Lời nói đầu Trong tiến trình công nghiệp hoá, đại hoá đất nớc, việc huy động, triển khai nguồn vốn cho đầu t phát triển nhiệm vụ quan trọng Để đảm bảo kinh tế phát triển toàn diện công tác đầu t phải đợc thực nhiều lĩnh vực, ngành nghề nhiều nguồn vốn khác Với vai trò tổ chức tài Nhà nớc, Quỹ Hỗ trợ Phát triển đợc Chính phủ giao nhiệm vụ quản lý nguồn vốn tín dụng đầu t phát triển (ĐTPT) nhà nớc để hỗ trợ cho chơng trình, dự án đầu t vào lĩnh vực, ngành nghề thuộc đối tợng khuyến khích đầu t nhà nớc Nguồn vốn tín dụng ĐTPT nhà nớc nguồn vốn có nguồn gốc từ Ngân sách nhà nớc, Ngân sách nhà nớc cấp hàng năm để thực hình thức hỗ trợ đầu t hệ thống Quỹ HTPT ( bao gồm: cho vay đầu t, hỗ trợ lÃi suất sau đầu t, bảo lÃnh tín dụng đầu t, tín dụng hỗ trợ xuất khẩu) Ngoài ra, nguồn vốn đợc huy động từ thành phần kinh tÕ kh¸c nh»m khai th¸c, sư dơng cã hiƯu nguồn vốn nớc Vì vậy, vốn cấp phát, vốn cho không mà vốn tín dụng, có vay - trả Để bảo toàn phát triển nguồn vốn này, thực tốt nhiệm vụ tín dụng ĐTPT mà Chính phủ giao phó, Quỹ HTPT với Chi nhánh Quỹ địa phơng có nhiệm vụ thẩm định dự án vay vốn tín dụng ĐTPT nhà nớc, đánh giá tính khả thi, hiệu khả trả nợ dự án, dựa sở kết thẩm định để định cho vay hay không cho vay dự án Trong thời gian thực tập Chi nhánh Quỹ HTPT Vĩnh Phúc, việc tìm hiểu tình hình thẩm định cho vay dự án vay vốn tín dụng ĐTPT nhà nớc điạ bàn tỉnh Vĩnh Phúc cho thấy dự án đà góp phần đáng kể vào tăng trởng kinh tế địa phơng, tăng nguồn thu cho Ngân sách tỉnh, tăng tích luỹ cho doanh nghiệp, tạo việc làm ổn định việc làm cho ngời lao động Tuy nhiên có số dự án cha đạt đợc kết nh mong muốn: tiến độ thi công kéo dài nhiều năm, công trình chậm đa vào khai thác sử dụng, phát huy hiệu Một số dự án có khả trả nợ thấp, liên tục có nợ hạn lÃi treo qua năm, gây nhiều khó khăn cho Chi nhánh Quỹ việc thu hồi nợ Thực trạng nhiều nguyên nhân khác nhau, nhng thiếu nguyên nhân xuất phát từ công tác thẩm định dự án, thẩm định khâu chu kỳ tín dụng nhằm xét duyệt, đánh giá tính khả thi, hiệu dự án để định cho vay Trên sở đó, em đà lựa chọn đề tài: Thực trạng số giải pháp nâng cao chất lợng thẩm định dự án vay vốn tín dụng Đầu t phát triển Nhà nớc Chi nhánh Quỹ Hỗ trợ phát triển Vĩnh Phúc làm luận văn tốt nghiệp Mục đích nghiên cứu đề tài nhằm đóng góp phần nhỏ bé vào trình hoàn thiện chất lợng công tác thẩm định dự án Chi nhánh Quỹ, từ cải thiện chất lợng hoạt động tín dụng đầu t, góp phần nâng cao hiệu sử dụng nguồn vốn tín dụng ĐTPT nhà nớc địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc Về kết cấu, Luận văn tốt nghiệp em đợc chia thành ch¬ng chÝnh: Ch¬ng : Lý ln chung vỊ thÈm định dự án đầu t Thẩm định dự án đầu t hệ thống Quỹ Hỗ trợ Phát triển Chơng : Thực trạng công tác thẩm định dự án vay vốn tín dụng ĐTPT Nhà nớc Chi nhánh Quỹ HTPT Vĩnh Phúc Chơng : Một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lợng thẩm định dự án vay vốn tín dụng ĐTPT nhà nớc Chi nhánh Quỹ HTPT Vĩnh Phúc Trong trình lựa chọn thực đề tài, em đà nhận đợc định hớng, hớng dẫn, ý kiến đóng góp quý báu để bổ sung, hoàn chỉnh số nội dung đề tài, cung cấp nguồn tài liệu thông tin phong phú, cập nhật, thiết thực Qua đây, em xin chân thành gửi lời cám ơn đến: Cô Nguyễn Kim Anh - Giám đốc Chi nhánh Quỹ HTPT Vĩnh Phúc Cô Nguyễn Thu Hà - Giáo viên hớng dẫn Anh Nguyễn Thiệu Bình - Cán phòng Tín dụng Anh Phan Gia Lợng - Cán phòng Tín dụng Chị Nguyễn Thị Thuý - Cán phòng Tín dụng Cùng toàn thể cán nhân viên Chi nhánh Quỹ HTPT Vĩnh Phúc đà giúp đỡ em hoàn thiện đề tài Hà Nội, tháng - 2003 Chơng Lý luận chung thẩm định dự án đầu t Thẩm định dự án đầu t hệ thống quỹ hỗ trợ phát triển I Lý luận chung thẩm định dự án đầu t: Đầu t: a) Khái niệm: Đầu t, theo nghĩa rộng, hy sinh nguồn lực để tiến hành hoạt động nhằm thu cho nhà đầu t kết định tơng lai lớn nguồn lực đà bỏ để đạt đợc kết Nguồn lực hoạt động đầu t tiền, tài nguyên thiên nhiên, sức lao động trí tuệ Những kết hoạt động đầu t tạo tăng thêm tài sản tài (tiền vốn), tài sản vật chất (nhà máy, đờng sá, cải vật chất khác ), tài sản trí tuệ (trình độ văn hoá, chuyên môn, khoa học kỹ thuật ) nguồn nhân lực có đủ điều kiện để làm việc với suất cao sản xuất xà hội b) Phân loại: Có nhiều cách phân loại hoạt động đầu t, nhiên xuất phát từ chất phạm vi lợi ích đầu t đem lại, ta phân chia thành loại hình đầu t sau đây: Đầu t tài chính: loại đầu t ngêi cã tiỊn bá tiỊn cho vay hc mua chứng có giá để hởng lÃi suất hay cổ tức Đầu t thơng mại: loại đầu t ®ã ngêi cã tiỊn bá tiỊn ®Ĩ mua hàng hoá sau bán với giá cao nhằm thu lợi nhuận chênh lệch giá mua bán Đầu t phát triển: loại hình ®Çu t ®ã ngêi cã tiỊn bá tiỊn để tiến hành hoạt động nhằm tạo tài sản cho kinh tế, làm tăng tiềm lực sản xuất kinh doanh hoạt động xà hội khác, điều kiện chủ yếu để tạo việc làm, nâng cao đời sống cho thành viên xà hội Xét kinh tế đóng, hai loại hình đầu t tài thơng mại có chuyển đổi thu nhập chủ thể khác nhau, có đầu t phát triển tạo tài sản cho kinh tế Trong phạm vi viết này, thuật ngữ đầu t đợc hiểu đầu t phát triển c) Đặc điểm đầu t phát triển: Hoạt động đầu t phát triển đòi hỏi số vốn lớn để tiến hành đầu t số vốn nằm khê đọng suốt trình thực đầu t Thời gian kể từ tiến hành công đầu t thành phát huy tác dụng thờng đòi hỏi nhiều năm tháng với nhiều biến động xảy Do tính lâu dài hoạt động đầu t nên trù liệu dự tính chịu xác suất biến đổi định nhiều nhân tố gây nên Thời gian cần hoạt động ®Ĩ thu håi ®đ vèn ®Çu t ®· bá thêng đòi hỏi nhiều năm tháng, không tránh khỏi tác động mặt tích cực tiêu cực yếu tố không ổn định tự nhiên, xà hội, kinh tế, trị Các thành đầu t phát triển có giá trị lớn lao, sử dụng lâu dài nhiều năm Từ đặc điểm ta thấy đầu t hoạt động chứa đựng nhiều biến động Bản chất đánh đổi lợi ích chi phí, lại đợc thực thời gian dài nên không cho phép nhà đầu t lờng hết đợc thay đổi xảy trình thực đầu t so với dự tính ban đầu Vì vậy, chấp nhận xử lý rủi ro tất yếu nhà đầu t Nhận thức rõ điều cần thiết để có cách thức, biện pháp nhằm ngăn ngừa hay h¹n chÕ rđi ro ë møc thÊp nhÊt Dù án đầu t: a) Khái niệm: Nh đà nói, hoạt động đầu t có vai trò quan trọng phát triển kinh tế xà hội nhng thân chứa đựng nhiều rủi ro Vì vậy, để đảm bảo cho công đầu t đợc tiến hành thuận lợi, đạt mục tiêu mong muốn, đem lại hiệu kinh tế xà hội cao trớc bỏ vốn đầu t phải làm tốt công tác chuẩn bị Mọi xem xét, tính toán, chuẩn bị đợc thể dự án đầu t Dự án đầu t đợc xem xét nhiều góc độ: Về mặt hình thức, dự án đầu t tập hồ sơ tài liệu trình bày cách chi tiết có hệ thống hoạt động chi phí theo kế hoạch để đạt đợc kết thực đợc mục tiêu định tơng lai Trên góc độ quản lý, dự án đầu t công cụ quản lý việc sử dụng vốn, vật t, lao dộng để tạo kết tài chính, kinh tế - xà hội thời gian dài Trên góc độ kế hoạch hoá, dự án đầu t công cụ thể kế hoạch chi tiết công đầu t sản xt kinh doanh, ph¸t triĨn kinh tÕ - x· héi, làm tiền đề cho định đầu t tài trợ Dự án đầu t hoạt động kinh tế riêng biệt nhỏ công tác kết hoạch hoá kinh tế nói chung Về mặt nội dung, dự án đầu t tập hợp hoạt động có liên quan với đợc kế hoạch hoá nhằm đạt đợc mục tiêu đà định việc tạo kết cụ thể thời gian định, thông qua việc sử dụng nguồn lực xác định b) Chu kỳ dự án đầu t: Chu kỳ dự án đầu t bớc giai đoạn mà dự án phải trải qua, dự án ý đồ đến dự án đợc hoàn thành chấm dứt hoạt động Chu kỳ dự án bao gồm giai đoạn nh sau: ý đồ dự án đầu t Chuẩn bị đầu t Thực đầu t Đa dự án vào vận hành SXKD Giai đoạn chuẩn bị đầu t: Nghiên cứu cần thiết phải đầu t quy mô đầu t ý đồ dự án Tiến hành tiếp xúc, thăm dò thị trờng nớc nớc để xác định nhu cầu tiêu thị, khả cạnh tranh sản phẩm, tìm nguồn cung ứng thiết bị, vật t cho sản xuất, xem xét khả nguồn vốn đầu t lựa chọn hình thức đầu t Tiến hành điều tra, khảo sát chọn địa điểm xây dựng Lập dự án đầu t Gửi hồ sơ dự án văn trình ngời có thẩm quyền định đầu t, tổ chức cho vay vốn đầu t va quan thẩm định dự án đầu t Giai đoạn thực đầu t: Xin giao thuê đất (đối với dự án có sử dụng đất) Xin giấy phép xây dựng (nếu yêu cầu phải có giấy phép xây dựng) giấy phép khai thác tài nguyên (nếucó khai thác tài nguyên) Thực việc đền bù giải phóng mặt bằng, thực kế hoạch tái định c phục hồi (đối với dự án có yêu cầu tái định c phục hồi), chuẩn bị mặt xây dựng (nếu có) Mua sắm thiết bị công nghệ Thực việc khảo sát, thiết kế xây dựng Thẩm định, phê duyệt thiết kế tổng dự toán, dự toán công trình Tiến hành thi công xây lắp Kiểm tra thực hợp đồng Quản lý kỹ thuật, chất lợng thiết bị chất lợng xây dựng 10 Vận hành thử, nghiệm thu, toán vốn đầu t,bàn giao thực bảo hành sản phẩm Thẩm định dự án đầu t: 3.1 Khái niệm: Thẩm định dự án đầu t trình thẩm tra, xem xét cách khách quan, khoa học, toàn diện vấn đề, nội dung dự án nhằm đánh giá tính hợp lý, tính hiệu quả, tính khả thi dự án; làm sở cho việc định đầu t, cấp giấy phép đầu t triển khai dự án Thực chất công tác thẩm định dự án nhằm phân tích, kiểm tra, đánh giá, làm sáng tỏ loạt vấn đề có liên quan đến tính khả thi trình thực dự án (thị trờng, công nghệ, kỹ thuật, khả tài chính, quản lý thực dự án, phần đóng góp kinh tế dự án vào tăng trởng nỊn kinh tÕ ) mèi liªn hƯ mËt thiÕt với thông tin có giả thiết môi trờng dự án hoạt động; từ dự tính kết mà dự án đem lại cho chủ đầu t nh cho xà hội để định đầu t Thẩm định dự án bao gồm loạt khâu thẩm định định, cuối đa tới kết chấp thuận hay bác bỏ dự án Nói chung, mục tiêu thẩm định dự án nhằm tránh thực đầu t dự án hiệu quả, đồng thời không bỏ lỡ hội đầu t 3.2 Vị trí thẩm định dù ¸n chu kú dù ¸n: Trong chu kú dự án đầu t, thẩm định dự án nằm giai đoạn chuẩn bị đầu t, đợc tiến hành cách độc lập với trình lập, soạn thảo dự án, bao gồm: Thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi: bớc thẩm định để phê duyệt báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Đối với dự án thông thờng, bớc thẩm định thờng xem xét số mặt chủ trơng thông số dự án, đánh giá xem việc nghiên cứu tiền khả thi có đa đợc ớc tính, chứng chứng tỏ dự án có đủ hấp dẫn đủ tin cậy hay không, sở cho phép đình việc tiến hành nghiên cứu chi tiết (nghiên cứu khả thi) Thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi: công việc bắt buộc dự án Sau đà hoàn tất xong khâu phân tích giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi, dự án cần đợc nghiên cứu để xem xét liệu có triển vọng đáp ứng đợc tiêu chuẩn tài chính, kinh tế - xà hội cho khoản đầu t hay không Chính vào cuối giai đoạn lúc mà định quan trọng phải đợc xác định, có nên chấp thuận dự án hay không Thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi cần phải dự án tốt hay tồi, khả thành công nh Kết thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi để quan có thẩm quyền nhà nớc định đầu t cho phép đầu t Trên sở đó, dự án bớc sang giai đoạn thứ 2: thực đầu t Tuy nhiên thực tế, công tác thẩm định dự án đợc thực giai đoạn đầu trình hình thành thực dự án đầu t Trong giai đoạn chuẩn bị đầu t: + Thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi + Thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi + Thẩm định thiết kế sơ + Thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trờng Trong giai đoạn thực đầu t: + Thẩm định thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công + Thẩm định kế hoạch đấu thầu kết đấu thầu + Thẩm định phê duyệt toán vốn đầu t Ngoài việc thẩm định báo cáo tiền khả thi báo cáo khả thi nh nêu trên, nội dung lại quan chuyên môn thẩm định Tuy nhiên, nội dung thẩm định bắt buộc dự án đầu t Việc thẩm định nội dung cụ thể tuỳ thuộc vào tính chất dự ¸n, ngn vèn mµ dù ¸n sư dơng vµ chøc năng, thẩm quyền chủ thể thẩm định Do phạm vi nghiên cứu có hạn đề tài này, thuật ngữ thẩm định dự án đầu t đợc nhắc đến chủ yếu thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án giai đoạn chuẩn bị đầu t 3.3 Sự cần thiết khách quan thẩm định dự án: Trớc hết, để đảm bảo đem lại thành công cho công đầu t chủ đầu t phải lập, soạn thảo dự án Tuy nhiên, soạn thảo, lập dự án công việc phức tạp liên quan đến nhiều ngành nghề, lĩnh vực, phải huy động công sức nhiều ngời, nhiều tổ chức Do đó, trình soạn thảo, lập dự án dù có đợc chuẩn bị kỹ đến đâu khó tránh khỏi sai sót định, dẫn đến ý tởng bên tham gia dự án mâu thuẫn nhau, không phù hợp, không lôgic, dễ gây tranh chấp Chính vậy, thẩm định dự án công việc cần thiết để rà soát, phát hiện, điều chỉnh mâu thuẫn Một dự án đầu t, đợc thiết lập, thờng mang tính chủ quan nhiều khách quan, đặc biệt xem xét đến lợi ích cộng đồng Thông thờng, lập dự án, chủ đầu t mong muốn lợi ích thiết thân phải đợc đảm bảo mà xem nhẹ không tính đến việc dự án có đem lại lợi ích có ảnh hởng bất lợi cộng đồng xà hội (nh ô nhiễm môi trờng, sử dụng vốn không hiệu quả, khai thác tài nguyên bừa bÃi ) Vì vậy, quan nhà nớc có thẩm quyền phải thẩm định dự án để bảo vệ lợi ích chung cho xà hội ngăn ngừa, hạn chế tác động có hại từ phía dự án xà hội Các công đầu t thờng chứa đựng nhiều rủi ro tiềm ẩn lợng vốn nguồn lực phải bỏ để đầu t lớn, thời gian kể từ bỏ vốn dự án phát huy tác dụng dài Do đó, sai lầm trình định thực đầu t thờng gây nên thiệt hại to lớn khó sửa chữa Vì vậy, thẩm định dự án trình thiếu để kiểm tra, xác minh lại tính khả thi dự án, phục vụ việc định đầu t đắn đề xuất phơng án điều chỉnh dự án xảy rủi ro Dự án đầu t cần huy động nguồn lực lớn, liên quan đến nhiều thành phần khác Thẩm định dự án để phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn phối hợp hài hoà đối tác tham gia dự án, đảm bảo cho việc chuẩn bị, thực vận hành dự án diễn cách suôn sẻ 3.4 Quan điểm, mục đích, chủ thể thẩm định dự án: Bất dự án đợc thẩm định không mà nhiều chủ thể khác Nh×n chung, cã ba nhãm chđ thĨ trùc tiÕp tiến hành thẩm định dự án là: chủ đầu t, quan nhà nớc có thẩm quyền thẩm định dự ¸n vµ c¸c tỉ chøc tµi chÝnh tiỊn tƯ T theo chức năng, vị trí mà chủ thể thẩm định có quan điểm mục tiêu thẩm định không giống Khi thẩm định dự án, chủ thể sử dụng công cụ chủ yếu là: + Phân tích tài chính: đánh giá dự án sở giá tài nh thực có thị trờng + Phân tích kinh tế: dự án đợc xem xét sở sử dụng giá đà đợc điều chỉnh điều kiện biến dạng thị trờng để chúng phản ánh chi phí tài nguyên hay lợi ích kinh tế thực dự án quốc gia + Phân tích xà hội: phân tích ảnh hởng sản phẩm dự án tạo xà hội quan điểm chuẩn mực mà xà hội quy định (đáng khen hay đáng chê, tích cực hay tiêu cực, văn minh hay không văn minh ) a) Đối với tổ chức tài tiền tệ: việc thẩm định dự án không nằm mục đích đánh giá tính khả thi phơng án tài khả trả nợ dự án, từ định có cho vay hay tài trợ vốn cho dự án hay không Khi thẩm định dự án, tổ chức sử dụng phân tích tài để đánh giá hiệu chung dự án, đánh giá mức độ an toàn số tiền tài trợ hay cho dự án vay; xác định kế hoạch trả nợ, nguồn trả nợ số lÃi mà họ đợc hởng Chính vậy, tổ chức thờng quan tâm đến dự án có nhu cầu thu hút nguồn tài có khả tạo lợi ích tài b) Chủ đầu t: ngời bỏ vốn đầu t trực tiếp quản lý, sử dụng vốn để đầu t Mặc dù có nhiều mục tiêu khác nhng tựu chung lại, mục đích chủ yếu chủ đầu t tham gia dự án lợi ích tài (thu nhập tiền) mà họ đợc hởng Do đó, giống nh ngân hàng, thẩm định dự án, chủ đầu t chủ yếu sử dụng phân tích tài nhằm đánh giá mức gia tăng thu nhập ròng dự án so với lợi ích tài mà họ nhận đợc trờng hợp dự án Tuy nhiên, khác với quan điểm ngân hàng, chủ đầu t quan tâm tới việc lợi ích ròng dự án có đủ bù đắp chi phí nguồn lực mà họ phải gánh chịu trình đầu t hay không, có đủ hấp dẫn để tham gia đầu t hay không c) Các quan nhà nớc có thẩm quyền thẩm định dự án: Là ngời đại diện cho lợi ích toàn xà hội, quan phải đứng quan điểm tổng thể quốc gia để xem xét, thẩm định dự án Khi thẩm định dự án, quan sử dụng ba phân tích: tài chính, kinh tế xà hội - Sử dụng phân tích tài để xem xét quan hệ khoản mà Ngân sách cho dự án (trợ cấp, trợ giá, đầu t vốn ) với khoản mà nhà nớc thu từ dự án (lÃi suất định mức, phí, thuế gián thu (thuÕ VAT), thuÕ trùc thu (thuÕ thu nhËp doanh nghiệp) - Sử dụng phân tích kinh tế để điều chỉnh dòng thu chi dự án theo giá kinh tế xác định tiêu hiệu kinh tế dự án quốc gia (NVA, NNVA) - Bên cạnh đó, quan sử dụng phân tích xà hội nhằm đánh giá việc thực dự án đem lại lợi ích cho cộng đồng xà hội (nh tạo công ăn việc làm, nâng cao dân trí, tăng cờng tiềm lực công nghệ đất nớc, đóng góp ngân sách nhà nớc, tăng thu ngoại tệ ) có tác động lợi cho đất nớc (tiêu phí nguồn lực, tài nguyên, tác động gây ô nhiễm môi trờng, sử dụng vốn đầu t không hiệu ) Tóm lại, việc đánh giá dự án theo quan điểm khác quan trọng đồng lợi ích chi phí quan điểm dự án Mặt khác, dự án khả thi xét từ quan điểm nhng lại không khả thi xem xét theo quan điểm Do đó, việc phân tích, đánh giá dự án từ nhiều quan điểm khác cho phép nhìn nhận dự án cách toàn diện, phục vụ cho việc đa định đắn: chấp thuận dự án tốt bác bỏ dự án tồi Bảng 1: Mục đích, công cụ thẩm định chủ thể Chủ thể thẩm định Chủ đầu t Cơ quan nhµ níc cã thÈm qun Tỉ chøc tµi chÝnh tiỊn tệ Mục đích thẩm định Tham gia hay không tham gia đầu t Phê duyệt hay bác bỏ dự án Tài trợ, cho vay vốn dự án Các phân tích Tài Kinh tế Xà hội 3.5 Những nội dung công tác thẩm định dự án: Thông thờng, dự án đầu t chủ đầu t thuộc thành phần kinh tế, không kể sử dụng nguồn vốn nào, phải đợc thẩm định nội dung sau: Pháp lý: Thẩm định mặt pháp lý nhằm đảm bảo hoạt động dự án tuân thủ pháp luật, tránh vi phạm quy định, luật lệ nhà nớc ban hành nh tránh ngợc lại định hớng phát triển kinh tế xà hội đất nớc Một dự án không chứng minh đợc tính hợp pháp, hợp lệ chắn bị loại bỏ Thị trờng: Xem xét, kiểm tra xác dự tính khả tiêu thụ sản phẩm; tìm hiểu, đánh giá trạng xu hớng cung cầu thị trờng; mức độ cạnh tranh giá, chất lợng sản phẩm, chiến lợc tiêu thụ sản phẩm dự án; kế hoạch hỗ trợ dự phòng Đây nội dung thẩm định định quy mô đầu t, trang thiết bị máy móc, cấu tổ chức dự án Kỹ thuật công nghệ: xem xét tính khả thi thiết bị công nghệ, giải pháp kỹ thuật, địa điểm xây dựng dự án; biện pháp kiểm soát chất thải gây ô nhiễm đà đáp ứng đ ợc nhu cầu hay cha Tổ chức quản lý: Số lợng, chất lợng lao động liệu có đảm bảo để dự án vận hành có hiệu không? Bộ phận quản lý kỹ thuật, hệ thống phòng ban phân xởng dự án có đợc bố trí hợp lý không ? Tài chính: phân tích dòng thu chi dự án, tính toán tiêu hiệu tài (NPV,IRR, B/C ) nhằm đánh giá tính hiệu quả, khả thi tài dự án Kinh tế xà hội: Đây khía cạnh mà quan quản lý nhà nớc quan tâm Thẩm ®Þnh kinh tÕ x· héi cịng gièng nh thÈm ®Þnh tài dự án chỗ việc định chủ yếu dựa cân nhắc, so sánh thu nhập chi phí dự án Tuy nhiên có khác biệt là: thẩm định kinh tế xà hội đứng phơng diện xà hội cá nhân chủ đầu t để xem xét, đánh giá dự án Do vậy, giá đợc sử dụng phân tích kinh tế giá kinh tế, loại giá đợc điều chỉnh từ giá thị trờng cách thay đổi, thêm bớt khoản mục chi phí - doanh thu phân tích tài (nh thuế, trợ cấp ) nhằm thể đầy đủ chi phí mà xà hội trả thu nhập mà xà hội nhận đợc từ dự án Sự phân chia nội dung thẩm định tơng đối Trên thực tế nội dung, mặt thẩm định tồn mối quan hệ mật thiết, chi phối lẫn Ngời cán làm công tác thẩm định phân chia rạch ròi xem xét hay số mặt phiến diện mà phải xem xét cách toàn diện khía cạnh khác thẩm định dự án, từ có đủ thuyết phục để chấp nhận hay từ chối dự án Điều khác biệt là, chủ thể thẩm định trọng vào số nội dung thẩm định cụ thể phù hợp với mục tiêu thẩm định chức năng, nhiệm vụ 3.6 Các nhân tố ảnh hởng tới trình thẩm định: 3.6.1 Nhân tố chủ quan: a Nhân tố ngời, luôn chi phối hoạt động quy trình thảm định Trình độ lực, đạo đức nghề nghiệp yếu tố cần thiết cán thẩm định, cần loại bỏ tính cá nhân hình thức trình thẩm định b Nhân tố thông tin, phơng tiện thu thập xử lý thông tin, thông tin sở liệu để phân tích đánh giá dự án Do tính chủ quan cán thẩm địnhviệc thu thập xử lý thông tin không khách quan Lợng thông tin thu thập cần đầy đủ, xác thờng xuyên Phơng tiện thu thập xử lý thông tin ảnh hởng tới tiến độ chất lợng thẩm định Ngân hàng thông tin công nghẹ tin học ứng dụng trongNgân hàng rõ ràng hiệu phơng pháp thu thập xử lý thông tin thủ công c Nhân tố quản lý, việc cấp phát, phân chia quyền hạn trách nhiệm cách khoa học hợp lý, phát huy tốt vai trò độc lập cán công tác