1 LỜI MỞ ĐẦU “Hễ có ngoại thương phong lưu Ai khơng có ngoại thương phần có” Có thể nói điều kiện nay, Ngoại thương Xuất có vai trị quan trọng cho tăng trưởng phát triển kinh tế Việc nâng cao khả Xuất kinh tế, doanh nghiệp Việt Nam để thu ngoại tệ, đảm bảo nhu cầu nhập khẩu, tạo công ăn việc làm mục tiêu quan trọng sách thương mại quốc tế Đối với kinh tế, xuất xem động lực, nhân tố định tốc độ tăng trưởng kinh tế Còn doanh nghiệp, xuất mở hướng kinh doanh tất yếu thời đại, doanh nghiệp cần phải có bước thích hợp, phát huy đầy đủ tiềm sẵn có để tăng khả cạnh tranh, theo đường mà Đảng Nhà nước lựa chọn “hướng kinh tế vào xuất khẩu” Song thực tế nay, khả xuất nước ta thấp, hàng xuất chủ yếu sản phẩm sơ chế, sản phẩm chế biến cịn hạn chế Đứng trước thực trạng việc tìm biện pháp nâng cao khả xuất doanh nghiệp Việt Nam đề tài nhiều người quan tâm Sau thời gian thực tập Công ty Cổ Phần may nông nghiệp, nhận thấy vấn đề xúc Công ty phải nâng cao khả xuất để tồn phát triển Sau thầy giáo TS Phạm Ngọc Linh phân tích hướng dẫn động viên tập thể cơ, phịng Kế Hoạch Công ty, em mạnh dạn chọn đề tài “Nâng cao khả xuất sản phẩm may Công ty Cổ Phần May Nông nghiệp” làm luận văn tốt nghiệp Trong đề tài này, em xin đề cập đến nội dung sau: Chương 1: Lý luận chung khả xuất sản phẩm doanh nghiệp Chương 2: Đánh giá khả xuất sản phẩm may Công ty Cổ Phần May Nông nghiệp Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao khả xuất sản phẩm may Công ty Cổ Phần May Nông nghiệp Đây đề tài rộng trình độ kinh nghiệm cịn non nên viết chắn không tránh khỏi thiếu xót, em mong nhận ý kiến đóng góp phê bình thầy giáo bạn Trước hết em xin chân thành cảm ơn bảo ân cần nhiệt tình thầy giáo TS Phạm Ngọc Linh hết lòng giúp đỡ sửa chữa cho viết em Em xin chân thành cảm ơn nhiệt tình giúp đỡ cơ, phịng Kế Hoạch Cơng ty giúp em hoàn thành luận văn Sinh viên thực VŨ THỊ HẰNG CHƯƠNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KHẢ NĂNG XUẤT KHẨU SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP 1.1 THỰC CHẤT VÀ VAI TRÒ CỦA XUẤT KHẨU 1.1.1 Thực chất hoạt động kinh doanh xuất doanh nghiệp Bước vào kỷ XXI, giới thay đổi nhanh chóng, sâu sắc phức tạp với hội thách thức to lớn quốc gia, quốc gia phát triển phát triển Tuy nhiên xu hồ bình, ổn định, hợp tác để phát triển chủ đạo, tất yếu khách quan, chi phối quan hệ quốc tế chiến lược phát triển nước Đặc biệt, toàn cầu hoá hội nhập kinh tế quốc tế trở thành xu bật, mang lại nhiều hội cho tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội Nhận thức thời vận hội Đảng Nhà nước ta sớm mở cửa kinh tế xây dựng kinh tế mở với chiến lược hướng mạnh xuất Thành tựu phát triển kinh tế-xã hội thời gian qua khẳng định chiến lược đắn Nhiệm vụ: Tập trung ưu tiên cho phát triển xuất khẩu, tìm kiếm thị trường ngồi nước, sử dụng nhiều yếu tố nước để sản xuất xuất nhiệm vụ trọng tâm tạo nên phát triển tăng trưởng kinh tế giai đoạn Như vậy, thực chất xuất phận thương mại quốc tế, hoạt động bán hàng hoá dịch vụ nước Thương mại quốc tế hoạt động xuất người biết đến thực từ lâu Bởi lẽ, tham gia vào thương mại quốc tế kinh tế, doanh nghiệp thu lợi nhuận, ngày cịn xu hướng thời đại, đường tất yếu để phát triển Đứng giác độ doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất hoạt động từ điều tra nắm nhu cầu thị trường quốc tế, thương lượng ký kết hợp đồng, tổ chức sản xuất, thực hợp đồng xuất tiếp tục hoạt động kinh doanh Như vậy, thực chất hoạt động xuất doanh nghiệp hoạt động kinh doanh doanh nghiệp thị trường quốc tế Doanh nghiệp kinh doanh xuất có số đặc điểm khác với doanh nghiệp kinh doanh nước: Thị trường doanh nghiệp kinh doanh xuất thị trường quốc tế; Đồng tiền dùng để tốn đồng tiền ngoại tệ; Doanh nghiệp khơng tuân thủ pháp luật nước mà tuân thủ luật nước mà doanh nghiệp hoạt động kinh doanh, luật thương mại quốc tế tập quán thương mại quốc tế Trong thời đại ngày xuất để hướng thị trường quốc tế, khai thác mạnh thị trường quốc tế để phát triển mục tiêu chiến lược tất doanh nghiệp 1.1.2 Vai trò hoạt động xuất kinh tế thị trường 1.1.2.1 Đối với kinh tế Trong điều kiện kinh tế giới nay, quan hệ kinh tế thương mại quốc tế ngày phát triển chiều rộng chiều sâu Trên góc độ quốc gia, quan hệ kinh tế quốc tế quốc gia với quốc gia lại khác với Tổ chức kinh tế quốc tế hợp thành lĩnh vực kinh tế đối ngoại quốc gia có vai trị định với quốc gia Những vai trò chủ yếu xuất thể sau: Xuất tạo sức mạnh vật chất ngoại thương nước Xuất để nhập khẩu, để tạo nguồn vốn chủ yếu cho q trình cơng nghiệp hóa đại hố đất nước Thúc đẩy trình chuyển dịch cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Cơ cấu sản xuất tiêu dùng giới thay đổi vơ mạnh mẽ Đó thành cách mạng khoa học công nghệ đại Xuất tạo điều kiện để kinh tế nước sản xuất với quy mô lớn hơn, đạt tới quy mơ tối ưu sở chun mơn hố hợp tác quốc tế để tạo công an việc làm cho người lao động Thông qua xuất khẩu, thu hút nhiều người lao động vào làm việc có thu nhập cao Xuất sở để mở rộng thúc đẩy quan hệ kinh tế đối ngoại nước ta Chúng ta thấy rõ xuất quan hệ kinh tế đối ngoại có tác dụng qua lại phụ thuộc lẫn Xuất hoạt động kinh tế đối ngoại, quan hệ kinh tế đối ngoại lại tạo cho mở rộng xuất Xuất có vai trị thúc đẩy chun mơn hố, nâng cao hiệu sản xuất quốc gia Các sản phẩm hàng hoá muốn cạnh tranh thị trường nước ngồi địi hỏi sản phẩm khơng có chất lượng tốt mà giá thành sản phẩm phải có sức cạnh tranh so với sản phẩm loại khác Đối với kinh tế Việt Nam xuất góp phần vào phát triển sản xuất, chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng cơng ngiệp hố đại hố; giải việc làm, mở rộng phân công lao động xã hội; nâng cao trình độ cơng nghệ; đồng thời thơng qua xuất có nguồn vốn tích luỹ phục vụ cho việc nhập máy móc thiết bị phục vụ cho sản xuất công nghiệp kinh tế nước nhà 1.1.2.2 Đối với doanh nghiệp Thương mại quốc tế xuất mang lại cho người nhiều lợi ích Nó làm tăng khả tiêu dùng người, tăng giầu có cho xã hội sở sử dụng nguồn tài nguyên không đổi Song thương mại quốc tế xuất lại có vai trị lớn mang lại thật nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, nhiều nhân tố định tồn phát triển doanh nghiệp Trong thời đại ngày mà tồn cầu hố tạo kinh tế giới rộng lớn doanh nghiệp giải hạn chế phát triển mở nhiều hội doanh nghiệp tham gia vào thương mại quốc tế thơng qua hình thức xuất hàng hố Vai trò xuất doanh nghiệp lớn chủ yếu số mặt sau: Trước hết, xuất cho phép doanh nghiệp mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hố Thị trường lý thuyết doanh nghiệp kinh doanh thị trường quốc tế tất kinh tế giới Nhưng thị trường thực tế lại phụ thuộc vào sách ngoại giao nhà nước thực lực doanh nghiệp Song nhìn chung tham gia vào thương mại quốc tế mang lại lợi lớn cho doanh nghiệp Ví dụ điển hình Cơng ty đa quốc gia, họ mang sản phẩm tiêu thụ khắp nơi giới ngày làm tăng khối lượng tiêu thụ, tăng doanh thu cho Doanh nghiệp tham gia vào thương mại quốc tế có nhiều điều kiện nâng cao hiệu kinh doanh thông qua việc khai thác điểm thuận lợi thị trường Bởi lẽ, thị trường doanh nghiệp xuất lớn doanh nghiệp có khả lựa chọn cho đoạn thị trường phù hợp doanh nghiệp doanh nghiệp phát huy tối đa lợi cạnh tranh đoạn thị trường so với doanh nghiệp khác giới Nếu khai thác tốt thuận lợi thị trường quốc tế kết hợp tốt cặp thị trường sản phẩm doanh nghiệp kinh doanh xuất có nhiều hội để phát triển Doanh nghiệp hoạt động xuất hưởng nhiều lợi ưu đãi so với doanh nghiệp kinh doanh nước Đó ưu đãi thuế, tín dụng nhà nước Nhiều mặt hàng xuất hay nhập có thuế 0%, điều có lợi cho doanh nghiệp kinh doanh xuất Một ý nghĩa quan trọng xuất mang lại cho doanh nghiệp xuất đưa doanh nghiệp hoà nhập vào kinh tế giới Khi mà nước ta thành viên tổ chức thương mại giới WTO vai trị lại có ý nghĩa nữa, giúp cho doanh nghiệp không học hỏi kinh nghiệm, mà cịn có điều kiện cọ sát có khả nâng cao sức cạnh tranh thị trường giới Như thông qua xuất doanh nghiệp Việt Nam không ngừng phát triển trưởng thành, đủ khả cạnh tranh thị trường quốc tế Đây lợi mà doanh nghiệp kinh doanh nước khơng thể có 1.1.3 Các hình thức xuất Trong giai đoạn mà thương mại quốc tế phát triển mạnh mẽ doanh nghiệp có nhiều hình thức xuất Song tơi xin nêu hình thức xuất mà doanh nghiệp thường hay sử dụng sau đây: 1.1.3.1 Xuất trực tiếp Xuất trực tiếp hình thức mà doanh nghiệp xuất giao dịch đàm phán trực tiếp với khách hàng, ký kết hợp đồng thực hợp đồng xuất Trong xuất trực tiếp lại có hai hình thức xuất xuất theo điều kiện POB gia công xuất khẩu: * Xuất theo điều kiện POB Xuất theo điều kiện POB hay gọi hợp đồng “mua đứt bán đoạn” hình thức mà doanh nghiệp xuất đảm nhận toàn từ nguyên phụ liệu yếu tố đầu vào cần thiết khác cho sản xuất để sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh cuối giao cho khách hàng Hình thức xuất có nhiều ưu điểm doanh nghiệp xuất thu lợi nhuận cao chia sẻ lợi nhuận Doanh nghiệp xuất hồn tồn chủ động cơng việc kinh doanh Nhưng hình thức có số nhược điểm độ rủi ro tương đối cao, hàng làm không bán được, chịu ảnh hưởng lạm phát, lãi xuất cao… * Gia công xuất Đây hình thức xuât trực tiếp, hoạt động bên gọi bên đặt gia cơng giao ngun phụ liệu, có máy móc, thiết bị chuyên gia cho bên gọi bên nhận gia công để sản xuất sản phẩm theo yêu cầu bên đặt hàng Sau sản xuất xong bên đặt hàng nhận hàng từ bên nhận gia cơng trả tiền hàng cho bên làm hàng gọi hoạt động gia công Khi hoạt động gia công vượt khỏi biên giới quốc gia gọi hoạt động gia cơng xuất Như vậy, ta thấy thực chất hoạt động gia cơng xuất hình thức làm thuê quốc tế Hiện nay, gia công xuất hình thức xuất nhiều doanh nghiệp Việt Nam, điển doanh nghiệp ngành may mặc Và hình thức tạm thời doanh nghiệp ta chưa đủ tiềm lực sản phẩm chưa đủ sức cạnh tranh thị trường quốc tế 1.1.3.2 Xuất gián tiếp Xuất gián tiếp hình thức xuất mà doanh nghiệp xuất phải thông qua tổ chức thứ ba để đưa hàng hố đến tay người nhập Hình thức xuất thực trường hợp sau: Thứ nhất, Khi doanh nghiệp có hàng hố để xuất khơng có khách hàng để xuất doanh nghiệp phải ký hợp đồng uỷ thác xuất với doanh nghiệp khác có khách hàng để xuất lơ hàng doanh nghiệp Khi hàng hố doanh nghiệp xem xuất nộp thuế giá trị gia tăng Thứ hai, Khi doanh nghiệp có hàng hố, có khách hàng khơng có điều kiện pháp lý để xuất hàng hố Do số mặt hàng Nhà nước quản lý quy định việc xuất phải thông qua đầu mối trung gian định, có doanh nghiệp khơng có hạn ngạch xuất loại hàng hố Bên cạnh hình thức xuất thực tế cịn có hình thức xuất khác như: Tạm nhập tái xuất, hàng triển lãm, xuất uỷ thác, buôn bán đối lưu, xuất theo nghị định thư, xuất chỗ,… 1.1.4 Điều kiện cần để kinh doanh xuất Khi doanh nghiệp muốn tham gia hoạt động kinh doanh xuất theo quy định phủ cần phải có giấy phép kinh doanh xuất Điều kiện để cấp giấy phép kinh doanh xuất doanh nghiệp sản xuất quy định sau: Doanh nghiệp thành lập theo quy định pháp luật Có sở sản xuất ổn định có thị trường tiêu thụ nước ngồi có nhu cầu vật tư, nguyên phụ liệu phục vụ cho sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Có đội ngũ cán đủ trình độ kinh doanh, ký kết thực hợp đồng Doanh nghiệp sau có giấy phép kinh doanh xuất phải đăng ký mã số doanh nghiệp kinh doanh xuất với cục Hải Quan tỉnh, thành phố trước tiến hành kinh doanh xuất Tất thương nhân đăng ký hoạt động mua bán hàng hoá giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh xuất khẩu, nhập loại hàng hoá trừ hàng hoá Nhà nước quy định cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu, cấm kinh doanh Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước xuất doanh nghiệp 100% vốn nước (cả thủ tục xuất mặt hàng kinh doanh) Với chế quản lý xuất ta thấy quy định Nhà nước doanh nghiệp kinh doanh xuất ngày thơng thống theo hướng khuyến khích tạo điều kiện nhằm thúc đẩy doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế tham gia xuất 1.2 KHẢ NĂNG XUẤT KHẨU VÀ NHỮNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG XUẤT KHẨU SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP 1.2.1 Khả xuất doanh nghiệp Khi mà đất nước bước vào tiến trình hội nhập, hoà nhập vào hối kinh tế giới việc nâng cao khả xuất kinh tế, doanh nghiệp Việt Nam vấn đề xúc, vô quan trọng người quan tâm Vậy thực chất khả xuất doanh nghiệp gì? Theo cách hiểu chung khả xuất doanh nghiệp khả hay lực doanh nghiệp việc trì mở rộng thị trường tiêu thụ, khơng ngừng tăng sản lượng tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng lợi nhuận sở thoả mãn ngày tốt nhu cầu khách hàng, có niềm tin uy tín khách hàng Hay đơn giản ta hiểu khả xuất doanh nghiệp khả khơng ngừng gia tăng tiêu thụ sản phẩm doanh nghiệp thị trường quốc tế sở khai thác sử dụng cách tối đa lợi để khơng ngừng nâng cao vị thế, nâng cao uy tín, nâng cao sức cạnh