Ngày giảng Ngày giảng Lớp 9A Lớp 9B Tiết 121 SANG THU ( Hữu Thỉnh) I Mục tiêu 1 Kiến thức HS cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảng khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lý của tác giả[.]
Ngày giảng: Lớp 9A Lớp 9B Tiết 121 SANG THU ( Hữu Thỉnh) I Mục tiêu Kiến thức - HS cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên khoảng khắc giao mùa suy nghĩ mang tính triết lý tác giả Kĩ - Đọc- hiểu văn thơ trữ tình đại - Thể suy nghĩ, cảm nhận hình ảnh thơ, khổ thơ, tác phẩm thơ Thái độ -Bồi dưỡng tình cảm yêu thiên nhiên đất nước, trân trọng vẻ đẹp quê hương II Chuẩn bị GV:Một số Slides hỗ trự giảng HS: Soạn III Tiến trình dạy học Ổn định tổ chức(1’) Lớp 9A… /……Vắng………… Lớp 9B… /…… Vắng………… Kiểm tra (kết hợp tiết học) Bài mới.(1') Giới thiệu Đất nước Việt Nam chúng ta, đặc biệt Miền Bắc, năm có mùa rõ rệt: Xuân, hạ thu, đông Vào thời điểm chuyển mùa, thiên nhiên vạn vật có thay đổi rõ rệt nguồn sáng tạo nghệ thuật cho nhà thơ có tâm hồn nhạy cảm tinh tế Mùa thu vào thơ ca, nhạc hoạ nhiều, nguồn cảm hứng bất tận cho nhà thơ Chúng ta biết đến chùm thơ thu Nguyễn Khuyến, "Đây mùa thu tới" (Xuân Diệu) lắng ngheHữu Thỉnh tả khoảnh khắc cảm nhận mùa thu lại quê hương ông tìm hiểu Hoạt động thầy trò TG Nội dung * Hoạt động 1: Tác giả- tác phẩm (5’) I Tác giả- tác phẩm - GV trình chiếu chân dung tác giả 1.Tác giả: Sinh 1942 - HS đọc thông tin tác giả, tác - Quê: Vĩnh Phúc phẩm - Là nhà thơ thường viết đề tài - Dựa vào thích em giới người sống nông thiệu ngắn gọn nét thơn tác giả * GV: Ông nhà thơ thuộc hệ nhà thơ chống Mĩ, ngòi bút gắn liền với đề tài chiến tranh, người lính, sống nơng thơn Ơng đạt nhiều giải thưởng ngồi nước.Hiện ơng chủ tịch hội nhà văn Việt Nam, ông nhận giải thưởng nhà nước văn học nghệ thuật đợt năm 2001 - GV trình chiếu giới thiệu tập thơ GV: Hoàn cảnh sác tác đất nước vừa bước từ chiến tranh-> hịa bình 1977 * Hoạt động 2: Đọc, tìm hiểu (7') chung - GVHD: Giọng đọc nhẹ nhàng, trầm lắng thoáng suy tư GV-> đọc mẫu -> Gọi HS đọc -> HS nhận xét-> GV nhận xét - Gọi HS đọc phần thích - Xác định thể thơ phương thức biểu đạt văn bản? - Cách ngắt nhịp? (Ngắt nhịp: 2/3; 3/2.) - Văn chia làm phần? Nội dung phần? - HS trả lời - Gv trình chiểu: + Đ1: Khổ thơ 1-> Tín hiệu báo thu + Đ2: Khổ thơ 2-> Quang cảnh đất trời sang thu + Đ 3: Khổ thơ 3-> Biến đổi lòng cảnh vật * Hoạt động 3: HDHS tìm hiểu ( 18') văn - GV trình chiếu - Hs đọc khổ - Sự biến đổi đất trời sang thu Hữu Thỉnh cảm nhận đâu gợi tả qua hình ảnh, tượng gì? - GV: Mùa thu Hữu Thỉnh miêu tả bước chuyển đầy tinh tế vạn vật trước thời khắc giao mùa Mở đầu hình ảnh sương thật đặc biệt mùa thu Việt Nam với hương ổi phả vào gió buổi sớm mai - Em hiểu gió se nào ? -> Gió heo may lạnh - Theo em từ phả thay từ khác khơng ? -> Có thể thay từ : thổi, đưa, lan, bay khơng có nghĩa đột ngột, bất ngờ từ phả Tác phẩm: Sáng tác năm 1977, in lần báo văn nghệ II Đọc, tìm hiểu chung Đọc Tìm hiểu thích Thể thơ: chữ - Phương thức biểu đạt: Miêu tả kết hợp biểu cảm Bố cục: phần III Tìm hiểu văn Tín hiệu báo thu + hương ổi + Phả gió se + Sương chùng chình - Em hiểu câu: Sương chùng chình qua ngõ? ( Làn sương cố ý chậm lại, đủng đỉnh chầm chậm lững lờ muốn ngừng lại nơi ngõ xóm ) - Biện pháp nghệ thuật sử dụng ? ( Nhân hóa) -GV:Hình ảnh Sương chùng chình qua ngõ tác giả giới thiệu thật tinh tế, sương thiếu nữ dịu dàng ngập ngừng bước đi.Đó giọt sương long lanh xuất vào buổi sớm mai chuyển động chầm chậm nơi đường quê, ngõ xóm, nhẹ nhàng, mềm mại thu đến từ lúc khơng hay nhà thơ dường giật bối rối Thu từ từ hương, từ gió hay từ sương - Từ nhà thơ có cảm nhận khơng gian? -> Nhà thơ nhận tín hiệu chuyển mùa gió se mang theo hương ổi vào độ chín làm thức dậy khơng gian, vườn ngõ - Tác giả đón nhận tín hiệu giao mùa tâm thế nào? - Từ "Bỗng" diễn tả trạng thái cảm nhận? (Từ Bỗng có phần ngạc nhiên, bất ngờ nhận dấu hiệu thiên nhiên mùa thu lại - Em có suy nghĩ cảm nhận tác giả qua từ hình như? ( Cảm nhận mơ hồ với phút giao mùa cảnh vật, có chút chưa thật rõ ràng ) - Từ biểu thiên nhiên tác giả bộc lộ tâm trạng nào? - Gv chuyển ý: Khung cảnh đất trời sang thu với hình ảnh quen mà lạ dệt nên tranh thu đẹp đẽ sáng vô tìm hiểu - Nghệ thuật nhân hóa, từ ngữ giàu hình ảnh -> -> Thiên nhiên chuyển biến nhẹ nhàng - Bỗng - Hình Tâm trạng ngỡ ngàng, nhà thơ nhận thu khổ thơ thứ - Trình chiếu khổ - Hs: Đọc khổ thơ thứ - Nét giao mùa khổ thơ thứ hai tác giả cảm nhận nào? - Tại sông dềnh dàng mà chim lại vội vã? + Chim vội vã sợ lạnh -> phải tránh rét miền ấp áp + Dịng sơng nước bắt đầu cạn chảy chậm lại không ạt mùa hạ - Hình ảnh đám mây mùa hạ vắt nửa sang thu nên hiểu nào?Sự thật có đám mây không? - Gv: Sự liên tưởng sáng tạo thú vị Sự thật khơng có đám mây hình ảnh mùa hạ nối với mùa thu đám mây lững lờ dềnh dàng, chùng chình tầng khơng làm cho người đọc cảm nhận không gian thời gian chuyển mùa thật đẹp - Biện pháp nghệ thuật tác giả sử dụng? - Từ tranh thu cảm nhận nào? -> Sự giao mùa cụ thể hóa sắc thái đổi thay vật Đó vẻ “dềnh dàng” dịng sơng, “bắt đầu vội vã” cánh chim thật đặc biệt, đám mây mang hai mùa Tất hòa khúc biến tấu giao mùa thật đẹp - Gv chuyển ý: Nhà thơ mở rộng tầm nhìn để cảm nhận chuyển đất trời sang thu tâm trạng say xưa Sự hấp dẫn sang thu cách cảm nhận thiên nhiên, vật tác giả, khiến cho khơng gian dâng lên niềm nuối tiếc -> khổ thơ - Trình chiếu khổ thơ - Hs: Đọc khổ thơ cuối Quang cảnh đất trời sang thu - Sông – dềnh dàng - Chim- vội vã - mây - vắt nửa Nhân hố,từ láy gợi hình-> Thiên chuyển từ cuối hạ sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt Biến đổi lòng cảnh vật - Thiên nhiên sang thu gợi hình ảnh nào? - GV trình chiếu:hai câu cuối - Tại tác giả lại viết: Sấm ….hàng đứng tuổi? -Em hiểu hai câu thơ trên? Tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Nêu ý nghĩa? - GV Nắng, mưa, sấm, hàng ẩn dụ cho thay đổi vang động đời, xã hội thay đổi tuổi đời sang thu nghĩa tuổi đời người trải sống vững vàng hơn, chín chắn trước tác động bất thường ngoại cảnh, đời.Hai câu thơ cuối khơng cịn tả cảnh sang thu mà chứa đựng suy ngẫm người sống - GV trình chiếu lời tâm Hữu Thỉnh - Ý nghĩa thơ? - Bài thơ thể cảm nhận tinh tế nhà thơ trước vẻ đẹp thiên nhiên khoảng khắc giao mùa - Những nét nội dung, nghệ thuật thơ? - HS trả lời -GV trình chiếu (10') * Hoạt động 4: HDHS luyện tập - GV trình chiếu câu hỏi: - Tại thơ có dấu chấm? - HS thảo luận nhóm nhỏ( theo bàn) - Gọi số hs trả lời- hs nhận xét gv kết luận-> trình chiếu đáp án - GV trình chiếu tập Em cho biết dòng nêu tâm tư tình cảm tác giả Sang thu? A.Tình yêu tha thiết mùa thu đất Việt B.Tình u q hương nơi gắn bó - Nắng- cịn - Mưa - vơi dần - Sấm - bớt bất ngờ - Hàng đứng tuổi -> Nghệ thuật ẩn dụ => Thiên nhiên biến đổi với biến đổi tất yếu người * Tổng kết * Ghi nhớ (SGK T 71) IV Luyện tập - Mạch cảm xúc tác giả gắn liền với vận động cảnh vật, biến chuyển thiên nhiên tạo lôi liền mạch Đáp án: D kỉ niệm đẹp đẽ tuổi thơ ấu C.Niềm tự hào vẻ đẹp thiên nhiên Việt Nam D.Những cảm nhận tinh tế biến đổi cuả đất trời thời điểm cuối hạ sang thu - GV trình chiếu 3.Đọc thơ, câu thơ mùa thu mà em biết Trò chơi ô chữ Củng cố (3’) - HS tóm tắt nội dung học - GV nhận xét,bổ sung kết luận- trình chiếu đồ tư Hướng dẫn học nhà (1’) - Học thuộc lịng thơ.Phân tích hình ảnh thơ hay, đặc sắc - Sưu tầm vài đoạn thơ, thơ viết mùa thu trước khoảng khắc giao mùa - Soạn bài: Nói với _