CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 1.1.TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Trong kinh tế mở cửa hội nhập ngày sâu rộng áp lực cạnh tranh ngày khốc liệt nay, vấn đề sống tồn phát triển doanh nghiệp phải nắm bắt thông tin thị trường cách xác nhanh nhạy Khi mà xu hướng cầu định cung ngày trở nên rõ nét cơng tác phân tích dự báo cầu doanh nghiệp trở nên quan trọng Điều trở nên quan trọng doanh nghiệp kinh doanh thị trường “nóng” thị trường sữa Việt Nam nói chung thị trường sứa bột trẻ em nói riêng Việt Nam đang giai đoạn tăng trưởng phát triển kinh tế mạnh mẽ với tốc độ “thần tốc” kéo theo mức thu nhập, mức sống người dân cải thiện rõ rệt Nếu trước thành ngữ “ăn no mặc ấm” ước mơ nhiều người hơm nay, đất nước gia nhập WTO lại “ăn ngon, mặc đẹp” Sữa sản phẩm từ sữa ngày nhu cầu thiết đời sống người Nếu trước năm 90 có 1-2 nhà sản xuất phân phối sữa (nhập ngoại) có 20 hãng sữa nội địa nhiều doanh nghiệp phân phối sữa chia thị trường tiềm 80 triệu dân Thị trường tiêu thụ sữa tăng mạnh với nhiều loại mặt hàng đa dạng phong phú Tổng lượng tiêu thụ sữa Việt Nam liên tục tăng mạnh với mức từ 15 – 20% /năm Về mức tiêu thụ sữa trung bình Việt Nam khoảng 7,8kg/người/năm tức tăng gấp 12 lần so với năm đầu thập niên 90 Theo dự báo thời gian tới mức tiêu thụ sữa tăng từ 15-20% (tăng theo thu nhập bình quân) Sản phẩm sữa sản phẩm dinh dưỡng bổ sung bữa ăn hàng ngày- với trẻ em, thiếu niên, người trung tuổi người cao tuổi-sữa có tác dụng hỗ trợ sức khoẻ Trên thị trường có nhiều loại ngũ cốc, đồ uống tăng cường sức khoẻ… Nhưng sản phẩm chất lượng độ dinh dưỡng khơng hồn tồn thay sữa. Trong đó, sữa bột trẻ em sản phẩm nhạy cảm tâm lý bậc cha mẹ muốn dành cho em LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com tốt đẹp Cùng với tâm lý sính hàng ngoại đa số bậc cha mẹ, sữa ngoại có giá cao song người tiêu dùng “cắn răng” mua với hy vọng khoẻ mạnh, thông minh Những nguyên nhân làm cho việc phân tích dự báo cầu sản phẩm sữa bột vô cần thiết nhằm có bước phù hợp để nâng cao khả cạnh tranh sản phẩm sữa nội so với sữa ngoại 1.2 XÁC LẬP VÀ TUYÊN BỐ ĐỀ TÀI Đứng trước những thực trạng trên, qua trình tìm hiểu thị trường sữa bột trẻ em Hà Nội, nhóm nghiên cứu lựa chọn đề tài “ phân tích ước lượng cầu mặt hàng sữa bột trẻ em thị trường Hà Nội giai đoạn nay” Đề tài tập trung phân tích lý luận cầu, phân tích dự báo cầu, thực trạng phát triển, cách thức triển khai dự án dự báo ước lượng cầu đưa giải pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm sữa bột trẻ em nội so với sữa ngoại 1.3.MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Hệ thống hoá lý luận liên quan tới cầu, phân tích dự báo cầu, tầm quan trọng công tác phân tích dự báo cầu doanh nghiệp Phân tích thực trạng phát triển thị trường sữa nói chung thị trường sữa bột trẻ em nói riêng Đồng thời phân tích ước lượng cầu sản phẩm sữa bột trẻ emm địa bàn Hà Nội Rút số giải pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh sữa bột trẻ em sản xuất nước với sữa ngoại thị trường Hà Nội nói riêng thị trường nội địa nói chung 1.4.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu: Cầu sữa bột trẻ em LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi thời gian: Để đảm bảo tính cập nhập đề tài, đề tài tập trung nghiên cứu cầu sản phẩm sữa bột trẻ em từ năm 2007 đến - Phạm vi không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu bàn thành phố Hà Nội 1.5 Kết cấu đề tài Đề tài nghiên cứu có kết cấu gồm chương sau: Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài Chương 2: Những lý luận phân tích dự báo cầu Chương 3: Phương pháp nghiên cứu thực trạng phân tích cầu sản phẩm sữa bột trẻ em thị trường Hà Nội Chương 4: Một số giải pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm sữa bột trẻ em nội so với sữa ngoại thị trường Hà Nội giai đoạn LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com CHƯƠNG 2: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO CẦU 2.1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẦU 2.1.1 Khá i niệm cầu Khái niệm cầu: “Cầu số lượng hàng hóa hay dịch vụ mà người mua có khả sẵn sàng mua mức giá khác thời gian định (giả định yếu tố khác không đổi)” [1, Tr 33] Khi nói đến cầu nói đến hai yếu tố: muốn mua có khả mua, tức nói đến cầu có khả tốn Do đó, cần phân biệt cầu với nhu cầu: “Nhu cầu mong muốn nguyện vọng vô hạn người” [1, Tr 33] Sự khan làm cho hầu hết nhu cầu không thoả mãn Một khái niệm quan trọng nhắc đến cầu lượng cầu “Lượng cầu lượng hàng hoá dịch vụ mà người mua sẵn sàng có khả mua mức giá cho khoảng thời gian định” [1, Tr33] 2.1.2 Cầu cá nhân, cầu thị trường Cầu cá nhân: tồn cá nhân sẵn sang có khả mua, phụ thuộc yếu tố: giá thị trường, lượng tiền mà cá nhân có Cầu thị trường: tổng số lượng hàng hóa dịch vụ mà người sẵn sang có khả mua mức giá khác khoảng thời gian định Để hiểu rõ hoạt động thị trường, nghiên cứu hành vi cá nhân riêng lẻ Giả sử, người tiêu dùng A mua sữa cho gia đình tháng A có biểu cầu Giá 2,5 3.5 4,5 35 30 25 20 (nghìn đồng) Lượng cầu (hộp) LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Bảng 2.1.Biểu cầu mặt hàng sữa cá nhân A “Biểu cầu bảng số lượng hàng hoá dịch vụ mà người tiêu dùng sẵn sàng có khả mua mức giá khác thời gian định” (giả định yếu tố khác không đổi) [1, Tr 34] Có thể minh họa biểu cầu đồ thị “Đường biểu diễn mối quan hệ lượng cầu giá gọi đường cầu” [1,Tr 35] Theo quy ước: trục tung biểu diễn giá (P), cịn trục hoành biểu diễn lượng cầu (Q) Cầu thị trường tổng hợp tất cầu cá nhân Đường cầu thị trường tổng theo chiều ngang đường cầu cá nhân Với mức giá trục tung sản lượng trục hoành, phải cộng lượng cầu cá nhân mức giá Độ dốc đường cầu thị trường thường thoải đường cầu cá nhân Vẫn lấy ví dụ thị trường sữa Giả sử có cá nhân tham gia vào thị trường A, B, C họ có biểu cầu : Giá hộp sữa Lượng cầu (hộp) Tổng cầu (ngàn đồng) A B C (hộp) 2,5 35 55 90 30 50 80 3,5 25 45 70 20 40 60 4,5 35 35 (Nguồn: nhóm tác giả) Bảng 2.2 Biểu cầu thị trường sữa Cầu thị trường sản phẩm sữa xác định tổng hợp toàn cầu cá nhân Đường cầu thị trường cho biết lượng cầu thị trường viết mức giá định LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com P Đường cầu nhân A Ðường cầu cá nhân B Ðuờng cầu thị trường 4,5 3,5 2,5 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Q(hộp) Hình 2.1 Đường cầu cá nhân đường cầu thị trường 2.1.3 Luật cầu Nội dung luật cầu thể mối quan hệ tỷ lệ nghịch giá lượng cầu Cụ thể: “Số lượng hàng hóa hay dịch vụ cầu khoảng thời gian cho tăng lên giá hàng hóa dịch vụ giảm xuống ngược lại (các yếu tố khác không đổi)”[1, Tr 35] Giá cao dẫn đến lượng cầu giảm hàng hố thay hàng hố khác Khi giá hàng hố cao lên, người ta tìm mua hàng hố thay để sử dụng Ví dụ, giá sữa tăng lên cầu giảm xuống Giả sử ban đầu thị trường sữa cân E: giá cân P 0, lượng cân Q0 Nếu giá tăng từ P0 lên P1 làm lượng cầu giảm từ Q0 xuống Q1 Ngược lại, giá giảm từ P0 xuống P2 làm lượng cầu tăng từ Q0 lên Q2 P1 E P2 D LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Hình 2.2.Mối quan hệ giá lượng cầu 2.1.4 Các yếu tố tác động đến cầu hàm cầu 2.1.4.1 Các yếu tố tác động đến cầu Ngoài giá thân hàng hố, dịch vụ, cầu cịn phụ thuộc vào yếu tố sau: a Thu nhập người tiêu dùng (M) Thu nhập yếu tố quan trọng tác động đến cầu Thu nhập ảnh hưởng trực tiếp đến khả mua người tiêu dùng Khi thu nhập tăng lên người tiêu dùng cầu nhiều hàng hóa ngược lại Tuy nhiên phụ thuộc vào loại hàng hóa cụ thể mà mức thay đổi cầu khác Mặc dù tăng lên thu nhập dẫn đến tăng cầu hầu hết hàng hóa, khơng dẫn đến tăng cầu tất loại hàng hóa Khi thu nhập tăng lên cầu hàng hố thơng thường, hàng cao cấp, hàng hoá xa xỉ tăng lên cầu hàng hoá thức cấp giảm Tuy nhiên thời kỳ hay thị trường khác phân loại đâu hàng hóa xa xỉ, thơng thường hay thứ cấp có khác b Giá hàng hóa có liên quan (PR) Cầu hàng hóa không phụ thuộc vào giá thân hàng hóa Nó cịn phụ thuộc vào giá hàng hóa liên quan Các hàng hóa liên quan chia làm hai loại: hàng hóa thay hàng hóa bổ sung Hàng hóa thay hàng hóa sử dụng thay cho hàng hóa khác Thí dụ cà phê chè coi hàng hoá thay cho Khi giá loại hàng thay đổi cầu loại hàng thay đổi Hàng hóa bổ sung hàng hóa sử dụng đồng thời với hàng hóa khác Thí dụ cà phê sữa coi bổ sung cho LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com P Cầu cà phê giá chè tăng lên D1 D0 Q P Cầu cà phê giá sữa tăng lên D0 D1 Q Hình 2.3 Cầu hàng hố thay Hình 2.4.Cầu hàng hóa bổ sung c Thị hiếu người tiêu dùng (T) Thị hiếu có ảnh hưởng lớn đến cầu người tiêu dùng Thị hiếu sở thích hay ưu tiên người tiêu dùng hàng hóa dịch vụ Cầu hàng hóa tỷ lệ thuận với thị hiếu người tiêu dùng d Kỳ vọng giá hàng hóa tương lai (Pe) LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Cầu hàng hóa dịch vụ thay đổi phụ thuộc vào yếu tố kỳ vọng (sự mong đợi) người tiêu dùng Nếu người tiêu dùng hy vọng giá hàng hóa giảm xuống tương lai cầu hàng hóa giảm xuống ngược lại Các kỳ vọng thu nhập, thị hiếu, số lượng người tiêu dùng tác động đến cầu với hàng hóa e Dân số (N) Nhìn chung mức giá, lượng cầu hàng hóa dịch vụ thị trường đông dân cư lớn thị trường dân cư Cho dù thị hiếu, thu nhập yếu tố khác điều đúng, đơn giản thị trường đơng dân cư tiêu dùng nhiều mặt hàng Ngồi nhân tố khác thiên tai, sách Nhà nước, quảng cáo… có ảnh hưởng đến cầu thị trường 2.1.4.2 Hàm cầu tổng quát Từ việc xác định yếu tố xác định hàm cầu, ta xác định phương trình đường cầu tổng qt có dạng: QD = F (P, M, PR, T, PE,…) Trong đó: - QD lượng cầu hàng hoá - P giá thân hàng hố - PR giá hàng hố có liên quan - M thu nhập người tiêu dùng - T thị hiếu (hay sở thích) người tiêu dùng - N dân số - PE kỳ vọng LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Hàm cầu tổng quát biểu diễn dạng tuyến tính: QD = a + bP + cM + dPR + eT + fPE + gN Trong đó: a hệ số chặn Các hệ số góc (b, c, d, e, f g) đo ảnh hưởng lượng hàng hoá tiêu thụ thay đổi biến (P, M, P R, T, PE N) đại lượng khác khơng đổi Khi hệ số góc biến định số dương (âm) lượng cầu tỷ lệ thuận (tỷ lệ nghịch với biến đó)  Ngồi biểu diễn đường cầu dạng phi tuyến Dạng thông dụng dạng loga tuyến tính: QD = aPbMcPRdTePEfNg 2.1.4.3.Độ co giãn cầu theo giá Phản ánh phần trăm thay đổi lượng cầu mặt hàng giá mặt hàng thay đổi 1% Cơng thức tính: E= - Do luật cầu nên E âm - Các giá trị độ co dãn: >1 Cầu co dãn triêu Anh (chị) sử dụng nhãn hiệu sữa bột cho bé? A Vinamilk B Abbott C Mead Johnson D FrieslandCampina E Dumex F Nestlé G.Hãng khác…………………………… Nếu sử dụng sữa bột Vinamilk hc sữa nội lý gì? A.Giá B.Chất lượng C.Lý khác Lượng sữa mà anh (chị) cho bé uống ngày (1 cốc = 240ml) A cốc B cốc C.3 cốc D.> cốc Anh (chị) biết sản phẩm sữa bột cho trẻ em dùng từ nguồn thông tin nào? A Qua ti vi B.Báo, tạp chí C Internet D Internet E Bạn bè giới thiệu F Bác sỹ tư vấn G.Nguồn khác………………… Khi nhắc đến sữa bột trẻ em, anh (chị) nghĩ tới sản phẩm hãng ? A.Vinamilk E Dumex B Abbott F Nestlé C Mead Johnson D FrieslandCampina G.Hãng khác…………………………… LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Trong tương lai, anh (chị) muốn sữa bột trẻ em nội (tiêu biểu Vinamilk) sẽ? A.Giảm giá B.Nâng cao chất lượng C.Cải tiến mẫu mã Anh (chị) dành phần trăm thu nhập trung bình gia đình để mua sữa cho bé? A.30% Anh (chị) vui lòng cho biết mức độ quan trọng yếu tố sau việc sử dụng sữa cho bé?( mức độ quan trọng thấp mức độ quan cao ) Yếu tố 1.Giá sữa 2.Chất lượng 3.Giá sữa hãng khác 4.Thương hiệu 5.Thu nhập 6.Thị hiếu 7.Sự thuận tiện 8.Mẫu mã Chúng xin chân thành cảm ơn giúp đỡ anh (chị)! Phụ lục 2: Bảng số liệu tiến hành ước lược cầu sữa bột trẻ em Vinamilk Tháng Số lượng Giá sữa Giá sữa Thu nhập Dân số LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com (hộp) 01/2010 02/2010 03/2010 04/2010 05/2010 06/2010 07/2010 08/2010 09/2010 10/2010 11/2010 12/2010 01/2011 02/2011 600000 619832 621465 637253 653297 672832 695245 695923 700265 723154 732541 758232 759875 760053 Vinmilk (VNĐ) 54500 56500 57500 57500 58000 58000 58000 62000 62000 62500 62500 65000 72000 81000 Abbott (VNĐ) 81000 82500 85500 85500 86000 86500 88000 95000 95500 95500 95500 105000 112000 121000 bình quân (VNĐ) 290000 295000 3000000 3010000 3050000 3100000 3105000 3110000 315000 316000 3200000 3250000 3300000 3350000 (người) 6564485 6572325 6573525 6580423 6582357 6589125 6590875 6595127 6596350 6600025 6601035 6601925 6605032 6606925 Phụ lục 3: Các kết thống kế 200 phiếu điều tra Phụ lục 3.1.Thu nhập trung bình hộ gia đình: Mức thu nhập trung bình (triệu đồng) 6 Số người Tỷ lệ (%) 24 86 80 50 12 43 40 25 Phụ lục 3.2 Tỷ lệ thu nhập chi tiêu cho sữa bột trẻ em Mức tỷ lệ thu nhập chi tiêu cho sữa bột trẻ em gia đình (%) < 10 10 – 20 20 – 30 > 30 Số người Tỷ lệ (%) 18 50 106 30 25 53 15 Phụ lục 3.3.Lượng sữa trung bình ngày gia đình cho trẻ uống LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Lượng sữa uống ngày (cốc) >3 Số người Tỷ lệ (%) 54 116 20 10 27 58 10 Phụ lục 3.4.Tỷ lệ sử dụng sữa bột trẻ em phân theo hãng sữa Hãng sữa Số người Abbott 31 Friesland campania 21 Mead jonhson 18 Vinamilk 17 Dumex Nestle’ Hãng khác Phụ lục 3.5 Lý sử dụng sữa nội Lý Giá Chất lượng Khác Tỷ lệ (%) 15.5 10.5 8.5 3.5 Số người 70 25 Tỷ lệ (%) 35 12.5 2.5 Phụ lục 3.6 Cách thức người tiêu dùng biết đến sản phẩm sữa bột trẻ em Cách thức Số người 58 10 25 Ti vi Báo, tạp chí Internet Bạn bè giới thiệu Bác sỹ tư vấn Khác Tỷ lệ (%) 29 2.5 12.5 Phụ lục 7.Mức độ quan nhân tố ảnh hưởng tới định mua hay không mua sản phẩm sữa bột trẻ em hãng Yếu tố LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Giá sữa 12 104 80 Giá sữa hãng khác 42 116 30 12 Thu nhập 16 42 42 44 56 Thị hiếu 36 52 54 56 Chất lượng sữa 12 70 114 Thương hiệu 22 72 16 86 Sự thuận tiện 34 74 80 10 Mẫu mã 156 34 10 0 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ... không thay đổi) cầu sữa bột trẻ em giảm ngược lại giá sữa bột trẻ em giảm cầu sữa bột trẻ em tăng Giá sữa bột trẻ em nhập ngoại: Sữa bột trẻ em ngoại hàng hoá thay với sữa bột trẻ em nội tiêu dùng... tới cầu sản phẩm sữa bột trẻ em thị trường Hà Nội Nếu số lượng trẻ độ tuổi tăng cầu sản phẩm sữa bột trẻ em địa bàn Hà Nội tăng Và ngược lại, số trẻ độ tuổi giảm cầu sữa bột trẻ em giảm (trong. .. nghiên cứu lựa chọn đề tài “ phân tích ước lượng cầu mặt hàng sữa bột trẻ em thị trường Hà Nội giai đoạn nay? ?? Đề tài tập trung phân tích lý luận cầu, phân tích dự báo cầu, thực trạng phát triển,