1 LỜI MỞ ĐẦU Sự cần thiết nghiên cứu đề tài Đặc trưng quan trọng tình hình giới ngày xu hướng quốc tế hoá tồn cầu hố Nền kinh tế giới ngày phát triển, nước dù lớn hay nhỏ phải tham vào phân công lao động quốc tế Ngày nay, không dân tộc mà lại phát triển đất nước sách đóng cửa kinh tế Đặc biệt nước phát triển nh Việt Nam việc nhận thức đầy đủ đặc trưng quan trọng ứng dụng vào tình hình thực tế đất nước có tầm quan trọng hết Đảng Nhà nước khẳng định cần “Đẩy mạnh công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu, mở rộng kinh tế đối ngoại " Xuất Nhà nước ta hoạch định nh sách quan trọng nhằm thực thắng lợi mục tiêu kinh tế xã hội Việt Nam thiết lập nhiều mối quan hệ ngoại giao với nhiều nước, mở rộng hoạt động ngoại thương theo hướng đa dạng hố, tích cực hội nhập vào kinh tế giới, tham gia vào tổ chức nh: ASEAN, AFTA, APEC tới WTO… điều đặc biệt làm cho lĩnh vực xuất nhập ngày trở nên sôi động Ngành công nghiệp chế biến sữa Viêt Nam ngày có vị trí quan trọng tiến trình Cơng nghiệp hố - Hiện đại hố đất nước, nhân tố khơng thể thiếu nhằm phục vụ đời sống, tiêu dùng nhân dân, nâng cao khả dinh dưỡng thể lực nhân dân, yêu cầu đặc biệt cần thiết giai đoạn tới Xây dựng, phát triển ngành công nghiệp chế biến sữa mạnh, đại, hiệu quả, có tính cạnh tranh cao, sử dụng tối đa tiềm nội lực, tạo điều kiện phát triển mạnh đàn bò sữa, đáp ứng đầy đủ nhu cầu thị trường nội địa xuất sữa sản phẩm từ sữa Đây hướng chiến lược của ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam từ đến 2020 có ý nghĩa Việt Nam nhập tổ chức thương mại giới WTO Công ty Cổ phần sữa Việt Nam doanh nghiệp hàng đầu ngành công nghiệp chế biến sữa Đây doanh nghiệp Việt nam có sản phẩm sữa xuất năm vừa qua Cơng ty có 200 mặt hàng sữa sản phẩm từ sữa Kim ngạch xuất Vinamilk 50 triệu USD/ năm Vì hàng năm Công ty Bộ Thương mại khen thưởng thành tích xuất sản phẩm sữa Tuy nhiên kim ngạch xuất sữa hàng(năm mức thấp, chưa khai thác thị trường xuất khẩu, chủng loại sản phẩm sữa Ýt chưa tương xứng với tiềm ngành Trước yêu cầu tăng trưởng kinh tế đóng góp hoạt động xuất có xuất sản phẩm sữa việc đẩy mạnh hoạt động xuất sữa sản phẩm từ sữa Công ty Vinamilk yêu cầu thiết cần nghiên cứu đầy đủ phương diện lý luận thực tiễn Vì cao học viên lựa chọn đề tài “ Đẩy mạnh xuất sản phẩm sữa Công ty Cổ phần sữa Việt nam – Vinamilk “ làm đề tài luận văn thạc sỹ kinh tế Mục đích nghiên cứu Đề xuất số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất sản phẩm sữa, sở nghiên cứu lý luận thực tiễn hoạt động xuất sản phẩm sữa Công ty Cổ phần Sữa Việt nam – Vinamilk năm gần Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Hoạt động xuất giải pháp đẩy mạnh xuất sản phẩm sữa Vinamilk 3.2 Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động xuất sản phẩm sữa công ty Vinamilk không sâu nghiên cứu vấn đề liên quan đến công nghệ, kỹ thuật chế biến, tiêu chuẩn kỹ thuật, điều kiện bảo quản sữa, hay sử dụng sản phẩm sữa v.v Phương pháp nghiên cứu Trong trình thực luận văn phương pháp chủ yếu sử dụng là: Phương pháp vật biện chứng vật lịch sử, Phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê dự báo Những đóng góp đề tài - Hệ thống hoá số vấn đề lý luận chung xuất hàng hố nói chung sản phẩm sữa nói riêng làm để phân tích thực trạng xuất sữa - Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động xuất Vinamilk năm gần Rót tồn nguyên nhân làm hạn chế đến xuất sản phẩm sữa Vinamilk - Đề xuất số giải pháp đẩy mạnh XK sản phẩm sữa Vinamilk Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn trình bày 03 chương sau: Chương 1: Một số vấn đề hoạt động xuất xuất sản phẩm sữa Chương 2: Thực trạng hoạt động xuất sản phẩm sữa Công ty Cổ phần sữa Việt nam – Vinamilk Chương 3: Một số giải pháp xuất sản phẩm sữa Cty Cổ phần sữa Việt nam – Vinamilk CHƯƠNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU VÀ XUẤT KHẨU CÁC SẢN PHẨM SỮA 1.1 VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU TRONG NỀN KINH TẾ 1.1.1 Khái niệm xuất Theo giáo trình kinh doanh quốc tế xuất hình thức kinh doanh quốc tế doanh nghiệp tạo nguồn thu chủ yếu nước tham gia vào hoạt động kinh doanh quốc tế Đó việc bán hàng hoá dịch vụ cho quốc gia khác sở dùng tiền tệ toán Tiền tệ ngoại tệ quốc gia hai quốc gia Mục đích hoạt động xuất khai thác lợi so sánh quốc gia phân công lao động quốc tế Hoạt động xuất diễn lĩnh vực, nhiều hình thức khác nhau, từ xuất hàng hoá tiêu dùng tư liệu sản xuất, máy móc thiết bị, cơng nghệ kỹ thuật cao, đầu tư chuyển giao công nghệ Tất hoạt động trao đổi nhằm mục đích đem lại lợi Ých cho quốc gia tham gia Hoạt động xuất diễn phạm vi rộng điều kiện không gian lẫn thời gian Nó diễn thời gian ngắn, song kéo dài đến hàng năm, tiến hành phạm vi toàn lãnh thổ hai quốc gia hay nhiều quốc gia Ngày quốc gia giới dù nước siêu cường nh Mỹ, Nhật Bản hay nước phát triển nh Việt Nam việc thúc đẩy xuất chiến lược cần thiết vô quan trọng phát triển kinh tế Bài học thành công rồng Châu số nước ASEAN cho thấy xuất đóng vai trò quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nước Xuất sở nhập khẩu, hoạt động kinh doanh để đem lại lợi nhuận lớn, phương tiện để thúc đẩy kinh tế phát triển Thúc đẩy xuất đóng góp quan trọng tăng trưởng kinh tế đồng thời tăng tiềm lực kinh tế, quân Cùng với nhập khẩu, xuất hai hình thức bản, quan trọng thương mại quốc tế Nó khơng phải hành vi bán hàng riêng lẻ mà hệ thống quan hệ mua bán phức tạp có tổ chức bên ngồi lẫn bên nhằm mục tiêu lợi nhuận, thúc đẩy sản xuất hàng hoá chuyển dịch cấu kinh tế Hoạt động xuất diễn lĩnh vực, điều kiện kinh tế từ xuất hàng tiêu dùng đến tư liệu sản xuất máy móc thiết bị cơng nghệ kỹ thuật cao Tất hoạt động có chung mục đích đem lại lợi Ých cho nước tham gia Bởi hoạt động xuất nói chung thúc đẩy xuất nói riêng việc làm có ý nghĩa trước mắt nh lâu dài quốc gia cịng nh doanh nghiệp 1.1.2 Các hình thức xuất hàng hoá chủ yếu doanh nghiệp 1.1.2.1 Xuất trực tiếp Xuất trực tiếp việc xuất hàng hố dịch vụ doanh nghiệp sản xuất đặt mua từ doanh nghiệp sản xuất nước Nhà nước cho phép Với hình thức này, doanh nghiệp trực tiếp quan hệ với khách hàng, bạn hàng, thực việc bán hàng với nước ngồi khơng qua tổ chức trung gian Tuy nhiên xuất trực tiếp đòi hỏi phải có số điều kiện bảo đảm sau: có khối lượng hàng hố lớn, có thị trường ổn định, có lực thực xuất đội ngũ nhân viên có trình độ nghiệp vụ chun mơn hoạt động xuất cao - Ưu điểm: + Tận dụng hết tiềm năng, lợi để sản xuất hàng xuất + Giá cả, phương thức vận chuyển, thời gian giao hàng, phương thức toán… hai bên thoả thuận định + Lợi nhuận thu trực tiếp từ hoạt động xuất chia thành nhiều phần nhỏ cho bên tham gia xuất khẩu… - Nhược điểm : Trong điều kiện doanh nghiệpmới kinh doanh áp dụng hình thức khó nhiều rủi ro vốn sản xuất hạn hẹp, am hiểu thương trường quốc tế cịn Ýt, uy tín nhãn hiệu sản phẩm cịn xa lạ với khách hàng, chưa hiểu rõ lực tài bạn hàng 1.1.2.2 Xuất uỷ thác Đây hình thức xuất mà doanh nghiệp có hàng xuất bên uỷ thác giao cho doanh nghiệp xuất bên nhận uỷ thác tiến hành xuất lô hàng định với danh nghĩa (bên nhận uỷ thác) với chi phí bên uỷ thác Trong phương thức doanh nghiệp ngoại thương với vai trò trung gian XK thay cho đơn vị sản xuất thủ tục cần thiết để xuất hưởng phần trăm phí uỷ thác theo giá trị hàng xuất (Thường khoảng 3-5% giá trị lô hàng ) Ưu nhược điểm xuất uỷ thác: - Ưu điểm: công ty nhận uỷ thác bỏ vốn vào kinh doanh, tránh rủi ro kinh doanh mà thu lợi nhuận hoa hồng xuất Do thực hợp đồng uỷ thác xuất nên tất chi phí từ nghiên cứu thị trường, giao dịch đàm phán ký kết hợp đồng khơng phải chịu trách nhiệm từ giảm chi phí hoạt động kinh doanh doanh nghiệp - Nhược điểm: Do bỏ vốn vào kinh doanh nên hiệu kinh doanh thấp, không bảo đảm tính chủ động kinh doanh Thị trường khách hàng bị thu hẹp cơng ty khơng có liên quan đến việc nghiên cứu thị trường tìm khách hàng 1.1.2.3 Buôn bán đối lưu Buôn bán đối lưu hình thức mà xuất kết hợp chặt chẽ với nhập khẩu, người bán đồng thời người mua, lượng hàng hoá trao đổi với có giá trị tương đương Ở mục đích XK thu khoản ngoại tệ mà nhằm thu lượng hàng hố có giá trị tương đương Các bên quan hệ buôn bán đối lưu phải quan tâm đến cân trao đổi hàng hố Sự cân thể số mặt: - Cân mặt hàng - Cân giá - Cân tổng giá trị hàng hoá giao cho - Cân điều kiện giao hàng Các hình thức bn bán đối lưu : Hàng đổi hàng; giao dịch bù trừ; mua đối lưu; chuyển giao nghĩa vụ; bồi hoàn mua lại 1.1.2.4 Tạm nhập tái xuất Tái xuất xuất hàng nhập vào nước, không qua chế biến thêm, có trường hợp hàng khơng nước, sau nhập hàng, giao hàng cho người mua hàng nước thứ Giao dịch tái xuất bao gồm xuất nhập với mục đích thu lượng ngoại tệ lớn lượng ngoại tệ bỏ ban đầu Giao dịch kiểu luôn thu hót nước: nước xuất khẩu, nước tái xuất nước nhập Hình thức có ưu điểm xuất mặt hàng mà doanh nghiệp nước chưa đủ khả sản xuất để xuất có thu nhập ngoại tệ Nhược điểm hình thức doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nước xuất giá cả, thời gian giao hàng…với hình thức số ngoại tệ thu chiếm Ýt tổng kim ngạch xuất Để thực hình thức giao dịch địi hỏi phải có bên tham gia: Bên xuất khẩu, bên nhập bên tái xuất Do người ta gọi giao dịch giao dịch tam giác (Triangular Transaction) Và hàng hố trao đổi phải khơng qua chế biến nước tái xuất 1.1.2.5 Gia công quốc tế Đây phương thức kinh doanh bên (gọi bên nhận gia công) nhập nguyên liệu bán thành phẩm cho bên khác (gọi tắt bên đặt gia công) để chế biến thành phẩm sau giao lại cho bên đặt gia cơng nhận tiền gia cơng Có thể tiến hành hình thức gia công quốc tế sau: - Bên đặt gia công giao nguyên liệu bán thành phẩm cho bên nhận gia công sau thời gian chế tạo, sản xuất thu hồi sản phẩm - Có thể áp dụng hình thức kết hợp bên đặt gia cơng giao ngun vật liệu cịn bên nhận gia công cung cấp nguyên vật liệu phụ Ngày nay, gia cơng quốc tế hình thức phổ biến hoạt động ngoại thương nhiều nước Áp dụng hình thức giúp bên nhận gia cơng tạo nhiều công ăn việc làm cho dân cư nhận thiết bị công tiên tiến Đối với bên đặt gia cơng hưởng lợi họ tận dụng nguồn nhân công rẻ, nguồn vật liệu phụ sẵn có nước nhận gia cơng 1.1.2.6 Xuất theo Nghị định thư Đây hình thức xuất hoạt động xuất hàng hóa ký kết theo nghị định hai Chính phủ Hình thức chủ yếu áp dụng cho hàng hóa hàng trả nợ nước Xuất theo hình thức hạn chế rủi ro tốn, tiết kiệm chi phí nghiên cứu thị trường, giá hàng hóa dễ chấp nhận ngược lại với hình thức lợi nhuận thu thường không cao 1.1.2.7 Xuất chỗ Đây hình thức xuất mà hàng hóa XK không cần vượt qua biên giới quốc gia nhưng khách hàng mua thị trường Ở hình thức doanh nghiệp khơng cần phải đích thân nước đàm phán trực tiếp với người mua mà người mua lại tìm đến với DN doanh nghiệp tránh thủ tục rắc rối Hải quan, thuê phương tiện vận chuyển, khơng chi phí mua bảo hiểm hàng hóa.Hình thức thường áp dụng với nước mạnh du lịch,có nhiều tổ chức nước ngồi đóng quốc gia 1.1.3 Vai trị xuất kinh tế 1.1.3.1 Đối với kinh tế quốc gia Xuất thừa nhận hoạt động hoạt động kinh tế đối ngoại, phương tiện thúc đẩy kinh tế phát triển Việc mở rộng xuất phục vụ cho phát triển kinh tế mục tiêu quan trọng sách thương mại Đẩy mạnh xuất coi vấn đề có ý nghĩa chiến lược để phát triển kinh tế thực trình cơng nghiệp hố - đại hố đất nuớc Vai trò xuất thể mặt sau: Xuất tạo nguồn vốn chủ yếu cho NK phục vụ cho cơng nghiệp hố đại hố đất nước 10 Để cơng nghiệp hố đất nước thời gian ngắn, địi hỏi phải có số vốn lớn nhập máy móc, thiết bị, kỹ thuật tiên tiến Thực tiễn cho thấy nguồn ngoại tệ nhập nước (đặc biệt nước phát triển nh Việt Nam) đóng góp phần lớn phát triển kinh tế Các nguồn vốn huy động từ nguồn vốn sau:  Đầu tư nước ngồi, hình thức liên doanh liên kết  Vay nợ, viện trợ, tài trợ  Xuất hàng hoá dịch vụ Tầm quan trọng nguồn vốn đầu tư nước ngoài, vay nợ, viện trợ khơng phủ nhận được, song việc huy động vốn dễ dàng Khi sử dụng nguồn vốn nước vay cần phải chấp nhận thiệt thòi định dù cách hay cách khác phải hoàn lại vốn cho bên cho vay Bởi vậy, nguồn vốn quan trọng để nhập CNH-HĐH đất nước nguồn ngoại tệ thu từ hoạt động xuất Nguồn vốn định đến quy mô và tốc độ tăng trưởng nhập nói riêng kinh tế quốc dân nói chung Xuất đóng góp vào q trình dịch chuyển cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Cơ cấu sản xuất tiêu dùng giới thay đổi vơ mạnh mẽ Đó thành cách mạng khoa học công nghệ đại tạo chuyển biến tích cực kinh tế giới Đẩy mạnh hoạt động xuất giúp nước phát chuyển dịch cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế giới Có hai cách nhìn nhận tác động xuất sản xuất chuyển dịch cấu kinh tế