Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp Lời nói đầu Qua 10 năm đổi mới, kinh tế nớc ta đà có chuyển biến đạt đợc thành tựu quan trọng Tuy nhiên, đến nớc ta nớc nông nghiệp lạc hậu, công nghiệp nhỏ bé Muốn đạt đợc mục tiêu dân giầu, nớc mạnh, xà hội công văn minh tất yếu phải đẩy tới bớc CNH - HĐH Công nghiệp hoá thực chất xây dựng sở vật chất kỹ thuật XHCN Đó không tăng nhanh tốc độ tỷ trọng sản xuất công nghiệp GDP mà trình chuyển dịch cấu kinh tế gắn với đổi kỹ thuật công nghệ, đại hoá ngành kinh tế quốc dân , tạo sở cho tăng trởng nhanh , đạt hiệu cao lâu dài toàn kinh tế quốc dân Chúng ta biết rằng, hoạt động xuất có vai trò quan trọng phát triển kinh tế quốc gia Đối với Việt Nam, xuất hàng hoá trở thành vấn ®Ị hÕt søc cÊp thiÕt cho sù nghiƯp c«ng nghiƯp hoá - đại hoá đất nớc, nh góp phần nâng cao đời sống nhân dân Thông qua hoạt ®éng xt khÈu, ViƯt Nam cã thĨ tËn dơng ®ỵc tiềm sẵn có để sản xuất loại hàng hoá phục vụ cho việc trao đổi, buôn bán với quốc gia khác để thu ngoại tệ Với ngoại tệ thu đợc từ hoạt động xuất khẩu, mua sắm loại hàng hoá cần thiết từ nớc giới nhằm phục vụ cho trình Công nghiệp hoá- đại hoá nh thỏa mÃn nhu cầu sinh hoạt dân c Chính vậy, Đại hội Đảng lần thứ VI đà đa việc sản xuất hàng xuất ba chơng trình kinh tế quan trọng thời kỳ đổi nớc ta (ba chơng trình là: sản xuất lơng thực, sản xuất hàng tiêu dùng sản xuất hàng xuất ) Từ đến nay, vấn đề sản xuất hàng xuất nh hoạt động liên quan đến xuất hàng hoá Việt Nam trở thành vấn đề đợc nhiều ngời quan tâm với mục đích tìm biện pháp Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp hữu hiệu để đa hoạt động xuất Việt Nam ngày có hiệu Bởi vì, thực tiễn hoạt động xuất Việt Nam cho thấy, bên cạnh số thành tựu đà đạt đợc, gặp khó khăn hoạt động Qua thời gian học tập trờng, với hiểu biết với giúp đỡ thầy cô giáo, em đà nghiên cứu đề tài Một số Biện pháp thúc đẩy hoạt động xuất Công ty xuất nhập Hà Tây" Nội dung đề tài gồm chơng: Chơng I: Cơ sở lý luận hoạt động Xuất kinh tế thị trờng Chơng II: Thực trạng hoạt động Xuất Công ty Xuất Nhập Hà Tây Chơng III : Một số biện pháp thúc đẩy hoạt động Xuất Công ty XNK Hà Tây Vì trình độ thời gian có hạn nên viết không tránh khỏi thiếu sót hạn chế định Em mong nhận đợc góp ý thầy cô giáo bạn Với sở số liệu minh họa đợc lấy Công ty xuất nhập Hà Tây, phơng pháp nghiên cứu dựa sở lý luận kết hợp với thực tế, từ rút ý kiến nhận xét đề xuất giải pháp Cuối cùng, em chân thành cảm ơn Thầy giáo - TS nguyễn cảnh lịch trờng ĐHtm đà giúp đỡ em hoàn thành đề tài viên Hà nội ngày 10 tháng năm 2001 Sinh PHạM THàNH HảI Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp Chơng I CƠ sở lý luận hoạt động xuất kinh tế thị trờng I Xuất hàng hoá vai trò hoạt động xuất kinh tế thị trờng Khái niệm đặc điểm xuất hàng hoá 1.1 Khái niệm: Từ đời hoạt động thơng mại quốc tế nói: Thơng mại quốc tế trình trao đổi hàng hoá quốc gia khác giới thông qua quan hệ mua bán quốc tế Hoạt động thơng mại quốc tế biểu hình thøc quan hƯ x· héi ë ph¹m vi qc tÕ phản ánh phụ thuộc lẫn kinh tế ngời sản xuất hàng hoá riêng biệt Hoạt động xuất m ột mặt quan trọng hoạt động thơng mại quốc tế quốc gia với phần lại giới Nó trình bán hàng hoá quốc gia cho hay nhiều quốc gia khác giới nhằm thu ngoại tệ Nh vậy, chất hoạt động xuất hoạt động buôn bán nớc trình trao đổi hàng hoá (bán hàng), trình thực giá trị hàng hoá ngời sản xuất ngời bán Tuy nhiên, hình thức phạm vi hoạt động xuất có nhiều điểm khác biệt mà nhà xuất cần nhận thấy để có vận dụng hợp lý Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp 1.2 Đặc điểm: Thứ nhất, khách hàng hoạt động xuất ngời nớc Do đó, muốn phục vụ họ, nhà xuất áp dụng biện pháp giống hoàn toàn nh chinh phục khách hàng nớc Bởi vì, hai loại khách hàng có nhiều điểm khác biệt ngôn ngữ, lối sống, mức sống, phong tục tập quán Điều dẫn đến khác biệt nhu cầu cách thức thoả mÃn nhu cầu Vì vậy, nhà xuất cần phải có nghiên cứu sâu để tìm hiểu nhu cầu khách hàng nớc để đa hàng hoá phù hợp Thứ hai, thị trờng kinh doanh xuất thờng phức tạp khó tiếp cận thị trờng kinh doanh nớc Bởi thị trờng xuất vợt phạm vi biên giới quốc gia nên mặt địa lý cách xa hơn, phức tạp có nhiều nhân tố ràng buộc Thứ ba, hình thức mua bán hoạt động xuất thờng mua bán qua hợp đồng xuất với khối lợng mua lớn có hiệu Thứ t, nghiệp vụ liên quan đến hoạt động xuất nh toán, vận chuyển, ký kết hợp đồng phức tạp chứa đựng nhiều rủi ro Nói tóm lại, hoạt động xuất mở rộng quan hệ buôn bán nớc nớc ngoài, điều thể phức tạp Hoạt động xuất đem lại kết cao hoạt động kinh doanh níc nhng cịng chøa ®ùng nhiỊu rđi ro Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp Vai trò hoạt động xuất kinh tế thị trờng Hoạt động xuất hàng hoá quốc gia đợc thực đơn vị kinh tế quốc gia mà phần lớn thông qua doanh nghiệp ngoại thơng Do vậy, thực chất hoạt động xuất hàng hoá quốc gia hoạt động xuất hàng hoá doanh nghiệp Hoạt động xuất vai trò quan trọng kinh tế quốc dân mà thân doanh nghiệp tham gia Đối với kinh tế quốc dân Là nội dung hoạt động ngoại thơng hoạt động hoạt động thơng mại quốc tế, xuất có vai trò đặc biệt quan trong trình phát triển kinh tế quốc gia nh toàn giới Nó nhân tố để thúc đẩy tăng trởng phát triển kinh tế quốc gia: Thứ nhÊt, xt khÈu t¹o ngn vèn chđ u cho nhËp khẩu, phục vụ công nghiệp hoá- đại hoá đất nớc nớc phát triển, vật cản tăng trởng kinh tế thiếu tiềm lực vốn Vì vậy, nguồn vốn huy động từ nớc đợc coi nguồn chủ yếu cuả họ cho trình phát triển Nhng hội đầu t vay nợ từ nớc quốc tế tăng lên chủ đầu t ngời cho vay thấy đợc khả xuất nớc đó, nguồn để đảm bảo nớc trả đợc nợ Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp Thứ hai, thúc đẩy trình chuyển dịch cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Dới tác động xuất khẩu, cấu sản xuất tiêu dùng giới đÃ, thay đổi mạnh mẽ hoạt động xuất làm chuyển dịch cấu kinh tế quốc gia từ nông nghiệp sang công nghiệp dịch vụ Có hai cách nhìn nhận tác động xuất sản xuất dịch chuyển cấu kinh tế: - Coi thị trờng mục tiêu để tổ chức sản xuất xuất Quan điểm tác động tích cực đến chuyển dịch cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Cụ thể là: + Xuất tạo điều kiện cho ngành có hội phát triển + Xuất tạo điều kiện mở rộng thị trờng sản phẩm, góp phần ổn định sản xuất, tạo lợi nhờ qui mô + Xuất tạo điều kiện mở rộng khả cung cấp đầu vào cho sản xuất, mở rộng khả tiêu dùng quốc gia Hoạt động ngoại thơng cho phép nớc tiêu dùng tất mặt hàng với số lợng lớn nhiều lần so với khả sản xuất quốc gia + Xuất phơng tiện quan trọng để tạo vốn thu hút kỹ thuật công nghệ từ nớc phát triển nhằm đại hoá kinh tế nội địa, tạo lực cho sản xt míi + Xt khÈu cßn cã vai trß thóc đẩy chuyên môn hoá, tăng cờng hiệu sản xuất quốc gia Khoa học công nghệ ngày phát triển phân công lao động ngày sâu sắc Ngày đà có sản phẩm mà Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp việc chế tạo phận đợc thực quốc gia khác Để hoàn thiện đợc sản phẩm này, ngời ta phải tiÕn hµnh xt khÈu linh kiƯn tõ níc nµy sang nớc khác để lắp ráp sản phẩm hoàn chỉnh Do đó, nớc không thiết phải sản xuất tất loại hàng hoá mà cần, mà thông qua xuất họ tập trung vào sản xuất vài loại mà họ có lợi thế, sau tiến hành trao đổi lấy hàng hoá mà cần - Một cách nhìn nhận khác lại cho rằng, xuất sản phẩm hàng hoá thừa tiêu dùng nội địa Trong trờng hợp kinh tế lạc hậu chậm phát triển, sản xuất cha đủ tiêu dùng Nếu thụ động chờ thừa sản xuất xt khÈu chØ bã hĐp mét ph¹m vi hĐp tăng trởng chậm, ngành sản xuất hội phát triển Thứ ba, xuất có tác động tích cực việc giải công ăn việc làm, cải thiện đời sống nhân dân Đối với việc giải công ăn việc làm: Xuất thu hút hàng ttriệu lao động thông qua sản xuất hàng xuất khẩu, tạo thu nhập ổn định cho ngời lao động Mặt khác, xuất tạo nguồn ngoại tệ để nhập hàng hoá, đáp ứng nhu cầu ngày phong phú đa dạng nhân dân Thứ t, xuất sở để mở rộng thúc đẩy mối quan hệ kinh tế đối ngoại Xuất mối quan hệ kinh tế đối ngoại có tác động qua lại, phụ thuộc lẫn Hoạt động xuất loại hoạt động bản, Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp hình thức ban đầu kinh tế đối ngoại, từ ®ã thóc ®Èy c¸c mèi quan hƯ kh¸c nh du lịch quốc tế, bảo hiểm quốc tế, tín dụng quốc tế phát triển theo Ngợc lại phát triển ngành lại tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất phát triển 2 Đối với doanh nghiệp Hoạt động xuất doanh nghiệp có vai trò to lớn thân doanh nghiệp tham gia vào thơng mại quốc tế Thứ nhất, thông qua xuất khẩu, doanh nghiệp nớc có điều kiện tham gia vào cạnh tranh thị trờng giới giá cả, chất lợng Những yếu tố đòi hỏi doanh nghiệp phải hình thành cấu sản xuất phù hợp với thị trờng Thứ hai, sản xuất hàng xuất giúp doanh nghiệp thu hút đợc nhiều lao động, tao thu nhập ổn định cho họ, tạo nguồn ngoại tệ để nhập hàng tiêu dùng Nó vừa đáp ứng đợc nhu cầu ngày cao nhân dân, vừa thu đợc lợi nhuận Sản xuất hàng xuất giúp doanh nghiệp phải luôn đổi hoàn thiện công tác quản lý kinh doanh, đồng thời có vốn để tiếp tục đầu t vào sản xuất không chiều rộng mà chiều sâu Thứ ba, xuất tạo điều kiện cho doanh nghiƯp më réng thÞ trêng, më réng quan hƯ kinh doanh với bạn hàng nớc, sở hai bên có lợi Vì đà giúp doanh nghiệp tăng đợc doanh số lợi nhuận, Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên đề tốt nghiệp đồng thời chia xẻ đợc rủi ro mát hoạt động kinh doanh, tăng cờng uy tín kinh doanh công ty Thứ t, xuất khuyến khích phát triển mạng lới kinh doanh doanh nghiệp, chẳng hạn nh hoạt động đầu t, nghiên cứu phát triển, hoạt động sản xuất, Marketing nh phân phối mở rộng kinh doanh Nh vậy, hoạt động xuất có vai trò quan trọng có tác động tích cực tới tồn phát triển doanh nghiƯp cịng nh sù ph¸t triĨn kinh tÕ cđa mét quốc gia iI Các hình thức xuất chủ yếu doanh nghiệp Hoạt động xuất hàng hoá đợc thực dới nhiều hình thức khác nhau, điều vào đặc điểm sở hữu hàng hoá trớc xuất khẩu, vào nguồn hàng xuất Hiện nay, doanh nghiệp ngoại thơng thờng tiến hành số hình thức xuất đợc coi lµ xuÊt khÈu sau: XuÊt khÈu trùc tiÕp Hoạt động xuất trực tiếp hình thức xuất hàng hoá mà doanh nghiệp ngoại thơng tự bỏ vốn mua sản phẩm từ đơn vị sản xuất nớc, sau bán sản phẩm cho khách hàng nớc (có thể qua số công đoạn gia công chế biến) Theo hình thức xuất này, doanh nghiệp ngoại thơng muốn có hàng hoá để xuất phải có vốn thu gom hàng hoá từ địa phơng, sở sản xuất n9 Phạm Thành Hải K33 - A6 Khoa QTDN Thơng mại Chuyên ®Ị tèt nghiƯp íc Khi doanh nghiƯp bá vèn để mua hàng hàng hoá thuộc sở hữu doanh nghiệp Xuất theo hình thức trực tiếp thông thờng có hiệu kinh doanh cao hình thức xuất khác Bởi doanh nghiệp mua đợc hàng hoá có chất lợng cao, phù hợp với nhu cầu nh khách hàng với giá mua vào thấp Tuy nhiên, dây hình thức xuất có độ rủi ro lớn, hàng hoá không bán đợc thay đổi bất ngờ khách hàng, thị trờng dẫn đến ứ đọng vốn bị thất thoát hàng hoá Xuất uỷ thác Hoạt động xuất uỷ thác hình thức dịch vụ thơng mại, theo doanh nghiệp ngoại thơng đứng với vai trò trung gian thực việc xuất hàng hoá cho đơn vị có hàng hoá uỷ thác Trong hình thức này, hàng hoá trớc kết thúc trình xuất thuộc sở hữu đơn vị uỷ thác Doanh nghiệp ngoại thơng có nhiệm vụ làm thủ tục xuất hàng hoá, kể việc vận chuyển hàng hoá đợc hởng khoản tiền gọi phí uỷ thác mà đơn vị uỷ thác trả Hình thức xuất có u điểm dễ thực hiện, độ rủi ro thấp, doanh nghiệp ngoại thơng ngời chịu trách nhiệm cuối hàng hoá tự bỏ vốn để mua hàng Tuy nhiên, phí uỷ thác mà doanh nghiệp nhận đợc thờng nhỏ nhng đợc toán nhanh Hoạt động gia công xuất quốc tế Phạm Thành Hải K33 - A6