Trường Đại học Thành Đơ Khoa Kế tốn LỜI MỞ U Để nắm bắt đợc kịp thời, đầy đủ tình hình thực tế doanh nghiệp đồng thời đa biện pháp hữu hiệu giúp điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh đợc tốt, nhà quản lý sử dụng nhiều phơng pháp khác Kế toán công cụ quan trọng thiếu đợc hệ thống công cụ quản lý vốn , tài sản doanh nghiệp, đồng thời cung cấp nguồn thông tin đáng tin cậy cho nhà quản lý doanh nghiệp cho Nhà nớc điều hành vĩ mô kinh tế Nhận thức đợc vai trò quan trọng tổ chức kế toán nói chung kế toán vật t nói riêng đợc doanh nghiệp quan tâm Trong doanh nghiệp sản xuất,nguyên vật liệu thờng chiếm tỷ trọng lớn Nó tài sản dự trữ sản xuất kinh doanh thuộc tài sản lu động Trong đó, nguyên vật liệu đối tợng lao động, ba yếu tố trình sản xuất kinh doanh, sở vật chất để hình thành nên thực thể sản phẩm Hơn nữa, xu cạnh tranh nay, cạnh tranh giá thành sản phẩm biện pháp chiến lợc mà doanh nghiệp phải quan tâm Các doanh nghiệp sản xuất hớng tới giảm chi phí, hạ giá thành không ngừng nâng cao chất lợng sản phẩm Muốn vậy, từ khâu đầu quy trình sản xuất, doanh nghiệp phải đặt mục tiêu giảm chi phí nguyên vật liệu Do đó, tổ chức tốt công tác kế toán nguyên vật liệu hạch toán khoản chi nguyên vật liệu giá thành mét c«ng viƯc kh«ng thĨ thiÕu cđa tỉ chøc kÕ toán doanh nghiệp Là doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng nên trình sản xuất Công ty s dụng khối lợng SV: Vũ Thu Hằng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thành Đô Khoa Kế tốn nguyªn vËt lín, phong phó vỊ chđng loại, đợc cung cấp từ nhiều nguồn khác Chi phí nguyên vật liệu thờng chiếm 60% tổng giá thành ảnh hởng định đến giá thành sản phẩm Một thay đổi nhỏ nguyên vật liệu làm cho giá thành sản phẩm thay đổi Từ nhận thức đó, với vốn kiến thức thân qua thời gian thực tập Công ty, đợc giúp đỡ cụ giỏo, anh chị phòng Tài - Kế toán phòng ban khác Công ty em đà mạnh dạn sâu tìm hiểu nghiên cứu đề tài: Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu phân tích tình hình quản lý, sử dụng nguyên vật liệu Công ty I NAM Bố cục luận văn gồm ba chơng: Chơng Lớ lun chung v kế toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất Chơng 2- Tình hình thực tế tổ chức kế toán nguyên vật liệu Công ty Chơng Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán nguyên vật liệu Công ty SV: Vũ Thu Hằng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thnh ụ Khoa K toỏn CHƯƠNG Lý luận Chung kế toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất 1.1- Sự cần thiết phải tổ chức kế toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất 1.1.1- Vị trí, vai trò nguyên vật liệu Trong doanh nghiệp sản xuất, nguyên vật liệu đối tợng lao động, ba yếu tố trình sản xuất, sở vật chất để cấu thành nên thực thể sản phẩm Khác với t liệu lao động, nguyên vật liệu tham gia vào chu kỳ sản xuất, dới tác động lao động chúng bị tiêu hao toàn thay đổi hình thái vật chất ban đầu để tạo hình thái vật chất sản phẩm Về mặt giá trị, tham gia vào trình sản xuất, nguyên vật liệu chuyển dịch lần toàn giá trị chúng vào chi phí sản xuất kinh doanh kỳ Nguyên vật liệu thờng chiếm tỷ trọng lớn toàn chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Ví dụ nh:Trong giá thành sản phẩm công nghiệp khí, nguyên vật liệu chiếm từ 50%60% Trong giá thành sản phẩm công nghiệp chế biến chiếm gần 70% Trong giá thành sản phẩm công nghiệp nhẹ gần 60% Chúng ta đà biết, kinh tế thị trờng với xu cạnh tranh gay gắt, giá thành sản phẩm vấn đề đợc quan tâm hàng đầu tất doanh nghiệp sản xuất Để tăng khả cạnh tranh, doanh nghiệp cần phải quan tâm đến việc nâng cao chất lợng hạ gía thành sản phẩm Muốn vậy, doanh nghiệp cần phải có biện pháp để giảm mức chi phí nguyên vật liệu hợp lý cho không ảnh hSV: V Thu Hằng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thành Đô Khoa K toỏn ởng đến chất lợng sản phẩm Điều góp phần làm tăng lợi nhuận doanh nghiệp Mặt khác, xét mặt vốn sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, nguyên vật liệu thành phần quan trọng vốn lu động, đặc biệt vốn dự trữ Để nâng cao hiệu sử dụng vốn cần phải tăng nhanh tốc độ luân chuyển vốn lu động điều tác rời việc dự trữ sử dụng nguyên vật liệu cách hợp lý, tiết kiệm Nh vậy, nguyên vật liệu yếu tố đầu vào thiếu trình sản xuất mà ảnh hởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Do đó, đòi hỏi doanh nghiệp phải tăng cờng công tác quản lý, công tác kế toán nguyên vật liệu, đảm bảo cho việc sử dụng nguyên vật liệu tiết kiệm, hiệu để nhằm hạ thấp chi phí sản xuất giá thành sản phẩm, mà chất lợng sản phẩm đảm bảo thoả mÃn nhu cầu ngời tiêu dùng 1.1.2- Yêu cầu quản lý nguyên vật liệu 1.1.2.1- Tính khách quan quản lý nguyên vật liệu Xuất phát từ vị trí, vai trò nguyên vật liệu trình sản xuất kinh doanh cho thấy việc quản lý nguyên vật liệu yếu tố khách quan sản xuất xà hội Tuy nhiên, trình độ sản xuất khác nên phạm vi, mức độ, phơng pháp quản lý khác nhau, phụ thuộc vào trình độ, lực ngời quản lý Xà hội phát triển, phơng thức quản lý ngày cải tiến hoàn thiện hơn, đòi hỏi nhu cầu vật chất, tinh thần ngời ngày tăng Để đáp ứng kịp với nhu cầu bắt buộc sản xuất kinh doanh ngày phải mở rộng, mà lợi nhuận mục đích cuối trình SV: V Thu Hằng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thành Đô Khoa Kế toỏn sản xuất kinh doanh Riêng doanh nghiệp sản xuất, để sản xuất sản phẩm đạt hiệu cao thiết phải giảm chi phí nguyên vật liệu giá thành sản phẩm, tức phải có kế hoạch thu mua, dự trữ, bảo quản sử dụng cách hợp lý, tiết kiệm, hiệu Vì vậy, công tác quản lý nguyên vật liệu nhiệm vụ nhà quản lý doanh nghiệp, yêu cầu phơng thức kinh doanh kinh tế thị trờng, nhằm mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận 1.1.2.2- Sự cần thiết phải quản lý nguyên vật liệu Quản lý nguyên vật liệu quản lý yếu tố đầu vào trình sản xuất Để trình sản xuất diễn liên tục đem lại hiệu cao, công tác quản lý nguyên vật liệu, doanh nghiệp cần thực tốt nội dung sau: - Khâu thu mua: Nguyên vật liệu tài sản dự trữ sản xuất, thờng xuyên biến động Vậy, để việc thu mua có hiệu đòi hỏi phải quản lý số lợng, chất lợng, chủng loại, giá mua, chi phí mua, địa điểm thu mua (cần có quy hoạch vùng thu mua nguyên vật liệu gần doanh nghệp để tiết kiệm chi phí mua) Đồng thời doanh nghiệp cần có kế hoạch thu mua phù hợp theo tiến độ thời gian kế hoạch sản xuất nhằm tránh tình trạng nguyên vật liệu bị ứ đọng ảnh hởng đến khâu khác - Khâu bảo quản: phải tổ chức tốt hệ thống kho tàng, bến bÃi, phơng tiện vận tải, trang thiết bị kiểm định, thực chế độ bảo quản đặc tính lý, hoá thứ nguyên vật liệu tránh tình trạng h hỏng, mát, hao hụt, phẩm chất gây ảnh hởng đến chất lợng sản phẩm - Khâu dự trữ: Đòi hỏi doanh nghệp phải xác định mức dự SV: V Thu Hng Lp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thành Đơ Khoa Kế tốn tr÷ tối đa, tối thiểu cho loại nguyên vật liệu để đảm bảo cho trình sản xuất kinh doanh đợc diễn bình thờng, liên tục, đồng thời giúp tăng vòng quay vốn lu động - Khâu sử dụng: Cần phải có kế hoạch sử dụng nguyên vật liệu, giáo dục ý thức ngời cần phải sử dụng nguyên vật liệu cách hợp lý, tiết kiệm sở định mức tiêu hao dự toán nhằm giảm bớt chi phí nguyên vật liệu giá thành sản phẩm Vậy, quản lý nguyên vật liệu từ khâu thu mua, bảo quản, dự trữ đến sử dụng đòi hỏi phải chặt chẽ nội dung công tác quản lý tài sản doanh nghiệp Để tăng cờng công tác quản lý kinh tế nói chung quản lý nguyên vật liệu nói riêng việc sử dụng máy vi tính nhu cầu thiết yếu Kế toán máy vi tính trình ứng dụng công nghệ thông tin kế toán, nhằm biến đổi liệu kế toán thành thông tin kế toán đáp ứng yêu cầu đối tợng sử dụng thông tin Đó phần thuộc hệ thống thông tin quản lý doanh nghiệp Máy vi tính giúp cho việc quản, tổ chức kế toán nguyên vật liệu đợc chặt chẽ Lợng thông tin cung cấp tình hình nguyên vật liệu doanh nghiệp đợc nhanh chóng, đầy đủ xác Đặc biệt xu cạnh tranh gay gắt nay, nhờ có máy vi tính, doanh nghiệp bảo mật đợc hệ thống thông tin mình, tất thông tin đà đợc mà hoá đợc lu trữ công phu Khi đó, nhiệm vụ kế toán lại phải đòi hỏi cao hơn, chuyên môn nghiệp vụ kế toán lại phải sử dụng thành thạo vi tính đặc biệt với phần mỊm kÕ to¸n phơc vơ cho viƯc thùc hiƯn kÕ toán máy 1.1.3- Nhiệm vụ kế toán nguyên vËt liÖu SV: Vũ Thu Hằng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại hc Thnh ụ Khoa K toỏn Kế toán nguyên vật liệu công cụ đắc lực giúp nhà quản lý doanh nghiệp nắm đợc tình hình có biến động nguyên vật liệu để từ đề biện pháp thích hợp nhằm đạo sản xuất kinh doanh Đối với trình sản xuất sản phẩm chi phí nguyên vật liệu yếu tố chi phí chủ yếu giá thành sản phẩm Việc tổ chức kế toán nguyên vật liệu có xác, kịp thời khoa học hay không định tới tính xác kịp thời giá thành sản phẩm Để đáp ứng đợc yêu cầu quản lý kế toán gnuyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất cần thực tốt nhiệm vụ sau: -Ghi chép phản ánh đầy đủ, kịp thời số liệu tình hình biến động loại nguyên vật liệu doanh nghiệp -Tính toán trị giá vốn giá thành thực tế nguyên vật liệu nhập xuất, tồn, kho cách đắn, hợp lý xác theo định -Kiểm tra, giám sát tình hình thực kế hoạch cung cấp sử dụng nguyên vật liệu nh tình hình bảo quản nguyên vật liệu -Tổ chức kế toán phù hợp với phơng pháp kế toán hàng tồn kho cung cấp thông tin phục vụ cho việc lập báo cáo kế toán phân tích tình hình cung cấp, sử dụng quản lý nguyên vật liệu Nh vậy, kế toán nguyên vật liệu công cụ phục vụ quản lý nguyên vật liệu Thông qua việc đo lờng, tính toán, ghi chép, phân loại, tổng hợp nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến nguyên vật liệu hệ thống phơng pháp khoa học nh phơng phơng pháp tài khoản, phơng phơng pháp chứng từđặc SV: V Thu Hng Lp: CKT2-K5 Trng i học Thành Đơ Khoa Kế tốn biƯt lµ cã sù trợ giúp máy tính cung cấp đầy đủ thông tin trạng nguyên vật liệu SV: Vũ Thu Hằng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thành Đô Khoa K toỏn 1.2- Tổ chức kế toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất 1.2.1- Phân loại nguyên vật liệu Mỗi doanh nghiệp, tính chất đặc thù sản xuất kinh doanh nên sử dụng loại nguyên vật liệu khác Phân loại nguyên vật liệu việc nghiên cứu, xếp loại nguyên vật liệu theo nội dung, công dụng, tính chất thơng phẩm chúng nhằm phục vụ cho yêu cầu quản trị doanh nghiệp Căn vào nội dung yêu cầu quản trị doanh nghiệp, loại nguyên vật liệu đợc chia thành: - Nguyên vật liệu chính: Là đối tợng lao động chủ yếu doanh nghiệp, sở vật chất chủ yếu cấu thành nên thực thể sản phẩm Ví dụ nh sắt, thép, xi măng, gạch xây dựng bản, vải doanh nghiệp may - Vật liệu phụ: Là đối tợng lao động, nhng sở vật chất chủ yếu hình thành nên thực thể sản phẩm Vật liệu phụ đợc sử dụng để làm tăng chất lợng sản phẩm, hoàn chỉnh sản phẩm phục vụ cho công viƯc qu¶n lý s¶n xt, bao gãi s¶n phÈm nh thuốc nhuộm, thuốc tẩy, sơn dầu nhờn, cúc áo, khâu - Nhiên liệu: Đợc sử dụng phục vụ cho công nghệ sản xuất sản phẩm, cho phơng tiện vận tải, máy móc, thiết bị hoạt động trình sản xuất kinh doanh nh xăng, dầu, than, củi, khí, gas - Phụ tùng thay thế: Là chi tiết, phụ tùng máy móc, thiết bị phục vụ cho việc sửa chữa thay phận, chi tiết máy móc, thiết bị sản xuất, phơng tiện vận tải Ví dụ: Vòng bi, bánh răng, vòng đệm - Thiết bị xây dựng bản, bao gồm loại thiết bị cần SV: V Thu Hng Lớp: CĐKT2-K5 Trường Đại học Thành Đơ Khoa Kế tốn lắp thiết bị không cần lắp, công cụ, khí cụ, vật kết cấu dùng cho công tác xây lắp, xây dựng - Vật liệu khác: Là loại vật liệu không đợc xếp vào loại kể trên, loại vật liệu trình sản xuất loại ra, phế liệu thu hồi từ việc lý tài sản cố định Căn vào nguồn gốc nguyên vật liệu toàn nguyên vật liệu doanh nghiệp đợc chia thành nguyên vật liệu mua nguyên vật liệu tự chế, gia công Căn vào mục đích nơi sử dụng nguyên vật liệu toàn nguyên vật liệu doanh nghiệp đợc chia thành nguyên vật liệu trực tiếp dùng vào sản xuất kinh doanh nguyên vật liệu dùng vào nhu cầu khác nh quản lý phân xởng, quản lý doanh nghiệp, tiêu thụ sản phẩm Nhìn chung việc lựa chọn phơng pháp loại doanh nghiệp khác yêu cầu quản trị doanh nghiệp khác Tuy nhiên, để phục vụ tốt yêu cầu quản lý chặt chẽ nguyên vật liệu, cần phải biết đợc cách cụ thể đầy đủ số liệu có tình hình biến động thứ nguyên vật liệu đợc sử dụng hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Vì vậy, nguyên vật liệu cần phải đợc phân chia cách chi tiết theo tính lý, hoá học, theo quy cách phẩm chất nguyên vật liệu Việc phân chia đợc thực sở xây dựng lập sổ danh điểm nguyên vật liệu Sổ danh điểm nguyên vật liệu có tác dụng lớn công tác kế toán vật t, đặc biệt với đơn vị sử dụng kế toán máy Tùy theo số lợng thứ, loại nguyên vật liệu mà xây dùng ký hiƯu, m· ho¸ cho nã, cã thĨ gåm 1,2 3,4 chữ số dÃy số tự nhiên từ đến SV: V Thu Hng Lp: CĐKT2-K5