Tự chủ tài chính trong các trường đại học công lập trường hợp trường đại học đà lạt

Rủi rotíndụng

Kháiniệmrủiro tíndụng

Dùđãc ó n h i ề u cảic á c h t r o n g lĩnhv ự c t à i c h í n h , r ủ i rot í n dụngv ẫ n l à n g u y ê n nhânchủyếugâyrathấtthoátvàdẫnđếnnguycơphásảnngânhàng.

- Rủirot í n d ụ n g xảyr a khingườiđ i vayt r ễ h ẹ n h o ặ c tồit ệ h ơ n làkhôngthanhto ántrongnghĩavụtrảnợtheohợpđồng,baogồmvốngốcvà/ hoặcl ã i phátsinh.

- Rủirotíndụnglàngôntừthườngđượcsửdụngtronghoạtđộngchova y củangânh ànghoặctrênthịtrườngtàichính.Đólàkhảnăngkhôngchitrảđượcnợcủangườ iđivayđốivớingườichovaykhiđếnhạnphảithanhtoán.L u ô n l à n g ư ờ i c h o v a y phảic h ị u rủirok h i c h ấ p n h ậ n mộthợpđồngchovaytíndụng.Bấtkỳmộthợpđ ồngchovaynàocũngcórủirotíndụng.

- Rủirotíndụngsẽ dẫnđ ế n tổnthấttàichính, t ứ c làgiảmthunh ập r ò n g vàg i ả m g i á t r ị thịtrường củavốn.Trongtrườnghợpnghiêm trọngcó th ể dẫnđếnphásả n.

Cácnguyênnhândẫnđến rủirotíndụng

Sự biến động của thị trường thế giới đang ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp phụ trợ Ngành dệt may và thủy sản gặp nhiều khó khăn do bị khống chế hạn ngạch và giá cả biến động Ngành sản xuất thép cũng không ngoại lệ khi giá thép thế giới tăng cao Quá trình tự do hóa tài chính và hội nhập quốc tế tạo ra môi trường cạnh tranh gay gắt, khiến các doanh nghiệp phải đối mặt với rủi ro thua lỗ và quy luật chọn lọc khắt khe Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng trong nước và quốc tế cũng làm gia tăng rủi ro nợ xấu, đặc biệt khi khách hàng có tiềm lực tài chính lớn thường bị thu hút bởi các ngân hàng nước ngoài.

Sựtấncôngcủahàngnhậplậu:Vớihàngtrămkmbiêngiớitrênbộvàtrênb i ể n cùngđịahìnhđịalýphứctạpvàtìnhhìnhđờisốngnghèokhócủadâncưvùngbi ên giới,c uộcchiếnđấuvớihànglậuđãkéodàidaidẳngtừrấtnhiềunămnaymàk ế t quảlàh à n g lậ uvẫntrànl a n tạic á c thànhphốlớn,l à m đ i ê u đ ứ n g c á c doanhn g h i ệ p trongnướcvàcá cngânhàngđầutưvốnchocácdoanhnghiệpnày.Cácmặth à n g k i m khíđ i ệ n máy,g ạ c h men,đ ư ờ n g c á t , v ả i v ó c , q u ầ n á o , mỹp h ẩ m , … l à n h ữ n g vídụtiêubiểuchotìnhhìnhhànglậuởnướcta.

Sự phân bổ đầu tư một cách hợp lý trong nền kinh tế thị trường sẽ dẫn đến cạnh tranh, nơi các nhà kinh doanh tìm kiếm ngành có lợi nhất để đầu tư, đồng thời loại bỏ những ngành không mang lại lợi nhuận Tuy nhiên, trong thời gian qua, sự cạnh tranh đã phát triển một cách tự phát, không đi kèm với quy hoạch hợp lý, dẫn đến sự chuyển dịch vốn giữa các ngành và tạo ra những bất ổn trong cơ cấu nghề nghiệp Điều này đã góp phần vào sự gia tăng quá đáng vốn đầu tư vào một số ngành, gây ra khủng hoảng thừa và lãng phí tài nguyên quốc gia, cùng với rủi ro từ môi trường pháp lý không ổn định.

Sự kém hiệu quả trong việc thực thi pháp luật tại các cơ quan cấp địa phương đã được thể hiện rõ trong những năm gần đây Mặc dù Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, NHNN và các cơ quan liên quan đã ban hành nhiều luật và văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng, nhưng việc triển khai các quy định này lại diễn ra chậm chạp và gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là trong việc cưỡng chế thu hồi nợ Các văn bản quy định rằng trong những hợp khắc hàng không trả được nợ, ngân hàng thương mại có quyền xử lý tài sản đảm bảo nợ vay Tuy nhiên, trên thực tế, các ngân hàng thương mại không thể thực hiện điều này do tính chất tổ chức kinh tế của ngân hàng, không phải là cơ quan quyền lực nhà nước và không có chức năng cưỡng chế hàng hóa bằng giao tài sản đảm bảo cho ngân hàng Điều này dẫn đến tình trạng ngân hàng không thể giải quyết nợ tồn đọng và tài sản tồn đọng Hơn nữa, sự thanh tra, kiểm tra giám sát của NHNN vẫn chưa đạt hiệu quả.

Hoạt động thanh tra ngân hàng hiện chưa đạt yêu cầu về chất lượng và năng lực của cán bộ thanh tra, giám sát Hệ thống thông tin quản lý vẫn còn bất cập, ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát toàn bộ thị trường tiền tệ và quản lý rủi ro Mô hình tổ chức thanh tra ngân hàng cần cải thiện để phát hiện sớm các sai phạm và ngăn chặn rủi ro hiệu quả hơn Việc thanh tra chủ yếu dựa vào phương pháp hỗ trợ, trong khi vai trò kiểm toán chưa được phát huy tối đa Cần có sự cải cách trong quy trình thanh tra để đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống ngân hàng.

Hiện nay, Việt Nam chưa có một cơ chế công bố thông tin đầy đủ về doanh nghiệp ngân hàng Trung tâm thông tin tín dụng ngân hàng CIC của NHNN đã hoạt động và đạt được những kết quả bước đầu rất đáng khích lệ trong việc cung cấp thông tin kịp thời về tình hình hoạt động tín dụng Tuy nhiên, cơ quan định mức tín nhiệm doanh nghiệp vẫn hoạt động một cách độc lập và hiệu quả, trong khi thông tin cung cấp còn đơn điệu, thiếu cập nhật Điều này cũng là thách thức cho hệ thống ngân hàng trong việc mở rộng và kiểm soát tín dụng cho nền kinh tế trong điều kiện thiếu một hệ thống thông tin tương xứng Nếu các ngân hàng cố gắng chạy theo thành tích, mở rộng tín dụng trong điều kiện môi trường thông tin không cân xứng, thì sẽ gia tăng nguy cơ nợ xấu cho hệ thống ngân hàng.

Sửdụngvốnsaimụcđích,khôngcóthiệnchítrongviệctrảnợvay:Đasốcácdo anhnghiệpkhivayvốnngânhàngđềucócácphươngánkinhdoanhcụthể,k h ả thi S ố lượngcác doanhng hi ệp s ử dụ ng vốnsaimụcđí ch , c ố ý lừa đả o ngân h à n g đểchiế mđoạttàisảnkhôngnhiều.Tuynhiênnhữngvụviệcphátsinhlạihếtsứcnặngnề,liênq uanđếnuytíncủacáccánbộ,làmảnhhưởngxấuđếncácdoanhnghiệp khác.

Khảnăngquảnlýkinhdoanhkém:Khicácdoanhnghiệpvaytiềnngânhàngđ ể mởr ộngquymôkinhdoanh,đaphầnlàtậptrungvốnđầutưvàotàisảnvậtchấtc h ứ ítdoanhngh iệpnàomạnhdạnđổimớicungcáchquảnlý,đầutưchobộmáyg i á m sátkinhdoanh,tàichính,kếtoántheođúngchuẩnmực.Quymôkinhdoanhp h ì n h raquátosovớit ưduyquảnl ý lànguyên nhândẫnđếnsựphásảncủacácp h ư ơ n g ánkinhdoanhđầyk hảthimàlẽranóphảithànhcôngtrênthựctế.

Tình hình tài chính của doanh nghiệp Việt Nam thường gặp khó khăn với quy mô tài sản nhỏ, nguồn vốn hạn chế và tỷ lệ nợ cao so với vốn tự có Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hoàn thiện việc ghi chép sổ sách kế toán một cách đầy đủ và chính xác, dẫn đến việc thông tin tài chính cung cấp cho ngân hàng thiếu tính thực tế và xác thực Điều này khiến ngân hàng thường phải xem xét tài sản thế chấp như là nguồn dự phòng để phòng chống rủi ro tín dụng Rủi ro này xuất phát từ việc ngân hàng cho vay dựa trên số liệu không phản ánh đúng thực trạng của doanh nghiệp.

Lỏnglẻotrongcôngtác kiểmtranộibộcácngânhàng:Kiểmtranộibộcóđ i ể m mạnhhơnthanhtraNHNNởtínhthờigianvìnónhanhchóng,kịpthờingayk h i vừaph átsinhvấnđềvàtính sâusátcủangườikiểmtraviên,doviệckiểmtrađược t h ự c hiệ nt h ư ờ n g xuyênc ù n g vớicôngviệck i n h d o a n h Nhưngtrongthờig i a n trướcđây,c ôngviệckiểmtranộibộcủacácngânhànghầunhưchỉtồntạitrênh ì n h thức.

Bốtrícánbộthiếuđạođứcvàtrìnhđộchuyênmônnghiệpvụ:Mộtsốvụánk i n h tếl ớntrongthờigianvừaquacóliênquanđếncánbộNHTMđềucósựtiếptay củamộts ốcánbộngânhàngcùngvớikháchhànglàmgiảhồsơvay,haynângg i á tàisản thế chấp,c ầmcốlênquácaosovớithựctếđểrúttiền ngânhàng.Đạođức củacánbộlàmộttrongc ácyếutốtốiquantrọngđểgiảiquyếtvấnđềhạnchếr ủ i rotíndụng.Mộtcánbộkémvềnă nglựccóthểbồidưỡngthêm,nhưngmộtcánb ộ thahóavềđạođứcmàlạigiỏivềmặtnghi ệpvụthìthậtvôcùngnguyhiểmkhiđ ư ợ c bốtrítrongcôngtáctíndụng.

Thiếug i á m s á t v à quảnl ý saukhic h o vay:Cácn g â n h à n g t h ư ờ n g cót h ó i q u en tậptrungnhiềucôngsứcchoviệcthẩmđịnhtrướckhichovaymàlơilỏngquátrìnhk i ể m t r a , k i ể m soátđ ồ n g vốnsauk h i c h o v a y K h i n g â n h à n g c h o v a y t h ì khoảnc hovaycầnphảiđượcquảnlýmộtcáchchủđộngđểđảmbảosẽđựơchoànt r ả T h e o dõi n ợ làm ộ t trongn h ữ n g t r á c h n h i ệ m q u a n trọngn h ấ t củac á n bột í n

10 ứng dụng nổi bật của ngành ngân hàng hiện nay bao gồm việc theo dõi hoạt động của khách hàng vay, nhằm tuân thủ các điều khoản trong hợp đồng tín dụng và giữ chân khách hàng Ngành ngân hàng cần tìm ra những cơ hội kinh doanh mới và mở rộng cơ hội kinh doanh Tuy nhiên, trong thời gian qua, các ngân hàng thương mại chưa thực hiện tốt công tác này Điều này một phần do yếu tố tâm lý ngại gây phiền hà cho khách hàng và một phần do hệ thống thông tin quản lý chưa đáp ứng kịp thời, đầy đủ các thông tin mà ngân hàng yêu cầu.

SựhợptácgiữacácNHTMquálỏnglẻo,vaitròcủaCICchưathựcsựhiệuquả:K inhdoanhngânhànglàmộtnghềđặcbiệthuyđộngvốnđểchovayhaynóicá ch khácđiv ayđểchovay,dovậyvấnđềrủirotronghoạtđộngtíndụnglàkhôngthểtránhkhỏi,cácngân hàngcầnphảihợptácchặtchẽvớinhaunhằmhạnchếrủir o Sựhợptácnảysinhdonhu cầuquảnlýrủirođốivớicùngmộtkháchhàngkhikháchhàngnàyvaytiềntạinhiềungâ nhàng.Trongquảntrịtàichính,khảnăngtrảnợ củamộtkháchhànglàmộtconsốcụth ể,cógiớihạntốiđacủanó.Nếudosựt h i ế u t r a o đ ổ i t h ô n g t i n , d ẫ n đ ế n v i ệ c n h i ề u ngânh à n g c ù n g c h o v a y mộtk h á c h hà ng đếnmứcvượtquágiớihạntốiđanàyt hìrủirochiađềuchotấtcảchứkhôngc hừ a mộtngânhàngnào.

TrongtìnhhìnhcạnhtranhgiữacácNHTMngàycànggaygắtnhưhiệnnay,v a i tr òcủaCIClàrấtquantrọngtrongviệccungcấpthôngtinkịpthời,chínhxácđ ể cácngâ nhàngcócácquyếtđịnhchovayhợplý.Đángtiếclàhiệnnayngânhàngd ữ liệucủaCICchư ađầyđủvàthôngtincònquáđơnđiệu,chưađượccậpnhậtvàx ử lýkịpthời.

N H T M nhưngcũngc ó n h ữ n g b i ệ n phápv ư ợ t n g o à i khảnăngc ủ a riêngtừngn g â n h àng,liênquanđếnvấnđềnộitạicủabảnthânnềnkinhtếđangchuyểnđổi,đ a n g đ ị n h h ư ớ n g môhìnhp h á t t r i ể n ở V N Trongp h ạ m vitầmt a y c ủ a cácn g â n h à n g , rủirot índụngphụthuộcvàonănglựccủabộphậntíndụngtrongviệcpháth i ệ n vàhạnchếrủ irotừlúcxemxétquyếtđịnhchovaycũngnhưtrongsuốtthờig i a n vay.Nănglựccấptí ndụngphụthuộcvàochuyênmôncủacánbộtíndụngvà nhânviêncủahọvàcácnguồnlựccủangânhàngvềnhânsựcũngnhưvềcơsởvậtc hấ t Dov ậybiệnphápphòngngừarủirotíndụngsâusắcnhấtvẫnlàcácbiệnphápl i ê n quanđếnviệc đàotạo,bốtrícánbộvàcơchếkiểmtra,giámsáthànhvicủac á n bộtrongquátrìnhxử lýcôngviệc.Thựchiệntốtcácbiệnphápnàycóthểchorằngconđườngquảnlýrủirotínd ụngcủangànhngânhàngcoinhưđãđiđượchơnmộtnửa.

Xếp hạngtíndụngdoanhnghiệpvayvốn

Địnhnghĩaxếphạngtíndụng

Xếphạngtíndụngđượchiểulànhữngýkiếnđánhgiávềrủirotíndụngvàchấtl ượngtíndụngthôngquahệthốngxếphạngnhằmthểhiệnkhảnăngtrảnợcủađ ố i tượngđư ợccấptíndụngđểđápứngcácnghĩavụtàichínhmộtcáchđầyđủvàđ ú n g hạn.

Hayxếphạngtíndụnglàcácýkiếnđánhgiá vềchấtlượngtíndụngvàsựsẵnlò ngthanhtoáncácnghĩavụtàichính(gốcvàlãi)củamộtđốitượngxếphạngmộtcách đ ầ y đủvàđúng hạ n thôngquahệ thốngphânl o ạ i th eo kýhiệuđã đư ợc x á c địnhtrướctron gsuốtthờigiantồntạicủađốitượngxếphạngđó.

Mộtđốit ư ợ n g x ế p h ạ n g cót h ể làmộtc h ủ t h ể p h á t h à n h ( d o a n h nghiệp ,Ch ín h phủ,Ủybannhândân)hoặcmộtkhoảnvayriênglẻ(thươngphiếu/kỳphiếu/ t r á i phiếu/giấynhậnnợcủadoanhnghiệp;haytínphiếu/tráiphiếucủaChínhphủ/ c h í n h quyềnđịaphương).

SựcầnthiếtphảiXHTDtronghoạtđộngtíndụngngânhàng

70%tổngt h u n h ậ p củangânhàng,songcũngđốimặtvớirấtnhiềurủiro.Trongđó,nguyên nhânp h ổ biếnnhấtlàđốitượngđượccấptíndụngcốtìnhlừađảo,trây ỳ,khôngtrảnợđ ú n g hạn,hoặcsửdụngvốnsaimụcđích,doyếukémtrongkinhdoanhvàquảnlý.R ủ i r o n à y h o à n t o à n cót h ể g i ả m t h i ể u , n ế u c á c n g â n hàngt h ự c h i ệ n tốtk h â u “ p h ò n g bệnh”,tứclàsànglọckháchhàngtừtrướckhicấptíndụng.

Thôngquaxếphạngtíndụngcủakháchhàng,ngânhàngcóthểđánhgiácơb ản v ềmứcđộrủirocủakháchhàng,sànglọcđượckháchhàngtốtđểphụcvụviệcr a quyếtđịnhc ấptíndụng.Đâycũnglàcơsởđểngânhàngcóthểtậptrungvàocácđ ặc điểmriêngcủakhác hhàng,đểcóbiệnphápquảnlýtíndụnghiệuquả.

Bêncạnhđó,xếphạngtíndụngcũnggiúpngânhànggiảmchiphí,thờigianr a quyết địnhchovay,cũngnhưquảntrịrủirotíndụngtốthơn.

Theokinhnghiệmquốctế,chỉnhữngdoanhnghiệphoạtđộngtốt,đượcđánhg i á , x ếphạngtừmứcantoàntrởlênmớiđượcsửdụngcácnguồnlựccủaxãhộiđểtổchứcsảnxu ấtkinhdoanh.Đốivớimộtnướcđangpháttriển nhưViệtNamvớit i ề m l ự c k i n h t ế c ò n r ấ t h ạ n c h ế , khôngt h ể g i a o c á c n g u ồ n l ự c q u í gián à y c h o n h ữ n g doanh nghiệpyếukém,d ễ gâylãngphí,thấtthoátvàgây thiệthạichonềnk i n h tế,thậmchíc óthểkéolùitốcđộtăngtrưởngkinhtế.Thựctếvừaqua,cácvục h o vayvàđầutưkhôngh iệuquảtạiVinashin,Vinalines… đãgâyhậuquảnghiêmtrọngc h o n ề n k i n h t ế , g â y t h ấ t t h o á t r ấ t n h i ề u nguồnv ố n , n guồnlựckinht ế , g â y mấtniềmtin…

Trongquátrìnhpháttriển kinhtế,nhiềuphươngpháplựachọnđượckháchh à n g chovayvàđầutưđãđượchìnhthànhvàápdụng.Trongđó,phươngphápdựav à o k ế t quảx ế p h ạ n g t í n d ụ n g làt i ê u c h í c ơ b ả n hàngđ ầ u v à ngàyc à n g đ ư ợ c s ử d ụn g r ộ n g r ã i , k h ô n g c h ỉ đ ố i v ớ i d o a n h n g h i ệ p s ả n x u ấ t , màcảc á c đ ị n h c h ế tàic h í n h vànềnkinhtế.

Ngành ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn và cho vay, giúp cung cấp nguồn tài chính cần thiết cho doanh nghiệp Để sử dụng hiệu quả nguồn tài chính này, doanh nghiệp cần có điều kiện kết hợp các nguồn lực một cách hiệu quả, từ đó tạo ra hàng hóa và dịch vụ phục vụ xã hội Việc doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc trả nợ ngân hàng có thể gây ra ách tắc trong quá trình chuyển vốn, dẫn đến hiệu ứng domino ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Bên cạnh hệ thống ngân hàng, thị trường chứng khoán cũng là kênh thu hút vốn quan trọng thông qua các công ty đại chúng Để tối ưu hóa nguồn vốn này, các công ty niêm yết cần hoạt động minh bạch và hiệu quả Nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản đã có quy định chặt chẽ về xếp hạng tín dụng, giúp nâng cao độ tin cậy cho các công ty Thị trường chứng khoán Việt Nam cần chú trọng khai thác thông tin từ xếp hạng tín dụng để định hướng cho các nhà đầu tư, nhằm phát triển bền vững.

Mứctríchlậpdựphòngcáckhoảncấptíndụngphụthuộcvàomứcđộrủirocủakho ảntíndụngđó.MứcXHTDcũngrấthữuíchtrongviệcxácđịnhkhoảnvốnc ầ n thiếtđể“h ấpthụ”đủnhữngtổnthấttíndụngbấtthườngngoàidựkiến.Để“bùđ ắ p ” chotổnthất tí ndụng, c á c TCTD c ũn g ápdụngchính sáchbảo đảmtíndụng p h ù hợpvớimứcđộr ủirocủakhoảncấptíndụng,theođócáckhoảncấptíndụngcó mứcrủirocao(XHTDth ấp)sẽphảicómứcbảođảmtíndụngcaovàngượclại.

Hỗtrợquảnlývàquảntrịkháchhàng:QuanhệkháchhàngcủacácTCTDp h ụ thuộcvàomứcđộXHTDcủakháchhàngđó.Nhữngkhoảnvaycómứcrủirocaocần p h ả i k i ể m s o á t , đánhgiát h ư ờ n g x u y ê n , nhữngk h á c h h à n g v a y c ó mứcX H

T D thấpcũngcầnphảiđượcchútrọngtheodõi,“thămhỏi”.Ngượclại,những k h ác h hàngtốtvớimứcXHTDcaosẽđượcưuáihơntrongcácquanhệgiaodịch.

Thiếtkếchươngtrìnhtíndụng/ sảnphẩmtíndụng:đápứngnhucầuvốncụthểchotừngnhómđốitượngkháchhàngriêng biệt,trongđóbaogồmcácđiềukiệnt ín dụng,chíchsáchgiá,chínhsáchbảođảmtíndụng…

Xâyd ự n g kếh o ạ c h k i n h doanhk h á c h hàng:h ỗ t r ợ c á c cánb ộ k h á c h h à n g x â y dựngkếhoạchkinhdoanhvàtưvấnchokháchhàngcảithiệntìnhhìnhXHTD bằngv i ệ c t á c đ ộ n g v à o k ế hoạchkinhd o a n h , đ ầ u tư,vàcảquátrìnhquảnt r ị t à i c h í n h doanhnghiệp.

VaitròcủaXHTD

Hệthốngngânhàngchiếmmộtvịtríquantrọngnhưlàhuyếtmạchcủanềnkinhtếvới vaitròcungcấpcácsảnphẩmdịchvụchủyếutrongquátrìnhhoạtđộngcủac á c doanhn g h i ệ p T r o n g đ ó , t í n d ụ n g làmộtp h ầ n quant r ọ n g n h ấ t c ủ a h o ạ t độn g n g â n h à n g Tuynhiênh o ạ t đ ộ n g tínd ụ n g l u ô n t i ề m ẩ n r ấ t nh iề u rủir o , đ ặ c b i ệ t làởcácnước cónềnkinhtếmớinổinhưViệtNambởihệthốngthôngtinthiếuminhbạchvàkhôngđầyđủ, trìnhđộquảntrịrủirocònnhiềuhạnchế,tínhchuyênn g h i ệ p củacán bộngânhàngc hưacao,…

Nợxấuluôn tồntạiởbấtcứngânhàngnàotừngânhàngnhỏđếnnhữngngânhànghà ngđầuthếgiớivìnólàmộtphầntấtyếu củahoạtđộngkinhdoanhcủangânhàng.Hiệuqu ảcủaquảntrịrủirotíndụngl à kiểmsoátđượcnợxấuởmộtmứcđộnhấtđịnhđảmbảoc hosựhoạtđộngbềnv ữ n g củangânhàng.Quảntrịrủirotíndụngđượcthểhiệnthôngqu acơchế,chínhs á c h , môhìnhtổchứcvàmôhìnhquảntrịrủirophùhợpvớiđiềukiệnkinh doanh,c ơ sởhạtầng,chínhsáchquảnlýcủaViệtNamnhằmhạnchếnhữngrủirotíndụngc ó thểxảyra.

Trongn h ữ n g n ă m gầnđây,h ệ t h ố n g n g â n h à n g đ ã bộcl ộ n h i ề u đ i ể m y ế u k é m trongh o ạ t đ ộ n g t í n dụng,nợx ấ u t ă n g c a o , nguyênn h â n x u ấ t phátt ừ phía k h á c h quandotácđộngcủacuộckhủngkhoảngtàichính,tiềntệtoàncầuvàcũngm ộtphầnkhôngnhỏxuấtpháttừphíachủquandoviệcquảnlýtíndụngcònchưac h ặ t c hẽvàmộtbộphậncánbộtíndụngtrìnhđộvàđạođứcnghềnghiệpyếukém.T r ư ớ c thựct rạngtrên,NgânhàngNhànướcnhữngnămgầnđâyđãtậptrungđịnhhư ớng quảnlý rủirotronglĩnhvựcngânhàngtheoyêucầucủaBaselIIthôngquac á c quiđịnhvềquản lýrủirovàcácbuổi tậphuấn,đàotạochocác cánbộngânh à n g Mộttrongcácyêucầuc hođịnhhướngtrênlàxâydựngvàpháttriểnhệthốngx ế p hạngtíndụng.

Xếphạng tí n dụng giúpngân h à n g g i ả m chip h í vàth ời g i a n ra q u y ế t đ ị n h c h o vaythôngquathựchiệnchínhsáchkháchhàngnhưhạnmứcchovay,thờihạn chovay,giátrịtàisảnbảođảmcầnchokhoảnvay,lãisuấtchovay.Xếphạngtínd ụ n g giúpngânhàng quảnlýtốthơndanhmụcchovay:giámsátvàđánhgiácáckhoảntí ndụngchobiếtkhoảnvaycóchấtlượngtốthayđangcóxuhướngxấuđitừ đóđưara nhữnggiảiphápkịpthời.Xếphạngtíndụnggiúppháttriểnchiếnlượchướngtớicáckhá chhàng tốtvàrủiroíthơn.Vàđặcbiệtxếphạngtín dụnggiúpn g â n hàngquảntrịrủirot índụngtốthơn.

Tại Việt Nam, khi xu hướng cổ phần hóa các doanh nghiệp diễn ra mạnh mẽ, thị trường chứng khoán phát triển và nhu cầu hình thành và phát triển lĩnh vực xếp hạng tín dụng gia tăng Xếp hạng tín dụng giúp tạo lập một thị trường công bằng, góp phần quan trọng vào quản lý tín dụng, giảm thiểu rủi ro tài chính trong hệ thống ngân hàng và nâng cao giá trị hình ảnh, thương hiệu của doanh nghiệp Qua đó, việc quan tâm giữ gìn và cải thiện kết quả xếp hạng tín dụng của mình trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

Xếp hạng tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế thông qua việc mở rộng tiếp cận với thị trường tín dụng, giảm giá thành tín dụng và giảm rủi ro đối với việc không trả được nợ Đối với người tiêu dùng, xếp hạng tín dụng là yếu tố chủ chốt giúp họ dễ dàng tiếp cận được tín dụng tiêu dùng Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, xếp hạng tín dụng giúp tăng nguồn vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, giảm giá thành và quản lý rủi ro tốt hơn Tín dụng cũng góp phần kích thích tiêu dùng thông qua việc tăng cường các khoản cho vay và sản phẩm tín dụng, từ đó tăng kết nối giữa người tiêu dùng với thị trường và tăng nguồn vốn đầu tư cho phát triển kinh tế Đối với các tổ chức tín dụng, xếp hạng tín dụng giúp ra quyết định cho vay nhanh hơn và chính xác hơn, đồng thời hỗ trợ dự đoán rủi ro hiệu quả hơn Kết quả xếp hạng doanh nghiệp cung cấp thông tin cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc đánh giá, phân loại các doanh nghiệp theo ngành kinh tế Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, xếp hạng tín dụng cung cấp thông tin chính xác về tình hình tài chính, cơ cấu tổ chức và năng lực lãnh đạo của doanh nghiệp, giúp họ đưa ra quyết định đầu tư phù hợp và thu hút nhiều hơn các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Hiện tại, các tổ chức xếp hạng tín dụng tại Việt Nam đang trong giai đoạn khởi đầu phát triển, chủ yếu tập trung vào việc đánh giá xếp hạng tín dụng cho các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Tuy nhiên, chưa có đánh giá xếp hạng toàn diện cho các doanh nghiệp tại Việt Nam, dẫn đến việc chưa tạo ra được kênh thông tin cần thiết cho các nhà đầu tư nước ngoài Lĩnh vực cung cấp dịch vụ xếp hạng tín dụng vẫn còn nhiều tiềm năng để phát triển Thị trường chứng khoán Việt Nam, được hình thành từ những năm 2000, đã trở thành một phần quan trọng trong hệ thống tài chính, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp Tuy nhiên, thị trường chứng khoán vẫn gặp phải một số khó khăn do thông tin kém minh bạch, chưa tạo ra sự lành mạnh cho thị trường Xếp hạng doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà đầu tư, bởi nó giúp họ đánh giá danh tiếng, khả năng thu hút vốn, nhân tài và lợi nhuận của doanh nghiệp Xếp hạng tín dụng mang lại lợi ích cho cả nhà đầu tư và các công ty chứng khoán, giúp việc thu hút vốn trên thị trường chứng khoán trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn.

Việt Nam hiện nay có nhiều doanh nghiệp tham gia xếp hạng tín dụng, điều này đóng vai trò quan trọng trong quá trình quốc tế hóa thương hiệu của doanh nghiệp Việc có xếp hạng tín dụng là điều cần thiết, giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế và uy tín của mình Danh hiệu xếp hạng chỉ có thể đạt được dựa trên sự minh bạch và khách quan, với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế được xây dựng trên hệ thống thông tin minh bạch Thương hiệu, uy tín và vị thế của doanh nghiệp được khẳng định thông qua bảng xếp hạng tín dụng từ các cơ quan thông tin tín dụng.

CICcủangânhàngnhànướclàđơnvịduynhấtởViệtNamcungcấpkếtquả,phânt íc h xếp hạngdoanhnghiệpchomộtsốcơquanquảnlýnhànước,hàngnămCICc ô n g bốcác doanhnghiệptiêubiểutrênsànchứngkhoán.

Để giúp các doanh nghiệp xây dựng hình ảnh và độ tin cậy trong sản xuất, kinh doanh, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập quốc tế của Việt Nam, việc xếp hạng tín dụng là rất cần thiết Khi tham gia đánh giá tín dụng, doanh nghiệp sẽ nhận được thông tin khách quan về tình hình sản xuất kinh doanh của mình, từ đó hiểu rõ hơn về năng lực tài chính và khả năng thanh toán Đồng thời, doanh nghiệp còn nhận được các dịch vụ tư vấn tài chính, quản lý và thị trường Kết quả xếp hạng tín dụng do cơ quan xếp hạng doanh nghiệp đưa ra sẽ tôn vinh các doanh nghiệp có vị trí xếp hạng cao, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp phải có giải pháp khắc phục khi bị tụt hạng Điều này góp phần quan trọng trong việc quảng bá và phát triển thực sự của doanh nghiệp trên thị trường trong nước cũng như quốc tế.

Nguyêntắcvàcácchỉtiêuxếphạngtíndụngdoanhnghiệp

Nguyêntắcxếphạngtíndụng

XHTDđượct ậ p trungv à o c á c n g u y ê n t ắ c c h ủ y ế u b a o gồmp h â n tícht í n n h i ệ m trêncơs ở ý t h ứ c v à thiệnc h í t r ả n ợ c ủ a n g ư ờ i đ i v a y v à t ừ n g k h o ả n v a y ; đ án h giárủirodàihạndựatrênảnhhưởngcủachukỳkinhdoanhvàxuhướngkhả năngtrản ợ trongt ư ơ n g lai;đánhgiár ủ i r o toànd i ệ n v à thốngn h ấ t d ự a v à o h ệ thống kýhiệuxếphạng.

TrongphântíchXHTDcầnthiếtsửdụngphântíchđịnhtínhđểbổsungchon h ữ n g p h â n t í c h đ ị n h lượng.C á c dữl i ệ u đ ị n h lượnglàn h ữ n g q u a n s á t đ ư ợ c đ o lư ờngbằngsố,cácquansátkhôngthểđolườngbằngsốđượcxếpvàodữliệuđịnhtính.C á c c h ỉ t i ê u p h â n t í c h c ó t h ể thayđ ổ i p h ù hợpv ớ i s ự thayđ ổ i c ủ a t r ì n h đ ộ c ô n g nghệ vàyêucầuquảntrịrủiro.

- Cácdữliệuđịnhlượng :Lànhữngquansátđượcđolườngbằngsố,cácdữliệ uđượclấytrêncácbáocáotàichính.Vídụnhưnhữngchỉtiêulợinhuận,c h i phítrả lãivay,vốnlưuđộng.

- Cácdữliệuđịnhtính:Đólànhữngquansátkhôngđolườngđượcbằngsố.T r o n g t ậpdữliệuđịnhtínhmỗiquansátsẽvàchỉthuộcvềmộtkiểuloạinàođ ó Vídụnhưtì nhhìnhcạnhtranh,xuhướng thịtrường,vịthếkinhdoanhcủacôngty,sựđadạngh oáhoạtđộngvàcácluậtlệ,quyđịnh.

Nguyêntắc2:Việcp h â n tíchđ ư ợ c t i ế n hànhb ằ n g p h ư ơ n g p h á p từtrênx uống,cónghĩalàphântíchtừcácyếutốvĩmôảnhhưởngđếncôngtyđếncácyếut ố củabảnth âncôngtytheotrìnhtựsau:

- Phântíchrủiromangt í n h vĩmôvềxuhướngcủaquốcgia,ngànhnhưtốcđ ộ tăngt rưởngkinh tếcủ a quốcgia,s ự ổnđịnhvềchính trị,chínhs á c h tàic h í n h , sự mởcửathịtrường…;

- Phântíchrủirohoạtđộngkinhdoanhnhưtìnhhìnhcạnhtranh,xuhướngthịtrường, vịthếkinhdoanhcủacôngty,sựđadạnghoáhoạtđộngvàcácluậtl ệ quyđịnh;

- Phântíchr ủ i r o t à i c h í n h baog ồ m h à n g l o ạ t c h ỉ t i ê u p h ụ t h u ộ c v à o từ ngngành nghề,kếthợpsosánhgiữarủirotàichínhvàrủirokinhdoanh,xemx é t độlinhhoạttàichínhcũngnhưchínhsáchtàichính;

Các chỉtiêuthườngdùngđểXHTDdoanhnghiệp

1.3.2.1 Cácchỉtiêutàichính. Đâylàcácchỉtiêuđịnhlượng,đượclấytrựctiếphoặckếtquảtínhtoándựat rê n c ácbáocáotàichínhnhưbảngtổngkếttàisản,báocáokếtquảhoạtđộngkinhdoan h, bảngl ưuchuyểntiềntệcủadoanhnghiệp.Baogồmcácnhómchỉtiêusau:

- Nhómchỉtiêuhoạtđộng: o Vòngquayvốnlưuđộng. o Vòngquayhàngtồnkho. o Vòngquaycáckhoảnphảithu. o Hiệusuấtsửdụngtàisảncốđịnh.

- Nhómchỉtiêucânnợ: o Tổngnợphảitrả/Tổngtàisản. o Nợdàihạn/Vốnchủsởhữu.

- Nhómchỉtiêuthunhập: o Lợinhuậngộp/doanhthuthuần. o Lợinhuậnsauthuế/doanhthuthuần. o Lợinhuậnsauthuế/vốnchủsởhữu. o Lợinhuậnsauthuế/tổngtàisảnbìnhquân. o Lợinhuậntrướcthuếvàlãivay/lãivayphảitrả.

1.3.2.2 Cácchỉtiêuphitàichính. Đâylàcácchỉtiêuđịnhtính,nguồncủacácchỉtiêunàyđượclấykhôngphảic h ỉ d ự a trênc á c b á o c á o t à i c h í n h c ủ a d o a n h nghiệp,c á c t h ô n g t i n n à y đượct h u thậptừn hiềunguồncảbên trongvàbênngoàidoanh nghiệp.Đểxácđịnhcácchỉ

20 tiêunàymộtcáchchính xácđ òi hỏin g ư ờ i x ế p h ạ n g p h ả i cótrìnhđộ,amhiểu v ề lĩnhvự cnhấtđịnh.

- Lĩnhv ự c h o ạ t đ ộ n g k i n h doanh:Lĩnhv ự c h o ạ t độngkinhdoanhp h ả n á n h t r i ể n v ọ n g p h á t t r i ể n c ủ a ngành,củas ả n p h ẩ m m à d o a n h n g h i ệ p đ a n h h o ạ t đ ộ n g Nhữnglĩnhvựcđangpháttriển.cósựtăngtrưởngcaothìmứcđộtínn h i ệ m sẽcaohơnsovớinhữnglĩnhvực,nhữngngànhđangsuythoái.

- Uytí n t r o n g q u a n h ệ vớic á c t ổ c h ứ c t í n dụng:Chỉt i ê u n à y c h o b i ế t doanhn g h i ệ p trongquanhệvớicáctổchứctíndụngcótrảnợđúnghạn,thựchiệnđầyđ ủcáccamkếthaykhông.Khidoanhnghiệpluôntrảnợđầyđủvàđúngh ạ n ch o thấ yd o a n h n g h i ệ p c ó tínnhiệm v ớ i c á c tổ c h ứ c t í n dụng,s ử dụngvốn cóhiệuq uả.

- Khảnăngtrảnợtừlưuchuyểntiềntệ:Chỉtiêunàychobiếtkhảnăngtrảnợgốctr ungdàihạntrongtươnglai.Tínhtoánchỉtiêunàydựavàonguồnthun h ậ p d ựkiếntừphươngánsảnxuấtkinhdoanh,dựánđầutư.Dựánđầutư,phươngá n s ả n xuấtk i n h doanhcóhi ệu quảc a o t h ì khản ă n g t r ả n ợ t ừ l ư u chuyểntiềntệsẽlớ n.

- Trìnhđ ộ quảnl ý c ủ a l ã n h đ ạ o d o a n h n g h i ệ p : T r ì n h đ ộ q u ả n l ý thểh i ệ n ở k in hn g h i ệ m c h u y ê n môn,t r ì n h đ ộ h ọ c v ấ n , khản ă n g lãnhđ ạ o đ i ề u h à n h , t í n h năngđộng,n h ậ y b é n trongh o ạ t độngk i n h d o a n h … đ â y lày ế u t ố r ấ t q u a n trọngtr on gq uả n l ý doanhn g h i ệ p Mộ t doanh nghi ệpcób an lãnh đạocónănglực,cóchuyênmôncaosẽtạođượcniềmtintrongqua nhệvớingânhàng.

- Cácc h ỉ t i ê u k h á c : Doanhn g h i ệ p c ũ n g c h ỉ làmộtc h ủ t h ể trongh o ạ t độngk inhdoanh,chịusựtácđộngbởirấtnhiềucácyếutốtừbênngoàinhưchínhsáchcủ anhànước,nhàcungcấp,ngườitiêudùng,sảnphẩmthaythế,sựphụthuộcv à o đ i ề u kiệnt ự n h i ê n … , n h ữ n g doanhn g h i ệ p p h ụ t h u ộ c v à o b ê n ng oài nhiềuthìmứcđộtínnhiệmsẽthấphơnsovớinhữngdoanhnghiệpcóí t sựphụthuộ chơn.

Tình hìnhxếphạngtíndụngtạiViệtNam

Trungtâm thôngtintíndụngngânhàngnhànước(CIC)

TrungtâmThôngtintíndụng(CIC)làtổchứcsựnghiệpNhànướcthuộcNgân hàngNhànướcViệtNam,cóchứcnăngthunhận,lưutrữ,phântích,xửlý,dựbáothôngtintí ndụngphụcvụchoyêucầuquảnlýnhànướccủaNgânhàngN h à nước;thựchiệncácdịc hvụthôngtinngânhàngtheoquyđịnhcủaNgânhàngN h à nướcvàcủaphápluật.

Sảnphẩmvàdịchvục ủ a CIClàmộtkênhthôngtin tincậy,đónggóptíchc ự c tro ngcôngtácquảnlýcủaNHNNcũngnhưbảođảmhoạtđộngkinhdoanhtínd ụ n g a n toàn, h i ệ u quả,g ó p p h ầ n v à o việcổ n đ ị n h h ệ thốngn g â n hàng.K ế t q u ả h o ạ t độngcủa CICđượcBanLãnhđạoNHNN, cácđơn vịNHNN, c á c chi nhánhNHNN tỉnh,thàn hphốvàcáctổchứctíndụngđánhgiácao.

%cácTCTDhoạt độngtheoLuậtcácTCTD Quađó,khodữliệucủaCICcũngthut hậpđược100%cácdoanhnghiệpđangvayvốntạicácTCTD.

Cungc ấ p t h ô n g t i n : H o ạ t độngc u n g c ấ p t h ô n g t i n c ủ a CICl i ê n tụct ă n g trưởng,làk ê n h t h ô n g t i n h ữ u í c h c ho N H N N tronghoạtđ ộ n g t h a n h t r a g i á m sá t,đ ồ n g thờihỗtrợcácTCTDtrongviệchạnchếrủirotíndụng.Đếnnay,CICđãkýkế thợpđồngcungcấpthôngtinvớitrên1.000TCTD,chinhánhTCTD vàcáctổc h ứ c k háccóhoạtđộngngânhàngvớitrên9.300ngườisửdụng.

Vớiquymôk h o d ữ l i ệ u r ấ t l ớ n , đượct h i ế t k ế v à x â y d ự n g t r ê n n ề n c ô n g n g hệt i n h ọ c h i ệ n đ ạ i (oracle),c ó t h ể t r u y xuấtthôngt i n t ứ c thờiq u a W e b s i t e v à k h o lưutrữdữliệu lịchsửduytrì5năm,đượckiểmsoátchấtlượngđầuvàochặtc h ẽ , c ó p hântổc h i t i ế t t h e o c h ỉ t i ê u t h ô n g t i n vàb ổ s u n g nhiềut h ô n g t i n t ừ c á c nguồnkhá ctrongvàngoàinước.ĐâylàmộtlợithếtolớnđểHệthốngthôngtintínd ụ n g ViệtNambướ cvàohộinhậpquốctế,hỗtrợchoviệcchấmđiểm,xếphạngtínd ụ n g nộibộkháchhàngvay củacáctổchứctíndụng.

Doanhnghiệpkinhdoanhthôngtintíndụng

C ô n g tyThôngt i n tí n n h i ệ m vàXếphạng d o a n h nghiệp ( C & R ) - đ ư ợ c tách rat ừ C ô n g tyGiảiphápVNnăm2004;TrungtâmđánhgiátínnhiệmVietnam net( C R V ) ; CôngtycổphầnthôngtintíndụngViệtNam(PCB).

Dịch vụ chứy yếu của C&R cung cấp thông tin tin cậy và xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp, đồng thời điều tra thị trường theo ngành kinh tế C&R không ngừng mở rộng và phát triển các dịch vụ liên quan như thu thập thông tin, đánh giá xếp hạng và định mức tín nhiệm doanh nghiệp Ngoài ra, C&R còn tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tạo dựng uy tín trên thị trường và xây dựng thương hiệu cạnh tranh Đối tượng phục vụ chính của C&R và CRV là các nhà đầu tư, doanh nghiệp và hệ thống các ngành nghề trong nước và quốc tế Thông tin tin cậy và đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp là một loại hình kinh doanh đặc biệt, liên quan mật thiết đến hình ảnh và uy tín của các doanh nghiệp.

CôngtycổphầnthôngtintíndụngViệtNamđượcpháttriểntừCôngtycổphầ nđầutưPCB,thànhlậptháng12-2007vớivốnđiềulệ50tỉđồng,đượcgópbởi

11n g â n h à n g t h ư ơ n g mạic ổ p h ầ n , gồmA C B , A B B a n k , V i e t i n B a n k , V IE TCOM B ANK, ĐôngÁ,Techcombank,Vietcombank,SCB,VIB,Vietcombankv à VPB an k C á c ngânhàng cù ng sởhữumộtt ỷ lệcổphần n hư nhau,c h i a đ ều từ70%v ốnđiềulệ,20%vốnđiềulệthuộcđốitácchiếnlượcCRIFvà10%cònlạidựki ế n sẽđượcbá nchomộtmộtđốitácchiếnlượckhác.

Trungtâmthôngtintíndụngtưnhânđượckỳvọng sẽkếtnốivàcungcấpcáct hôngtintíndụngcủakháchhàngcánhânvàtổchức,vớiđộtincậycao.Hoạtđ ộ n g này đ ặcb i ệ t sẽhỗt rợ nhómdoanhnghiệp nhỏ và vừ a cũngnhư khuv ự c tưnh â n tiếpcậnv ớitíndụngnhanhvàdễdànghơn.

Việc đánh giá tín nhiệm của các trung tâm tín dụng hiện nay rất mới mẻ và cần thời gian kiểm chứng để xác định sự phù hợp với Việt Nam Nếu không cẩn trọng, việc cung cấp thông tin tín nhiệm có thể khiến doanh nghiệp trở nên hoang mang và đối mặt với rủi ro Thực tế ở các nước khác cho thấy, đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp không phải là không có sai sót Ngay cả các tổ chức lớn như Moody's hay Standard & Poor's cũng thừa nhận rằng, trong số 1.000 doanh nghiệp được đánh giá đạt mức tín nhiệm A, vẫn có tới 0,2% doanh nghiệp bị phá sản.

Khôngnhữngthế,việcđánhgiátínnhiệmđòihỏicácdoanhnghiệpphảicót rác hn h i ệ m c u n g c ấ p đ ầ y đ ủ , c h í n h x á c n h ữ n g tàiliệu,thôngt i n vềtìnhh ì n h t à i c h í n h vàphitài chínhtrong phạmvicủamình theoyêucầucủatổchứcđánhgiá.Ngoàir acònphảitạođiềukiệnchocánbộđánhgiátrongquátrìnhkiểmtra,thẩmđ ị n h lạith ôngtinmộtcáchchínhxác.Song,cácdoanhnghiệpViệtNamphầnlớnđ ề u cóxuhư ớngchegiấusựthậtvềbảnthânmình,khuếchtrươngnhữngđiểmtốt,mặtmạnh,chegiấ uthôngtintàichínhthựcvànhữnghạnchếcủamình.Đâycũnglàmộtkhókhănlớncủac áccôngtykinhdoanhthôngtintínnhiệm.

XếphạngtíndụngnộibộcủacácngânhàngthươngmạiViệtNam

N H N N v ề việc“ P h â n loạinợ,tríchlậpvàsửdụngdựphòngrủirođể xửlýrủirotíndụ ngtrongh o ạ t độngngânhàng”.Vớiquiđịnhtạiđiều7,Quyếtđịnh493,NHNNđãcóđị nhhướngkhuyếnkhíchcácNHTMchủđộngnghiêncứutriểnkhaiXHTD,làmcơsởđ ể phânloạinợvàtríchlậpdựphòngtheophươngphápđịnhtính.Đâylàcăncứđểc á c NHT MxâydựngvàtriểnkhaiXHTD,phụcvụquảnlýrủirotíndụngvàthựch i ệ n chínhsác hkháchhàng.SaumộtthờigianthựchiệnXHTDkháchhàngđãđạtđ ư ợ c mộtsốkếtquảb ướcđầu.

Hầu hết các ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của việc xác định rủi ro tín dụng (XHTD) và chủ động nghiên cứu phát triển khai thác trong hoạt động tín dụng Các NHTM đã tính đến yếu tố định tính và định lượng, chỉ tiêu tài chính và phi tài chính của khách hàng Kết quả XHTD tại một số ngân hàng đã được sử dụng để đề xuất cấp tín dụng và đưa ra chính sách lãi suất với khách hàng, dựa trên điểm tín dụng dựa trên tính chất tài sản đảm bảo, hạn mức rủi ro tín dụng của khách hàng và mức độ rủi ro của ngân hàng Một số NHTM đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt XHTD và cho phép thực hiện phân loại nợ theo định tính Nhờ đó, việc quản trị rủi ro tín dụng hiệu quả hơn, khả năng phòng ngừa rủi ro tín dụng cũng được cải thiện và dần tiệm cận với thông lệ quốc tế.

MặcdùxếphạngtíndụngnộibộtạicácNHTMđãđạtđượcmộtsốkếtquả,g i ú p các ngânhàngcóthểquảntrịrủirotốthơn,tránhvàpháthiệnsớmcáckhoản tíndụngxấu,cáckhoảntíndụngcóvấnđề.Tuynhiên,đểcóthểkiểmsoátrủirotínd ụ n g một cáchcóhiệuquả,hiệnvẫncònkhôngítnhữngtrởngại.Trongđó,thách t h ứ c lớnnhất đốivớicácNHTMhiệnnaychínhlàviệcthuthậpvàphânloạithôngt i n chínhxác,chi ti ếtvềngười vay,vềcác đặcđiểmcủacácloạihình rủiro(loạisảnphẩm/ngànhkinhtế/ khuvựcđịalýkhácnhau…)vàkếtquảcủađầutưtíndụngv à o cácloạihìnhrủirođó.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc xếp hạng tín dụng vẫn còn nhiều hạn chế và chưa đạt được kết quả như mong muốn Nguyên nhân là do hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ tại các NHTM Việt Nam hiện đều được xây dựng theo phương pháp chủ quan, phụ thuộc vào quan điểm của các chuyên gia, thay vì dựa trên dữ liệu thống kê lịch sử và phân tích mô hình kinh tế lượng Kết quả xếp hạng tín dụng nội bộ mang tính chủ quan và chưa thực sự là căn cứ để xây dựng các thước đo lượng hóa rủi ro, hỗ trợ ngân hàng tín toán chuẩn xác tổn thất dự tính và yêu cầu vốn tối thiểu bù đắp rủi ro Ở Việt Nam, có đến 90% là doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhiều thông tin phản ánh trên các báo cáo tài chính của doanh nghiệp không chính xác, do các mục đích che đậy thông tin, trốn thuế Do đó, số liệu trên sổ sách kế toán không phản ánh chính xác kết quả kinh doanh thực của những doanh nghiệp này Quá trình tìm hiểu thực tiễn cho thấy, không ít doanh nghiệp vừa và nhỏ kinh doanh thực sự có hiệu quả, nhưng số liệu thể hiện vẫn lỗ Biết rõ vấn đề này, nhưng không ít NHTM vẫn không dám cho vay, bởi tiềm ẩn rủi ro do thông tin bất đối xứng từ phía người vay rất lớn Do đó, để đánh giá đúng thực chất hiệu quả kinh doanh của những doanh nghiệp, để doanh nghiệp tiếp cận được vốn tín dụng của ngân hàng, đòi hỏi doanh nghiệp phải xếp hạng phải thỏa mãn một số điều kiện nhất định (về quy mô, về thông tin ) mà những yêu cầu này vượt khả năng của các NHTM.

Một trở ngại đáng kể là mặc dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã yêu cầu các ngân hàng thương mại (NHTM) xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ, nhưng vẫn chưa có một hệ thống quy chuẩn chung cho việc này Điều này dẫn đến việc mỗi ngân hàng xây dựng hệ thống dựa trên nhận định chủ quan riêng, gây khó khăn trong việc so sánh và đánh giá cùng một đối tượng khách hàng, dẫn đến kết quả khác nhau Nhiều khi, một khách hàng có thể bị phân loại vào nhóm nợ cao ở ngân hàng này, nhưng lại được phân loại vào nhóm nợ thấp ở ngân hàng khác Thêm vào đó, việc xếp hạng nội bộ khiến các ngân hàng thường tự xây dựng hệ thống riêng, dẫn đến tốn kém về nguồn lực và chi phí cho mỗi ngân hàng cũng như xã hội.

Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong xếp hạng tín dụng nội bộ của các ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam là do thiếu khung pháp lý rõ ràng và định hướng cụ thể từ Ngân hàng Nhà nước Việc triển khai xếp hạng tín dụng hiện nay phụ thuộc vào nhận thức và khả năng xác định rủi ro của từng ngân hàng Hơn nữa, hạ tầng công nghệ thông tin không đồng đều đã cản trở việc xây dựng và ứng dụng các hệ thống xếp hạng tín dụng theo chuẩn quốc tế Các NHTM Việt Nam cũng gặp khó khăn do thiếu hệ thống cơ sở dữ liệu tin cậy và đầy đủ, ảnh hưởng đến việc đánh giá và xếp hạng khách hàng, từ đó làm giảm hiệu quả trong việc phát triển các mô hình kinh tế lượng và phân tích thống kê phục vụ cho xếp hạng tín dụng nội bộ.

Chất lượng thông tin đầu vào là yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng xếp hạng tín dụng nội bộ Tuy nhiên, thực tế cho thấy thông tin thiếu minh bạch và hiếm khi cập nhật là phổ biến ở nhiều lĩnh vực Phần lớn các báo cáo tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, không được kiểm toán Ngay cả với các doanh nghiệp lớn, sự chậm trễ trong việc công bố báo cáo và chất lượng kiểm toán vẫn còn tồn tại nhiều bất cập Thực trạng này một phần do các ngân hàng thương mại không cung cấp thông tin đầy đủ, nhưng chủ yếu là do Ngân hàng Nhà nước chưa có quy định chặt chẽ về việc cập nhật thông tin này.

Nộidungchương1đãhệthốnghóacơsởlýluậnvềhoạtđộngtíndụngngânhàngv à hoạt độngxếphạngtíndụngđốivớidoanhnghiệptạicáctổchứctíndụng.Nêul ê n đượcsự c ầ n thiết vàv ai tr ò quantrọngc ủ a việcxếph ạn g tínd ụ n g trongh oạ t đ ộ n g q u ả n t r ị rủ ir o t ạ i c á c n g â n hàng,t h ự c t r ạ n g h i ệ n n a y vềv i ệ c xâyd ự n g h ệ thốngxếphạngtí ndụngnộibộcủacácngânhàngthươngmại.

GiớithiệuNgânhàngTMCPNgoạithươngViệtNam

Giớithiệuquátrìnhhìnhthànhvàpháttriển

M C P N go ạ i thươngV i ệ t Nam( V i e t c o m b a n k ) c h í n h t h ứ c đ i v à o h o ạ t độngn g à y 01/4/1963,vớitổchứctiềnthânlàCụcNgoạihối(trựcthuộcNgânhàngNhànướcV i ệ t Nam).LàngânhàngthươngmạinhànướcđầutiênđượcChínhphủlựachọnt h ự c hiệnthíđiểmcổphầnhoá,NgânhàngNgoạithươngViệtNamchínhthứchoạtđ ộ n g vớit ưcáchlàmộtNgânhàngTMCPvàongày02/06/2008saukhithựchiệnthànhcôngkế hoạchcổphầnhóathôngquaviệcpháthànhcổphiếulầnđầuracôngc h ú n g Ngày30/6/20 09,cổphiếuVietcombank(mãchứngkhoánVCB)chínhthứcđ ư ợ c niêmyếttạiSởGiao dịchChứngkhoánTPHCM.

Trảiquagần50nămxâydựngvàpháttriển,Vietcombankđãcónhữngđónggópq uantrọngchosựổnđịnhvàpháttriểncủakinhtếđấtnước,pháthuytốtvaitròcủamộtng ân h à n g đốin go ại chủl ự c , phụcv ụ hiệu quảc ho p h á t tr iể n kinhtế trongnước,đồngt hờitạonhữngảnhhưởngquantrọngđốivớicộngđồngtàichínhk h u vựcvàtoàncầu.

Từmộtn g â n h à n g chuyêndoanhp h ụ c v ụ k i n h t ế đ ố i n g o ạ i , Vietcombankn g à y nayđãtrởthànhmộtngânhàngđanănghoạtđộngđalĩnhvực,cungcấpchokhách hàngđầyđủcácdịchvụtàichínhhàngđầutronglĩnhvựcthươngmạiquốctế; trongcá choạtđộngtruyềnthốngnhưkinhdoanhvốn,huyđộngvốn,tíndụng,t à i trợdựán… cũngnhưmảngdịchvụngânhànghiệnđại:kinhdoanhngoạitệvàc á c côngvụpháis inh,dịchvụthẻ,ngânhàngđiệntử…

Sởhữuhạtầng kỹthuậtngânhànghiệnđại, Vietcombankcólợithếrõnét trongvi ệcứngdụngcôngnghệtiêntiếnvàoxửlýtựđộngcácdịchvụngânhàng,p h á t triểnc ácsảnphẩm,dịchvụđiệntửdựatrênnềntảngcôngnghệcao.Cácdịchvụ:VCBInternetB a n k i n g , V C B M o n e y , SMSBanking,VCBC y b e r B i l l P a y m e n t , … đ ã , đ a n g vàs ẽ t i ế p t ụ c t h u h ú t đôngđ ả o kháchh à n g b ằ n g s ự t i ệ n lợi, nhanhchóng,antoàn,hiệuquả,dầntạothóiquenthanhtoánkhôngdùngtiềnmặt(q ua ngânhàng)chokháchhàng.

Vă n phòngđ ạ i d i ệ n / Đ ơ n vịthànhv i ê n trongvàn g o à i n ư ớ c , g ồ m H ộ i sởc h í n h tạiH à N ộ i , 1 S ở Giaodịc h,78chinhánhvàhơn300phònggiaodịchtrêntoànquốc,3côngtycont ạ i V i ệ t N a m (

V C B L e a C o ; Côngt y TNHHC h ứ n g kh oá nV ie tc om ba nk –

VCB S; Côngt y T N H H C a o ốcV i e tc o mb an k 198-

V C B T ) , 2 c ô n g t y c o n t ạ i nư ớc ngoài(Côngt y tài ch ín h ViệtNamtạiHongkong– Vinafico;CôngtychuyểntiềnVietcombank-

VCBM),1vănphòngđạidiệntạiSingapore,5côngtyliêndoanh,liênkết(Côngtyquả nlýnợvàk h a i t h á c t à i sảnVietcombank; C ô n g t y liêndoanhV i e t c o m b a n k – Bonday–

V C L I ; C ô n g t y liênd o a n h V i e t c o m b a n k B o n d a y ) B ê n cạnhđ ó , Vietco mbankc ò n p h á t t r i ể n mộth ệ thốngA u t o b a n k v ớ i 1 7 0 0 A T M v à 2 2 0 0 0 đ i ể m c h ấ p n h ậ n thanht o á n t h ẻ (POS)t r ê n t o à n quốc.H o ạ t độngn g â n h à n g c ò n đ ư ợ c h ỗ t r ợ b ở i m ạ n g l ư ớ i hơn1 3 0 0 n g â n hàngđạilýtại100quốcgiavàvùnglãnhth ổ.

Vớibềdàyhoạtđộngvàđộingũcánbộcóchuyênmônvữngvàng,nhạybénv ớ i môit rườngkinhdoanhhiệnđại,mangtínhhộinhậpcao…

Vietcombankluônlàsựl ự a c h ọ n h à n g đ ầ u c ủ a c á c t ậ p đ o à n , c á c doanhn g h i ệ p l ớnvàc ủ a hơn6 t r i ệ u k h á c h hàngcánhân.

Cuốin ă m 2 0 1 1 V i e t c o m b a n k c h í n h t h ứ c h ợ p t á c v ớ i đ ố i t á c c h i ế n lư ợclàMi zu ho – tậpđoàntàichínhlớnthứ3củaNhậtBảnthôngquaviệcMizuhođầutưmua15%vốncổp hầntạiVietcombank.Sựhợptác chiếnlượctoàndiệnv ớ i MizuhođượckỳvọngsẽthúcđẩyVietcombankhướngđếnmô hìnhmộtngânhàngđ a doanhcóquymôhoạtđộngtoàncầu,cótầmảnhhưởngtrongkhuvực Bêncạnhđ ó , Mizuho sẽcam kếthỗtrợVietcombanktrong cáclĩnhvực tàitrợthươn gmại,t à i trợdựán… nhằmtăngtiềmlựctàichínhchoVietcombank,thểhiệnvaitròđầut à u trongnềnkinh tếvàhỗtrợđắclựcchokháchhàng…

Tìnhhìnhhoạtđộng

VC á c c ô n g cụtàic h í n h p h á i s i n h vàc á c t à i sảntàic h í n h khác

VVốntàitrợ,ủythácđầutư,chovaytổchứct í n dụ ngchịurủiro

20%,theo hướngtăngtrưởngbềnvững,giảmtỷl ệ kinhdoanhchứngkhoán,bấtđộngsản ,tănghuyđộngvốntừnềnkinhtếvàtăngc h o v a y k h á c h h à n g , t ă n g c ư ờ n g c á c b i ệ n p h á p p h ò n g n g ừ a rủir o , t ỷ lện ợ x ấ u ở mứcchophépdưới3%tổngdưnợ,cáckhoảnn ợxấunàyhàngquýđềuđượctríchl ậ p dựphòngrủirotíndụngđầyđủ.Bêncạnhđó,nguồn vốnchủsởhữucũngcótỷl ệ tăng tương đốib ề n v ữ n g bằngc á c h p h á t h à n h t h ê m cổp h i ế u ra c ô n g c hú ng v à tăngcườngtríchlậpcácquỹ,lợinhuậngiữlại,nhằmtiếntới đạttỷlệantoànvốnCARtheochuẩnmựcquốctế. b Kếtquảhoạtđộngkinhdoanhcácnămgầnđây:

Năm2011làmộtnămhoạtđộngđầykhókhănnhưngvớiquyếttâmcủatoànbộ cánbộ hệthốngVietcombankvẫnđạtđượcmứclợinhuậnsauthuếkháấntượngn ế u đặtbên cạnh lợinhuận kinhdoanhcủacác hệthốngngân hàngcổphầnkhác.

Trongđó,nguồnthutừlãivẫnchiếmmộttỷtrọngtươngđốilớn,xấpxỉ70%tổngthunhập,n hưngtổngthutừcáchoạtđộngdịchvụvớitỷtrọngngàycàngtăngthểh i ệ n x u t h ế củ amộtn g â n hànghiệnđ ạ i , đ a n ă n g T u y n h i ê n , c ù n g vớis ự t ă n g trưởnghoạtđộ ngchovayvàthunhậptừlãivaythìtỷlệnợxấucũnggiatăngđángkể thểhiệnở chiphítr íchlậpdựphòngrủi rotín dụngtăng nhanh.Để hoạtđộngngânh à n g đ ư ợ c phátt r i ể n bềnv ữ n g , a n t o à n v à h i ệ u q u ả V i e t c o m b a n k c ầ n t ă n g cườngcácbiệnphá pquảntrịrủirotíndụng,cóchínhsáchkháchhàng

Bảng2.3.TìnhhìnhhoạtđộngtíndụngcủaVietcombankđến30/09/2012. Đơnvịtính:tỷđồng,triệuUSD

TổngdưnợtíndụngđếnhếtQuý3/2012đạt226.077tỷđồng,tăng8,6%sovới cuốinăm2011,đạt95,7%kếhoạchdưnợnăm2012.

Chấtlượngtín dụng:t ín h đ ế n hết Quý 3/2012,t h e o sốliệuphânloạinợ tự đ ộ n g từhệthốngXHTDnộibộ,dưnợxấulà7.205,6tỷđồng,chiếmtỷlệ3,2%sovới tổngdưn ợ,tăngsovớicuốinăm2011.

Đến hết quý 3 năm 2012, hoạt động tín dụng vẫn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do những tác động tiêu cực từ môi trường bên ngoài và ảnh hưởng dây chuyền của nó Bên cạnh đó, một số nguyên nhân từ nội bộ Vietcombank cũng không thể loại trừ Những nguyên nhân này đã đặt ra cho hoạt động tín dụng trong quý cuối năm 2012 những thách thức lớn, bao gồm việc thực hiện kế hoạch tín dụng năm 2012, vừa đảm bảo chất lượng tín dụng, vừa góp phần thu hẹp chênh lệch giữa tốc độ tăng trưởng huy động vốn và tốc độ tăng trưởng tín dụng, nhằm đạt mục tiêu lợi nhuận cho ngân hàng.

ThựctrạnghoạtđộngxếphạngtíndụngđốivớidoanhnghiệptạiNgânhàngTMCPN goạithươngViệtNam

KháiquátvềhệthốngchấmđiểmxếphạngtíndụngnộibộcủaNgânhàngT M C P N goạithươngViệtNam

Từn ă m 2 0 0 3 c ô n g t á c X H T D đ ư ợ c c h í n h t h ứ c á p dụngt h ự c hiệnt rongphạmv i toành ệ t h ố n g V i e t c o m b a n k , tuyn h i ê n mớic h ỉ á p d ụ n g đốiv ớ i doanhn g h i ệ p vayvốn(chưaápdụngvớiTổchứctíndụngvàcánhân).

Côngt á c x ế p hạngt í n d ụ n g nộib ộ đ ư ợ c t h ự c h i ệ n d ự a t r ê n phươngp h á p ch ấ m điểmcácchỉtiêuchiathành2nhómbaogồm:10chỉtiêutàichínhvà10chỉt i ê u p hit à i chính K h á c h hàngđ ư ợ c chiat hà nh 4 nhómngànhkinh tếlớn:N g à n h côn gn ghiệp,ngànhxâydựng,ngànhthươngmạidịchvụvàngànhnông,lâm,ngưn g h i ệ p

S a u khit h ự c h i ệ n c h ấ m đ i ể m , kháchhàngđ ư ợ c xếpthành1 0 l o ạ i : AAA,A A , A,BB B,BB,B,CCC,CC,C,D.Tươngứngvớimỗiloạikháchhàng,Vietcombankc ó c h í n h s á c h kháchh à n g r i ê n g n h ằ m k i ể m s o á t v à n â n g c a o c h ấ t l ư ợ n g t í n d ụ n g c ủ a t o à n h ệ t h ố n g Địnhk ỳ h à n g năm,Vietcombankt i ế n h à n h r à s o á t lạikếtquảch ấmđiểmvàcácchỉtiêuchấmđiểmđểchỉnhsửahệthốngchấmđ i ể m chophùhợp.

Tuynhiênqua4nămtriểnkhaithựchiện,côngtácxếphạngkháchhàngnàyđ ã bộcl ộmộtsốbấtcập,cụthể:

- Cácchỉtiêusửdụngđểchấmđiểmxếphạng kháchhàngthiên vềcácchỉt i ê u đ ị n h lượngd ự a t r ê n b á o c á o t à i c h í n h dov ậ y c h ư a đ á n h g i á đ ư ợ c x u hướngthay đổimứcđộrủirocủatừngkháchhàng.

- Việcx ế p h ạ n g kháchh à n g s ử dụng2 t i ê u thức( V ố n c h ủ s ở hữuv à s ố l ư ợ n g laođộng)đểxácđịnhquymôhoạtđộngcủakháchhàngvàxếphạngkhách hàngt he o 4nhómngànhlớnnhưtrêncó độchính xácchưacao, xácđịnhsaiquymô củadoanhnghiệp.

NHNNngày22/04/2005củaT h ố n g đ ố c N g â n h à n g Nhà n ư ớ c , t r o n g v ò n g t ối đa0

3 n ă m k ể t ừ ng ày q u y ế t đị nh cóh i ệ u l ự c t h ì c á c c á c tổc h ứ c t í n d ụ n g , trongđ ó có

V i e t c o m b a n k phảix â y dựngHệthống xếphạngtíndụngnộibộđểhỗ trợ choviệcp hânloại nợ,quảnlýc h ấ t lượngtíndụngphùhợpvớiphạmvihoạtđộng,tìnhhìnhthựctế.

Mặtkhác,t h e o yêucầucủaq u á trìnhhội nhậpkinht ế , đ ặ c bi ệt làcáccam k ế t m ởcửathịtrườngtàichính– ngânhàngkhiViệtNamgianhậpWTOthìhoạtđ ộ n g c ủ a n g â n h à n g n ó i c h u n g v à củaV i e t c o m b a n k nóir i ê n g p h ả i t u â n t h e o c á c chuẩn mựcv à thôngl ệ quốct ế Dov ậ y côngt á c x ế p h ạ n g t í n d ụ n g nộib ộ c ủ a V i e t c o m ba nk phảiđảmbảovi ệcxếphạngtíndụngkháchhàngphùhợpvớithôngl ệ quốc t ế vàđ ặ c thùcủaVietcomb ank.Q u a đ ó v i ệ c p h â n l o ạ i n ợ v à t r í c h lậpdựphòngrủirocủaVietcombanksẽđảmbảo tuânthủtheothônglệquốctế.

CôngtácXHTDtheohệthốngXHTDmớinàysẽtrợgiúpchoVietcombanktrongvi ệckiểmsoáttoànbộdanhmụctíndụngcũngnhưđánhgiákháchhàngvayv ố n mộtcách cóhệthốngtrêncơsởtậphợpcácthôngtinchuyênngànhvàthôngtintổngh ợ p v ề n ề n k i n h t ế n ói c h u n g trongmốil iê nh ệ đ ế n q u y môk h á c h hàng.N g o à i ra,côngtác XHTDtheohệthốngXHTDnàygiúpngânhàngcócơsởđánhg i á thốngn h ấ t , mangt í n h h ệ thốngt r o n g s u ố t quát r ì n h t ì m h i ể u vềk h á c h hàng,x e m xétdựánđầutư,đánh giáphântích,thẩmđịnhvàraquyếtđịnhcấptíndụng,đ ị n h giákhoảnvay.Đâycũnglàti ềnđềđểVietcombank hoànthiệncácquytrình,thủtụccấptíndụngquađónângcaochấ tlượngtíndụngcủatoànhệthống.

Nhưvậy,côngtácXHTDcáckháchhàngvayvốntheohệthốngXHTDhiệnh à n h c ủ a V i e t c o m b a n k v ừ a lày ê u c ầ u b ắ t buộcc ủ a N g â n h à n g Nhànước,v ừ a làđò ihỏ ic ấ p t h i ế t p h ụ c v ụ t r ự c tiếpc h o q u á t r ì n h quảnt r ị đ i ề u h à n h h o ạ t độngt í n dụ ng c ũngnhưquátrìnhcổphầnhoávàhộinhậpquốctếcủaVietcombank.

Quytrìnhxếphạngtíndụngdoanhnghiệp

Hệthốngx ế p h ạ n g t í n d ụ n g nộib ộ đ ố i v ớ i kháchhàngD o a n h n g h i ệ p củaV i e t c o m b a n k baogồmcácBộchỉtiêusau:

- Đốitượngkháchhàng:Kháchhàngđãcóbáocáotàichínhđủ2nămkểtừk h i códoanhthuhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhvàhiệnđangcóquanhệtínd ụ n g với Vietcombank.

Nguyên tắc chấm điểm XHTD quy định rằng khi hết thời hạn chấm điểm hàng quý theo quy định, các khách hàng không được chấm điểm hoặc không chấm điểm đầy đủ các chỉ tiêu sẽ bị giảm trừ một số hạng tương ứng Cụ thể, nếu không nộp báo cáo tài chính năm gần nhất, khách hàng sẽ bị giảm trừ 2 hạng từ kết quả xếp hạng tín dụng tại lần chấm điểm đó Ngoài ra, nếu không nộp báo cáo tài chính của 2 năm gần nhất, kết quả xếp hạng tín dụng của khách hàng sẽ bị hạng thấp nhất Cuối cùng, nếu không lựa chọn hoặc nhập chỉ tiêu vào phần thông tin phi tài chính, chỉ tiêu đó sẽ bị điểm tối thiểu.

Bộ chỉ tiêu cho DN có điểm quy mô từ 6 đến 32 điểm Bộ chỉ tiêu cho DN có quy mô siêu nhỏ (điểm quy mô nhỏ hơn)

Chấm điểm các chỉ tiêu tài chính

∑(giá trị chỉ tiêu) x (trọng số) = Tổng điểm tài chính

Chấm điểm các chỉ tiêu phi tài chính

∑(giá trị chỉ tiêu) x (trọng số) = Tổng điểm phi tài chính

Tổng hợp điểm và xếp hạng Doanh nghiệp (Điểm tài chính) x (trọng số tài chính) + (Điểm phi tài chính) x (trọng số phi tài chính)

= Tổng điểm của khách hàng

- Đốitượngkháchhàng:kháchhàngchưacóbáocáotàichínhđủ2nămkểtừk h i c ó doanht h u từh o ạ t đ ộ n g s ả n x u ấ t kinhdoanhh o ặ c c á c đ ơ n v ị h à n h chínhs ựnghiệpcóthu,khôngcóbáocáotàichính.

Khách hàng Tính điểm tình hình kinh doanh

Xác định hệ số rủi ro (gồm có 2 hệ số)

Tổng hợp điểm và xếp hạng DN Mức điểm suy giảm = Tổng điểm tình hình kinh doanh x Hệ số rủi ro 1 x Hệ số rủi ro 2 - c ĐốivớikháchhànglàDoanhnghiệptiềmnăng:

- Đốit ư ợ n g k h á c h h à n g : l à d o a n h n g h i ệ p c h ư a từngc ó q u a n hệv ớ i Vi etcombankhoặclàdoanh nghiệpđãtừng cóquan hệtín dụngvớiVietcom banknhưngcóthờigiangiánđoạnquanhệtíndụngtrên1nămtínhđếnthờiđiểmđ ánhgiá.

2.2.2.2 Chitiếthệthốngxếphạngtíndụngnộibộđốivớikháchhànglàdoanhn g h i ệ p thôngthường,tiềmnăngvàdoanhnghiệpsiêunhỏ. a Xácđịnhngànhnghề,lĩnhvựckinhdoanhcủakháchhàng:

- Cácd o a n h n g h i ệ p c ó quym ô t ừ 6 đ ế n 3 2 điểm(làd o a n h n g h i ệ p thô ngthường)đượcchiatheo52nhómngànhkinhtế.Mỗimộtnhómngànhkinhtếc ó m ộtbộchỉtiêu chấmđiểmriêng.Doanh nghiệpthuộcnhómngànhkinht ế nà osẽsửdụngbộchỉtiêucủangànhkinhtếđóđểchấmđiểm.

- Cácdoanhn g h i ệ p c ó quym ô n h ỏ h ơ n 6 đ i ể m ( l à d o a n h nghiệps i ê u nhỏ)đ ượ c chiat h e o 5 n g à n h / lĩnhv ự c s ả n x u ấ t k i n h doanhk h á c n h a u ( n g à n h nông,lâm,ngưn g h i ệ p ; ngànhs ả n x u ấ t c h ế biến;ngànhx â y d ự n g ; ngànhthươngmạivàngànhdịc hvụvậntải).

- Cácbộchỉtiêukhácnhausẽkhácnhauvềdanhmụccácchỉtiêucũngnhưkhá c nhauvềbộgiátrị chuẩn–thangđiểm–trọngsốcủamỗichỉtiêu.

- Việcxácđịnhngànhnghềkinhdoanhcủakháchhàngdựavàohoạtđộngsảnx u ấ t c ủachính khách hàngtheon gu yê n tắc:hoạtđộng sảnxuấtkinh doanhc h í n h l à h o ạ t đ ộ n g đ e m l ạ i d o a n h t h u l ớ n n h ấ t trongtổngd o a n h t h u h à n g n ă m củakháchhàng. b Xácđịnhquymô:Quymôcủadoanhnghiệpđượcxácđịnhdựatrêncácchỉtiê usau:

8 điểm.Doanh nghiệpcóđiểmquymôcànglớnthìquymôcủadoanhnghiệpcànglớn.Các thôngtintừdoanhnghiệp sẽsosánhvớibộgiátrịchuẩncủangànhđểtínhđiểm.Đ i ể m quymôđược t í n h bằngtổngđiểm 4chỉt i ê u Vốnc h ủ sởhữu,Sốlượngl a o đ ộ n g , D oanhthuthuần,Tổngtàisản.

Trườnghợpdoanhnghiệpcóquymôsiêunhỏsẽsửdụngbộchỉtiêudoanhn ghi ệp siêunhỏđểchấmđiểmxếphạngtíndụng. c Chỉtiêutàichính:

40 o Khảnăngthanhtoánhiệnhành. o Khảnăngthanhtoánnhanh. o Khảnăngthanh toántứcthời(khôngápdụngchỉtiêunàyvớidoanhn g h i ệ p siêunhỏ).

- Nhómchỉtiêuhoạtđộng: o Vòngquayvốnlưuđộng. o Vòngquayhàngtồnkho. o Vòngquaycáckhoảnphảithu. o Hiệus u ấ t s ử dụngtàisảnc ố đ ị n h ( k h ô n g á p d ụ n g c h ỉ t i ê u n à y v ớ i doanhnghiệpsiêunhỏ).

Vốn chủsởhữu(khôngá p dụng c h ỉ tiêun à y với doanhn g h i ệ p siêunh ỏ).

Nhóm chỉ tiêu thu nhập bao gồm các chỉ tiêu như lợi nhuận gộp/doanh thu thuần, lợi nhuận sau thuế/doanh thu thuần, lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu, lợi nhuận sau thuế/tổng tài sản bình quân, và lợi nhuận trước thuế và lãi vay/lãi vay phải trả (không áp dụng cho doanh nghiệp siêu nhỏ) Mỗi nhóm chỉ tiêu có tỷ trọng riêng, phụ thuộc vào nhóm ngành kinh tế, với tổng tỷ trọng của các nhóm trong phần tài chính là 100% Các chỉ tiêu này được cấu thành từ các giá trị chuẩn với thang điểm từ 10 đến 100, và mỗi chỉ tiêu sẽ có tỷ trọng cụ thể dựa trên mức độ quan trọng của nó trong ngành kinh tế mà doanh nghiệp hoạt động.

- Nhómchỉtiêuphản ánhkhảnăng trảnợcủakhách hàng(3hoặc4 chỉtiêuc ò n tu ỳngànhkinhtế).

- Nhómchỉtiêuphảnánhcácnhântốảnhhưởngđếntớihoạtđộngcủadoanhn g hi ệ p (sốlượngchỉtiêuphụthuộcvàongànhkinhtế). Đốivớidoanhnghiệpsiêunhỏthìsốlượngchỉtiêuphitàichínhsẽíthơnsốl ư ợ n g chỉtiêucủadoanhnghiệpthôngthường,tiềmnăng.

Tỷtrọngc ủ a t ừ n g n h ó m chỉt i ê u c h o l o ạ i h ì n h doanhnghiệpq u y địnhnhư sau:

TT Cácnhómchỉtiêu DNNN DNc ó v ố n đầut ư nư ớc ngoàithuộ ck h ố i OE CD

DNcóvốnđ ầutưnước ngoàikhác ,n g o à i kh ốiOECD

1 Đánhg i á khản ă n g tr ản ợ c ủ a k h á c h hà ng

4 Các nhân tố ảnhhưởng đếnngành

Tổngđiểmphitàichính=(điểmtừngchỉtiêuphitàichính)x(trọngsốcủachỉtiêuđ ó ) x(trọn gsốnhómchỉtiêulớn). e Tổnghợp:

TrườnghợpBCTCcủakháchhàng khôngđượckiểmtoánthìtổngđiểm xếphạngcủakh áchhàngmất5%xĐiểmtàichính. ĐiểmcủaDoanhnghiệpthôngthường,tiềmnăng:

TrườnghợpBCTCcủakháchhàng khôngđượckiểmtoánthìtổngđiểm xếphạngcủa kháchhàngmất5%xĐiểmtàichính. ĐiểmcủaDoanhnghiệpthôngthường,tiềmnăng:

=(Điểmc ủ a p h ầ n t à i c h í n h x Tỷt r ọ n g c ủ a p h ầ n tàichínhx 2 5 % h o ặ c 3 0 % ) +(ĐiểmcủaphầnphitàichínhxTỷtrọngcủaphầnphitàichínhx70%xHệsốrủir o ) Xácđịnhhệsốrủiro:

Lịchsửtrảnợc ủ a 1 Luôntrảnợđúnghạn khách hàng (bao 0,98 Đãt ừ n g cơcấul ạ i thờigiant r ả n ợ t r o n g v ò n g 1 2 thá ngquanhưngdưnợhiệntạikhôngcónợcơcấu gồmc ả g ố c v à l ã i ) trong12t h á n g qua 0,93 Đãtừngbịchuyểnnợquáhạntrongvòng12tháng quanh ưngdưnợhiệntạikhôngcónợquáhạn

Nếu quá hạn dưới 30 ngày, doanh nghiệp vẫn được 0,9 điểm Đã từng bị chuyển nợ quá hạn trong vòng 12 tháng qua và trong tổng dư nợ hiện tại đang còn nợ quá hạn sẽ bị trừ 0,8 điểm Điểm số quyết định hạng của doanh nghiệp hợp tác thường được đánh giá dựa trên tiềm năng và quy mô, bao gồm cả doanh nghiệp siêu nhỏ.

Từ94đến100 AAA Rủirorấtthấp Nhóm1

Từ88đếndưới94 AA+ Rủirorấtthấp Nhóm1

Từ83đếndưới88 AA Rủirotươngđốithấp Nhóm1

Từ70đếndưới73 BBB Rủirothấp Nhóm2

Từ67đếndưới70 BB+ Rủirothấp Nhóm2

Từ64đếndưới67 BB Rủirothấp Nhóm2

Từ58đếndưới60 CCC Rủirotrungbình Nhóm3

Từ54đếndưới58 CC+ Rủirotrungbình Nhóm3

Từ51đếndưới54 CC Rủirotrungbình Nhóm3

Cácchỉtiêuđánhgiátìnhhìnhkinhdoanhcủakháchhàngmớithànhlậpcótừ 1đ ến5giátrịchuẩntươngứngvớicácgiátrịtừ20,40,60,80,100điểm. Điểmtìnhhìnhkinhdoanh=∑(ĐiểmchỉtiêuxTỷtrọngchỉtiêu). b Xácđịnhhệsốrủiro:

1 Lýlịchtưphápcủalãnhđạ oc ấ p c a o c ủ a DN(Ch ủtịchH Đ Q T /

100% Lýl ị c h tưp h á p tốtc h ư a t ừ n g c ó t i ề n á n tiềnsự 60% Đãtừngcótiềnántiềnsự 40% Đangl à đ ố i tượngn g h i v ấ n củap h á p l u ậ t 20% Đangbịtruytố

2 Cács ự k i ệ n b ấ t t h ư ờ n g cóảnhhưởngđếntínhk hảthicủaphươngán(víd ụ:tainạnlaođộng,tainạ nc ô n g trình,c h á y n ổ,b ãolụt…)

100% Tínhkhảthic ủ a p h ư ơ n g á n c h ư a bịả nhhưởngbởisựkiệnbấtthườngnào 60% Tínhkhảthicủaphươngánbịảnhhưởngb ởisựkiệnbấtthường

20% Phươngá n k i n h d o a n h k h ô n g k h ả th ido ảnhhưởngbởisựkiệnbấtthường c Tổnghợp:

Tổngđiểmcủakháchhàng=TổngđiểmtìnhhìnhkinhdoanhxHệsốrủiro1xHệsốrủiro2. Điểmsốquyếtđịnhhạngcủadoanhnghiệpthôngthường,tiềmnăng,vàsiêun h ỏ nhưsau:

Từ94đến100 AAA Rủirorấtthấp Nhóm1

Từ88đếndưới94 AA+ Rủirorấtthấp Nhóm1

Từ83đếndưới88 AA Rủirotươngđốithấp Nhóm1

Từ70đếndưới73 BBB Rủirothấp Nhóm2

Từ67đếndưới70 BB+ Rủirothấp Nhóm2

Từ64đếndưới67 BB Rủirothấp Nhóm2

Từ58đếndưới60 CCC Rủirotrungbình Nhóm3

Từ54đếndưới58 CC+ Rủirotrungbình Nhóm3

Từ51đếndưới54 CC Rủirotrungbình Nhóm3

Thôngtintàichínhsẽđượcđánhgiáthôngquamộtbộchỉtiêugồm14chỉtiêutàic hí n h( n h ư đ ư ợ c liệtkêdướiđ â y ) C á c c hỉ t i ê u n à y đ ư ợ c p h ầ n mềmt ự đ ộ n g x á c đ ị n h thôngquacácbáocáotàichính.

Báoc á o lưuchuyểnt i ề n t ệ : B á o c á o l ư u c h u y ể n tiềnt ệ đ ư ợ c l ậ p t h e o 0 1 trong0 2 phươngp h á p t r ự c tiếphoặcg i á n tiếp.T r ư ờ n g h ợ p k h á c h h à n g khôngc ó B á o cáolưuchuyểntiềntệthìphầnmềmsẽtựđộngxácđịnhBáocáolưuchuyểnt i ề n t ệtheophươngphápgiántiếpthôngquahaibáocáonêutrên.

Cácc hỉ tiêut r o n g 0 5 n h ó m chỉti êu n ê u trên đ ư ợ c phânb ổ theocácNhó m mà nhìnhtừNhóm01đếnNhóm04.Nhóm1:baogồmcácchỉtiêunhập.Nhóm2:b a o gồmc ácchỉtiêulựachọn.Nhóm3:baogồmcácchỉtiêukhaitháctừcơsởdữl i ệ u kháchhàng.N hóm4:baogồmcácchỉtiêukhaitháctừBáocáotàichínhcủak h á c h hàng.

1.1 Khản ă n g trản ợ g ố c trung,d à i hạ n. Đánhgiákhản ă n g t r ả n ợ t r u n g , d à i h ạ n củaDoanhnghiệptừ 2 nguồn c h í n h làth u nhậpt h u ầ n sauthuếv à chiphíkhấuh a o tron gtươnglai(nămtiếptheo).

1.2 Khản ă n g trản ợ g ố c trung,d à i h ạnđốiv ớ i p h ầ n v ố n v a y c h o hoạtđộngsảnxuấtkinhdoanh. Đánhgiákhản ă n g t r ả n ợ t r u n g , d à i h ạ n củaD o a n h n g h i ệ p đốiv ớ i phầnvốnv a y cho hoạtđộngs ả n x u ấ t k i n h d o a n h t r o n g t ư ơ n g lai(nămtiếptheo).

CB Đánhg i á k h á c h h à n g t r u y ề n thốngv à k h ả nănghiểubiếtkháchhàng(hoạtđộngkin hdoanh,lịchsửvàthiệnchítrảnợ)củaCBTD

1.4 Tốcđột ă n g trưởngd o a n h t h u quýđ á n h g i á s o v ớ i q u ý cùn gkỳnămtrướccủaDN. Đánhgiátốcđộtăng trưởng vềmặt doanht hu củaDN.

Doviệcx ế p hạngtíndụngđượct h ự c h i ệ n t h e o q u ý , c h ỉ t i ê u nàysẽgiúpCBTDnắm bắtchặtchẽhơntìnhhìnhtài chínhcủaDNtạit hờiđiểmđánhgiá

ROElũykếtừđầunăm đếnthờiđ iểmđánhgiá Đánhgiákhản ă n g sinhl ợ i c ủ a DNmộtcác hkịpthời.ChỉtiêunàygiúpCBTDnắmbắtchặ tchẽhơntìnhhìnhtàichínhcủaDNtạithờiđiể mđánhgiávàdựbáodiễnbiếnthờigiantới

1.6 Sốn ă m h o ạ t độngc ủ a DNtro ngn g à n h ( t í n h từt h ờ i điểmc ó sảnphẩmrathịtrường) Đánhgiákinhnghiệmhoạtđộngvàtínhổnđịnh củaDN.DNhoạtđộngcànglâunăm,mứcđộh i ể u b i ế t v ề n g à n h nghềv à n ă n g lựchoạt động,p h ả n ứngvới diễnbiếncủa th ịtrường càngtốt

1.7 Mứcđộbảohiểmtàisản Khản ă n g d u y trìhoạtđộngn ế u c ó rủir o x ả y ravớiDN,mứcđộtổnthấtcóthểxảyraả n h h ư ở n g đ ế n tìnhh ì n h t à i chính,k ế t quảki nhdoanhcủaDN

1.8 Nănglựccủađộitàu(Trọngtảitr ungb ì n h = Tổngtrọngt ả i / s ố t à u củađộit ả i ) DWT( d e a d weightt o n n a g e ) l à t h ô n g s ố Đánhgiánăngl ự c đ á p ứ n g n h u c ầ u c ủ a

1.9 Thờih ạ n c ò n lạic ủ a c á c g i ấ y phépkhaithác Đánhg i á thờig i a n h o ạ t độngc ò n lạic ủ a c ácmỏk h a i t h á c , dựđ o á n s ự ổ n đ ị n h v ề hoạtđộngkinhdoanhcủaDN.

TD ĐánhgiátổngquancủaCBTDvềkhảnăngt rả n ợ c ủ a kháchhàngd ự a t r ê n c á c thôngtinc ủaCBTDv ề n g u ồ n t r ả n ợ c ủ a k h á c h hàn gtrongquýtới

2.2 Nănglựcc ủa chủs ở h ữ u (vốn,qu ảnt r ị đ i ề u h à n h , kinhnghiệm)t heođánhgiácủa CBTD Đánhgiákh ả nănghỗ t r ợ và t á c đ ộn g c ủ a c hủ s ở h ữ u đ ố i v ớ i h o ạ t đ ộ n g củaD N v ề cácmặtn h ư vốn,q u ả n t r ị đ i ề u hành,k i n h n gh iệ m 2.3 Lýlịchtưphápcủangườiđứngđầu

2.4 Kinhnghiệmquảnlýtrongngành củangườitrựctiếp quảnlýDN Đánhg i á k i n h nghiệmt r ê n c ư ơ n g v ị q u ả n lýtrongngànhcủangười trựctiếp quảnlýD

2.5 Trìnhđ ộ họcvấnc ủ a n g ư ờ i trựcti ếpquảnlýDN. Đánhg i á trìnhđ ộ h ọ c v ấ n c ủ a ngườit r ự c ti ếpquảnlýDN(cókiếnthứcvàhiểubiếtvềq u ả n t r ị đ i ề u h à n h , c ó khảnăngđ ư a r a quyế tđịnhđúngđắn).

2.6 Nănglựcđ i ề u h à n h củan g ư ờ i trựctiếpquảnlýDNtheođánhgiá củaCBTD. Đánhgiánănglựcđiềuhànhdoanhnghiệp,s ử d ụ n g nguồnn h â n l ự c , c h ấ t lượngn h â n s ự , d ấ u ấ n v ớ i s ự phátt r i ể n c ủ a D N c ủ a ngườitrựctiếpquảnlýdoanhnghiệp 2.7 Quanh ệ c ủ a B a n l ã n h đ ạ o với cáccơquanchủquảnvàcáccấpb ộ

, ngànhcól i ê n q u a n (khôngba ogồmVCB). Đánhgiákhảnăngtậndụngcác cơhội đểtạo đ i ề u k i ệ n c h o DNh o ạ t đ ộ n g vàp h á t triển(đấuthầuchocácdựánlớn,đượccáccấp tintưởnggiaochocáccôngtrìnhdựántrọngđi ểm…).

2.8 Tínhnăngđộngvàđộnhạybéncủ aBanlãnhđ ạ o v ớ i sựt h a y đổic ủathịtrườngtheođánhgiácủaCB

TD Đánhg i á khản ă n g t h í c h ứ n g vàn h ạ y b é n v ớithịtrường

2.11 Sựphânt á c h nhiệmv ụ , quyềnlực trongbanlãnhđạoDN Đánhgiámứcđộphânquyềntrongbanl ã n h đạ o,quyềnlựcđượcphânđịnhrõràngđ ả m bảov i ệ c raq u y ế t đ ị n h m ộ t c á c h cóhiệuquả. 2.12 Thiếtl ậ p c á c q u y trìnhh o ạ t Đánhgiámôit r ư ờ n g k i ể m t r a k i ể m s o á t

Chỉtiêu Mụctiêucủachỉtiêu độngvàquytrìnhkiểmsoátnộibộ nộib ộ c ủ a D N Đ ả m b ả o h o ạ t độngc ủ a DN đượckiểm soát,tránhnhữngquyếtđị nhliềulĩnh,rủirocao.

TD. Đánhgiákhản ă n g quảnl ý n h â n s ự , tậndụ ngn g u ồ n n h â n l ự c cũngn h ư khản ă n g t hu hútnhântàicủabanlãnhđạoDN.Lưuý:Đ ốitượngnhânsựđượcđánhgiálàn hóm nhâns ựảnhhưởngtrựctiếpđếnhoạtđộngkinhdoanh củaDN.

2.14 Mụctiêu, k ế hoạch k i n h d o a n h củad o a n h n g h i ệ p t r o n g th ờigiantới(3-

3nămvớicácngànhkhác) Đánhg i á khản ă n g p h á t t r i ể n ổ n đ ị n h c ủ a doanhnghiệpdựatrêntínhkhảthicủamụctiê u,kếhoạchkinhdoanhcủadoanhnghiệptrongg iaiđoạntừ1đến3nămtới.

2.16 Tìnhhìnhq u a n h ệ đ ố i v ớ i c á c camk ế t n g o ạ i b ả n g (thưt í n d ụng,b ả o lãnh,c á c c a m k ết thanh t o á n k h á c … ) t r o n g v ò n g 1

2thángqua. Đánhgiáquanhệgiaodịchngoạibảngcủakhá chhàngvớiVCB(uytínkháchhàngtrongcácca mkếtvớibênthứ3)trongvòng12thángqua

2.17 Thiệnc h í t r ả n ợ c ủ a kháchhàn gtheođánhgiácủaCBTD Đánhg i á thiệnc h í trản ợ c ủ a k h á c h hàng.C óthểdựavàochỉtiêunàyđểđịnhhướngquan h ệ t í n d ụ n g v ớ i k h á c h h à n g v à k h a i t há c cácdịchvụkháctừkháchhàng 2.18 Tìnhhìnhcungcấpthôngtincủak háchhàngtheoyêucầucủaVCBtr ong12thángqua Đánhgiát í n h trungt h ự c v à h ợ p t á c c ủ a kháchh à n g t r o n g v i ệ c cungc ấ p t h ô n g t i n làmc ơ sởc h o v i ệ c p h â n t í c h vàt h e o d õ i kháchhàngcủaVCB.

CBsovới cácngân hàngkhác(k hôngbaogồmchovay) Đánhgiámốiqu an hệcủ a khách hàngv ới VCB,khản ă n g n ắ m b ắ t c á c t h ô n g t i n v ề kháchh à n g v à k h ả n ă n g t i ế p t h ị , t h u h ú t kháchhàngsửdụngcácdịchvụcủaVC 2.20 Tìnhtrạngnợtạicácngânhàngkhá B. ctrong12thángqua Đánhgiámứcđ ộ t í n n h i ệ m t í n d ụ n g đ ố i vớikháchhàng.Tìnhtrạngnợtạicácngân hàngkhácgiúpCBTDthuthậpthêmnhiềuth ôngtinvềkháchhàng, đánhgiáđúngvềmức độr ủ i r o t i ề m t à n g v à sớmc ó b i ệ n phá pngănngừarủiro

2.21 Địnhhướngquanhệ tínd ụ n g vớikháchhàngtheoq uanđiểmcủaCBTD ĐánhgiáchủquancủaCBTD.

2.22 Tìnhhìnhnợquáhạncủanhómkhá chh à n g l i ê n q u a n tạiV C B Đánhgiácácảnhhưởngcóthểcóđếnkhảnăn gt r ả nợc ủ a k h á c h hàngx u ấ t p h á t t ừ

Chỉtiêu Mụctiêucủachỉtiêu vàcáctổchứctíndụngkhác(trongv òng12thángqua),

(nếukhôngcónhómkháchhàngli ênquan,chỉtiêunàyđượcthamchi ếuvớichỉtiêu3.3.Tìnhhìnhdưn ợquáhạntạiVCB) cácnhómkháchhàngliênquanvớiDN

2.23 Triểnv ọ n g c ủ a ngànhtạit h ờ i điểmđánhgiá Đánhgiátínhổnđịnhcủamôitrườngkinhdo anhchungvàtriểnvọngpháttriểntrongtươ nglaicủangànhmàDNđanghoạtđộng

CBTD Đánhgi á k h ả n ăn g bịc h i a sẻthịp h ầ n v ớ i cá cDNmớithamgiavàongành.

2.25 Tínhổnđịnhcủayếutốđầuvàoch ínhảnhhưởngđếnngànhcủaDN Đánhg i á tínhổ n đ ị n h c ủ a h o ạ t đ ộ n g s ả n xuấtkinhdoanh

Xétđếnlợithếtừcáckhuyếnkhích/ ưuđãicủaC h í n h phủvàN h à n ư ớ c Cót h ể d ự a vàochỉtiêunàyđểđánhgiáxuhướngp háttriểncủangành,DN.

2.27 Đánhg i á rủir o giánđoạnh o ạ t độ ngs ả n x u ấ t k i n h d o a n h c ủ a cácD N trongngànhd o t á c độ ngcủacácyếutốtựnhiên Đánhg i á tínhổ n đ ị n h c ủ a h o ạ t đ ộ n g s ả n xuấtkinhd o a n h , khôngbịbiếnđ ộ n g b ấ t thường dosựthayđổicủađiềukiệntựnhiên

2.28 Lợithếcủangànhvềnguồnlựcco nngười Đánhg i á lợit h ế c ủ a n g à n h D N đ a n g h o ạ t độngv ề n g u ồ n l ự c c o n n g ư ờ i sovớicác ngànhkhác

2.29 Sựphụthuộcvàomộtsốítnhàcun gcấpyếutốđầuvào Đánhg i á tínhổ n đ ị n h c ủ a h o ạ t đ ộ n g s ả n xuấtkinhdoanh 2.30 Sựphụthuộcvàomộtsốkháchhàn g(thịtrườngđầura) Đánhgiátínhđadạngcủakháchhàng,đảmb ả o nguồnd o a n h thu,k h ả n ă n g h o ạ t động kinhdoanhkhôngbịgiánđoạn dokhôngtìmđượcngườitiêuthụ 2.31 Mứcđộ ổnđ ị n h củ a th ịtr ư ờn g đầura Chỉtiêun à y g i ú p C B T D n h ậ n đ ị n h đ ư ợ c xuh ư ớ n g b i ế n đ ộ n g c ủ a thịtrườngđầur a vàr ủ i r o t i ề m tàngb ị t h u h ẹ p v ề q u y m ô hoạtđộngcủadoanhnghiệp

2.32 Khảnă ng s ả n phẩmc ủ a D N b ị đà othảibởicácsảnphẩmkhác Đánhgiákhảnăngmấtthịphầndosảnph ẩm kh ôngcònphùhợpvớithịhiếuvàbịt h a y thếbằn gmộtsảnphẩmkhác.

2.33 Phạmvih o ạ t độngc ủ a D N (phạ mvitiêuthụsảnphẩm) ĐánhgiáthịtrườngcủaDN

2.34 Ảnhhưởngcủatìnhhìnhchínhtr ịvàchínhsáchcủacácnước- t h ị trườngxuất/ nhậpkhẩuchínhđốivớisảnphẩmc ủaDN Đánhgiátínhổ n định, t i ề m năng mở rộngcủ athịtrườngxuất/nhậpkhẩu.

2.35 Uyt í n c ủ a D N t r ê n t h ị t r ư ờ n g (baog ồ m c ả u y t í n t h a n h t o á n vớicácđốitác) Đánhg i á mứcđ ộ t i n c ậ y c ủ a k h á c h h à n g vớiD N t r ê n t h ị trường.U y t í n củaD N l à mộtt r o n g c á c ch ỉ t i ê u đ á n h g i á v ề t í n h ổ n địnhcủathị trườngđầuracủaDN,khảnăngmởrộngphạm vihoạtđộngkinhdoanh

2.36 Ảnhhưởngcủasựbiếnđộngnhâns ựn ộ i b ộ đ ế n h o ạ t đ ộ n g kinh doanhcủaD N t r o n g 2 n ăm gần đây Đánhgiátínhổnđịnh/ hợplýcủamôitrườngnhânsựvàkhảnăngtận dụngnhântàichosựpháttriểncủaDN

ChỉtiêunàygiúpCBTDnhậnđịnhcáct h uậ n lợi,k h ó k h ă n , r ủ i r o t i ề m tàngcủaDN,q u a đ ó đ ị n h h ư ớ n g q u a n h ệ t í n dụngphùh ợpvớikháchhàng

2.39 VịthếcạnhtranhcủaDN ĐánhgiákhảnăngcạnhtranhcủaDNtrênthịt r ư ờ n g (độcq u y ề n , c ó khảnăngc ạ n h tr a nh haykhảnăngcạnhtranhyếu) 2.40 ChiếnlượcMarketingcủaDN Đánhg i á h i ệ u q u ả sửdụngnguồnl ự c v à kh ảnăngtiêuthụsảnphẩmtrênthịtrường 2.41 Lợithếvịtríkinhdoanh Đánhgiámứcđộthuậnlợicủavịtríđịalýđ ế n h oạtđộngkinhdoanhcủaDN.

2.42 ĐánhgiácủaCBTDvềđiềukiện máymócthiết bịthamgiavàoh oạtđộngsảnx uấ t kinhdoanhchín hcủaDN. Đánhg i á mứcđộh i ệ n đ ạ i , c h ứ c n ă n g v à hiệuquảcủac á c máymóc,t h i ế t bịt h a m g iahoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủaDNquađ ó , thểh i ệ n mộtphầnh i ệ u q u ả h o ạ t động sảnxuấtkinhdoanhcủaDN.

2.43 Đánhgiávềcôngtácbảoquản,ph òngd ị c h v à a n t o à n vệs i n h c ủaDN ĐánhgiámứcđộtuânthủcủaDNliênquanđến côngtácbảoquản,phòngdịchvàa n toànvệsi nhcủaDN.Cóthểdựavàochỉtiêun à y đểđ á n h giác h ấ t lượngcủasảnphẩm,nhậnđịnhcácr ủirocủaDN

- Đánhg i á mứcđột u â n thủc ủ a D N liênqua nđ ế n côngt á c b ả o v ệ môit r ư ờ n g C ó thể dựav à o c h ỉ t i ê u n à y đ ể n h ậ n đ ị n h c á c rủi rovềhoạtđộngliêntụccủaDN

2.45 Côngs u ấ t sửd ụ n g c ủ a máymóc thiếtb ị , p h ư ơ n g tiệnkinhdoanh trong12thángqua

Chỉtiêunàyđánhgiákhảnăngtậndụngtốiđam áymócthiếtbị,phươngtiệnkinh doanhtrong việcphátt ri ển hoạtđộngkinhdoanhcủado anhnghiệp

2.46 Đột u ổ i bìnhquânc ủ a phươngtiện vậntải Đánhg i á k h ả nă ng đ á p ứ n g vềc h ấ t lượngd ịchv ụ v ậ n t ả i c u n g c ấ p v à r ủ i r o cót h ể p hátsinhdophươngtiệnvậntảicũgâyra.

2.47 Lịchsửan to àn vậntảitrong 2n ă mgầnđây Đánhgiámứcđộantoànvậntảitronghoạtđộng c ủ a DNv à r ủ i rox ả y r a n h ữ n g t ổ n thất vềmặttàit à i sảnv à n h â n s ự củaD N trongtươ nglai

2.48 Đánhgiávềtiêuchuẩnsảnxuấtvàq uảnlýchấtlượngsảnphẩm/ côngnghệứngdụng Đánhgiát i ê u c h u ẩ n sảnxuất,c ô n g n g h ệ doanhnghiệpđangápdụngnhưthếnào?

2.49 Mứcđ ầ u t ư v à o hoạtđ ộ n g ng hiêncứuvàpháttriển Đánhg i á mứcđ ộ p h á t t r i ể n v à tực h ủ v ề côngnghệvàsảnp h ẩ m đ ể c ạ n h t r a n h v ớ i đ ốithủtrênthịtrườngcủaDN

2.50 Đánhgiátínhhiệuquảphươngthức thumuasảnphẩm Đánhgiákhảnăngthumuacácyếutốđầuv à o choquátrìnhs ả n x u ấ t sảnp h ẩ m c ủ a D N

2.51 Đánhgiátínhhiệuquảphươngthức tiêuthụsảnphẩm Đánhg i á khản ă n g t i ê u t h ụ s ả n phẩmc ủ a D N.

2.52 Trìnhđ ộ c h u y ê n mônc ủ a đ ộ i ngũkỹsư/chuyênviên Đánhg i á trìnhđ ộ c h u y ê n mônc h u n g của độingũk ỹ s ư / c h u y ê n v i ê n đ a n g l à m việctạidoanhngh iệp.

2.54 Tỷl ệ t h ấ t thoátsauthuh o ạ c h / hỏnghóctrongquátrìnhsảnxuất kinhdoanh. Đánhg i á h i ệ u quảc ủ a c ô n g t á c t h u gom, gặt,háithànhphẩm/ hiệuquảquátrìnhsảnxuấtkinhdoanh.

2.55 Đánhg i á c ô n g t á c phòngc h á y chữacháy Đánhgiárủiroliênquanđếntàisản,hàngtồnk ho…củaDNdohoảhoạngâynên

3.1 Sốlầncơcấulại nợvàchuyển nợq u á hạnt ạ i V C B ( b a o g ồ m cảg ốc v à / h o ặ c lãi)t r o n g 1 2 thángvừaqua Đánhgiálịchsửtrảnợcủakháchhàngtrong12th ángquatạiVCB

3.2 Tỷtrọngnợ(nợgốc)cơcấulạitrê n tổngd ư n ợ (gốc)t ạ i V C B tạith ờiđiểmđánhgiá Đánhgiáchấtlượngcủadưnợhiệntại.

3.3 Tìnhhìnhnợquáhạncủadưnợhiệnt ạitạiVCB Đánhgiátìnhh ì n h nợquá h ạ n củaD N tạ i V

CB 3.4 Tỷtrọngnợquáhạnthựctế(không b a o g ồ m n ợ cơcấutrongh ạ n ) / tổngdưnợt ạ i thờiđiểmđánhgiát ạiVCB Đánhg i á c h ấ t l ư ợ n g c ủ a tìnhh ì n h n ợ q u á hạ n

VCBtrong12 Đánhg i á t í n h ổ n định,c h ắ c c h ắ n c ủ a ngu ồnt r ả nợc ủ a k h á c h hàngvàk h ả n ă n g t hu h úthuyđộngvốntừkháchhàng.

3.6 TỷtrọngdoanhsốtiềnvềVCBtr ongtổngd o a n h t h u ( t r o n g 12t hángq u a ) s o vớit ỷ trọngd ư n ợb ì n h quânt ạ i V C B trongtổngd ư nợbìnhq u â n củaDN(trong12t hángqua)

- Đánhgiámứcđộưutiêncủakháchhàngđối vớiNgânh à n g sovớic á c n g â n h à n g khác vàmứcđộkiểmsoátnguồntrảnợcủaNgânhàn g.

- Đánhg i á t í n h c â n đốic ủ a d o a n h s ố chu yểnq u a V C B v ớ i t ỷ t r ọ n g tàitrợvốncủaV CB.

3.7 TỷtrọngdoanhsốtiềnvềVCB(k hôngbao g ồ m sốt i ề n giải ngân c h o v a y ) s o vớid o a n h s ố chov a y tạiV C B ( t r o n g 12thángqu a) Đánhg i á tínhổ n đ ị n h v à c h ắ c c h ắ n c ủ a nguồntrảnợtừdoanhsốtiềnvềVCB(kh ôngbaogồmsốtiềngiảingânchovay)trongt ươngquanvớidoanh sốchovaytạiVCB.

4.1 Phântíchb á o c á o l ư u c h u y ể n tiềntệ củanămtàichính gầnnhất ĐánhgiáchấtlượngluồngtiềncủaDN.

4.2 Tốcđột ă n g trưởngd o a n h t h u bìnhquân nămcủaDNtrong 3n ămgầnđây Đánhgiátínhổnđịnhvàdựđoánxuhướngpháttr iểncủaDN.

4.3 ROEbìnhquâncủaDNtrong3nă m gầnđây Đánhgiákhảnăngsinhlợi,tínhổnđịnhvàdựđ oánxuhướngpháttriểncủaDN.

ĐánhgiáhoạtđộngxếphạngtíndụngdoanhnghiệptạiNgânhàngTMCPN g o ạ i thư ơngViệtNam

Kếtquảđạtđược

Vietcombankl à mộtt r o n g n h ữ n g ngânh à n g đ ầ u t i ê n t r i ể n k h a i á p dụngX H T D Doanh nghiệp.HệthốngXHTDc ủ a Vietcombankbaog ồ m 16hạng, đ ư ợ c x â y d ự n g t h e o phươngp h á p c h ấ m đ i ể m c á c b ộ c h ỉ tiêut à i c h í n h vàphit à i c h í n h tươngứngchocácmứcquymôdoanhnghiệpcủa52ngànhkinhtế.Năm2011:sốl ư ợ n g doanhnghiệpđượcxếphạngtíndụngđạt100%/

27.421doanhnghiệp.Năm2012:s ố lượngd o a n h n g h i ệ p đượcx ế p h ạ n g t í n dụ ngđ ạ t 1 0 0 % / 3 0 8 5 6 doanhn g h i ệ p

Trênnềntảngweb- basehiệnđại,hệthốnggiảiquyếtđượcyêucầuquảnlýt ậ p trung.Đ ế n nay,hệthống XHTDcủaVietcombankđangn gà y cànghoànt hi ện v à lànềntảngchocảhailĩnhvựcquảntrị rủirovàcôngtáckháchhàng.

Khôngd ừ n g ở nhữngk ế t quảđ ã đ ạ t đượcở X H T D d o a n h n g h i ệ p , Vietco mbankđanghoàntấthệthống XHTDnộibộá p dụngchokhách hàngl à cán h â n , nh ằmphụcvụcôngtácbánlẻ.Bêncạnhđó,Vietcombanktiếptụctriểnkhair à soát,ki ểmđịnhvànângcấpđểhệthốngXHTDnộibộDoanhnghiệpnhằmđạtđ ộ chínhxác,hi ệuquảhơn,đápứngcácchuẩnmựcquốctếvềquảntrịngânhàng.

Nhữngmặtcònhạnchế

- Tỷtrọngcác chỉtiêup h â n t íc hđ ối vớicác d o a n h nghiệphoạt đ ộ n g trong lĩnhvựcthươngmạitheohệthốngxếphạngcóphầnchưahợplýkhiếnchoviệcápdụ ng c h í n h s á c h k h á c h hàngcũngnhưchínhs á c h p h â n loạin ợ đ ố i v ớ i đốit ư ợ n g k h á c h h àngnàycóyêucầucaohơnsovớicácdoanhnghiệptronghoạtđộngtronglĩnhvựckhác.

- Mỗingành,mỗil ĩ n h v ự c đ ề u cóđ ặ c đ i ể m h o ạ t đ ộ n g riêngcủamình.H ệ thốn gc á c c h ỉ tiêuc h ấ m đ i ể m đ ố i v ớ i c á c d o a n h n g h i ệ p h o ạ t độngt r o n g c á c l ĩ n h v ực khácnhaucókhácnhauđôichút.Tuynhiên,trênthựctế,hệthốngcácchỉtiêuh i ệ n tạiv ẫncònchưaphảnánhđượcnhữngđặcthùtronghoạtđộngcủatừngngànhr i ê n g biệt.

Phương pháp xếp hạng cón mang tính chất chủ quan theo ý kiến của cán bộ chấm điểm Hiện tại, Vietcombank đang áp dụng phương pháp xếp hạng, trong đó cán bộ tín dụng quản lý khách hàng trực tiếp cập nhật thông tin và cho điểm đối với từng chỉ tiêu đánh giá theo hướng dẫn của Hội sở chính ngân hàng Một số chỉ tiêu phi tài chính được đánh giá có tính chất định tính, dựa trên sự đánh giá của cán bộ tín dụng trực tiếp quản lý Phương pháp này đòi hỏi cán bộ xếp hạng tín dụng phải hiểu được tất cả các nội dung đánh giá, thu thập đầy đủ thông tin của khách hàng và đưa ra đánh giá mang tính chủ quan với các chỉ tiêu này.

- Đốivớimộtdoanhnghiệphoạtđộngtrongnhiềulĩnhvực:Căncứđượcđánhgiáxác địnhngànhnghềkinhdoanhcủadoanhnghiệpdựavàohoạtđộng sảnxuấtkinhdoanhchínhcủadoanhnghiệp(đemlạidoanhthutrên50%)hoặcngànhnghềcó tiềmnăngpháttriểntrongcácngành(trongtrườnghợpdoanhthucácngànhthuđượcnhưnha u).Việcđánhgiáchấmđiểmxếphạngtíndụngtrongtrườnghợpnàycũngmangtínhchấttươn gđối,chưathậtsựphảnánhđượcđúngbảnchấthoạtđộngcủadoanhnghiệphiệntại.

- Xếphạngtíndụngđốivớicácđơnvịphụthuộc:hiệntạiviệcxếphạngtíndụng đốivớidoanhnghiệptạiVietcombankchưacóbộchỉtiêuđốivớicácđơnvịp h ụ thuộc( côngtycon,chinhánhcôngty,cácđơnvịthuộccùngmộtnhóm )

- Tổchức xếphạngtín dụngcácdoanh nghiệpchưa thựcsựkhoahọc,còn mangtínhchủquan.Côngtáckiểmsoátlạikếtquảđánhgiáxếphạngtíndụngcònmangtí nhhìnhthức,chưathựcsựcótácdụng.Kếtquảđánhgiáxếphạngtíndụngp h ầ n nhiềuv ẫnphụthuộcvàoviệcđánhgiácủacánbộtrựctiếpthựchiện.

Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ của Vietcombank hiện nay phụ thuộc nhiều vào vai trò của nhân viên Việc xếp hạng tín dụng thường không chính xác do thiếu kiến thức và kinh nghiệm của cán bộ Hầu hết nhân viên khách hàng chưa được trang bị đầy đủ thông tin về quy trình xếp hạng, dẫn đến kết quả không chính xác Nhiều cán bộ còn thiếu tác phong chuyên nghiệp và không coi trọng việc thu thập thông tin từ khách hàng, khiến cho việc giám sát và đánh giá không hiệu quả Khách hàng thường phải đến ngân hàng trực tiếp để cung cấp thông tin, làm cho nguồn thông tin trở nên không chính xác Do đó, việc thu thập thông tin là bước quan trọng nhất trong quy trình xếp hạng, và nếu cán bộ không có trách nhiệm cao, hệ thống xếp hạng tín dụng sẽ khó có thể hoạt động hiệu quả.

Hiện tại, các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp vay vốn được tính toán so với số liệu kỳ trước và với số trung bình ngành, nhằm giúp ngân hàng nhận biết vị trí của doanh nghiệp trong toàn ngành Mỗi ngành có đặc thù riêng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, dẫn đến việc tính toán và đánh giá khả năng trả nợ vay ngân hàng của các doanh nghiệp thuộc các ngành nghề khác nhau không giống nhau Việt Nam vẫn chưa có thông tin về các chỉ tiêu tài chính trung bình ngành, nên việc phân tích xếp hạng tín dụng các doanh nghiệp vay vốn gặp phải những khó khăn nhất định Chính bản thân ngân hàng khi thực hiện xếp hạng tín dụng cũng phải tự tổng hợp số liệu từ các khách hàng của mình, cộng thêm kinh nghiệm của các chuyên gia để đưa ra bộ số liệu chuẩn phục vụ cho việc đánh giá khách hàng.

- Cácthôngtinchuyênngànhmàcánbộtrựctiếpđánhgiáxếphạngthuthậpđượct ừnhiềunguồn:Internet,doanhnghiệp,đốithủcạnhtranh…

Ngânhàngchưat ạodựngđượcmộthệthốngthôngtincóthểđápứngkịpthời,cóhiệuquảch ophânt í c h , dựbáotìnhhìnhtiềntệ,lãisuất,tíndụng,tìnhhìnhkinhdoanhcủacácdoanh n g h i ệ p

Nguyênnhâncủanhữnghạnchế

Việc xác định thông tin trên các báo cáo tài chính như báo cáo thuế, báo cáo nội bộ và báo cáo cho ngân hàng là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác Các báo cáo tài chính của doanh nghiệp thường chưa được kiểm toán, dẫn đến mức độ tin cậy chưa cao Bên cạnh đó, báo cáo lưu chuyển tiền tệ là cơ sở để đánh giá khả năng thanh toán và tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thông qua các luồng tiền ra và vào Tuy nhiên, hiện nay tại Việt Nam, việc lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ vẫn chưa được bắt buộc, mặc dù nó mang tính chất quyết định cho doanh nghiệp trong việc lập và sử dụng Tính chính xác của báo cáo này vẫn chưa cao, vì vậy công tác xếp hạng tín dụng doanh nghiệp chưa sử dụng được kết quả của báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

- Sốliệuthốngkêvềngành:Chođếnnay,chưacómộtcơquannàocóthôngt i n được thôngbáorộngrãivềcácchỉtiêutrungbìnhngành,nhómngành.Sốliệutrungbìnhng ànhhiệntạichủyếutạicáccôngtrìnhnghiêncứukhoahọccấpcơsởh o ặ c c ấ p b ộ đ ố i v ớ i m ộ t s ố ngànhn h ấ t đ ị n h n h ư g i ấ y , x i măng,điện… Đ i ề u n à y k h i ế n choviệcxácđịnhcácbộchỉtiêucóphầnkhókhăn,dựavàokinhnghiệ mcủan g ư ờ i phântíchvàtậphợpsốliệucủacácdoanhnghiệptrongtừngngànhmàngâ nh à n g đãvàđangquảnlý.

- Môitrườngchodịchvụxếphạngtíndụngcácdoanhnghiệpvayvốnhoặcnhà pháthànhtrongnướcítpháttriển:Cáctổchứcxếphạngtíndụngcóvaitròhếtsứcquantrọ ngtrongviệcpháttriểncácnghiệpvụxếphạngtíndụngdoanhnghiệpt ạ i bấtkỳquố cgianào.Hiện naytạiViệt Namvẫnchưacómộttổchứcđánhgiáxếp hạngtíndụng thậtsựcókinhnghiệmvàđángtincậy.

Kinhnghiệm,trìnhđ ộ , n ă n g l ự c củan g ư ờ i xâyd ự n g , t h ự c hiệnphântích,x ế p hạngkháchhàngdoanhnghiệpcònnhiềuhạnchế.

- Từbộphậnxâydựnghệthốnghệthốngcácchỉtiêu:Hệthốngxếphạngtíndụngcủa Vietcombankđượcxâydựngdựatrênýtưởngvàýkiếncủacácbộphậnthamgia:Bộphậ nchuyêntrách,chuyêngiatưvấn,Bancôngnghệthôngtin,cánbộcácchinhánh Đâylàn hữngchuyêngiacónănglực,kinhnghiệmvàkhảnăngcậpnhật,vậndụngcácyếutốkỹthu ậtcủaphântíchtíndụngvàoviệcxâydựnghệthốngxếphạngtíndụng.Tuynhiên,trongqu átrìnhthựchiện,dosốlượngcácngànhvànhómngànhnhiềunênnếuchianhỏcácchỉtiêu đặctrưngchotừngngànhvàxâydựngbộchấmđiểmđốivớinhữngngànhđólàmộtkhốilư ợngcôngviệckhổnglồ.Vìvậy,hệthốngchấmđiểmxếphạngtíndụngcácdoanhnghiệpv ayvốnchỉbaogồmnhữngchỉtiêuchungnhấtđốivớicácngànhvànhómngành.

Bộ phận trực tiếp triển khai xếp hạng doanh nghiệp cần thông tin đầy đủ và chính xác, được xử lý độc lập và khách quan Để đáp ứng yêu cầu này, người phụ trách xếp hạng cần có chuyên môn vững vàng, kinh nghiệm và hiểu biết đa lĩnh vực Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ tại Vietcombank hiện nay chủ yếu là trẻ, thiếu kinh nghiệm, dẫn đến việc đánh giá sai mức độ rủi ro trong cấp tín dụng cho doanh nghiệp Ngoài ra, Vietcombank chưa xây dựng được bộ phận chuyên trách để thực hiện xếp hạng tín dụng, ảnh hưởng đến chất lượng kết quả đánh giá tín dụng khách hàng.

Môtảvàphântíchhệthốngxếphạngtíndụngdoanhnghiệpcùngnhữngưuđ i ể m vànhượcđiểmcủaphươngphápxếphạngtíndụngdoanhnghiệp.Nêurahạnc h ế vàtìm hiểunguyênnhânđểkhắcphụcnhữnghạnchếđó,nhằmxâydựngmộthệthốngxếphạ ngtíndụngdoanhnghiệpngàycànghoànthiệnhơn,pháthuyđượcva i tròhạnchếrủir otíndụng,thựchiệnchínhsáchkháchhàngvàlựachọndoanhnghiệp vayvốn.

ĐịnhhướngcủaNgânhàngTMCPNgoạithươngViệtNamtrongthời giantới

Cácđịnhhướngcơbản

- Tăngc ư ờ n g h iệ u quảsửdụngvốn,đ ư a r a cácgóisảnp h ẩ m t h í c h hợ p c h o h oạ t độngbánbuônvàbánlẻ.Tínhtoánchiphícơhộiđểđưaracácgóisảnp h ẩ m t ín d ụ n g t h í c h h ợ p , t r á n h ả n h h ư ở n g đ ế n c á c h ợ p đồngcũ,t ạ o sựa n toànvàổnđịnh trongkinhdoanh.

- Sửdụngnguồnvốnvaynợviệntrợcóhiệuquảdocácchínhsáchchốngđôl a hoá nềnkinhtếdẫnđếnthắtchặtviệcchovayvàhuyđộngbằngngoạitệ,nênnguồnvố nhuyđộngbằngngoạitệtrongthờigianquagiảmmạnh.

- Tăngtrưởngt í n dụngp h ả i luônđảmb ả o chấtl ư ợ n g t í n d ụ n g , kiênq u y ế t k hônghạ ch uẩ n c h o vay Ư u tiên pháttriểnt í n dụngngắnh ạ n đểđ ả m bảothan hkhoản do tínhchấtnguồnvốn củaVietcombankmangtí nh ngắn hạn.R à s oátdanhmụctíndụng,cókếhoạch,giảiphápcụthểnhằmloạibỏdầnc á c kháchh àngxấu

- Tiếptụcgiải ngânc ác góichovay ưuđãiVNDvàUSD đốivớicác kháchh àn g cóxếphạngtíndụngloạiưu.

- Xâyd ự n g cơchếk h u y ế n k h í c h c á c c h i n h á n h c ó t ă n g trưởngt í n d ụ n g t ố t n h ư n g đảmbảochấtlượngnợtốt,nợxấuđượckhốngchếhiệuquả.

- Ràs o á t c h ấ t l ư ợ n g k h á c h h à n g , t ă n g c ư ờ n g côngt á c t h u h ồ i nợx ấ u T ă n g cường,thườngxuyênràsoát,đánhgiálạichấtlượngkháchhàng/ khoảnvayđ ể c ó biệnp há p t h í c h h ợ p kịpth ời n h ằ m k iể m s o á t t ỷ l ệ nợx ấ u ở mứct ố t

60 nhất.Tăngcườngthunợnộibảngvàngoạibảng.Đẩymạnhbộphậnthunợt ạ i tru ngương.Nghiêncứucơchếkhenthưởngchocácchinhánhthunợtốt.

- Theodõinguồn vốn,khảnăng sửdụngvốnvàsựbiến độngcủathịtrườngđểđ ưaracácchínhsáchphùhợp.

- DochínhphủvàNgânhàng nhànước chủt rư ơn g triểnkhaicác chínhsáchv à giảiphápnhằmhạnchếtìnhtrạngĐôlahoátrongnềnkinhtế,đồngthờimứcđ ộ c ạ n h tranhh u y đ ộ n g vốnb ằ n g n g o ạ i t ệ g i ữ a c á c ngânh à n g n g à y c à n g kh ốcliệt,nênhiệnnaytỷtrọngnguồnvốnngoạitệtiếptụcgiảmnhanhtrongcơcấung uồnvốncủaVietcombank,điềunàytácđộngmạnhđếnhoạtđ ộ n g kinhdoanhcủ aVietcombanktrongtrungvàdàihạn.Dođóđịnhhướngtrongthờigiantớilàtiếp tụcđàmphánvớinướcngoàiđểvayvốn,ổnđịnhnguồnvốndàihạnvớilãisuấthợ plý.

- Ápdụngcơchếlãisuấtnội bộphùhợpv ớ i định hướngđiềuhành củaban lãnhđ ạo,linhhoạtsửdụngvốnhiệuquả.

- Đẩymạnhcáchoạtđộngdịchvụ.Tiếptụcđẩymạnhcácsảnphẩmtíndụngthểnhâ nvàdoanhnghiệpvừavànhỏ,cótínhcạnhtranhcaovớichínhsáchp h ù hợp.

- Đadạngh o á c á c sảnp h ẩ m I n t e r n e t B a n k i n g làsảnphẩmt h ế mạnhc ủ a V i e t c o m b a n k , đểthuhútkháchhàngsửdụngsảnphẩm,dịchvụcủaV i e t c o m b a n k Triểnkhaibánchéocácsảnphẩmthẻvàcácsảnphẩmbánlẻk h á c.

- TiếptụccácchươngtrìnhhợptácvớicácđơnvịbánlẻlớnởViệtNamnhưB i g C,Metro,SaigonCo.op,Fivimart…

Cácchỉtiêucơbản

Vietcombank đã xác định các định hướng chính trong hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả và chuẩn hóa mô hình tổ chức tại Hội sở chính và các chi nhánh Ngân hàng tập trung vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động, đẩy mạnh huy động vốn, đảm bảo chất lượng tín dụng và tăng cường quản trị rủi ro theo tiêu chuẩn quốc tế Đồng thời, Vietcombank cũng tái cơ cấu danh mục đầu tư, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ ngân hàng hiện đại, và nâng cao vai trò của bộ máy kiểm tra, kiểm soát và kiểm toán nội bộ Ngân hàng hợp tác chặt chẽ với đối tác chiến lược Mizhuho để nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị và điều hành Vietcombank đã đề ra một số chỉ tiêu bình quân cho các năm hoạt động tiếp theo.

Xâydựnghệthốngxếphạngtíndụng

Mụctiêu đặtrađốivớihệthốngxếp hạngtíndụngcủaVietcombank trước h ế t lànhằmkiểmsoátrủirotíndụnghiệuquả hơnkhikếtquảxếphạngphảnảnhđược mứcđộrủiroc ủ a danhmụ c tíndụng,t r ê n cơsởđóg i ú p quyếtđịnhcấptín d ụ n g được chínhxác.Bêncạnhhệthốngxếphạngtíndụngphảiđảmbảokhảnăngq u ả n t r ị t h ố n g n h ấ t t o à n h ệ t h ố n g , đ â y làc ă n cứđ ể Vietcombankc ó t h ể dựb á o đ ư ợ c tổnthất t índụngt h e o từngnhómkhách hàng,từđóxâydựngchiến lượcvàc h í n h sáchtíndụn gthíchhợp.

Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng cần phù hợp với điều kiện kinh doanh riêng biệt của Vietcombank, đồng thời đảm bảo tính linh hoạt để điều chỉnh theo những biến động trong tương lai Kết quả xếp hạng khách hàng phải phản ánh chính xác các dự báo về nguy cơ vỡ nợ, dẫn đến mất khả năng thực hiện các nghĩa vụ tài chính đối với ngân hàng Các tiêu chí chấm điểm xếp hạng tín dụng trong mô hình phải đảm bảo không quáp hứt và sát với thực tế, giúp cán bộ nghiệp vụ dễ dàng tác nghiệp và tin tưởng sử dụng.

Ngoàira,hoànthiệnhệthốngxếphạngtíndụngcũngđặtramụctiêuphânloạin ợvàtrích lậpdựphòngrủirot he o Điều 7 Quyếtđ ịn h 493/2005/QĐ-

Mởrộngđốitượngphântíchxếphạngtíndụng:vớisốlượngdoanhnghiệptrongn ềnkinhtế,lĩnhvựcngànhnghềhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanh,thìsốlượngd o a n h n g h i ệ p đ ư ợ c x ế p hạngv ẫ n cònr ấ t h ạ n c h ế V ì v ậ y t r o n g đ ị n h h ư ớ n g p h á t t r i ể n hệ thốngxếphạngtíndụngcầntiếptụcmởrộngđốitượngdoanhnghiệpphânt í c h xếphạng tíndụng,nhằmđápứngnhucầunàychocôngtáctíndụng.

Songsongvớiviệchoànthiệnhệthốngxếphạngtíndụngđốivớidoanhnghiệpvayv ố n , Vi etcombankcầntiếptụcxâydựngcáctiêuchuẩn,chỉtiêu,hệsốđánhgiáphùh ợ p vớicáccán hân,hộsảnxuấtkinhdoanhvayvốn.

Cácgiảiphápnângcaohiệuquảcủahệthốngxếphạngtíndụng

Đốivớinhànước

3.2.1.1 Nângc a o c h ấ t l ư ợ n g thôngt i n t í n dụngcủaT r u n g t â m t h ô n g t i n tín dụng-CIC. Đểnângcaohiệu quảc ủ a việcXHTD, NgânhàngNhà nướcvà Trungtâmth ôngtintíndụng(CIC)cầnpháthuyhơnnữavaitròvàquyềnhạncủamìnhnhằmđ ạ t đượcs ựminhbạch,côngbằngvàchínhxácđốivớicáckếtquảXHTD.

TheođóN g â n h à n g Nhàn ư ớ c v à C I C c ầ n n â n g c a o t í n h minhb ạ c h v à k ỷ lu ậtđốivớicáctổchứctíndụngtrongcôngtácbáocáo,kếtoándocóảnhhưởnglớnđế ntínhchínhxáccủakếtquảXHTD;giámsátcôngtácXHTDtạicáctổchứctíndụng,nhằ mđảmbảochấtlượng,công bằngtrongkếtquảđánhg iá giữacác tổc h ứ c tíndụng.

Ngânh à n g N h à n ư ớ c c ũ n g c ầ n n â n g c a o t í n h c h ủ độngv à tực h ị u t r á c h n h i ệ m chocáctổchứctíndụngtrongcôngtáctíndụng.Khiđó,cáctổchứcsẽc óđ ộ n g lựctựhoànthiện,tìmkiếmvàxâydựngcácphươngphápquảnlýminhbạch,n h ấ t quánvàkhoahọc,trongđócóhệthốngXHTD.

Bêncạnhđócầntạohànhlangpháplývềquyđịnh,điềukiệntrongviệcchiasẻthôngt inkháchhànggiữaCICvàcáctổchứctíndụng,“mởcửa”khothôngtint í n dụngđểcáct ổchứctíndụngcóđầyđủdữliệuphụcvụcôngtácXHTDkháchh àn g Đ ố i vớiC I C , đơnv ị n à y c ũ n g c ầ n p h á t t r i ể n t h e o h ư ớ n g l à mộtt ổ c h ứ c X H T D độclập ,trongđódịchvụhóacácsảnphẩmXHTD,hoặcphốihợpvớicáctổchức tíndụngcóđủnăn glựcđểxâydựngvàcungcấpchothịtrườngcácsảnphẩmXHTDc ó c h ấ t lượng.T ó m l ạ i , đ ể côngt á c X H T D đ ạ t h i ệ u q u ả , N g â n hàngN h à n ư ớ c vàCICcầnpháthuyvaitrò vàquyềnhạnhơnnữatrongtấtcảcácmặt:Địnhh ư ớ n g , giámsátvàhỗtrợcáctổchứctínd ụng

NgânhàngNhànướcViệtNamcólợithếlàđượccácngânhàngthươngmạic u n g cấp cáctàiliệu,hồsơtàichính,pháplýkháchhàngvayvốn,tìnhhìnhdưnợvàmứcđộtínnh iệmtrongquanhệtíndụngcho nênc ó điều kiệnđ ể đánhgiá tínnhiệm kháchhàngc hínhxáchơn.

HiệnnaytrungtâmCICcủangânhàngnhànướcthựchiệnchứcnăngcungc ấ p thôngtintínnhiệmcho cáctổchứctíndụng,doanhnghiệp vàcóthu phí,tuy nhiênnguồnt h ô n g t i n màCICc u n g cấpchưađ ầ y đủv à mứcđộchínhx á c c h ư a ca o

Chúngtacóquáíttổchứcxếphạngtínnhiệmđộclậpvàchưacóhệthốngcơ sởd ữliệuthậtsựđủlớn,đadạng,cóchấtlượngcũngnhưđượcchấpnhậnrộngr ã i Cácngânh àngthươngmạitrongnướcvẫnđangtrongquátrìnhxâydựng,hoànt h i ệ n vàđưavàosửd ụngcáchệthốngtiêuchuẩnxếphạngtíndụngnộibộ.

Theothốngkê,khoảng 75%n gâ n hàngV i ệ t Namvẫnápdụ ng môh ì n h đo l ư ờn g rủirođịnhtínhtruyềnthốngvàhầunhưchưaxâydựngvàhoànthiệnđượch ệ th ốngx ế p hạng t í n dụng nộib ộ theo k h u y ế n nghị củaB as el II.Chưađế n 25%n g â n h àngđãvàđangbổsungmôhìnhđịnhlượngđểđolườngrủiro.

Nhàn ư ớ c n ê n c ó c h í n h s á c h phátt r i ể n c á c t ổ c h ứ c x ế p h ạ n g t í n d ụ n g đ ộ c lập,cóuytínvàxemđâylàcơsởđểthamchiếuchungchotoànhệthống.Cầncómộtc h ế tàiđ ể buộcdoanhnghiệpphảic ô n g k h a i thôngt i n , g i ú p cáct ổ c h ứ c x ế p h ạ n g cóđánh giáhiệuquảnhất.Chínhvìvậytrongthờigiantớicầnphảibanhànhc á c vănbảnquyphạ mphápluật,tạocơchế,môitrườngchohoạtđộngkinhdoanhtínnhiệmpháttriểnlàvôc ùngcầnthiết.

3.2.1.4.Xâydựnghệthốngdữliệuđểcungcấpthôngtindoanhnghiệpnhanhc h ó n g , đầyđủ,chínhxác. Đểđánhgiáđượctínnhiệmkháchhàngđòihỏiphảicóthôngtin,thôngtinc à n g tincậythìmứcđộđánhgiácàngchính x á c Chính vìvậyđểđánhtín nhiệmđòihỏi cácdoanhnghiệpphảicótráchnhiệmcungcấpđầyđủ,chínhxácnhữngtàil i ệ u , thôngti nvềtìnhhìnhtàichínhvàphitàichínhtrongphạmvicủamìnhtheoyêucầucủatổchứcđ ánhgiá.Ngoàiraphảitạođiềukiệnchocánbộđánhgiátrongq u á trìnhk i ể m t r a , t h ẩ m đ ị n h l ạ i t h ô n g t i n mộtc á c h c h í n h x á c S o n g c á c d o a n h nghiệp V i ệ t Namp h ầ n l ớ n đềuc ó xuh ư ớ n g c h e giấus ự t h ậ t v ề b ả n t h â n mình,k h u y ế c h trươngnhữ ngđiểmtốt,mặtmạnh,chegiấunhữngthôngtintàichínhthựcv à nhữnghạnchếcủamình.

Trongnềnkinhtếthịtrường,thôngtinđóngmộtvaitròvôcùngquantrọngtrongh oạtđộngkinhdoanh.Thôngtinnhanhchóng,chínhxáccungcấpcơsởchon h à quảnt r ị đ ư a r a q u y ế t đ ị n h k ị p t h ờ i , h i ệ u quả,đ ư a h o ạ t đ ộ n g k i n h d o a n h c ủ a d o a n h nghiệpthuđượcnhiềukếtquả. ỞV iệ t Namhệthốngcungcấpthôngtinchocácdoanhnghiệpcònrất yếuv à hạnchế.Rấtkhócóthểthuthậpđượcthôngtinvềmộtdoanhnghiệpnàođóvềcáckh íacạnhtìnhhìnhtàichính,kếtquảhoạtđộngkinhdoanh,mứcđộtínnhiệmv ớ i c á c t ổ c h ứ c t í n dụng… ngoạit r ừ n h ữ n g d o a n h n g h i ệ p đ ã đ ư ợ c n i ê m y ế t t ạ i TrungT âmGiaodịchChứngkhoánthìhồsơtàichínhcủanhữngđơnvịnàyđượcc ô n g bốmộ tcáchcôngkhaichobênngoài.Đểminhbạchhoáthôngtinkinhtế,tạonguồnthôngtincung cấpcôngkhaichocácđốitượngcónhucầuđòihỏinhànướcp h ả i xâydựngmộthệthống cungcấpthôngtinnhanhchóng,đầyđủchínhxác.

ĐốivớiNgânhàngTMCPNgoạithươngViệtNam

Chấtlượngcánbộthựchiệnxếphạngsẽquyếtđịnhchấtlượngkếtquảxếphạ n g, c h í n h v ì v ậ y đểc h o k ế t q u ả xếph ạ n g phảná n h đ ú n g t h ự c c h ấ t t ì n h h ì n h do anh nghiệp,Vietcombankphảităngcườngcôngtácgiáodụcđàotạocánbộ:

- Giáodụcvềđạođức,ýtrívữngvàng,khôngbịcámdỗbởivậtchất,ýthứcluôntuâ nthủphápluậttronghoạtđộngtíndụngngânhàng.

Việctổchứcđàotạocóthểthựchiệnbằngcửcánbộđihọc,mờichuyêngia,g i ả n g vi ênvềdạy,hoặctựđàotạotrongnộibộngânhàng. b ĐẩymạnhthựcthiXHTDtronghoạtđộngtíndụng.

Hệ thống xếp hạng tín dụng chỉ thực sự hiệu quả khi được sử dụng để quản lý rủi ro tín dụng một cách triệt để và kiên quyết Vietcombank cần nâng cao quyết tâm trong việc áp dụng và thực thi hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng Để đạt được điều này, ngân hàng có thể thường xuyên kiểm tra việc áp dụng hệ thống tại các chi nhánh thông qua cơ chế tự kiểm tra của bộ phận kiểm tra nội bộ, kiểm tra độ xuất của bộ phận kiểm tra, và giám sát thường xuyên của Bộ phận quản lý rủi ro tín dụng Khi phát hiện ra những sai phạm, cần kiên quyết xử lý để cải thiện Việc kiểm tra giúp ngăn ngừa những sai sót có thể xảy ra, đảm bảo hệ thống xếp hạng phản ánh đúng tình hình thực tế của khách hàng.

Trongthờigian quac ho thấyVietcombank c h ỉ tậptrung k iể m trahồsơtín dụngmàkhôngkiểmtraviệc xếphạngkhách hàngtrongkhiđókếtquảxếphạngl ạ i quyếtđịnhviệccấptíndụngvàcơchếtíndụngápdụngchokháchhàng.Đâylàmộtthiếts ótcầnphảikhắcphục. c XâydựnghệthốngthôngtinriêngcủaVietcombank.

Hiện nay, Vietcombank tổ chức thực hiện báo cáo ngành một cách riêng lẻ, chủ yếu chỉ áp dụng cho một số ngành chính yếu và phục vụ cho một số mục đích cụ thể Để xây dựng cơ sở dữ liệu riêng phục vụ cho việc xếp hạng, Vietcombank cần thiết lập hệ thống thông tin trung tâm Các chi nhánh cũng có nghĩa vụ báo cáo định kỳ thông tin về các doanh nghiệp đang hoạt động tại chi nhánh về trung tâm lưu trữ Khi cần thông tin, các chi nhánh sẽ kết nối với trung tâm để cung cấp dữ liệu cần thiết.

- Xâydựnghệthốngcáctrọngsố,chỉtiêuphântíchđốivớicácngànhkinht ế ho ànthiệnhơnđểcóthểphảnánhđượcnhữngđặcthùtronghoạtđộngcủatừngngàn hriên gbiệt.Hệthốngcáctrọngsố,chỉtiêuphântíchnàycầnđượcđiềuchỉnhl i n h hoạttheotìn hhìnhbiếnđộngcủangành,củanềnkinhtế.

- Xâydựnglạitỷtrọngcácchỉtiêuphântíchđốivớicácdoanhnghiệphoạtđộn gt r o n g l ĩ n h v ự c t h ư ơ n g mạit h e o h ệ t h ố n g x ế p h ạ n g d o cóp h ầ n c h ư a h ợ p l ý k h i ế n c h o v i ệ c á p d ụ n g c h í n h s á c h kháchh à n g cũngn h ư c h í n h s á c h p h â n l o ạ i nợđ ối vớiđốitượngkháchhàngnàycóyêucầucaohơnsovớicácdoanhnghiệptronghoạt đ ộ n g trongl ĩ n h v ự c k h á c Đ i ề u n à y l à m h ạ n c h ế k h ả n ă n g c ạ n h t r a n h c ủ a Viet com bank trongviệcchovayđốivớicácdoanhnghiệphoạtđộngtronglĩnhvựcthư ơngmạisovớicácngânhàngkhác.

- Đốivớimộtdoanhnghiệphoạtđộngtrongnhiềulĩnhvực:Căncứđượcđánhgiáxác địnhngànhnghềkinhdoanhcủadoanhnghiệpdựavàohoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhchínhc ủadoanhnghiệp(đemlạidoanhthutrên50%)việcđánhgiáchấmđiểmxếphạngtíndụngtron gtrườnghợpnàycũngmangtínhchấttươngđối.Dođó,cầnxâydựngmôhìnhphântíchdựatrê nnhiềubiếnsốđểcóthểđánhgiáhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủadoanhnghiệpđượctoàndi ệnnhất.

- Xếphạngtíndụngđốivớicácđơnvịphụthuộc:hiệntạiviệcxếphạngtíndụng đốivớidoanhnghiệptạiVietcombankchưacóbộchỉtiêuđốivớicácđơnvịp h ụ thuộc( côngtycon,chinhánhcôngty,cácđơnvịthuộccùngmộtnhóm ),dođ ó hệthốngxếphạ ngtíndụngnộibộcủaVietcombanktrongthờigiantớicầnxâyd ự n g thêmmộtbộch ỉtiêuxếphạngtíndụngdànhchokháchhànglàcôngtycon,c h i n h á n h c ô n g t y , doan hn g h i ệ p c ù n g mộtn h ó m đểc ó c á i n h ì n tổngt h ể h ơ n v ề d o a n h nghiệpvayvốn.

Xây dựng hệ thống thông tin thống kê về tình hình tài chính, xếp hạng tín dụng đối với các doanh nghiệp hoạt động trong cùng một ngành có cùng quy mô Kết quả xếp hạng tín dụng sẽ phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó có thể so sánh với số bình quân của các đơn vị cùng ngành và quy mô, đồng thời toàn bộ các đơn vị đang vay vốn tại Vietcombank.

KếtluậnChương3. Đưara địnhh ư ớ n g hoạt độngtrongthờig ia n tớivề c á c h oạ t độngc h ủ yếu như hoạtđộngtíndụng,hoạtđộnghuyđộngvốn,xâydựnghoànthiệnhệthốngxếph ạ n g t í n dụ ng.X á c đ ị n h côngt á c x ế p h ạ n g t í n d ụ n g làmộtn h i ệ m vụtrọngy ế u trongviệcphò ngngừarủirotíndụng,lựachọnkháchhàngvàthựchiệnchínhsácht í n dụng.Đưaracáck iếnnghịđốivớiNgânhàngnhànướcvàVietcombanknhằmđ ẩ y mạnhviệcthựcthihệt hốngxếphạngtíndụng,quađóhoànthiệnhệthốngxếph ạ n g tíndụng.

Xếphạngtíndụngdoanhnghiệplàviệcđánhgiá, xếploạicácdoanhnghiệpv ới phươngphápvàcácchỉtiêuđánhgiáphùhợpnhằmlàmrõthựcchấthoạtđộngsảnxuất kinhdoanhcảvềnguồnlực,tiềmnăng,lợithếkinhdoanhcũngnhưnhữngr ủ i r o t i ề m ẩ n , v à k h ả n ă n g t r ả n ợ c ủ a d o a n h nghiệp.X ế p h ạ n g t í n d ụ n g doanhn g h i ệ p c ũ n g n h ằ m đ á n h g i á khản ă n g t h ự c hi ện c á c nghĩav ụ tàic h í n h củadoanhn g h i ệ p , mứ cđộrủirotíndụng,đượcxácđịnhthôngquađánhgiábằngthangđiểm,tuânthủtheocácng uyêntắcnhấtđịnh,phùhợpvớithônglệquốctế,cóđặttrongmốiquanhệbiệnchứngvớ imôitrườngkinhtếxãhội.

Từnhữngphântíchtrênchothấy,hệthốngxếphạngtíndụngđóngvaitròrấtquantr ọngtronghoạtđộngquảntrịrủirotíndụngcủacáctổchứctíndụng,từkhâuđ ầ u vàođ ế n c á c bướcquảnlý,đ o lườngv à theodõil i ê n tụct í n dụng,t ừ c ấ p độk h á c h h à n g r i ê n g lẻđ ế n t o à n b ộ d a n h mụcđ ầ u t ư , từnhữngứ n g d ụ n g t r ự c tiếptrongtíndụngđếncácứn gdụngtrongđánhgiáchấtlượngtàisản,dựphòng…

Để đảm bảo hoạt động hiệu quả, các doanh nghiệp cần được đánh giá và xếp hạng từ mức an toàn trở lên trước khi sử dụng nguồn vốn vay cho sản xuất và kinh doanh Ngân hàng, với vai trò là tổ chức tài chính trung gian, không thể cho vay đối với những doanh nghiệp yếu kém, dễ gây lãng phí và thất thoát, vì điều này có thể tạo ra rủi ro cho ngân hàng và ảnh hưởng đến các thành phần khác trong nền kinh tế Hiện nay, có nhiều phương pháp để hạn chế rủi ro trong hoạt động ngân hàng, trong đó việc dựa vào kết quả xếp hạng tín dụng của doanh nghiệp ngày càng trở nên phổ biến và là yêu cầu bắt buộc khi xem xét cho vay Do đó, thực thi hệ thống xếp hạng tín dụng doanh nghiệp là nhiệm vụ rất quan trọng trong quản trị rủi ro tại các ngân hàng thương mại.

1 NguyễnXuânBắc(2012),VaitròcủaXếphạngtíndụngtrongquảntrịrủir o v àkiểmsoátnợxấucủahệthốngNgânhàngViệtNam,Hộinghịđánhgiátácđộngx ế p h ạ n g t í n dụngđốiv ớ i h o ạ t độngn g â n h à n g v à doanhnghiệpV iệtNamngày 21/09/2012.

2 NguyễnXuânĐ ồ n g ( 2 0 1 2 ) ,Bànvềvaitròcủax ế p hạngt í n d ụ n g đốiv ớ i phátt riểnkinhtếvàquảntrịrủiro,Hộinghịđánhgiátácđộngxếphạngtíndụngđ ố i v ớ i hoạtđ ộ n g n g â n hàng v à d o a n h ng hi ệp V i ệ t Namngày 21/09/2012.

3 NguyễnHữuĐư ơn g (2012),X ế p hạngt í n d ụ n g làm ộ t giảiphápn hằm lự a c h ọ n doanhnghiệpxứngđángđượcsửdụngnguồnlựcvốntíndụngphụcvụphátt r i ể n k i n h t ế đ ấ t nước,H ộ i nghịđánhg i á t á c độngxếph ạ n g t í n dụngđốivớihoạtđộ ngngânhàngvàdoanhnghiệpViệtNamngày21/09/2012.

4 NguyễnT h à n h H u y ê n (2008),H o à n t h i ệ n hệthốngxếphạngt í n dụngc ủ a V i e t c o m b a n k,Luậnvănthạcsĩkinhtế,TrườngđạihọckinhtếHồChíMinh.

ViệtNam,thựctrạngvàgiảipháp,Hộinghịđánhgiátácđộngxếphạngt í n dụngđ ố i v ớ i h o ạ t đ ộ n g n g â n h à n g v à doanhn g h i ệ p V i ệ t Namn g à y 21/09/2012.

6 NguyễnĐức Hưởng(2012),X ế p hạngt í n dụnggópp hầ n đảmbảoantoành oạtđộngtíndụngtạicácNHTMnóichunglàLienvietpostBank nóiriêng,H ộ inghịđánhgiátácđộngxếphạngtíndụngđốivớihoạtđộngngânhàngv à d oanhnghiệpViệtNamngày21/09/2012.

7 NguyễnĐứcLệnh(2012),“Xếphạngtíndụngthúcđẩytăngtrưởngtíndụngb ề n vữ ngv à bảođ ả m a n toàn h ệ thống ngân hàng”,H ộ i n g h ị đánhgiá t á c độngxế phạngtíndụngđốivớihoạtđộngngânhàngvàdoanhnghiệpViệtN a m ngày 21/09/2012.

N H N N n gà y22/04/2005vềphânloạinợ,tríchlậpvàsửdụngdựphòngđểxửlýr ủir o tíndụng.