Mục lục Mở đầu Lời Cảm ơn ChươngI: Cơ sở khoa học thực tiễn việc đánh giá hiệu hiệu qủa kinh tế xã hội môi trường hệ thống xử lý khí thải lị Nung I Những đặc trưng khí thải cơng nghiệp khái niệm phân loại nhiễm khơng khí 1.1 Khái niệm: 1.2 Các nguyên nhân gây ô nhiễm khơng khí đặc điểm nhiễm khí thải cơng nghiệp 2.1 Nguồn gây nhiễm khí thải số ngành cơng nghiệp điển hình 2.2 Tác hại nhiễm khí thải cơng nghiệp người môi trường xung quanh 2.3 Một số biện pháp cơng nghệ xử lý nhiễm khí thải II Tiếp Cận phương pháp CBA để đánh giá hiệu kinh tế xã hội, hệ thống xử lý khói lị nung Cơ sở lý luận chung CBA 1.1 Giới thiệu CBA 1.2 Các bước tiến hành để thực CBA 1.3.Các hạn chế phương pháp CBA Vận dụng CBA để đánh giá hiệu kinh tế xã hội môi trường hệ thống xử lý khí thải lị nung 2.1 Đánh giá chi phí 2.2 Đánh giá lợi ích 3.Các tiêu sử dụng để đánh giá hiệu kinh tế xã hội hệ thống xử lý khí thải lị Tuynel 3.1 Lý lựa chọn tiêu 3.2 Các tiêu để đánh giá - Giá trị ròng ( NPV) - Tỷ suất lợi ích/ chi phí ( CBR) - Tỷ suất hoàn vốn nội bộ( IRR) - Thời gian hoàn vốn (PB) CHương II:Thực trạng hoạt động sản xuất tác động đến môi trường phân xưởng Mai Lâm- công ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống Hà Nội I.HIện trạng hoạt động sản xuất nhà máy Giới thiệu công ty vật liệu xây dựng cầu đuống 1.1.Quá trình hình thành phát triển 1.2.Phạm vi quy mô cơng ty 1.3 Tình hình sản xuất, kinh doanh 1.4 Tổ chức sản xuất Hoạt động sản xuất phân xưởng gốm Mai Lâm 2.1 Điều kiện tự nhiên phân xưởng Mai Lâm 2.2 Trang thiết bị sản xuất 3.Nhu cầu nguyên liệu lượng cho sản xuất 2.4 Quy trình hoạt động sản xuất phân xưởng II Các vấn đề môi trường phân xưởng gốm mai lâm- công ty vật liệu xây dựng cầu đuống Nguồn gây ô nhiễm môi trường 1.1 Nguồn gây nhiễm khơng khí yếu tố vật lí 1.2 Nguồn gây nhiễm mơi trường nước 1.3.Nguồn chất thải rắn Hiện trạng môi trường khu vực nhà máy 2.1 Mơi trường khơng khí 2.2.Hiện trạng tiếng ồn: 2.3.Hiện trạng nước thải 2.4 Hiện trạng chất thải rắn Sự cần thiết thực hệ thống xử lý khí thải lị nung, phân xưởng gốm Mai Lâm Chương III: Đánh giá hiệu hệ thống xử lý khí thải lị nung phân xưởng Mai Lâm I Hệ thống xử lý khí thải lò nung Nguyên tắc hoạt động hệ thống xử lý Quy trình hoạt động hệ thống 2.1 sơ đồ hệ thống xử lý khí thải lị nung 2.2 Quy trình hoạt động hệ thống xử lý 2.3 Chất lượng môi trường đạt sau xử lý II Nhận dạng lợi ích chi phí hệ thống xử lý 1.Đánh giá chi phí 2.Đánh giá lợi ích III Đánh giá hiệu mặt kinh tế xã hội môi trường hệ thống xử lý khí thải lị nung Hiệu kinh tế Hiệu xã hội IV Kiến nghị Đối với nhà máy Đối với quan có thẩm quyền Kết luận Mở đầu Lý lựa chọn đề tài Khơng khí xem phần mơi trường sống, chất khơng khí nhằm trì sống Con người động vật sống thiếu khơng khí vài phút Trong hoạt động sản xuất, khơng khí xem thành phần khơng thể thiếu Khơng khí bị nhiễm gây số bệnh nguy hiểm, bệnh đường hô hấp, huỷ hoại cơng trình văn hố, thủng tầng ơzơn, gây mưa axít có hại cho mùa màng Đặc điểm khơng khí dễ lan truyền, khó kiểm sốt khắc phục Người ta khơng thể thu gom khí thải rác thải để xử lý Do phải có biện pháp khắc phục kịp thời nguồn gây ô nhiễm khơng khí Việt Nam q trình cơng nghiệp hố đại hố đất nước vấn đề ô nhiễm không khí từ sở sản xuất công nghiệp tránh khỏi Vấn đề đặt làm để vừa phát triển sản xuất vừa giảm thiểu lượng khí thải mơi trường để tránh ảnh hưởng tới sức khoẻ cộng đồng hoạt động sản xuất xung quanh Đó mục tiêu " phát triển bền vững ngành công nghiệp " mà sở sản xuất hướng tới Vì lý trình bày nên em định lựa chọn đề tài " Đánh giá hiệu kinh tế xã hội hệ thống xử lý khí thải lị nung phân xưởng gốm Mai Lâm công ty vật liệu xây Cầu Đuống" Đối tượng nghiên cứu: Hệ thống xử lý khí thải lị nung phân xưởng gốm Mai Lâm, công ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống Phạm vi nghiên cứu: Tm hiểu trình sản xuất, tác động đến mơi trường q trình sản xuất phạm vi nhà máy xung quanh nhà máy Đi sâu tìm hiểu vấn đề liên quan đến hệ thống xử lý khí thải bao gồm chi phí, lợi ích mang lại cho nhà máy xã hội Mục đích nghiên cứu: Thơng qua biện pháp CBA để lợi ích kinh tế, xã hội môi trường đạt hệ thống xử lý khí thải nung phân xưởng Gốm Mai Lâm công ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống Việc đánh giá hiệu giải pháp xử lý khí thải chứng minh giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường đem lại nhiều lợi ích cho nhà máy xã hội Phương pháp nghiên cứu: Các phương pháp sử dụng để đánh giá hiệu hệ thống xử lý khí thải lị nung: Phương pháp CBA Phương pháp điều tra, vấn Phương pháp thu thập số liệu Phương pháp phân tích Kểt cấu chuyên đề gồm có chương: ChươngI: Cơ sở khoa học thực tiễn việc đánh giá hiệu hiệu qủa kinh tế xã hội môi trường hệ thống xử lý khí thải lị Nung Chương II: Thực trạng hoạt động sản xuất tác động đến môi trường phân xưởng Mai Lâm- công ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống Hà Nội Chương III: Đánh giá hiệu hệ thống xử lý khí thải lị nung phân xưởng Mai Lâm lời cảm ơn chuyên đề thực tập hoàn thành với giúp đỡ hướng dẫn tận tình thầy cô giáo khoa Kinh tế – Quản lý môi trường cán công ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống Em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới: - TS Lê Hà Thanh, giảng viên khoa Kinh tế – Quản lý môi trường đô thị, giáo viên hướng dẫn - Th.S Huỳnh Thị Mai Dung, giảng viên khoa Kinh tế- Quản lý môi trường đô thị, giáo viên hướng dẫn - KS Ngô Đức Dũng, giám đốc công ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống - KS Nông Thiêm Ngân, cán phịng kỹ thuật cơng ty vật liệu xây dựng Cầu Đuống - PGS, TS Bạch Đình Thiên, giáo viên khoa vật liệu xây dựng, trường đại học xây dựng Hà Nội - Các cán uỷ ban nhân dân xã Dục Tú, xã Mai Lâm, huyện Đơng Anh, Hà Nội Mặc dù có nhiều đề tài đánh giá hiệu biện pháp xử lý liên quan tới môi trường, nhiên đặc điểm biện pháp hồn tồn khơng giống nhau, bên cạnh trình độ thời gian nghiên cứu cịn hạn chế, chun đề khơng thể tránh khỏi nhiều sai sót cần bổ sung sữa chữa Rất mong giúp đỡ, đóng góp ý kiến, nhận xét, phê bình giáo để nội dung đề tài hoàn thiện Chương I Cơ sở khoa học thực tiễn việc đánh giá hiệu hiệu qủa kinh tế xã hội môi trường hệ thống xử lý khí thải lị Nung I Những đặc trưng khí thải cơng nghiệp khái niệm phân loại nhiễm khơng khí 1.1 Khái niệm: nhiễm khơng khí hiểu khơng khí xuất chất lạ biến đổi quan trọng thành phần khơng khí làm thay đổi tính chất, vi phạm tiêu chuẩn mơi trường, gây tác động có hại hoặc gây khó chịu ( toả mùi khó chịu, giảm tầm nhìn xa bụi ) Người ta xếp nhiễm khơng khí vào nhóm lớn: thể khí thể rắn Các khí chiếm 90%, cịn lại thể rắn Ngồi người ta coi tiếng ồn loại ô nhiễm khơng khí 1.2 Các ngun nhân gây nhiễm khơng khí Ngun nhân tự nhiên: Có thể liệt kê dạng nguyên nhân chủ yếu sau  Ô nhiễm hoạt động núi lửa: Khi hoạt động núi lửa phun lượng khổng lồ chất ô nhiễm tro bụi, sunfuađioxit S02, hyđrosunfur H2S mêtan CH4, tác động đến môi trường đợt phun núi lửa nặng nề lâu dài  Ô nhiễm cháy rừng: Các đám cháy rừng đồng cỏ qúa trình tự nhiên xảy sấm chớp, cọ xát đám thực vật khô tre, cỏ Các đám cháy thường lan toả rộng thường phát thải nhiều loại bụi khí  Ơ nhiễm bão cát: Hiện tượng bão cát thường xảy vùng đất trơ khô, không che phủ thảm thực vật, đặc biệt vùng samạc, gió mạnh làm bốc cát bụi từ vùng hoang hoá,samạc mang xa gây ô nhiễm bầu khí khu vực rộng lớn Ngoài nguyên nhân chủ yếu thiên nhiên cịn tồn nhiều nguồn gây nhiễm khơng khí như: từ đại dương, thực vật, vi khuẩn vi sinh vật, chất phóng xạ, vụ trũ Có nhiều hạt vật chất nhỏ bé từ vũ trụ thâm nhập vào bầu khí trái đất cách thường xuyên liên tục Nguồn gốc hạt bụi vũ trụ từ va chạm thiên thạch đám mây từ mặt trời Các nguyên nhân nhân tạo: Có nguyên nhân sau  Do hoạt động cơng nghiệp: Ơ nhiễm cơng nghiệp gây từ ống khói nhà máy, nhà máy có quy trình cơng nghệ trang thiết bị lạc hậu cũ kỹ chưa có phận xử lý  Do hoạt động phương tiện giao thơng: ống khói, ống xả loại xe cộ chứa nhiều CO, sau NO 2, N0, hạt bụi chì, hợp chất Benzen dẫn xuất benzen gây bệnh ung thư  Do trình đốt cháy nhiên liệu hoá thạch: Trong sống hàng ngày ta thấy trình đốt cháy nhiên liệu xảy khắp nơi, chỗ Trong sản phẩm cháy nhiên liệu sản sinh khí cháy có chứa nhiều loại khí độc hại cho người, q trình cháy khơng hồn tồn Các loại khí độc là: S02, C02, C0, N02, hyđrocarbon bụi đặc điểm nhiễm khí thải cơng nghiệp Khí thải cơng nghiệp sinh từ ống khói nhà máy, nhà máy có quy trình cơng nghệ trang thiết bị lạc hậu cũ kỹ chưa có phận xử lý 2.1 Nguồn gây nhiễm khí thải số ngành cơng nghiệp điển hình Nguồn nhiễm cơng nghiệp trình sản xuất gây Quá trình đốt nhiên liệu thải nhiều chất độc hại qua ống khói nhà máy vào khơng khí Do bốc rị rỉ thất dây chuyền sản xuất sản phẩm đường ống dẫn tải nguồn thải q trình sản xuất hút thải hệt thống thơng gió Bảng I.1: Nguồn nhiễm cơng nghiệp tạo khơng khí Ngành nghề, Chất nhiễm thị tải lượng nguồn ô nhiễm ( kg/tấn sản phẩm) Chế biến hải sản Sản xuất rượi, bia Sản xuất giấy Bụi 4.0 4,0 90,0 (khơng có hệ thống xử lý) Sản xuất sơn Sản xuất thuỷ tinh Đúc kim loại Đốt nhiên liệu than + 10,0 0,7 6,5 10,0 Nhà máy điện, lị Q trình đốt dầu Xe ô tô chạy dầu(g/km) Nguồn : UFEPA, 1970 2,6 0,7 S0x N0x CO THC 1,300 0,35 3,5 0,25 5,5 1,7 19,5 3,1 0,1 9,00 18,5 7,00 1,5-1,8 13,00 H2S 0,05 6,00 0,100 15,00 0,10 0,500 O,15 0,025 15-18 0,23 2,5-3 Dựa vào bảng ta thấy ngành công nghiệp tạo nguồn gây ô nhiễm khác nhau: Đối với ngành công nghiệp giấy gây bụi, H2S, sản xuất sơn tạo nhiều bụi hỗn hợp hyđrocarbon, nhà máy điện lò nung, lò tạo bụi, SOx, NOx, C02, hyđrocarbon aldehyde Các sở sản xuất gạch ngói, xi măng khói từ lị nung với khí thải chủ yếu bụi, CO, C02, SO2, HF 2.2 Tác hại ô nhiễm khí thải cơng nghiệp người mơi trường xung quan Do khí thải cơng nghiệp chủ yếu S02, S03, C02, N02 gây hậu hậu người, thực vật, thời tiết khí hậu, cơng trình xây dựng cụ thể sau: BảngI.2: Tác hại số loại khí thải công nghiệp STT Tên gọi Công thức C02 Khí cacbonic Hậu qủa Con người - nồng độ 10%: chóng mặ, đau đầu, hoa mắt, ù tai, run rẩy, buồn ngủ bất tỉnh - nồng độ cao bị ngất nhan, da tím tái, thở chậm, Thực vật Cacbon CO chân tay lạnh - Gây ngạt thở môi trường - Khi nồng độ mono khí, đau đầu, thở yếu ớt, phối CO tới 100 - oxit hợp suy giảm 1000PPm - Là chất có hại bệnh làm tim mạch phụ nữ có thai rụng, bị xoăn - Khi người không khí có quắn, diện nồng độ C0 khoảng 250PPm tích thu bị đầu độc dẫn tới tử vong Các sunfur S0x oxit - SO2 gây tức ngực, đau đầu, hẹp, non chết - Tạo nên buồn nôn, ảnh hưởng tới hô vệt hấp trắn, - S0 chất gây bệnh khí thủng viêm cuống phổi, hen suyễn diệp lục tố, ngăn phát triển giảm ôxit nitơ N0 - Là chất độc máu, tác suất - Không làm dụng trực tiếp lên thần kinh cho bị trung ương chết hẳn, - bị nhiễm độc nhẹ: đau đầu, tác hại chóng mặt, mệt mỏi, triệu chứng bị khỏi khu vực nhiễm độc - Khi bị nhiễm độc nặng: đau đầu chóng mặt, buồn nơn, mệt mỏi, tồn thân da vàng, mơi có màu xanh tím, mạch yếu, huyết áp thấp, chân tay khó cử động, đến rìa