PHỊNG GDĐT THÀNH PHỐ NINH BÌNH TRƯỜNG TIỂU HỌC NINH KHÁNH CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc BÁO CÁO BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY, GIÁO DỤC Họ tên giáo viên: Đinh Thị Hằng Đơn vị công tác: Trường tiểu học Ninh Khánh I Tên biện pháp, lĩnh vực áp dụng Tên biện pháp: Biện pháp tích cực khắc phục số lỗi phát âm cho học sinh lớp 1D, trường Tiểu học Ninh Khánh Lĩnh vực áp dụng: Giáo dục II Nội dung biện pháp Mơn Tiếng Việt lớp Một có nhiệm vụ vơ quan trọng hình thành bốn kĩ năng: nghe - nói - đọc - viết cho học sinh Trong bốn kĩ đó, kĩ nói, đọc, phát âm chuẩn đặc biệt quan trọng Nói đúng, đọc giúp diễn đạt tốt vấn đề muốn nói, giúp ta tự tin giao tiếp Đối với học sinh lớp Một, nói đúng, đọc giúp em diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, viết tả tự tin trước bạn bè Ngay từ đầu năm học, việc học môn Tiếng Việt theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018 thể rõ tầm quan trọng môn học Là giáo viên phân công dạy lớp Một, trọng đến việc rèn luyện kĩ học Tiếng Việt cho em Bởi tiền đề cho em học tập môn khác Nhưng nỗi vất vả cho thầy cô dạy lớp Một đối tượng học sinh vừa đến trường non yếu mặt, từ ý thức học tập kĩ học bắt đầu Ngồi cịn nhiều ngun nhân khác ảnh hương tiếng địa phương, thời gian em tập nói, cha mẹ, người thân nói nựng cháu khiến em bắt chước theo, thấy nói bi bơ khơng rõ tiếng đáng u, cha mẹ nhắc lại, vơ tình trở thành thói quen nói Thực trạng trường, lớp, học sinh trước áp dụng biện pháp Tháng năm 2021, nhận lớp1D, qua việc tiếp xúc giảng dạy, nhận thấy học sinh lớp phát âm chưa chuẩn Sau khảo sát 39 học sinh lớp, thu kết sau: Lỗi phát âm sai Số học sinh Tỉ lệ % Phát âm sai âm đầu l/n 10,25 Phát âm sai vần oanh/oăn, anh/ăn, iên/iêng 10,25 Lỗi phát âm sai dấu sắc – ngã 5,12 Bên cạnh đó, số giáo viên dạy lớp Một, chưa thật dành nhiều thời gian cho việc hướng dẫn học sinh phát âm Vì học sinh thường thường sửa lỗi phát âm cách tự nhiên * Ưu điểm biện pháp cũ Giáo viên quen với quy trình sửa lỗi phát âm sai học sinh nên chuẩn bị nhiều tài liệu, thời gian nghiên cứu * Nhược điểm, tồn biện pháp cũ Việc phát âm học sinh chưa cải thiện nhiều Vẫn nhiều học sinh phát âm chưa âm đầu l/n, kh/h, vần có kết thúc n/nh, n/ng Học sinh chưa thoải mái, mạnh dạn giao tiếp với thầy cô bạn Để khắc phục tồn nói trên, tơi đưa “ Biện pháp tích cực khắc phục số lỗi phát âm cho học sinh lớp 1D, trường tiểu học Ninh Khánh” Nội dung biện pháp * Mơ hình hóa Biệnpháp phápmới Biện Biện pháp 1: Tăng Biện pháp 1: Tăng Biện pháp pháp 3:3: Tích Tích Biện Biện pháp pháp 2:2: Sử Sử cường sử sử dụng dụng Biện cường * Mô tả biện pháp cực phối phối hợp, hợp, tưtư cực phương pháp pháp trực trực dụngmột mộtsốsốtrò tròchơi chơi phương dụng vấn, pháp hỗ trợ trợ phụ phụ Biện pháp cường sử dụng trực quan vấn, hỗ họctập tậptích tíchcực, cực, tạo phương quan2.1 hành động để 1: Tăng học tạo quan hành động để huynhtrong trongviệc việcrèn rèn huynh hành độngtrực để tiếp tác tiếp nhóm tácđộng động trực tiếpđộng tới trựctâm tâm thoải mái, vui đối tượng tác tới lílítới thoải mái, vui phát âm âm cho học học phát vẻcho chođã học sinh từngNgay nhóm đốituần đầu, từ tơi quan sát, nắm nhận cho thức khả vẻ học sinh nhóm đối sinh tượng phát âm học sinh tiến hành phân loại sinh tượng Tơi chia theo nhóm sau: - Phát âm sai âm đầu: l/n, kh/h - Phát âm sai vần: ăn/anh, oanh/oăn, iêng/iên - Phát âm sai dấu thanh: ngã - sắc Từ việc phân loại này, GV đưa phương pháp phù hợp để giúp đỡ em phát âm tốt Khi dạy học sinh phát âm, thực theo bước: - Bước 1: Hướng dẫn học sinh phát âm - Bước 2: Phát âm mẫu: Khi phát âm mẫu cố gắng phát âm thật chuẩn rõ ràng - Bước 3: Học sinh thực hành phát âm Khi em phát âm, lắng nghe quan sát cách phát âm em để kịp thời uốn nắn, chỉnh sửa Học sinh lớp phát âm sai âm đầu l/n, kh/h; vần oanh/oăn, iêng/iên; nhầm lẫn dấu ngã – sắc nên học âm, vần dấu thanh, nhắc lại làm mẫu yêu cầu học sinh thực lại theo nguyên tắc x Tức thực lần cho âm, từ học tiếng buổi học Khi phát âm, ý tới hình: + L: Khi phát âm lưỡi cong, đầu lưỡi co chạm vào lợi bật lưỡi + N: Khi phát âm lưỡi thẳng hơn, đầu lưỡi sát với vòm lợi + Kh: Khi phát âm kh, miệng mở ra, cuống lưỡi nâng lên chạm vào ngạc miệng + Vần kết thúc âm n: Kết thúc vần đầu lưỡi chạm vào + Vần kết thúc âm ng, miệng tròn, âm từ họng, lưỡi để tự nhiên + Vần kết thúc âm nh: Miệng há nhỏ, bè sang hai bên, mặt lưỡi đặt thẳng, âm từ họng (Hình ảnh minh họa phụ lục 1) Tương tự vậy, học âm, vần khác tơi làm theo trình tự Tôi cố gắng để tất học sinh luyện phát âm âm, vần học Nếu phát học sinh đọc sai sửa lúc Đối với học có tiếng, từ liên quan tới âm, vần mà học sinh phát âm sai tơi dành nhiều thời gian cho học sinh Tuy nhiên, khơng mà ảnh hưởng tới thời gian học tập lớp Với nhóm học sinh phát âm sai, tơi thay đổi vị trí chỗ ngồi cho gần để em thực hành phát âm nhiều lần so với bạn phát âm Ví dụ: Khi dạy oanh/oach, học sinh phát âm chưa đúng, điều chỉnh vị trí chỗ ngồi để em ngồi gần nhau, để hướng dẫn phát âm, từ cá nhân học sinh luyện phát âm nhiều Trong lúc hướng dẫn nhóm học sinh đó, tơi giao nhiệm vụ cho học sinh khác hoạt động theo nhóm đơi, đọc cho nghe nhận xét 2.2 Biện pháp 2: Sử dụng số trò chơi học tập tích cực, tạo tâm lí thoải mái vui vẻ cho học sinh Trị chơi hình thức học thú vị Các em trị chuyện cười đùa, vừa học vừa chơi Học vần có tên bạn lớp, tơi cho học sinh chơi trị Đố bạn tên Tơi cho học sinh quan sát bạn lượt nói tên bạn lớp có vần học Sau mời học sinh lên bảng Các em đặt câu hỏi bạn lớp: Đố bạn tên gì? Đố bạn đánh vần phân tích tên mình, Ví dụ: Học 66: iên iêt : Học sinh tìm lớp tên bạn có vần iên, có vần iêt Học sinh dễ dàng nói bạn Tiến, bạn Kiệt Bạn Tiến bạn Kiệt bước lên bảng Tiến hỏi: - Đố bạn tên gì? (Bạn Tiến) - Bạn đánh vần tên (HS đánh vần nối dãy: Tờ iên tiên sắc tiến) - Bạn Kiệt: Các bạn nói tên Tiến Vậy đố bạn tên tớ gì? (Bạn tên Kiệt) - Tên tớ có âm, vần ghép lại có dấu nào? (Âm K đứng trước, vần iêt đứng sau, nặng âm ê) (Hình ảnh minh họa phụ lục 2) Trị chơi tơi khơng áp dụng học lớp mà cịn có hoạt động trải nghiệm mở rộng Yêu cầu em học sinh phân tích tên người gia đình, sau hơm sau gọi em lên chia sẻ trước lớp Mà cách giúp em rèn kĩ nói trước tập thể, giúp tập thể lớp gần gũi, đoàn kết Đây giải pháp giúp em khắc sâu kiến thức tạo hứng thú học tập Ngồi trị chơi Đố bạn tên mình, dạy âm l/n, kh/h hay âm, vần khác, tổ chức cho học sinh thi tìm từ, tiếng có âm loại quả, hoa, vật, cối, hay nâng cao yêu cầu em tìm câu ngắn có đồng dao, như: “ Nu na nu nống”, Nắm bắt tâm lí học sinh, có học sinh phát âm sai, tơi ln u cầu học sinh lớp khơng chê bai nói “nhại” lại, tránh tạo cho học sinh tự ti, mặc cảm thân Hay dành lời động viên, khích lệ học sinh phát âm Có thế, tạo thoải mái, vui vẻ em, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học sinh rèn phát âm 2.3 Biện pháp 3: Tích cực phối hợp, tư vấn, hỗ trợ phụ huynh việc rèn phát âm cho học sinh Từ vốn hiểu biết kinh nghiệm thân, thường trao đổi với phụ huynh học sinh lỗi phát âm mà em thường mắc phải Những lỗi đa số ảnh hưởng phương ngữ sửa lỗi lớp học chưa đủ Từ đề nghị bậc cha mẹ phối kết hợp với giáo viên để sửa lỗi phát âm nhiều hình thức như: gửi video luyện đọc cho giáo viên, hay giao tiếp nhà: nói chuyện, đọc truyện cho bố mẹ nghe, Với video phụ huynh gửi, cố gắng dành thời gian xem hết nhận xét biểu tượng trái tim, lời nhận xét mang tính động viên ( Hình ảnh minh họa phụ lục 3) Để giúp cha mẹ học sinh dễ dàng rèn cách phát âm cho con, sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ cha mẹ học sinh việc rèn phát âm cho nhiều hình thức, như: - Trao đổi với phụ huynh ln có ý thức phát âm giao tiếp việc rèn phát âm cho - Gửi video, học liệu mà sưu tầm tìm hiểu qua Iternet Trao đổi cụ thể nội dung cần luyện cho nhà - Với phụ huynh phát âm chưa đúng, mạnh dạn đề xuất với phụ huynh việc tham gia khóa học chữa ngọng trung tâm chữa ngọng có uy tín Từ việc tìm hiểu, tham khảo nhiều nguồn thơng tin khác nhau, giới thiệu cho phụ huynh số Trung tâm chữa ngọng cho học sinh, như: Trung tâm chữa ngọng cô Thanh Mai - địa Hà Nội Tuy địa Hà Nội, Trung tâm có tổ chức học qua Google Meet Vì thế, phụ huynh học sinh tham gia khóa học để cải thiện việc phát âm ( Hình ảnh minh họa phụ lục 3) III Hiệu đạt Sau thời gian thực dạy áp dụng biện pháp trên, tiết dạy Tiếng Việt, tơi thấy em phát âm có tiến rõ rệt Kết cụ thể sau: Thời gian Đầu năm Nửa đầu học kì Phân loại Phát âm chưa chuẩn Thường xuyên phát âm sai Thỉnh thoảng phát âm sai Phát âm chuẩn Phát âm sai học sinh học sinh học sinh học sinh âm đầu l/n, kh/h Phát âm sai vần ăn/anh, oanh/ học sinh học sinh học sinh học sinh oăn, iên/iêng Phát âm sai dấu học sinh học sinh học sinh học sinh ngã/sắc IV Điều kiện khả áp dụng Điều kiện để áp dụng biện pháp Biện pháp áp dụng hiệu khi: * Đối với nhà trường Khuyến khích giáo viên tìm hiểu kĩ phương pháp rèn phát âm cho học sinh, sưu tầm học liệu, sáng tác tìm cách giúp học sinh phát âm * Đối với giáo viên Tìm hiểu đặc điểm vùng miền, môi trường sống, nguồn gốc phát âm sai học sinh Phân loại đối tượng để có hướng áp dụng biện pháp có hiệu * Đối với học sinh Có tâm thoải mái giao tiếp với người Học sinh lớp ln đồn kết, u thương bạn, ln động viên khuyến khích bạn làm tốt, không chê bai trêu trọc bạn 7 * Đối với cha mẹ học sinh Phối hợp, hợp tác với giáo viên việc rèn kĩ phát âm cho học sinh Cha mẹ học sinh ln có ý thức đọc, phát âm đúng, nhận thấy cần thiết việc rèn phát âm cho Dành thời gian kèm cặp em luyện đọc, luyện phát âm Khả áp dụng biện pháp Biện pháp áp dụng để điều chỉnh cách phát âm cho học sinh lớp Một môn tiếng Việt, đồng thời áp dụng với số mơn học khác Tốn, Tự nhiên xã hội, Có thể áp dụng hiệu điều kiện khác nhau, đối tượng học sinh khác toàn thành phố Trên số biện pháp mà áp dụng để giúp học sinh lớp 1D, trường Tiểu học Ninh Khánh rèn cách phát âm thu kết khả quan Rất mong nhận ý kiến nhận xét, đánh giá Hội đồng thi V Cam kết Tôi cam kết biện pháp lần đầu dùng để đăng ký tham dự Hội thi chưa dùng để xét duyệt thành tích khen thưởng cá nhân tơi trước XÁC NHẬN TP Ninh Bình, ngày … tháng 10 năm 2022 GIÁO VIÊN CỦA LÃNH ĐẠO NHÀ TRƯỜNG Đinh Thị Hằng PHỤ LỤC Giáo viên hướng dẫn quan sát hình học sinh phát âm PHỤ LỤC 10 Học sinh chơi trị chơi Đố bạn tên PHỤ LỤC Phụ huynh gửi học sinh video luyện đọc, phát âm cho giáo viên 11 Giáo viên gửi tư liệu hỗ trợ luyện phát âm cho phụ huynh ... âm đầu l/n, kh/h Phát âm sai vần ăn/anh, oanh/ học sinh học sinh học sinh học sinh oăn, iên/iêng Phát âm sai dấu học sinh học sinh học sinh học sinh ngã/sắc IV Điều kiện khả áp dụng Điều kiện... phát âm âm cho học học phát v? ?cho chođã học sinh từngNgay nhóm đốituần đầu, từ quan sát, nắm nhận cho thức khả vẻ học sinh nhóm đối sinh tượng phát âm học sinh tiến hành phân loại sinh tượng... thoải mái vui vẻ cho học sinh Trị chơi hình thức học thú vị Các em trị chuyện cười đùa, vừa học vừa chơi Học vần có tên bạn lớp, tơi cho học sinh chơi trị Đố bạn tên Tơi cho học sinh quan sát bạn