LỜI MỞ ĐẦU Trong kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt, để tồn phát triển, doanh nghiệp phải lấy mục tiêu nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh làm phương châm hành động Chỉ có doanh nghiệp làm ăn có hiệu có đủ thực lực để cạnh tranh thị trường Ngành Hàng không ngành kinh tế quan trọng, then chốt kinh tế quốc dân Do đó, việc nghiên cứu thực trạng hiệu kinh doanh doanh nghiệp ngành Hàng khơng quan trọng, cần phải có giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp Theo mục tiêu đó, q trình thực tập Công ty Cổ phần cung ứng dịch vụ Hàng không AIRSERCO, em mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Cổ phần cung ứng dịch vụ Hàng không AIRSERCO” làm đề tài thảo luận cho báo cáo chuyên đề tốt nghiệp với hy vọng góp phần bé nhỏ vào lý luận phương pháp xây dựng giải pháp nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Cổ phần cung ứng dịch vụ Hàng khơng nói riêng doanh nghiệp khác nói chung Đề tài trình bày khái qt số vấn đề lý luận liên quan đến hiệu kinh doanh nói chung hiệu hoạt động xuất nhập nói riêng Phân tích thực trạng, phương hướng hoạt động kinh doanh Công ty Cổ phần cung ứng dịch vụ Hàng khơng AIRSERCO, từ tìm tồn hoạt động kinh doanh Cơng ty Trên có sở đó, chun đề đưa số giải pháp Tổng Công ty Hàng không với quan Nhà nước nhằm tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh Công ty Chuyên đề lấy hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty năm gần 2004 – 2006 làm đối tượng nghiên cứu Ngoài phần mở đầu kết luận, đề án bao gồm chương: Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Chương I: Nâng cao hiệu kinh doanh nhiệm vụ lâu dài doanh nghiệp hoạt động chế thị trường Chương II: Phân tích thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty Cổ phần cung ứng dịch vụ Hàng không AIRSERCO Chương III: Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Cổ phần cung ứng dịch vụ Hàng không Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp CHƯƠNG I: NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH LÀ NHIỆM VỤ CƠ BẢN VÀ LÂU DÀI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP HOẠT ĐỘNG TRONG CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG I QUAN NIỆM CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ VÀ VAI TRÒ CỦA VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP 1.1 Khái niệm hiệu kinh doanh Mặc dù có thống cho phạm trù hiệu kinh tế phản ánh mặt chất lượng hoạt động kinh tế, song có nhiều quan niệm khác hiệu kinh tế đứng góc độ nghiên cứu khác nhau, điều kiện lịch sử khác Có thể kể vài đại diện: Nhà kinh tế học người Anh, Adam Smith cho rằng: “ Hiệu kết đạt hoạt động kinh tế, doanh thu tiêu thụ hàng hóa” Ở hiệu đồng với tiêu phản ánh kết hoạt động sản xuất kinh doanh Tuy nhiên, quan niệm không phản ánh chất kết kinh doanh doanh nghiệp doanh thu tăng tăng chi phí, mở rộng nguồn lực sản xuất Nếu kết có hai mức chi phí khác theo quan niệm chung có hiệu Có quan điểm khác cho rằng: “ Hiệu sản xuất diễn xã hội khơng thể tăng sản lượng loại hàng hóa mà khơng xắt giảm sản lượng loại hàng hóa khác Một kinh tế có hiệu nằm đường giới hạn khả sản xuất nó” Thực chất quan điểm đề cập đến khía cạnh phân bổ có hiệu nguồn lực kinh tế cho tối ưu có mức cao Tuy nhiên, số nhà kinh tế học khác lại quan niệm rằng: “ Hiệu kinh tế quan hệ tỷ lệ phần tăng thêm kết phần tăng thêm chi phí Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp kinh doanh” Quan niệm biểu mối quan hệ so sánh tương đối kết đạt chi phí tiêu hao Nhưng quan niệm đề cập đến hiệu kinh tế phần tăng thêm khơng phải tồn phần tham gia vào trình sản xuất Hơn xét quan điểm triết học Mác – Lênin vật tượng có mối quan hệ rang buộc hữu tác động qua lại lẫn không tồn cách riêng lẻ Do đó, tồn quan niệm “ Hiệu kinh doanh đo hiệu số kết đầu vào chi phí bỏ để kết đó” Quan niệm gắn kết với tồn chi phí, coi hiệu kinh doanh phản ánh trình độ sử dụng yếu tố Từ quan niệm hiệu kinh tế ta khẳng định hiệu kinh doanh phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng nguồn nhân lực, vật lực, tài lực doanh nghiệp để đạt kết cao trình kinh doanh với tổng chi phí thấp Hiện nay, thơng thường để đánh giá hiệu kinh doanh người ta thường so sánh chi phí đầu vào kết nhận đầu trình sản xuất Nếu gọi H hiệu kinh doanh ta có: Hiệu kinh doanh Kết đầu = Chi phí đầu vào Kết đầu đo chi tiêu giá trị tổng sản lượng, doanh thu thuần, lợi nhuận thuần,…cịn chi phí đầu vào bao gồm lao động, đối tượng lao động, vốn chủ sở hữu vốn vay Cách đánh giá phản ánh hiệu việc sử dụng số vốn bỏ để thu kết cao H > Khi H lớn chứng tỏ trình sản xuất kinh doanh đạt hiệu Hiệu sản xuất kinh doanh tính cách so sánh nghịch đảo sau: Hiệu kinh doanh Lý Minh Chi MSSV:504401006 Chi phí đầu vào = Kết đầu Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Công thức phản ánh suất hao phí tiêu đầu vào, cho biết để có đơn vị kết đầu hao phí hết đơn vị chi phí ( vốn) đầu vào 1.2 Bản chất hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế Hiện nước ta kinh doanh thương mại quốc tế có vai trị ngày quan trọng kinh tế quốc dân Trong Nghị Đại hội Đảng lần thứ VIII nhấn mạnh: “ Mở rộng nâng cao hiệu kinh tế đối ngoại Mở rộng thị trường xuất nhập khẩu, tăng khă xuất mặt hangh qua chế biến sau, tăng sức cạnh tranh hàng hóa dịch vụ”… Đảm bảo không ngừng nâng cao hiệu kinh tế mố quan tâm hàng đàu sản xuẩt nói chung doanh nghiệp nói riêng Đối với doanh nghiệp xuất nhập nước ta, vấn đề nâng cao hiệu kinh tế trở thành vấn đề cấp bách vì: Nâng cao hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế nhân tố định để tham gia vào phân công lao động quốc tế, thâm nhập thị trường nước Nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế yêu cầu tất yếu việc thực quy luật tiết kiệm Kinh doanh thương mại quốc tế thông qua hoạt động xuất khẩu, nhập đem lại cho kinh tế quốc dân nói chung cách làm đa dạng hóa làm tăng khối lượng giá trị sử dụng cho kinh tế quốc dân mặt khác làm tăng thu nhập quốc dân nhờ tranh thủ lợi so sánh trao đổi với nước ngoài, tạo thêm quỹ cho trình tái sản xuất nước, góp phần cải thiện đời sống nhân dân nước Hiệu kinh tế - xã hội mà chủ yếu thẩm định thị trường tiêu chuẩn để xác định phương hướng hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Xét mặt lý luận, nội dung hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế góp phần đắc lực thúc đẩy nhanh suất lao động xã hội tăng thu nhập quốc dân sử dụng, qua tạo thêm nguồn tích lũy cho sản xuất nâng cao mức sống nước Nhưng thực tế xác định cách xác hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế kinh tế nói chung thường khó khăn, tác động phải thông qua nhiều khu vực, nhiều công đoạn, nhiều tổ chức thực hienj khác chịu ảnh hưởng không nhiều yếu tố sản xuất phí sản xuất đan chéo Nhưng yêu cầu công tác quản lý hạch tốn lại địi hỏi phải xác định hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế kinh tế quốc dân doanh nghiệp Do nghiên cứu biểu khác hiệu kinh tế doanh nghiệp thương mại quốc tế qua cách phân loại hiệu kinh tế phần 1.3 Phân loại hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế Trong công tác quản lý , phạm trù hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế biểu đặc trưng, ý nghĩa cụ thể khác Việc phân loại hiệu kinh tế kinh doanh thương mạo quốc tế theo tiêo thức khác có tác dụng thiết thực cho công tác quản lý thương mại Nó sở để xác định tiêu, mức hiệu xác đình biện pháp nâng cao hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế Có thể phân hiệu kinh tế thành loại sau: Hiệu kinh tế cá biệt hiệu kinh tế - xã hội kinh tế quốc dân  Hiệu kinh tế cá biệt hiệu kinh tế thu từ hoạt động kinh tế dpanh nghiệp xuẩt nhập Biểu chung hiệu cá biệt doanh lợi mà doanh nghiệp đạt Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp  Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Hiệu kinh tế - xã hội mà kinh doanh thương mại quốc tế đem lại cho kinh tế quốc dân đóng góp hoạt động thương mại quốc tế vào việc phát triển sản xuất, đổi cấu kinh tế, tăng suất lao động xã hội, tích lũy ngoại tệ, tăng thu cho ngân sách nhà nước, giải việc làm, cải thiện đới sống nhân dân… Trong quản lý kinh doanh thương mại quốc tế, doanh nghiệp cần tính tốn để đạt hiệu kinh tế - xã hội kinh tế quốc dân Trong chiến lược kinh tế - xã hội đến năm 2010 nước ta xác định: “ Hiệu kinh tế xã hội tiêu chuẩn quan trọng phát triển” Giữa hiệu kinh tế cá biệt hiệu kinh tế - xã hội có mối quan hệ nhân tá động qua lại với Hiệu kinh tế quốc dân đạt sở hoạt động có hiệu doanh nghiệp Tuy vậy, có doanh nghiệp xuất nhập khơng đảm bảo hiệu ( bị lỗ) kinh tế thu hiệu Tuy nhiên, tình hình thua lỗ doanh nghiệp chấp nhần thời điểm định nguyên nhân khách quan mang lại Các doanh nghiệp phải quan tâm đến hiệu kinh tế - xã hội tiền đề điều kiền cho doanh nghiệp kinh doanh có hiệu Nhưng để doanh nghiệp quan tâm đến hiệu kinh tế xã hội chung chủa kinh tế quốc dân, Nhà nước cần có sách đản bảo kết hợp hài hịa lợi ích xã hội với lợi ích doanh nghiệp cá nhân người lao động Hiệu chi phí phận chi phí tổng hợp Mục đích hoạt động doanh nghiệp thu lợi nhuận tối đa Do đó, doanh nghiệp phải vào thị trường để định sản xuất gì, sản xuất nào, sản xuất cho với chi phí Các doanh nghiệp tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh điều kiện cụ thể nguồn tài nguyên, trình độ trang bị kỹ thuật, trình đọ tổ Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp chức quản lý lao động, quản lý kinh doanh Họ đưa thị trướnganr phẩm với chi phí cá biệt định với mục đích thu lợi nhuận lớn Suy cho cùng, chi phí bỏ chi phí lao động xã hội Nhưng doanh nghiệp mạ cần đánh giá hiệu chi phí lại thể dạng chi phí cụ thể như: chi phí nguyên vật liệu, chi phí lao động sống, chi phí hao mịn máy móc thiết bị, chi phí ngồi sản xuất… Đánh giá hiệu kinh tế hoạt động xuất nhập không đánh giá hiệu tổng hợp loại chi phí đây, cần thiết phải đánh giá hiệu loại chi phí nhằm giúp cho người quản lý tìm biện pháp giảm chi phí cá biệt doanh nghiệp nhằm tăng lợi nhuận kinh tế Nguồn gốc hiệu kinh tế kinh doanh thương mại quốc tế từ kết chi phí sản xuất nước Khi nước tham gia vào phân công lao động quốc tế, phát triển sản xuất hàng hóa với chi phí thấp để đáp ứng nhu cầu thân để xuất Đồng thời, nước nhập sản phẩm cần thiết mà việc tự sản xuất tốn Kết nhờ kinh doanh thương mại quốc tế chi phí chung ( chi phí sản xuất) để sản xuất khối lượng hàng hóa sử dụng nước, nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng cá nhân thấp ta bố trí sản xuất chủ yếu sức lực riêng Nói cách khác, chi phí sản xuất nước sở hiệu quảcuar loại chi phí cấu thành Các đơn vị sản xuất kinh doanh nơi trực tiếp sử dụng yếu tố đầu vào để sản xuất, thân đơn vị sản xuất kinh doanh phải quan tâm xác định biện pháp đồng để thu hiệu toàn diện yếu tố trình tái sản xuất Hiệu tuyệt đối hiệu so sánh Trong công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, việc xác định hiệu nhằm hai mục đích sau: Một là: Đánh giá trình đọ sử dụng yếu tố đầu vào trình tái sản xuất kinh doanh Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp Hai là: Để phân tích, lý giải kinh tế phương án khác việc thực nhiệm vụ cụ thể đó, từ lựa chọn phương án tối ưu  Hiệu tuyệt đối hiệu tính tốn cho phương án cụ thể cách xác định mức lợi ích thu với lượng chi phí bỏ Chẳng hạn, tính tốn mức lợi nhuận thu từ đồng chi phí sản xuất (giá thành), từ đồng vốn bỏ ra… Người ta xác đình hiệu tuyệt đối phải bỏ chi phí để thực thương vụ đó, để biết với chi phí bỏ thu lợi ích cụ thể mục tiêu cụ thể gì, từ đến định có nên bỏ chi phí hay khơng cho thương vụ Vì vậy, cơng tác quản lý kinh doanh, cơng việc địi hỏi phải bỏ chi phí, dù với lượng lớn hay nhỏ phải tiến hành tính tốn hiệu tuyệt đối  Hiệu so sánh xác định cách so sánh tiêu hiệu tuyệt đối phương án với Nói cách khác, hiệu so sánh mức chênh lệch hiệu tuyệt đối phương án Mục đích chủ yếu việc tính tốn so sánh mức độ hiệu phương án để từ cho phép lựa chọn phương án có hiệu cao Mỗi phương án đòi hỏi lượng đầu tư vốn, lượng chi phí khác nhau, thời gian thực thời gian thu hồi vốn đầu tư khác Vì muốn đạt hiệu kinh tế cao, nhà quản trị không đơn đề phương án, mà phải vận dụng hiểu biết để đưa nhiều phương án khác nhau, so sánh hiệu kinh tế phương án để chọn phương án tối ưu Hiệu tuyệt đối hiệu so sánh kinh doanh thương mại quốc tế có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, song chúng lại có tính độc lập tương đối Việc xác định hiệu tuyệt đối sở để xác định hiệu so sánh Nghĩa là, Lý Minh Chi MSSV:504401006 Báo cáo chuyên đề tốt nghiệp Chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp sở tiêu tuyệt đối tững phương án, ngưới ta so sánh hiệu tuyệt đối phương án khác Mức chênh lệch hiệu so sánh 1.4 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp chế thị trường Các doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh với động tìm kiếm lợi nhuận Trong chế thị trường, lợi nhuận mục tiêu kinh doanh, động lực kinh tế để doanh nghiệp người lao động không ngừng sử dụng hợp lý tiết kiệm nguồn lực, nâng cao suất hiệu kinh doanh Thật vậy, để cung cấp hàng hóa dịch vụ cho nhu cầu thị trường, nhu cầu người tiêu dùng, doanh nghiệp phải bỏ chi phí định Họ phải thuê đất đai, lao động tiền vốn trình sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ Họ muốn hàng hóa dịch vụ bán với giá cao để bù đắp lại chi phí bỏ Nếu xét mặt định lượng, hiệu kinh doanh khoản chênh lệch kết thu chi phí bỏ ra, nâng cao hiệu kinh doanh nghĩa tăng khoản chênh lệch lên tối đa điều kiện cho phép Vậy thấy hiệu kinh doanh tiêu biểu mục tiêu thực nâng cao hiệu kinh doanh cơng cụ để thực mục tiêu Nếu xét mặt định tính hiệu kinh doanh biểu chất lượng đạt mục tiêu, phản ánh trình đọ lực lượng sản xuất bao gồm tất khâu, phận cá nhân riêng lẻ doanh nghiệp Nâng cao hiệu kinh doanh mặt định tính tức nâng cao trình độ khai thác, quản lý sử dụng nguồn lực sản xuất, đảm bảo tăng trưởng mặt lượng gắn liền với phát triển chất Đây lý cho việc phát triển bền vững doanh nghiệp xu hướng chung Nâng cao hiệu kinh doanh nhân tố thúc đẩy khả cạnh tranh kinh doanh doanh nghiệp Chấp nhận chế thị trường chấp nhận cạnh tranh Thị trường phát triển cạnh tranh doanh nghiệp lại Lý Minh Chi MSSV:504401006