Kết cấu dây còn được dùng liên hợp với các hệ kết cấu cứng khác như: dầm, dàn hoặc tấm tạo nên hệ kết cấu liên hợp như mái treo dầm cứng, cầu dây văng.Cáp dùng trong kết cấu dây có loại,
Trang 1TIỂU LUẬN MÔN HỌC
CÔNG NGHỆ VÀ KẾT CẤU MỚI
B1.1: KẾT CẤU DÂY TREO
GVHD: THS KTS LÊ HỒNG MẠNH SVTH: NGUYỄN QUỐC LÂN LỚP: 2018K2.MSSV: 1851010203
BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
HÀ NỘI 9/2022
Trang 2MỤC LỤC
I Giới thiệu II.Tính chất (nguyên lý hoạt động) III Cấu tạo (các cấu trúc, bộ phận cơ bản)
• 1 Tổ hợp nhà thi đấu quốc gia Yoyogi, Tokyo, Nhật Bản (1961)
• 2 Khu phức hợp thể thao Madison Square gardens, New York, Mỹ (1968)
• 3 Sân vận động Stade de Frane 1998, Pháp
• 4 Nhà thi đấu đa năng Zabreg, Croatia (2009)
• 5 Sân vận động Mose Mabhida, Durban, Nam Phi (2009)
• 6 Sân vận động Juventus (Nuovou Stadio Juventus), Ý (2011)
Công trình triển lãm
• 7 Nhà triển lãm O2 ở Luân Đôn, Anh (1999)
Công trình công nghiệp
• 8 Nhà máy sản xuất giấy Burgo Paper Mill (1964)
Trang 3• Kết cấu dây là hệ kết cấu được cấu tạo từ những
dây mềm, chỉ chịu kéo, bỏ qua khả năng chịu uốn
của dây Các dạng kết cấu dây bao gồm dây tải
điện, dây văng, cầu dây các loại và mái treo Kết
cấu dây còn được dùng liên hợp với các hệ kết cấu
cứng khác như: dầm, dàn hoặc tấm tạo nên hệ kết
cấu liên hợp như mái treo dầm cứng, cầu dây
văng.Cáp dùng trong kết cấu dây có loại, có
cường độ gấp sáu lần nhưng giá thành chế tạo chỉ
đắt hơn hai lần thép xây dựng thông thường
• Trong thời kì mở cửa và hội nhập, kết cấu dây
treo đã và đang góp phần quan trọng vào các công
trình tải điện, công trình giao thông, công trình
kiến trúc( mái che các công trình nhịp lớn như sân
vận động nhà triển lãm, nhà ga )
I Giới thiệu
Sân vận động Olympic Munich nằm ở München, Đức.
1 Mở đầu
Trang 4• Kết cấu treo hay kết cấu chịu
kéo là một cái tên mới mẻ tuy
nhiên kết cấu này đã xuất hiện
từ rất lâu đời Bằng chứng là từ
rất lâu trước đây con người đã
biết ứng dụng cấu trúc chịu kéo
để dựng các túp lều, thuyền
buồm, và cả những cây cầu với
khoảng vượt bất ngờ (800
feet=243.84m) chỉ từ vật liệu tre
và dây thừng Cột buồm(a) xuất hiện 5000 năm trước, rạp xiếc(b) vào thế kỷ 20, Cầu treo được làm từ
dây thừng và tre xuất hiện 4000 năm trước(c)
Các túp lều cổ trên (a,b) và Yurt(c) ở vùng thảo nguyên Sebiria từ 4000 năm trước
2 Lịch sử hình thành và phát
triển của kết cấu dây treo
Trang 5• Tuy nhiên kết cấu chịu kéo chưa bao giờ thực sự phát triển
cho đến sau thế chiến thứ II Có rất nhiều nhà tiên phong đã
có những cống hiến và nỗ lực để đóng góp cho sự phát triển
cho kết cấu này như Kts.Kenzo Tange, Kts.Gunnar Birkers,
Kts.Vladimir Shukhov, Kts.Iakov Chernikhov,
Tòa nhà ngân hàng dự trự liên bang ở TP Minneapoliss, tiểu bang Minnesota(Mỹ), 1968-1974, Kts.Gunnar Birkers Các thử nghiệm của Iakov Chernikhov với cấu trúc kiến trúc, 1925-1932
Tháp Shabolovaka, Moscow, 1922, Kts.Vladimir Shukhov
Trang 6• Cấu trúc ứng xuất trước
- Mái dây hình yên ngựa
- Màng căng
Trang 7• Hệ một lớp dây mềm
- Dùng cho mặt bằng hình chữ nhật hoặc hình tròn
- Với mặt bằng chữ nhật: hệ gồm dây rồi đều neo chắc vào gối
cứng ở hai biên song song với mặt bằng mái, hệ gối này thường
là các dầm biên song song với mặt bằng mái
- Với mặt bằng hình tròn; kết cấu gồm các dây chịu lực đặt hướng
tâm neo vào vành biên và vành ở trung tâm; vành biên làm bằng
bê tông hoặc bề tông cốt thép chịu nén vành trung tâm bằng thép,
chịu kéo
- Hệ dây là chỗ tựa cho các lớp mái, các tầm mái liên kết vào dậy
và liên kết với nhau
II.Tính chất (nguyên lý hoạt động)
1 Mái dây một lớp
Hệ một lớp dây mềm ở Kraxnoyarxk
Trang 8• Hệ một lớp dây cứng
- Dây được làm bằng các thép hình chữ I và được liên kết cố định
với hai đầu gối cứng ở hai đầu
- Dây cứng làm việc chịu kéo và chịu uốn dưới tác dụng của tải
trọng
- Các gối cứng phải đảm bảo liên kết chắc chắn và chịu được lực từ
các dây cứng truyền vào
- Dây văng cấu trúc tạo ra một yêu cầu cho việc neo đậu của các
lực lượng do căng thẳng Một số trong những giải pháp thường là
phản ứng theo chiều dọc và ngang được cung cấp bởi các yếu tố
trục nạp - ở cột được sử dụng với các neo mặt đất
Hệ một lớp dây cứng (một nhà hàng ở Italia)
Trang 9• Lớp dây võng xuống là lớp dây chịu lực gọi là lớp dây chú
• Lớp dây vồng lên là lớp dây căng, gọi là lớp dây ổn định, làm
tăng độ ổn định hình dạng cho hệ dây, làm cho hệ có độ cứng
và có khả năng chịu được tải trọng đổi chiều Để dây căng có
đủ khả năng làm việc với dây chủ, lực căng trước trong lớp
dây này phải lớn hơn nội lực nén do tải trọng
• Nối hai lớp dây trên là các thanh chống cứng chịu nén hoặc
chịu kéo
• Dây chịu lực cao hơn dây căng — các hệ thanh chịu lực đều
chịu kéo tốt
• Dây căng cao hơn dây chịu lực tiết kiệm được 1 vành trong
hệ thanh chống chịu nên không tốt
2 Mái dây hai lớp
Mái dây 2 lớp của sân vận động Yubileinui ở Nga
Trang 10• Dây dàn cáp là hệ kết cấu dây 2 lớp cải tiến, các thanh cánh
dàn dây là dây chủ và dây căng, dây trên và dưới nối nhau
bằng hệ dây trung gian (giống thanh bụng), hệ thanh bụng
tam giác đó là các dây xiên
• Sơ đồ làm việc của hệ giống như dàn
• Yêu cầu: Gối tựa phải lớn và rất cứng
• Trong hệ kết cấu dây, dây nào cong xuống thì dây chịu lực ->
cáp chịu lực Hệ dây nào vồng lên là hệ cáp căng
• Để hệ dàn dây chịu lực được thì phải căng trước dây dưới,
kéo tòan hệ bị căng
3 Giàn dây
Giàn dây của sân vận động Stockholm
Trang 11• Thường dung cho nhà triển lãm, sân ga máy bay,.
• Là dạng đơn giản nhất, làm việc tương tự như consol Đây là hệ
kết cấu mái kết hợp giữa dây và kết cấu cứng Hệ kết cấu gồm các
xà consol và các dây cáp treo các xà này, các dây liên kết chắc vào
xà kèo vượt qua đỉnh cột trụ neo vào kết cấu phụ
• Hệ kết cấu đáp ứng nhu cầu sử dụng không gian rộng lớn và yêu
cầu kinh tế của công trình
• Có thể tăng số lượng dây neo và điều chỉnh lực kéo trong chúng
có thể giảm tối đa mơmen uốn trong xà hợp lý hơn
• Tải trọng được đặt trên kết cấu cứng
• Hệ số giản nở nhiệt độ tương đối lớn Vì vậy, gối tựa không thể
ngàm cứng được mà phải là liên kết khớp
• Khi căng dây, tải trọng mái đè xuống, làm cho kết cấu bị căng
Mái cong ở trên truyền tải thẳng xuống -> Làm consol ổn định
4 Hỗn hợp dây và thanh cứng
Một nhà triển lãm tại triển lãm thế giới
năm 1958 ở Brussels
Trang 12• Dùng thích hợp cho mặt bằng hình tròn, bầu dục, đa giác đều.
• Hệ đơn giản nhất: Hệ chỉ 1 lớp dây Hệ chịu lực chỉ có một lớp
dây Lúc này các tấm lợp phải đặt dốc hướng vào trong -> Khó
thóat nước
• Hệ vỏ hai lớp: Vỏng ngòai vẫn giữ nguyên một lớp, còn vòng
trong được tách ra làm đôi.Hệ dây dưới sẽ là hệ chịu lực, hệ dây
trên là hệ cáp căng Vật liệu lợp đặt trên cáp căng và hệ mái dốc
thóat nước ra phía ngoài
• Có thể tách vòng ngoài thành hai lớp, vòng trong hai lớp, làm hệ
dây nối từ tầng trên vòng ngoài nối tầng dưới vòng trong và ngược
lại Giữa hai hệ này đặt thêm các thanh chống đứng, làm cho cả hệ
bị căng
• Trường hợp tách vòng ngoài và vòng trong ra làm đôi, tạp khối
cứng đủ sức chịu lực căng dây Người ta căng các hệ cáp căng, và
nối hai hệ này bằng các thanh chống
5 Vành bánh xe
Sơ đồ kết cấu mái kiểu vành bánh xe đạp
Trang 13• Cấu trúc Tensegrity là một cấu trúc khung không gian ba chiều ổn
định được hình thành từ các dây cáp và thanh chống, trong đó dây
cáp nối tiếp nhau liên tục nhưng các thanh chống không chạm với
nhau Được điêu khắc gia Kenneth Snelson sáng chế năm 1948, và
được Buckminster Fuller phát triển và lấy bằng sáng chế năm
1961
• Những cấu trúc này ổn định nhờ vào những thanh chống chịu nén
được đỡ chịu giữa các bộ dây cáp căng đối nhau
6 Cấu trúc Tensegrity
Khối 12 mặt tensegrity
Trang 14• Được tạo nên từ hai lớp dây trực giao, neo chắc chắn vào các gối
cứng là các vành biên và dầm biên
• Lớp dây chủ chịu lực võng xuống
• Lớp dây căng (dây vồng lên) đặt trực tiếp lên dây chủ và được
căng trước sao cho nội lực trong các dây luôn chịu nén tăng độ
cứng, độ ổn định hình dáng, giảm độ võng của mái
• Các tấm mái cứng được liên kết để tạo thành vỏ cứng
• Ổn định hình dạng và chuyển vị động học của hệ dây phụ thuộc
vào hình dạng của mặt cong Mặt cong Paraboloid Hyperbolic cho
chuyển vị động nhỏ nhất
7 Mái dây hình yên ngựa
Sơ đồ kết cấu mái dây hình yên ngựa
Trang 15• Cấu trúc màng căng là một màng mỏng, cong hai chiều ngược
nhau, được chịu bởi vòng cung hay cột chống chịu nén Có thể
xem đây là một biến dạng của cấu trúc dây cáp võng hai chiều
cong mà khoảng cách giữa các dây cáp nhỏ bằng không và bề mặt
là 1 màng liên tục
• Trong cấu trúc màng căng, tấm màng chịu tất cả hoặc một phần
lực kéo Khi khoảng vượt gia tăng, lựu kéo gia tăng, diện tích bề
mặt phải được chia nhỏ bởi các dây cáp – chịu tải trọng kéo chủ
yếu – và màng căng vượt giữa các dây cáp tựa chịu nén khác
nhau
8 Màng căng
Hypar Form
Trang 215 Vành bánh xe
- Cấu tạo gồm:+ Giằng
+ Thanh chống+ Dây căng
Trang 25• Ưu điểm
- Là kết cấu chịu kéo nên sử dụng được hết khả năng chịu lực của cáp
- Trọng lượng kết cấu chịu lực nhỏ, khả năng vượt nhịp lớn, dễ vận chuyển và thi công
- Có khả năng lắp ráp nhanh không cần dàn giáo
- Hình dáng kiến trúc đa dạng và phong phú
• Khả năng
- Khả năng chịu lực của kết cấu dây treo được xác định theo độ bền, bởi chúng chỉ có nội lực kéo
- Kết cấu làm việc chịu kéo nên cho phép sử dụng triệt để khả năng chịu lực của dây cáp, đồng thời với cường độ cao của vật liệu nên trọng lượng của kết cấu ở đây tương đối nhỏ
Trang 26• Có biến dạng lớn do mô-đun đàn hồi của cáp thấp (E=1.5 – 1.8.106 daN/ cm2) nhỏ hơn thép cán và khả năng làm việc của thép cường độ cao lại lớn hơn thép thường nên biến dạng tỉ đối của cáp trong giai đoạn đàn hồi lớn hơn so với thép CT3 vài lần Có tính biến hình lớn, rất rễ mất ổn định khí động Khi sơ đồ tác dụng của tải trọng thay đổi thì sơ đồ hình học của hệ thay đổi lớn.
2 Nhược điểm
Trang 27V Các công trình được sử dụng
Công trình thể thao
1 Tổ hợp nhà thi đấu quốc gia Yoyogi, Tokyo, Nhật Bản (1961)
2 Khu phức hợp thể thao Madison Square gardens, New York, Mỹ (1968)
3 Sân vận động Stade de Frane 1998, Pháp
4 Nhà thi đấu đa năng Zabreg, Croatia (2009)
5 Sân vận động Mose Mabhida, Durban, Nam Phi (2009)
6 Sân vận động Juventus (Nuovou Stadio Juventus), Ý (2011)
Công trình triển lãm
7 Nhà triển lãm O2 ở Luân Đôn, Anh (1999)
Công trình công nghiệp
8 Nhà máy sản xuất giấy Burgo Paper Mill (1964)
Trang 29- Giới thiệu chung:
+ Nhà thi đấu quốc gia Yoyogi ở Tokyo, được xây dựng để phục vụ Thế vận hội năm 1964, là công trình nổi tiếng nhất của kiến trúc sư người Nhật Kenzo Tange, đưa ông trở thành tên tuổi nổi tiếng trên trường quốc tế Thiết kế khí động học, hoành tráng và gợi mở của nó đã trở thành biểu tượng của thủ đô Nhật Bản và là chuẩn mực trong phong trào "Chuyển hoa luận” (Metabollist Movement), tách mình khỏi Phong cách Quốc tế Khi hoàn thành, nhà thi đấu trở thành công trình mãi treo lớn nhất thế giới lúc bấy giờ
+ Tổ hợp nhà thi đấu gồm hai công trình đều là sự đột phá về kết cấu và công nghệ xây dựng tiên tiến ở một quốc gia
thường xuyên bị ảnh hưởng bởi động đất và sóng thần
+ Với sức chứa 10.000 người, nhà thi đấu chính có thể tổ chức các sự kiện bơi lội, cũng như các môn thể thao như bóng rổ và khúc côn cầu Khán đài được bố trí đối xứng theo hai hướng Bắc-Nam, nhấn mạnh hướng Đông - Tây ở cả phần mái và vị trí các lối vào
Trang 30+ Các sợi dây cáp mô tả một đường cong parabol (về mặt kỹ thuật, nó được gọi là dây võng) từ đó các dây cáp nhỏ hơn được lắp đặt vuông góc, để tạo thành hình dạng giống như một túp lều
Trang 31Tấm lợp có độ cong khác với độ cong của các sợi cáp, tạo ra một cấu trúc mái thanh lịch và duyên dáng.
Bề mặt mái là sự kết hợp giữa đường cong Parabol và Hypebol (về mặt kỹ thuật, nó được gọi là một
paraboloid hyperbol) nên có sự thay đổi ở mọi góc nhìn
Trang 32+ Kenzo Tange tận dụng khoảng trống giữa hai đường cong để đề xuất lối vào hình tam giác trong thật hùng vĩ.
+ Trước hai lối vào là các sảnh hoặc quảng trường, được phân biệt với phần còn lại của công viên bằng một giếng trời nhỏ
+ Một chi tiết khác tạo nên sự nhẹ nhàng về mặt thị giác cho kết cấu là các console lặp lại theo nhịp điều tạo lỗi giác rằng tòa nhà sẽ bay lên
+ Một điểm đáng lưu ý nữa ở mãi của công trình là mặc dù nó được sử dụng công nghệ hiện đại vào thời điểm đó, nhưng vẫn gợi lên những yếu tố của kiến trúc truyền thống Nhật Bản, giống như là mà của các đền thờ Thần đạo Có thể nói công trình như một biểu tượng gợi nhắc ngôi đền Ise
Trang 33- Nhà thi đấu phụ:
+ Có sức chứa 5,300 khán giả và được sử dụng cho các môn thể thao nhỏ Không gian được tổ chức xung quanh hai vòng tròn không đồng tâm, nên các khán đài đối diện không đều nhau Không giống như nhà thi đấu chính, nhà thi đấu phụ chỉ có một cột chịu lực
Trang 34+ Kết cấu: mái dây hình yên ngựa.Sử dụng nguyên tắc kết cấu như nhà thi
đấu chính, tuy nhiên ở nhà thi đấu phụ KTS chỉ sử dụng một cột kết cấu
chịu lực và một gối tựa tạo nên một cột buồm khổng lồ
+ Trong cuốn "Bản đồ Kiến trúc, Tập 1" (Aflats of Architecture, Volumne I)
của mình, Werner Muller và Gunther Vogel đã đưa ra phân tích sau:
Mái nhà được cấu tạo như một cấu trúc tách lớp, theo nguyên tắc tương tự
như một lưới dây với các cạnh cứng
Vành cứng được tạo thành bởi một vòng dọc theo cạnh ngoài của vỏ công
trình, và được chia thành hai dầm cong trên (8) và dưới (9) được nối bằng
các đai (7)
Thay vì sử dụng các dây cấp như ban đầu thì cấu trúc được hình thành bởi
một tập hợp các dầm treo (6) nằm giữa vòng ngoài và một ống thép (5) xoắn
ốc hướng lên trên Ống thép này được đặt thay cho dây cáp chính tạo thành
sườn của mái treo đống vai trò như một bệ đỡ (4) ở đầu ngoài của lối vào
chính, tạo thành một đường cong, ban đầu mềm nhưng sau đó dần vuông
góc về phía cột tháp (3), được liên kết với bệ đỡ bằng tưởng bê tông ngầm
Trong số các dầm treo có các dầm nhỏ hơn được bố trí theo đường chéo đều
đặn, trên đó đặt phần bên ngoài của tấm lợp, gồm các tấm thép dày 4-5 mm
Dầm cong trên Dầm cong dưới
Ống thép
Bệ đỡ Cột tháp
Dầm treo Đai Các bước
Pista
Trang 352 Khu phức hợp thể thao Madison Square gardens, New York, Mỹ (1968)
Trang 36- Giới thiệu chung:
+ Madison Square Garden(MSG) ban đầu (1874) được chuyển đổi từ một ga đường sắt tại Quảng trường Madison; Vào năm
1891, một sân thi đấu thể thao dành riêng cho quyền anh được xây dựng trên địa điểm này và được thiết kế bởi Stanford
White Năm 1925, Madison Square Garden mới được xây dựng tại Đại lộ số 8 và đường số 50, với một sân thi đấu thích hợp cho bóng rổ, khúc côn cầu và các môn thể thao khác Nhà thi đấu hiện tại, được mở cửa vào năm 1968 trên địa điểm của Nhà ga Pennsylvania trước đây ở Đại lộ Số 8 và đường số 33,
là một khu phức hợp lớn với khán đài có sức chứa 20.000 chỗ ngồi Việc cải tạo khu phức hợp được hoàn thành vào năm 1991
Trang 37- Kết cấu:
+ Sử dụng kết cấu mái dây treo kiểu vành bánh xe đạp
+ Kết cấu hình tròn khổng lồ của MSG được đặc biệt quan tâm vì những
công năng khổng lồ nhất từ trước đến giờ được tìm thấy trong thiết kế của
nó
+ Đường kính mái 404ft (123.139m) kết cấu mái dây treo kiểu vành bánh
xe đạp đầu tiên và lớn nhất ở Mỹ lúc bấy giờ
+ Cột thép đỡ vành cứng : 48 cột – không gian bên trong được giải phóng
cột khiến cho khán đài bên trong có tầm nhìn thông thoáng ở bất cứ vị trí
nào
+ 48 dây cáp căng tráng kẽm( D= 13/4, chiều dài) :Tổng trọng lượng 163
tấn, mỗi sợi cáp được cấu thành từ 272 dây thép, tải trọng tối đa có thể chịu
được là 822 tấn Hai giữ mỗi dãy cáp có trọng lượng 659lb (299kg)
Hệ cấp căng chịu lực đỡ tấm lợp mái bằng BTCT và hệ khung thép hai lớp
tạo thành tầng kỹ thuật trên mái chứa các tháp giải nhiệt thứ cấp và thiết bị
cơ khí,giảm chấn
+ Vành cứng chịu nén: Được tạo thành tử 48 phần hộp thép hàn đặt trên 48
đầu cột, kích thước mỗi hộp thép là : dài 8.5m x rộng 2.4m x cao 0.9m
48 sợi cáp Dây cáp căng chịu kéo
Vành cứng chịu nén
Vòng trong bằng thép
48 cột Cột thép đỡ vành cứng
D= 123.139m