1 LÀNG – KIM LÂN Đề 1: Cảm nhận em nhân vật ơng Hai đoạn trích sau: Ơng lão ơm thằng út lên lịng, vỗ nhè nhẹ vào lưng nó, khẽ hỏi: - Húc kia! Thầy hỏi nhé, ai? - Là thầy lại u - Thế nhà đâu? - Nhà ta làng Chợ Dầu - Thế có thích làng chợ Dầu khơng? Thằng bé nép đầu vào ngực bố trả lời khe khẽ: - Có Ơng lão ơm khít thằng bé vào lịng, lúc lâu ông lại hỏi: - À, thầy hỏi Thế ủng hộ ai? Thằng bé dơ tay lên, mạnh bạo rành rọt: - Ủng hộ cụ Hồ Chí Minh mn năm! Nước mắt ơng lão giàn ra, chảy rịng rịng hai má Ơng nói thủ thỉ: - Ừ rồi, ủng hộ cụ Hồ Mấy hơm ru rú xó nhà, lúc buồn khổ q chẳng biết nói ai, ơng lại thủ thỉ với Ơng nói để ngỏ lịng mình, để lại minh oan cho Anh em đồng chí biết cho bố ông Cụ Hồ đầu cổ xét soi cho bố ơng Cái lịng bố ơng đấy, có dám đơn sai Chết chết có dám đơn sai: Mỗi lần nói đơi câu nỗi khổ lịng ơng vơi đơi phần (Trích Làng - Kim Lân, Ngữ văn lớp 9, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2011, tr.169 - 170) A Mở bài : Giới thiệu vấn đề nghị luận Kim Lân nhà văn gắn bó máu thịt với người nông dân nghèo, kiếp người chịu nhiều khốn khổ bần Ơng văn nhân có trái tim yêu nước son sắt, lòng thiết tha với dân tộc Bởi mà sáng tác ơng thường viết người nơng dân có lịng yêu nước, yêu cách mạng sâu sắc Nói đến sáng tác Kim Lân ta không kể đến truyện ngắn “Làng” Tác phẩm khắc hoạ sinh động chân dung nhân vật ông Hai - người nơng dân chân với tình u làng, u q hương tha thiết gắn bó máu thịt với đội cụ Hồ Điều thể cách rõ nét qua đoạn trích kể trị chuyện ông Hai với đứa út B Thân bài: 1.Khái quát tác phẩm Truyện ngắn “làng” nhà văn Kim Lân viết năm 1948,thời kì đầu kháng chiến chống Pháp.Truyện thành công không tài viết truyện Kim Lân mà cịn am hiểu người nơng dân thời kì lịch sử lúc giờ.Nhà văn có lần tâm sự:" khơng khí ngày đầu kháng chiến nơng thơn ,tơi vào làng Lúc Tây cịn đóng cầu Đuống ,tơi làng chơi lần chứng kiến tận mắt làng chiến đấu" Truyện hấp dẫn bạn đọc nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tình đặc biệt với cách viết đơn giản ngôn ngữ mộc mạc dân dã 2.Cảm nhận ơng Hai đoạn trích 2.1 Khái quát nội dung đoạn trước Ở phần đầu tác phẩm, người đọc chứng kiến ông Hai yêu tự hào làng Đi đâu ơng khoe làng nên nghe tin làng theo giặc ông vô bàng hồng sửng sốt Khơng khơng tin thật buộc phải tin ông vô đau khổ, tủi nhục đến mức phải đến định thù làng Và để củng cố thêm niềm tin cho định mình, ơng tìm đến đứa út để trị chuyện 2.2 Cảm nhận ơng Hai đoạn trích *Tại ơng Hai chọn trị chuyện với con? Sẽ có khơng người đọc thắc mắc ơng Hai lại chọn trị chuyện với đứa út – đứa trẻ chưa hiểu chuyện gì, chưa biết kháng chiến, cách mạng Trò chuyện với đứa bé cách để ơng trải lịng mình, để tự minh oan cho để ơng có thêm niềm tin vào điều mà ông chọn lựa Xây dựng chi tiết cho thấy Kim Lân thực am hiểu tâm lí người, người nơng dân kháng chiến * Trong trị chuyện ông hướng làng, quê hương nguồn cội Mặc dù làng mà ông mực tin yêu theo giặc, làng phản bội ông đến mức ông phải thù làng nói chuyện với ơng hỏi: :"Thế nhà đâu?Thế có thích làng chợ Dầu khơng?" Câu hỏi ngơ nghê mà ơng biết trước câu trả lời dường ông muốn nghe Hỏi ông muốn nhớ cội nguồn, gôc gác Muốn hiểu Chợ Dầu quê hương con, nơi sinh lớn lên, yêu thương che chở Điều có nghĩa dù thù làng sâu thẳm tâm hồn người nông dân chất phác dành cho làng tình yêu tha thiết, mãnh liệt Câu hỏi ông với cách ơng kiểm tra tình cảm Nghe câu trả lời ơng vui lắm,vui dường chùng với suy nghĩ ơng.Như khẳng định tình u với làng chợ Dầu chưa chết hẳn,chỉ có điều tình yêu đau đớn,một bi kịch * Nhưng ơng Hai tình u đất nước niềm tin dành cho kháng chiến 3 Ông Hai yêu làng phải thừa nhận nhân vật tình yêu đất nước niềm tin dành cho kháng chiến Điều bộc lộ cách rõ nét trò chuyện ông với Ông hỏi tiếp : “Thế ủng hộ ai?" Câu trả lời đứa con:" Ủng hộ Hồ Chí Minh Mn năm" dường hồn tồn trùng khít với suy nghĩ tình cảm ơng.Ơng hãnh diện điều đó,ơng tự hào điều đó,ơng hạnh phúc vơ Nghe nói vậy, nước mắt ơng lão giàn ra, chảy rịng rịng hai má Ơng nói thủ thỉ “ Ừ rồi, ủng hộ cụ Hồ nhỉ” Ơng khóc hạnh phúc, khóc ồn cịn nhỏ có tinh thần kháng chiến,đã có niềm tin bất diệt vào cách mạng, vào cụ Hồ Ơng lặp lại câu nói thực chất để nói rõ lịng Ơng tin kháng chiến, tin cách mạng, ơng sẵn sang hi sinh tình cảm riêng tình cảm cao đẹp Đến ta khơng trân trọng tình cảm ơng làng q đất nước mà ta vui sướng tự hào truyền thống yêu nước dân tộc Việt nam,tự hào dịng máu u nước ln chảy trái tim người Việt Nam,trong dịng máu ơng dịng máu đứa ơng Mấy hơm ru rú xó nhà, lúc buồn khổ chẳng biết nói ai, ơng lại thủ thỉ với Ơng nói để ngỏ lịng mình, để lại minh oan cho “Anh em đồng chí biết cho bố ơng Cụ Hồ đầu cổ xét soi cho bố ông Cái lịng bố ơng đấy, có dám đơn sai Chết chết có dám đơn sai” Mỗi lần nói đơi câu nỗi khổ lịng ơng vơi đơi phần Tình u làng, u nước, u cách mạng nơi ông thật sâu sắc, mãnh liệt! 3.Đánh giá nội dung nghệ thuật - Nhà văn Kim Lân tạo dựng tình thử thách tâm lí nhân vật đặc sắc, qua đó, tính cách, phẩm chất nhân vật lên thật rõ ràng Lối kể chuyện giản dị tự nhiên, gần gũi., ngịi bút phân tích tâm lí sắc sảo, kết hợp hài hịa ngơn ngữ đối thoại độc thoại nội tâm góp phần tạo nên hình tượng chân thực đẹp đẽ người nông dân Việt Nam Đoạn trích cho ta thấy phát triển nhận thức người nông dân Việt Nam: tình yêu làng sở tình yêu nước, yêu cách mạng song tình yêu nước bao trùm lên tất định hướng hành động cho họ Kết bài: Có thể nói truyện ngắng “Làng” nhà văn Kim Lân tác phẩm vô đặc sắc Tác phẩm đặc biệt đoạn trích kể lại trị chuyện ơng Hai với khơi gợi lịng người đọc khơng tình cảm đẹp Nó khiến ta thêm cảm phục trước tài kể chuyện nhà văn Kim Lân, thêm trân trọng yêu mến người nông dân Việt Nam kháng chiến Từ trị chuyện ơng Hai với con, tác phẩm đem đến cho người đọc học vô sâu sắc Đó học tình u q hương, niềm tin, lịng u nước Và có lẽ mà sau bao thăng trầm lịch sử truyện ngắn “Làng” nhà văn Kim Lân lòng bạn đọc 4 Đề Đề bài: Cảm nhận nhân vật ông Hai đoạn trích sau: Dứt lời ơng lão lại lật đật thẳng sang bên gian bác Thứ Chưa đến bực cửa ông lão bô bô: -Bác Thứ đâu rồi? Bác Thứ làm đấy? Tây đốt nhà tơi bác Đốt nhẵn! Ơng chủ tịch làng tơi vừa lên cải chính, ơng cho biết tin làng chợ Dầu chúng tơi Việt gian mà Láo! Láo hết! Tồn sai mục đích Bác Thứ chưa nghe thủng câu chuyện sao, ông lão lật đật bỏ lên nhà -Tây đốt nhà tơi ông chủ Đốt nhẵn Ông chủ tịch làng em vừa lên cải cải tin làng Chợ Dầu chúng em Việt gian mà Ra láo! Láo hết, chẳng có Tồn sai mục đích cả! Cũng câu, ông lão lại lật đật bỏ nơi khác A Mở Điều thể cách rõ nét qua đoạn trích kể tâm trạng ơng Hai nghe tin cải B Thân bài: 1.Khái quát tác phẩm (như đề 1) 2.Cảm nhận ông Hai đoạn trích 2.1 Khái quát nội dung đoạn trước Ở phần đầu tác phẩm, người đọc chứng kiến ông Hai yêu tự hào làng Đi đâu ơng khoe làng nên nghe tin làng theo giặc ông vô bàng hoàng sửng sốt Không không tin thật buộc phải tin ơng vô đau khổ, tủi nhục đến mức phải đến định thù làng Nhưng tất khổ đau, tủi nhục tan biến hết ơng nghe tin cải Ơng Hai hồi sinh, “bệnh” hay khoe ông lại “tái phát” 2.2 Cảm nhận ơng Hai đoạn trích *Ơng Hai người nơng dân chữ, chân chất, mộc mạc Đọc đoạn trích này, ta khơng khỏi ấn tượng với hình ảnh ơng Hai- người nơng dân học, chân chất mộc mạc Nhận tin cải chính, ơng khoe khắp nơi Ơng gọi “Bác Thứ đâu rồi? Bác Thứ làm đấy?” “Láo! Láo hết! Tồn sai mục đích cả” Cái cách ông Hai trò chuyện giao tiếp với người thân thiện gần gũi Ơng học, khơng thơng thạo chữ nghĩa lại thích dùng chữ Kim Lân ông năm lần bảy lượt nói “Tồn sai mục đích” khơng biết dùng sai từ Thế đấy, người nông dân mộc mạc giản dị *Tuy nhiên, bật ông Hai đoạn trích tinh thần sẵn sàng hi sinh kháng chiến Đọc đoạn trích, có lẽ gây ấn tượng với người đọc hình ảnh ông Hai chạy khắp nơi để khoe “Tây đốt nhà tơi Đốt nhẵn!” Mới đọc chi tiết này, ta thấy dường vô lý nhà tài sản lớn, người ta phải dành dụm đời làm nhà Hơn cịn gắn với bao kỷ niệm vui buồn thiêng liêng người Mất mà khơng xót xa đau đớn? Nhưng ơng Hai lại có cử “Múa tay lên để khoe” biểu tâm trạng sung sướng, sung sướng đế độ Tâm trạng dường khơng bình thường? Khơng! Đặt ơng Hai hoàn cảnh “Làng” - làng Dầu bị hai tiếng việt gian theo tây - ơng Hai khơng vui sướng nhà bị tây đót chứng hùng hồn làng Dầu ông theo kháng chiến, theo cách mạng, làng quê anh hùng, đứng dậy chống thực dân Pháp Chắc hẳn nhà ông Hai đau chứ, xót xa Nhưng dù nhà cịn xây dựng lại được, song danh dự làng đâu dễ lấy lại? Ông quên nỗi đau, mát riêng để tự hào sung sướng vẻ đẹp, sức mạnh chung làng quê, đất nước Thế niềm vui, nỗi buồn ông Hai gắn liền với vận mệnh Làng Dầu Thế biết ông Hai yêu làng quê tha thiết đến chừng nào! Tình yêu làng quê mở rộng, hồ quyện tình u tổ quốc thật sâu nặng thiêng liêng 3.Đánh giá - Nhà văn Kim Lân tạo dựng tình thử thách tâm lí nhân vật đặc sắc, qua đó, tính cách, phẩm chất nhân vật lên thật rõ ràng Lối kể chuyện giản dị tự nhiên, gần gũi, ngòi bút phân tích tâm lí sắc sảo, kết hợp hài hịa ngơn ngữ đối thoại độc thoại nội tâm góp phần tạo nên hình tượng chân thực đẹp đẽ người nông dân Việt Nam - Đoạn trích cho ta thấy phát triển nhận thức người nơng dân Việt Nam: tình yêu làng sở tình yêu nước, yêu cách mạng song tình yêu nước bao trùm lên tất định hướng hành động cho họ C Kết bài: Có thể nói truyện ngắng “Làng” nhà văn Kim Lân tác phẩm vô đặc sắc Tác phẩm đặc biệt đoạn trích kể diễn biến tâm trạng nhân vật ơng Hai nghe tin làng cải khơi gợi lịng người đọc khơng tình cảm đẹp Nó khiến ta thêm cảm phục trước tài kể chuyện nhà văn Kim Lân, thêm trân trọng yêu mến người nông dân Việt Nam kháng chiến Từ tình ơng Hai nghe tin cải làng, tác phẩm đem đến cho người đọc học vô sâu sắc Đó học tình u q hương, đức hi sinh, lịng u nước Và có lẽ mà sau bao thăng trầm lịch sử truyện ngắn “Làng” nhà văn Kim Lân lòng bạn đọc 6 Đề 3: Cảm nhận em tâm trạng nhân vật ông Hai đoạn trích sau:  Cổ ơng lão nghẹn ắng hằn lại, da mặt tê rân rân Ông lão lặng đi, tưởng đến không thở Một lúc lâu ông rặn è è, nuốt vướng có, ơng cất tiếng hỏi, giọng lạc hẳn đi: - Liệu có thật khơng hở bác? Hay lại … [ ] Ông lão vờ vờ đứng lảng chỗ khác, thẳng [ ] Ông Hai củi gằm mặt xuống mà Ơng thống nghĩ đến vụ chủ nhà Về đến nhà, ông Hai nằm vật giường, đứa trẻ thấy bố hơm khác, len lét đưa đầu nhà chơi sặm chơi sụi với Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ơng lão giàn Chúng trẻ làng Việt gian ư? Chúng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư? Khốn nạn, tuổi đầu Ông lão năm chặt hai tay lại mà rít lên: - Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng vào mồm mà làm giống Việt gian bán nước để nhục nhã (Làng – Kim Lân) A Mở bài : Giới thiệu vấn đề nghị luận Điều thể cách rõ nét qua đoạn trích kể lại diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai ông vừa nghe tin làng theo giặc B Thân bài: 1.Khái quát tác phẩm Truyện ngắn “làng” nhà văn Kim Lân viết năm 1948,thời kì đầu kháng chiến chống Pháp Truyện hấp dẫn bạn đọc nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tình đặc biệt với cách viết đơn giản ngôn ngữ mộc mạc dân dã 2.Cảm nhận tâm trạng ơng Hai đoạn trích 2.1 Khái quát nội dung đoạn trước Ở phần đầu tác phẩm, người đọc chứng kiến ông Hai yêu tự hào làng Đi đâu ơng khoe làng Ở nơi tản cư ông nhớ làng muốn quay làng anh em tham gia kháng chiến Không làng được, ơng hay đến phịng thơng tin để nghe tin kháng chiến, tin làng Thế tâm trạng vô vui sướng nghe nhiều tin vui cách mạng ơng bất ngờ nghe tin sét đánh: Tin làng chợ Dầu theo giặc 2.2.Cảm nhận tâm trạng ông Hai đoạn trích * Tâm trạng bàng hồng, sửng sốt đau khổ bất ngờ nghe tin làng theo giặc Nhà văn Kim Lân thực tài tình xây dựng tình truyện Ơng ông Hai vui sướng đến độ nghe nhiều tin kháng chiến bất ngờ cho ông nghe tin làng theo Tây Cuộc gặp gỡ với đoàn tản cư đường trở từ phịng thơng tin diễn thật bất ngờ.Gặp đoàn tản cư với ông hội để ông hỏi làng quê yêu dấu háo hức nghe tin làng chiến đấu chống giặc ngoan cường.Nhưng điều ông chờ đợi không đến Lời kể người đàn bà cho bú dập tắt tất cả:"cả làng chúng việt gian theo tây cịn giết nữa" Lời nói đỏng đảnh đầy chế giễu người đàn bà cho bú giống nhát dao cứa vào trái tim ông,nghe tiếng sét bên tai làm ông hoảng loạn sụp đổ:" Cổ nghẹn ắng hẳn lại,da mặt tê rân rân.Ông lão lặng tưởng đến khơng thở được" Đó cảm giác sững sờ choáng váng ,co thắt khúc ruột ông; trạng thái phản ác tâm lí tự nhiên người yêu làng Nếu không u tin làng Chợ Dầu theo giặc khơng thể gây chấn động mạnh tựa cú sốc tinh thần với ông Hai Sở dĩ ông chống váng ,sững sờ thâm tâm ơng làng chợ Dầu quê ông vốn kiên cường, mà niềm tin hoàn toàn sụp đổ Nỗi đau khổ cực độ chứng minh ông người yêu làng chợ Dầu tha thiết lắm.càng yêu đau khổ nhiêu Như phù hợp với quy luật cảm xúc *Tuy nhiên ông chưa tin vào điều mà vừa nghe Tuy nhiên ơng nghi nghi hoặc : "Liệu có thật khơng hở bá?c".Câu hỏi thể bán tín, bán nghi Ơng mong mỏi tin không đúng, ch ỉ m ột s ự nh ầm l ẫn… Ơng tin làng chợ Dầu theo Tây, người dân làng ông Vi ệt gian Ni ềm yêu thương mãnh liệt, sâu nặng ơng chó thể ch ấp nh ận đ ược ều «  Hay lại….” Lời ơng nói kết thúc dấu chấm l ửng Ơng khơng nói h ết câu, có th ể tin tức mà người phụ nữ tản cư nói r ất xác, c ụ th ể Nh ưng có th ể dấu chấm lửng cho ta thấy nỗi lo sợ đến c ông Hai Ph ải ông Hai ngừng lời sau câu hỏi ông xác nhận làm ơng đau xót, tin t ức đ ược xác nhận lần nữa, ông không muốn nghe, không muốn thấy… *Cái tin làng theo Tây khiến ông xấu hổ đành đánh trông lảng Ơng thể nghe thêm điều nữa, ơng Hai đánh trống lảng Dường tin trở thành nỗi ám ảnh bám diết lấy ơng,nó làm cho bước chân ơng trở vệ trở nên nặng nề.Nều đến phong thông tin tuyên truyền ông nghênh ngang đường vắng bây giờ:" Cúi gằm mặt xuống mà đi" Ơng khơng giám ngẩng mặt lên xấu hổ,xấu hổivới người xấu hổ với ơng trót khoe làng nhiều q Khơng khoe làng đẹp mà khoe ngày khởi nghĩa dồn dập làng , khoe cụ râu tóc bạc phơ vác gậy tập hai Bây người biết làng ơng theo Tây,ơ ng giải thích * Ơng trở nhà mang theo tâm trạng vừa xấu hổ vừa nhục nhã 8 Về đến nhà,sự mệt nhọc chiếm hết tâm trí ơng, thứ ơng suy nghĩ đứa ơng hai nằm vật giường.nhìn lũ tủi thân nước mắt ơng lão giàn Chúng trẻ làng Việt gian ư? Chúng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư? Khốn nạn, tuổi đầu Cái nỗi đau đớn căm giận đến ơng nhấn chìm ơng xuống giường Ơng khóc ơng thương lũ nhỏ tuổi đầu mang tiếng người việt gian bán nước Ông lo cho tương lai đứa nhỏ đâu đâu Càng thương nỗi căm tức ơng lại lớn nhiêu Ông căm thù bọn theo Tây phản bội làng ông nắm chặt hai bàn ay rít lên: “Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng vào mồm mà làm giống Việt gian bán nước để nhục nhã này” Ông cảm thấy ơng mang nỗi nhục tên bán nước theo giặc, ông mang n ỗi nh ục Niềm tin nỗi nhớ giằng xé ông Tủi thân ông hai thương con,thương dân làng chợ Dầu,thương thân mang tiếng người làng việt gian 3.Đánh giá - Nhà văn Kim Lân tạo dựng tình thử thách tâm lí nhân vật đặc sắc, qua đó, tính cách, phẩm chất nhân vật lên thật rõ ràng Lối kể chuyện giản dị tự nhiên, gần gũi, ngòi bút phân tích tâm lí sắc sảo, kết hợp hài hịa ngôn ngữ đối thoại độc thoại nội tâm góp phần tạo nên hình tượng chân thực đẹp đẽ người nông dân Việt Nam - Đoạn trích cho ta thấy phát triển nhận thức người nơng dân Việt Nam: tình u làng sở tình yêu nước, yêu cách mạng song tình yêu nước bao trùm lên tất định hướng hành động cho họ C Kết bài: Có thể nói truyện ngắng “Làng” nhà văn Kim Lân tác phẩm vô đặc sắc Tác phẩm đặc biệt đoạn trích kể diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai vừa nghe tin làng theo giặc khơi gợi lịng người đọc khơng tình cảm đẹp Nó khiến ta thêm cảm phục trước tài kể chuyện nhà văn Kim Lân, thêm trân trọng yêu mến người nông dân Việt Nam kháng chiến Từ tình ơng Hai nghe tin cải làng, tác phẩm đem đến cho người đọc học vơ sâu sắc Đó học tình u q hương, lịng u nước Và có lẽ mà sau bao thăng trầm lịch sử truyện ngắn “Làng” nhà văn Kim Lân lòng bạn đọc 9