1 Lời mở dầu Trong xu đổi ®Êt níc, nỊn kinh tÕ thÞ trêng hiƯn ®· mở nhiều hội nh thử thách lớn doanh nghiệp Đó hội việc thâm nhập, mở rộng thị trờng, hợp tác, liên doanh liên kết, chuyển giao công nghệ, vốn Nhng thách thức nh :kỹ thuật, chuyên môn Để tồn phát triển thị trờng, doanh nghiệp cần thiết phải hợp lý hóa khâu quy trình sản xuất, nh phải nâng cao tính khoa học, hợp lý máy quản lý sản xuất Muốn đáp ứng đợc nhu cầu đòi hỏi công tác kế toán phải không ngừng đổi cho phù hợp với doanh nghiệp chế độ kế toán đề Có thể nói vai trò kế toán đặc biệt quan trọng không hoạt động tài Nhà Nớc Mà vô quan trọng cần thiết hoạt động tài doanh nghiệp Nh đà bíêt, nguyên vật liệu phận quan trọng trình sản xuất, thành phần chủ yếu cấu tạo nên thực thể sản phẩm Chi phí nguyên vật liệu chiếm phần lớn chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm Do vậy, việc tăng cờng công tác quản lý, công tác kế toán nguyên vật liệu, đảm bảo việc sử dụng hiệu quả, tiết kiệm vật liệu nhằm hạ thấp chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi bÊt kú doanh nghiệp Với ý nghĩa ấy, để tồn tại, phát triển chạy đua với đổi khoa học công nghệ, doanh nghiệp nên quan tâm hàng đầu tới công tác quản lý kế toán nguyên vật liệu Ra đời từ năm 54 cđa thÕ kû tríc, cïng víi thêi gian, Nhµ máy Thiết bị Bu điện Hà Nội đà khẳng định vị trí, tầm quan trọng xu híng ®ỉi míi chung cđa ®Êt níc Cịng nh doanh nghiệp khác, Nhà máy tìm tòi áp dụng biện pháp, phơng pháp quản lý kế toán vật liệu thích hợp nhằm đem lại hiệu cao mục tiêu đề Song, công tác tổ chức kế toán nguyên vật liệu phải không ngừng hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu quản lý cho phù hợp với phát triển kinh tế thị trờng Nhận thức đợc vấn đề rên, qua trình học tập trờng qua thời gian tìm hiểu thực tế Nhà máy, em đà lựa chon đề tài : Hoàn thiện công tác kế toán nguyên vật liệu Nhà máy Thiết bị Bu điện để làm chuyên đề tốt nghiệp mình, mong muốn góp phần nhỏ bé vào việc hoàn thiện công tác kế toán Nhà máy Phần : Tổng quan nhà máy thiết bị bu điện 1.1 Lịch sử hình thành phát triển Nhà máy Thiết bị Bu điện_ tên giao dịch quốc tế là: POST AND TELECOMUNICATION EQUIPMENT FACTORY (Gọi tắt POSTEF ) đợc thức thành lập theo định số 202/QĐ/TCCB ngày 15 tháng năm 1993 Tổng cục trởng Tổng cục Bu điện (nay Bu Chính Viễn Thông ) Đến năm 1996 đợc thành lập lại theo Quyết định số 427/QĐ/TCCB ngày 09//09/1996 trùc thc tỉng c«ng ty Bu ChÝnh ViƠn Th«ng ViƯt Nam Nhà máy có trụ sở số 61 Trần Phú Hà Nội Với quy mô lớn, tổng nguồn vốn 118 tỷ đồng, doanh thu năm 2002 khoảng 212 tỷ đồng có số lao động 595 ngời, nhà máy có địa bàn hoạt động rộng khắp toàn quốc, cung cấp sản phẩm cho toàn mạng bu cục Là thành viên cđa Tỉng c«ng ty Bu ChÝnh ViƠn Th«ng ViƯt Nam thuộc Tổng cục Bu điện, nhà máy Thết bị Bu điện đà vơn lên vị trí nhà công nghiệp hàng đầu, đại quan trọng ngành Bu ChÝnh ViƠn Th«ng LÜnh vùc kinh doanh chđ u cđa nhà máy : Sản xuất cung cấp thiết bị máy móc linh kiện kỹ thuật chuyên ngành viễn thông, sản phẩm điện, điện tử, tin học, khí, sản xuất ống nhựa, sản phẩm từ nhựa, kim loại vật liệu điện từ, bên cạnh nhà máy cung cấp dịch vụ lắp đặt bảo trì, sửa chữa, xuất nhập máy móc thiết bị chuyên ngành Nhà máy có bề dày lịch sử góp phần quan trọng tạo nên mốc son lịch sử dân tộc Quá trình hình thành phát triển nhà máy ghi nhận thay đổi lớn với nỗ lực sáng tạo không ngừng đội ngũ cán công nhân viên nhà máy Năm 1954, sau tiếp quản thủ đo từ xởng bu thực dân Pháp nhà máy có tên ban đầu Cơ Xởng Bu điện Trung Ương Lúc Cơ Xởng Bu điện Trung Ương có mặt sản xuất khoảng 6500 m2, đợc trang bị hệ thống thiết bị máy móc đại vào thời điểm đó, với nhiệm vụ chủ yếu : tận dụng sửa chữa sản xuất loại máy thông tin liên lạc hữu tuyến, vô tuyến phục vụ phục vụ cho việc khôi phục phát triển hệ thống bu điện miền Bắc, phải góp phần phục vụ thông tin liên lạc Quân đội, Công an nhằm chống lại âm mu Mỹ Diệm việc dùng gián điệp phá hoại miền Bắc Tháng năm 1962, Chính phủ định giao cho Tổng cục Bu điện quản lý kỹ thuật đàI phát phát triển mạng lới truyền địa phơng Tổng cục Bu điệnđổi tên thành Tổng cục Bu điện- Truyền thanh.Cơ Xởng Bu điệnTrung Ương đổi tên thành Nhà máy Bu điện Truyền Thanh Năm 1967, máy bay Mỹ bắn phá miền Bắc ngày ác liệt nên nhằm đảm bảo cho ngời thiết bị máy móc, đảm bảo thực nhiệm vụ vừa sản xuất vừa chiến đấu nhà máy, Tổng cục trởng Tổng cục Bu điệnra định số 390/QĐ-TCBĐ tách nàh máy thành nhà máy, tiến hành công tác sơ tán Nhà máy Bu điện Truyền I : sản xuất loại thiết bị hữu tuyến phục vụ ngành quốc phòng Địa điểm sản xuất 61 Trần Phú Hà Nội Nhà máy Bu điện Truyền II : sản xuất loại loa tăng âm Địa điểm sơ tán Phù Cừ - Ân Thi Hng Yên Nhà máy Bu điện Truyền III : sản xuất dây điện từ , bọc nhựa, đồng thời làm công tác phối hợp đào tạo công nhân Địa điểm sơ tán Keo Thuận Thành Bắc Ninh Nhà máy Bu điện Truyền IV : sản xuất loại thiết bị khuôn mẫu, vật liệu từ cung cấp cho ba nhà máy I, II, III Thời kỳ nhà máy đà sản xuất hàng triệu viên nam châm chống phá bom từ trờng, ng lôi giải toả sông, cảng, trục đờng chi viện cho tiền tuyến hàng trăm nghìn máy điệnthoại đI đờng dà chiến phục vụ cho quân đội Năm 1970, mạng lới Bu điện đà đợc hoàn chỉnh, nâng cao chất lợng phạm vi toàn miền Bắc, chuẩn bị sở vật chất trang thiết bị đảm bảo giữ vững thông tin liên lạc hoàn cảnh chiến tranh phá hoại đế quốc Mỹ trở lại với cờng độ liệt Nhằm tạo sức mạnh sản xuất công nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển Ngành, ngày 26/03/1970, Tỉng cơc trëng Tỉng cơc Bu ®iƯn qut định số 197/QĐ- TCBĐ sáp nhập ba nhà máy I, II, IV thành lập nhà máy thiết bị Bu điện Trong năm 1970 1975 thực nhiệm vụ khôi phục phát triển sản xuất, hoàn chỉnh mạng lới thông tin theo hớng đại hoá ngành Bu điện, Nhà máy thiết bị bu điện đà vợt qua thiếu thốn khó khăn, phát huy cao ®é tinh thÇn tù lùc, tù trang, tù chÕ đà hoàn thành vợt mức toàn diện kế hoạch sản xuất hàng năm Hoà chung với không khí ngành Bu điện Việt Nam tiến lên quy, đại giai đoạn (1976 1985) Nhà máy đà đẩy mạnh sản xuất phục vụ nhiệm vụ xây dựng bảo vệ tổ quốc Tháng năm 1987, theo chủ trơng Tổng cục Bu điện Nhà máy thiết bị bu điện phân chia, tách dây chuyền sản xuất ferits, sản xuất loa loại toàn diện tích nhà xởng khu Thợng Đình thành lập nhà máy vật liệu từ loa Đây bớc chuyển nhằm tháo gỡ khó khăn chuyển đổi từ c¬ chÕ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ míi Tổng cục bu điện hoàn cảnh chung nớc Trong giai đoạn nhà máy đà tận dụng mạnh thiết bị, ngành nghề truyền thống, vừa phục vụ ngành thông tin bu điện, vừa mở rộng sản xuất mặt hàng có chất lợng cao để khẳng định uy tín, chỗ đứng nhà máy thị trờng hàng hoá loại Trong ba năm ( 1988 1990), Nhà máy có hàng chục sản phẩm phục vụ ngành Bu điện với chất lợng cao, nhiều mặt hàng dân dụng có tín nhiệm thị trờng, nhiều hoạt động liên doanh,liên kết phong phú có hiệu Năm năm đổi 1990 1995 đợc diễn bối cảnh quốc tế không thuận lợi nớc ta Mô hình XHCN Liên Xô Đông Âu sụp đổ, Mỹ ngoan cố cha chịu từ bỏ sách cấm vận nớc ta, điều ngăn cản lớn nguồn vốn đầu t vào nớc, đồng thời làm cho trình đổi công nghệ ngành sản xuất nớc ta gặp khó khăn không nhỏ Ngành Bu Chính Viễn Thông nói chung, Nhà máy Thiết bị bu điện nói riêng bớc vào thời kỳ bối cảnh nh Tuy nhiên với tâm không ngừng nhà máy đà vơn lên cách nhu : Tổ chức tốt mặt quản lý, đẩy mạnh nghiên cứu đề tài tạo sản phẩm mới, đẩy nhanh việc tiêu thụ sản phẩm Cũng vào lúc này, trớc thử thách nghiệt ngà chế thị trờng Nhà máy vật liệu từ loa, vốn đợc tách từ Nhà máy thiết bị bu điện làm ăn thua lỗ, bờ vực phá sản Cuối năm 1991 đợc cho phép Tổng công ty Bu Chính Viễn Thông Nhà máy thiết bị bu điện sáp nhập trở lại nhà máy vật liệu từ loa Kiện toàn lại máy tổ chức, sản xuất Nhà máy thiết bị bu điện bớc tháo gỡ đợc khó khăn mà phát triển nhà máy, khẳng định đợc vị mình, đứng vững chế thị trờng Tháng năm 1993, nhà máy hoạt động theo hình thức doanh nghiệp nhà nớc hạch toán độc lập trực thuộc Tổng cục bu điện theo định số 202/QĐ - TCCB ngày 15/3/1993 Đến năm 1996, ngành bu điện đứng trớc đòi hỏi phát triển trình độ cao Phơng hớng phát triển đợc Đại hội VIII đề : Phát triển mạng Bu Viễn thông đại, đồng bộ, khắp đa dịch vụ đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xà hội, an ninh quốc phòng với chất lợng cao, giá thành hạ Năm 2000 mật độ điện thoại máy / 100 dân, hầu hết xà nông thôn, vùng sâu, vùng xa có điện thoại Điều đặt cho Tổng công ty Bu Chính Viễn Thông yêu cầu nâng cao lực, trở thành tổng công ty vững mạnh hai mảng dịch vụ công nghiệp Nhằm thực chiến lợc chung, tháng năm 1996 Nhà máy thiết bị bu điện đợc thành lập lại theo định số 427/QĐ - TCCB ngày 09/09/1996 Tổng cục trởng Tổng cục bu điện trở thành doanh nghiệp nhà nớc, đơn vị thành viên, 15 doanh nghiệp công nghiệp, hạch toán độc lập trùc thc Tỉng c«ng ty Bu ChÝnh ViƠn Th«ng ViƯt Nam Nhà máy đà thực hàng loạt biện pháp chiến lợc : mở rộng quan hệ với đối tác nớc, đa dạng hóa sản phẩm có kỹ thuật cao, đại hóa sở vật chất nhiều cách Nhà máy mạnh dạn vay vốn ngân hàng, nhập dây chuyền công nghệ đại Nhà máy có dây truyền công nghệ đại nớc nh : Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan Năm 1998 Nhà máy đà lắp đặt dây chuyền công nghệ đại : dây chuyền sản xuất sản phẩm khí xác công nghệ kỹ thuật số Cộng hòa liên bang Đức ; dây chuyền sản xuất máy điện thoại Việt Nam( Công nghệ Nhật Bản ), dây chuyền sản xuất ống nhựa sóng lớp ( công nghệ Cộng hòa liên bang Đức) Năm 2000, Nhà máy đợc cấp chứng chất lợng ISO 9002 Điều đà chứng tỏ nhà máy đà không ngừng phát triển, khắc phục khó khăn hoàn cảnh Năm 2001, địa bàn nhà máy đà đợc mở rộng thành c¬ së : _ C¬ së ë sè 61 Trần Phú, Quận Ba Đình, Hà Nội _ Cơ së ë sè 63 NguyÔn Huy Tëng, QuËn Thanh Xuân, Hà Nội _ Cơ sở Thị trấn Lim, Huyện Tiên Sơn, Tỉnh Bắc Ninh _ Cơ sở khu công nghiệp Lê Minh Xuân, Thành phố HCM Ngoài có chi nhánh tiếp thị : _ Chi nhánh số Lê Trực, Hà Nội _ Chi nhánh Đà Nẵng _ Chi nh¸nh ë TP Hå ChÝ Minh C¸c sản phẩm nhà máy liên tục đợc đổi đa dạng hóa Chuyển đổi sản phẩm hệ nh tổng đài số sang tổng đài ®iƯn tư tù ®éng chun m¹ch, tõ ®iƯn tho¹i quay số sang điện thoại ấn phím Hiện sản phẩm nhà máy đa dạng, lên tới số hàng trăm loại nh : máy điện thoại cố định, điện thoại di động, máy in, xóa tem, cân điện tử bu chính, tổng đài loại nhỏ, hộp đấu cáp, tủ đấu cáp loại, phiến đấu nối thiết bị chống sét, dây chuyền chia th, đóng gói bu kiện, sản phẩm từ nhựa sản phẩm dân dụng nh : quạt thông gió, buộc tuốc điện, phích, chi tiết quạt nhựa Cho đến nay, hoạt động nhà máy đà vào ổn định liên tục đạt tăng trởng cao Vận động không ngừng giai đoạn lịch sử, gặp không khó khăn thăng trầm song tỏ rõ lĩnh vợt qua trở ngại, hoàn thành tốt nhiệm vụ trị quốc phòng, kinh tế cđa Nhµ Níc giao phã Ngµy tiÕp tơc trơ vững thử thách mới, tồn lớn mạnh cạnh tranh gay gắt chế thị trờng uy tín chất lợng sản phẩm 1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh nhà máy Thiết bị Bu điện Trong thời gian qua, với công công nghiệp hóa, đại hóa nớc, Ngành Bu điện phát triển rộng khắp, trở thành tập đoàn mạnh mẽ Mảng cung cấp dịch vụ viễn thông đà có khởi động nhanh nhng lĩnh vực công nghiệp lại cha phát triển tơng xứng Hiện công nghiệp nớc ta phát triển để đáp ứng đợc 30% ngành (Viễn thông) Để phát triển ngang tầm làm sở vững cho toàn ngành, lĩnh vực sản xuất cần đợc trọng nhiều Là nhà công nghiệp thông tin hàng đầu, có kinh nghiệm nhiều năm lĩnh vực mình, thời gian qua đà nhận đợc hỗ trợ kịp thời nhiều mặt, làm tảng cho nhà máy hoạt động sản xuất mở rộng chuyên ngành sản phẩm Nhà máy Thiết bị Bu điện hớng hoạt động sản xuất kinh doanh vào ba phân đoạn : + Bu điện 63 tỉnh, thành (mạng bu cục cấp 1), bu điện sở (cấp 2), cửa hàng, đại lý, công ty kinh doanh thiết bị viễn thông Tỷ trọng doanh thu từ đối tợng khoảng 80% - 90% + Các doanh nghiệp công nghiệp (đối với nhóm sản phẩm công nghiệp gia công ) chiếm khoảng 7,8% giá trị tổng sản lợng + Ngời tiêu dùng cuối cùng( với nhóm sản phẩm máy viễn thông, nhựa dân dụng, điện thanh) Giá trị sản lợng phục vụ nhóm lớn (đạt gần 21% toàn bộ, nhiên sử dụng kênh tiêu thụ dài nên giao dịch trực tiếp với nhóm không lớn (2% - 3%) Tơng ứng với ba nhóm khách hàng chia ba nhóm sản phẩm : Các sản phẩm bu : trang bị phơng tiện vật chất cho ngành bu nh dây chuyền chia chọn th bu kiện, cân điện tử, máy in cớc, máy xóa tem, kìm niêm phong, dấu nhật ấn, thùng th Các sản phẩm viễn thông : ngành hàng chủ chốt, đem lại doanh thu lớn cho nhà máy Khối lợng lớn thiết bị ngành, phần khác sản phẩm liên l¹c