Lời mở đầu i i Một nhiệm vụ quan trọng việc quản lý đầu t xây dựng quản lý tốt công tác chuẩn bị đầu t, có việc lập, thẩm định phê duyệt dự án đầu t Thẩm định dự án đợc xem nh nhu cầu thiếu sở để định cấp giấy phép đầu t Thẩm định dự án đợc tiến hành tất dự án thuộc nguồn vốn, thành phần kinh tế Tuy nhiên, yêu cầu thẩm định dự án khác Trong năm qua, thực chủ trơng phát huy nội lực, nâng cao hiệu hợp tác quốc tế Đảng Nhà nớc nhằm tranh thủ tiềm năng, hội để phát triển kinh tế, đầu t trực tiếp nớc đà trở thành phận thiếu, đóng góp ngày lớn vào việc thùc hiƯn c¸c nhiƯm vơ kinh tÕ x· héi cđa đất nớc Là nguồn vốn giữ vai trò quan trọng đợc triển khai theo dự án lớn, Việt Nam cần nhận dự án đầu t trực tiếp nớc tốt mang lại lợi ích cho tổng thể kinh tế loại bỏ dự án xấu Để thực đợc mục tiêu đó, trình đánh giá dự án đầu t trực tiếp nớc sở thẩm định quan trọng Bộ Kế hoạch Đầu t với t cách quan đầu mối việc thu hút, quản lý dự án đầu t trực tiếp nớc thờng xuyên trọng tới công tác thẩm định dự án đầu t để định đầu t đề xuất báo cáo trình Chính Phủ định Để đa định ngày đắn phát huy mạnh mẽ hiệu qủa nguồn vốn đầu t trực tiếp nớc , việc nâng cao chất lợng tiến tới hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc đợc đặt ngày xúc Xuất phát từ lý trên, với lòng nhiệt tình muốn nâng cao hiểu biết lĩnh vực thẩm định dự án, thời gian thực tập Văn phòng thẩm định - Bộ Kế hoạch Đầu t, em đà tập trung sâu tìm hiểu công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc đà định chọn đề tài nghiên cứu HoànHoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc Bộ Kế hoạch Đầu t Do sù hiĨu biÕt vµ thêi gian thùc tËp cã hạn nên viết tránh khỏi thiếu sót Em mong nhận đợc ý kiến đóng góp thầy cô giáo bạn sinh viên để Chuyên đề đợc hoàn thiện Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến cô giáo Lu Thị Hơng cô cán Văn phòng thẩm định Bộ Kế hoạch Đầu t nơi em thực tập đà tận tình giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Mơc lơc i Ch¬ng 1: Lý ln chung công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc 1.1 Dự án đầu t trực tiếp nớc 1.1.1.Khái niệm đặc điểm dự án đầu t 1.1.2.Dự án đầu t trực tiếp nớc 1.1.2.1.Khái niệm, đặc điểm vai trò đầu t trực tiếp nớc 1.1.2.2 Các hình thức dự án đầu t trực tiếp nớc 1.1.2.2.1.Hợp đồng hợp tác kinh doanh 1.1.2.2.2 Doanh nghiệp liên doanh 1.1.2.2.3 Doanh nghiệp 100% vốn nớc 1.1.2.2.4 Hợp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao 1.2.Công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc 1.2.1.Tổng quan thẩm định dự án 1.2.2 Nội dung thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc 1.2.2.1 Thẩm định tài dự án 1.2.2.2.Thẩm định t cách pháp lý, lực tài nhà đầu t nớc Việt Nam 1.2.2.3.Thẩm định lợi ích kinh tế-xà hội 1.2.2.4.Thẩm định kỹ thuật công nghệ 1.2.2.5.Thẩm định mục tiêu dự án 1.2.2.6.Thẩm định mức độ phù hợp mục tiêu dự án với quy hoạch, tính hợp lý việc sử dụng đất, phơng án đền bù giải phóng mặt định giá tài sản góp vốn bên Việt Nam 1.2.3 Các bớc thẩm định quan đơn vị thực thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc 1.2.3.1.Các bớc thẩm định 1.2.3.2 Cơ quan, đơn vị thực thẩm định 1.2.4 Các nhân tố ảnh hởng tới công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc 1.2.4.1.Phơng pháp thẩm định 1.2.4.2 Lựa chọn đối tác 1.2.4.3.Môi trờng pháp luật 1.2.4.4.Thông tin 1.2.4.5.Quy trình thực thẩm định 1.2.4.6.Quản lý nhà nớc đầu t trực tiếp nớc 1.2.4.7.Đội ngũ cán thẩm định 1.2.4.8 Vấn đề định lợng tiêu chuẩn thẩm định dự án i iiii i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiiiiiiiii i i i i i iiiiiiiiiiiiiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i iiiiiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i iiiiiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i iiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiii i i iiiiiiiiiiiiiii i i iiiiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Chơng 2: Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc Bộ Kế hoạch Đầu t 2.1 Khái quát chung dự án đầu t trực tiếp nớc thời gian qua 2.1.1 Tình hình cấp giấy phép đầu t 2.1.2 Tình hình thực dự án 2.1.3 Đầu t trực tiếp nớc theo hình thức đầu t 2.1.4 Đầu t trực tiếp nớc theo ngành, lĩnh vực 2.1.5 Đầu t trực tiếp nớc theo đối tác đầu t 2.2 Quy trình tổ chức thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc Bộ Kế hoạch Đầu t 2.3 Ví dụ thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc Bộ Kế hoạch Đầu t i i i i i ii i i ii i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i ii i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 2.4 Đánh giá thực trạng công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc Bộ Kế hoạch Đầu t i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiiiiiiiii i i ch¬ng 3: Mét sè giải pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu t trực tiếp nớc Bộ Kế hoạch Đầu t 3.1 Triển vọng dự án đầu t trực tiếp nớc Việt Nam 3.2 Giải pháp 3.3 Kiến nghị i iiiiiiiiiiiii i i iiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Ch¬ng 1: i Lý luËn chung công tác thẩm định dự án đầu t trực tiÕp níc ngoµi i i i i i i i i i i i i i i i i 1.1 Dự án đầu t trực tiếp nớc 1.1.1.Khái niệm đặc điểm dự án đầu t i i i i iiiiiiii i i i i i i i i i i i i Đầu t hoạt động bỏ vốn với hy vọng thu lợi tơng lai Tầm quan trọng hoạt động đầu t, đặc điểm phức tạp mặt kỹ thuật, hậu hiệu kinh tế xà hội hoạt động đầu t đòi hỏi để tiến hành công đầu t phải có chuẩn bị cẩn thận nghiêm túc Sự chuẩn bị đợc thể việc soạn thảo dự án đầu t Có nghĩa công đầu t phải đợc thực theo dự án đạt hiệu mong muốn Dự án đầu t tập hợp hoạt động kinh tế đặc thù nhằm tạo nên mục tiêu cụ thể cách có phơng pháp sỏ nguồn lực định Một dự án đầu t bao gồm thành phần chính: + Mục tiêu dự án đợc thể hai mức: - Mục tiêu phát triển lợi ích kinh tế xà hội thực dự án đem lại - Mục tiêu trớc mắt mục đích cụ thể cần đạt đợc việc thực dự án + Các kết quả: kết cụ thể, có định lợng, đợc tạo từ hoạt động khác dự án Đây điều kiện cần thiết để thực đợc mục tiêu dự án + Các hoạt động: nhiệm vụ hành động đợc thực dự án để tạo kết định Những nhiệm vụ hành động với lịch biểu tr¸ch nhiƯm thĨ cđa c¸c bé phËn thùc hiƯn tạo thành kế hoạch làm việc dự án + Các nguồn lực: vật chất, tài ngời cần thiết để tiến hành hoạt động dự án Giá trị chi phí nguồn lực vốn đầu t cần cho dự án Trong thành phần kết đợc coi cột mốc đánh dấu tiến độ dự án Vì vậy, trình thực dự án phải thờng xuyên theo dõi đánh giá kết đạt đợc Những hoạt động có liên quan trực tiếp tới việc tạo kết đợc coi hoạt động chủ yếu phải đợc đặc biệt quan tâm i i i i i i i i i i i i i iiii i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 1.1.2.Dự án đầu t trực tiếp nớc 1.1.2.1.Khái niệm, đặc điểm vai trò đầu t trực tiếp nớc ( FDI) Đầu t trực tiếp nớc việc nhà đầu t nớc đa vào nớc sở vốn tài sản để tiến hành hoạt động đầu t Đầu t trực tiếp nớc hình thức chủ yếu đầu t quốc tế bao gồm đầu t trực tiếp ( FDI ),đầu t qua thị trờng chứng kho¸n (porfolio), cho vay cđa c¸c tỉ chøc kinh tÕ ngân hàng nớc (vay thơng mại ), nguồn vốn viện trợ phát triển thức ( ODA) Vay thơng mại lÃi suất cao nên dễ trở thành gánh nặng nợ nớc tơng lai Viện trợ bao gồm viện trợ không hoàn lại cho vay dài hạn với lÃi suất thấp từ tổ chức quốc tế phủ nớc tiên tiến Viện trợ không hoàn lại không trở thành nợ nớc nhng quy mô nhỏ thờng giới hạn lĩnh vực văn hoá, giáo dục cứu trợ Đầu t qua thị trờng chứng khoán không trở thành nợ nhng thay đổi đột ngột hành ®éng ( b¸n chøng kho¸n, rót tiỊn vỊ níc) cđa nhà đầu t nớc ảnh hởng mạnh đến thị trờng vốn, gây biến động tỷ giá iiiii i i i iiiiiiii i i i iiiiiiiiiiiiiiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i mỈt khác kinh tế vĩ mô Đầu t trực tiếp nớc ( FDI ) hình thức đầu t không trở thành nợ Đây nguồn vốn có tính chất Hoànbén rễ xứ nên không dễ rút thời gian ngắn Ngoài ra, đầu t trực tiếp nớc không đầu t vốn mà đầu t công nghệ tri thức kinh doanh nên dễ thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp đại phát triển kinh tế FDI có đặc điểm chủ yếu sau: + Đây hình thức đầu t vốn t nhân chủ đầu t tự định đầu t , định sản xuất kinh doanh tự chịu trách nhiệm lỗ lÃi Hình thức mang tính khả thi hiệu kinh tế cao, ràng buộc trị , không để lại gánh nặng nợ nần cho kinh tế + Chủ đầu t nớc điều hành toàn hoạt động đầu t doanh nghiệp 100% vốn nớc ngoài, tham gia điều hành doanh nghiệp liên doanh tuỳ theo tỷ lệ góp vốn Đối với nhiều nớc khu vực, chủ đầu t đợc thành lập doanh nghiệp 100% vốn nớc số lĩnh vực định đợc tham gia liên doanh với số vốn cổ phần bên nớc nhỏ 49%, 51% cổ phần lại nớc chủ nhà nắm giữ Trong đó, Luật đầu t nớc Việt Nam cho phép rộng rÃi hình thức 100% vốn nớc quy định bên nớc phải góp tối thiểu 30% vốn pháp định dự án + Thông qua đầu t nớc ngoài, nớc chủ nhà tiếp nhận đợc công nghệ, kỹ thuật tiên tiến, học hỏi kinh nghiệm quản lý Đây mục tiêu mà hình thức đầu t khác không giải đợc + Nguồn vốn đầu t không bao gồm vốn đầu t ban đầu chủ đầu t dới hình thức vốn pháp định mà trình hoạt động, bao gồm vốn vay doanh nghiệp để triển khai mở rộng dự án nh vốn đầu t từ nguồn lợi nhuận thu đợc Do đặc điểm mạnh riêng có nh phụ thuộc vào mối quan hệ trị hai bên; bên nớc trực tiếp tham gia quản lý sản xuất kinh doanh nên mức độ khả thi dự án cao, họ quan tâm đến hiệu kinh doanh, lựa chọn công nghệ thích hợp, nâng cao trình độ quản lý tay nghề công nhân có quyền lợi gắn chặt với dự án Đầu t trực tiếp nớc ngày có vai trò to lớn việc thúc đẩy trình phát triển kinh tế nớc đầu t nớc nhận đầu t Cụ thể là: + Đối với nớc đầu t , đầu t nớc giúp nâng cao hiệu sử dụng lợi sản xuất nơi tiếp nhận đầu t , hạ giá thành sản phẩm nâng cao tỷ suất lợi nhuận vốn đầu t xây dựng, đợc thị trờng cung cấp nguyên liệu ổn định với giá phải Mặt khác, đầu t nớc giúp bành trớng sức mạnh kinh tế nâng cao uy tín trị Thông qua việc xây dựng nhà máy sản xuất thị trờng tiêu thụ nớc mà nớc đầu t mở rộng đợc thị trờng tiêu thụ, tránh đợc hàng rào bảo hộ mậu dịch nớc + Đối với nớc nhận đầu t : có hai dòng chảy vốn đầu t nớc Đó dòng chảy vào nớc phát triển dòng chảy vào nớc phát triển - Đối với níc kinh tÕ ph¸t triĨn, FDI cã t¸c dơng lín việc giải khó khăn kinh tế, xà hội nh thất nghiệp lạm phát Qua FDI, tổ chức kinh tế nớc mua lại công ty, doanh nghiệp có nguy bị phá sản giúp cải thiện tình hình toán tạo công ăn việc làm cho ngời lao động FDI tạo điều kiện tăng thu ngân sách dới hình thức loại thuế để cải thiện tình hình bội chi ngân sách , tạo môi trờng cạnh tranh thúc đẩy phát triển kinh tế thơng mại, giúp ngời lao động cán quản lý học hỏi kinh nghiệm quản lý nớc khác i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i - Đối với nớc phát triển, FDI giúp đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế thông qua việc tạo doanh nghiệp mới, thu hút thêm lao động, giải phần nạn thất nghiệp nớc Theo thống kê Liên hợp quốc, số ngời thất nghiệp bán thất nghiệp nớc phát triển chiếm khoảng 35- 38% tổng số lao động FDI giúp nớc phát triển khắc phục tình trạng thiếu vốn kéo dài Nhờ vậy, mâu thuẫn nhu cầu phát triển to lớn với nguồn tài khan đợc giải quyết, đặc biệt thời kỳ đầu trình công nghiệp hoá_ thời kỳ mà thông thờng đòi hỏi đầu t tỷ lệ vốn lớn giai đoạn sau lớn nhiều lần khả tự cung ứng từ bên FDI phơng thức đầu t phù hợp với nớc phát triển, tránh tình trạng tích luỹ căng thẳng dẫn đến méo mó kinh tế không đáng xảy Theo sau FDI máy móc, thiết bị công nghệ giúp nớc phát triển tiếp cận với khoa học kỹ thuật Quá trình đa công nghệ vào sản xuất giúp tiết kiệm chi phí nâng cao khả cạnh tranh nớc phát triển thị trờng quốc tế Cùng với FDI, kiến thức quản lý kinh tế xà hội đại đợc du nhập vào nớc phát triển, tổ chức sản xuất nớc bắt kịp phơng thức quản lý công nghiệp đại, lực lợng lao động quen dần với phong cách làm việc công nghiệp nh hình thành dần đội ngũ nhà doanh nghiệp giỏi FDI giúp nớc phát triển mở cửa thị trờng hàng hoá nớc kèm với hoạt động marketing đợc mở rộng không ngừng Do công ty t độc quyền quốc gia đầu t trực tiếp vào nớc phát triển mà nớc bớc vào thị trờng xa lạ, chí xem nh Hoàn lÃnh địa cấm kỵ họ trớc FDI giúp tăng thu ngân sách nhà nớc thông qua thu thuế công ty nớc Từ nớc phát triển có nhiều khả việc huy động nguồn tài cho dự án phát triển Tuy nhiên, theo kinh nghiệm nớc tiếp nhận đầu t , bên cạnh u điểm FDI có hạn chế định Đó là: - Nếu đầu t vào môi trờng bất ổn định kinh tế trị nhà đầu t nớc dễ bị vốn - Nếu nớc sở quy hoạch đầu t cụ thể khoa học dẫn tới đầu t tràn lan, hiệu quả, tài nguyên thiên nhiên bị khai thác mức nạn ô nhiễm môi trờng nghiêm trọng xảy i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiiiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 1.1.2.2.C¸c hình thức dự án đầu t trực tiếp nớc i i i i i i i i i i i Dự án đầu t trực tiếp nớc loại dự án đầu t theo quy định luật đầu t nớc nội dung, hình thức đầu t Các hình thức đầu t nớc là: + Hợp đồng hợp tác kinh doanh + Doanh nghiƯp liªn doanh + Doanh nghiƯp 100% vèn nớc + Hợp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao ( BOT BTO BT ) 1.1.2.2.1.Hợp đồng hợp tác kinh doanh i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iiii i i i i i Hợp đồng hợp tác kinh doanh văn ký kết bên hợp doanh quy định trách nhiệm phân chia kết kinh doanh cho bên để tiến hành đầu t kinh doanh Việt Nam mà không thành lập pháp nhân i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh có đặc điểm sau: - Về đối tợng áp dụng hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh: Việc chọn hình thức đầu t ngời đầu t định Tuy Nhà nớc có quy định để hớng dẫn ngời đầu t Tại Việt Nam, nhà nớc quy định việc xây dựng, kinh doanh mạng viễn thông quốc tế, viễn thông nội hạt thực theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh Mét sè lÜnh vùc kh¸c cã thĨ ¸p dơng hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh doanh nghiệp liên doanh nh: khai thác chế biến dầu khí, xây dựng kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất; xây dựng; vận tải; du lịch lữ hành lĩnh vực không thuộc lĩnh vực đầu t có điều kiện theo quy định Nghị định số 10/1998/NĐ-CP - Khi thực hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh, bên tham gia không thành lập pháp nhân chung mà bên giữ pháp nhân chịu trách nhiệm hoạt động trớc pháp luật Tuy vậy, Chính phủ cho phép, trình kinh doanh, bên hợp doanh đợc quyền thoả thuận lập Ban điều phối để làm nhiệm vụ theo dõi, giám sát việc thực hợp đồng hợp tác kinh doanh Ban điều phối đại diện pháp lý cho bên hợp doanh Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể ban điều phối bên hợp doanh thoả thuận - Bên nớc tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh thực nghĩa vụ thuế, nghĩa vụ tài khác theo Luật đầu t nớc Việt Nam Còn bên Việt Nam thực nghĩa vụ theo quy định pháp luật áp dụng doanh nghiệp nớc - Luật đầu t nớc Việt Nam không quy định cụ thể nội dung góp vốn bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh Trong thực tế, bên thực góp vốn với nội dung tơng tự nh quy định bên tham gia doanh nghiệp liên doanh, khác không góp vốn pháp ®Þnh i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 1.1.2.2.2 Doanh nghiƯp liªn doanh i i i i Doanh nghiệp liên doanh doanh nghiệp đợc thành lập sở hợp đồng liên doanh ký hai bên nhiều bên để tiến hành đầu t, kinh doanh Trong trờng hợp đặc biệt, doanh nghiệp liên doanh đợc thành lập sở hiệp định ký kết Chính phủ nớc sở với Chính phủ nớc khác Các doanh nghiệp liên doanh đà đợc phép hoạt động Việt Nam đợc phép thành lập doanh nghiệp liên doanh với nhà đầu t nớc doanh nghiệp Việt Nam; với sở khám chữa bệnh, giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học đáp ứng điều kiện Chính phủ quy định; với ngời Việt Nam định c nớc với doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn nớc đà đợc thành lập ViÖt Nam i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Hình thức doanh nghiệp liên doanh: Doanh nghiệp liên doanh đợc thành lập Việt Nam theo hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, có nghĩa bên liên doanh chịu trách nhiệm khoản nợ nghĩa vụ tài sản khác doanh nghiệp liên doanh phạm vi số vốn đà cam kết góp vào doanh nghiệp Khác với công ty trách nhiệm hữu hạn nớc, bên liên doanh không thiết phải góp đủ vốn pháp định thành lập công ty Việc góp vốn đợc thoả thuận góp nhiều lần phù hợp với tiến độ thực dự án i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Vốn pháp định cđa doanh nghiƯp liªn doanh: i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Vốn pháp định doanh nghiệp liên doanh mức vốn bắt buộc phải có để thành lập doanh nghiệp, đợc ghi vào điều lệ doanh nghiệp Theo Luật đầu t nớc Việt Nam, vốn pháp định doanh nghiệp liên doanh phải 30% vốn đầu t doanh nghiệp Trong trờng hợp đặc biệt, tỷ lệ thấp 30% nhng phải đợc quan quản lý Nhà nớc đầu t nớc chấp thuận Thông thờng, trờng hợp doanh nghiệp liên doanh xây dựng kết cấu hạ tầng vùng có điều kiện kinh tế xà hội khó khăn, doanh nghiệp liên doanh miền núi, vùng sâu, vùng xa, doanh nghiệp liên doanh trồng rừng Đối với doanh nghiệp liên doanh nói trên, vốn pháp định thấp đến 20% vốn đầu t Trong khoản vốn góp bên Việt Nam, nhà đầu t thờng quan tâm khoản góp giá trị quyền sử dụng đất Giá trị quyền sử dụng đất góp vốn liên doanh đợc xác định tiền thuê đất tơng ứng với thời hạn liên doanh Trong thực tÕ, c¸c doanh nghiƯp ViƯt Nam cã thĨ gãp vèn giá trị quyền sử dụng đất với thời hạn thời hạn hoạt động liên doanh Tùy thuộc vào tình hình cụ thể mình, quốc gia quy định giới hạn phần góp vốn bên nớc doanh nghiệp liên doanh (thờng không 49%) Với nớc ta, nhằm thu hút nhiều vốn đầu t nớc ngoài, Luật đầu t nớc quy định phần góp vốn bên nớc bên nớc vào vốn pháp định doanh nghiệp liên doanh không bị hạn chế mức cao theo thoả thuận bên nhng không dới 30% vốn pháp định trừ trờng hợp Chính phủ quy định Trong số trờng hợp, vào lĩnh vực kinh doanh, công nghệ, thị trờng, hiệu kinh doanh lợi ích kinh tế xà hội khác dự án, quan cấp giấy phép đầu t xem xét cho phép bên nớc tham gia liên doanh có tỷ lệ góp vốn pháp định thấp đến 20% Luật đầu t nớc không quy định mức tối thiểu bên Việt Nam phải góp vốn, nhng thực tế bên Việt Nam thờng góp 30-40% vốn pháp định Đối với doanh nghiệp liên doanh nhiều bên, Chính phủ quy định tỷ lệ góp vốn tối thiểu bên Việt Nam Đối với dự án quan trọng Chính phủ quy định, ký kết hợp đồng liên doanh, bên liên doanh thoả thuận thời điểm, phơng thức tỷ lệ tăng vốn góp bên Việt Nam vốn pháp định doanh nghiệp liên doanh Vốn pháp định đợc bên góp trọn lần thành lập doanh nghiệp liên doanh góp phần thời gian hợp lý Các bên thoả thuận phơng thức, tiến độ góp vốn pháp định ghi vào hợp đồng liên doanh phù hợp với giải trình kinh tế- kỹ thuật hồ sơ dự án Trong trình hoạt động, doanh nghiệp liên doanh không đợc giảm vốn pháp định nhng đợc tăng thêm Việc tăng vốn pháp định, thay đổi tỷ lệ góp vốn bên liên doanh Hội đồng quản trị định phải đợc quan cấp giấy phép đầu t chuÈn y i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Cơ quan lÃnh đạo điều hành doanh nghiệp liên doanh: a Hội đồng quản trị: Cơ quan lÃnh đạo doanh nghiệp liên doanh Hội đồng quản trị gồm đại diện bên tham gia liên doanh Các bên tham gia liên doanh định ngời tham gia Hội đồng quản trị theo tỷ lệ tơng ứng với phần góp vốn pháp định doanh nghiệp liên doanh - Chủ tịch Hội đồng quản trị: Chủ tịch Hội đồng quản trị doanh nghiệp liên doanh bên liên doanh thoả thuận cử Nhiệm vụ, quyền hạn chủ tịch Hội đồng quản trị đợc ghi điều lệ doanh nghiệp bao gồm nội dung là: trách nhiệm triệu tập, chủ trì họp Hội đồng quản trị giám sát việc i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i thùc nghị Hội đồng quản trị Chủ tịch Hội đồng quản trị không trực tiếp lệnh cho Tổng giám đốc Phó tổng giám đốc doanh nghiệp liên doanh - Nguyên tắc làm việc Hội đồng quản trị: Hội đồng quản trị doanh nghiệp liên doanh thực chức quản trị doanh nghiệp thông qua chế định, đôn đốc, giám sát việc thực nghị đó.Những vấn đề quan trọng tổ chức hoạt động doanh nghiệp liên doanh phải Hội đồng quản trị định theo nguyên tắc trí thành viên Hội đồng quản trị có mặt họp Những vấn đề quan trọng là: Bổ nhiệm, miễn nhiệm Tổng giám đốc, phó Tổng giám đốc thứ nhất, kế toán trởng Sửa đổi, bổ sung ®iỊu lƯ doanh nghiƯp liªn doanh Dut qut toán thu chi tài hàng năm toán công trình xây dựng Vay vốn đầu t Các bên tham gia liên doanh thoả thuận điều lệ doanh nghiệp vấn đề khác cần đợc định theo nguyên tắc trí Đối với vấn đề khác, Hội đồng quản trị định theo nguyên tắc biểu bán số thành viên Hội đồng quản trị có mặt häp i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i b Tổng giám đốc phó Tổng giám đốc Tổng giám đốc phó Tổng giám đốc doanh nghiệp liên doanh có nhiệm vụ quản lý điều hành công việc hàng ngày doanh nghiệp + Tổng giám đốc ngời đại diện cho doanh nghiệp trớc án quan nhà nớc + Tổng giám đốc chịu trách nhiệm trớc Hội đồng quản trị hoạt động doanh nghiệp liên doanh i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i Vấn đề thuê tổ chức quản lý doanh nghiệp Căn vào lĩnh vùc kinh doanh, tÝnh chÊt cđa dù ¸n , Héi đồng quản trị doanh nghiệp liên doanh đợc thuê tổ chức quản lý để điều hành hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Các doanh nghiệp có vốn đầu t nớc muốn thuê tổ chức quản lý phải có điều kiện theo quy định i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 1.1.2.2.3 Doanh nghiệp100% vốn đầu t níc ngoµi i i i i i i i Doanh nghiệp 100% vốn đầu t nớc doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà đầu t nớc ngoài, nhà đầu t nớc thành lập Việt Nam, tự quản lý tự chịu trách nhiệm kết kinh doanh Doanh nghiệp 100% vốn nớc có hình thức nội dung tơng tự doanh nghiệp liên doanh Cụ thể: - Doanh nghiệp 100% vốn đầu t nớc thành lập theo hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, có t cách pháp nhân theo pháp luật Việt Nam - Vốn pháp định doanh nghiệp100% vốn đầu t nớc phải 30% vốn đầu t Đối với dự án xây dựng công trình kết cấu hạ tầng vùng có điều kiện kinh tế-xà hội khó khăn, dự án đầu t vào miền núi, vùng sâu, vùng xa, trồng rừng, tỷ lệ thấp đến 20% - Trong trình hoạt động, doanh nghiệp 100% vốn đầu t nớc không đợc giảm vốn pháp định i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i - Hồ sơ xin cấp giấy phép đầu t thành lập doanh nghiệp 100% vốn đầu t nớc tơng tự nh doanh nghiệp liên doanh , khác chỗ hợp đồng liên doanh Điều lệ doanh nghiệp 100% vốn đầu t nớc phải bảo đảm nội dung theo quy định nh sau: - Quốc tịch, địa chỉ, đại diện có thẩm quyền nhà đầu t nớc ngoài; - Tên, địa doanh nghiệp; - Mục tiêu phạm vi kinh doanh doanh nghiệp; - Vốn đầu t , vốn pháp định , phơng thức, tiến độ góp vốn tiến độ xây dựng; - Các nguyên tắc tài chính; - Thời hạn hoạt động, kết thúc, giải thể doanh nghiệp; - Quan hệ lao động doanh nghiệp, kế hoạch đào tạo cán quản lý, kỹ thuật, nghiệp vụ công nhân; - Thủ tục sửa đổi điều lệ doanh nghiệp; - Đại diện cho doanh nghiệp trớc án, trọng tài quan nhà nớc Việt Nam Theo quy định nay, ngời đại diện cho doanh nghiệp 100% vốn đầu t nớc Tổng giám đốc doanh nghiệp Trờng hợp Tổng giám đốc không thờng trú Việt Nam phải uỷ quyền cho ngời đại diện ngời đại diện phải ngời thờng trú Việt Nam i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 1.1.2.2.4 H×nh thức hợp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao i i i i i i i i i i Hỵp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao ( viết tắt theo tiéng Anh BOT) thuật ngữ để mô hình hay cấu trúc sử dụng đầu t t nhân để thực xây dựng sở hạ tầng đợc dành riêng cho khu vực nhà nớc Hoàn Tài trợ dự án điểm mấu chốt phơng thức đầu t BOT, nghĩa bên cho vay xem xét tới tài sản nguồn thu dự án để hoàn trả lại vốn vay thay nguồn bảo lÃnh khác nh bảo lÃnh Chính phủ hay tài sản nhà tài trợ dự án BOT hình thức đầu t Việt Nam nhng đà đợc triển khai thành công nhiều nớc giới nớc phát triển (nh Trung Quốc, Philippin) thiếu vốn để phát triển sở hạ tầng cho kinh tế Ngày 23/12/1992 Quốc hội CHXHCN Việt Nam đà bổ sung hình thức đầu t BOT vào Luật đầu t nớc Việt Nam Chính phủ Việt Nam đà ban hành Nghị định 87CP ngày 23/11/1993 Nghị định 62/1998/NĐ-CP quy chế đầu t theo hợp đồng BOT cho đầu t nớc Việt Nam Theo loại hình đầu t có hình thức đầu t : - Hợp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao (BOT) ; - Hợp đồng xây dựng- chuyển giao- kinh doanh ( BTO); - Hợp đồng xây dựng- chuyển giao (BT); Hợp đồng BOT văn ký kết quan nhà nớc chủ nhà có thẩm quyền nhà đầu t nớc để xây dựng công trình kết cấu hạ tầng( kể mở rộng, nâng cấp, đại hoá công trình) kinh doanh thời hạn định để thu hồi vốn đầu t có lợi nhuận hợp lý, hết thời hạn kinh doanh, nhà đầu t nớc chuyển giao không bồi hoàn công trình cho nớc chủ nhà Hợp đồng BTO có nội dung khác với BOT là: sau xây dựng xong, nhà đầu t nớc chuyển giao công trình cho nớc chđ nhµ, ChÝnh phđ i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i iiiii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i iii i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i