Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính Mở đầu Cơng ty chứng khốn với vai trị định chế trung gian gắn kết hoạt động thị trường, kết kinh doanh khối cơng ty chứng khốn hàn thử biểu thị trường chứng khốn Theo số liệu thống kê, năm 2010 năm 2011 có nhiều cơng ty chứng khốn bị lỗ Vậy triển vọng cổ phiếu ngành chứng khoán năm 2012 ? Nhìn lại năm 2010, thấy thị trường chứng khoán gần ngang với số VN-Index đầu năm cuối năm đóng cửa xung quanh mức 500 điểm Tỷ giá bất ổn, lãi suất cao đặc biệt lạm phát tăng cao giai đoạn cuối năm 2010 khiến dòng tiền vào thị trường chứng khoán trở nên khan Điều tạo nhiều thách thức phân hóa rõ nét hoạt động kinh doanh cơng ty chứng khốn Dư chấn từ cuối năm 2010 năm 2011 ảnh hưởng sang giai đoạn đầu năm 2012 Nền kinh tế tiếp tục đối mặt với khó khăn (căng thẳng tỷ giá, lãi suất tăng cao, loạt mặt hàng thiết yếu điện, xăng dầu… tăng giá) khiến Chính phủ phải Nghị để kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô Một nhiều giải pháp thắt chặt tiền tệ, có hạn chế cho vay vào lĩnh vực chứng khoán bất động sản Lãi suất thực vay ngân hàng lên đến 20% khiến DN phải cân nhắc trước sử dụng kênh huy động vốn Nhà đầu tư khơng mặn mà dùng địn bẩy thị trường chưa thể xu hướng tăng trưởng, lãi suất cho vay tăng cao Như vậy, giá nhiều cổ phiếu xuống thấp (P/E xoay quanh 10 lần), lợi nhuận thu cổ phiếu năm 2011 không hứa hẹn cao khiến nhà đầu tư dè dặt Bên cạnh đó, xu hướng sáp nhập CTCK diễn ra, đưa số CTCK hoạt động TTCK cịn 35 - 40 cơng ty cổ phiếu chứng khoán hấp dẫn Tuy nhiên, hoạt động CTCK không dễ cổ đông lớn khối doanh nghiệp kỳ vọng vào hồi phục thị trường sau đầu tư số tiền không nhỏ vào công nghệ xây dựng máy Trong điều kiện khó khăn chung tồn thị trường chứng khốn theo dự thảo tái cấu trúc lại thị trường chứng khoán ủy ban chứng khốn Nhà nước thân cơng ty chứng khốn muốn tồn phát triển vấn đề nõng cõo lực cạnh tranh vấn đề cấp thiết cần quan tâm hàng đầu Nguyễn Văn Thắng -146/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính Khi thực tập Công ty cổ phần chứng khoỏn Tân Việt (TVSI), tìm hiểu hoạt động công ty từ thành lập đến em nhận thấy cơng ty cần phải có biện pháp nâng cao lực canh tranh để đứng vững điều kiện áp lực cạnh tranh ngày lớn Với mong muốn đóng góp số ý kiến nhằm nâng cao lực cạnh tranh công ty nên em lựa chọn nghiên cứu đề tài : “Giải pháp nâng cao lực cạnh tranh công ty cổ phần chứng khốn Tân Việt” Ngồi phần mở đầu, kết luận Luận Văn kết cấu gồm phần sau: Chương 1: Cơ sở lý luận lực cạnh tranh cơng ty chứng khốn Chương 2: Thực trạng lực cạnh tranh Công ty cổ phần chứng khoỏn Tõn Việt Chương 3: Giải pháp nâng cao lực cạnh tranh Công ty cổ phần chứng khoỏn Tõn Việt Hà Nội ngày 2/5/2012 Nguyễn Văn Thắng -246/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CƠNG TY CHỨNG KHỐN 1.1 Những vấn đề chung cơng ty chứng khốn 1.1.1 Khái niệm và phân loại cơng ty chứng khốn 1.1.1.1 Khái niệm cơng ty chứng khốn Cùng với phát triển kinh tế, nhu cầu tích lũy xã hội không ngừng tăng lên ngày trở nên phong phú, đa dạng hơn.Trong xã hội xuất số người cần vốn cho mục đích tiêu dùng hay đầu tư, đồng thời lại có số người khác có vốn nhàn rỗi tạm thời muốn cho vay để lấy lãi Cứ vậy, thị trường tài hình thành Trong lịch sử phát triển thị trường tài chính, thị trường tiền tệ đời trước ban đầu nhu cầu vốn lượng tiền tiết kiệm dân cư chưa cao chủ yếu nhu cầu vốn nhu cầu ngắn hạn Sau đó, với phát triển kinh tế, nhu cầu vốn dài hạn cho đầu tư phát triển ngày cao thị trường vốn đời Để huy đông nguồn vốn dài hạn bên cạnh việc vay ngân hàng thơng qua hình thức tài gián tiếp, Chính phủ số cơng ty cịn thực huy động vốn thơng qua việc phát hành cá loại chứng khốn Khi phận chứng khốn có giá định phát hành tất yếu làm nảy sinh nhu cầu mua bán trao đổi chứng khốn Chính vậy, thị trường chứng khoán đời với tư cách phận thị trường vốn nhằm đáp ứng nhu cầu mua bán trao đổi chứng khoán loại Thị trường chứng khoán nơi chứng khoán phát hành trao đổi Thị trường chứng khoán hoạt động vỡ cỏc mục tiêu: hoạt động có Nguyễn Văn Thắng -346/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính hiệu quả, điều hành công bằng, phát triển ổn định Để đạt mục tiêu trên, TTCK phải hoạt động dựa nguyên tắc sau:  Nguyên tắc cạnh tranh tự  Nguyên tắc giao dịch công  Nguyên tắc công khai  Nguyên tắc trung gian mua bán Theo nguyên tắc trung gian mua bán, thỡ trờn TTCK giao dịch thực thông qua tổ chức môi giới để đảm bảo loại chứng khoán giao dịch chứng khoán thực tế hợp pháp, tránh giả mạo lừa đảo giao dịch Các cơng ty chứng khốn việc thực nghiệp vụ đảm nhận vai trò trung gian cho cung cầu chứng khoán gặp Trên thị trường sơ cấp, nhà đầu tư thường không mua trực tiếp từ nhà phát hành mà mua từ nhà bảo lãnh phát hành Trên thị trường thứ cấp, thông qua nghiệp vụ mơi giới, kinh doanh, cơng ty chứng khốn mua chứng khoán giỳp cỏc nhà đầu tư mua chứng khoán nhà đầu tư, kinh doanh kiếm lời Vậy cơng ty chứng khốn ? “Cụng ty chứng khoán tổ chức hoạt động kinh doanh lĩnh vực chứng khốn thơng qua việc thực dịch vụ chứng khoán với mục đích tìm kiếm lợi nhuận “ Cịn theo Luật chứng khoán số 70/2006/QH11 NĐ số 14/2007/NĐCP qui định chi tiết thi hành số điều luật chứng khoán :Cơng ty chứng khốn tổ chức hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn công ty cổ phần theo quy định Luật Doanh nghiệp thực một, số toàn nghiệp vụ kinh doanh sau: Nguyễn Văn Thắng -446/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính  Môi giới chứng khoán (VPĐ 25 tỷ VNĐ)  Tự doanh chứng khoỏn(VPĐ 100 tỷ VNĐ)  Bảo lãnh phát hành chứng khoán (VPĐ 165 tỷ VNĐ)  Tư vấn đầu tư chứng khoán (VPĐ 10 tỷ VNĐ) CTCK thực nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán thực nghiệp vụ tự doanh chứng khốn Ngồi nghiệp vụ kinh doanh CTCK phép cung cấp dịch vụ tư vấn tài dịch vụ tài khác Ngồi ra, đặc thù kinh doanh lĩnh vực chứng khốn CTCK cịn phải đáp ứng số tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp hành nghề chứng khốn 1.1.1.2 Mơ hình tổ chức và hoạt động cơng ty chứng khốn * Mơ hình hoạt động cơng ty chứng khốn Giống công ty hoạt động lĩnh vực đặc thù khác, mơ hình hoạt động cơng ty chứng khốn có nét riêng biệt, đặc trưng riêng Hiện giới tồn hai mơ hình hoạt động cơng ty chứng khốn: mơ hình cơng ty đa mơ hình cơng ty chun doanh * Mơ hình đa năng: Theo mơ hình cơng ty đa năng, cơng ty chứng khốn phận ngõn hàng thương mại Nghĩa ngõn hàng thương mại tham gia kinh doanh lĩnh vực tiền tệ, bảo hiểm chứng khốn Mơ hình lại chia thành hai mức độ: đa phần đa hoàn toàn - Đa phần: Theo mơ hình ngõn hàng muốn kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bảo hiểm phải thành lập cơng ty hạch tốn độc lập hoạt động tách rời với hoạt động kinh doanh tiền tệ Mô hình cịn đợc gọi mơ hình ngõn hàng kiểu Anh Nguyễn Văn Thắng -546/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp  Học Viện Tài Chính Sơ đồ mơ hình cụng ty chng khoỏn a nng mt phn Tập đoàn (Holding company) Ngân hàng th ơng mại Công ty chứng khoán Công ty quản lý quỹ Công ty bảo hiểm - Đa hoàn toàn: Các ngõn hàng phép trực tiếp kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bảo hiểm kinh doanh tiền tệ dịch vụ tài khác Mơ hình cịn đợc gọi mơ hình ngõn hàng kiểu Đức  Sơ đồ mơ hình cơng ty chứng khốn đa hồn tồn Ng©n hàng Chứng khoán Tiền tệ Bảo hiểm Mụ hỡnh cụng ty chứng khốn đa có số ưu điểm sau: Thứ nhất, ngõn hàng thương mại kinh doanh nhiều lĩnh vực nên giảm bớt rủi ro hoạt động kinh doanh chung, có khả chịu biến động lớn thị trường chứng khốn Ngũn Văn Thắng -646/17.02 CQ Ḷn Văn Tớt Nghiệp Học Viện Tài Chính Thứ hai, ngõn hàng thương mại tổ chức kinh doanh lĩnh vực tài tiền tệ có lịch sử lõu đời, mạnh tài chun mơn lĩnh vực tài Do cho phép ngõn hàng thương mại tham gia kinh doanh chứng khoán tận dụng mạnh ngõn hàng, tạo động lực cho phát triển thị trường chứng khoán Bên cạnh ưu điểm mơ hình có hạn chế định: Thứ nhất, ngõn hàng tham gia thị trờng chứng khốn khơng có thiện chí với mạnh tài chun mơn gõy lũng đoạn thị trường Điều đặc biệt nguy hiểm thị trường mà quản lý nhà nước lĩnh vực chứng khoán quản trị điều hành thị trường yếu Thứ hai, song song với việc phõn tán rủi ro tham gia nhiều lĩnh vực làm giảm tính chun mơn hố khả thích ứng linh hoạt Thứ ba, thị trường chứng khốn có nhiều rủi ro, ngõn hàng thương mại có xu hướng rút khỏi thị trường để tập trung kinh doanh tiền tệ Điều làm giảm động lực phát triển thị trường chứng khoán, thị trờng gặp khó khăn * Mơ hình cơng ty chứng khốn chun doanh Đối với cơng ty chứng khốn theo mơ hình chun doanh việc kinh doanh chứng khốn cơng ty chứng khốn độc lập, chun mơn hố lĩnh vực chứng khốn đảm nhận 1.3 Sơ đồ mơ hình cơng ty chứng khốn chun doanh Ngũn Văn Thắng -746/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính Hội đồng quản trị Ban kiểm soát Ban lÃnh đạo Phòng môi giới Phòng bảo lÃnh phát hành Phòng quản lý tài sản Phòng tự doanh Phòng t vấn Mụ hình khắc phục hạn chế mơ hình đa như: giảm rủi ro cho hệ thống ngõn hàng, tạo điều kiện cho cơng ty chứng khốn kinh doanh chun mơn hố, thúc đẩy phát triển thị trường chứng khốn Tuy nhiên kinh doanh lĩnh vực chứng khoán nên rủi ro mơ hình cao mơ hình đa Hiện Việt Nam cơng ty chứng khốn tổ chức theo mơ hình cơng ty chun doanh mơ hình cơng ty đa phần * Mơ hình tổ chức cơng ty chứng khốn Trên giới có ba hình thức tổ chức cơng ty chứng khốn là: cơng ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần * Công ty hợp danh: Nguyễn Văn Thắng -846/17.02 CQ Luận Văn Tốt Nghiệp Học Viện Tài Chính  Là loại hình kinh doanh có từ chủ sở hữu trở lên  Thành viên công ty hợp danh bao gồm: thành viên góp vốn thành viên hợp danh Các thành viên hợp danh phải chịu trách nhiệm vơ hạn tồn tài sản nghĩa vụ cơng ty Các thành viên góp vốn không tham gia điều hành công ty, họ phải chịu trách nhiệm hữu hạn phần vốn góp khoản nợ cơng ty  Công ty hợp danh không đợc phép phát hành loại chứng khốn * Cơng ty trách nhiệm hữu hạn:  Thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn chịu trách nhiệm khoản nợ nghĩa vụ tài sản khác doanh nghiệp phạm vi số vốn cam kết góp vào doanh nghiệp  Công ty trách nhiệm hữu hạn không đợc phép phát hành cổ phiếu * Công ty cổ phần:  Công ty cổ phần pháp nhõn độc lập, chủ sở hữu công ty cổ đông  Cổ đông chịu trách nhiệm nợ nghĩa vụ tài sản khác doanh nghiệp phạm vi vốn góp vào doanh nghiệp  Cơng ty cổ phần có quyền phát hành chứng khốn (cổ phiếu, trái phiếu) công chúng theo quy định pháp luật chứng khoán hành Do ưu điểm loại hình cơng ty cổ phần cơng ty trách nhiệm hữu hạn so với công ty hợp danh nên chủ yếu cơng ty chứng khốn thường tổ chức theo hình thức Hiện Việt Nam cơng ty chứng khốn tổ chức theo hình thức cơng ty trách nhiệm hữu hạn công ty cổ phần Nguyễn Văn Thắng -946/17.02 CQ Luận Văn Tớt Nghiệp Học Viện Tài Chính 1.1.1.3 Vai trị cơng ty chứng khốn Trong q trình phát triển thị trường chứng khốn, cơng ty chứng khốn có vai trị quan trọng Điều thể số khía cạnh sau: Trước hết cơng ty chứng khốn trung gian tài có chức huy động vốn Bên cạnh hệ thống ngõn hàng, thị trường chứng khoán kênh huy động vốn hiệu cho doanh nghiệp có nhu cầu vốn lớn Khi tiến hành huy động vốn thị trường chứng khoán, doanh nghiệp thực phát hành chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu) Bằng việc cung cấp cho doanh nghiệp dịch vụ tư vấn phát hành, tư vấn niêm yết công ty chứng khoán giúp doanh nghiệp xác định nên lựa chọn loại chứng khoán phát hành tốt nhất, thời gian, quy mô đợt phát hành cho hiệu Đồng thời giúp phõn phối chứng khốn, chí trở thành cổ đơng lớn cơng ty phát hành Thứ hai, thông qua nghiệp vụ tư vấn đầu tư giúp nhà đầu tư tiết kiệm thời gian thu thập, tìm hiểu, phõn tích thơng tin thị trờng Hoạt động đầu tư chứng khoán đòi hỏi nhà đầu tư phải thường xuyên theo dừi sát diễn biến thị trường, tìm kiếm đánh giá thông tin liên quan đến hoạt động doanh nghiệp phát hành Công việc nhiều thời gian, công sức tiền bạc, cá nhõn khó làm tốt Cơng ty chứng khốn với lợi chun mơn, kinh nghiệm mối quan hệ rộng thực tốt Đồng thời với đội ngũ chun gia phõn tích có trình độ đa nhận định giúp nhà đầu tư đánh giá thực tế, xác giá trị doanh nghiệp phát hành, chứng khoán niêm yết thị trờng Từ đa định đầu tư đắn, hiệu quả, hạn chế rủi ro thiếu thông tin gõy Thứ ba, công ty chứng khốn giúp thực thi tính khoản chứng khốn Các nhà đầu tư ln muốn có đợc khả chuyển tiền mặt thành chứng khốn có giá ngược lại cần thiết Khi thực nghiệp vụ môi giới công ty giúp nhà đầu tư thực mong muốn Nhà đầu tư đặt lệnh mua bán chứng khốn cơng ty chứng khốn Sau cơng ty chứng khốn chuyển lệnh vào sở giao dịch để tiến hành khớp lệnh, khối lợng giao dịch nhỏ cơng ty chứng khoán trực tiếp giao dịch với khách hàng Quá trình diễn liên tục nhà đầu tư dễ dàng chuyển tiền thành chứng khoán (mua chứng khoán) ngược lại chuyển chứng khoán thành tiền (bán chứng khoán) Nguyễn Văn Thắng - 10 46/17.02 CQ