Luận văn cuối khóa Học viện tài LỜI NĨI ĐẦU Trong bối cảnh kinh tế phát triển nay, đặc biệt môi trường cạnh tranh ngày gay gắt, doanh nghiệp ln phải tìm cách để khơng tồn mà cịn phải đứng vững phát triển Muốn doanh nghiệp cần phải có chiến lược kinh doanh hiệu từ việc sử dụng vốn, tổ chức sản xuất kinh doanh việc tiêu thụ sản phẩm nhằm đạt mục tiêu cuối lợi nhuận Lợi nhuận doanh nghiệp xác định cách lấy doanh thu trừ khoản chi phí để tạo lợi nhuận với khoản giảm trừ doanh thu kỳ Tiết kiệm chi phí sản xuất hạ giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất biện pháp hàng đầu, có ý nghĩa lớn, góp phần tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm giá bán, tăng khối lượng sản phẩm tiêu thụ từ làm tăng lợi nhuận Vấn đề đặt doanh nghiệp phải xác định mức chi phí hợp lý mà đạt mục tiêu đặt Chính việc tổ chức tốt cơng tác kế tốn nói chung cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất, tính giá thành nói riêng xem cơng cụ hiệu góp phần nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, yêu cầu thiết doanh nghiệp SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài Xuất phát từ đó, Cơng ty Cổ Phần Everpia Việt Nam không ngừng đầu tư chiều sâu lấy chất lượng sản phẩm hàng đầu, hạ giá thành giá bán Chính điều giúp Công ty ngày nhận nhiều hợp đồng sản xuất lớn, mở rộng thị trường tiêu thụ, thu lợi nhuận lớn Trong thành công đú cú đóng góp khơng nhỏ cơng tác kế tốn nói chung kế tốn chi phí sản xuất, tính giá thành nói riêng Trước phát triển mạnh cơng tác sản xuất, cơng tác kế tốn Cơng ty bước hồn thiện trở thành công cụ quản lý sắc bén phục vụ cho cơng tác quản lý chi phí giá thành sản phẩm Nhận thức vấn đề đó, với kiến thức học trường thời gian tìm hiểu Công ty Cổ Phần Everpia Việt Nam, em mạnh dạn sâu nghiên cứu đề tài “Tổ chức cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Cơng ty Cổ Phần Everpia Việt Nam” Luận văn em Lời nói đầu Kết luận, nội dung luận văn gồm chương: Chương I: Lý luận chung kế toán tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất Chương II: Thực trạng cơng tác kế tốn tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm Cơng ty cổ phần Everpia Việt Nam Chương III: Hoàn thiện kế tốn chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm công ty cổ phần Everpia Việt Nam Bài luận văn hoàn thành với hướng dẫn trực tiếp thầy giáo TS Nguyễn Đình Đỗ giúp đỡ tận tình ban giám đốc, anh chị phịng Tài chính- kế tốn cơng ty Mặc dự cố gắng, thời gian thực tập có hạn, đồng thời trình độ kiến thức, kinh nghiệm chun mơn cịn hạn chế nên luận văn em khó tránh khỏi thiếu sót Em mong nhận góp ý, bảo thầy cơ, anh chị để giúp em hồn thiện nâng cao trình độ nghiệp vụ SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên: Nguyễn Thị Phương CHƯƠNG I LÍ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT 1.1 Sự cần thiết phải tổ chức kế tốn chi phí tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất 1.1.1 Chi phí sản xuất phân loại chi phí sản xuất 1.1.1.1 Khái niệm, chất chi phí sản xuất Hoạt động SXKD doanh nghiệp thực chất trình tiêu dùng yếu tố SXKD ( tư liệu lao động, đối tượng lao động sức lao động) để tạo sản phẩm, lao vụ, dịch vụ định nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng xã hội Sự tiêu hao yếu tố trình SXKD tạo chi phí tương ứng, chi phí tư liệu lao động, chi phí đối tượng lao động chi phí lao động sống Trên phương diện này, chi phí xác định tổng giá trị khoản giảm lợi ích kinh tế kỳ kế tốn, hình thức khoản tiền chi ra, khoản khấu trừ tài sản phát sinh khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu Chi phí sản xuất kinh doanh doanh nghiệp tồn hao phí lao động sống, lao động vật hố chi phí khác cần thiết mà doanh nghiệp chi trình hoạt động sản xuất kinh doanh biểu SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài thước đo tiền tệ, tính cho thời kỳ định Như vậy, chất chi phí sản xuất kinh doanh doanh nghiệp là: - Những phí tổn ( hao phí) yếu tố đầu vào trình SXKD gắn liền với mục đích kinh doanh - Lượng chi phí phụ thuộc vào khối lượng yếu tố sản xuất tiêu hao kỳ giá đơn vị yếu tố sản xuất hao phí - Được đo lường thước đo tiền tệ xác định khoảng thời gian xác định CPSX doanh nghiệp bao gồm nhiều loại, nhiều thứ khác Để thuận tiện cho công tác quản lý, hạch tốn, kiểm tra chi phí phục vụ cho việc định kinh doanh, CPSX cần phải phân loại theo tiêu thức phù hợp, phân loại theo tiêu thức chủ yếu sau:  Phân loại CPSX theo mục đích cơng dụng kinh tế: Tác dụng cách phân loại này: sở để kế toán tập hợp CPSX phục vụ cho cơng tác tính phân tích tiêu liên quan đến giá thành sản phẩm - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tồn chi phí ngun vật liệu sử dụng trực tiếp cho trình sản xuất chế tạo sản phẩm, lao vụ dịch vụ -Chi phí nhân cơng trực tiếp: Chi phí nhân cơng trực tiếp bao gồm tiền lương khoản trả trực tiếp cho cơng nhân sản xuất, khoản trích theo lương cơng nhân sản xuất kinh phí cơng đoàn, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế - Chi phí sản xuất chung: chi phí sản xuất chung chi phí sản xuất liên quan đến việc phục vụ quản lý sản xuất phạm vi phân xưởng, đội sản xuất Chi phí sản xuất chung bao gồm yếu tố chi phí sản xuất sau: + Chi phí nhân viên phân xưởng: bao gồm chi phí tiền lương, khoản phải trả, khoản trích theo lương nhân viên phân xưởng, đội sản xuất SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài + Chi phí vật liệu: bao gồm chi phí vật liệu dùng cho phân xưởng với mục đích phục vụ quản lý sản xuất + Chi phí dụng cụ: bao gồm chi phí cơng cụ dụng cụ dùng phân xưởng để phục vụ sản xuất quản lý sản xuất + Chi phí khấu hao TSCĐ: bao gồm tồn chi phí khấu hao TSCĐ thuộc phân xưởng sản xuất quản lý sử dụng + Chi phí dịch vụ mua : bao gồm toàn chi phí dịch vụ mua ngồi dùng cho hoạt động phuc vụ quản lý sản xuất phân xưởng, đội sản xuất + Chi phí khác tiền: khoản chi trực tiếp tiền dùng cho việc phục vụ quản lý sản xuất ỏ phân xưởng sản xuất  Phân loại CPSX theo nội dung, tính chất kinh tế chi phí: Theo cách phân loại người ta xếp chi phí cú cựng nội dung tính chất kinh tế vào loại yếu tố chi phí mà khơng phân biệt chi phí phát sinh đâu có tác dụng Cách phân loại gọi phân loại theo yếu tố chi phí Cách phân loại cịn gọi phân loại chi phí theo yếu tố CPSX doanh nghiệp bao gồm yếu tố sau: - Chi phí nguyên liệu vật liệu: bao gồm giá mua, chi phí mua NVL dùng vào hoạt động SXKD - Chi phí nhân cơng: khoản chi phí tiền lương phải trả cho người lao động, khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN theo tiền lương người lao động - Chi phí khấu hao máy móc thiết bị: bao gồm khấu hao tất TSCĐ dùng vào hoạt động SXKD kỳ doanh nghiệp - Chi phí dịch vụ mua ngồi: số tiền phải trả cho dịch vụ mua phục vụ cho hoạt động SXKD doanh nghiệp SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài - Chi phí khác tiền: khoản chi phí tiền phát sinh q trình SXKD ngồi yếu tố chi phí nói Tác dụng cách phân loại này: cho biết nội dung, kết cấu tỷ trọng loại chi phí doanh nghiệp sử dụng vào q trình sản xuất tổng CPSX, sở để lập phân tích dự tốn CPSX, cung cấp số liệu để lập thuyết minh báo cáo tài chính, từ để tính tổng hợp thu nhập quốc dân  Phân loại CPSX theo mối quan hệ với mức độ hoạt động: Theo cách phân loại CPSX chia thành: - Chi phí khả biến( biến phí): chi phí thay đổi tổng số có thay đổi mức độ hoạt động doanh nghiệp - Chi phí cố định( định phí): chi phí mà tổng số khơng thay đổi có thay đổi mức độ hoạt động đơn vị - Chi phí hỗn hợp: loại chi phí mà thân gồm yếu tố định phí biến phí Tác dụng cách phân loại này: có ý nghĩa quan trọng việc thiết kế, xây dựng mơ hình chi phí mối quan hệ chi phí- khối lượng- lợi nhuận, việc xác định điểm hoà vốn việc định kinh doanh quan trọng, sở để lập dự toán chi phí hợp lý ứng với mức hoạt động theo dự kiến 1.1.2 Giá thành sản phẩm phân loại giá thành sản phẩm 1.1.2.1 Khái niệm, chất giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm biểu tiền tồn hao phí lao động sống, lao động vật hoá chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp chi để sản xuất hoàn thành khối lượng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ định Bản chất giá thành sản phẩm chuyển dịch giá trị yếu tố CPSX vào sản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành Giá thành sản phẩm thước đo giá trị đòn bẩy kinh tế Giá thành sản phẩm thường mang tính khách quan chủ quan, đồng thời SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài đại lượng cá biệt, mang tính giới hạn tiêu, biện pháp quản lý chi phí 1.1.2.2 Phân loại giá thành sản phẩm  Phân loại giá thành sản phẩm theo sở số liệu thời điểm tính giá thành Theo cách giá thành sản phẩm chia thành loại: - Giá thành kế hoạch: giá thành sản phẩm tớnh trờn sở CPSX kế hoạch sản lượng kế hoạch Chỉ tiêu tính tốn trước tiến hành sản xuất sản phẩm, mục tiêu phấn đấu doanh nghiệp việc tiết kiệm hợp lý CPSX để hạ giá thành sản phẩm để phân tích, đánh giá tình hình thực kế hoạch hạ giá thành doanh nghiệp - Giá thành định mức: giá thành sản phẩm tớnh trờn sở định mức chi phí hành chi phí tính cho đơn vị sản phẩm Chỉ tiêu tính trước tiến hành sản xuất - Giá thành thực tế: giá thành sản phẩm tớnh trờn sở số liệu CPSX thực tế phát sinh kế toán tập hợp sản lượng sản phẩm sản xuất thực tế kỳ Chỉ tiêu tính sau q trình sản xuất, có sản phẩm hồn thành ứng với kỳ tớnh giỏ thành mà doanh nghiệp xác định, tiêu phản ánh kết phấn đấu doanh nghiệp việc sử dụng giải pháp tổ chức kinh tế, kỹ thuật để thực trình sản xuất sản phẩm, để xác định kết hoạt động SXKD doanh nghiệp  Phân loại giá thành sản phẩm theo phạm vi chi phí giá thành Theo cách phân loại giá thành sản phẩm chia thành: - Giá thành sản xuất toàn bộ: loại giá thành mà bao gồm tồn biến phí định phí thuộc CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC tính cho sản phẩm hồn thành SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài - Giá thành sản xuất theo biến phí: loại giá thành bao gồm biến phí thuộc CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC (biến phí sản xuất) tính cho sản phẩm hồn thành - Giá thành sản xuất có phân bổ hợp lý định phí sản xuất: loại giá thành bao gồm tồn biến phí sản xuất tính cho sản phẩm sản xuất hồn thành phần định phí sản xuất phân bổ sở mức hoạt động thực tế so với mức hoạt động theo công suất thiết kế - Giá thành tồn theo biến phí: loại giá thành sản phẩm bao gồm tồn biến phí( biến phí sản xuất, biến phí bán hàng, biến phí quản lý doanh nghiệp) tính cho sản phẩm tiêu thụ - Giá thành toàn sản phẩm tiêu thụ: bao gồm giá thành sản xuất chi phí ngồi giá thành sản xuất tính cho sản phẩm tiêu thụ, chi phí hội, chi phí chìm 1.1.3 Mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất giá thành sản phẩm hai mặt trình hoạt động sản xuất doanh nghiệp Nói đến chi phí sản xuất xét đến hao phí thời kỳ, cịn nói đến giá thành sản phẩm xem xét, đề cập đến mối quan hệ chi phí q trình cơng nghệ sản xuất chế tạo sản phẩm hoàn thành Xét mặt chất: chi phí sản xuất giá thành sản phẩm hai khái niệm giống nhau: chúng hao phí lao động chi phí khác doanh nghiệp Xét mặt lượng: chi phí sản xuất giá thành sản phẩm khác có sản phẩm sản xuất dở dang đầu kỳ cuối kỳ Sự khác mặt lượng mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm thể thông qua công thức tổng quát đây: Trong đó: Z = Ddk + C - Dck Z : Tổng giá thành sản phẩm DDK: Trị giá sản phẩm làm dở đầu kỳ SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài DCK: Trị giá sản phẩm làm dở cuối kỳ C : Tổng chi phí sản xuất phát sinh kỳ Xét mặt cơng tác kế tốn kế tốn chi phí sản xuất kế tốn giá thành sản phẩm bước công việc Chỉ cơng tác tập hợp chi phí sản xuất kỳ hồn tất việc tính giá thành tiến hành Như chi phí sản xuất giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiết với Sự tiết kiệm hay lãng phí chi phí sản xuất có tác động trực tiếp đến việc giảm hay tăng giá thành sản phẩm Vì quản lý giá thành sản phẩm gắn liền với quản lý chi phí sản xuất 1.1.4 Yêu cầu quản lý chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Chi phí giá thành sản phẩm tiêu quan trọng hệ thống tiêu kinh tế phục vụ cho công tác quản lý doanh nghiệp có mối quan hệ mật thiết với doanh thu, kết (lãi, lỗ) hoạt động sản xuất kinh doanh, cần chủ doanh nghiệp quan tâm mức Trong trình hoạt động sản xuất kinh doanh, nguyên tắc doanh nghiệp phải bảo đảm trang trải phí tổn đầu tư để sản xuất tiêu thụ sản phẩm Mặt khác, để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, ngồi chi phí sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải bỏ khoản chi phí cho hoạt động khác, tất chi phí tạo phí doanh nghiệp Như vậy, trình hoạt động mỡnh, cỏc doanh nghiệp đồng thời phải quan tâm mức đến chi phí chi phí sản xuất Tổ chức kế tốn chi phí, tính giá thành sản phẩm cách khoa học, hợp lý đắn có ý nghĩa lớn cơng tác quản lý chi phí, giá thành sản phẩm Việc tổ chức kiểm tra tính hợp pháp, hợp lý chi phí phát sinh doanh nghiệp, phận, đối tượng, góp phần tăng cường quản lý tài sản, vật tư lao động, tiền vốn cách tiết kiệm, có hiệu Mặt khác tạo điều kiện phấn đấu tiết kiệm chi phí hạ thấp giá thành sản phẩm Đó SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG LỚP K46/21.02 Luận văn cuối khóa Học viện tài điều kiện quan trọng tạo cho doanh nghiệp ưu cạnh tranh 1.2 Đối tượng kế tốn tập hợp chi phí sản xuất đối tượng tính giá thành 1.2.1 Đối tượng kế tốn tập hợp chi phí sản xuất Để phục vụ cho cơng tác quản lý, kiểm tra, kiểm sốt chi phí kế tốn phải xác định đối tượng kế toán tập hợp CPSX Đối tượng kế toán chi phí sản xuất phạm vi giới hạn để tập hợp chi phí sản xuất theo phạm vi giới hạn Để xác định đối tượng kế tốn vào mục đích sử dụng chi phí, vào đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh, quản lý sản xuất kinh doanh, quy trình cơng nghệ sản xuất sản phẩm, khả năng, trình độ yêu cầu quản lý doanh nghiệp Tùy thuộc vào đặc điểm tình hình cụ thể mà đối tượng kế tốn chi phí sản xuất doanh nghiệp là: - Từng sản phẩm, chi tiết sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng - Từng phân xưởng, giai đoạn cơng nghệ sản xuất - Tồn quy trình cơng nghệ sản xuất, tồn doanh nghiệp 1.2.2 Đối tượng tính giá thành sản phẩm Đối tượng tính giá thành sản phẩm đại lượng, kết hoàn thành định cần tổng hợp chi phí sản xuất để tính tổng giá thành giá thành đơn vị sản phẩm Như vậy, đối tượng tính giá thành sản phẩm khối lượng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành định mà doanh nghiệp cần tính tổng giá thành giá thành đơn vị sản phẩm Xác định đối tượng tính giá thành thường vào đặc điểm sản xuất doanh nghiệp, chủng loại đặc điểm sản phẩm yêu cầu quản lý, trình độ phương tiện kế tốn Đối tượng tính giá thành thường chọn sản phẩm hoàn thành, chi tiết phận sản phẩm SV NGUYỄN THỊ PHƯƠNG 10 LỚP K46/21.02