Trờng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Lời mở đầu Trong xu đổi míi cđa ®Êt níc ta tõ nỊn kinh tÕ tËp trung quan liêu bao cấp,kinh tế kế hoạch hoá tập trung chuyển sang kinh tế thị trờng với hàng loạt sách mở cửa Đảng Nhà nứơc đà làm cho kinh tế nói riêng toàn xà hội nói chung có bớc chuyển biến rõ rệt , toàn diện bớc phát triển mạnh mẽ hình thức , quy mô hoat động sản xuất kinh doanh Hoà chung xu phát triển tất ngành nghề (công nghiệp, nông nghiệp, thuỷ hải sản, ) cố gắng để bớc nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh , cải thiện đời sống cho toàn cán công nhân viên nhà máy , xí nghiệp nói riêng cho toàn ngành nói chung Đáp ứng đợc thay đổi lớn lao cấu quy mô kinh tế, kế toán đời để bớc hỗ trợ cho công tác quản lý hạch toán , giúp cho doanh nghiệp quản lý đợc chặt chẽ va sâu sắc quy trình công nghệ sản xuất từ đầu vào ( nguyên vật liệu ) đến đầu ( sản phẩm hoàn thành) hiệu sản xuất kinh doanh Kế toán thô sơ giản đơn trớc đà ngày đợc hoàn thiện , đợc nâng cao , hình thức phơng pháp đa dạng phong phú để áp dụng rộng rÃi cho đối tợng doanh nghiệp Kế toán đợc nói đến nh công cụ sắc bén quản lý , kế toán cung cấp thông tin xác tình hình doanh nghiệp nói chung chi phí mà đặc biệt Nguyên vật liệu công cụ dụng cụ nói riêng Tuy công tác kế toán nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ phần nhỏ trình hạch toán kế toán nhng để sâu tìm hiểu , nghiên cứu phân tích cụ thể vấn đề cần phải có thời gian nhiệt tình với công việc Nh ta đà biết , tuỳ thuộc vào tình hình cụ thể doanh nghiệp mà nguyên vật liệu đầu vào khác Có doanh nghiệp khối lợng nguyên vật liệu tơng đối nhng ngợc lại có doanh nghiệp chủ yếu sâu vào phân tích phân loại nguyên vật liệu khối lợng nguyên vật liệu ®ã l¹i ®a d¹ng , nhiỊu chđng lo¹i Dï dới hình thức doanh nghiệp cố gắng đến mức tối đa để hạ giá thành sản phẩm tạo sản phẩm có mẫu mà chất lợng phù hợp với thị hiếu ngời tiêu dùng nhng mang lại hiệu kinh tế cao Để làm đợc điều vấn đề đặt cho nhà quản lý phải sâu nghiên cứu phân tích công tác kế toán nguyên vật liệu đầu vào Chuyên đề Công tác kế toán vật liệu CCDC Trang Trờng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Nguyên vật liệu yếu tố cấu thành nên thực thể sản phẩm nên vấn đề chất lợng nguyên vật liệu phải luôn đợc đảm bảo , có nh vây tạo tiền đề cho công tác sản xuất dựa sản phẩm có chất lợng cao Đồng thời sử dụng tiết kiệm hợp lý nguyên vật liệu tạo khả tăng lợi nhuận cách tơng ứng mà đầu t thêm vốn Kế toán nguyên vật liệu tạo điều kiện tốt thuận lợi cho công tác phân tích tình hình quản lý sử dụng nguyên vật liệu , tìm nhợc điểm để phát huy khai thác khả tiềm tàng với mục đích ngày nâng cao chất lợng sản xuất Cũng nh ngành nghề khác phát triển Ngành than đà có bớc tiến quan trọng trình kinh doanh Trong năm vừa qua Ngành than đà gặp nhiều khó khăn nhng với tinh thần đoàn kết lòng cố gắng lÃnh đạo xí nghiệp , nhà máy thuộc va trực thuộc mà Ngành than khẳng định lại vị trí mà ngày phát triển Công Ty Than Uông Bí thành viên Tổng Công Ty Than Việt Nam , đà có đóng góp không nhỏ trình phát triển của Tổng Công Ty Nhà Máy Cơ Khí Ôtô -Uông Bí với đặc thù sửa chữa ôtô đà bớc Công Ty Than Uông Bí đẩy nhanh tiến độ sản xuất , tạo uy tín cho đơn vị khác ngành Nguyên vật liệu nhà máy sử dụng trình sản xuất nhiều chủng loại đợc quản lý theo hệ thống nên để sâu tìm hiểu Nhà Máy Cơ Khí Ôtô em đà chọn cho đề tài nghiên cứu thực tập : Nguyên vật liệu công cụ dụng cụ Là ngời đất mỏ, hƯ sau cđa vïng than em rÊt mn t×m hiĨu đặc trng công nghiệp quê hơng Là sinh viên rời khỏi ghế giảng đờng Cao đẳng tìm hiểu thực tế nên kinh nghiệm thực tế em không nhiều , tất hiểu biết đề tài em chọn kiến thức lý thuyết công dạy bảo thầy cô giáo trờng Cao Đẳng Quản Trị Kinh Doanh nên viết đề tài Nguyên vật liƯu, c«ng dơng cơ” thêi gian thùc tËp có hạn em không tránh khỏi việc mắc thiếu sót Em kính mong bảo thầy giáo hớng dẫn tập thể cán Nhà Máy Cơ Khí Ôtô để em hoàn thiện tài bổ sung thêm kiến thức thực tế Chuyên đề Công tác kế toán vật liệu CCDC Trang Trờng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Ngoài phần mở đầu kết luận , chuyên đề em chia làm ba phần : Phần I : Lý luận chung kế toán Vật liệu công cụ dụng cụ doanh nghiệp sản xuất Phần II : Thực tế kế toán vật liệu , công cụ dụng cụ Nhà Máy Cơ Khí Ôtô Phần III : Phớng nhằm cải tiến hoàn thiện công tác kế toán vật liệu công cụ dụng cụ Nhà Máy Cơ Khí Ôtô Chuyên đề Công tác kÕ to¸n vËt liƯu – CCDC ” Trang Trêng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Phần I lý luận chung kế toán vËt liƯu – c«ng c«ng dơng doanh nghiệp sản xuất I Nguyên tắc kế toán vật liệu , công cụ dụng cụ : 1.Phân loại : Trong doanh nghiệp sản xuất vật liệu bao gồm nhiều loại khác , khác công dụng trình sản xuất khác tính hàng hoá Để quản lý chặt chẽ kế toán chi tiết loại vật liệu , công cụ dụng cụ phục vụ cho nhu cầu quản trị doanh nghiệp cần thiết phải tiến hành phân loại chúng theo tiêu thức phù hợp *Căn vào nội dung kinh tế yêu cầu kế toán quản trị doanh nghiệp sản xuất , vật liệu đợc chia thành loại sau : - Vật liệu : Đối với doanh nghiệp sản xuất nguyên vật liệu đối tợng chủ yếu cấu thành nên thực thể sản phẩm nh : sắt , thép , xi măng, xây dựng , khí ; sợi doanh nghiệp dệt ; vải doanh nghiệp may mặc - Vật liệu phụ : Chỉ có tác dụng trình sản xuất , chế tạo sản phẩm phải phù hợp với nguyên vật liệu để cấu thành nên thực thể sản phẩm cách hoàn thiện đầy đủ + Nhiên liệu : Trong Doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu bao gồm loại thể lỏng , rắn , khí dùng để phục vụ cho công nghệ sản xuất sản phẩm , cho phơng tiện vận tải máy móc , thiết bị hoạt động trình sản xuất kinh doanh Doanh nghiệp +Thiết bị xây dựng : Bao gồm loại phơng tiện vận tải đợc sử dụng cho công việc xây dựng ( kể thiết bi cần lắp , không cần lắp công cụ , khí cụ vật kết cấu dùng để lắp đặt công trình xây dựng ) + Vật liệu khác : Là loại vật liệu loại trình sản xuất chế tạo sản phẩm nh : gỗ, sắt, thép vụn phế liệu thu hồi Tuỳ thuộc vào yêu cầu quản lý kế toán chi tiết, cụ thể cảu Doanh nghiệp mà vật liệu, công cụ dụng cụ chia thành nhóm *Căn vào mục đích, công dụng cuả vật liệu, công cụ dụng cụ nh nội dung quy định phản ánh chi phí vật liệu tài khoản kế toán vật liệu đợc chia thành : - Nguyên vật liệu dùng để trực tiếp chế tạo sản phẩm Chuyên đề Công tác kÕ to¸n vËt liƯu – CCDC ” Trang Trêng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C - Nguyên vật liệu dùng cho nhu cầu khác phục vụ quản lý phân xởng, tổ, đội ; cho nhu cầu bán hàng quản lý doanh nghiệp *Căn vào nguồn nhập vật liệu đợc chia thành : - Vật liệu nhập mua - Vật liệu nhập tự gia công, chế biến, nhận vốn góp liên doanh, Ngoài doanh nghiệp sản xuất đợc phân loại theo chức : - Dụng cụ chuyên dùng cho s¶n xt - Dơng qu¶n lý, b¶o lao động Để phục vụ cho công tác quản lý kế toán chia thành loại sau : - Công cụ dụng cụ - Bao bì luân chuyển - Đồ dùng cho thuế 2.Đánh giá vật liệu, công cụ dụng cụ: Đánh giá vật liệu, công cụ dụng cụ la việc xác định trị giá chúng tiền theo nguyên tắc định, đảm bảo yêu cầu trung thực, khách quan, thống Điều có ý nghĩa vô quan trọng công tác kế toán quản lý sản xuất kinh doanh Nguyên tắc : Vật liệu thuộc nhóm TSCĐ Doanh nghiệp mà phải đợc đánh giá theo trị giá vốn thực tế vật liệu mua sắm, gia công chế biến Nhng nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ có nhiều loại lại thờng xuyên biến động trình sản xuất kinh doanh để đáp ứng nhu cầu hàng ngày kế toán phải phản ánh tình hình biến động giá trị có vật liệu, công cụ dụng cụ Có thể đợc đánh giá theo giá hạch toán ( giá tạm tính) Giá hạch toán giá doanh nghiệp quy định đợc sử dụng ổn định thời gian dài ( kỳ năm) 2.1 Đánh giá vật liệu , công cụ dụng cụ theo giá thực tế : *Trị giá thực tế nhập kho : Trong doanh nghiệp sản xuất vật liệu đợc nhập từ nhiều nguồn khác mà trị giá thực tế chúng trờng hợp đợc xây dựng cụ thể khác : - VËt liƯu mua ngoµi : + Đối với sở nộp thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ trị giá vốn vật liệu mua giá ghi hoá đơn GTGT (bao gồm thuế nhập Chuyên đề Công tác kế to¸n vËt liƯu – CCDC ” Trang Trêng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C khÈu, th kh¸c(nÕu cã) ) céng víi chi phÝ thu mua thùc tÕ ( bao gåm chi phi vËn chuyển ,bốc dỡ, bảo quản, ) trừ khoản giảm giá chiết khấu ( có) Giá thực tế vật liệu mua nhập kho = Giá mua ghi + Chi phí thu mua Chiết khấu giảm giá hoá đơn + Đối với sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phơng pháp trực tiếp sở kinh doanh không thuộc đối tợng chịu thuế giá vốn thực tế nhập kho giá toán -VËt liƯu, c«ng dơng Doanh nghiƯp tù chế giá vốn nhập kho giá thực tế cđa vËt liƯu xt gia c«ng chÕ biÕn céng víi chi phÝ chÕ biÕn Gi¸ vèn thùc tÕ Gi¸ thùc tÕ VL,CCDC vËt liÖu CCDC = xuÊt kho gia c«ng tù chÕ nhËp kho chÕ biÕn + chi phÝ chế biến ( Tiền lơng, BHXH, ) -Vật liệu thuê gia công giá vốn thực tế nhập kho giá thực tế vật liệu xuất thuê gia công, chế biến với chi phí vận chuyển bốc dỡ chi phí trả thuê gia công ngoài: Giá vốn thực tế VL,CCDC = thuê gia công giá thực tế VL,CCDC + gia công Chi phí thuê Chi phÝvËn chun gia c«ng + bèc dì - VËt liệu ,ccdc nhận từ vốn góp liên doanh trị giá thực tế vật liệu nhận góp vốn liên doanh Hội đồng liên doanh đánh giá cộng với chi phí tiếp nhận (nếu có) -Vật liệu đợc tăng trởng trị giá thực tế tính theo giá thị trờngtơng đơng cộng với chi phí liên quan đến viƯc tiÕp nhËn - VËt liƯu thu nhỈt ( phÕ liệu ) giá thực tế la giá ớc tính sử dụng đợc hay giá thu hồi tối thiểu Đối với vật liệu xuất dùng kỳ tuỳ thuộc vào đặc điểm hoạt động doanh nghiệp, vào yêu cầu quản lý trình độ nghiệp vơ cđa c¸n bé kÕ to¸n cã thĨ sư dơng số phơng pháp sau: Phơng pháp giá bình quân: Giá vốn thực tế số lợng vật liệu Giá đơn vị VL,CCDC = xuất dùng x bình quân xuất dùng Trong giá đơn vị bình quân đợc tính theo cách sau: Giátrị thực tế VL Giá trị thực tế VL tồn đầu kỳ + nhập kỳ * Giá đơn vị bình quân = kỳ dự trữ Số lợng thực tế Số lợng thực tế VL tồn đầu kỳ + VL nhập kỳ * Giá đơn vị bình quân cuối kỳ trớc = Giá thực tế VL tồn đầu kỳ (hoặc cuối kỳ trớc) Chuyên đề Công tác kế toán vật liệu CCDC Trang Trờng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Số lợng thực tế VL tồn đâu kỳ(hoặc cuối kỳ trớc) * Giá đơn vị bình quân sau lần nhập = Giá thực tế VL tồn sau lần nhập Số lợng thực tế VL tồn sau lần nhập Phơng pháp nhập trớc xuất trớc:(FI FO) Theo phơng pháp giả thiết số vật liệu nhập trớc đợc xuất hết số nhập trớc đến số nhập sau theo giá thực tế hàng xuất Nói cách khác sở phơng pháp giá trị thực tế vật liệu mua trớc đợc dùng làm giá để tính giá thực tế vật liƯu xt tríc vµ vËy tån ci kú lµ giá thực tế vật liệu mua vào sau Phơng pháp nhập sau xuất trớc: ( LI FO) Theo phơng pháp giả định số vật liệu mua vào sau đợc xuất trớc tiên Sau vào số lợng xuất kho tính giá thực tế vật liệu xuất kho theo nguyên tắc Tính theo đơn giá lần nhập sau số lợng xuất kho thuộc lần nhập sau cùng, số lại đợc tính theo đơn giá lần nhập trớc Nh giá thực tế vật liệu tồn cuối kỳ giá thực tế vật liệu nhập kỳ Phơng pháp thực tế đích danh: (Phơng pháp trực tiếp) Theo phơng pháp đòi hỏi doanh nghiệp phải quản lý theo giá vật liệu theo lô hàng giữ nguyên từ lúc nhập kho đến lúc xuất dùng( trừ trờng hợp điều chỉnh) Khi xuất kho vật liệu thuộc lô hàng vào số lợng xuất kho đơn giá nhập kho thực tế lô hàng để tính giá trị thực tế xuất kho Qua phơng pháp tính giá vật liệu , công cụ dụng cụ xuất kho ta thấy phơng pháp có u nhợc điểm tuỳ loại hình Doanh nghiệp mà áp dụng phơng pháp cho phù hợp, đơn giản, dễ hiểu, dễ làm , dễ kiểm tra độ xác lại cao 2.2.Đánh giá vật liệu, công cụ dụng cụ theo giá hạch toán: Đối với Doanh nghiệp có quy mô lớn, khối lợng ,chủng loại vật liệu nhiều, tình hình nhập xuất diễn thờng xuyên việc xác định giá thực tế vật liệu hàng ngày khó khăn trờng hợp xác định đợc hàng ngày với lần, đợt nhng tốn kém, phức tạp ma sử dụng giá hạch toán để hạch toán tình hình nhập xuất hàng ngày Giá hạch toán giá ổn định đợc Doanh nghiệp thèng nhÊt sư dơng mét thêi gian dµi, nh hàng ngày sử dụng giá hạch toán để ghi vào sổ chi tiết giá trị nhập xuất Cuối kỳ điều chỉnh giá hạch toán để ghi vào sổ tổng hợp báo cáo Chuyên đề Công tác kÕ to¸n vËt liƯu – CCDC ” Trang Trêng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Giá vốn thực tế Giá hạch toán VL xt dïng = cđa vËt liƯu x HƯ sè giá (hoặc tồn kho cuối kỳ) xuất dùng Trong : Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ thùc tÕ VL tån đầu kỳ + nhập kỳ Hệ số giá = Giá hạch toán VL Giá hạch toán VL tồn đầu kú + nhËp kú II KÕ to¸n chi tiÕt vật liệu, công cụ dụng cụ: Có ba phơng pháp kế toán chi tiết vật liệu, công cụ dụng cụ nói riêng kế toán hàng tôn kho nói chung là: - Phơng pháp thẻ song song - Phơng pháp sổ đối chiếu luân chuyển - Phơng pháp sổ số d Mỗi phơng pháp có u nhợc điểm riêng, việc tổ chức kế toán chi tiết vật liệu, công cụ dụng cụ phòng kế toán cần có nghiên cứu Hơn tuỳ thuộc vào loại hình quy mô, lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh mà lựa chọn phơng pháp thích hợp với ®iỊu kiƯn thĨ cđa tõng doanh nghiƯp Nh vËy đòi hỏi nhà quản lý phải nắm vững nội dung, u điểm, nhợc điểm điều kiện áp dụng phơng pháp mà lựa chọn cho Doanh nghiệp phơng pháp kế toán phù hợp * Đặc điểm giống ba phơng pháp đợc thể thông qua công việc thực kho thủ kho: Tại kho thủ kho dùng thẻ kho để phản ánh tình hình nhập xuất tồn vât t mặt số lơng Mỗi chứng từ ghi dòng vào thẻ kho Thẻ kho đợc mở cho danh điểm vật t Cuối tháng thủ kho phải tiến hành tổng hợp số nhập xuất tính số tồn mặt số lợng theo danh điểm vật t Định kỳ thủ kho phải gửi chứng từ nhập xuất đà đợc phân loại cho phòng kế toán * Đặc điểm khác ba phơng pháp đợc thể phòng kế toán: Phơng pháp thẻ song song: sơ đồ kế toán chi tiÕt vËt liƯu , c«ng dơng (theo phơng pháp thẻ song song) Phiếu nhập kho Thẻ (sổ) Chuyên đề Công tác kế toán vật liệu CCDC Bảng tổng hợp nhập-xuất-tồn vật t Trang Trờng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng – Lãp KT35C chi tiÕt vËt t ThỴ kho PhiÕu xuất kho Kế toán tổng hợp Ghi chú: : Ghi hàng ngày : Ghi cuối tháng : Quan hệ đối chiếu Tại phòng kế toán: kế toán vật t mở sổ ( thẻ ) kế toán chi tiết vật t cho danh điểm vật t để ghi cháp tình hình dạng nhập xuất tồn kho theo hai tiêu vật giá trị Đó là: Hàng ngày định kỳ sau nhận đợc chứng từ nhËp xt vËt t tõ thđ kho vỊ phßng kÕ toán, kế toán tiến hành kiểm tra lại chứng từ hoàn chỉnh chứng từ Căn vào chứng từ nhập xuất đà kiểm tra để ghi vào thẻ kÕ to¸n chi tiÕt Cuèi th¸ng kÕ to¸n chi tiÕt cộng sổ chi tiết tiến hành kiểm tra đối chiếu với thẻ kho Ngoài để thực đối chiếu sổ kế toán tổng hợp cần phải tổng hợp số liệu kế toán chi tiết từ sổ chi tiết vào bảng tổng hợp xuất nhập tồn kho vËt liƯu, c«ng dơng theo tõng nhãm, tõng loại vật liệu công cụ dụng cụ Ưu điểm phơng pháp ghi chép đơn giản dễ kiểm tra đối chiếu Quản lý chặt chẽ tình hình biến ®éng vµ sè hiƯn cã cđa tõng thø vËt liƯu, công cụ dụng cụ theo số lợng giá trị chúng Nhng đồng thời có hạn chế định là: Việc ghi chép trùng lặp thủ kho phòng kế toán tiêu số lợng giá trị chúng Hơn việc kiểm tra đối chiếu chủ yếu đợc tiến hành vào cuối tháng hạn chế chức kiểm tra kịp thời công tác kế toán 2.phơng pháp sổ đối chiếu luân chuyển: sơ đồ kế toán chi tiết vật liệu, công cụ dụng cụ (theo phơng pháp sổ đối chiếu luân chuyển) Phiếu nhập kho Thẻ kho Bảng kê nhập Sổ đối chiếu luân chuyển Chuyên đề Công t¸c kÕ to¸n vËt liƯu – CCDC ” Trang Trờng Cao đẳng Quản trị kinh doanh Nguyễn Thị Hồng Lóp KT35C Kế toán tổng hợp Phiếu xuất kho Ghi chú: Bảng kê xuất : : : Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Quan hệ đối chiếu Tại phòng kế toán: Kế toán không mở sổ chi tiết vật t mà mở sổ đối chiếu luân chuyển để hạch toán số lợng giá trị danh điểm vật t Sổ đợc ghi lần vào cuối tháng sở tổng hợp chứng từ dạng nhập xuất phát sinh tháng thứ vật t Cuối tháng tiến hành kiểm tra đối chiếu số liệu gia sổ đối chiếu luân chuyển với thẻ kho số liệu kế toán tổng hợp Tuy nhiên so với phơng pháp thẻ song song phơng pháp có u điểm giảm bớt khối lợng công việc ghi chépvà ghi lần vào cuối tháng Nhng nhợc điểm phơng pháp Doanh nghiệp áp dụng phơng pháp kế toán chi tiết vật liệu, công cụ dụng cụ theo phơng pháp sổ đối chiếu luân chuyển công việc ghi sổ dồn vào cuối tháng nh dễ xảy sai sót, nhầm lẫn 3.phơng pháp sổ số d : sơ đồ kê toán chi tiết vật liệu, công cụ dụng cụ (theo phơng pháp sổ số d) Chuyên đề Công tác kế toán vật liệu CCDC Trang 10