Mở đầu Kinh tế Việt Nam đóng vai trò mét bé phËn cđa nỊn kinh tÕ thÕ giíi vµ cđa c¸c mèi quan hƯ kinh tÕ qc tÕ, nỊn kinh tế nớc ta chủ yếu phải chịu tác ®éng cđa mäi sù biÕn ®ỉi nỊn kinh tÕ giới nh mối quan hệ kinh tế quốc tế Điều có nghĩa việc tham gia vào quan hệ kinh tế điều kiện cần thiết mang tính tất yếu khách quan có lợi cho phát triển thành phần kinh tế tham gia, có Việt Nam Nghị định số 57/1998/NĐ- CP mà Chính phủ ban hành ngày 31/7/1998 đà tạo điều kiện cho tất doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế tiến hành hoạt động nhập khẩu.Thủ tục để đợc phép nhập đơn giản, doanh nghiệp phải đăng ký m· sè doanh nghiƯp nhËp khÈu t¹i Tỉng cơc Hải quan tỉnh (Thành phố) tiến hành nhập mặt hàng phù hợp với giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, cã nhiỊu doanh nghiệp nhiều lý không muốn thực hoạt động nhập mà uỷ thác cho doanh nghiệp xuất nhập khác Điều dẫn đến tình trạng số lợng hợp đồng nhập uỷ thác không ngừng tăng lên nhu cầu loại hàng hoá có giá trị lớn nh máy móc thiết bị, dây truyền công nghệ đại Tổng công ty Thµnh An lµ mét doanh nghiƯp nhµ níc thùc hoạt động kinh doanh nhiều lĩnh vực Trong hoạt động nhập Tổng công ty thực hiƯn kinh doanh nhËp khÈu ủ th¸c Víi lý ln kinh tế đà đợc học trờng kết hợp với thực tế quan sát phòng kinh tế đối ngoại, em nhận thấy sâu vào nghiên cứu hoạt động uỷ thác đem lại kiến thức quý giá cho thân, dựa tình hình thực tế để đạt đợc giải pháp thích hợp góp phần thúc đẩy hoàn thiện phơng thức nhập uỷ thác Tổng công ty em đà lựa chọn đề tài: Hoàn thiện phơng thức nhập uỷ thác Tổng công ty Thành An để làm chuyên đề tốt nghiệp Kết cấu chuyên đề phần mở đầu phần kết luật gồm ch¬ng Ch¬ng Lý ln chung vỊ nhËp khÈu ủ thác Chơng Thực trạng hoạt động sản xuất- kinh doanh việc thực phơng thức nhập uỷ thác Tổng công ty Thành An Chơng Một số giải pháp hoàn thiện phơng thức nhập uỷ thác Tổng công ty Thành An Qua em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo: TS Nguyễn Anh Tuấn cán nhân viên Tổng công ty đặc biệt anh chị Phòng kinh tế đối ngoại đà giúp em hoàn thành chuyên đề thực tập Chơng I: Lý Ln chung vỊ nhËp khÈu ủ th¸c I Ngn gốc, vai trò, đặc điểm phơng thức nhập uỷ thác hoạt động kinh doanh xuất nhập Nhập hàng hoá phát phơng thức Nhập uỷ thác hoạt động kinh doanh xt nhËp khÈu 1.1 Kh¸i niƯm vỊ nhËp nhập uỷ thác Hoạt động xuất nhập hàng hoá nói chung hoạt động nhập nói riêng hoạt động mua bán hàng hoá thơng nhân Việt Nam với thơng nhân nớc theo hợp đồng mua bán hàng hoá, bao gồm hoạt động tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập chuyển hàng hoá Đối tợng hoạt động nhập loại hàng hoá phù hợp với ngành nghề ghi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh từ mặt hàng thuộc danh mục hàng hoá cần xuất nhập mặt hàng tạm ngừng xuất nhËp khÈu C¸c doanh nghiƯp kinh doanh xt nhËp khÈu tiến hành theo phơng thức trực tiếp (trực tiếp quan hệ, giao dịch, ký kết hợp đồng, toán ) hay phơng thức uỷ thác nhng thông thờng phơng thức trực tiếp đợc tiến hành doanh nghiệp có đủ khả tổ chức, đàm phán, ký kết hợp đồng, am hiểu đối tác am hiểu thị trờng nh mặt hàng nhập Ngợc lại cha thật am hiểu thị trờng hay bạn hàng cha đủ khả tổ chức, đàm phán ký kết hợp đồng nhập khẩu, doanh nghiệp tiến hành nhập hàng hoá theo phơng thức uỷ thác Nhập uỷ thác hoạt động dịch vụ thơng mại dới hinh thức thuê nhận làm dịch vụ nhập Hoạt động đợc thực sở hợp đồng uỷ thác nhập doanh nghiệp phù hợp với quy đinh pháp lệnh hợp đồng kinh tế Cũng theo Chủ thĨ : Chđ thĨ ủ th¸c nhËp khÈu : TÊt doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh nớc (hoặc giấy phép kinh doanh xuất nhập đợc uỷ thác nhập ) Chủ thể nhận uỷ thác nhập : Tất doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh xuất nhập đợc phÐp nhËn ủ th¸c nhËp khÈu 1.2 Sù xt hiƯn phơng thức nhập uỷ thác hoạt động kinh doanh xuất nhập * Giai đoạn trớc năm 1985: Hoạt động xuất nhập nhà nớc độc quyền thống quản lý với chế quản lý tập chung, quan liêu, bao cấp Việc hoạt ®éng xt nhËp khÈu cđa c¸c tỉ chøc kinh tÕ thông qua tổ chức xuất nhập Trung Ương Thực chất hoạt động xuất nhập ném hàng qua sở sản xuất, giao lại theo kế hoạch nhà nớc quan cấp giao cho để thu gom lại xuất sở nghi định th với phủ nớc ngoài, chủ yếu nớc xà hội củ nghĩa cũ trớc Tổ chức hoạt động xuất nhập thời kỳ nhà nớc độc quyền quản lý thông qua tổng công ty Trung Ương Nhập kế hoạch định trớc giao cho tổ chức chuyên ngành thực Do trớc đơn vị sản xuất kinh doanh hàng hoá xuất nhập đợc nhập hàng hoá vật t theo phơng thức uỷ thác -tức phải thông qua tổ chức chuyên ngành đợc nhà nớc giao * Tại đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ VI (1986) đến với đờng lối đổi Đảng khởi xớng, nhà nớc ®· ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung lĩnh vực hoạt động xuất nhập nói riêng, theo quan điểm mở rộng hoạt động xuất nhập khẩu, cho phép tất đơn vị tổ chức kinh tế tỉnh thành phố đợc trực tiếp tham gia xuất nhập đảm bảo đợc số yêu cầu cần thiết vốn, sở vật chất, chất lợng hàng hoá, trình độ cán quản lý kinh doanh Do đơn vị nhËp khÈu cã thĨ tiÕn hµnh nhËp khÈu trùc tiÕp hay nhập uỷ thác lựa chọn họ sở tính kinh tế hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Kinh tế thị trờng tạo môi trờng cho doanh nghiệp phát triển với mối quan hệ kinh tế đa dạng, kéo theo nhiều loại hình kinh doanh đời Trong kinh tế thị trờng có nhiều thành phần kinh tế, quan hệ qua lại thành phần kinh tế, tất doanh nghiệp hoạt đông ngành, lĩnh vực cần thiết, mang tính khách quan thể sống doanh nghiệp Mọi doanh nghiệp phải biết sử dụng tối đa triệt để lợi nh tiềm nội lực nhằm đem lại hiệu cao hoạt động doanh nghiệp, thông qua việc phân tích đánh giá chi phí hội Với lợi sẵn có doanh nghiệp thơng mại đặc biệt doanh nghiệp xuất nhập đứng đảm nhiệm hoạt động xuất nhập cho đơn vị chuyên môn lĩnh vực xuất nhâp nhng lại có nhu cầu hàng hoá, dịch vụ muốn nhập Do muốn nhập hàng theo nhu cầu để đạt đợc mục tiêu lợi nhuận doanh nghiệp cần nhập uỷ thác cho doanh nghiệp hoạt động thơng mại quốc tế có t cách pháp lý nhập thông qua hợp đồng uỷ thác hai bên Bên uỷ thác nhập bên nhận uỷ thác nhập Đặc biệt kinh tế thị trờng, loại hình dịch vụ ngày phát triển, doanh nghiệp hoạt động thơng mại quốc tế nhận thức đợc điều khai thác triệt để lợi Từ nhân tố chủ quan khách quan thời kỳ, nhu cầu loại hình dịch vụ diễn theo xu hớng tăng dần Do xuất loại hình uỷ thác tính thiết yếu loại hình ngày đợc nhận thức rõ 2.Vai trò phơng thức nhập uỷ thác hoạt động kinh tế 2.1.Vai trò hoạt động kinh tế quốc dân Nhập uỷ thác hình thức hoạt động nhập khẩu, mà vai trò nhập vai trò nhËp khÈu ủ th¸c, thĨ nh sau: -NhËp khÈu tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ, thúc đẩy trình chuyển dịch cấu theo hớng công nghiệp hoá đại hoá -Xoá bỏ tình trạng độc quyền, phá vỡ triệt để kinh tế ®ãng, chÕ ®é tù cung tù cÊp, ®ång thêi bæ xung kịp thời mặt hàng thiếu nớc cha sản xuất đợc nhu cầu thị trờng cần thiết - Cải thiện mức sống, nâng cao khả cạnh tranh hàng hoá sản xuất nớc: Nhập mở rộng khả tiêu dùng nớc, cho phép tiêu dùng lợng hàng hoá nhiều khả sản xuất nớc đồng thời hàng hoá đựợc đa dạng chủng loại, quy cách cho phép thoả mÃn tốt nhu cầu nớc tạo cạnh tranh hàng ngoại hàng nội - Nhập cầu nối thông suốt kinh tế thị trờng nớc khác nhau, tạo điều kiện cho phân công lao động hợp tác quốc tế, phát huy đợc lợi so sánh đất nớc sở chuyên môn hoá Bên cạnh vai trò nhập uỷ thác có vai trò quan trọng, trực tiếp đơn vị uỷ thác nhập nhận uỷ thác nhập 2.2 Đối với đơn vị tham gia nhập uỷ thác: 2.2.1 Đối với đơn vị uỷ thác: -Tạo điều kiện cho cá nhân, tổ chức dù không đủ điều kiện tiến hành họat động thông qua hình thức uỷ thác nhập vai trò quan trọng, khắc phục đợc tình trạng số đơn vị không đủ t cách pháp nhân, thiéu kinh nghịêm thị trờng tìm hiểu bạn hàng, mặt hàng nhập hay đội ngũ cán bé cha ®đ kinh nghiƯm tham gia nhËp khÈu trùc tiếp, mà đáp ứng đợc nhu cầu nớc, tiếp tục trì sản xuất -Hạn chế rủ ro cho doanh nghiệp mà họ cha thực cã kinh nghiƯm häat ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp Với mặt hàng phức tạp, yêu cầu cao kỹ thuật nh máy móc, thiết bị, đồ ding cao cấp, để đảm bảo đợc mặt hàng tốt, phù hợp với yêu cầu đề tốt đơn vị nên uỷ thác công việc cho doanh nghiệp, đơn vị chuyên kinh doanh xuất nhập có kinh nghiệm hiểu biết -Đáp ứng nhu cầu không thờng xuyên mặt hàng xuất nhập số đơn vị Một số đơn vị kinh doanh rộng, xuất nhập khâu toàn häat ®éng kinh doanh cđa hä Xong ®Ĩ phơc vơ cho sản xuất cần phải nhập số mặt hàng nhng với khối lợng số lợng không lớn Để giảm bớt khâu liên quan ®Õn nhËp khÈu trùc tiÕp nh :Chun hµng vỊ níc, phân loại chủng loại làm thủ tục hải quan toán chọ đà uỷ thác cho đơn vị xuất nhập chuyên nghiệp mà cần toán khoản nhỏ phí uỷ thác -Giúp doanh nghiệp hoạt động kinh doanh hiệu sở tính toán chi phí hội Trong kinh doanh doanh nghiệp biết phân tích đánh giá tận dụng hội thời chi phí hợp lí khai thác đắn yếu tố thị trờng doanh nghiệp tồn phát triển.Nh sở so sánh giữ chi phÝ mµ doanh nghiƯp trùc tiÕp tham gia nhËp khÈu víi chi phÝ cho nhËp khÈu ủ th¸c nÕu lín doanh nghiệp nên tiến hành nhập theo phơng thức uỷ thác 2.2.2 Đối với đơn vị nhận uỷ thác -Tăng doanh thu tạo công ăn việc làm cho ngời lao động Họat động nhập uỷ thác hình thức kinh doanh doanh nghiƯp nã mang l¹i thu nhËp cho doanh nghiƯp NhËp uỷ thác cách tốt tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiến hành họat động kinh doanh điều kiện thiếu vốn -Đa dạng hoá họat động kinh doanh, nâng cao khả cạnh tranh họat động kinh doanh nhập loại hình dịch vụ việc kinh doanh nhập uỷ thác kết hợp với loại hình kinh doanh doanh khác đóng vai trò quảng cáo khuyếch trơng tăng uy tín cho doanh nghiệp Đó cách doanh nghiệp giữ mối làm ăn lâu dài với đối tác nớc trì phát triển họat động kinh doanh doanh nghiệp 2.3 Đối với nhà nớc Họat động nhập uỷ thác phơng pháp để nhà nớc dễ dàng việc quản lí nhập thông qua việc quản lí đơn vị đầu ngành đơn vị chuyên kinh doanh nhập uỷ thác đồng thời góp phần đa dạng hoạt động kinh doanh dịch vụ kinh tế chuyển dịch cấu theo hớng chuyên môn hoá cao giảm bớt khó khăn bất cập kếm hiệu công tác kinh doanh thực thêo phơng thức nhà nớc đề Đặc điểm phơng thức nhập uỷ thác -Nhập uỷ thác kinh doanh hình thức kinh doanh dịch vụ đơn vị xuất- nhập thực chất hình thức nhập qua trung gian thơng mại doanh nghiệp nhận uỷ thác nhập hoạt động dịch vụ thơng mại doanh nghiệp trung gian tiến hành để hởng khoản thù lao gọi phí uỷ thác -Trong họat động nhập doanh nghiệp nhận uỷ thác bỏ vốn xin hạn ngạch nghiên cứu thị trờng tiêu thụ nh tiêu thụ hàng hoá nhập mà đứng làm đại diện cho bên uỷ thác để tìm kiếm giao dịch với bạn hàng nớc kí kết thực hợp đồng uỷ thác nh thay mặt bên uỷ thác khiếu lại bồi thờng có tổn thất xảy -Sau đà thùc hiƯn xong mäi c«ng viƯc doanh nghiƯp nhËn ủ thác nhận đợc thù lao gọi lệ phí uỷ thác Phí uỷ thác đopực tính theo tỷ lệ thoả thuận tổng gía trị hợp đồng giữ hai bên -Khi tiến hành nhập uỷ thác doanh nghiệp đợc tính phí uỷ thác vào doanh thu không đợc tính giá trị nhập uỷ thác vào doanh thu đồng thời chịu thuế thu nhập doanh nghiệp phần phí uỷ thác nhận đợc -Khi nhập uỷ thác doanh nghiệp nhận uỷ thác phải lập hai hợp đồng là: Hợp đồng nội ( hợp đồng bên uỷ thác nhập bên nhận uỷ thác ) gọi hợp đồng uỷ thác nhập Hợp đồng ngoại ( kí kết nớc bên nhận uỷ thác) gọi hợp đồng thơng mại quốc tế, hợp đồng xuất nhập *Hợp đồng uỷ thác nhập có đặc điểm sau -Chủ thể: Bên nhận uỷ thác nhập phải có giấy phép đăng kÝ kinh doanh xt nhËp khÈu vµ chØ víi t cách trung gian thơng mại thực nhập theo yêu cầu bên -Mục đích: qua hợp ®ång ủ th¸c chđ thĨ doanh nghiƯp sÏ ủ qun cho doanh nghiệp đà đăng kí kinh doanh xuất nhập thay đơn vị nhập số mặt hàng phải không thuộc hàng hoá nhà cấm nhập phải phù hợp với mặt hàng mà doanh nghiệp kinh doanh -Về nội dung: Hợp đồng uỷ thác nhập có nội dung liên quan đến hợp đồng nhập việc thực hợp đồng uỷ thác nhập phải gắn liền với hợp đồng nhập -Về luật áp dụng:Ngoài luật áp dụng chung với hợp đồng kinh tế khác, hợp đồng uỷ thác nhập cần phải chịu điều chỉnh số văn pháp luật riêng lĩnh vực uỷ thác -Trách nhiệm nghĩa vụ bên nhận uỷ thác phải cung cấp cho bên uỷ thác thông tin thị trờng giá khách hàng có liên quan đến đơn hàng uỷ thác nhập Bên uỷ thác bên nhận uỷ thác thơng lợng kí kết hợp đồng ủy thác Quyền nghĩa vụ bên hai bên thoả thuận ghi hợp đồng *Hợp đồng nhập có đặc điểm sau -Chủ thể: Kí kết chủ thể có trụ sở kinh doanh nớc khác -Đối tợng: Hàng hoá mà luật quốc gia tập quán quốc tế cho phép hàng hoá phải chuyển qua biên giới quốc gia -Về sở pháp lí: Luật điều chỉnh hợp đồng luật nớc xuất nhập điều ớc quốc tế mà nớc đà thoả thuận cam kết thực -Đồng tiền toán ngoại tệ có nguồn gốc ngoại tệ đói với bên hai bên kí kết hợp đồng -Về ngôn ngữ: Ngôn ngữ hợp đồng phải ngôn ngữ thống hai bên thống với ngôn ngữ tài liệu khác Các văn pháp lí liên quan đến phơng thức nhập uỷ thác Nhập uỷ thác gắn liền với hoạt ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung, vËy ho¹t ®éng xuất nhập đợc khuyến khích phát triển thúc đẩy phát triển họat động nhập uỷ thác Do đề cập đến văn pháp lí liên quan đến phát triển nhập uỷ thác không đề cập đến văn quy định hoạt động xuất nhập Từ sau năm 1986 đến đờng nối đổi đảng đề xớng họat động xuất nhập dà dọc đẩy mạnh theo cho phép tất đơn vị tổ chức kinh tế tham gia xuất nhập nêú đảm bảo đợc số yêu cầu cần thiết tính pháp lí vốn Trên sở nhà nớc đà ban hành lọat lọai văn nh: -Quyết địinh 177- HĐBT ngày 16/6/1985 quy định sách biện pháp đẩy mạnh xuất nhập khẩu, tăng cờng XNK -Quyết định 305-CT 30/09/1988 cấp hạn ngạch giấy phép XNK hàng hoá -Nghị định 64-HĐBT 10/06/1989 hội đồng trởng nói chấn chỉnh đổi chế quản lý XNK -Chỉ thị số 131-CT ngày 03/05/1990 chủ tịch hội đồng trởng tiếp tục đổi sách chế quản lý hoạt động XNK Với nội dung cần xắp xếp lại tổ chức kinh doanh XNK để tạo sức cạnh tranh có lợi với thị trờng bên ngoài, khuyến khích sở sản xuất trực tiếp chế biến hàng xuất liên doanh với đơn vị hoạt động xuất nhập thông qua hợp đồng kinh tế, hạn chế xuất nhập nguyên liệu thô nhiều chủ thể tổ chức kinh tế tham gia hoạt động XNK làm cho kim ngạch XNK chung nớc tăng nhanh, hiệu tăng, tính động hoạt động khai thác, tổ chức sản xuất mở rộng thị trờng đợc đẩy mạnh Đó điều tÝch cùc, khÝch lƯ c¸c tỉ chøc tham gia xt nhập thời kỳ phát triển, tăng nhanh số lợng chất lợng hoạt động Nhà nớc bỏ dần chế quản lý hạn ngạch, chuyển sang chế quản lý điều tiết thông qua luật thuế quan, số mặt hàng dùng lệ phí hạn ngạch Đặc biệt nghị định 114/HĐBT 07/04/1992 quy định toàn diện mặt hàng xuất nhập Tiếp theo nghị định 33/CP ngày 19/04/1994 bên cạnh quy định chung hoạt động XNK quy định vấn đề uỷ thác XNK nớc với Campuchia.Ngày 10/05/1997 luật thơng mại Việt Nam đời quy định cụ thể chi tiết hoạt động uỷ thác mua bán hàng hoá *Về tổ chức hoạt động nhập uỷ thác: Trớc đơn vị sản xuất hàng hoá xuất nhập đợc bán nhập hàng hoá vật t theo phơng thức uỷ thác Thông qua đơn vị xuất nhập chuyên ngành Nhng doanh nghiệp chuyên xuất nhập điều kiện để cấp giấy phép không khắt khe nh trớc Quyết định 114/HĐBT yêu cầu doanh nghiệp có vốn lu động tiền Việt Nam tơng đơng 200.000 USD thời điểm đăng ký -Nghị định số 57/1998/NĐ-CP ngày 31/07/1998 thông t 18/1998TT-BTM ngày 28/08/1998 mở rộng khả hoạt động lĩnh vực thơng mại quốc tế cho doanh nghiệp đà tác động mạnh mÏ tíi doanh nghiƯp xt nhËp khÈu ủ th¸c Theo nghị định số 57/1998/NĐ-CP thông t 18/1998/TT-BTM thì: *Điều kiện : +Đối với bên uỷ thác : - Có giấý phép kinh doanh nớc có giấy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu - Cã h¹n ng¹ch tiêu nhập khẩu, uỷ thác nhập hàng hoá thuộc hạn ngạch kế hoạch định hớng - Đợc quan chuyên ngành đồng ý văn mặt hàng nhập chuyên ngành - Có khả toán hàng hoá nhập + Đối với bên nhận uỷ thác : - Cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu - Cã ngành hàng phù hợp với hàng hoá nhận nhập uỷ thác *Phạm vi : - Uỷ thác nhận uỷ thác nhập mặt hàng không thuộc diện nhà nớc cấm nhập - Bên uỷ thác đợc uỷ thác amặt hàng nằm phạm vi kinh doanh đà đợc quy định giấy phép kinh doanh níc hc giÊy phÐp kinh doanh xt nhập - Bên uỷ thác có quyền lựa chọn bên nhận uỷ thác theo quy định đà nói *Nghĩa vụ trách nhiệm : +Bên nhận uỷ thác phải cung cấp cho bên uỷ thác thông tin thị trờng giá cả, khách hàng có liên quan đến đơn hàng, uỷ thác nhập bên nhập bên nhận thơng lợng ký kết hợp đồng uỷ thác Quyền lợi nghĩa vụ hai bên hai bên thoả thuận đợc ghi hợp đồng + Bên uỷ thác toán cho bên nhận uỷ thác phí uỷ thác khoản phí tồn phát sinh thực uỷ thác *Trách nhiệm pháp lý: Các bên tham gia hoạt động uỷ thác phải nghiêm chỉnh thực quy định hợp đồng, tranh chấp ben ký kết hợp đồng bên thơng lợng, giải hoà để giải Nừu thơng lợng hào giải không đến kết sé đợc đa kinh tế, phán kinh tế kết luận cuối bắt buộc bên phải thi hành II Quy trình nghiệp vụ chuyên môn liên quan đến phơng thức nhËp khÈu ủ th¸c