Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C Mục lục Lời mở đầu Phần 1: Giá thành sản phẩm yếu tố ảnh hởng đến giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp 1.1 Khái niệm giá thành phân loại giá thành sản phẩm 1.1.1Khái niệm giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp a- Khái niệm b- Mối quan hệ giá thành với chi phí, giá trị giá c- Các loại chi phí giá thành 1.1.2Phân loại phơng pháp tính giá thành sản phẩm a- Phân loại giá thành sản phẩm b- Những vấn đề cần ý xác định giá thành sản phẩm c- Phơng pháp tính giá thành sản phẩm 1.1.3Cơ cấu giá thành phơng pháp xác định chi phí giá thành sản phẩm 1.2 Hạ giá thành sản phẩm nhân tố ảnh hởng đến giá thành sản phẩm a- Những nhân tố ảnh hởng đến giá thành sản phẩm b- Thực chất phơng pháp hạ giá thành sản phẩm 1.3 Tác động giá thành sản phẩm đến sức cạnh tranh sản phẩm Phần 2: Giá thành sản phẩm máy công cụ công ty Cơ khí Hà Nội ảnh hởng đến sức cạnh tranh 2.1 Đặc điểm công ty Cơ khí Hà Nội 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển công ty 2.1.2 Đặc điểm tổ chức quản lý tổ chức sản xuất công ty Cơ khí Hà Nội 2.2 Tình hình giá thành hạ giá thành sản phẩm máy công cụ công ty Cơ khí Hà Nội 2.2.1 Các biện pháp hạ giá thành sản phẩm đà đợc thực công ty Cơ khí Hà Nội 2.2.2 Tình hình thực giá thành sản phẩm máy công cụ năm qua 2.2.3 Cơ cấu giá thành máy công cụ công ty Cơ khí Hà Nội 2.3 Đánh giá tình hình thực hạ giá thành sản phẩm Phần 3: Những tồn số biện pháp nhằm hạ giá thành sản phẩm máy công cụ nhằm nâng cao lực cạnh tranh 3.1 Phơng hớng phát triển công ty thời gian tới 3.2 Một số biện pháp nhằm hạ giá thành sản phẩm Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C 3.2.1 Phơng híng 3.2.2 Ph¬ng híng 3.2.3 Ph¬ng híng 3.2.4 Một số kiến nghị Nhà nớc 3.2.5 Tổng hợp kết thực biện pháp hạ giá thành sản phẩm Kết luận lời mở đầu Việc chun nỊn kinh tÕ níc ta sang nỊn kinh tÕ thị trờng xu hớng tất yếu khách quan bao gồm mở rộng quan hệ hàng hoá, tiền tệ, quan hệ thị trờng với quy luật khắt khe ngày chi phối mạnh mẽ đến mặt đời sống kinh tế- xà hội, đến hoạt động mặt doanh nghiệp nói chung doanh nghiệp sản xuất nói riêng Thị trờng mở rộng nớc, doanh nghiệp phải tự khẳng định đấu tranh sinh tồn lợi cạnh tranh chất lợng, giá hiệu Việc tối thiểu hoá chi phí sản xuất kinh doanh nhằm hạ giá thành sản phẩm có ý nghĩa sống doanh nghiệp Mức hạ giá thành tỷ lệ hạ giá thành phản ánh trình độ sử dụng hợp lý, tiết kiệm hiệu nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, kỹ thuật tiên tiến doanh nghiệp Tuỳ vào đặc điểm sản xuất kinh doanh doanh nghiệp mà có biện pháp hữu hiệu hạ giá thành sản phẩm, nâng cao lực cạnh tranh Công ty Cơ khí Hà Nội công ty sản xuất công nghiệp có quy mô lớn bao gồm nhiều phân xởng mà quy trình sản xuất vừa mang tính riêng biệt vừa mang tính liên tục Sản phẩm sản xuất với chu kỳ dài, khối lợng lớn đa dạng chủng loại, mẫu mÃ, Do đặc điểm công nghệ sản xuất nh nên nhiệm vụ hạ giá thành sản phẩm nhằm nâng cao lực cạnh tranh nhiệm vụ cấp bách công ty Đây yếu tố định tồn phát triển Xuất phát từ vai trò quan trọng việc hạ giá thành sản phẩm, thời gian thực tập công ty đợc giúp đỡ nhiệt tình cô giáo TS Ngô Thị Hoài Lam với cô chú, anh chị công ty, em mạnh dạn chọn đề tài: Hạ giá thành Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C sản phẩm máy công cụ nhằm nâng cao sức cạnh tranh công ty Cơ khí Hà Nội Ngoài phần mở đầu phần kết luận, chuyên đề tốt nghiệp em đợc chia thành ba phần: Phần 1: Giá thành sản phẩm yếu tố ảnh hởng đến hạ giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp Phần 2: Giá thành sản phẩm máy công cụ công ty Cơ khí Hà Nội ảnh hởng đến sức cạnh tranh Phần 3: Những tồn số biện pháp hạ giá thành sản phẩm máy công cụ nhằm nâng cao lực cạnh tranh Do trình độ hạn chế thời gian tìm hiểu thực tế cha nhiều, viết không tránh khỏi thiếu sót Em mong nhận đợc đóng góp nhằm hoàn thiện đề tài nghiên cứu phần giá thành sản phẩm yếu tố ảnh hởng đến giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp 1.1 Khái niệm phân loại giá thành sản phẩm 1.1.1 Khái niệm giá thành sản phẩm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp a-Khái niệm Giá thành sản phẩm biểu tiền toàn khoản hao phí lao động sống(V) lao động vật hoá(C) có liên quan đến khối lợng công tác, sản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành Quá trình sử dụng yếu tố đầu vào trình sản xuất đồng thời trình doanh nghiệp chi phí sản xuất tơng ứng Tơng ứng với việc sử dụng tài sản cố định chi phí khấu hao tài sản cố định, với việc sử dụng nguyên vật liệu chi phÝ vỊ nguyªn nhiªn vËt liƯu, víi viƯc sư dơng lao động chi phí tiền công, tiền trích BHXH,BHYT, Trong điều kiện kinh tế hàng hoá vận hành theo chế thị trờng chi phí đợc biểu tiền Trong đó, tiền công biểu tiền chi Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C phí lao động sống(V), chi phí khấu hao tài sản cố định, nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu biểu tiền chi phí lao động vật hoá(C) Quá trình sản xuất trình thống bao gồm hai mặt: mặt hao phí sản xuất mặt kết sản xuất Tất khoản chi phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh kú, kú tríc chuyển sang) chi phí trích trớc có liên quan đến khối lợng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành kỳ tạo nên tiêu giá thành sản phẩm Nói cách khác, giá thành sản phẩm biểu tiền toàn khoản chi phÝ mµ doanh nghiƯp bá bÊt kĨ kú nµo nhng có liên quan đến khối lợng công việc, sản phẩm hoàn thành kỳ Giá thành đợc xác định cho loại sản phẩm dịch vụ cụ thể tính toán sản phẩm dịch vụ đà hoàn thành (thành phẩm) kết thúc số giai đoạn công nghệ định (nửa thành phẩm) Giá thành sản phẩm phạm trù sản xuất hàng hoá phản ánh lợng hao phí lao động sống lao động vật hóa đà thực chi cho sản xuất tiêu thụ cần phải đợc bồi hoàn để tái sản xuất doanh nghiệp mà không bao gồm chi phí phát sinh kú kinh doanh cđa doanh nghiƯp Nh÷ng chi phÝ đa vào giá thành sản phẩm phải phản ánh đợc giá trị thực t liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất, tiêu thụ khoản chi phí khác có liên quan đến việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống Mọi cách tính toán chủ quan không phản ánh yếu tố giá trị giá thành dẫn đến việc phá vỡ quan hệ hàng hoá-tiền tệ, không xác định đợc hiệu kinh doanh không thực đợc tái sản xuất giản đơn tái sản xuất mở rộng b- Mối quan hệ giá thành với chi phí, giá trị giá Giá thành công xëng s¶n phÈm víi chi phÝ s¶n xt cã mèi quan hệ chặt chẽ với Giá thành công xởng sản phẩm đợc tính sở chi phí sản xuất đà đợc tập hợp sản lợng sản phẩm hoàn thành Nội dung giá thành công xởng sản phẩm chi phí sản xuất đợc tính cho sản lợng loại sản phẩm Tuy nhiên, chi phí sản xuất giá thành công xởng có khác cần đợc phân biệt Mặc dù, giá thành chi phí giống chất bao gồm hao phí lao động sống lao động vật hoá, nhng khác lợng Trong giá thành đợc tính chi phí gắn liền với sản phẩm hay dịch vụ đà hoàn thành, không kể chi phí bỏ Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C kỳ kinh doanh Hơn giá thành không bao gồm chi phí tính chất công nghiệp, không bao gồm chi phí đà chi kỳ nhng chờ phân bổ dần cho kỳ sau Thực tế, giá thành sản phẩm cã chi phÝ phơ thc thu nhËp thn t cđa doanh nghiệp, nh tiền lÃi trả ngân hàng, BHXH Mối quan hệ giá thành giá trị: Về kết cấu: giá thành giá trị bao gồm ba phận C,V m Tuy nhiên, giá thành giá trị có khác lợng chất Trớc hết, giá thành biểu tiền tất chi phí doanh nghiệp sử dụng t liệu sản xuất, trả lơng, phụ cấp lơng chi phí phục vụ khác để sản xuất tiêu thụ sản phẩm Giá thành đợc xây dựng cho loại sản phẩm dịch vụ cụ thể tính toán sản lợng sản phẩm dịch vụ đà hoàn thành (thành phẩm) kết thúc số giai đoạn công nghệ định (bán thành phẩm) Còn giá trị hàng hoá lợng lao động xà hội ngời sản xuất hàng hoá kết tinh sản phẩm, đợc đo lợng thời gian lao động xà hội cần thiết để sản xuất hàng hoá Giá thành đại lợng cụ thể giá trị mang tính trừu tợng Mặt khác, giá thành chủ yếu bao gồm hai phận đầu giá trị sản phẩm Về mặt số lợng, hao phí lao động giá thành phần toàn lợng lao động kết tinh giá trị hàng hoá Điều có nghĩa giá trị giá thành khoản chênh lệch phần giá trị thặng d lao động sáng tạo cho xà hội Mối quan hệ giá thành giá Giữa giá thành giá có mối quan hệ mật thiết với Giá thành sản phẩm sở để xây dựng sách giá doanh nghiệp Giới hạn thấp giá bán hàng hoá giá thành sản phẩm quy định Hơn nữa, giá thành sản phẩm lại bị ảnh hởng thay đổi giá Thị trờng giá sản phẩm thay đổi kéo theo thay đổi giá sản phẩm khác nh gián tiếp ảnh hởng tới giá thành sản phẩm sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Giá hàng hoá đợc xây dựng sở giá thành sản phẩm Ngoài giá thành sản phẩm giá mua mà thân nhà sản xuất đà bỏ để sản xuất hàng hóa nghĩa giá mua quy trình sản xuất hàng hoá định Trong kinh tế thị trờng giá quan hệ cung cầu Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C định Vì vậy, giá thành cung cấp thông tin để nhà quản trị định linh hoạt kịp thời c- Các loại chi phí giá thành Mối quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất biểu tiền toàn hao phí lao động sống lao động vật hoá khoản chi phí khác mà doanh nghiệp đà chi để tiến hành hoạt động sản xuất kỳ Nh vậy, chi phí sản xuất giá thành sản phẩm hai khái niệm riêng biệt có mặt khác Chi phí sản xuất gắn với thời kỳ phát sinh chi phí, giá thành lại gắn với khối lợng sản phẩm công việc, lao vụ đà sản xuất hoàn thành Chi phí sản xuất kỳ không liên quan đến sản phẩm hoàn thành mà liên quan đến sản phẩm dở dang cuối kỳ sản phẩm hỏng Còn giá thành sản phẩm không bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang cuối kỳ sản phẩm hỏng, nhng lại bao gồm chi phÝ s¶n phÈm dë dang kú tríc chun sang Ta cã thĨ thÊy mèi quan hƯ gi÷a chi phÝ sản xuất giá thành sản phẩm qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1: Quan hệ chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Chi phí sản xuất sản Chi phí sản xuất phát sinh phẩm dở dang đầu kỳ kỳ Tổng giá thành sản phẩm đà hoàn Chi phí sản xuất sản thành phẩm dở dang cuối kỳ Qua sơ đồ ta thấy Chi phí Chi phí Tổng giá Chi phí = sản xuất + sản xuất sản xuất thành sản phát sinh dở dang phẩm dịch dở dang kỳ cuối kỳ vụ hoàn đầu kỳ thành Tóm lại, chi phí sản xuất giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiết nội dung chúng biểu tiền chi phí doanh nghiệp đà bá cho s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kỳ sở để tính giá thành sản phẩm, công việc lao vụ đà hoàn thành, tiÕt kiƯm hc l·ng phÝ cđa doanh nghiƯp vỊ chi phí sản xuất có ảnh h- Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C ởng đến giá thành sản phẩm thấp cao Do vậy, quản lý giá thành phải gắn liền với quản lý chi phí sản xuất Các phơng pháp phân loại chi phí sản xuất giá thành sản phẩm Việc phân loại chi phí sản xuất có ý nghĩa quan trọng công tác phân tích lập kế hoạch giá thành, so sánh tiêu giá thành thời kỳ khác nhau, doanh nghiệp sản xuất loại sản phẩm Ngoài việc phân loại chi phí có tác dụng thiết thực việc phát lực tiềm tàng hạ giá thành sản phẩm, cung cấp thông tin xác, kịp thời để xây dựng sách giá hợp lý Nhằm mục đích cụ thể khác nhau, ngời ta phân loại chi phí theo nhiều phơng pháp khác Phân loại chi phí theo nội dung kinh tế theo công dơng thĨ cđa chi phÝ s¶n xt : + Theo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ, chi phí sản xuất đợc phân thành yếu tố chi phí sản xuất Những yếu tố đợc sử dụng lập dự toán chi phí sản xuất, lập kế hoạch cung ứng vật t, kế hoạch quỹ tiền lơng, tính toán nhu cầu vốn lu động định mức Phân loại theo nội dung kinh tế giữ đợc tính nguyên vẹn yếu tố chi phí, yếu tố chi phí ban đầu doanh nghiệp chi không phân tích đợc Mỗi yếu tố ®Ịu bao gåm mäi kho¶n chi cã cïng néi dung tác dụng kinh tế giống không kể đợc chi đâu quan hệ với trình sản xuất nh + Căn vào công dụng cụ thể chi phí sản xuất ngời ta chia chi phí thành khoản mục định Các khoản mục đợc dùng việc xác định giá thành đơn vị sản phẩm nh giá thành sản lợng hàng hoá Ngoài ra, cách phân loại cho thấy ảnh hởng khoản mục đến kết cấu thay đổi giá thành Qua đó, cung cấp thông tin cần thiết để xác định phơng hớng biện pháp hạ giá thành sản phẩm Những yếu tố chi phí sản xuất khoản mục chi phí để tính giá thành đối chiếu với đợc xÕp theo biĨu sau: BiĨu 1: Néi dung cđa u tố chi phí sản xuất khoản mục tính giá thành sản phẩm Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên ®Ị thùc tËp tèt nghiƯp C«ng nghiƯp 40C Ỹu tè chi phí sản xuất Khoản mục tính giá thành 1.Nguyên vật liệu 1.Nguyên vật liệu mua 2.Vật liệu phụ 2.Vật liệu phụ mua 3.Nhiên liệu dùng vào sản 3.Nhiên liệu mua xuất 4.Năng lợng mua 4.Năng lợng dùng vào sản xuất 5.Tiền lơng CNVC 5.Tiền lơng công nhân 6.BHXH CNVC sản xuất 7.Khấu hao TSCĐ 6.BHXH công nhân sản 8.Các chi phí khác xuất tiền 7.Khấu hao TSCĐ dùng vào sản xuất 8.Chi phí phân xởng 9.Chi phí quản lý doanh nghiệp 10.Thiệt hại ngừng sản xuất sản phẩm hỏng 11.Chi phí sản xuất Phân loại chi phí theo phơng pháp phân bổ chi phí vào giá thành ngêi ta chia ra: chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phí gián tiếp + Chi phí trực tiếp chi phí có quan hệ trực tiếp với trình sản xuất loại sản phẩm đợc tính trực tiếp vào giá thành đơn vị sản phẩm hay loại sản phẩm Chi phí trực tiếp bao gồm: - Tiền lơng BHXH công nhân sản xuất - Nguyên vật liệu chính, phụ dùng vào sản xuất - Nhiên liệu, động lực dùng vào sản xuất - Công cụ lao động nhỏ dùng vào sản xuất - Chi phÝ trùc tiÕp kh¸c b»ng tiỊn + Chi phí gián tiếp chi phí có quan hệ đến hoạt động chung phân xởng, doanh nghiệp đợc tính vào giá thành cách gián tiếp phơng pháp phân bổ Kết cấu chi phí gián tiếp tơng tự nh chi phí trực tiếp, nhng khoản đợc chi cho hoạt động quản lý doanh nghiệp phận khác cuả doanh nghiệp Cách phân loại không cứng nhắc, cố định mà tuỳ thuộc vào đặc điểm ngành công nghiệp Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C Phân loại theo cách có tác dụng việc tính toán giá thành kế hoạch nh hạch toán giá thành thực tế đơn vị sản phẩm sản lợng hàng hoá Phân loại chi phí vào mối quan hệ chi phí tình hình tăng, giảm sản lợng hàng hoá Ngời ta chia ra: chi phí biến đổi (biến phí) chi phí cố định (định phí) + Chi phí biến đổi chi phí thay đổi (tăng hay giảm) tỷ lệ thuận hay tỷ lệ nghịch với tình hình thay đổi sản lợng sản phẩm làm + Chi phí cố định chi phí nguyên tắc không thay đổi theo sản lợng sản phẩm giới hạn đầu t Đó khoản chi phí mà doanh nghiệp phải ứng chịu đơn vị thời gian cho đầu vào cố định Nói cách khác, chi phí cố định khoản chi phí tồn không sản xuất sản phẩm, hoàn toàn không chịu tác động biến đổi việc thay đổi sản lợng sản phẩm giới hạn quy mô định Ví dụ khấu hao TSCĐ, chi phí lÃi vay ngân hàng (trung dài hạn), chi phí bảo hiểm, tiền thuê đất đai, tiền lơng ngời quản lý, Thông thờng, chi phí trực tiếp chi phí biến đổi mét sè bé phËn chi phÝ gi¸n tiÕp thuéc chi phí cố định Trong chi phí biến đổi, ngời ta chi tiết hoá thành chi phí biến đổi tỷ lệ (là chi phí biến đổi hớng mức độ với biến đổi sản lợng sản phẩm làm ra) biến đổi không tỷ lệ (là chi phí tăng nhanh kết sản xuất chậm tốc độ tăng kết sản xuất) Nhờ cách phân loại này, ngời ta đánh giá xác tính hợp lý chi phí sản xuất chi Mặt khác, sở quan trọng để xác định sản lợng sản phẩm tối thiểu xác định sách giá hợp lý, linh hoạt doanh nghiệp chế thị trờng Ngoài việc phân loại chi phí theo cách phân loại số cách phân loại chẳng hạn nh vào trình luân chuyển chi phí Bằng tiêu thức phân loại chi phí khác cho phép nhà quản trị với mục tiêu cụ thể vận dụng phơng pháp vào trình phân tích quản lý chi phí nhằm đạt hiệu cao 1.1.2 Phân loại phơng pháp tính giá thành sản phẩm Sinh viên: Lê Thị Hải Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công nghiệp 40C a- Phân loại giá thành sản phẩm Giá thành đợc xem xét dới nhiều góc độ, phạm vi tính toán khác Căn vào số liệu để tính giá thành giá thành sản phẩm chia ra: giá thành kế hoạch, giá thành định mức giá thành thực tế - Giá thành kế hoạch: đợc xác định trớc bớc vào kinh doanh sở giá thành thực tế năm trớc định mức kinh tế kỹ thuật ngành, chi phí đợc Nhà nớc cho phép Nó đợc lập sở hao phí vật chất giá kế hoạch kỳ kinh doanh - Giá thành định mức: mang đặc trng giá thành kế hoạch,nhng đợc xác định sở mức khấu hao cho kỳ kinh doanh mà sở mức hành cho giai đoạn kỳ kinh doanh (tháng, quý, năm, ) Việc xây dựng giá thành cho phép nhà quản lý xác định kịp thời chênh lệch so với định mức, sở tìm biện pháp thích hợp để hạ giá thành sản phẩm - Giá thành thực tế: đợc xác định thờng vào cuối kỳ kinh doanh Nó bao gồm toàn chi phí gắn liền với sản xuất tiêu thụ sản phẩm Nhng đợc lập sở quy mô giá thực tế chi phí đà phát sinh, kể chi phí khuyết điểm chủ quan doanh nghiệp gây Theo phạm vi tính toán phát sinh chi phí, ta chia ra: giá thành phân xởng, giá thành công xởng giá thành toàn để quản lý - Giá thành phân xởng: bao gồm tất chi phí trực tiếp, chi phí quản lý phân xởng chi phí sử dụng máy móc thiết bị Nói cách khác, bao gồm chi phí phân xởng tất chi phí khác phân xởng nhằm phục vụ cho trình sản xuất sản phẩm phân xởng - Giá thành công xởng: bao gồm giá thành phân xởng chi phí quản lý doanh nghiệp Có thể nói, giá thành công xởng (giá thành sản xuất ) bao gồm tất chi phí để sản xuất sản phẩm phạm vi toàn doanh nghiệp - Giá thành toàn bộ: bao gồm giá thành công xởng chi phí tiêu thụ (chi phí sản xuất) Giá thành toàn đợc tính theo công thức: Giá thành toàn sản phẩmGiá tiêuthành thụ sản xuất Chisản phí phẩm tiêu thơ s¶n phÈm Chi phÝ QLDN = + + Sinh viên: Lê Thị Hải