phần mở đầu Trong điều kiện toàn cầu hoá khu vực hoá đời sống kinh tế giới hớng tới kỷ XXI, không quốc gia phát triển kinh tế mà không tham gia vào trình hội nhập quốc tế lao động khu vực, điều không loại trừ Việt Nam đặc biệt nghiệp công nghiệp hoá đại hoá đất nớc nay, Nghị Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ VIII tiếp tục khẳng định đờng lối đổi mở cửa kinh tế, thực chiến lợc CNH_HĐH hớng mạnh vào xuất Để tăng xuất thời gian tới, Việt Nam chủ trơng kết hợp xuất mặt hàng mà đất nớc có lợi tơng đối (những mặt hàng xuất truyền thống: hàng nông lâm thuỷ sản, khoáng sản, nhiên liêụ hàng dệt may) số hàng có hàm lợng kỹ thuật công nghệ cao Hàng thuỷ sản mặt hàng xuất truyền thống Việt Nam, kim ngạch xuất năm2000 đạt 670 triệu USD, đến năm 2001 đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim ngạch xuất Việt Nam mặt hàng có kim ngạch xuất lớn thứ sau dầu thô, gạo, dệt may, giầy da xuất tịnh lớn thứ sau dầu thô, gạo, năm 2003 kim ngạch xuất 950 triƯu USD.Trong thêi gian tíi, cã sù thay ®ỉi mặt hàng xuất yếu Việt Nam, nhng thuỷ sản mặt hàng xuất lớn đất nớc Hơn ngành thuỷ sản giữ vai trò quan trọng cấu tổng sản phẩm quốc nội Việt Nam góp phần quan trọng việc giải công ăn việc làm cho hàng triệu ng dân đảm bảo an ninh xà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tỉng kim héi cho ®Êt níc cịng nh góp phần thoả mà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kimn nhu cầu thực phẩm ngày tăng thị tr ờng nội địa.Do đó, ngành thuỷ sản ngành kinh tế quan trọng, nhng nhạy cảm " nên vai trò quản lý nhà nớc thiếu đợc Nhận biết đợc tầm quan trọng xuất thủ s¶n cđa ViƯt Nam thêi gian tíi, em đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim chọn nghiên cứu đề tài " Những giải pháp quản lý vĩ mô nhằm phát triển xuất thuỷ sản Việt nam đến năm 2010" Trong viết em đề cập đến vài vấn ®Ị chđ u cã tÝnh hƯ thèng gióp chóng ta có tầm nhìn chiến lợc tiềm triển vọng ngành thuỷ sản Việt Nam tơng lai nh định hớng, giải pháp phát triển ngành thuỷ sản xuất Tuy nhiên, trình độ hiểu biết có nhiều hạn chế không tránh khỏi thiếu sót Em mong muốn nhận đợc góp ý, bảo thầy cô, chuyên viên bạn bè để em có tiến sau Mục đích nghiên cứu nhiệm vụ chuyên đề thực tập - Hệ thống cách khái quát vấn đề sách vĩ mô, lý luận ngoại thơng, xuất nhập - Đánh giá tình hình sản xuất xuất thuỷ sản Việt Nam thời gian qua từ rút kết luận - Đa phơng hớng chiến lợc giải pháp vĩ mô nhằm tăng sản lợng thuỷ sản xuất Việt Nam từ đến năm 2010 Đối tợng, phạm vi, phơng pháp nghiên cứu chuyên đề Bài viết nghiên cứu hoạt động ngành thuỷ sản Việt Nam, qua đánh giá tình hình sản xuất xuất thuỷ sản Việt Nam thời gian qua số lợng, chất lợng, giá cả, công nghiệp chế biến nh hiệu sản xuất kinh doanh mà ngành thuỷ sản mang lại cho đất nớc năm vừa qua Để hoàn thành tốt viết này, em đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim sử dụng kết hợp phơng pháp phân tích kinh tế sau: Phơng pháp vật biện chứng lịch sử, Phơng pháp lô gíc, Phơng pháp phân tích thống kê, phơng pháp dự báo, Phơng pháp phân tích tổng hợp Nội dung nghiên cứu chuyên đề: Nội dung nghiên cứu vấn đề là: Những vấn đề tổng quan xuất thuỷ sản Việt Nam năm gần Thực trạng sản xuất xuất thuỷ sản Việt Nam Xác định mục tiêu, định hớng phát triển thuỷ sản Việt Nam, đề xuất giải pháp nhằm phát triển xuất thuỷ sản đến năm 2010 Phần thúc đẩy xuất thuỷ sản góp phần trình phát triển kinh tế vệt nam I Xuất hàng hoá - Một phận quan cấu thành thơng mại quốc tế Khái niệm xuất hàng hoá : Xuất hàng hoá hoạt động kinh doanh buôn bán phạm vi quốc tế Thực chất, xuất không hành vi buôn bán riêng lẻ mà hệ thống quan hệ mua bán thơng mại tổ chức nhằm mục đích đẩy mạnh sản xuất hàng hoá, chuyển đổi cấu kinh tế, ổn định bớc nâng cao đời sống vật chất tinh thần nhân dân Do vậy, bên cạnh lợi ích kinh tế mang lại cao hoạt động xuất dễ đa đến hậu khó lờng hết đợc phải đối đầu với toàn bé hƯ thèng kinh rÕ cđa c¸c níc cïng tham gia xuất Đây hoạt động nằm sù kiĨm so¸t cđa c¸c qc gia xt khÈu cïng loại mặt hàng, khả khống chế quốc gia riêng biệt vô khó khăn Xuất khẩu, việc bán sản phẩm hàng hoá sản suất nớc nớc nhằm thu ngoại tệ, tăng tích luỹ cho ngân sách Nhà nớc, đồng thời phát triển sản suất kinh doanh nâng cao đời sống cho nhân dân Hoạt động xuất phức tạp nhiều so với việc buôn bán sản phẩm thị trờng nội địa, hoạt động diễn thị trờng vô rộng lớn, đồng tiền toán ngoại tệ mạnh, hàng hoá đợc vận chuyển ta khỏi quốc gia đặc biệt quan hệ buôn bán với ngời nớc Do vậy, quốc gia tham gia vào hoạt động buôn bán giao dịch quốc tế phải tuân thủ theo thông lệ quốc tế hành Vai trò xuất Đối với tất quốc gia giới, hoạt động xuất đóng vai trò thiếu đợc mục tiêu phát triển kinh tế xà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim hội đất nớc Hoạt động xuất phản ánh hình thức mối quan hệ xà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tỉng kim héi vµ sù phơ thc lÉn vỊ kinh tế ngời sản xuất hàng hoá riêng biệt quốc gia Hoạt động xuất nớc ta vấn đề đặt cấp thiết vai trò ý nghĩa quan trọng Không thể xây dựng kinh tế hoàn chỉnh mµ mang tÝnh tù cung tù cÊp bëi sÏ rÊt tốn vật chất thời gian Ngay nớc giàu có hùng mạnh nh Nhật, Mỹ không đủ sức thực mục tiêu đầy tham vọng Vì vậy, cần nâng cao hiệu kinh doanh xuất khẩu, mở rộng ngoại thơng sở" hợp tác, bình đẳng, không phân biệt thể chế trị xà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim hội, đôi bên có lợi " nh Đại hội VII Đảng đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim khẳng định Đối với phạm vi quốc gia phạm vi doanh nghiệp xuất nớc ta, hoạt động xuất có vai trò sau: * Xt khÈu t¹o ngn vèn chđ u cho nhËp khÈu tích luỹ phát triển sản xuất phục vụ công nghiệp hoá đất nớc Công nghiệp hoá đất nớc theo bớc thích hợp đờng tất yếu để khắc phục tình trạng nghèo nàn chậm phát triển nớc ta Để công nghiệp hóa đất nớc đòi hỏi phải có số vốn lớn để nhập máy móc, thiết bị, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến Nhập nh vốn đầu t đất nớc thờng dựa vào nguồn chủ yếu: đầu t nớc ngoài, viện trợ, vay xuất Ngày Đông Âu tan rà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim, Liên Xô xụp đổ viện trợ hạn chế nguồn vốn đầu t nớc ngoài, vay quan trọng nhng phải trả cách hay cách khác thời kỳ sau Do vậy, xuất tạo nguồn vốn quan trọng để thoả mà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kimn nhu cầu nhập t liệu sản xuất thiết yếu phục vụ cho công công nghiệp hoá đất nớc Trong thực tiễn xuất vµ nhËp khÈu cã mèi quan hƯ mËt thiÕt víi nhau, vừa kết vừa tiền đề nhau, đẩy nhanh xuất để tăng cờng nhập để mở rộng tăng khả xuất Có thể nói, xuất định quy mô tốc độ tăng nhập Trong tơng lai, nguồn vốn bên tăng lên nhng hội đầu t vay nợ từ nớc tổ chức quốc tế chủ đầu t ngời cho vay thấy đợc khả xuất khẩu, nguồn vốn để trả nợ thành thực * Xuất đóng góp vào việc chuyển dịch cấu kinh tế thúc đẩy sản xuất phát triển Cơ cấu sản xuất tiêu dùng giới đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim thay đổi vô mạnh mẽ Đó thành cách mạng khoa học, công nghiệp đại Sự chuyển dịch cấu kinh tế trình công nghiệp hoá phù hợp với xu hớng phát triển kinh tế giới tất yếu Có hai cách nhìn nhận tác động xuất sản xuất chuyển dịch cấu kinh tế: Một là, xuất việc tiêu thụ sản phẩm thừa sản xuất vợt nhu cầu nội địa Trong trờng hợp kinh tế lạc hậu chậm phát triển nh nớc ta, sản xuất cha đủ tiêu dùng, thụ động chờ " thừa ra" sản xuất xuất nhỏ bé tăng trởng chậm chạp, sản xuất thay đổi cấu chậm Hai là, coi thị trờng đặc biệt thị trờng giới hớng quan trọng để tổ chức sản xuất Quan điểm xuất phát từ nhu cầu thị trờng giới để tổ chức sản xuất Điều có tác động tích cực đến chuyển dịch cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Cụ thể là: Xuất tạo điệu kiện cho ngành khác có hội phát triển thuận lợi Chẳng hạn phát triển ngành dệt xuất tạo hội đầy đủ cho việc phát triển ngành sản xuất nguyên liệu nh hay thuốc nhuộm Sự phát triển ngành chế biến thực phẩm xuất ( gạo, dầu thực vật, cafe ) kéo theo phát triển ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ Xuất tạo khả mở rộng thị trờng tiêu thụ góp phần cho sản xuất phát triển ổn định Xuất tạo điều kiện mở rộng khả cung cấp đầu vào cho sản xuất, nâng cao lực sản xuất nớc Xuất tạo tiền đề kinh tế, kỹ thuật nhằm cải tạo nâng cao lực sản xuất nớc Điều muốn nói đến xuất phơng tiện quan trọng tạo vốn kỹ thuật , công nghệ từ giới bên vào Việt Nam nhằm đại hóa kinh tế đất nớc tạo lực Thông qua xuất khẩu, hànghoá củanớc ta tham gia vào canh tranh thị trờng giới giá chất lợng Cuộc canh tranh đòi hỏi phải tổ chức lại sản xuất, hình thành cấu sản xuất thích nghi đợc với thị trờng Xuất đòi hỏi doanh nghiệp phải có đổi hoàn thiện công tác quản trị sản xuất kinh doanh * Xuất có tác động tích cực đến việc giải công ăn việc làm cải thiện đời sống nhân dân Tác động xuất ®Õn ®Õn ®êi sèng bao gåm rÊt nhiỊu mỈt.Tríc hÕt sản xuất hàng xuất nơi thu hút hàng triệu lao động vào làm việc có thu nhập không thấp Xuất tạo nguồn vốn để nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt u phơc vơ đời sống đáp ứng ngày phong phú thêm nhu cầu tiêu dùng nhân dân * Xuất sở để mở rộng thúc đẩy quan hệ kinh tế đối ngoại nớc ta Ta thấy rõ xuất quan hệ kinh tế đối ngoại có tác động tích cực, qua lại phụ thuộc lẫn nhau, xuất hoạt động kinh tế đối ngoại Có thể hoạt động xuất có sớm hoạt động kinh tế đối ngoại khác, tạo điều kiện thúc đẩy quan hệ phát triển Chẳng hạn xuất công nghiệp sản xuất hàng xuất thúc đẩy quan hệ tín dụng, đầu t, mở rộng vận tải quốc tế mặt khác quan hệ kinh tế đối ngoại vừa kể lại tạo tiền đề cho mở rộng xuất Tóm lại, đẩy mạnh xuất đợc coi vấn đề có ý nghĩa chiến lợc để phát triển kinh tế thực công nghiệp hoá đất nớc II.vai trò xuất thuỷ sản với phát triển kinh tế Việt Nam Đặc điểm ngành thuỷ sản nớc ta Việt Nam có tiềm tài nguyên biển phong phú: dầu khí, thuỷ sản, dịch vụ hàng hải, du lịch, tài nguyên khoáng sản vên biển đặc biệt thuỷ sản đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim có vai trò ngày quan trọng nghiệp phát triển kinh tế - xà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim hội, công nghiệp hoá, đại hoá Việt Nam có bờ biển dài 3260 km với 112 cửa sông, lạch, vùng đặc quyền kinh tế rộng khoảng triệu km2 4000 đảo lớn nhỏ tạo nên nhiều eo, vịnh đầm phá Theo số liệu điều tra cha đầy đủ hàng năm khai thác 1,2-1,4 triệu hải sản loại mà không ảnh hởng đến tiềm nguồn lợi Ngoài khai thác hàng trăm ngàn nhuyễn thể vỏ cứng có giá trị cao nh: nghêu, sò, điệp, ốc Tiềm phát triển nuôi trồng thuỷ sản lớn, có khoảng 1,4 triệu mặt nớc nội địa, gần 30 vạn bà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kimi triều, gần 40 vạn hồ chứa, sông suối, 60 vạn ao, hồ nhỏ, ruộng trũng Ngoài có 800.000 eo, vụng,vịnh biển, đầm phá tự nhiên sử dụng vào nuôi trồng thuỷ sản Với đặc điểm trên, tơng lai ngành thuỷ sản Việt Nam tiếp tục giữ vị trí quan trọng kinh tế quốc dân Kinh tế giới ngày đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim đạt ®Õn sù ph¸t triĨn cao d íi sù t¸c ®éng mạnh cách mạng khoa học công nghệ đại chịu ảnh hởng không nhỏ xuất hớng khu vực hoá toàn cầu hoá Trên đờng đổi kinh tế Việt Nam đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim nhanh chóng nắm bắt đợc xu phát triển khách quan này, từ nhận thức đợc tiềm năngquý giá yếu tố quan trọng góp phần phát triển kinh tế đất nớc sớm đa Việt Nam hoà nhập với nớc khu vực toàn giới Vai trò xuất thuỷ sản tăng trởng phát triển kinh tế 2.1 Ngành thủy sản xuất tác động tới tăng tr ởng kinh tế Từ lâu thuỷ sản đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim đợc coi ngành hàng thiết yếu đựơc a chuộng đợc tiêu dùng nhiều nớc giới Nớc ta có vị trí địa lý điều kiện tự nhiên u đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kimi giúp thuận lợi cho việc khai thác, nuôi trồng thuỷ sản Với 3260 km bờ biển vùng biển đặc quyền kinh tế rộng triệu số vuông Mặc dù cha có đủ điều kiện cần thiết để điều tra đánh giá đầy đủ nguồn lợi, đặc biệt khơi, nhng theo số liệu thống kê hàng năm cho thấy Việt Nam khai thác đợc khoảng 1,2-1,4 triệu thuỷ sản Trong cá có khoảng 50-60 nghìn tôm biển, 30-40 nghìn mực nhiều đặc sản có giá trị kinh tế cao Xuất phát từ tiềm thiên nhiên to lớn, vai trò quan trọng cuả ngành thuỷ sản phát triển kinh tế xà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim hội 15 năm qua với mật độ phát triển kinh tế nhanh chóng sản lợng gía trị xuất , ngành kinh tế thuỷ sản ngày đợc xác định rõ ngành kinh tế mũi nhọn hớng u tiên nghiệp công nghiệp hoá đại hoá đất nớc Những năm qua giai đoạn tăng trởng liên tục ngành thuỷ sản mặt, từ khâu tạo nguyên liệu đến tiếp thị Năng lực sản xuất có đà tăng lên 776 triệu đô la chiếm % tổng kim tạo cho nghề cá truyền thống nớc ta trình đổi đất nớc, đạt tổng sản lợng tăng 2,13 lần ( Trong sản lợng nuôi trồng tăng 2,45 lần ), giá kim ngạch xuất thuỷ sản tăng 49 lần giai đoạn 8194, đa ngành thuỷ sản thực ngành kinh tế quốc dân đóng góp 7% GDP, thu hút gần triệu lao động nớc, góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng vùng biển tổ quốc Bảng số 1: Dự tính GDP thành phần tế Các lĩnh vực kinh Tỷ lệ GDP Mức đóng góp tính tỷ đô la Nông nghiệp( kể thuỷ sản) 51,0 8,1 Công nghiệp 20,0 3,2 Thơng mại 18,0 2,8 Xây dựng 4,0 0,6 Các ngành khác 8,0 1,3 Tổng cộng 100,0 16,0 Nguồn : Bộ Thơng mại, Tổng cục thống kê Dự đoán tổng sản phẩm quốc nội địa ngành thuỷ sản đạt 1,2 tỷ đô la Mỹ, chiếm 7% GDP Việt Nam 10