Hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ở huyện đồng hỷ, tỉnh thái nguyên

Cơsởlýluậnvềvốnđầutưxâydựng cơbảntừngânsáchNhànước

Mộtsốkhái niệm

1.1.1.1 Kháiniệm cơbảnvềđầutưxâydựngcơbản Đầu tư theo nghĩa rộng là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạtđộng nào đó nhằm đem lại cho nhà đầu tư các kết quả nhất định trong tương lai mà kếtquả này thường phải lớn hơn các chi phí về các nguồn lực đã bỏ ra Nguồn lực bỏ ra cóthểlàtiền,là tàinguyênthiênnhiên, làtàisảnvậtchấtkháchoặc sức laođộng S ựbiểuhiệnbằng tấtcảcácnguồnlựcđãbỏratrênđâygọilàvốnđầutư.

Mục tiêu chính của mọi đầu tư là đạt được kết quả vượt trội so với những hy sinh về nguồn lực mà nhà đầu tư phải chịu Kết quả của đầu tư có thể bao gồm việc gia tăng tài sản tài chính, tài sản vật chất như nhà máy và cơ sở hạ tầng, tài sản trí tuệ như trình độ văn hóa và chuyên môn, cùng với việc phát triển nguồn nhân lực có khả năng làm việc với năng suất cao hơn trong sản xuất xã hội.

Theo nghĩa hẹp, đầu tư chỉ bao gồm những hoạt động sử dụng các nguồn lực ở hiện tạinhằmđemlạichonhàđầutưhoặcxãhộikếtquảtrongtươnglailớnhơncácnguồnlực đãsử dụngđểđạtkếtquảđó.

Đầu tư được hiểu là hoạt động sử dụng nguồn lực hiện có nhằm gia tăng tài sản vật chất, nguồn nhân lực và trí tuệ Mục tiêu của đầu tư là cải thiện mức sống của cộng đồng và duy trì khả năng hoạt động của các tài sản và nguồn lực sẵn có.

Xây dựng cơ bảnlà hoạt động cụ thể tạo ra các tài sản cố định (khảo sát, thiết kế, xâydựng,lắpđặtmáymócthiếtbị)vàkếtquảcủacáchoạtđộngxâydựngcơbảnlàcáctàis ảncốđịnh,vớinănglực sảnxuấtphụcvụnhấtđịnh.

Đầu tư xây dựng cơ bản là hoạt động tạo ra tài sản cố định cho nền kinh tế thông qua xây dựng mới, mở rộng, hiện đại hóa và khôi phục tài sản cố định Trong nền kinh tế quốc dân, đầu tư xây dựng cơ bản là một phần của đầu tư phát triển, nhằm tái sản xuất giản đơn và mở rộng tài sản cố định Do đó, đầu tư xây dựng cơ bản đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội.

Trong khuôn khổ nghiên cứu, luận văn chủ yếu đề cập đến xây dựng cơ bản là xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng cơ sở kinh tế - xã hội Các công trình này bao gồm xây dựng giao thông, thủy lợi, thủy điện, nhà ở, công sở, và nhà máy phục vụ sản xuất phát triển kinh tế Đồng thời, cũng có các công trình phục vụ lợi ích xã hội như nhà văn hóa và công viên, góp phần vào sự phát triển của xã hội.

Theo Luật Đầu tư (2014) của Việt Nam: "Vốn đầu tư là tiền và tài sản khác để thựchiệnhoạtđộngđầutư kinhdoanh".

Vốn đầu tư cơ bản là số tiền cần thiết để tạo ra tài sản cố định, bao gồm vốn đầu tư xây dựng cơ bản và chi phí sửa chữa lớn tài sản cố định Thực chất, vốn đầu tư xây dựng cơ bản phản ánh toàn bộ chi phí đã chi ra nhằm đạt được mục tiêu đầu tư, bao gồm chi phí khảo sát, thiết kế, xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác được ghi trong tổng dự toán.

Theo Luật Ngân sách nhà nước (2015) của Việt Nam, ngân sách nhà nước được định nghĩa là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được quyết định bởi cơ quan có thẩm quyền trong một khoảng thời gian nhất định Ngân sách nhà nước không chỉ là một phạm trù kinh tế mà còn là công cụ tài chính quan trọng giúp Nhà nước thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình, đồng thời điều phối và phân bổ vốn đầu tư cho các hoạt động thu, chi của ngân sách.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước là một phần quan trọng trong vốn đầu tư phát triển, được hình thành từ việc huy động nguồn lực của Nhà nước Mục tiêu chính của nguồn vốn này là để đầu tư vào xây dựng và phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, góp phần nâng cao kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế quốc dân.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) là một phần quan trọng trong quỹ NSNN, được phân bổ hàng năm cho các công trình và dự án xây dựng cơ bản của Nhà nước.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước là yếu tố quan trọng để xác định giá trị tài sản cố định, quy mô và tốc độ phát triển của nó ảnh hưởng đến quy mô tài sản cố định trong nền kinh tế quốc dân Việc thực hiện đầu tư xây dựng cơ bản không chỉ gia tăng quy mô tài sản cố định mà còn đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao năng lực sản xuất và tăng năng suất lao động xã hội.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) là khoản vốn được Nhà nước cấp cho việc xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội, những công trình này không có khả năng thu hồi vốn Đặc điểm của vốn đầu tư này là tuân thủ các quy định trong Luật NSNN, nhằm đảm bảo hiệu quả và tính minh bạch trong việc sử dụng ngân sách.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN là một bộ phận trong vốn đầu tư và có nhữngđặcđiểmsau:

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) được gắn liền với hoạt động ngân sách nhà nước (NSNN), đặc biệt là trong việc chi NSNN cho đầu tư phát triển Quá trình hình thành, phân phối, sử dụng và thanh quyết toán nguồn vốn này phải được thực hiện một cách chặt chẽ, tuân thủ các quy định pháp luật, và được Quốc hội phê chuẩn Các cấp chính quyền, chủ yếu là Hội đồng nhân dân tỉnh, cũng có trách nhiệm phê duyệt hàng năm để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý và sử dụng vốn.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước chủ yếu phục vụ cho các công trình và dự án không nhằm mục tiêu lợi nhuận, đặc biệt là những dự án không có khả năng thu hồi vốn Các khoản đầu tư này tập trung vào việc phát triển hạ tầng phục vụ cho các đối tượng sử dụng theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và các quy định pháp lý liên quan.

Vốn xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) thuộc sở hữu của Nhà nước, do đó, việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư này phải tuân thủ các quy định của Luật NSNN cũng như các quy định của pháp luật liên quan khác.

Chủ thể sử dụng vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước rất đa dạng, bao gồm cả cơ quan nhà nước và tổ chức ngoài nhà nước Tuy nhiên, đối tượng chủ yếu sử dụng nguồn vốn này vẫn là các tổ chức nhà nước.

- NguồnhìnhthànhvốnđầutưXDCBtừNSNNbaogồm i cảnguồnbêntrongquốcgia i và i bênngo àiquốcgia.Cácnguồnbêntrongquốcgiachủyếulàtừthuếvàcácnguồn i thukháccủaNhànư ớcnhưbántàinguyên,chothuêtàisảnquốcgia, i thutừcáchoạt i động kinh doanh khác. Nguồn từ bên ngoài chủ yếu từ nguồn vay nước ngoài, hỗ trợpháttriểnchínhthức (ODA)vàmộtsốnguồnkhác.

VaitròcủavốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Trong nền kinh tế quốc dân, vốn đầu tư XDCB từ NSNN có vai trò rất quan trọng đốivớipháttriểnkinhtế -xãhội.Vaitrò đóthểhiệntrêncácmặtsau:

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, hình thành kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội cho đất nước, bao gồm giao thông, điện, thủy lợi, trường học và trạm y tế Việc duy trì và phát triển hoạt động đầu tư XDCB không chỉ tạo ra năng lực sản xuất mới mà còn phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, tăng tích lũy cho nền kinh tế Điều này góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, tái tạo và tăng cường năng lực sản xuất, cũng như nâng cao năng suất lao động.

Vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế giữa các ngành, giúp giải quyết những vấn đề mất cân đối trong phát triển Điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển ổn định mà còn phát huy tối đa lợi thế so sánh về tài nguyên, địa thế, kinh tế và chính trị của từng vùng lãnh thổ.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư quốc gia, đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt hoạt động đầu tư và định hướng phát triển kinh tế Đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược không chỉ kích thích các chủ thể kinh tế mà còn thúc đẩy sự hợp tác trong xây dựng hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội Sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống điện và đường giao thông đã tạo điều kiện cho sự phát triển các khu công nghiệp, thương mại, cơ sở kinh doanh và khu dân cư.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển công nghệ và hiện đại hóa đất nước Nguồn vốn này không chỉ thúc đẩy hình thành và phát triển các ngành nghề, sản phẩm mới mà còn góp phần nâng cao trình độ công nghệ sản xuất, cải thiện năng suất, chất lượng và hiệu quả của nền kinh tế.

Vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề xã hội như xoá đói, giảm nghèo và phát triển bền vững Đầu tư vào phát triển kết cấu hạ tầng, cơ sở sản xuất kinh doanh và các công trình văn hóa, xã hội không chỉ tạo ra việc làm mà còn tăng thu nhập, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất lẫn tinh thần cho người dân ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

Phânloạivốnđầu tưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Căn cứ vào nguồn gốc hình thành, tính chất vốn và cấp ngân sách, người ta phân chiathànhcác nhómchủyếusau: a Theocấp ngânsách

Theo Luật ngân sách, vốn đầu tư xây dựng cơ bản phân theo cấp ngân sách, gồm vốnngânsáchTrungươngvàvốnngânsáchđịaphương.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Trung ương được quản lý bởi các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách địa phương được quản lý bởi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, quận, huyện, thị xã, và các phường, xã, thị trấn Theo tính chất, vốn này được kết hợp từ nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo hiệu quả trong việc phát triển cơ sở hạ tầng.

- Vốn đầu tư xây dựng cơ bản tập trung: Là vốn đầu tư cho các dự án bằng nguồn vốnđầutư pháttriểnthuộcngânsáchnhànước dongânsáchcáccấpquản lý.

Vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư xây dựng cơ bản là nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, phục vụ cho các hoạt động như duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa và nâng cấp các công trình giao thông, nông nghiệp, thủy lợi, công nghiệp, lâm nghiệp, cùng với các chương trình quốc gia và dự án của Nhà nước.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản có nguồn gốc trong nước là nguồn tài chính chủ yếu dành cho đầu tư phát triển, tập trung vào xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội không thu hồi vốn Nguồn vốn này cũng được sử dụng cho các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án của Nhà nước và các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định pháp luật Thêm vào đó, trong nhiều trường hợp, nguồn vốn này hình thành từ việc vay mượn trong dân cư và từ các tổ chức trong nước.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) có nguồn gốc từ vốn ngoài nước chủ yếu là vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA) Nguồn vốn này được cung cấp bởi các cơ quan chính phủ hoặc tổ chức quốc tế nhằm hỗ trợ các nước đang phát triển thông qua hai phương thức: viện trợ không hoàn lại và viện trợ có hoàn lại với lãi suất ưu đãi.

Quảnlývốnđầutưxâydựngcơ bảntừngânsáchNhànước

Khái niệm

Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát các nguồn lực và hoạt động của hệ thống xã hội Mục tiêu của quản lý là đạt được hiệu quả và hiệu lực cao trong việc thực hiện các mục tiêu của hệ thống, đồng thời đảm bảo tính bền vững trong bối cảnh môi trường luôn biến động.

Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) là quá trình tác động có mục đích của các chủ thể quản lý vào các đối tượng quản lý, nhằm tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn NSNN trong các điều kiện cụ thể.

Quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN là quá trình tổ chức và điều chỉnh của Nhà nước nhằm kiểm soát hoạt động XDCB, do các cơ quan hành pháp thực hiện Mục tiêu là hỗ trợ chủ đầu tư thực hiện đúng vai trò và nhiệm vụ đại diện sở hữu vốn Nhà nước trong các dự án, đồng thời kiểm tra và ngăn ngừa hiện tượng tiêu cực trong việc sử dụng vốn Nhà nước để tránh thất thoát và lãng phí.

Mục tiêu của quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) là nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội, phục vụ lợi ích của người dân và góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững, với mục tiêu tăng trưởng GDP cao và ổn định Đối với từng dự án, cần sử dụng nguồn vốn Nhà nước một cách hiệu quả để tạo ra công trình chất lượng tốt nhất, thực hiện nhanh chóng và tiết kiệm chi phí Để hiểu rõ về quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước, cần xem xét các khía cạnh liên quan như chủ thể, đối tượng quản lý, các nguyên tắc quản lý và vai trò của quản lý vốn đầu tư này.

Chủ thểvàđốitượngquản lývốn đầutưxâydựngcơbản

Chủ thể quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước bao gồm các cơ quan chính quyền và các cơ quan chức năng được phân cấp quản lý Mỗi cơ quan chức năng thực hiện quản lý ở từng khâu trong quy trình quản lý vốn đầu tư.

Người có thẩm quyền quyết định đầu tư (Thủ trưởng các đơn vị được phân cấp)

Cơ quan chức năng (Kế hoạch, Tài chính, Thanh tra,…) Cơ quan cấp vốn Kho bạc

Theosơ đồ 1 1, việc q uản lývố nđ ầ u tưxây dựngcơ bả nt ừ NSNNcủa mộ tdựán đượct hựchiệnởcáccơquannhư sau:

- Người có thẩm quyền quyết định đầu tư là người đại diện theo pháp luật của tổ chức, (cơquannhànướctùytheovốn đầutư vàphâncấpquyếtđịnhđầutư).

Các cơ quan chức năng của Nhà nước thực hiện quản lý nhà nước liên quan đến vốn ngân sách nhà nước (NSNN) trong đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) Cơ quan Kế hoạch và Đầu tư, cùng với Phòng Tài chính – Kế hoạch ở cấp huyện, có trách nhiệm phân bổ kế hoạch vốn Cơ quan Tài chính, cũng ở cấp huyện, quản lý điều hành nguồn vốn và quyết toán vốn đầu tư Các cơ quan thanh tra cũng tham gia giám sát quá trình này để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính.

Cơ quan cấp vốn có nhiệm vụ thực hiện cấp vốn theo đề nghị của chủ đầu tư và thanh toán trực tiếp cho nhà thầu Hiện nay, cơ quan này tại huyện được giao cho Kho bạc Nhà nước, phụ trách các công việc liên quan đến kế toán, thanh toán và quản lý tài khoản vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước.

Chủ đầu tư là cá nhân hoặc tổ chức sở hữu vốn, có trách nhiệm vay vốn hoặc quản lý và sử dụng vốn một cách hiệu quả Họ cần thực hiện đầu tư theo đúng nguyên tắc, đảm bảo mục đích sử dụng vốn và tuân thủ định mức đã được quy định.

Các nhà thầu cung cấp sản phẩm cho chủ đầu tư trong các dự án xây dựng, bao gồm nhiều loại hình như tư vấn lập dự án, thiết kế, quản lý dự án, giám sát chất lượng công trình và cung cấp máy móc thiết bị Đối tượng quản lý chính là vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước, với quy trình chặt chẽ từ xây dựng cơ chế chính sách đến báo cáo quyết toán Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản tập trung vào các nội dung trọng tâm như lập kế hoạch vốn đầu tư, phân bổ vốn đầu tư, thanh quyết toán và kiểm tra các khâu từ hình thành đến thanh toán vốn đầu tư.

Vốn đầu tư XDCB thường gắn với các dự án đầu tư với quy trình chặt chẽ gồm 5 bướcsau:

Nghiệ mthu bàngiao sửdụng Đánh giáđầ utư

Quan hệ giữa vốn đầu tư và quy trình dự án rất chặt chẽ Vốn đầu tư chỉ được giải ngân và cấp phát cho việc sử dụng sau khi dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền duyệt Việc thanh quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản chỉ diễn ra khi dự án được nghiệm thu và bàn giao đưa vào sử dụng.

Vaitròquảnlývốnđầutưxâydựngcơ bảntừngânsáchNhànước

Quản lý vốn xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia và địa phương Sự gia tăng vốn và việc sử dụng hiệu quả nguồn lực này sẽ có tác động lớn đến tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

QuảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừNSNNthúcđẩychuyểndịchcơcấucủanềnkinhtếtheohướngtí chcực.Kinhnghiệmcủacácnướctrên it hếgiớichothấy,conđườngtấtyếucóthểtăng it rưởng inh anhlàtăn gcườngđầutưnhằmtạorasựpháttriểnởkhuvựccôngnghiệpvàdịchvụnhằmđạtđượctốcđộtăngtrư ởngnhanh ic ủa it oàn ib ộnềnkinhtế.

Đầu tư xây dựng cơ bản đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sự mất cân đối phát triển giữa các vùng lãnh thổ Nó giúp các khu vực kém phát triển vượt qua tình trạng nghèo đói và tối ưu hóa lợi thế so sánh về tài nguyên, địa lý, kinh tế và chính trị của những vùng có tiềm năng phát triển nhanh Qua đó, đầu tư này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của các vùng mạnh mà còn tạo điều kiện cho các khu vực khác cùng phát triển đồng bộ.

-Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN góp phần phát triển con người và giảiquyếtvấnđềxãhội.Chiđầutưxâydựngcơbảnchogiáodụccũnglàmộtdạng iđầu tư

- đầutưvốnconngười,lĩnhvựcđầutưnàycũng i nhằmtăngcườngnănglựcsảnxuất i chotương laicủanềnkinhtế,vìkhiconngườiđượctrangbị i kiếnthứctốt i hơnthìsẽ làmviệchiệuquả i hơn,năng i suấtlaođộngsẽcaohơn.Đồngthờitạoratăngtưởngkinh i tếvàbảnthâ ntăngtrưởngkinhtếtácđộng i trựctiếpđếnviệcgópphần i giảiquyếtcó hiệuquảcácvấnđềxã i hộinhưtạoviệclàm,xoáđóigiảmnghèo,giảmkhoảngcáchthunhậ pgiữacáctầnglớpdâncư,bảohiểmxãhộivàcáchoạtđộng từ thiện

- Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN tạo tiền đề và điều kiện để thu hút vàsửdụnghiệuquảcácnguồnvốnđầu tư khác.

Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) là công cụ kinh tế quan trọng giúp Nhà nước điều tiết vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giữ vững vai trò chủ đạo trong nền kinh tế Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN được coi là "vốn mồi" để thu hút các nguồn lực trong và ngoài nước, đồng thời là nhân tố thúc đẩy xã hội hóa đầu tư và thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

NguyêntắcquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Tiết kiệm và đạt hiệu quả cao vừa là mục tiêu, vừa là phương hướng, tiêu chuẩn đểđánhgiácôngtácquảnlývốnNSNNtrongđầutư xâydựngcơbản.

Nguyên tắc quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN yêu cầu tối ưu hóa lợi ích từ mỗi đồng vốn bỏ ra, đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả trên toàn xã hội, bao gồm các khía cạnh kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội Đồng thời, nguyên tắc tập trung và dân chủ cũng cần được áp dụng để đảm bảo sự tham gia và đồng thuận trong quá trình ra quyết định.

Trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản, toàn bộ vốn từ ngân sách nhà nước cần được quản lý theo cơ chế thống nhất, dựa trên các tiêu chuẩn, định mức và quy trình rõ ràng Việc phân bổ vốn đầu tư phải tuân thủ theo chiến lược, quy hoạch và kế hoạch tổng thể đã được xác định.

Tính dân chủ trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước là rất quan trọng, đảm bảo mọi người đều có cơ hội tham gia Điều này đòi hỏi sự công khai thông tin và thực hiện cơ chế giám sát cộng đồng, nhằm minh bạch hóa các số liệu liên quan đến đầu tư Nguyên tắc kết hợp hài hòa giữa các lợi ích cũng cần được chú trọng để đạt được hiệu quả tối ưu trong quá trình đầu tư.

Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN phải đảm bảo hài hòa giữa lợi ích Nhànước,tậpthểvàngườilao động. d Nguyên tắckếthợp quảnlýtheongànhvới quảnlýtheovùng

Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước phải tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn và định mức kỹ thuật do Bộ Xây dựng và các bộ quản lý chuyên ngành ban hành Đồng thời, quản lý theo địa phương, vùng cần thiết lập đơn giá cho vật liệu, nhân công và máy móc phù hợp với từng địa phương.

Ngoàira,trongquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừNSNNcònphải ituâ nthủcác nguyêntắcnhư:Trình it ựđầutưvàxâydựng;phânđịnhrõtráchnhiệmvàquyềnhạn củacơquanquảnlýnhànước,chủđầutư,tổchứctưvấnvànhà ithầ utrongquátrìnhđầutư xâydựngcơbản…

ĐặcđiểmquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Quản lý vốn xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) cần gắn liền với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương theo từng thời kỳ NSNN phải đảm bảo cho mọi hoạt động của Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực, do đó cần lựa chọn phạm vi để tập trung nguồn lực tài chính vào chiến lược và định hướng phát triển kinh tế - xã hội, nhằm giải quyết những vấn đề lớn của đất nước và địa phương trong từng giai đoạn cụ thể.

Quản lý vốn xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) liên quan chặt chẽ đến quyền lực của Nhà nước Quốc hội, với vai trò là cơ quan quyền lực cao nhất, quyết định quy mô, nội dung, cơ cấu chi và phân bổ nguồn vốn đầu tư cho các mục tiêu quan trọng của quốc gia Chính phủ là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý và điều hành các khoản chi xây dựng cơ bản từ NSNN Đối với NSNN cấp huyện, Hội đồng nhân dân huyện quyết định dự toán chi NSNN, chi tiết theo các lĩnh vực chi xây dựng cơ bản và chi thường xuyên, đồng thời quyết định phân bổ và các chủ trương, biện pháp để triển khai thực hiện ngân sách Ủy ban nhân dân huyện có trách nhiệm lập, phân bổ, quyết định và tổ chức chỉ đạo thực hiện kế hoạch chi xây dựng cơ bản theo từng lĩnh vực và địa bàn.

Quản lý vốn xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) là các khoản chi không hoàn trả trực tiếp, chủ yếu tập trung vào đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng Đặc điểm này giúp phân biệt với các khoản tín dụng đầu tư của doanh nghiệp, vì chi xây dựng cơ bản thường có quy mô quản lý lớn, thời gian quản lý dài và tính rủi ro cao Sản phẩm đầu tư thường đơn chiếc và phụ thuộc vào đặc điểm kinh tế - xã hội, điều kiện địa hình, địa chất và khí hậu của từng địa phương.

Phân cấpquảnlý nhànướctrongđầutưxâydựngcơbản

Phân cấp là quá trình chuyển giao quyền hạn và trách nhiệm từ chính quyền trung ương cho các chính quyền địa phương hoặc khu vực kinh tế tư nhân Phạm vi phân cấp trong quản lý kinh tế đã được mở rộng và hiện nay bao trùm 6 lĩnh vực Trong đó, hai lĩnh vực được đẩy mạnh phân cấp mạnh mẽ liên quan đến công tác quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước, bao gồm quản lý quy hoạch, kế hoạch và đầu tư phát triển cùng ngân sách nhà nước.

Nộidungcôn gt ác q u ả n lý vố nđ ầu tư xâ y dựngcơbả nt ừ n gâ n sác hN hà nước17

KếhoạchphânbổvốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Trong quản lý vốn đầu tư, bước phân bổ kế hoạch vốn và đưa dự án vào danh mục đầu tư là rất quan trọng, quyết định đến hiệu quả quản lý Thực hiện tốt công tác này sẽ giúp các ngành và địa phương chủ động trong việc đầu tư có định hướng, cân đối nguồn lực, đồng thời tránh được tình trạng đầu tư chồng chéo, thiếu đồng bộ, và lãng phí nguồn lực của ngân sách nhà nước.

Theo Luật Đầu tư công (2014), việc lập kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản hàng năm cần dựa vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội địa phương, kết quả thực hiện kế hoạch năm trước, kế hoạch đầu tư trung hạn, cũng như các nhiệm vụ cấp bách mới phát sinh Cần xem xét nhu cầu và khả năng cân đối nguồn lực để đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo phù hợp với các mục tiêu phát triển trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm của địa phương Việc phân bổ vốn đầu tư công phải tuân thủ nguyên tắc và tiêu chí đã được phê duyệt, ưu tiên cho các ngành, lĩnh vực và vùng lãnh thổ theo định hướng phát triển từng thời kỳ, đồng thời bảo đảm tính công khai, minh bạch và công bằng trong quá trình đầu tư.

Theo Nghị định 77/2015/NĐ-CP ngày 10/9/2015, vốn chuẩn bị đầu tư xây dựng cơ bản được cấp từ ngân sách nhà nước theo phân cấp quản lý, cùng với các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện dự án Thời gian bố trí vốn hoàn thành dự án sẽ do cấp có thẩm quyền quyết định Đối với dự án nhóm B có tổng mức đầu tư dưới 800 tỷ đồng, thời gian không quá 5 năm.

800 tỷ đồng đến dưới 2.300 tỷ đồng: không quá 08 năm; đối với dự án nhóm C có tổngmứcđầutư dưới120tỷđồng:khôngquá03năm.

Để đảm bảo việc phân bổ vốn đầu tư hàng năm từ ngân sách nhà nước (NSNN) cho các dự án xây dựng cơ bản (XDCB), trước tiên cần lập kế hoạch vốn đầu tư Sau khi đã lựa chọn danh sách các dự án, bước tiếp theo là xây dựng kế hoạch vốn đầu tư hàng năm.

Theo quy định của Luật NSNN, chủ đầu tư cần lập kế hoạch vốn đầu tư dự án dựa trên tiến độ và mục tiêu thực hiện, sau đó gửi đến cơ quan quản lý cấp trên Điều này nhằm đảm bảo cân đối giữa vốn đầu tư và yêu cầu của dự án Cấp trên đã chỉ đạo hướng dẫn về tổng mức đầu tư, cơ cấu vốn trong và ngoài nước, cũng như các dự án trọng điểm phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và HĐND các cấp Thời gian lập, trình, duyệt và giao kế hoạch vốn đầu tư phải tuân thủ theo quy định của Luật NSNN.

Để thực hiện kế hoạch vốn đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước, cần tiến hành 5 bước cơ bản: lập danh sách dự án lựa chọn, lập kế hoạch vốn đầu tư hàng năm, phân bổ vốn đầu tư, thẩm tra và thông báo vốn, và cuối cùng là giao kế hoạch.

Việc phân bổ vốn đầu tư được thực hiện theo loại nguồn vốn: nguồn thuộc Trung ươngquảnlý triểnkhaiởđịaphương,nguồnvốntừNSNNđịaphương.

Đối với việc quản lý vốn đầu tư của Trung ương tại địa phương, các Bộ cần phân bổ kế hoạch vốn cho từng dự án theo đúng quy định, đảm bảo các chỉ tiêu về tổng mức đầu tư, cơ cấu vốn trong nước và ngoài nước, cũng như cơ cấu ngành kinh tế Mức vốn cho các dự án quan trọng của Nhà nước phải phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước hàng năm.

Đối với vốn đầu tư do địa phương quản lý, các cấp UBND cần lập phương án phân bổ vốn đầu tư để trình HĐND cùng cấp quyết định Phương án này sẽ tùy thuộc vào từng điều kiện cụ thể và thường sắp xếp thứ tự ưu tiên chi tiết hơn, bao gồm các mục như trả nợ, quyết toán, đối ứng, trọng điểm, chuẩn bị đầu tư, chuyển tiếp và đầu tư mới.

Trước khi giao kế hoạch vốn chính thức, phương án phân bổ vốn cần được cơ quan tài chính thẩm tra và thông báo Bộ Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm thẩm tra phương án phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản của các bộ và UBND tỉnh, đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc phân bổ như điều kiện và cơ cấu theo chỉ đạo của các dự án và chương trình mục tiêu Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng Phòng Tài chính - Kế hoạch sẽ xem xét các thủ tục đầu tư xây dựng của các dự án Nếu phương án đúng, cơ quan tài chính sẽ thông báo chấp nhận; ngược lại, nếu không đúng quy định hoặc thiếu thủ tục, cơ quan tài chính sẽ gửi văn bản đề nghị điều chỉnh lại.

ThanhtoánvốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Thanh toán vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước liên quan đến ba cơ quan chức năng chính: Ban quản lý dự án, Kho bạc Nhà nước nơi thực hiện giao dịch và đơn vị cung cấp hàng hóa, dịch vụ trong trường hợp mua sắm công.

Theo Thông tư số 08/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016, Kho bạc nhà nước sẽ thực hiện thanh toán cho Ban quản lý dự án dựa trên hồ sơ đề nghị thanh toán và các điều khoản đã quy định trong hợp đồng Việc thanh toán sẽ căn cứ vào số lần, giai đoạn, thời điểm và các điều kiện thanh toán, cũng như giá trị từng lần thanh toán Ban quản lý dự án có trách nhiệm đảm bảo tính chính xác và hợp pháp của khối lượng thực hiện, định mức, đơn giá, dự toán công việc và chất lượng công trình.

Kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB là quá trình kiểm tra và xem xét các điều kiện cần thiết theo quy định của Nhà nước để đảm bảo việc chi trả từ quỹ NSNN cho các khoản kinh phí thực hiện dự án Kho bạc nhà nước thực hiện kiểm soát thanh toán theo nguyên tắc "thanh toán trước, kiểm soát sau" cho từng lần thanh toán, và áp dụng "kiểm soát trước, thanh toán sau" đối với lần thanh toán cuối cùng của hợp đồng.

Vốn đầu tư XDCB từ NSNN cho các dự án có nội dung đa dạng như quy hoạch, chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng, thực hiện đầu tư, và chi phí quản lý dự án, dẫn đến sự khác biệt về đối tượng và tính chất của các khoản chi này Do đó, yêu cầu hồ sơ thủ tục, mức quản lý tạm ứng, thanh toán vốn và quy trình kiểm soát thanh toán sẽ có sự khác nhau, phù hợp với nội dung từng loại dự án Các quy định liên quan đến thanh toán vốn đầu tư bao gồm quy định về hồ sơ, thủ tục; quy định về tạm ứng và trách nhiệm thanh toán; và quy định về thời gian từng giai đoạn.

Quyếttoánvốnđầutư xâydựngcơ bảntừ ngânsáchNhànước

Vốn đầu tư XDCB từ NSNN được quyết toán theo hai hình thức là quyết toán niên độvàquyếttoáncôngtrình,dự ánhoànthành.

Quyết toán niên độ ngân sách nhà nước (NSNN) là quá trình xác định và tổng hợp toàn bộ số chi thực tế trong năm ngân sách, diễn ra từ 01/01 đến 31/01 năm sau Việc này bao gồm các giai đoạn lập, quyết định và phân bổ ngân sách, chấp hành ngân sách và quyết toán ngân sách Các báo cáo quyết toán phải tuân thủ quy định của Bộ Tài chính, phù hợp với kế hoạch dự toán đã được duyệt, và phải chi tiết nguồn vốn cho từng công trình, dự án theo đúng mục lục ngân sách nhà nước.

Yêu cầu quyết toán niên độ yêu cầu tất cả các khoản thuộc ngân sách năm trước nộp trong năm sau phải ghi vào ngân sách năm sau Các khoản chi ngân sách năm trước chưa thực hiện chỉ được đưa vào kế hoạch năm sau sau khi có quyết định của cơ quan có thẩm quyền Những khoản thu không đúng theo quy định của pháp luật phải được hoàn trả, và các khoản phải thu nhưng chưa thu cần truy thu đầy đủ cho ngân sách nhà nước Quyết toán này có ý nghĩa quan trọng trong điều hành ngân sách nhà nước cho hoạt động của Nhà nước và chỉ đạo điều hành quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước.

Theo Thông tư 09/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 của Bộ Tài chính, khi công trình hoặc dự án hoàn thành và được bàn giao sử dụng, chủ đầu tư phải lập báo cáo quyết toán công trình hoàn thành và trình lên cơ quan có thẩm quyền để phê duyệt.

Quyếttoánvốnđầutưcôngtrìnhhoànthànhlàviệcxácđịnhchiphí ;hợp phápchiphí đưavàocông ;trìn h(hìnhthànhtàisản),chiphíkhôngvàocôngtrình(duyệt ;bỏ dobất khả ;kh áng)trongquátrìnhđầutưđểđư avàokhaithácsửd ụ n g Đ ó làchiphínằmtrongtổng ;m ức đầu ;tư, đúngthiếtkếdựtoánđượcduyệt,đúngđịnhmức,chếđộtàichínhkếtoánvàđúngh ; ợpđồ ngđãký,đượcnghiệmthuvàcácquyđịnhkháccủaNhànướccóliênquan.

Nội dung quyết toán xác định tính pháp lý hồ sơ văn bản và các số liệu vốn đầu tư, thực hiện đầu tư từ khi khởi công cho đến khi kết thúc dự án Công trình có phân khai vốn đầu tư theo nguồn hình thành, tính chất sản phẩm dự án bao gồm xây dựng và thiết bị.

Yêu cầu quyết toán là xác định tính hợp pháp và rõ ràng, do đó các khoản chi sai phải được xuất toán và thu hồi cho ngân sách nhà nước Công nợ cần phải rõ ràng, xác thực; số liệu phản ánh hàng năm và lũy kế có chứng từ hồ sơ hợp pháp hợp lệ kèm theo Trách nhiệm báo cáo quyết toán hoàn thành do các chủ đầu tư đảm nhận, thời gian hoàn thành có thể dài hay ngắn tùy theo nhóm dự án.

Hoạtđộnggiámsát,thanhtraquảnlý vốnđầutư xâydựngcơbản

Giám sát và thanh tra không chỉ là công cụ để phát huy dân chủ mà còn là cách tăng cường pháp chế Qua đó, chúng giúp phát hiện và xử lý các biểu hiện quan liêu, tham ô, lãng phí, cũng như những hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động quản lý.

Hoạtđộng giámsát,thanhtraquản lývốn đầu tưXDCBtừNSNNgồm:

Giám sát của Hội đồng nhân dân diễn ra qua nhiều hình thức, bao gồm giám sát tại kỳ họp, giám sát của Thường trực Hội đồng nhân dân, giám sát của các Ban thuộc Hội đồng nhân dân và giám sát từ các đại biểu Hội đồng nhân dân Những hoạt động này nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý, đồng thời tạo điều kiện để đại biểu có thể phản ánh ý kiến của cử tri.

Thanh tra và kiểm tra quá trình sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước của các cơ quan có thẩm quyền là rất quan trọng Công tác này bao gồm việc kiểm tra, kiểm soát tất cả các giai đoạn của quá trình đầu tư một dự án, nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, ngăn chặn thất thoát và lãng phí Các vấn đề cần chú ý bao gồm loại bỏ những khối lượng phát sinh chưa được duyệt, sai chế độ quy định, sai đơn giá định mức, và không đúng chủng loại vật liệu cũng như danh mục thiết bị đã được phê duyệt.

1.4 Những nhân tố ảnh hưởng đến đến quản lý đầu tư xây dựng cơ bản bằngnguồnvốnngânsáchnhànước

Nhómnhântốchủquan

Công tác quy hoạch đóng vai trò quan trọng trong quản lý vốn đầu tư, vừa là nội dung vừa là công cụ giúp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) Để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB, quy hoạch cần phải được thực hiện một cách khoa học và dựa trên nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội bền vững Nếu quy hoạch xây dựng được thực hiện tốt, sẽ tạo điều kiện cho đầu tư đạt hiệu quả cao và bền vững Ngược lại, quy hoạch không khoa học và không dự báo đúng sự phát triển sẽ dẫn đến đầu tư kém hiệu quả, gây lãng phí và thất thoát vốn đầu tư XDCB.

Quy hoạch thi công và kế hoạch đầu tư có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản Trong bối cảnh nguồn lực hạn chế, chất lượng kế hoạch càng trở nên quan trọng Việc xây dựng kế hoạch đầu tư trung hạn và dài hạn một cách khoa học sẽ giúp chủ động trong việc huy động và phân bổ vốn đầu tư hợp lý, từ đó tăng hiệu quả sử dụng vốn và hạn chế lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản.

Dự toán chi ngân sách cho đầu tư xây dựng cơ bản được lập dựa trên phân tích khoa học về nguồn thu ngân sách, căn cứ vào thực tế thu ngân sách các năm trước và dự báo tăng thu trong năm hiện tại Chi ngân sách cho đầu tư không được vượt quá mức thu ngân sách dành cho đầu tư, đồng thời phải phù hợp với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương Đối với các địa phương có nguồn thu lớn, việc lập dự toán chi ngân sách và quản lý chi cho đầu tư xây dựng cơ bản sẽ chủ động hơn, không phụ thuộc vào ngân sách trung ương.

Công tác quản lý đầu tư xây dựng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước Hoạt động đầu tư xây dựng trải qua nhiều giai đoạn, từ xem xét chủ trương, chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư cho đến khi kết thúc dự án và đưa vào khai thác Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản liên quan đến nhiều chủ thể quản lý khác nhau, do đó đây là một hoạt động phức tạp, với mỗi giai đoạn đều tác động trực tiếp đến hiệu quả sử dụng vốn cho từng công trình, dự án.

Năng lực tổ chức bộ máy đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả hoạt động xây dựng cơ bản, bao gồm năng lực con người và tổ chức tham gia Trong số các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước, con người quản lý đầu tư có vai trò quyết định, chi phối các yếu tố khác Dù đã có cơ chế chính sách phù hợp, nhưng với năng lực quản lý yếu kém và trách nhiệm không cao của người quyết định đầu tư, công tác quản lý vốn vẫn không đạt hiệu quả mong muốn.

Trong các công trình xây dựng cơ bản, việc phối hợp giữa nhiều đơn vị tham gia là rất quan trọng để đảm bảo tiến độ và chất lượng Các nhà thầu cần nắm vững tổng dự toán và dự toán từng hạng mục trong suốt quá trình thi công Nếu năng lực của nhà thầu xây dựng và nhà thầu tư vấn không đáp ứng yêu cầu của dự án, sẽ dẫn đến kéo dài thời gian đầu tư và gia tăng chi phí, từ đó làm giảm hiệu quả đầu tư.

Nhómnhântốkháchquan

Cơ chế quản lý đầu tư và xây dựng là các quy định của Nhà nước thông qua các cơ quan có thẩm quyền, nhằm quản lý hoạt động đầu tư và xây dựng Một cơ chế quản lý đồng bộ sẽ thúc đẩy nhanh chóng hoạt động đầu tư xây dựng, đồng thời tiết kiệm trong việc quản lý vốn đầu tư cho xây dựng cơ bản Ngược lại, nếu chủ trương đầu tư thường xuyên thay đổi hoặc không phù hợp với thực tế, sẽ làm giảm hiệu quả vốn đầu tư cho xây dựng.

Trong thời gian qua, Chính phủ và các Bộ, ngành đã nỗ lực nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách nhằm phù hợp hơn với điều kiện kinh tế thị trường Tuy nhiên, các chính sách quản lý kinh tế nói chung, cũng như quản lý đầu tư và xây dựng vẫn chưa theo kịp thực tế cuộc sống Do đó, cần tiếp tục cải thiện và hoàn thiện các cơ chế, chính sách này.

Các chính sách kinh tế đóng vai trò quan trọng trong quản lý vốn ngân sách nhà nước (NSNN) cho đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) và ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư Những chính sách này bao gồm định hướng phát triển kinh tế như công nghiệp hóa - hiện đại hóa, ưu đãi đầu tư từ nguồn vốn nước ngoài, chính sách thương mại và tiền lương Đồng thời, các chính sách tài khóa (thuế và chi tiêu của Chính phủ), chính sách tiền tệ (lãi suất và cung ứng tiền), tỷ giá hối đoái, và các chính sách phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ cũng là những công cụ quan trọng trong việc điều tiết kinh tế vĩ mô và vi mô.

Các chính sách kinh tế hợp lý và ổn định sẽ nâng cao quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Điều này đảm bảo cơ cấu đầu tư hợp lý, hài hòa và đủ nguồn lực về tài chính, tín dụng, cũng như nguồn vốn cho cơ quan nhà nước Nhờ đó, nền kinh tế sẽ phát triển theo hướng tích cực, vốn đầu tư được sử dụng hiệu quả, giảm thiểu thất thoát vốn đầu tư.

1.4.2.3 Điềukiệntựnhiênvàkinhtế-xãhộicủa địa phương Điềukiệntựnhiên:Điều ikiện tựnhiêntrênđịabànvớicácđặcđiểmvềđịachất,khí hậu,phân ib ốđịalý cótácđộngnhấtđịnhđếnquảnlývốnđầutưXDCBtừNSNN.Đốivớiđịa ibà n cóđịachấtổnđịnh,vữngchắc,khíhậuthuậnlợichoviệckhảosát,thicôngvàkhôngmấtnhiềuki nhphíxửlýnền im óngcũngnhưviệcvậnchuyểnvậtliệu,máymócphụcvụthicôngđượcthuận itiệ ns ẽgópphầnnângcaohiệuquảsửdụngvốn. Điềukiệnkinhtế- xãhội:Hiệuquảsửdụng ivố nNSNNtrongđầutưXDCBcómốiquanhệchặtchẽvớiđiềukiệnKT- XH.ThôngthườngđiềukiệnKT–

Đời sống của người dân được đảm bảo nhờ nguồn vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản, không chỉ theo kế hoạch mà còn được bổ sung kịp thời Điều kiện kinh tế - xã hội và trình độ dân trí là yếu tố quan trọng để thực hiện hiệu quả công tác giám sát đầu tư, đặc biệt là đối với các công trình công cộng Đồng thời, việc thực hiện các chính sách của nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng cũng thuận lợi cho việc triển khai các dự án đầu tư xây dựng cơ bản.

Cáctiêuchíđánhgiácôngtácquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchn hànước

Thanhtoánvàkiểmsoátthanhtoán vốnđầutưXDCB từNSNN

Nội dung bài viết tập trung vào việc phân tích số vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) mà chủ đầu tư đề nghị thanh toán và tạm ứng Đồng thời, bài viết cũng đề cập đến số vốn XDCB từ NSNN được kho bạc nhà nước chuyển nguồn sang năm sau và kế hoạch vốn bị hủy bỏ Ý nghĩa của nghiên cứu này là để so sánh tỷ lệ (%) giữa mức giải ngân vốn đầu tư XDCB thực hiện so với kế hoạch vốn được giao, cũng như tỷ lệ tạm ứng vốn so với số giải ngân.

Chỉtiêucụthểsau:Vốngiảingân,Vốntạmứng,Tỷlệgiảingân,Tỷlệtạmứng.

QuyếttoánvốnđầutưXDCBtừNSNN

Tìm hiểu về số lượng dự án đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước (NSNN) đã được quyết toán, cùng giá trị vốn đầu tư mà các chủ đầu tư đề nghị Việc này giúp nhận diện số vốn đầu tư XDCB từ NSNN đã được cắt giảm sau khi quyết toán và tỷ lệ giảm so với vốn đầu tư được đề nghị Thông tin này là cơ sở để đánh giá hiệu quả của quá trình đầu tư và đề xuất giải pháp khai thác, sử dụng các dự án, công trình sau khi hoàn thành.

Chỉ tiêu cụ thể: Số dự án được thẩm tra quyết toán, Giá trị đề nghị quyết toán, Giá trịchấpnhậnquyết toán,Giảmtrừ sauquyếttoán,Tỷlệgiảmtrừ (%).

Côngtácgiámsát,thanhtraquảnlý vốn đầutưXDCB từNSNN

Bài viết này tìm hiểu về số lượng đoàn giám sát và thanh tra công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) qua các năm, cùng với số đơn vị bị xử lý qua kiểm tra và giám sát, cũng như số tiền bị xử phạt Ý nghĩa của nghiên cứu này là so sánh tình hình giám sát và kiểm tra quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN qua các năm, nhằm phát hiện ra sai sót và sai phạm trong quá trình quản lý, từ đó chấn chỉnh để nâng cao chất lượng quản lý chi đầu tư XDCB từ NSNN.

Baogồmcácchỉtiêucụthểsau:Sốđoàngiámsát,thanhtracôngtácquảnlývốnđầutưXDCB từ NSNN qua các năm, Số đơn vị bị xử lý qua kiểm tra, giám sát, Số tiền xửphạtquakiểmtra,giámsát

Để đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý vốn đầu tư, cần sử dụng một số chỉ tiêu quan trọng như tình hình nợ đọng vốn đầu tư, chuyển dịch cơ cấu kinh tế thể hiện qua sự thay đổi phần trăm của từng ngành và thành phần kinh tế, cùng với những tác động của việc đầu tư xây dựng cơ bản đến tình hình chính trị, xã hội, quốc phòng và an ninh.

Bàihọckinhnghiệmvềquảnlývốnđầutưxâydựngc ơ bảntừNSNNtạim ộtsốđịa phươngvàbàihọcrútra

Kinh nghiệmcủamột sốđịa phương vềquảnlývốn đầu tưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànướctạihuyện,tỉnh,thànhphố

1.6.1.1 Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của Huyện Vĩnh Tường, tỉnhVĩnhPhúc

Trong quản lý vốn đầu tư XDCB, từ khi được UBND tỉnh phân cấp cho UBND huyện,xãtrênđịa i bànhuyệnđượcquyết i địnhđầutưcácdựánthuộcnguồnngânsáchhuyện, ngânsách i xã(kểcả i nguồn i vốn i hỗtrợtừngânsách i cấptrên i vàcácnguồnhợpphápkhác).

UBND huyện đã giao nhiệm vụ cho các cơ quan liên quan như Phòng Tài chính-Kế hoạch, Phòng Công thương, Ban quản lý dự án đầu tư XDCB huyện và Kho bạc nhà nước huyện để nghiên cứu và đề xuất phương thức quản lý vốn đầu tư XDCB Mục tiêu là đạt hiệu quả cao, hạn chế thất thoát, lãng phí và tránh dàn trải trong việc bố trí vốn đầu tư XDCB.

Vĩnh Tường là một trong những huyện của tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện hiệu quả chủ trương xã hội hóa trong đầu tư xây dựng cơ bản Chủ trương này đã được áp dụng cho các công trình giao thông nông thôn, nhà văn hóa và các dự án hạ tầng khu tái định cư, nhằm nâng cao cơ sở hạ tầng cho người dân Hiện nay, hầu hết các đường liên thôn, đường ngõ, xóm thuộc các xã đã được bê tông hóa, và các xã đều đã xây dựng được nhà văn hóa khang trang Điều này không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn giảm áp lực từ nguồn vốn đầu tư của ngân sách huyện.

Huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc đã tích cực triển khai công tác tuyên truyền về bồi thường thiệt hại và xây dựng đơn giá đền bù giải phóng mặt bằng theo quy định pháp luật Huyện chú trọng giải quyết mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân với quan điểm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" Đồng thời, huyện công khai hóa các quy trình xử lý trong quá trình đầu tư, thúc đẩy cải cách hành chính và nâng cao năng lực quản lý của chính quyền địa phương Vai trò của cán bộ chủ chốt cũng được nâng cao với tinh thần "dám làm dám chịu trách nhiệm" và sẵn sàng đối thoại trực tiếp với công dân.

1.6.1.2 Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của Huyện Vũ Thư, tỉnh TháiBình

Vũ Thư, một trong tám huyện của tỉnh Thái Bình, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của tỉnh Huyện đã tập trung nâng cao quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước, thực hiện quy hoạch xây dựng hợp lý và đảm bảo tính dân chủ trong quá trình phê duyệt Để nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch xây dựng, huyện chú trọng vào nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, đồng thời khuyến khích sự tham gia của chính quyền các cấp Việc xã hội hóa công tác đầu tư và xây dựng, cùng với việc xóa bỏ cơ chế "xin, cho", sẽ giúp nâng cao trách nhiệm và hiệu quả trong quản lý dự án Huyện cũng mở các lớp bồi dưỡng về quản lý dự án đầu tư, giám sát và thanh quyết toán công trình, nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý xây dựng.

NhữngbàihọckinhnghiệmchohuyệnĐồngHỷtrongcôngtácquảnlývốnđầut ư đầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànước

Dựa trên kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCB tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc và huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình, có thể rút ra một số bài học quý giá về công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước Những bài học này sẽ giúp cải thiện hiệu quả sử dụng nguồn vốn và nâng cao chất lượng các dự án đầu tư công.

- Quyhoạch i tổng i thểpháttriểnkinhtế- xãhộiphảiđượclậpvà i phêduyệttrước;trêncơsởnàymớitriểnkhailậpquyhoạchpháttriểnngànhv àquyhoạchxâydựng.

- Xây dựng chiến lược đầu tư dài hạn có tầm nhìn chiến lược đến năm 2025 và hoànthiệnxácđịnhchủtrươngđầu i tưtrunghạnlànhữnggiảipháphếtsứcquantrọngnhằmnângc aohiệu quảsửdụng vốnđầutư xâydựng cơbảntừ NSNNcủahuyện.

- Chi i tiếtvàcông i khaihoácácquytrìnhxửlýcáccôngđoạncủaquátrìnhđầutưđểthúcđẩyc ô n g cu ộ c c ảicách h à n h i chínhvànângcaonănglựcquảnlýcủabộmáychínhquyền địaphương.

- Quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư XDCB bằng nguồn vốn NSNN theohướngnângcaonăng i lựckiểmtra,kiểmtoánvàthanhtracáckhâucóliênquanđếnhoạtđ ộngđầutư vàkiểm soátchiNSNN.

- Khuyến i khíchvàđẩymạnhxãhộihóaviệcđầutưXDCBtrongcáclĩnhbướcđầuhuy độngđượccácnguồnlực,khaithácsứcmạnhtrong i dân,cụthểhóachủtrươngNhà nướcvànhândân i cùnglàm,pháthuydânchủ,đảmbảocôngbằngtrongxãhội.

Tổngquancáccôngtrìnhnghiêncứucóliênquan

TS Phạm Thị Huấn đã thực hiện luận văn vào năm 2015 với chủ đề “Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam” Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, với mục tiêu mang lại hiệu quả cao trong đầu tư và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

- Nângcaochất i lượng,thẩm i định i vàphêduyệt i dựán

- Nângcaotrình i độcán i bộquảnlývốn i đầu i tưXDCB.

TS Đặng Ngọc Viễn Mỹ đã thực hiện đề tài luận văn năm 2014 với tên gọi “Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Ninh Bình” Tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước một cách cụ thể và phân tích chi tiết các chỉ tiêu đánh giá trình độ quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước.

- Chỉtiêu đánhgiá vềhiệu quảkinh tế-xãhội.

Tuynhiêngiải i phápnhằm i tăng i cườngcôngtácquảnlývốnđầutưXDCBtừNSNNmangtính tổngquát,chưanêurõcáccơ quancấphuyện cầnthựchiệnnhữngbiệnphápcụ i thểnào.

Các bài viết và công trình nghiên cứu về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) tại các địa phương đã chỉ ra rằng nguyên nhân chính làm giảm hiệu quả vốn đầu tư là do thất thoát, lãng phí và tiêu cực trong công tác đầu tư Để cải thiện tình hình này, cần có một hệ thống quản lý chặt chẽ và đề xuất các giải pháp mang tính khoa học nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có nghiên cứu nào đưa ra một hệ thống quản lý đầy đủ và có hệ thống để đề xuất các giải pháp mang tính khoa học, đặc biệt cho huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.

Chương 1 của luận văn cung cấp cái nhìn tổng quan về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước, bao gồm các khái niệm liên quan đến đầu tư và vốn đầu tư, cùng với vai trò và nội dung của vốn đầu tư xây dựng cơ bản Tác giả cũng chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ việc quản lý vốn đầu tư XDCB tại tỉnh Vĩnh Phúc và Thái Bình, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm quý giá cho huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.

Vậy,một câu hỏi đặt ra là:Quản lý vốnđầu tưxây dựng cơ bảntừn g â n s á c h

N h à nước dựa trên cơ sở nào? Để rõ hơn về vấn đề này, ta cùng tìm hiểu qua chương2:Thựctrạngcôngtácquảnlývốn đầutư XDCBtừ NSNNởhuyệnĐồngHỷ.

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂYDỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN ĐỒNG HỶTỈNHTHÁINGUYÊN

Kháiquátvềđặcđiểm, kinhtế xãhội huyệnĐồngHỷ

Đặcđiểmđiềukiệntự nhiên

Đồng Hỷ là huyện trung du miền núi thuộc tỉnh Thái Nguyên, nằm ở phía Đông Bắc, cách thành phố Thái Nguyên 3 km qua quốc lộ 1B Huyện giáp với tỉnh Bắc Giang ở phía Đông, huyện Phú Lương ở phía Tây, huyện Phú Bình và thành phố Thái Nguyên ở phía Nam, và huyện Võ Nhai cùng tỉnh Bắc Kạn ở phía Bắc Với tổng diện tích 45.475,52 ha và dân số khoảng 114.300 người, Đồng Hỷ được chia thành 15 đơn vị hành chính, bao gồm các xã như Huống Thượng, Nam Hòa, Tân Lợi, Cây Thị, Hợp Tiến, Khe Mo, Văn Hán, và Hóa.

VănLăng,TânLong,HòaBình,MinhLậpvà2thịtrấn:Trạicau,SôngCầu.

Huyện miền núi và trung du này có địa hình phức tạp với độ cao trung bình khoảng 100m so với mặt biển, thấp dần từ Đông Bắc xuống Tây Nam Điểm cao nhất là xóm Lũng Phượng - Văn Lăng và xóm Mỏ Ba - Tân Long trên 600m, trong khi xã Huống Thượng chỉ cao 20m Khu vực này có nhiều đồi núi, dốc cao và khe suối, cùng với những cánh đồng xen lẫn đồi thấp do mưa lớn gây xói mòn Sản phẩm xói mòn đã bồi tụ tạo thành nhiều cánh đồng lúa nước của huyện Đất canh tác chủ yếu là ruộng bậc thang, trong đó phía Nam huyện có phần đất đai tương đối bằng phẳng.

Khí hậu của huyện Đông Hỷ mang tính đặc trưng của vùng miền núi và trung du, với hai mùa rõ rệt: mùa nóng mưa nhiều từ tháng 4 đến tháng 10 và mùa lạnh mưa ít từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau Nhiệt độ trung bình năm là 24°C, với nhiệt độ cao nhất đạt 29°C và thấp nhất là 17°C Độ ẩm không khí cao nhất vào tháng 3 và tháng 7 là 88%, trong khi thấp nhất vào tháng 2 và tháng 11 là 77%.

Khí hậu nóng ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành nông, lâm nghiệp Nhiệt độ cao cho phép thực hiện nhiều vụ mùa trong một năm mà vẫn đảm bảo vòng sinh trưởng của cây trồng Thêm vào đó, điều kiện mưa ẩm giúp nhiều loại thực vật phát triển mạnh mẽ.

Nhìnc h u n g , đ i ề u k i ệ n t h ờ i t i ế t k h í h ậ u c ủ a h u y ệ n Đ ồ n g H ỷ c ó n h ữ n g đ i ề u k i ệ n thuậnl ợ i c h o s i n h t r ư ở n g , p h á t t r i ể n c ủ a c â y t r ồ n g , v ậ t n u ô i T u y n h i ê n , v ù n g n à y cũngp h ả i c h ị u n h ữ n g t h a y đ ổ i đ ộ t n g ộ c ủ a k h í h ậ u , t h ờ i t h i ế t v à t h ủ y v ă n g â y r a như: lũ lụt, hạn hán, sâu bệnh g â y ả n h h ư ở n g k h ô n g n h ỏ đ ế n p h á t t r i ể n s ả n x u ấ t nông, lâm nghiệp Vì vậy, cần có những giải pháp chủ động phòng, chống thiên tai,đồngt h ờ i k h a i t h á c n h ữ n g đ i ề u k i ệ n t h u ậ n l ợ i n h ằ m n â n g c a o h i ệ u q u ả s ả n x u ấ t nônglâmnghiệp.

Đặcđiểmkinhtế-xãhội

Theo số liệu thống kê của Chi cục Thống kê huyện Đồng Hỷ ở Bảng 2.1 năm 2018 dânsốtrungbìnhcủahuyệnlà114.535người,với tỷlệtăngdânsốtựnhiênlà0,99%.

(Nguồn:NiêngiámThốngkêhuyệnĐồng Hỷ) Đồng Hỷ là một huyện thuần nông nên số lao động nông nghiệp chiếm tỷ lệ khá lớn.Năm

Tính đến năm 2016, số lao động trong lĩnh vực nông nghiệp là 39.090 người, chiếm 59,2% tổng lao động, nhưng đến năm 2018, con số này đã giảm xuống còn 37.526 người, tương đương 55,9% Ngược lại, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp tăng nhanh từ 40,8% năm 2016 lên 44,1% năm 2018 Điều này cho thấy tốc độ đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ, đồng thời diện tích đất nông nghiệp cũng giảm, trong khi việc xây dựng các cụm khu công nghiệp đã thu hút lao động nông nghiệp chuyển sang hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp.

Mức sống của phần lớn nhân dân đã được cải thiện một bước, thu nhập GDP bình quânđầungườinăm2018làkhoảng35đến40triệuđồng.Trongsảnxuấtdoquátrìnhchuyểnđổicơcấukinhtế,s ựpháttriểnnhanhcủacơchếsảnxuấthànghoátrongcácthànhphầnkinhtếnênđờisốngnhândântronghuyệnc ơbảnổnđịnhvàngàymộtnângcao.

Diện tích tự nhiên của huyện Đồng Hỷ là 45.475,52 ha, đứng thứ ba trong tỉnh, chỉ sau huyện Võ Nhai và Đại Từ Mỗi người dân trong huyện có bình quân diện tích đất tự nhiên là 0,49 ha, cao hơn mức trung bình của tỉnh là 0,14 ha/người Cơ cấu sử dụng đất của huyện được thể hiện qua bảng dưới đây.

Bảng2.2Tìnhhìnhsửdụngđấthuyện Đồng Hỷgiai đoạn2016-2018 Đơnvị:ha

45.476 100 45.476 100 45.476 100 ĐấtNôngnghiệp 15.057 33,1 15.267 33,6 15.196 33,4 Đấtcó mặtnướcnuôitrồngthủysản 258 0,6 393 0,9 390 0,9 ĐấtLâmnghiệp 22.129 48,7 22.856 50,3 22.847 50,2 Đấtở 936 2,1 958 2,1 1.059 2,3 Đấtchuyêndụng 4.085 9,0 3.960 8,7 3.990 8,8 Đấtchưasửdụng 3.011 6,6 2.042 4,5 1.995 4,4

Theo bảng 2.2, tổng diện tích đất nông, lâm nghiệp của huyện chiếm tỷ lệ lớn trong tổng diện tích đất tự nhiên Điều này tạo ra tiềm năng lớn cho huyện trong việc thúc đẩy Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng các mô hình liên kết trong chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, đồng thời ứng dụng khoa học và công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp.

Trong những năm gần đây, huyện Đồng Hỷ đã có sự phát triển kinh tế toàn diện, góp phần đáng kể vào sự chuyển biến của bức tranh kinh tế - xã hội địa phương Cụ thể, bảng 2.3 cho thấy sự tăng trưởng kinh tế của huyện Đồng Hỷ trong giai đoạn 2016-2018.

Bảng2.3Tăngtrưởng kinhtếhuyện ĐồngHỷgiaiđoạn2014-2018 Đơnvị:Tỷđồng

Năm2014 Năm2015 Năm2016 Năm2017 Năm2018

-Nông,lâm,thủysản 1.337 22,8 1.379 20,5 1.454 19,9 1.522 19,4 1.598 18,9 -Công nghiệp vàxâydựng 2.890 49,3 3.379 50,2 3.702 50,6 3.988 50,8 4.393 51,9 -Dịchvụ 1.636 27,9 1.970 29,3 2.157 29,5 2.342 29,8 2.481 29,3

Sản xuất nông, lâm, thủy sản trên địa bàn đã đạt được kết quả tích cực, với sự chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng tăng tỷ trọng ngành chăn nuôi và dịch vụ nông nghiệp Cơ cấu cây trồng cũng đang dần chuyển đổi sang những loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm Trong năm 2018, giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản của huyện đạt 1.598 tỷ đồng, tăng 4,67% so với năm 2017.

Trong những năm gần đây, sản xuất công nghiệp và xây dựng đã có sự phục hồi và phát triển mạnh mẽ, với các doanh nghiệp chủ động đầu tư, đổi mới công nghệ và tìm kiếm thị trường tiêu thụ Những lĩnh vực nổi bật của địa phương như chế biến quặng sắt, vật liệu xây dựng, lâm sản và nông sản, đặc biệt là sản phẩm chè, đã đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng này Chính quyền các cấp cũng đã tích cực hỗ trợ doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, giúp giá trị sản xuất công nghiệp và xây dựng của huyện tăng từ 2.890 tỷ đồng năm 2014 lên 4.393 tỷ đồng năm 2018.

Ngành dịch vụ đang trải qua tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ, với giá trị sản xuất đạt 2.481 tỷ đồng vào năm 2018 Sự gia tăng này chủ yếu do sự chú trọng phát triển lĩnh vực dịch vụ, cùng với việc nâng cấp và xây mới kết cấu hạ tầng, thu hút nhiều thành phần kinh tế tham gia, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của người dân.

Trong thời gian qua, huyện Đồng Hỷ đã có những bước tiến quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa, nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước cùng sự chỉ đạo của các cấp Từ năm 2014 đến nay, tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng đã tăng từ 49,3% lên 51,9%, trong khi thương mại dịch vụ cũng tăng từ 27,9% lên 29,3% Ngược lại, tỷ trọng nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 22,8% xuống còn 18,9% Quá trình này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của các thành phần kinh tế mà còn khuyến khích kinh tế hộ gia đình và kinh tế tư nhân.

CơquanquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànướcởhuyệnĐ ồngHỷ

Hội đồng nhân dân huyện Đồng Hỷ là cơ quan quyền lực nhà nước cấp huyện, có nhiệm vụ quyết định các vấn đề quan trọng của huyện Cơ quan này thực hiện phê duyệt dự toán ngân sách và phương án phân bổ ngân sách cấp huyện, bao gồm danh mục các dự án đầu tư và kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản Đồng thời, Hội đồng cũng phê duyệt quyết toán ngân sách cấp huyện theo trình bày của Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ.

Trong quản lý ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Đồng Hỷ, UBND huyện đóng vai trò là cơ quan hành pháp cấp huyện, vừa là người quyết định đầu tư, vừa là chủ đầu tư cho các dự án UBND huyện có nhiệm vụ tổng hợp và phân bổ dự toán ngân sách cho các cơ quan, đơn vị và xã, thị trấn, đồng thời giao kế hoạch chi tiết cho từng chủ đầu tư sau khi được HĐND huyện phê chuẩn Ngoài ra, UBND huyện cũng quyết định phê duyệt dự án đầu tư, kế hoạch đấu thầu, kết quả đấu thầu, chỉ định thầu và phê duyệt quyết toán vốn đầu tư cho các dự án thuộc quyền quyết định của mình.

Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Đồng Hỷ đóng vai trò quan trọng trong việc thẩm định dự án đầu tư, tổng hợp dự toán ngân sách và kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) Ngoài ra, phòng còn thực hiện thẩm tra phương án phân bổ kế hoạch vốn và dự toán ngân sách hàng năm, cũng như thẩm tra quyết toán vốn đầu tư và quyết toán ngân sách cấp huyện hàng năm trước khi trình UBND huyện.

Công tác cấp phát và thanh toán vốn đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện đượcthựchiệnthôngquaKBNNhuyệnĐồng Hỷ.

TìnhhìnhsửdụngvốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànướcởhuyệ nĐồngHỷgiaiđoạnnăm2014–2018

Hội đồng nhân dân huyện Đồng Hỷ là cơ quan quyền lực nhà nước cấp huyện, có nhiệm vụ quyết định các vấn đề quan trọng của huyện Cơ quan này thực hiện phê duyệt dự toán ngân sách cấp huyện, bao gồm danh mục các dự án đầu tư và kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản Đồng thời, Hội đồng cũng phê duyệt quyết toán ngân sách cấp huyện do Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ trình.

Trong quản lý ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Đồng Hỷ, UBND huyện đóng vai trò là cơ quan hành pháp cấp huyện, vừa là người quyết định đầu tư vừa là chủ đầu tư cho các dự án UBND huyện có trách nhiệm tổng hợp và phân bổ dự toán ngân sách cho các đơn vị trực thuộc và các xã, thị trấn, đồng thời giao kế hoạch chi tiết cho từng chủ đầu tư sau khi được HĐND huyện phê chuẩn Ngoài ra, UBND huyện cũng quyết định phê duyệt dự án đầu tư, kế hoạch đấu thầu, kết quả đấu thầu, chỉ định thầu và phê duyệt quyết toán vốn đầu tư cho các dự án mà mình quyết định.

Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện đóng vai trò quan trọng trong việc thẩm định dự án đầu tư và tổng hợp dự toán ngân sách Nơi đây cũng thực hiện tổng hợp kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB), thẩm tra phương án phân bổ kế hoạch vốn và dự toán ngân sách hàng năm Bên cạnh đó, phòng còn có nhiệm vụ thẩm tra quyết toán vốn đầu tư và quyết toán ngân sách cấp huyện hàng năm trước khi trình UBND huyện Đồng Hỷ.

Công tác cấp phát và thanh toán vốn đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện đượcthựchiệnthôngquaKBNNhuyệnĐồng Hỷ.

2.1.4 Tìnhhình sửd ụ n g vốn đầ ut ư x ây dựng cơ b ản từ ng ân sá ch N h à n ước ở huyệnĐồngHỷgiaiđoạn năm2014–2018

Trong giai đoạn 2014-2018, huyện Đồng Hỷ đã thu hút khoảng 829.997 triệu đồng từ nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) do ngân sách nhà nước (NSNN) cấp Tuy nhiên, tổng nguồn vốn đầu tư này có xu hướng giảm dần qua các năm.

Bảng 2.4 Tình hình vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN ở huyện Đồng

Năm2014 Năm2015 Năm2016 Năm2017 Năm2018

Ngânsáchtỉnh 137.574 62,2 132.979 60,8 78.630 58,4 75.719 58,3 72.511 57,8 Ngânsáchtỉnh phâncấp 38.451 17,4 40.119 18,3 23.732 17,6 18.374 14,1 18.451 14,7 Ngânsách huyện 45.234 20,4 45.653 20,9 32.218 23,9 35.806 27,6 34.546 27,5

Trong 5 năm từ năm 2014 -2018, tổng số vốn ngân sách huyện được sử dụng cho hoạtđộng đầu tư XDCB thì nguồn vốn ngân sách tỉnh quản lý đối với các công trình, dự ándo UBND huyện làm chủ đầu tư từ năm 2014 đến năm 2018: 497.413 triệu đồng.Nguồn vốn XDCB cân đối cho ngân sách huyện, được UBND tỉnh giao cân đối trongthời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn năm 2014-2018 là 139.127 triệu đồng Ngoài ratỉnh phân bổ có mục tiêu cho huyện để thực hiện các chương trình, dự án Tổng nguồnvốnđầutư XDCBngânsáchtỉnhphânbổchohuyện là:193.457 triệuđồng.

Nguồn vốn ngân sách huyện bao gồm các yếu tố như tăng thu ngân sách, thu từ sử dụng đất, kết dư ngân sách, huy động đóng góp và các nguồn vốn khác cho đầu tư xây dựng cơ bản Việc quản lý đầu tư được thắt chặt hơn, cùng với trách nhiệm trong xử lý nợ cơ bản, đã dẫn đến việc lập dự án được cân nhắc kỹ lưỡng Nguồn vốn đầu tư hiện nay có xu hướng phụ thuộc nhiều vào chi tiết của ngân sách cấp trên.

Trong giai đoạn 2014-2018, huyện Đồng Hỷ đã đầu tư ngân sách nhà nước vào nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó giao thông, kết cấu hạ tầng và giáo dục là những lĩnh vực nhận được nguồn vốn lớn nhất Những khoản đầu tư này nhằm thúc đẩy tiến độ thực hiện chương trình Nông thôn mới, đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân và tạo cơ sở vật chất cần thiết cho sự phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.

Bảng 2.5 Các dự án đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN huyện Đồng

Năm2014 Năm2015 Năm2016 Năm2017 Năm2018 Tổngcộng

Với nhu cầu đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) ngày càng tăng để phục vụ các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, tình trạng nợ đọng vốn đầu tư XDCB cũng gia tăng cả về số lượng và giá trị công trình tại huyện Đồng Hỷ Theo báo cáo của Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Đồng Hỷ, tổng nợ XDCB tính đến ngày 31/01/2019 là 81 tỷ đồng, phản ánh thực trạng cấp bách trong việc quản lý và sử dụng nguồn vốn đầu tư tại 16 xã trong huyện.

Các xã Văn Hán, Quang Sơn, Hợp Tiến và thị trấn Trại Cauc đang đối mặt với tình trạng nợ đọng vốn đầu tư xây dựng cơ bản cao Trên thực tế, số nợ này có thể lớn hơn do một số công trình đã hoàn thành nhưng chưa lập hồ sơ nghiệm thu.

Trong những năm gần đây, việc đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng tại huyện đã mang lại nhiều lợi ích kinh tế xã hội, nhưng cũng tạo ra gánh nặng nợ nần cho các xã, đặc biệt là các xã nông thôn mới Nợ xây dựng cơ bản ở những xã này thường cao hơn do tập trung hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới, dẫn đến tình trạng nợ chồng chất Việc đầu tư ồ ạt trong những năm trước đã làm gia tăng áp lực tài chính, trong khi nguồn thu từ quyền sử dụng đất ngày càng hạn chế và quỹ đất giảm dần Do đó, việc cân nhắc giữa hiệu quả đầu tư và khả năng trả nợ công là điều rất quan trọng.

Thực hiện Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND ngày 15/2/2017 của UBND tỉnh Thái Nguyên, quy định về quản lý dự án đầu tư và xây dựng, cũng như quản lý đấu thầu sử dụng vốn nhà nước trên địa bàn tỉnh Quyết định này nêu rõ việc phân cấp quản lý đầu tư và xây dựng, trong đó các dự án có tổng mức đầu tư dưới 5 tỷ đồng và các dự án không có cấu phần xây dựng với tổng mức đầu tư dưới 1 tỷ đồng sẽ được phân cấp công tác thẩm định và phê duyệt quyết định đầu tư.

UBND các huyện, thị xã, thành phố Nhờ đó,giảmđượcphần ilớn khốilượngcôngtácthẩmđịnhcủacácsởxâydựngchuyênngành đốivớicácdựánthuộcthẩmquyềnquyếtđịnhcủaUBNDcác huyện,thịxã,thành i phố.Riên g iđối vớicôngtácphêduyệtchủtrươngđầu it ưcủatoànbộcáccôngtrình,dựánthuộcthẩm quyền quyếtđịnhUBNDtỉnh.

Quy định phân cấp đã tạo điều kiện cho các địa phương chủ động hơn, giảm thiểu tình trạng xin - cho, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng cơ bản Lãnh đạo địa phương được trao quyền tự quyết trong việc sử dụng kinh phí cho các dự án dưới 5 tỷ đồng, đi kèm với trách nhiệm rõ ràng từ khâu đầu tư, lập danh mục dự án, đến thực hiện và đánh giá hiệu quả Tỉnh Thái Nguyên mong muốn giảm thiểu tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí và kém chất lượng, đồng thời từng bước xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản, không để phát sinh thêm nợ mới.

Việc phân cấp quản lý vốn đầu tư công đã tạo điều kiện cho các địa phương, bao gồm huyện Đồng Hỷ, chủ động và linh hoạt hơn trong phát triển kinh tế - xã hội Điều này yêu cầu mỗi địa phương cần nỗ lực tối ưu hóa việc bố trí và sử dụng vốn đầu tư, đảm bảo quyết định đầu tư chính xác và quản lý nguồn vốn hiệu quả, nhằm đáp ứng mong đợi của tỉnh và người dân.

ThựctrạngcôngtácquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừngânsáchNhànướ cởhuyệnĐồng Hỷ

KếhoạchphânbổvốnđầutưXDCBtừ NSNN

Hàngnăm,căncứvàotiếnđộvàmụctiêuthựchiện cdự án,chủđầutưlậpkếhoạchvốnđầutưcủadựán gửiphòngTàichính–

Huyện Đồng Hỷ đang thực hiện kế hoạch tổng hợp để xây dựng phương án phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho năm kế hoạch Dựa trên khả năng về nguồn vốn và nhu cầu đầu tư cho các công trình, Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện sẽ tham mưu xây dựng phương án này trình UBND và HĐND huyện phê duyệt Sau khi được phê duyệt, vốn sẽ được phân bổ cho các xã và các ban ngành liên quan để thực hiện kế hoạch đã được phê duyệt.

Dựa trên Nghị quyết được phê duyệt bởi HĐND huyện, UBND huyện đã ban hành Quyết định phân bổ kế hoạch vốn đầu tư cho từng dự án trong phạm vi quản lý, đảm bảo tuân thủ các quy định và phù hợp với kế hoạch hàng năm.

Sau khi Sở Tài chính thẩm tra và chấp thuận việc phân bổ vốn, UBND huyện Đồng Hỷ sẽ giao chỉ tiêu kế hoạch cho các chủ đầu tư Các chủ đầu tư cần gửi kế hoạch này đến Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện và Kho bạc Nhà nước huyện Đồng Hỷ để theo dõi, làm căn cứ kiểm soát và thanh toán giá ngân vốn đầu tư XDCB.

Bảng 2.6 Tổng hợp kế hoạch chi đầu tư XDCB từ NSNN huyện Đồng Hỷ giai đoạn2014-2018

Qua bảng 2.6 về kế hoạch chi đầu tư XDCB từ NSNN cho thấy dự toán chi đầu tưXDCBquacácnămtừ 2014-

Từ năm 2014 đến năm 2018, vốn đầu tư công đã giảm mạnh từ 240.100 triệu đồng xuống còn 129.980 triệu đồng, phản ánh chủ trương thắt chặt chi tiêu công của Chính phủ Điều này đã dẫn đến việc cắt giảm đầu tư vào các dự án xây dựng cơ bản ở các địa phương Tỷ lệ vốn đầu tư thực hiện hàng năm không đạt kế hoạch, với tỷ lệ bình quân các năm chỉ đạt 93%.

Trong năm kế hoạch, Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện sẽ phối hợp với Kho bạc nhà nước, các chủ đầu tư và đơn vị được giao dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản để rà soát tiến độ, mục tiêu dự án và tình hình giải ngân Mục tiêu là tham mưu cho UBND huyện trình HĐND huyện điều chỉnh kế hoạch vốn trong kỳ họp giữa năm Đối với các dự án đã bố trí vốn đầu tư từ các nguồn thu tiền sử dụng đất, nếu không hoàn thành kế hoạch, sẽ thực hiện điều chỉnh giảm tương ứng để đảm bảo cân đối ngân sách Trong giai đoạn 2014-2018, đã có 19 dự án được thực hiện.

Từ năm 2014 đến năm 2018, có tổng cộng 21 dự án được bố trí vốn từ nguồn thu sử dụng đất, với số tiền điều chỉnh giảm lên tới 25.627 triệu đồng do không hoàn thành kế hoạch thu Cụ thể, năm 2014 có 4 dự án, năm 2015 có 7 dự án, năm 2016 có 5 dự án, năm 2017 có 2 dự án và năm 2018 có 3 dự án Huyện đã điều chỉnh kế hoạch vốn cho các dự án không thể thực hiện sang các dự án khác có khả năng thực hiện nhưng chưa được bố trí đủ vốn, tổng cộng là 27 dự án.

Trong bối cảnh kinh tế gặp nhiều khó khăn, nguồn vốn đầu tư ngày càng hạn chế, UBND huyện Đồng Hỷ đã chủ động rà soát danh mục dự án đầu tư, thực hiện đình hoãn hoặc giãn tiến độ các dự án không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp Mục tiêu là nâng cao chất lượng đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, nhằm thích ứng với tình hình thực tế và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.

Năm 2018, UBND huyện Đồn Hỷ đã thực hiện quyết định hoãn 21 dự án không có hiệu quả hoặc hiệu quả thấp Chất lượng lập và phân bổ kế hoạch đã được cải thiện, đảm bảo tính chính xác và sát với tiến độ thực hiện dự án Trong 5 năm qua, tổng số dự án được lập và phân bổ vốn là 490 dự án với tổng vốn thực hiện đạt 829 tỷ đồng Các dự án chủ yếu thuộc nhóm C, không có dự án nhóm A, B, do danh mục đầu tư chủ yếu là các dự án vừa và nhỏ Đồng thời, huyện cũng đã tích cực rà soát, cắt giảm và điều chuyển nguồn đầu tư nhằm sử dụng hiệu quả, chống thất thoát và lãng phí theo tinh thần Nghị quyết số 11/NQ.

Vào ngày 24/2/2011, Chính phủ đã thực hiện rà soát và cắt giảm 32 công trình không triển khai đúng tiến độ trong giai đoạn 2014-2018, đồng thời điều chuyển vốn của 7 dự án bố trí sai kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được phê duyệt Ngoài ra, cũng có 15 dự án bị chậm tiến độ thi công đã được điều chuyển vốn Tình hình bố trí vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước huyện Đồng Hỷ cũng cần được xem xét kỹ lưỡng.

Cơ cấu chi đầu tư xây dựng cơ bản của huyện Đồng Hỷ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng ngân sách toàn huyện, tuy nhiên, tốc độ chi đầu tư không đồng đều qua các năm Vốn đầu tư xây dựng cơ bản đã được bố trí giảm dần, nguyên nhân chính là do chính sách thắt chặt đầu tư công theo Chỉ thị 1792/CT-TTg ngày 15/10/2010 của Thủ tướng, dẫn đến việc kiểm soát chặt chẽ vấn đề đầu tư công.

XDCB từ NSNN trên địa bàn huyệnĐồngHỷthựchiệnquacácnămđượcthểhiệnquabảngsau:

Bảng 2.7 Tình hình bố trí vốn đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn huyện Đồng

Năm2014 Năm2015 Năm2016 Năm2017 Năm2018 Tổng

(Nguồn: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Đồng Hỷ)Bảng số liệu trên cho thấy tổng chi đầu tư XDCB của huyện Đồng Hỷ trong 5 năm(2014 - 2018) thực hiện là

891.986 triệu đồng, chiếm tỷ trọng bình quân là 28,2% tổngchingânsách của huyện Đồng Hỷ.

Thực hiện chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 10/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ, huyện Đồng Hỷ đã ưu tiên phân bổ vốn cho công tác thanh toán nợ đọng XDCB và các công trình chuyển tiếp, nhằm tránh tình trạng đầu tư dàn trải Qua các năm, tỷ lệ kế hoạch vốn cho các dự án mới đã giảm dần do chính sách thắt chặt quản lý đầu tư, buộc các chủ đầu tư phải tập trung vào công tác quản nợ XDCB Kế hoạch vốn cho các dự án mới vẫn chiếm tỷ lệ khá cao trong tổng các dự án đầu tư, với mức bình quân 5 năm đạt 36,2%.

Bảng 2.8 Kế hoạch phân bổ vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại huyện Đồng Hỷ giai đoạn2014–2018 Đơnvịtính:triệu đồng

Chỉtiêu Năm2014 Năm2015 Năm2016 Năm2017 Năm2018

XDCB 86.158 38,9 70.436 32,2 80.532 59,8 54.911 42,3 61.514 49,0 Côngtrình chuyểntiếp 35.686 16,1 51.406 23,5 19.783 14,7 25.129 19,3 28.555 22,8 Đầutưcông trìnhmới 99.415 44,9 96.909 44,3 34.265 25,5 49.849 38,4 35.439 28,2

Nguồn kinh phí cho đầu tư xây dựng cơ bản huyện Đồng Hỷ hiện còn hạn hẹp và gặp nhiều khó khăn, dẫn đến tình trạng thiếu vốn thanh toán cho các dự án Nhiều dự án kéo dài thời gian hoàn thành do thiếu vốn thi công, trong khi việc phân bổ vốn đầu tư vẫn còn dàn trải và thiếu tập trung Công tác quy hoạch chưa gắn kết chặt chẽ với kế hoạch vốn đầu tư, khiến nhiều công trình phải kéo dài trên 3 năm, dẫn đến chậm bàn giao và đưa công trình vào sử dụng, từ đó chưa phát huy được hiệu quả kinh tế xã hội.

Bảng2.9 Cơcấu vốnđầutưXDCBtừNSNNchiatheocác ngành Đơnvịtính:Tỷđồng

Nộidung Năm2014 Năm2015 Năm2016 Năm2017 Năm2018

Năm 2018, việc thực hiện đầu tư theo Thông tư số 08/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính đã tập trung vào quản lý và thanh toán vốn đầu tư từ ngân sách Phân tích từ bảng 2.9 cho thấy, huyện Đồng Hỷ chủ yếu ưu tiên đầu tư vào xây dựng cơ sở giáo dục và hệ thống giao thông, với tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản lên đến 523 tỷ đồng, chiếm 63,2% tổng chi đầu tư của huyện Điều này phản ánh rõ ràng chủ trương của huyện trong việc chú trọng đầu tư cho giáo dục và phát triển hạ tầng giao thông, nhằm thúc đẩy kinh tế xã hội địa phương thông qua việc cải thiện các tuyến đường liên xã, đường trục xã và trục thôn.

Trong giai đoạn 2014-2018, huyện đã đầu tư 362 tỷ đồng cho 214 công trình giao thông và kết cấu hạ tầng, chiếm 43,7% tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản Đến nay, 65 tuyến đường dài khoảng 120,3km đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, cùng với 11 tuyến đường đang trong quá trình triển khai với tổng chiều dài 19,6km Cơ sở hạ tầng được cải tạo, nâng cấp và mở rộng, đặc biệt là các công trình chỉnh trang đô thị Đồng Hỷ, bao gồm xây dựng hệ thống hoa viên, cây xanh dọc các trục đường giao thông và các khu tái định cư.

Giữa giai đoạn 2014 – 2018, huyện Đồng Hỷ đã đầu tư 161 tỷ đồng cho 95 công trình giáo dục, chiếm 19,4% tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản Nhờ đó, hạ tầng giáo dục tại huyện ngày càng được củng cố và phát triển, với hệ thống trường học được xây dựng và phân bổ hợp lý theo địa lý và dân cư Hiện tại, toàn huyện có 48 trường từ Mầm non đến Trung học phổ thông.

(39 trường công lập và 09 trường tư thục) với 15 trường đạtchuẩnquốcgia.

ThanhtoánvốnđầutưXDCBtừNSNN

Tiền tạm ứng cho các dự án được quy định theo Nghị định số 37/2015/NĐ-CP và phải được thỏa thuận giữa chủ đầu tư và nhà thầu trong hợp đồng kinh tế Đối với hợp đồng có giá trị trên 1 tỷ đồng, yêu cầu có bảo lãnh tạm ứng, có hiệu lực cho đến khi thu hồi hết số tiền tạm ứng Việc thu hồi tiền tạm ứng bắt đầu ngay khi thanh toán khối lượng hoàn thành lần đầu và kết thúc khi khối lượng hoàn thành đạt 80% giá trị hợp đồng Đối với công việc giải phóng mặt bằng, chủ đầu tư phải làm thủ tục thanh toán và thu hồi tạm ứng trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày chi trả cho người thụ hưởng.

Trong thời gian qua, Kho bạc Nhà nước huyện Đồng Hỷ đã thực hiện việc tạm ứng vốn cho các đơn vị thi công dựa trên dự toán công trình và các điều khoản thanh toán trong hợp đồng Điều này nhằm đảm bảo tiến độ giải ngân chung của huyện, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị thi công trong việc thanh toán vốn.

Trong giai đoạn 2014-2018, tổng mức tạm ứng đạt 244.694 triệu đồng, chiếm 29,5% kế hoạch vốn Tuy nhiên, số tiền tạm ứng chưa thu hồi theo chế độ lên tới 74.971 triệu đồng, tương đương 9% số giải ngân, cho thấy rằng vốn tạm ứng chưa được sử dụng hiệu quả và nhiều công trình nghiệm thu vẫn chưa hoàn thành đúng tiến độ hợp đồng.

Bảng 2.10Tình hình tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN qua

Năm Kế hoạch vốntrongnăm Giá trị tạmứng

Tỷlệtạmứngch ưa thu hồi/KHV(%)

Trong thời gian vừa qua, việc tạm ứng tại các dự án thực hiện cao hơn nhiều so với trước đây Việc không khống chế mức tạm ứng tối đa và ứng vốn cao hơn đã gây ra những hệ lụy Tạm ứng cao giúp các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, nhưng cũng làm cho công tác giải ngân vốn tăng cao và góp phần không nhỏ vào việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp Tuy nhiên, việc tạm ứng quá cao có thể dẫn đến tình trạng các nhà thầu chiếm dụng vốn nhà nước và sử dụng vào những mục đích khác, gây lãng phí vốn.

Việc tăng mức tạm ứng cho nhà thầu tại các hợp đồng xây lắp ở huyện Đồng Hỷ trong những năm qua đã tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn tài chính cho các nhà thầu, giúp đẩy nhanh tiến độ thi công và đáp ứng tiến độ giải ngân chung của huyện Tuy nhiên, nếu tỷ lệ tạm ứng quá cao có thể gây sức ép đối với các chủ đầu tư và cơ quan quản lý vốn Các chủ đầu tư sẽ gặp khó khăn khi phải thu hồi tiền tạm ứng trong trường hợp nhà thầu đã ký hợp đồng nhưng không triển khai thi công, dẫn đến việc phải thay nhà thầu mới Do đó, các chủ đầu tư và ban quản lý dự án cần rà soát lại toàn bộ công tác tạm ứng vốn theo hợp đồng, yêu cầu nhà thầu cung cấp bảo lãnh tạm ứng để đảm bảo khả năng thu hồi tiền tạm ứng trong trường hợp rủi ro xảy ra.

Việc thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản được thực hiện theo Thông tư số 08/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 của Bộ Tài chính, hướng dẫn quản lý và thanh toán vốn đầu tư từ ngân sách Hiện nay, các điều kiện tạm ứng vốn đã được quy định rõ ràng, giúp thu hồi tạm ứng ngay từ lần thanh toán đầu tiên, khắc phục tình trạng chậm thanh toán cho nhà thầu Doanh nghiệp xây dựng sau khi hoàn thành công trình sẽ lập hồ sơ thanh toán giai đoạn để trả các chi phí đã ứng trước cho nhà thầu Tuy nhiên, trong những năm qua, tình hình kinh tế khó khăn và việc cắt giảm đầu tư công đã khiến nhiều công trình dở dang bị ngừng thanh toán, gây khó khăn cho doanh nghiệp và giảm tiến độ thực hiện.

Kế hoạch vốn của chủ đầu tư được theo dõi qua hệ thống TABMIS, giúp dễ dàng trong việc thanh toán và báo cáo Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện phối hợp với kho bạc nhà nước huyện tổ chức giao ban hàng quý để đánh giá thực trạng và tìm giải pháp khắc phục khó khăn, từ đó đẩy nhanh tiến độ giải ngân và nâng cao chất lượng kiểm soát thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản Hồ sơ thanh toán XDCB sẽ được kiểm soát và trình lãnh đạo phụ trách, sau đó chuyển đến bộ phận kế toán để tiến hành thanh toán.

Khó khăn trong việc kiểm soát thanh toán tại Đồng Hỷ đã được khắc phục hiệu quả thông qua việc quản lý hồ sơ ban đầu và kiểm soát chi tiết từng lần thanh toán, tạm ứng cũng như chi quyết toán các công trình được phê duyệt Kết quả thanh toán và giải ngân vốn đầu tư đạt trung bình 93,6% so với tổng kế hoạch vốn, nhờ vào yêu cầu hàng năm từ UBND huyện đối với các Chủ đầu tư cam kết hoàn thành giải ngân Trong trường hợp không sử dụng hết kế hoạch vốn, UBND huyện sẽ chỉ đạo chuyển nguồn vốn sang công trình khác nhằm đảm bảo tỷ lệ giải ngân đạt 100%.

Trong năm, việc thanh toán vốn đầu tư không đồng đều, với khối lượng xây dựng cơ bản hoàn thành thanh toán trong quý I và quý II đạt thấp, chủ yếu tập trung vào các tháng cuối năm, chiếm 70% giá trị thanh toán cả năm Vẫn còn một lượng vốn xây dựng cơ bản tồn đọng trong ngân sách chưa được thanh toán, phải chuyển sang năm sau hoặc hủy bỏ Một số công trình sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh quản lý vẫn chưa giải ngân hết 100% kế hoạch vốn và bị UBND tỉnh thu hồi Theo thống kê của phòng Tài chính – Kế hoạch huyện, trong giai đoạn 2014 – 2018, có 07 công trình không hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn, với tổng giá trị 501 triệu đồng.

Bảng 2.11Tình hình thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản qua

Bảng 2.11 trình bày tình hình thanh toán vốn đầu tư XDCB của huyện Đồng Hỷ từ năm 2014-2018 với tổng số vốn giải ngân đạt 776.768 triệu đồng, tỷ lệ giải ngân bình quân 93,6% so với kế hoạch Tỷ lệ này cho thấy huyện đã chú trọng vào công tác giải ngân và cải cách hành chính tại Kho bạc Nhà nước đã được cải thiện Hiện nay, các điều kiện tạm ứng vốn được quy định rõ ràng, và việc thu hồi tạm ứng được thực hiện ngay từ đợt thanh toán đầu tiên, giúp khắc phục tình trạng chậm thanh toán vốn cho nhà thầu.

Các công trình được triển khai đã được thi công theo tiến độ và hồ sơ thanh toán, nghiệm thu khối lượng hoàn thành được lập kịp thời Tuy nhiên, một số công trình không được thanh toán đúng tiến độ do chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng, năng lực hạn chế của nhà thầu và một số thủ tục hành chính trong xây dựng còn chậm Ngoài ra, một số công trình vẫn chưa được thanh toán hết khối lượng nghiệm thu vì cần giữ lại để chờ quyết toán và bảo hành công trình.

Do số lượng các công trình, dự án nhiều, khối lượng vốn đầu tư dành cho XDCB ởhuyệnĐồngHỷcao.BởivậycôngtáctạmứngvàthanhtoánvốnđầutưởhuyệnĐồngHỷhiệnnaycũn gđanggặpphảinhữngkhókhănnhấtđịnh,cụthểnhư:

Việc thay đổi thường xuyên các văn bản hướng dẫn trong công tác quản lý, giám sát và đánh giá vốn đầu tư xây dựng cơ bản đã tạo ra những khó khăn lớn cho các cơ quan thực hiện, đặc biệt là trong việc xử lý các dự án và công trình chuẩn bị thẩm định quyết toán, tạm ứng Đây được xem là thách thức lớn nhất trong công tác tạm ứng và thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Đồng Hỷ.

- Có hiện tượng chạy tạm ứng vào cuối năm (trước 25/12) để tránh bị xem xét điềuchuyểnhoặccắtbớtnguồnvốnchocácdựánkháckhichưacókhốilượngđểthanhtoán.

Để hoàn ứng nguồn vốn tạm ứng cho các công trình còn chậm, các chủ đầu tư cần thực hiện khối lượng công việc một cách nhanh chóng Mặc dù hình thức tạm ứng được giải ngân khá lớn, nhưng tiến độ hoàn ứng vẫn còn chậm Đặc biệt, một số dự án gặp khó khăn do các nhà thầu đã ứng vốn nhưng không thể thi công do vướng mắc trong việc giải phóng mặt bằng.

Một số công trình của nhà thầu không đủ khả năng thi công nhưng vẫn tồn tại số dư tạm ứng Mặc dù chưa có khối lượng hoàn trả, chủ đầu tư vẫn chưa áp dụng biện pháp cụ thể và kiên quyết để thu hồi số tiền này.

QuyếttoánvốnđầutưXDCBtừNSNN

Công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB theo niên độ ngân sách được thực hiện theo Thông tư số 342/2016/TT-BTC và Thông tư số 85/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính, yêu cầu các xã, thị trấn báo cáo quyết toán vốn đầu tư hàng năm Đối với quyết toán dự án hoàn thành, thực hiện theo Thông tư 09/2016/TT-BTC, các công trình có vốn từ ngân sách xã, thị trấn sẽ được quyết toán tại Sở Tài chính hoặc Phòng Tài chính huyện Công tác thẩm tra quyết toán thường diễn ra tại Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, nơi UBND huyện Đồng Hỷ chỉ đạo thành lập tổ thẩm tra với 06 biên chế, nhằm phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành trước khi trình UBND huyện.

Sau khi hoàn thành các dự án, các đơn vị quản lý sẽ lập báo cáo quyết toán theo mẫu quy định và đối chiếu số liệu với Kho bạc Nhà nước huyện Báo cáo này sau đó được gửi đến tổ quyết toán của Phòng Tài chính - Kế hoạch Đối với các dự án được UBND huyện phê duyệt, quyết toán sẽ do UBND huyện ban hành quyết định, trong khi các dự án do xã, thị trấn phê duyệt sẽ do UBND xã, thị trấn ra quyết định dựa trên biên bản thẩm tra quyết toán của Phòng Tài chính - Kế hoạch.

Thực hiện chỉ đạo quyết liệt của UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch chủ trìcùngp h ố i h ợ p v ớ i c á c n g à n h , c á c c ấ p r à s o á t c ô n g t r ì n h , đ ố c t h ú c c á c c h ủ đ ầ u t ư hoànt h à n h h ồ s ơ q u y ế t t o á n H à n g n ă m , r à s o á t s ố l ư ợ n g d ự á n t ồ n đ ọ n g , đ ố i c h i ế u với Kho bạc nhà nướcđ ể t h ô n g b á o c h o c á c đ ơ n v ị t i ế n h à n h q u y ế t t o á n c á c c ô n g trìnhhoànthành.

Sau khi hoàn thành, nhiều công trình đã được bàn giao và đưa vào sử dụng nhưng chưa hoàn tất hồ sơ quyết toán theo quy định pháp lý Theo thống kê của phòng Tài chính – Kế hoạch huyện, trong tổng số 461 công trình đã hoàn thành, chỉ có 427 dự án hoàn tất hồ sơ quyết toán với tổng giá trị 666.045 triệu đồng Hiện có 16 dự án đã nộp hồ sơ chờ phê duyệt, trong khi 18 dự án vẫn chưa nộp hồ sơ quyết toán.

Các công trình lập và thẩm định được phê duyệt quyết toán vốn XDCB từ NSNN giaiđoạn2014-2018là427công trình,tổnggiátrị quyếttoán666.895triệuđồng.

Bảng 2.12 Kết quả thực hiện công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB từ NSSN tạihuyệnĐồngHỷgiaiđoạn2014–2018

Tỷ lệ giảm trừ (Giá trị giảmtrừ/Giátrịđềnghịquyếttoá n)

Qua quá trình thẩm tra quyết toán, Kho bạc Nhà nước huyện Đồng Hỷ đã cắt giảm giá trị đề nghị quyết toán của 38 công trình, góp phần tiết kiệm ngân sách Nhà nước.

830 triệu đồng chỉ chiếm 0,13% giá trị đề nghị quyết toán Theo quy định, công tác phê duyệt quyết toán vốn đầu tư hoàn thành chỉ kiểm tra trên hồ sơ do chủ đầu tư cung cấp mà không tiến hành kiểm tra khối lượng thực tế Việc kiểm soát khối lượng cắt giảm so với thực tế là rất hạn chế Khối lượng cắt giảm chủ yếu thông qua việc tính toán khối lượng trên bản vẽ thi công và do áp dụng sai mức tính các chi phí liên quan.

Chi tiết một số công trình sau quyết toán có số chênh lệch so với dự toán góp phần tiếtkiệmchoNSNNgiaiđoạn2014-2018đượcthểhiệnởbảngdướiđây:

Bảng 2.13 Chi tiết các công trình tiết kiệm NSNN sau phê duyệt quyết toán hoàn thànhgiaiđoạn2014-2018 Đơnvị:Triệuđồng

STT Têncôngtrình Dự toánđượcd uyệt Đề nghịquyết toán

2 Xâydựngbếp ăn mộtchiều,sântrường mầmnon VănLăng-Khutrungtâm 1.336 1.336 1.244 92

5 Cải tạo sửa chữa nhà hiệu bộ, nhà bộmôn,nhàthưviệnvàxâymớinhàđa năngtrườngtiểu họcTrạiCau 1.199 1.142 1.104 30

6 Xâydựngtrạmbơmđiện và kênhmương xómĐèoKhế4,xãKheMo 2.161 2.105 2.052 53

3 Nhàlớp học2tầng6 phòngtrườngtiểu họcHợp Tiến 2.582 2.248 2.230 18

6 Trường MN Linh Sơn- điểm Cây

Thị,nhàLH3 phòng+bếp ănmộtchiều 2.887 2.783 2.772 11

6 Xâydựngnhà1 cửanhà hộitrườngUBNDxã Văn Lăng 1.492 1.389 1.382 7

2 Xâydựngnhàhiệubộ trường Tiểuhọc số1 xãNamHòa, huyệnĐồngHỷ 2.692 2.643 2.621 22

(Nguồn:PhòngTàichính-kếhoạch huyện ĐồngHỷ)

Công tác quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đã được cải thiện, góp phần nâng cao chất lượng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Tuy nhiên, tình trạng vi phạm quy định về quyết toán vẫn diễn ra ở nhiều công trình, gây khó khăn cho cơ quan chuyên môn trong việc quản lý vốn đầu tư, dẫn đến nợ đọng kéo dài và thiếu hồ sơ trình phê duyệt quyết toán Hậu quả là tình trạng nợ đọng vốn xây dựng cơ bản gia tăng, hiệu quả sử dụng nguồn vốn không cao, ảnh hưởng đến kế hoạch phân bổ vốn hàng năm Nhiều công trình đã đưa vào sử dụng nhưng chưa thực hiện quyết toán, trong khi các công trình đã quyết toán lại thiếu sự phối hợp kịp thời với cơ quan Kho bạc Nhà nước, dẫn đến mất thời gian rà soát và thiếu tính chính xác trong báo cáo quản lý.

Hoạtđộnggiámsát,thanhtraquảnlý vốnđầutư XDCB

Trong giai đoạn 2014 - 2018, Thường trực Hội đồng nhân dân huyện đã phối hợp với Ban Kinh tế - xã hội và các cơ quan liên quan để tổ chức giám sát tình hình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước (NSNN) Qua các hoạt động giám sát, công tác quản lý vốn đầu tư được đánh giá là thực hiện đúng quy định, từ lập kế hoạch phân bổ vốn, tạm ứng, thanh toán đến quyết toán vốn đầu tư.

Hiện nay, việc giám sát và thanh tra quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước được thực hiện bởi nhiều cơ quan như: Thanh tra Nhà nước, Kiểm toán Nhà nước, Kho bạc Nhà nước Giám sát đầu tư thuộc cơ quan Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra ngành tài chính, thanh tra chuyên ngành, cùng với hệ thống giám sát của các công ty tư vấn, giám sát từ ngành công an và giám sát cộng đồng.

Trong giai đoạn 2014-2018, cơ quan thanh tra huyện cùng với các cơ quan thanh tra và kiểm toán Nhà nước đã tiến hành kiểm tra 26 công trình xây dựng cơ bản (XDCB) Kết quả kiểm tra cho thấy các sai phạm chủ yếu tập trung vào lĩnh vực giao thông và các công trình nhà văn hóa.

Quá trình kiểm tra thiết kế hiện tại cho thấy có nhiều sai sót, bao gồm thiếu sót trong hồ sơ thiết kế và sai kích thước Mặc dù hồ sơ thiết kế được duyệt, nhưng vẫn tồn tại những vấn đề cần nghiệm thu và thanh quyết toán Việc đổi nguyên vật liệu trong quá trình thi công đã dẫn đến hồ sơ hoàn công không đúng thực tế, được sao chép đúng như hồ sơ thiết kế ban đầu.

Công tác thanh tra, kiểm toán đã ngày càng được chú trọng, với số lượng dự án thanh tra tăng lên và nhiều sai phạm được phát hiện Từ năm 2014 đến 2018, Thanh tra huyện Đồng Hỷ đã thực hiện 18 cuộc thanh tra, phát hiện nhiều sai sót và xử lý 70 đơn vị, thu hồi nộp ngân sách 471 triệu đồng Tuy nhiên, chỉ có 302 triệu đồng được thu hồi, đạt tỷ lệ 64%, còn 169 triệu đồng chưa thu hồi do một số nhà thầu không chấp hành các kết luận thanh tra.

Bảng 2.14 Tổng hợp tình hình giám sát, thanh tra quản lý vốn đầu tư từ NSNN trên địabànhuyệnĐồngHỷgiaiđoạn2014-2018 Đơnvịtính: Triệuđồng

Việc kiểm tra và giám sát tại huyện Đồng Hỷ đã phát hiện nhiều sai phạm của cơ quan chuyên môn, chủ đầu tư và nhà thầu Tuy nhiên, việc xử lý các sai phạm chưa quyết liệt và nghiêm túc; công tác kiểm tra chỉ dừng lại trong quá trình thực hiện dự án mà chưa xem xét, đánh giá các chủ trương đầu tư và xử lý nghiêm các sai phạm liên quan đến khâu lập, thẩm định dự án Hơn nữa, công tác kiểm tra, thanh tra chưa có sự kết hợp chặt chẽ và trao đổi thông tin giữa các cơ quan chức năng, trong khi chất lượng đội ngũ cán bộ thực hiện kiểm tra và giám sát còn yếu, với số lượng người có trình độ chuyên môn cao trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản còn ít Công tác giám sát của Hội đồng nhân dân huyện vẫn còn nặng tính hình thức, dẫn đến chất lượng các cuộc kiểm tra không cao, đặc biệt trong một số trường hợp chỉ kiểm tra thông qua báo cáo của đơn vị quản lý.

Việc thanh tra các công trìnhđầu tư xây dựng còn thụđ ộ n g , h à n g n ă m

Các huyện trong tỉnh đã triển khai các chuyên đề thanh tra đầu tư xây dựng, tuy nhiên vẫn còn nhiều công trình gây ra dư luận xã hội và đơn thư khiếu nại Mặc dù đã có các cơ quan Nhà nước thực hiện kiểm tra, thanh tra, nhưng số lượng dự án và công trình được kiểm tra vẫn rất hạn chế so với tổng số Việc xử lý vi phạm cần được thực hiện kiên quyết và nghiêm minh hơn.

Cácnhântốảnhhưởngđếncôngtácquảnlýđầutưxâydựngcơbảnbằngng uồnvốn ngânsáchnhànướcởhuyệnĐồngHỷ

Cácnhântốkháchquan

Trong những năm gần đây, Chính phủ cùng các Bộ, ngành Trung ương và Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để quản lý và kiểm soát vốn đầu tư xây dựng cơ bản Những văn bản này hướng dẫn triển khai thực hiện vốn đầu tư nhằm nâng cao chất lượng quản lý, đảm bảo sử dụng đúng mục đích, nguyên tắc, tiêu chuẩn và chế độ quy định.

Vềcơbảncácvănbảnhướngdẫnđã o mangtínhđồng o bộ,khảthicaodễápdụngvàoviệctriểnkh aiquản lývàthực hiện.

Một số Nghị định của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng chưa được ban hành kịp thời Thông tư hướng dẫn thực hiện, dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai Các vướng mắc liên quan đến thẩm quyền, quy trình thực hiện, hồ sơ và các yêu cầu điều kiện trong công tác quản lý dự án và thẩm định thiết kế xây dựng công trình vẫn còn tồn tại Hơn nữa, một số quy định hiện hành còn bất cập và chưa phù hợp với thực tế, gây lúng túng cho các cơ sở trong việc áp dụng.

Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 04/2010/QĐ-UBND vào ngày 03 tháng 02 năm 2010, quy định về công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng và quản lý đấu thầu sử dụng vốn nhà nước trên địa bàn tỉnh Quyết định này thường xuyên được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tế, cụ thể là qua Quyết định số 04/2017/QĐ-UBND.

Ngày 15/2/2017, UBND tỉnh Thái Nguyên đã thể hiện sự quan tâm và nỗ lực lớn trong việc phân cấp quản lý đầu tư và xây dựng Các dự án có tổng mức đầu tư dưới 5 tỷ đồng và không có cấu phần xây dựng dưới 1 tỷ đồng sẽ được phân cấp thẩm định và phê duyệt cho UBND cấp huyện, thị xã, thành phố Điều này giúp giảm khối lượng công tác thẩm định của các sở xây dựng chuyên ngành, đồng thời công tác phê duyệt chủ trương đầu tư cho các công trình, dự án vẫn thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh.

Với quy định phân cấp này, tỉnh Thái Nguyên mong muốn tạo sự chủ động, tích cực cho các địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội, nhằm hoàn thành mục tiêu chung của tỉnh và hạn chế tình trạng xin-cho, đặc biệt trong xây dựng cơ bản, lĩnh vực dễ nảy sinh tiêu cực Huyện Đồng Hỷ cùng các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh cần chủ động hơn trong việc bố trí, quản lý và sử dụng vốn đầu tư một cách hiệu quả Mỗi địa phương cần nỗ lực vươn lên, đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn và quản lý tốt nguồn vốn đầu tư, đáp ứng mong đợi của tỉnh và người dân.

Đánhgiá chung vềcôngtácquảnlý vốn đầutưxâydựng cơ bảntừngânsáchNhànướctạihuyệnĐồngHỷ

Trong những năm gần đây, công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Đông Hỷ đã có nhiều chuyển biến tích cực Việc thực hiện các khâu trong quy trình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản đã được tiến hành tương đối nghiêm túc, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn.

Côngtáclậpvàgiaokếhoạchvốn:Đềucăncứvàocácchủtrương,chínhsáchcủanhànướcvàkếhoạchp háttriểnKT-XHcủahuyệnđểxâydựngkếhoạchchophùhợp.

- Công tác cấp phát vốnđầutưXDCB:UBNDhuyệnvàcácphòngbanchứcnăngđã điềuhànhs átsaovàcụ thểnhằm tháo gỡnhữngkhókhănchocáccôngtrìnhdựánvàđiều chỉnhbổsungtăng kếhoạchvốnđầutưXDCBchocáccôngtrìnhcónhucầu, giảm kế hoạchđốivớicáccô ngtrìnhdựánkhôngcókhảnăngthựchiệnđượchoặc hiệu quảthấp.

- CôngtácthanhtoánvàkiểmsoátthanhtoánvốnđầutưXDCB:Việcthanhtoántạm ứngvàthan htoánđượcthực hiện kịp thờivàtheođúngquyđịnh,việckiểmsoátchitạiKho bạccũngđãđư ợcquantâmthựchiện,giúpphát hiệncácsai sótvàxử lý giảm chisovớiđềnghịcủachủ đầutư.

Kế hoạchhuyệnĐồngHỷvàKhobạcNhànướchuyệnđãphốihợptươngđốitốt,thông quaki ểmtra,kiểmsoátthanhtoánvốnđầutưđãpháthiện,tiếnhànhgiảm trừthanh toáncáckhoản chikhôngđúngquyđịnh.Việcthẩm tra quyết toánvốnđầutưđược thựchiệntheođúngcách ướngdẫncủaBộTàichínhvềquyết toán vốnđầutư,đảm bảođúngquy trìnhvàthời gian.Chấtl ượngcông tác thẩm traquyếttoánđãtừngbước đượcnângcao.

- Côngtácgiámsát,thanhtraquảnlývốnđầutưXDCBtừNSNNđãđượctăng cườngvàquathanhtrađ ã đánh giávàchỉ ranhữngtồntạitrongcôngtácquảnlývốn đầutưxâydựngcủacơquanchuyên m ôn,saiphạmcủachủđầutưvànhàthầu.

Trong những năm gần đây, công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Đồng Hỷ đã có nhiều tiến bộ và đạt được kết quả đáng kể Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế và bất cập cần được khắc phục để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước.

- Côngtáclậpkếhoạchvốn:Kếhoạchphânbốvốncònmangtínhngắnhạn,mộtsốdự án đầu tư, quyết định đầu tư còn chưa phù hợp với khả năng cân đối của địaphương, cơ cấu phân bổ vốn chưa hợp lý.

Kế hoạch vốn đầu tư cho các dự án kéo dài và không đảm bảo thời hạn hoàn thành dẫn đến tình trạng thi công kéo dài, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn Việc kéo dài thời gian thi công không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ mà còn làm tăng chi phí dự án do trượt giá và cần bổ sung chi phí nhân công, máy móc theo mức tăng lương hàng năm.

Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) đang gặp khó khăn do nguồn thu từ tiền sử dụng đất không ổn định, ảnh hưởng đến việc phân bổ vốn cho các công trình Việc thực hiện đấu giá đất hiện nay cũng gặp nhiều trở ngại, dẫn đến tình trạng nguồn thu thường chỉ tập trung vào các tháng cuối năm UBND huyện thường xuyên phải điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư, khiến các chủ đầu tư không thể chủ động về nguồn vốn ngay từ đầu năm và phải chờ kế hoạch bổ sung Hệ quả là việc thanh toán vốn cho các công trình thường chậm trễ, kéo dài tiến độ thi công và dẫn đến tình trạng xin, cho trong kế hoạch vốn đầu tư xây dựng.

Trong quá trình thực hiện các dự án có tổng mức đầu tư điều chỉnh lớn, việc bố trí vốn theo quy định gặp nhiều khó khăn Điều này dẫn đến việc phải kéo dài thời gian thực hiện dự án.

Công tác thanh toán vốn đầu tư trong những năm qua đã được thực hiện chủ yếu bởi hệ thống Kho bạc Nhà nước, đảm bảo tuân thủ quy trình thanh toán theo quy định của Kho bạc Nhà nước Trung ương Tuy nhiên, tiến độ giải ngân vốn đầu tư còn chậm do nhiều vướng mắc như giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu và hoàn thiện hồ sơ thanh toán Dù đã có dự án được ghi kế hoạch, nhưng nhiều dự án vẫn chưa đủ điều kiện theo quy định Đặc biệt, hầu hết các công trình giao thông đều bị chậm tiến độ, thời gian thi công kéo dài hơn so với hợp đồng đã ký.

Một số cán bộ của chủ đầu tư gặp khó khăn trong việc thanh toán cho các Nhà thầu, gây ảnh hưởng đến tiến độ dự án Mặc dù đã có khối lượng công việc và kế hoạch vốn được bố trí, nhưng việc thanh toán vẫn chưa được thực hiện do thiếu sự tác động từ các Nhà thầu Điều này dẫn đến nhiều công trình không đảm bảo tiến độ thanh toán theo kế hoạch.

- Côngtácquyếttoánvốnđầutưdựánhoànthành:Tình o trạng o chậmquyếttoánvốnđầu o tư xây dựng cơ bản vẫn diễn ra Nhiều dự án đã đưa vào khai thác, sử dụng nhưngnhiềunămsaumớiphêduyệtquyếttoán.Cácdựántồnđọng o quyết o toáncònnhiều.

Năng olực, tráchnhiệmcủachủđầutưcònhạn ochế; chậmtrễtronggiảiquyếtcác vướngmắckhilậpbáocáoquyếttoánvàthiếukiểm otra ,đônđốccủ acơquanchức năngđầung ành(cơquanTàichính ); tháiđộxửlýv i phạmkhôngcươngquyếtcủa o ngườicóth ẩmquyền(thanh ot ra, ok iểmtoán, )làcácnguyênnhânchínhcủatìnhtrạngchậmquyếttoáncácdựánh oànthànhtrongthờigianquatrên địabànhuyện.

Năng lực, trình độ và kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ thực hiện công tác thẩm traquyếttoánvốnđầutưchưađồngđều.Côngtácthẩmtra,phêduyệtquyếttoáncònmangtínhhìnhthức,ch ưachuyênsâudothiếuđộingũcánbộchuyênmôn.

Công tác giám sát và thanh tra quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản chưa đạt hiệu quả do thiếu sự đầy đủ và nghiêm khắc trong xử phạt, dẫn đến khó khăn trong việc phát hiện và ngăn chặn kịp thời các sai phạm Bên cạnh đó, năng lực của đội ngũ cán bộ thanh tra và giám sát vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, thiếu kiến thức sâu về các quy định và nội dung liên quan đến kiểm tra, giám sát.

Hệ thống văn bản pháp luật của Nhà nước còn thiếu sót, dẫn đến tính răn đe không hiệu quả Điều này khiến các đơn vị chủ quản, chủ đầu tư và nhà thầu vi phạm, chây ỳ không thực hiện các kết luận thanh tra Họ không hoàn trả tiền ngân sách nhà nước cho các khoản chi sai, chi vượt, chi không đúng chế độ, và dù đã bị phát hiện, vẫn tiếp tục vi phạm trong quá trình thực hiện tiếp theo.

Nguyên nhân hạn chế trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, được phân tích từ nhiều khía cạnh khác nhau.

Huyện Đồng Hỷ chưa xây dựng được chiến lược phát triển kinh tế và đầu tư hiệu quả Công tác quy hoạch còn thiếu đầu tư thỏa đáng và gặp nhiều bất cập Một số quy hoạch chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu tính đồng bộ Quy hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực chậm được bổ sung và điều chỉnh, như quy hoạch cấp nước, thoát nước, dẫn đến khó khăn trong triển khai các dự án đầu tư cụ thể, thiếu sự thống nhất và không phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội.

Công tác quy hoạch đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nguồn lực đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn thu tiền sử dụng đất Tuy nhiên, tình trạng quy hoạch treo diễn ra phổ biến tại nhiều huyện, gây khó khăn cho hộ dân trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, ảnh hưởng đáng kể đến nguồn thu từ đất.

Việc xác định chủ trương đầu tư hiện nay còn nhiều thiếu sót, không tuân thủ nguyên tắc chi phí cơ hội Nhiều dự án được phê duyệt không dựa trên nhu cầu thực tế mà chủ yếu do nguồn kinh phí có sẵn hoặc khả năng "khéo xin" của nhà đầu tư Đặc biệt, quy mô của các dự án, nhất là những dự án được hỗ trợ từ nguồn vốn tỉnh, thường không được tính toán kỹ lưỡng về hiệu quả và tiết kiệm, dẫn đến quyết định đầu tư ở quy mô lớn hơn mức cần thiết.

Công tác kiểm tra giám sát công trình chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến việc nhiều chủ đầu tư chưa chủ động phối hợp với các đơn vị thi công trong việc nghiệm thu khối lượng Sự thiếu khẩn trương trong quyết toán hạng mục công trình đang gây khó khăn cho việc giải ngân của Kho bạc Nhà nước.

Việc bồi thường GPMB thường không đáp ứng yêu cầu đề ra, dẫn đến nhiều dự án được quyết định đầu tư khi chưa giải phóng mặt bằng, gây ra tình trạng công trình đã ghi vốn nhưng chưa thể thi công Sự thiếu công tâm của cán bộ phụ trách và sự thiếu hiểu biết, ham lợi của người dân đã dẫn đến một số công trình không thể triển khai, thậm chí còn xảy ra khiếu kiện kéo dài, gây lãng phí tiền của.

ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯXÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN ĐỒNG HỶ,TỈNHTHÁINGUYÊN

Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đồng Hỷ đến năm 2025, tầmnhìnđếnnăm2030

xãhộicủ ahuyệnĐồng Hỷđ ế n năm2025,tầmnhìnđếnnăm2030

Để thúc đẩy phát triển kinh tế huyện Đồng Hỷ, cần tập trung vào việc phát triển công nghiệp và dịch vụ, đồng thời chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại Đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng sẽ tạo ra bước đột phá, giúp đảm bảo tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và xây dựng Đồng Hỷ thành một địa bàn kinh tế trọng điểm của tỉnh Thái Nguyên.

Đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa là cần thiết; đồng thời, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp phù hợp với quá trình đô thị hóa nhằm bảo đảm môi trường sinh thái.

Ba là, tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, khuyến khích tinh thầnc ố n g hiến,sángtạovàtráchnhiệmkết hợpvớiphát triểnkhoahọccôngnghệ.

Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế và ổn định chính trị là yếu tố quan trọng để đảm bảo quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội Đồng thời, phát triển kinh tế - xã hội cần gắn liền với việc bảo vệ tài nguyên và môi trường sinh thái, nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả trong quản lý hành chính của các cấp chính quyền.

Năm là, kết hợp phát triển kinh tế với văn hóa và an sinh xã hội; xây dựng đô thị và nông thôn mới hiện đại, văn minh, đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội; nâng cao mức sống vật chất và tinh thần của người dân.

3.1.1.2 Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội3.1.1.2.1Mụctiêutổngquát

Tiếp tục xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh và nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, đồng thời tăng cường hiệu lực hoạt động của chính quyền các cấp Huy động mọi nguồn lực để chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng nâng cao tỷ trọng ngành công nghiệp và dịch vụ Xây dựng đồng bộ hạ tầng kinh tế - xã hội, đẩy nhanh tiến độ đô thị hóa và xây dựng nông thôn mới, nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân Đảm bảo an ninh quốc phòng và phát triển huyện Đồng Hỷ toàn diện, bền vững, trở thành một trong những địa bàn hấp dẫn của tỉnh Thái Nguyên.

Bảng3.1Mụctiêu kinhtế -xãhội chủyếuhuyệnĐồng Hỷđến năm2025

Chỉtiêu ĐVT Mục tiêuGiai đoạn2016- 2020

- Giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng đến năm 2025 đạt 4.497,41 tỷ đồng; Cơ cấukinh tế: Công nghiệp và xây dựng 52,22%; Dịch vụ 30,18%; Nông, lâm nghiệp, thủysản17,6%.

- Giátrị sản xuấtnông,lâmnghiệp,thủysảnđến năm2020đạt1.592,8tỷđồng.

- Thu cân đối ngân sách hằng năm tăng bình quân từ 15% trở lên (không kể thu cấpquyềnsử dụng đất)

Đến năm 2020, huyện Đồng Hỷ phấn đấu có 11 xã đạt chuẩn nông thôn mới, với các xã còn lại đạt từ 15 tiêu chí trở lên Mục tiêu đến năm 2025 là hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới, đảm bảo 100% các xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Để nâng cao chất lượng giáo dục, chúng ta cần duy trì phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi và đảm bảo phổ cập tiểu học đúng độ tuổi ở mức độ 2 Đồng thời, cần mở rộng phổ cập giáo dục THCS và xây dựng thêm 3 xã đạt tiêu chuẩn phổ cập giáo dục bậc trung học Mục tiêu là phấn đấu có 94% số trường học đạt chuẩn quốc gia, trong đó 20% số trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2.

- Tạo việc làm năm sau nhiều hơn năm trước trung bình từ 200 lao động trở lên (bìnhquânmỗinămtạoviệclàmmớicho2.200laođộng).

- Xây dựng 100% xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế Giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổisuydinhdưỡngxuốngcòn8%vàonăm2025.

- Đảm bảo giữ vững an ninh chính trị và giữ gìn trật tự an toàn xã hội Hoàn thành100%cácchỉtiêuvềcôngtácquốcphòng,quânsựđịaphương.

Tại địa phương, 85% hộ gia đình đã được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa”, trong khi 60% làng và tổ dân phố đạt danh hiệu “Làng văn hóa” và “Tổ dân phố văn hóa” Ngoài ra, 95% cơ quan, đơn vị cũng đạt chuẩn văn hóa, và 80% xã, thị trấn đã xây dựng thành công Nhà văn hóa trung tâm.

Để hoàn thiện quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước của huyện, cần dựa trên quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Mục tiêu là phát triển kinh tế đi đôi với giải quyết các vấn đề xã hội, đẩy nhanh công cuộc xóa đói giảm nghèo, rút ngắn khoảng cách giàu nghèo, đồng thời kiểm soát các nguyên nhân gây bất ổn xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái.

Công tác quản lý vốn đầu tư XDCB cần đảm bảo tính đồng bộ và nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội Đầu tiên, cơ chế chính sách phải rõ ràng, minh bạch và dễ hiểu để tạo điều kiện cho các chủ thể thực hiện thống nhất, tránh mâu thuẫn giữa các quy định Tiếp theo, cần đồng bộ trong tổ chức thực hiện giữa các địa phương và bộ ngành, tránh tình trạng áp dụng khác nhau về nội dung và thời gian, gây lộn xộn trong quản lý Quản lý nguồn lực phải tiết kiệm, không để vốn tồn đọng, đồng thời nâng cao chất lượng và quy mô các công trình, dự án, xem đây là nguyên tắc quan trọng trong lựa chọn và thực hiện đầu tư.

Đổi mới công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) cần hướng tới sự hiện đại và gắn liền với cải cách hành chính của Nhà nước Hiện đại hóa quản lý bao gồm việc áp dụng công nghệ thông tin và các mô hình quản lý tiên tiến Đồng thời, cần thiết lập các tiêu chí và nguyên tắc để thanh toán và đánh giá quá trình quản lý vốn và dự án.

Để đổi mới quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB), cần phải đề cao kỷ cương và phép nước, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm như tham nhũng, làm giàu bất chính, và cố ý sai sót để vụ lợi Cần nâng cao giám sát và kỷ luật trong quản lý vốn, bao gồm việc tuân thủ tổng mức đầu tư, dự toán, cũng như kỷ luật trong thanh toán và quyết toán vốn đầu tư Những biện pháp này sẽ góp phần ngăn ngừa và phòng chống vi phạm, đồng thời lành mạnh hóa môi trường quản lý vốn đầu tư XDCB thuộc ngân sách nhà nước.

Trong giai đoạn 2014-2018, huyện Đồng Hỷ cần cải thiện quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Việc này bao gồm việc tuân thủ nghiêm ngặt các chủ trương đầu tư, bố trí kế hoạch vốn, quản lý quy trình đầu tư, chi phí xây dựng, cũng như quản lý việc tạm ứng, thanh toán và quyết toán vốn đầu tư theo đúng quy định hiện hành của nhà nước.

- Tăng cường sự chỉ đạo điều hành của UBND huyện đối với công tác quản lý vốn đầutưXDCBthuộcnguồnvốnNSNN.

Nâng cao năng lực quản lý đầu tư cho cán bộ, chủ đầu tư và ban quản lý dự án là rất cần thiết Đồng thời, cần cải thiện mối quan hệ giữa cơ quan tài chính và cơ quan thanh toán vốn đầu tư, cũng như tăng cường sự phối hợp giữa việc thẩm tra kế hoạch phân bổ vốn và công tác quyết toán vốn đầu tư cho các dự án đã hoàn thành.

Để nâng cao hiệu quả quản lý và thực hiện đầu tư xây dựng cơ bản, cần tăng cường sự phối hợp giữa các phòng, ban trong việc thông tin, tổng hợp báo cáo và thực hiện thanh kiểm tra Việc giải quyết các vướng mắc trong quản lý nguồn vốn ngân sách nhà nước đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ và tập trung từ các phòng, ban, nhằm tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ chủ đầu tư, nhà thầu trong quá trình thực hiện dự án.

Cơ hội và thách thức đối với công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từngânsáchnhànướcởhuyệnĐồngHỷ 70 1 .Cơ hội 70

Trong những năm qua, huyện đã chú trọng phát triển nguồn vốn đầu tư, với sự gia tăng từ các nguồn thu cân đối ngân sách địa phương, tiền sử dụng đất, tiền xổ số kiến thiết và sự đóng góp từ nhân dân Điều này không chỉ nâng cao số lượng mà còn mở rộng quy mô các dự án đầu tư xây dựng cơ bản trong khu vực.

Để nâng cao chất lượng xây dựng và đẩy nhanh tiến độ các dự án, cần tranh thủ sự quan tâm của lãnh đạo Đảng ủy, Chính quyền cấp trên, cùng với sự phối hợp chặt chẽ của các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế, đồng thời tạo điều kiện về cơ sở vật chất và giải phóng mặt bằng từ phía nhân dân trên địa bàn huyện.

Bên cạnh những cơ hội thì cũng đặt ra nhiều thách thức đối với Đảng ủy, chính quyềncáccấptrongcôngtácquảnlývốnđầutưxâydựngcơbảntừNSNNởhuyệnĐồngHỷ.

Việcnguồnvốnđầutưxâydựngcơbảnngàycàngtănglênquacácnămcóthểdẫnđến đầu tư dàn trải các dự án, không theo kế hoạch đầu tư công trung và dài hạn cũngnhưlàmtăngnợđọngvốnđầutư XDCBquacácnăm.

Vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước là nguồn tài chính quan trọng, được thu từ nhân dân Do đó, việc quản lý nguồn vốn này cần chú trọng đến hiệu quả sử dụng, nhằm giảm thiểu tối đa tình trạng thất thoát và lãng phí.

Trongthờigiangầnđây,việcđổimớikinhtế,cơcấuđầutưđãđượccáccấp,cácngànhchúýhơn,songt ìnhtrạngđầutưkhôngđúngđịnhhướnggâylãngphíchưađượcgiảmbớt.Quyhoạchvùnglãnhthổ, quyhoạchcácngành,các địaphươngchưarõràng,thayđổiquacácnămcũnglàmảnhhưởngkhôngnhỏđếncôngtácquảnlývố n.

Cơ chế “xin cho”, tệ nạn “chạy vốn – lại quả” vẫn còn phổ biến và công khai, đây lànguyênnhângâyranhữngtiêucựctrongviệcnhậndựánvàcôngtrìnhxâydựng.

Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơbản từ ngân sách nhà nước ở huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2020-2025

Công tác quy hoạch là yếu tố then chốt, đòi hỏi nhà quản lý phải có tầm nhìn chiến lược dài hạn Quy hoạch phải dựa trên phát triển kinh tế-xã hội của huyện Đồng Hỷ và kế hoạch phát triển trung và dài hạn Cần gắn kết kế hoạch đầu tư hàng năm với kế hoạch đầu tư trung hạn, đảm bảo đủ vốn theo tiến độ cho các mục tiêu và công trình trọng điểm Đồng thời, cần kiên quyết không bố trí vốn cho các dự án chưa đủ thủ tục theo quy định, đồng bộ hóa quy hoạch với đầu tư nhằm hạn chế thất thoát và lãng phí trong xây dựng.

Quy hoạch cần được xây dựng theo định hướng phát triển lâu dài và bền vững, đồng thời phù hợp với thực tế Quy hoạch phải đi trước một bước để xây dựng, thẩm định và phê duyệt chặt chẽ, phát huy tiềm năng của các ngành và vùng Tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng, mặt bằng, ưu tiên trước hết cho các vùng trọng điểm Quản lý vốn theo phân cấp của Luật Ngân sách Nhà nước và các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý đầu tư; chấm dứt tình trạng đầu tư không đồng bộ, không hiệu quả; dành vốn thanh toán các khoản nợ đến hạn trong xây dựng cơ bản.

Cần khẩn trương hoàn thành các quy hoạch của huyện với tính ổn định và tầm nhìn lâu dài Mỗi quy hoạch phải có đầy đủ luận cứ phù hợp với thực tế và được công khai để nhân dân nắm rõ và thực hiện, nhằm tạo sự yên tâm cho các nhà đầu tư.

Khi tiến hành quy hoạch, cần phải dự đoán và chuẩn bị cho mọi vấn đề bất khả kháng có thể xảy ra Điều này giúp đưa ra các biện pháp hạn chế và khắc phục tổn thất, từ đó giảm thiểu tối đa ảnh hưởng và điều chỉnh kịp thời các dự án trong vùng quy hoạch bị treo.

Quy hoạch cần đạt được các mục tiêu đã đề ra mà không bị chồng chéo, đồng thời quy hoạch chi tiết phải phù hợp với quy hoạch chung Việc nâng cao chất lượng quy hoạch sẽ góp phần giảm tình trạng phân bổ vốn dàn trải cho các dự án, từ đó tiết kiệm nguồn lực và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.

Để đảm bảo sự phát triển bền vững, cần tăng cường quản lý xây dựng theo quy hoạch, đảm bảo các quy hoạch kinh tế và quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt được thực hiện một cách thống nhất Đồng thời, cần chấm dứt việc giao đất và cấp phép xây dựng không theo quy hoạch.

Tất cả đồ án quy hoạch cần được lập bởi các tổ chức chuyên môn có tư cách pháp nhân được Nhà nước cho phép hoạt động, và quy hoạch phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt Sau khi được duyệt, quy hoạch phải được công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng và thông báo tại trụ sở chính quyền để người dân biết và giám sát thực hiện.

Cần tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra việc chấp hành quy hoạch xây dựng, đồng thời kiên quyết xử lý các trường hợp xây dựng trái phép không theo quy hoạch đã được duyệt Đặc biệt, cần chú trọng đến các trường hợp giao đất và cho thuê đất để thực hiện các dự án không phù hợp với quy hoạch xây dựng đô thị và quy hoạch sử dụng đất đã được UBND huyện phê duyệt.

Để nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, cần thiết phải có các biện pháp chế tài cụ thể và quy kết trách nhiệm cho các tổ chức, cá nhân vi phạm Đồng thời, cần bổ sung đội ngũ cán bộ có năng lực và trình độ, cũng như trang bị điều kiện làm việc đầy đủ Việc này sẽ giúp cải thiện chất lượng công tác dự báo và cập nhật thông tin, từ đó điều chỉnh kịp thời và chính xác trong quy hoạch.

Công tác lập kế hoạch đóng vai trò quan trọng trong quản lý kinh tế và đặc biệt là trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản Nó quyết định sự thành công hay thất bại cũng như hiệu quả của các hoạt động đầu tư Việc phân bổ vốn đầu tư cho từng ngành cần dựa trên nhu cầu thực tế của ngành đó Để nâng cao hiệu quả phân bổ vốn, cần tập trung vào một số biện pháp cụ thể.

Công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản hàng năm cần tập trung vào việc cân đối giữa khối lượng công trình và kế hoạch vốn đầu tư Điều này nhằm tránh tình trạng có công trình với khối lượng nhưng thiếu vốn, hoặc có công trình được bố trí vốn nhưng không có khối lượng thanh toán Do đó, trong việc phân bổ kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản hàng năm, cần quán triệt nguyên tắc cân đối và hiệu quả.

Ưu tiên phân bổ vốn cho các công trình sẽ hoàn thành trong năm, các dự án chuyển tiếp và những công trình trọng điểm của huyện Mục tiêu là sớm đưa các công trình vào khai thác sử dụng, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.

+ Ưu tiên bố trí cho các mục tiêu, công trình trọngđiểm cấp báchđ ể c á c d ự á n n à y đảmbảocơcấuvốnđầutư.

+ Bố trí đủ vốn cho công tác quy hoạch, vốn chuẩn bị đầu tư để các dự án thực hiệnthuậnlợitrongcácnămsau.

Trong quá trình xây dựng kế hoạch vốn đầu tư trung hạn và hàng năm, cần tuân thủ các quy hoạch đã được phê duyệt và quy định về quản lý đầu tư Kế hoạch vốn đầu tư trung và dài hạn phải dựa trên quy hoạch làm cơ sở Việc lập kế hoạch phải tuân thủ đúng quy định của Luật Đầu tư và giao kế hoạch vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước ngay từ đầu năm Đồng thời, kế hoạch vốn đầu tư cần đảm bảo tuân thủ quy định của Nhà nước, ưu tiên vốn và tập trung nguồn lực cho các dự án trọng điểm, không bố trí dàn trải cho các công trình.

Kế hoạch vốn đầu tư cần phải được gắn liền với nhu cầu thực tế của công trình, phù hợp với tiến độ thi công để tránh tình trạng cấp phát vốn tràn lan, dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn không cao Việc phân bổ vốn không hợp lý có thể gây ra tình trạng thiếu hụt hoặc thừa vốn, làm cho một số công trình không thể thanh quyết toán, trong khi đó lại có những công trình khác rơi vào tình trạng thất thoát vốn.

Công tác giao kế hoạch vốn đầu tư cần được thực hiện theo hướng cụ thể, kiên quyết không bố trí vốn cho các dự án không có thủ tục đầu tư hoặc không phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và phát triển đô thị Để đảm bảo tiến độ thực hiện các công trình, cần dành 40% vốn để thanh toán nợ xây dựng cơ bản đã hoàn thành, 45% để phân bổ cho các công trình chuyển tiếp, và 15% cho các công trình mới đã đủ thủ tục đầu tư theo quy định Đồng thời, cần đảm bảo đủ vốn để hoàn thành công trình nhóm C trong 2 năm và công trình nhóm B trong 4 năm kể từ khi khởi công.

Kiếnnghịvới cáccơquanquảnlý

Hệ thống pháp lý phải đủ mạnh, rõr à n g , t ậ p t r u n g , d ễ h i ể u , đ ả m b ả o c h o c á c c ấ p quyềnchủđ ộng,độ clậptro ngv iệ c quyếtđịnh cđầu t ưtr ên c ơ sởkếho ạch v à chiếnlượcdà ihạnđãđượcChínhphủvàcáccấpcóthẩmquyềnphêduyệt.

Trong một khoảng thời gian ngắn, không nên ban hành quá nhiều Nghị định, Thông tư hướng dẫn, tránh trường hợp văn bản trước chưa kịp thực hiện lại có văn bản mới thay thế, bổ sung Trong ít trường hợp cần thiết, phải chuẩn bị các văn bản dưới Luật cùng một lúc với Luật để triển khai thực hiện kịp thời, bổ sung các nội dung thay đổi mới cho phù hợp với tình hình thực tế Sau đó, cần phổ biến để quán triệt các chính sách, chế độ đầu tư đến các cấp, cán bộ lãnh đạo và chuyên viên, nhất là những người làm chức năng, nhiệm vụ quản lý đầu tư và tránh tình trạng Luật chờ Nghị định, Thông tư hướng dẫn.

Giảm bớt thủ tục hành chính để tạo điều kiện thông thoáng thực hiện các dự án đầu tư,cắtbớtnhữngthủtụcrườm irà làmchậmtiếnđộtriểnkhaidựán.

Các địa phương cần chủ động xây dựng kế hoạch đầu tư cho 5 năm và hàng năm dựa trên tiêu chí công khai trong việc phân bổ vốn trái phiếu chính phủ, vốn chương trình mục tiêu và vốn hỗ trợ mục tiêu.

Bổsunghệthốngđịnh i mứckinh i tế,kỹthuật,chếđộkếtoán,tăngcườnghướngdẫn, đàotạo,hỗtrợvàgiámsátcáccơquanđượcphâncấpvềlậpkế i hoạchvàtriển i khaiđầutư.

Để thu hút nhân lực có trình độ chuyên môn trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại tỉnh Thái Nguyên, đặc biệt là ở cấp huyện và cấp xã, cần có cơ chế quản lý và tổ chức phù hợp Hiện nay, các địa phương đang thiếu hụt cán bộ chuyên môn trong lĩnh vực này.

Dựa vào tình hình phát triển kinh tế của đất nước qua từng thời kỳ, UBND tỉnh Thái Nguyên cần phân cấp mạnh mẽ hơn trong quản lý hoạt động đầu tư Việc ban hành các nghị định và thông tư hướng dẫn về đầu tư và xây dựng cần được thực hiện kịp thời, nhằm tạo quyền chủ động sáng tạo và phát huy quyền tự chủ của các cấp.

Hoànthiệnhệthốngthuthập,xửlývàsửdụngcácthông iti n(xácđịnhcácthôngtinbáocáo,hệth ốngthuthậpvàxửlýthôngtin);xácđịnhrõtráchnhiệmcung ic ấpthôngtinđốivới những cơ quan liên quan.

Xây dựng và phát triển công tác dự báo và phân tích kinh tế là rất quan trọng, đặc biệt là tập trung vào các dự báo ngắn hạn Cần xử lý nhanh chóng và kịp thời những thông tin có tác động trực tiếp đến việc điều hành kế hoạch nhằm hạn chế tổn thất từ các nguồn lực Từ đó, có thể kế hoạch phân bổ vốn đầu tư từ ngân sách trung ương và ngân sách tỉnh cho phù hợp với đặc điểm và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương, bao gồm các huyện, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh.

Chỉ đạo các cơ quan liên quan như Sở Tài chính, Sở Xây dựng phối hợp thực hiện làmđơngiákịpthời,phùhợpvớiđiềukiệnkinhtếthịtrườngđểkhôngbịtrượt igiá quánhiều.

Phòng Tài chính - Kế hoạch, Thanh tra huyện, Ban quản lý các công trình xây dựng huyện và các đơn vị liên quan cần được chỉ đạo kiện toàn và tăng cường công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

Tham mưu lập kế hoạch phân bổ vốn tập trung cho các công trình đã triển khai và quyết toán, chỉ phân bổ kinh phí cho các công trình khởi công mới cần thiết và cấp bách như trung tâm huyện lỵ mới và đường giao thông nông thôn theo chủ trương của Uỷ ban nhân dân tỉnh Cần tránh tình trạng nợ đọng trong xây dựng cơ bản.

Nâng cao hiệu quả trong công tác phối hợp giữa Kho bạc nhà nước với phòng Tài chính - Kế hoạch huyện và các phòng ban chuyên môn là rất quan trọng trong việc thực hiện tạm ứng và thanh toán vốn Cần đôn đốc các chủ đầu tư và đơn vị thi công hoàn tất thủ tục thanh toán tạm ứng ngay khi có khối lượng thi công hoàn thành, nhằm đảm bảo tiến độ giải ngân và kế hoạch phân bổ vốn.

Tăng cường hoạt động và nâng cao hiệu quả trong giám sát, thanh tra là cần thiết, đặc biệt là tập trung vào các công trình chưa giải ngân và chưa quyết toán Các chủ đầu tư không thực hiện quyết toán sẽ không được bố trí vốn tiếp theo, trong khi các nhà thầu không phối hợp quyết toán sẽ không được tham gia dự thầu cho các công trình khác Đồng thời, các nhà thầu không đủ năng lực cần được loại bỏ để tránh ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả của dự án, cũng như đảm bảo thanh toán và tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội tại huyện Đồng Hỷ yêu cầu sử dụng ngân sách nhà nước hiệu quả trong đầu tư xây dựng cơ bản Để nâng cao quản lý ngân sách, huyện cần tập trung bố trí và sử dụng ngân sách một cách hợp lý, tránh dàn trải cho các dự án đầu tư Đồng thời, cần cải thiện chất lượng thẩm định dự án, đẩy mạnh cải cách hành chính và nâng cao năng lực quản lý tài chính Tăng cường công tác thanh tra, giám sát và nâng cao chất lượng nghiệm thu công trình là những yếu tố quan trọng để cơ quan quản lý nhà nước có thể áp dụng hiệu quả trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại tỉnh Thái Nguyên.

Đầu tư XDCB đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội và là nền tảng cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Quản lý vốn đầu tư XDCB là một hoạt động quản lý kinh tế đặc thù, phức tạp và luôn biến động trong bối cảnh môi trường pháp lý chưa hoàn thiện Các cơ chế chính sách quản lý đầu tư vẫn chưa đồng bộ và liên tục thay đổi để phù hợp với xu hướng mới.

Tăng cường quản lý vốn đầu tư là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập và phát triển ở Việt Nam Việc quản lý hiệu quả nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước là rất quan trọng để đáp ứng nhu cầu vốn cho sự phát triển kinh tế - xã hội Điều này không chỉ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, văn hóa, xã hội mà còn giúp xóa đói giảm nghèo và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân Xuất phát từ mục tiêu này, các nội dung chủ yếu đã được nghiên cứu và giải quyết trong luận văn.

Bài viết phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) tại huyện Đồng Hỷ trong giai đoạn 2014-2018, đánh giá những thành tựu đạt được cũng như những hạn chế trong công tác quản lý Đặc biệt, bài viết chú trọng vào việc phân tích các nguyên nhân chủ quan và khách quan dẫn đến những yếu kém trong quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện.

- Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từNSNNcủahuyệnĐồngHỷgiaiđoạnnăm2020-2025.

Tác giả mong muốn đóng góp các giải pháp tích cực nhằm hạn chế thất thoát lãng phí và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN của huyện Đồng Hỷ trong giai đoạn 2020-2025 Tuy nhiên, quản lý vốn đầu tư XDCB là một lĩnh vực phức tạp, do đó nội dung luận văn không thể tránh khỏi những hạn chế và khiếm khuyết Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp từ các nhà khoa học và thầy cô giáo để hoàn thiện nghiên cứu tốt hơn.

[1] Bộ Tài chính, Thông tư số 86/2011/TT-BTC ngày 17/6/2011 của Bộ Tài chính,quyđ ị n h v ề q u ả n l ý , t h a n h t o á n v ố n đ ầ u t ư v à v ố n s ự n g h i ệ p c ó t í n h c h ấ t đ ầ u t ư thuộcnguồnNSNN.(2011)

[2] BộTàichính,Thôngtưsố08/2016/TT-BTCngày18/01/2016củaBộTàichính vềquảnlý,thanhtoán vốnđầutưsửdụng nguồnvốnngânsáchnhà nước.(2016)

[3] BộTàichính,Thôngtưsố09/2016/TT-BTCngày18/01/2016củaBộtàichính, quyđịnhvề quyếttoán dựánhoànthành thuộcnguồnvốnnhànước.(2016)

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 342/2016/TT-BTC vào ngày 30/12/2016, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Ngân sách Nhà nước Thông tư này nhằm đảm bảo việc thực hiện các quy định về ngân sách được hiệu quả và minh bạch.

B T C n gày 15/8/2017 c ủ a Bộ Tà i c h í n hquy định việc quyết toán tình hình sử dụngvốnđầu tư nguồn ngân sách nhàn ư ớ c theoniên độngânsáchhàngnăm.(2017)

[6] Bộ Xây dựng, Thông tư số 06/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 của Bộ xây dựngvềHướngdẫnxác địnhvàquảnlýchiphí đầutưxâydựng.(2016)

[7] Chính phủ, Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ,về nhữnggiải pháp chủ yếu tạp trung kiềm chế lạm phát, ổn địnhk i n h t ế v ĩ m ô , đ ả m b ả o a n sinhxãhội.(2011)

[8] Chính phủ, Chỉ thị 1792/CT-TTg ngày 15/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ vềtăngcườngquảnlýđầu tư từvốnngânsáchnhànước vàvốntráiphiếu.(2011)

[9] Chính phủ, Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủvề quảnlýchiphí đầutư xâydựng.(2015)

[10] Chính phủ, Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủvềquảnlýdựánđầutư xâydựng.(2015)

[11] Chính phủ, Nghị định số 84/2015/NĐ-CP ngày 30/9/2015 của Chính phủvềgiámsátvà đánhgiá đầutư.(2015)

[13] Chính phủ, Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/04/2015 của Chính phủ,quyđịnhchitiếtvềhợpđồngxâydựng.(2015)

[15] Đảng bộ huyện Đồng Hỷ, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của huyện ĐồngHỷgiaiđoạn2020-2025,tầmnhìnđếnnăm2030

[16] TS Đặng Thị Viễn Mỹ,”Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách

NhànướctrênđịabàntỉnhNinhBình”,Luậnánthạc sĩNgànhquảnlýkinhtế,bả ovệnăm2014,(2014)