phần I Đặt vấn đề 1.Tính cấp thiết đề tài Đất đai tài nguyên vô quý giá quốc gia, yếu tố cấu thành nên giang sơn, đất nớc Cùng với đất đai, nhà có vị trí quan trọng đời sống ngời, tài sản Nhà nớc, gia đình, phản ánh trình độ phát triển kinh tế - xà hội mức sống quốc gia, dân tộc Quản lý sử dụng cách đầy đủ, hợp lý, đạt hiệu cao, Đất đai mục tiêu quan trọng chiến lợc phát triển kinh tế xà hội quốc gia Công tác quản lý đất đai cấp quyền từ Trung ơng tới địa phơng có vai trò vô quan trọng việc ổn định đời sống nhân dân, phát triển kinh tế xà hội, giữ vững kỷ cơng trật tự an toàn xà hội Để thực tốt việc quản lý Nhà nớc đất đai nhiệm vụ thiếu đợc đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) Đăng ký đất đai, GCN QSDĐ chứng th pháp lý đảm bảo quyền lợi lợi ích cho ngời sử dụng đất Từ đó, họ yên tâm đầu t, chủ động khai thác tiềm đất chấp hành đầy đủ quy định pháp luật đất đai Hơn công tác sở để Nhà nớc nắm đợc thông tin đất đai theo dõi quản lý chặt chẽ việc sử dụng đất đai theo quy định pháp luật Mặt khác việc hình thành phát triển thị trờng bất động sản đặt yêu cầu việc đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ Trong tình hình nay, công tác đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ yêu cầu cấp bách, nhiệm vụ chiến lợc làm sở cho việc triển khai thi hành Luật đất đai đa hoạt động quản lý đất đai vào nề nếp, giải tranh chấp đất đai cách triệt để Tuy nhiên hay công tác đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ đặc biệt đất gặp nhiều khó khăn phức tạp, việc đánh giá thực trạng công tác này, tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn vấn đề cấp thiết Xuất phát từ yêu cầu đó, thời gian thực tập em chọn nghiên cứu đề tài: " Tìm hiểu thực trạng công tác đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 1998 đến năm 2004 Huyện Thanh Trì - Hà Nội" Đề tài đợc thực dới hớng dẫn tận tình cô giáo TS Hồ Thị Lam Trà - Cán giảng dạy Khoa Đất Môi trờng Trờng Đại học Nông nghiệp I - Hà Nội, với giúp đỡ chu đáo nhiệt tình cán Phòng Tài nguyên môi trờng Huyện Thanh Trì Mục đích yêu cầu: 2.1 Mục đích: - Nắm vững quy định Nhà nớc đăng ký đất ®ai, cÊp giÊy chøng nhËn qun sư dơng ®Êt - Đánh giá thực trạng công tác đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ Huyện Thanh Trì -Đề xuất số biện pháp nhằmgóp phần đẩy nhanh tiến độ cấp giấy GCN QSDĐ 2.2 Yêu cầu: - Nắm Luật đất đai quy định Nhà nớc công tác đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ - Số liệu thu thập phải phản ánh trung thực, khách quan xác - Nhữngkiến nghị đề xuất phải có tính khả thi, phù hợp với thực trạng địa phơng Phần II Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.2 Sơ lợc lịch sử ngành địa công tác quản lý đất đai qua thời kỳ 1.2.1 Thời kỳ phong kiến Năm 1428, sau 10 năm kháng chiến chống quân Minh thắng lợi, triều hậu Lê bắt đầu việc Lê Lợi hạ chiếu cho quan huyện kiểm kê đất đai để lập sổ sách (địa bạ) Luật Hồng Đức (thời Lê Thánh Tông) có 60 điều nói quan hệ đất đai Dới triều Nguyễn suốt 30 năm từ năm 1805 1836 hệ thống địa bạ có ghi rõ tên tõng chđ sư dơng, mơc ®Ých sư dơng, kÝch thíc đất Khi Nguyến ánh lên đà ban hành Luật Gia Long với 14 điều nói quan hệ nhà, đất Luật pháp nhà Nguyễn xác định quyền sở hữu tối cao Nhà vua đất đai 1.2.2 Thời kỳ Pháp thuộc Ngay từ đặt chân đến nớc ta, sau bình định vũ trang, thực dân Pháp đà cho lập đồ đại sổ địa bạ nhằm mục đích thu thuế nông nghiệp Việc lập hồ sơ địa Pháp kết thúc vào năm 1898 Nam bộ, đến năm 1925 xong Bắc đến năm 1945 cha xong Trung bộ, ớc tính đất nông nghiệp Bắc lúc có 1,18 triệu với 21% công điều, Nam có 2,26 triệu với 3% công điền Ngay sau giành đợc quyền, sách đất đai đợc ban hành đất đai hai mục tiêu quan trọng cách mạng lúc Trong năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Chính phủ đà ban hành nhiều sách sử dụng đất nh Sắc lệnh số 25/SL ngày 23/02/1930 Chủ tịch Nớc quy định chế độ sử dụng đất vô chủ Luật cải cách ruộng đất năm 1953 nhằm thực triệt để hiệu " Ngời cầy có ruộng", nhà nớc thực hình thức trng thu, trng mua ruộng đất ®Ĩ chia cho ngêi d©n 1.2.3 Thêi kú 1954 - 1975 Thời kỳ Đảng Nhà nớc ta chủ trơng lÃnh đạo nhân dân đấu tranh đòi Mỹ thực nghiêm chỉnh hiệp định Giơnevơ Ngày 3/7/1958 quan quản lý đất đai Trung ơng đợc thành lập Sở Địa thuộc Bộ Tài với chức chủ yếu quản lý diện tích ruộng đất để thu thuế nông nghiệp Ngày 14/12/1959 Thủ tớng Chính phủ Quyết định số 404/TTg cho phép thành lập Cục Đo đạc đồ thuộc Phủ Thủ tớng để nắm địa hình, tài nguyên đất đai Ngày 9/12/1960 Chính phủ ban hành Nghị định số 70/CP việc chuyển ngành Địa chính, từ Bộ Tài sang Bộ Nông nghiệp đổi tên thành ngành Quản lý ruộng đất Hội đồng Chính phủ Nghị số 125/CP ngày 28/6/1971 Chỉ thị số 231/TTg ngày 24/9/1974 việc tăng cờng công tác quản lý ruộng đất 1.2.4 Thời kỳ từ năm 1976 - 1991 Sau thèng nhÊt ®Êt níc, chóng ta cã năm khôi phục kinh tế,tiếp giai đoạn từ 1980 - 1991, mở đầu hiến pháp năm 1980 quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân Trong thời gian Tổng cục quản lỹ ruộng đất đợc thành lập theo Quyết định số 404/CP ngày 7/11/1979 Hội đồng Chính phủ Ngày 10/11/1980, Thủ tớng Chính phủ Chỉ thị số 299/TTg công tác đo đạc, phân hạng đăng ký thống kê ruộng đất nớc Tiếp ngày 13/01/1981 Ban Bí th Trung ơng Đảng Chỉ thị số 100/CT/TW khoán sản phẩm đến nhóm lao động ngời lao động Hàng loạt văn đời nhằm quản lý sử dụng có hiệu nguồn tài nguyên đất đai Luật đất đai nớc ta công bố ngày 8/01/1988 đánh dấu phát triển hệ thống pháp luật nói chung pháp luật đất đai nói riêng 1.2.5 Giao đoạn 1992 đến Bắt đầu từ Hiến pháp năm 1992 xác định điểm khởi đầu cho công đổi hệ thống trị Nớc ta chuyển sang chế thị trờng có quản lý Nhà nớc, chế độ sở hữu ruộng đất đợc quy định điều 17 18 Hiến pháp năm 1992 không thay đổi Nhà nớc thống quản lý toàn tài nguyên đất đai Sau năm thực Luật đất đai 1988 đà bộc lộ hạn chế luật đất đai sửa đổi 1993 đợc Quốc hội khoá IX thông qua së HiÕn ph¸p 1992, chÝnh thøc cã hiƯu lùc tõ ngày 13/12/1993 Ngày 22/025/1994, Chính phủ ban hành Nghị định số 12/CP cho phép thành lập Tổng cục Địa sở sát nhập tổ chức Tổng cục quản lý ruộng đất Cục Đo đạc đồ nhà nớc Ngày 23/4/1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 34/CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức quan địa cấp Ngày 18/7/1994 Tổng cục Địa ban hành Thông t số 470/TT / ĐC hớng dẫn chức nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức địa cấp địa phơng Ngày16/3/1998 Tổng cục Địa có Thông t 346/TT- TCĐChớng dẫn đăng ký thủ tục đất đai, lập hồ sơ địa cấp GCN QSDĐ Ngày 21/9/1999 Tổng cục địa chính- Bộ tài có thông t liên tịch số 1442/199/LT-TC-TCĐC hớng dẫn cấp GCN QSDĐ theo thị 18/CT/TTg ngày 01/7/1999 thủ tớng Chính phủ Luật đất đai 2003 đợc Quốc hội khoá X thông qua Hiến pháp 1992 có hiệu lực từ ngày 01/7/2004 Nghị định 181/2004 Quyết định 65/2001, Quyết định 69/2001 UBND thành phố Hà Nội ngày 29/8/2001 đăng ký đấi đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số văn liên quan đến cấp GCN QSDĐ Chính phủ ban hành 2.2 Cơ sở khoa học tính pháp lý quản lý nhà nớc đất đai Đất đai không sản phẩm tự nhiên mà kết tinh lao động xà hội Do ®ã, ®Êt ®ai thc së h÷u chung cđa x· héi Có nhiều cách phân loại đất khác nhau, vào mục đích sử dụng chủ yếu Luật đất đai 1993 phân thành loại đất: + Đất nông nghiệp + Đất đô thị + Đất lâm nghiệp + Đất chuyên dùng + Đất khu dân c + Đất cha sử dụng Việc phân loại đất thời gian qua đà đáp ứng phần yêu cầu quản lý Nhà nớc đất đai, Nhà nớc năm quản lý loại đất đai cách chặt chẽ Nhng yêu cầu quản lý, vai trò quản lý Nhà nớc loại đất trình chuyển dịch cấu sử dụng đất, trình Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá (CNH, HĐH) việc phân thành loại đất lại có vấn đề chồng chéo trùng lặp, chí đất khu nông thôn bị chồng chéo chế độ sử dụng, gây khó khăn cho việc quản lý Mặt khác, Luật đất đai 1993 cha quy định rõ phân loại đất theo trạng sử dụng đất hay theo quy hoạch sử dụng đất Khắc phục tình trạng này, Luật đất đai 2003 đà chia thành nhóm đất dựa mục đích sử dụng: §Êt n«ng nghiƯp; §Êt phi n«ng nghiƯp; §Êt cha sư dụng Điều 18 19 Hiến pháp 1980 điều 17 - 18 hiến pháp 1992 quy định: " Đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nớc, tài nguyên lòng đất, nguồn lợi vùng biển, thềm lục địa vùng trời Nhà nớc, thuộc sở hữu toàn dân" Luật đất đai 2003, điều quy định: " Đất đai thuộc sở hữu toàn dân Nhà nớc đại diện chủ sở hữu" Nhằm không ngừng tăng cờng công tác quản lý đất đai nớc Căn vào Hiến pháp Nớc Cộng hoà Xà hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đà đợc sửa đổi bổ sung luật theo Nghị 51/2001/QH10 ngày 25/12/2001 Quốc hội khoá X kỳ họp thứ X, Luật Đất đai 2003 có 13 nội dung quản lý Nhà nớc đất đai a, Ban hành quy phạm pháp luật quản lý sử dụng đất đai thực văn b, Xác định địa giới hành chính, lập quản lý hồ sơ hành lập đồ hành c, Khảo sát, đo đạc, đánh giá phân hạng đất, lập đồ quy hoạch sử dụng đất d, Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đ, Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng e, Đăng ký quyền sử dụng đất, lập quản lý hồ sơ ®Ëi chÝnh cÊp giÊy chøng nhËn qun sư dơng ®Êt g, Thống kê, kiểm kê đất đai h, Quản lý tài đất đai i, Quản lý phát triển thị trờng quyền sử dụng đất thị trờng bất động sản k, Quản lý giám sát việc thực quyền nghĩa vụ ngời sử dụng đất j, Thanh tra, kiểm tra chấp hành quy định phát luật đất đai sử lý vi phạm đất đai m, Giải tranh chấp đất đai, giải khiếu nại, tố cáo vi phạm việc quản lý sử dụng đất đai n, Quản lý hoạt động dịch vụ công đất đai: Mời ba nội dung quản lý Nhà nớc đất đai có mối liên hệ chặt chẽ với Nội dung tiền đề để thực nội dung Trong trình thực phải kết hợp nội dung tạo sở vững chắc, toàn diện cho công tác quản lý đất đai Đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ để quản lý thống đất đai theo pháp luật mục IV Quyết định 201/ CP ngày 8/7/1980 có nội dung nêu: Để thống tăng cờng quản lý ruộng đất, tất cá nhân, hộ gia đình, tổ chức sử dụng đát phải kê khai xác đăng ký loại đất sử dụng vào sổ địa chính, UBND xÃ, phờng phải kiểm tra báo cáo này, sau kê khai đăng ký, tổ chức hay cá nhân mà đợc xác nhận ngời sử dụng đất hợp pháp đợc cấp GCN QSDĐ Đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ nôị dung biện pháp quản lý nhà nớc đất đai, kết qủa trình đăng ký đất đai Đây công tác quan trọng mà xác lập mối quan hệ hợp pháp Nhà nớc, ngời quản lý, chủ sử hữu đất đai Đặc biệt ngời sử dụng đất họ yên tâm để sử dụng có hiệu thực đầy đủ nghĩa vụ Nhà nớc theo quy định luật đất đai Đăng ký đất đai, GCN QSDĐ chứng th ph¸p lý rÊt quan träng viƯc x¸c nhËn qun sử dụng đất hợp pháp cấp cho ngời sử dụng đất để họ có sở pháp lý để thực 06 quyền: chuyển đổi, chuyển nhợng, cho thuê, chấp, cầm cố nhận chuyển nhợng, đảm bảo phơng châm nhà nớc quản lý nhân dân làm chủ Trớc tình hình thực tế công tác quản lý đất đai yêu cầu công đổi mới, Nhà nớc ta đà đề nhiều văn pháp luật, thông t, nghị định, thị công tác đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ nh: Quyết định 201/QĐ / ĐKTK ngày 14/7/1989 Tổng cục quản lý ruộng đất việc đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ Nghị định 60/CP ngày 05/7/1993 hớng dẫn quyền sở hữu nhà quyền sử dụng đất đô thị Nghị định 64/CP ngày 27/9/1993 Chính phủ việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp Chỉ thị số 10/1998/CT - TTg ngày 20/2/1998 Thủ tớng Chính phủ việc đẩy mạnh hoàn thành việc giao đất đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ nông nghiệp Thông t 346/TT / TCĐC việc hớng dẫn thủ tục đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa cấp GCN QSDĐ Theo thông t số 1990/2001/TT - TCĐC ngày 30/11/2001 Tổng cục Địa (nay Bộ Tài nguyên Môi trờng) hớng dẫn đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đà quy định Quyết định 65/QĐ-UB ngày 29/8/2001 UBND Thành phố Hà Nội vè ban hành quy định cấp GCN QSDĐ ao,vờn liền kềkhu vực nông thôn địa bàn Thành phố Hà Nội Quyết định số 69/QĐ-UB UBND Thành phố Hà Nôị việc cấp GCN QSDĐ, quyền sở hữu nhà Thông t số 30/20047/TT - BTNMT Bộ tài nguyên môi trờng việc hớng dẫn đăng ký thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất Thông th 29/2004/TT - BTNMT Bộ Tài nguyên Môi trờng việc hớng dẫn lập chỉnh lý quản lý hồ sơ địa Thông t 28/2004/TT - BTNMT Bộ Tài nguyên Môi trờng việc hớng dẫn thống kê kiểm kê xây dựng đồ trạng sử dụng đất Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 Chính phủ việc hớng dẫn thi hành Luật đất đai Nghị định số 182/2004/N -CP ngày 29/10/2004 Chính phủ việc xử phạt hớng dẫn lĩnh vực đất đai Quyết định số 1615/QĐ-UB ngày 12/6/1995 UBND Thành phố Hà Nội việc cấp GCN QSSĐ nông nghiệp ổn định lâu dài cho hộ gia đình cá nhân sử dụng vào mục đích nông nghiệp 2.3 Vai trò việc cấp giÊy chøng nhËn qun sư dơng ®Êt 10