tục 1IX 3.2.S Nhỏm phụ tộc thê chè 126 3.2.9 Nho giáo trình biên dổi tu' tương chinh trị 129 3.2.10 Nho giáo lana lớp xà hội 129 3.2.1 Nho aiáo đối khána văn hỏa 151 3.2.12 Nho aiáo irone the aiới d i 153 3.3 Phật áo .154 3.3.1 Đạo Phật ltà quóc aiáo 156 3.3.2 Đạo Phật VÌ1 vãn hóa Ilàn Q uốc .139 3.3.3 Đạo Phật hiẹn dại dối dấu với Cóng giáo 142 3.3.4 Phật lử mó dạo 14N 3ỏ ^ Tháp Nt !i 152 3.3.0 I liona Nial nana da I5N 3.4 Đạo Kilo *.v 165 3.4.1 Các giáo dân dạo Kilo dau tiên 166 3.4.2 Sụ' du nhập cúa Tin lành I6K 3.4.3 Con a aiáo cịna cũc hiên dại hoa 171 3.4.4 1ính cách Hàn Cona giáo 174 Chương 4: Nhĩrna biên dộna trị, xã h ộ i IN5 4.1 Hệ thõng trị truyền thdna 1^5 4.1.1 Hai hệ thịna trị xã hoi 1^5 I'im hit'll II hịn Ihm Q n đ f 4.1.2 Mộl so di sán cùa Nho giáo .191 4.1.3 Phons trào Đỏns học (Tonghak) 192 4.1.4 Cuộc dậy cùa nòng dân sụp đổ cúa đế ch ế 195 4.1.5 Phons trào Một tháng B it 196 4.2 Chính phú trị n a y 198 4.2.1 Chính phú dán tư sán 198 4.2.2 Chính phú killing hồng 200 4.2.3 Sự dậv dáng cùa học sinh, sinh viên 201 4.2.4 Nền CỘI1S hòa thứ h a i 202 4.2.3 Sự lớn mạnh C|uân kinh t ê 204 4.2.6 Cai cách quyền lực hịa bình 207 4.2.7 Thời dại K im 208 4.3 Chính trị Hàn Quốc lừ 1993 210 4.3.1 Nhà nước dàn dầu ticn 21 4.3.2 Trims phạt nhã lãnh dạo quân trước 211 4.3.3 Các c;ii cách chống tham nhũng 213 4.3.4 Hệ thốns tên thật ngân hàng .214 4.3.3 Cons cũc dán chu hóa 213 4.3.6 Vấn dồ tự trị cùa dịa phương 216 4.3.7 Các quan hệ với CHDCND Trien Tiên 218 Chươns 3: Giáo dục 222 3.1 Giáo dục truyền thông 223 3.2 Giáo dục nhà truyền giáo 228 3.3 Nền giáo line d ại 231 Chươns 6: Hội họa 233 Chương 7: Âm nhạc vũ điệu .249 Chương 8: Kiên trúc tranc trí nội thất 283 Chương 9: Nghệ thuật cốm s ứ 289 Chương 10: Kỹ thuật lùm giấy, ¡11 áìi 303 10.1 Kiểu in bán kc-m di dộng 304 10.1.1 Kỹ thuật ban dầu 304 10.1.2 Các tiên kỹ thuật thời vua Seịong 303 10.2 Kỹ thuật in bán khắc g ỗ .' 306 10.3 Kỹ thuật làm giấy 307 Chương 11: Ngôn ngữ .310 11.1 Chữ viết H àn 310 1.2 Phương ngữ 312 11.3 Kính ncữ 113 11.4 Từ tượng 317 l i ^ 1u Ihu,UI 11.111 I 1111 \ ,1 III ỊỊán-Hàn (11H) 319 1.6 Đặc diêm ngữ m 321 1.7 Đặc diếm nuữ pháp .' 321 1.7 Hẹ thống chữ tiêng Hàn 326 Chươnc 12: Văn học "P9 12.1 Văn học truyền miệng 329 12.1.1 Chuyện kc 330 12.1.2 Vãn v ầ n 336 12.1.3 Chàm ngôn 337 12.2 Văn học thành v ã n 339 12.2.1 Giai đoạn trung dai - cán d 340 Tìm Iđcu van hóa h a n Quốc 12.2.2 Giai đoạn đ i ; 347 Chương 13: Điện ánh 364 13.1 Điện ánh sau chiến tranh Nam - B ắ c 363 13.1.1 Khuynh hướng 363 13.1.2 Đáii tranh phục hồi điện ánh 367 13.1.3 Một số phim g iã i 367 13.2 Điện ¿inh Hàn Quốc nhừim năm g;ìn 369 13.2.1 Khuynh hưởng 369 13.2.2 Một số đạo diễn licáig 371 Phụ lục: 373 C;íc imìiy Lẻ tct Lỏ h ộ i 373 Cííc imày lo VÌ1 Lỗ tốt 373 Le h ộ i 3(SO Ý nghĩa Viln hóa cùa quốc kỳ quốc hoa 388 Ọuốc kỳ I Quốc 388 Quóc hoa 389 T;'ti liệu ihíim khiio 391 77/// hit'll tí/// hóii Ìỉ()/I Qnõc ' Jĩ/tf(Y'jty ự iff /rlềtự cU rjty rà r ì it ọríỉ la/t Chùn \l Tác giá xin cám ơn Korea Foundation trường Đại học Khoa học X ã hội - Nhân văn dã hỗ trự cho việc dời xuất hán sách Cuốn sách dược hoàn thành với cộng tác khơng nhó cứa hạn Mai Đặng Mỹ Hicn, Trần Thị Tim Hà Nguyền Phương Mai nghiên cứu sinh ngành Hàn Quốc học, Đại học Quốc gia Seoul X in cám ơn hạn cộng tác vicn dã tích cực góp phần cho qun sách só'111 hồn thành Cuối xin trân trọng cám ơn máo sư Bùi Khánh Thế, Trần Ngọc Thêm , Nsiuvẻn Văn Lịch , Đinh Lẽ Thư' miười dã dọc cho ý kiến hiệu dính giới thiệu "Tìm hiếu Văn hóa Hàn O nổc" khỏng tránh khỏi thiếu sót hạn chế Rất mong dược dánh giá, dóng góp ý kích phe bình cùa bạn dọc Thư góp ý xin gói : nlchniKadiolmail.com Seoul ngày tháng I năm 2000 Nguyen Long Châu Phu lục 379 chùa Tết Đoan Ngọ Tết Đoan N«ọ ba ngày lẻ âm lịch lớn năm Mùim tháng A L , người ăn mặc thật đẹp tỏ chức tiệc tùng vào dịp Tết Nguyen đán hay lẻ Ch Itsok Đặc biệt có thi vặt íiiữa chàng trai thi bập bcnh dành cho thanh, nữ bà Giãi thướng dược treo bị cho nhà vơ dịch dỏ vật nhẫn vàng cho quán quân bập bênh Ngày Hiến pliáp Lề ký nicm n«ày cõng bỏ hiên phap cua nuoc Đại Han Dan Ọuốc vào 17 tháim năm 1948 Ngay Giai phóng Quốc lẻ ky niệm ngày Hàn Quốc giái phóng khỏi ách thống trị Nhật Bán vào 15 tháng năm 1945 Ngay Quoc khánh Ngày thành lập nhà nước Choson cố đầu tien Hàn Quốc (3/10), theo tm\ ền thuyết Ta ngtin sáng lạp vào năm 2333 lr.C N Ngày Hangũl N«ày Hồn« dếSeịoim ban hành chữ Hangùl (9/10/1446) Till! 380 hielt willhHàn L Ễ HỘI Hàn Ọuốc nước vứi nhiều truyền thống dân tộc dược lưu lại cho dến ngày qua hình thức lê hội Nhiều lễ hội dược tổ chức rộng kháp trẽn cá nước, có nhiều le hội chí lổ chức khn khổ cùa dịa phương Các lẻ hội năm là: Lé hội trị Tố chức ch oi Kwangju Kossa - thành phổ lớn phía nam Seoul Có nhiều trị chơi dược tố chức, nói bật nhát trờ Kossaum Hai làne, mỏi làng cử dội tham ilia trờ chơi Mỏi bên khiêng gỗ nhữne tám chan băng rơm “ nghênh chiến" với Ị linh 34: "ỉ rò choi Kossauni Kw'tuiüsan “ Tướng” cứa mỏi bên di chiên dâu trẽn cày gỏ dó, “ tướng” bẽn ngã trước th bén thua Trò chơi bắt nguồn từ lien van minh lúa nước Ne cày xưa, bén tháng dược hương dặc qun vé nịi Ìg nghiệp dược ưu tiên lấy nước kcnh chung dê tưới ruộng Lẻ hội Đ ộc Lẻ hội dược tổ chức l ậpỉ Vcàơ cưới thang _ hay dau thang hàng năm ỞClíangnyong linh Kyơngsangnam nham tuơng mẹm phong trào đấu tranh giành dộc lập 1-3-1919 chong lại ach thong t h n 381 Phụ lục trị Nhậl Bán Tro n2 sị' nhiều trị chưi có trị đấu bị giá Hai nhóm người dco đấu bị gơ lao vào dấu vói frone tiếne hị IC O phu họa cứa ban nhạc truyên thông hay diệu no/nỊiiknni Lẻ hội Pyolshin Unsait Đ ây lẻ hội tôn giáo tố chưc năm lân thành phố Unsan tính Ch’ungch'ongnam Lẻ hội tô chức nhăm an linh hổn nhữne người cấm vệ binh da tư dê cứu vương quốc Paekche (thế ký IH tr.CN - năm 660 S.CN) Lễ hội tố chức theo hình thức pha trộn lẫn lộn Sanum, Nho giáo lẻ nghi quàn đội Lể hội gẩn dây dã dược tổ chức vào tháng năm 1998 Lẻ hội Sokchonje Được lổ chức lần năm vào tháng tháng H àm lịch trường Đại học Sõngkyunkvvan o Seoul Đay la mọt nong ]ỏ hội bán Nho giáo Lê họi nham ton \mh cac vị hiền triết Nho giáo cua Hàn Quốc liu n g Quoc Le họi dược chức nghiêm trang dàn nhạc truyền thống vói nghi thức Nho giáo cao nhái Lé hội Hoàng đếTanịong (Đoan Tơng) Được tỏ chức Yongvvol tính Kangwon, lẻ hội dế tưởng nhớ vua Tanjong sáu VỊ dại trung thán (sayuk sin) Tanjong cháu nội cùa Hoàng dê Sejong, tiai cúa Munjong, len ngoi năm I452 m M tuổi Bị ruột quan Nhiếp Suyang cướp ngơi, xưng Scjo Thoạt đau Sejo phong 382 lìm hii'H vim Hint Qnor Tanjong làm Thượng hồng, nhung khơng lâu sau lại phế, clày Yongwol giết chết Sáu vị đại thần trung thành vói Tanjong, âm mưu chiếm lại ngai vàng cho Tanjong nhung không thành, tất cá bị hành hình Tại lỗ hội có 27 tiết mục trình diễn nhu múa dán tộc, ám nhạc cổ truyền, thi thơ kicu Trung Ọuốc Lễ hội hoa anh đào Được tố chức ó' thành phố cáng Chinhac vào mùa xuân hoa anh nỏ' rộ nhằm tướng nhớ dỏ dốc hái quàn Y i Sunshin" người lãnh dạo quân dội dấy lùi cuòc xăm lược cùa Nhật vào năm 1592 - 159