1 LỜI MỞ ĐẦU Chống bán phá giá biện pháp WTO thừa nhận để kiểm soát hoạt động xuất nhập kinh tế giới.Hiện Việt Nam bị áp dụng thuế chống bán phá giá nhiều mặt hàng xuất nước giới, rào cản thuế quan phi thuế quan giảm để tuân thủ với quy định tổ chức thương mại giới WTO vụ chống bán phá giá ( AD) sử dụng nhiều nhằm bảo vệ ngành công nghiệp sản xuất nước Hiện Việt Nam thành viên thức tổ chức thương mại giới WTO vậy, việc áp dụng thuế chống bán phá giá Việt Nam cơng cụ hữu ích tương lai cần phát huy vai trò giúp Việt Nam kiểm sốt lượng hàng hố nhập vào thị trường nội địa mà không trái với quy định WTO Chính nâng cao khả áp dụng thuế chống bán phá giá Việt Nam cần thiết nội dung nghiên cứu chuyên đề thực tập “ Giải pháp nâng cao khả áp dụng thuế chống bán phá giá Việt Nam điều kiện hội nhập WTO” Với khối lượng kiến thức hiểu biết cịn bị hạn chế đề tài em cịn nhiều thiếu sót mong giúp đỡ Thầy cán quan nơi em thực tập để đề tài em hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên ĐOÀN VĂN HƯNG CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ TỔNG QUAN VỀ BÁN PHÁ GIÁ VÀ THUẾ CHỐNG BÁN PHÁ GIÁ 1.1 Quan điểm bán phá giá 1.1.1 Khái niệm Bán phá giá thường hiểu hành động bán mặt hàng với giá thấp giá hành mặt hàng thị trường, làm cho người bán khác phải hạ giá bán Như có so sánh giá mặt hàng thị trường Tuy nhiên khái niệm bán phá giá thương mại quốc tế hàm ý so sánh giá mặt hàng hai thị trường khác nhau: Thị trường nước nhập trị trường nước xuất Nhìn chung , tất nước cho bán phá giá xảy hàng hoá xuất đựơc bán sang nước khác với giá thấp giá bán thị trường nội địa Mặc dù khái niệm bán phá giá đưa đơn giản nhiên xác định giá bán mặt hàng cho thị trường xuất thị trường nhập vơ phức tạp phải xác định mặt hàng bán với giá bán bn hay bán lẻ, tỷ giá hối đối , chi phí vận chuyển , thuế suất, thuế nhập… 1.2 Cơ sở kinh tế việc bán phá giá Trước tìm hiểu tình hình điều tra áp dụng thuế chống bán phá giá giới thay đổi mạnh mẽ gần thập kỷ qua cần nghiên cứu sở kinh tế việc bán phá giá Điều có ý nghĩa quan trọng việc xác định hành vi bán phá giá hành vi cạnh tranh không lành mạnh, hành vi bình thường mặt kinh tế Tìm hiểu sở kinh tế việc bán phá giá giúp ích việc phân tích người có lợi, người bị thiệt chấp nhận hay không chấp nhận hành vi I Bán phá giá xảy phân biệt giá quốc tế Phân biệt giá quốc tế xảy thị trường bị phân biệt giá thị trường nước khác Song giá xuất thường cao giá thị trường nội địa nhà xuất phải chịu thêm nhiều chi phí xuất vận chuyển, bảo hiểm… Do đó, nhà sản xuất theo đuổi hành vi phân biệt giá quốc tế, tức giá bán nước khác giá xuất hành vi bị coi bán phá giá giá xuất sản phẩm thấp giá bán sản phẩm thị trường nội địa Tuy nhiên, xét mặt kinh tế, bán phá giá tượng thông thường Một công ty hưởng lợi độc quyền thị trường nội địa bảo hộ rào cản thương mại tự nhiên phi tự nhiên bán sản phẩm nước với mức giá cao Nếu chi phí xuất hàng hóa tương đối thấp, mức giá xuất công ty đặt thấp nhiều so với giá bán thị trường nước Trong trường hợp này, công ty dễ bị coi bán phá giá Bản chất hành vi bán phá giá kể công ty đặt giá thấp thị trường xuất mà công ty bán giá cao thị trường nước Chính sức mạnh độc quyền thị trường nước làm giảm lợi ích toàn xã hội Nguyên tắc trường hợp cơng ty có sức mạnh độc quyền hai thị trường Khi đó, cơng ty đặt giá thấp thị trường có sức mạnh độc quyền yếu Do đó, bán phá giá xảy hình thức phân biệt giá biện pháp chống bán phá giá không mang lại lợi ích kinh tế ta cần chống lại định giá cao thị trường nội địa loại bỏ mức giá thấp thị trường xuất Tuy nhiên, trường hợp có số quan điểm ủng hộ việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá Quan điểm thứ cho việc bán phá giá làm giảm giá hàng hóa tương tự thị trường nước nhập Điều làm giảm lợi nhuận lương chủ công ty người lao động sản xuất mặt hàng cạnh tranh với hàng nhập đe dọa lợi ích tiềm tương lai họ làm ảnh hưởng đến mức sống đối tượng Tuy nhiên, giá bán hàng nhập thấp giá bán sản phẩm nội địa rõ ràng đem lại lợi ích cho tồn xã hội nhiều so với thiệt hại mà nhà sản xuất sản phẩm cạnh tranh phải gánh chịu Trước có hàng nhập bán vào thị trường nước với giá thấp giá hành, cung cầu mặt hàng thị trường nước cân điểm E, với giá p1 lượng tiêu thụ q1 Tuy nhiên, có nguồn hàng nước bán với giá thấp p 2, lượng tiêu thụ tăng lên q2, lượng hàng sản xuất nước giảm xuống q ’2, lượng hàng nhập q2 - q’2 Từ hình thấy thặng dư người tiêu dùng tăng thêm lượng diện tích hình thang ABFE, thặng dư nhà sản xuất nước giảm lượng diện tích hình thang ABCE Về tổng thể, toàn xã hội lợi diện tích tam giác CFE Trong trường hợp này, muốn, phủ nước đánh thuế để phân phối lại thu nhập nhằm bù đắp thiệt hại cho ngành sản xuất nước, hay chí sử dụng biện pháp tự vệ Áp dụng thuế chống bán phá giá trường hợp giải pháp tối ưu Quan điểm thứ hai cho áp dụng thuế chống bán phá giá biện pháp nhằm gây sức ép làm tăng tính cạnh tranh thị trường nước xuất cách xoá bỏ rào cản thương mại - công cụ tạo độc quyền cho nhà xuất Hàng rào thương mại hiểu thuế nhập khẩu, hạn ngạch nhập khẩu, v.v rào cản tự nhiên chi phí vận tải Nếu xét kinh tế giới tổng thể việc dỡ bỏ rào cản thương mại mang ý nghĩa tích cực Tuy nhiên, liệu có phải điều mà nước nhập mong đợi không biện pháp chống bán phá giá trường hợp góp phần tăng cạnh tranh thị trường nước xuất Quan điểm thứ ba cho việc bán phá giá gây lãng phí nguồn lực nước nhập nước cố gắng điều chỉnh để đạt mức giá thấp Tuy nhiên, lập luận hàng nhập bị bán phá giá thời gian ngắn Nếu việc bán phá giá mang tính lâu dài điều chỉnh nguồn lực nước nhập hoàn toàn hợp lý khơng lãng phí Ngay việc bán phá giá có tính chất tạm thời, việc áp dụng thuế chống bán phá giá giải pháp tối ưu số trường hợp Giả sử công ty đặt giá tương đối ổn định thị trường nước thị trường không chịu tác động nhiều giá giới Nhưng thị trường giới, công ty lại điều chỉnh giá sản phẩm theo giá thị trường Do đó, giá thị trường giới xuống thấp, nhà xuất dễ dàng bị coi bán phá giá Nếu ta áp dụng biện pháp chống bán phá giá nhằm tránh chi phí điều chỉnh việc gia nhập rút khỏi ngành nhà sản xuất sản phẩm tương tự nước nhập sách gạt nhà xuất khỏi thị trường nước nhập không làm tăng giá giới Hơn nữa, để thực mục tiêu làm giảm chi phí điều chỉnh khơng cần thiết thương mại gây ra, nước nhập hồn tồn sử dụng số biện pháp đối phó tạm thời khác ví dụ biện pháp tự vệ Tóm lại việc sử dụng biện pháp chống bán phá công cụ để tránh thiệt hại tạm thời hàng nhập gây biện pháp tối ưu hàng nhập bị coi bán phá giá II Bán phá giá xảy giá xuất thấp chi phí sản xuất Càng ngày có nhiều người ủng hộ quan điểm cho bán phá giá bao gồm tình giá xuất hàng hố thấp chi phí sản xuất Những người ủng hộ quan điểm bán phá giá phân biệt giá thường lập luận bán phá giá giá xuất thấp chi phí sản xuất hình thức phân biệt giá Họ cho cơng ty khơng thể trì việc bán hàng chi phí khơng bù lỗ cho phần hàng phần hàng bán chi phí thị trường khác, tức cơng ty thực biện pháp phân biệt giá Tuy nhiên, lập luận chưa giải thích giá xuất chi phí sản xuất lại bị coi bán phá giá Để tìm hiểu thêm ý nghĩa kinh tế hành vi này, ta xem xét khái niệm “chi phí” cách phân biệt “chi phí trung bình” “chi phí biên” Chi phí trung bình chi phí tính đơn vị sản phẩm đầu Chi phí biên chi phí tăng lên sản xuất thêm đơn vị sản phẩm đầu Sự phân biệt có ý nghĩa quan trọng ngắn hạn nhiều loại chi phí sản xuất cố định, không phụ thuộc vào số lượng sản xuất, có phần nhỏ chi phí sản xuất thay đổi lượng sản xuất thay đổi Chính chi phí biên yếu tố định việc định giá công ty ngắn hạn phải chịu chi phí định để thâm nhập thị trường Điều giải thích cơng ty chấp nhận bán hàng với mức giá thấp chi phí trung bình dù biết bị lỗ Thật vậy, có trường hợp cơng ty khơng tiếp tục sản xuất cơng ty bị lỗ nhiều chịu chi phí cố định Trước hết xem xét kỹ tình giá xuất thấp chi phí trung bình Sau tiếp tục nghiên cứu trường hợp giá xuất thấp chi phí biên Giá xuất thấp chi phí trung bình Ta xem xét xem ngắn hạn công ty định lựa chọn mức sản lượng sản xuất để tối đa hoá lợi nhuận MC: Đường chi phí biên AVC: Đường chi phí biến đổi trung bình MR: Đường thu nhập biên ATC: Đường chi phí trung bình Trong thời kỳ ngắn hạn, cơng ty tối đa hố lợi nhuận cách lựa chọn đầu q* mà chi phí biên cơng ty với giá P sản phẩm thu nhập biên MR Lợi nhuận công ty hình chữ nhật ABCD Mức sản lượng q thấp q* hay mức sản lượng q2 cao q* dẫn tới việc hạ thấp lợi nhuận Vùng xám cho thấy mức giảm lợi nhuận tương ứng với việc lựa chọn sản lượng q1 q2 Các đường MR MC cắt E, tương ứng với mức sản lượng q0 Tuy nhiên mức sản lượng q lợi nhuận chưa tối đa hoá Tăng sản lượng vượt q0 tăng lợi nhuận chi phí biên thấp thu nhập biên Do điều kiện để tối đa hố lợi nhuận cơng ty thu nhập biên chi phí biên điểm mà chi phí biên lên khơng xuống Trong ngắn hạn, thị trường suy thoái cơng ty dù cạnh tranh hồn hảo hay khơng hồn hảo bán sản phẩm với giá thấp chi phí trung bình cần mức giá cao giao điểm chi phí biên chi phí biến đổi trung bình Hành vi nhà sản xuất để bù đắp chi phí cố định Nhà sản xuất hy vọng sau thời gian suy giảm tạm thời, thị trường hồi phục cơng ty tăng giá; đơn giản nhà sản xuất cố gắng bán hàng nhằm giảm thiểu thua lỗ trước rút khỏi thị trường Mơ hình cho ta thấy rõ tượng MC: Đường chi phí biên trung bình AVC: Đường chi phí biến đổi