BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN BÙI NGỌC HIỆP KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ THANH TỐN THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM Hà Nội, năm 2022 BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP Giáo viên hướng dẫn : TS Bùi Quý Thuấn Sinh viên thực : Bùi Ngọc Hiệp Mã sinh viên : 5093106228 Lớp : Kinh Tế Đối Ngoại 9C Hà Nội, năm 2022 MỤC LỤC MỤC LỤC i LỜI CAM ĐOAN iii LỜI CẢM ƠN v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .vi DANH MỤC BẢNG BIỂU vii LỜI MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu 3.2 Phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu 4.1 Phương pháp phân tích - tổng hợp 4.2 Phương pháp liệt kê 4.3 Phương pháp so sánh 4.4 Phương pháp dùng số liệu Kết cấu Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TOÁN QUỐC TẾ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ THANH TỐN THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ 1.1 Cơ sở lý luận toán quốc tế 1.1.1 Khái niệm toán quốc tế 1.1.2 Đặc điểm toán quốc tế 1.1.3 Hệ thống văn pháp lý điều chỉnh toán quốc tế 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 Vai trò toán quốc tế kinh tế Các bên liên quan đến toán quốc tế 11 Điều kiện toán quốc tế 12 Các phương thức tốn tế thơng dụng 14 1.2 Cơ sở lý luận chất lượng dịch vụ tốn phương thức tín dụng chứng từ 20 1.2.1 Khái niệm chất lượng dịch vụ 20 1.2.2 Cơ sở hình thành tín dụng chứng từ 21 1.2.3 Khái niệm, đặc điểm vai trị phương thức tín dụng chứng từ 22 i 1.2.4 Quy trình tốn quốc phương thức tín dụng chứng từ 23 1.2.5 Thư tín dụng 24 1.2.6 Một số ưu điểm nhược điểm phương thức tín dụng chứng từ 25 1.2.7 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ tốn theo phương thức tín dụng chứng từ……………………………………………………………………… 23 Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀ DỊCH VỤ THANH TOÁN THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG TMCP KỸ THƯƠNG VIỆT NAM 27 2.1 Tổng quan Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam 27 2.1.1 Giới thiệu tổng quan Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam 27 2.1.2 Quá trình hình thành phát triển Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam………… 28 2.1.3 Chức nhiệm vụ Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam…… 30 2.1.4 Cơ cấu tổ chức Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam 31 2.1.5 Trung tâm toán quốc tế Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam… 32 2.2 Thực trạng hoạt động kinh doanh Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam 34 2.2.1 Tình hình tài Techcombank 34 2.2.2 Tình hình kinh doanh Techcombank 37 2.3 Thực trạng hoạt động dịch vụ toán theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank 40 2.3.1 Thực trạng tốn hàng nhập theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank 40 2.3.2 Thực trạng tốn hàng xuất theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank 44 2.4 Các nhân tố ảnh hướng đến chất lượng dịch vụ tốn quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank 47 2.4.1 Nhóm nhân tố khách quan 47 2.4.2 Nhóm nhân tố chủ quan 48 2.5 Đánh giá thực trạng dịch vụ tốn quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank 49 2.5.1 Ưu điểm việc phát triển dịch vụ toán quốc tế theo phương ii thức tín dụng chứng từ Techcombank 49 2.5.2 Những hạn chế việc phát triển dịch vụ toán quốc tế Techcombank 51 2.5.3 Nguyên nhân hạn chế 55 Chương 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ THANH TỐN THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG TMCP KỸ THƯƠNG VIỆT NAM 59 3.1 Định hướng phát triển mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ toán theo phương thức tín dụng chứng từ cho ngân hàng Techcombank 59 3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tốn theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank 60 3.2.1 Không ngừng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán công nhân viên thực hoạt động toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ 60 3.2.2 Đẩy mạnh công tác marketing hoạt động tốn quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ 61 3.2.3 Đẩy mạnh công tác tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập Việt Nam thâm nhập vào thị trường giới 64 3.2.4 Xây dựng biện pháp phòng ngừa rủi ro hoạt động toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ cách hồn thiện 65 3.3 Một số kiến nghị 68 3.3.1 Đối với quan quản lý vĩ mô Nhà nước 68 3.3.2 Đối với ngân hàng nhà nước 69 3.4.4 Kiến nghị với khách hàng doanh nghiệp xuất nhập Việt Nam 70 KẾT LUẬN 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO 73 iii LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đề tài: “Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ toán theo phương thức tín dụng chứng từ Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam” đề tài nghiên cứu độc lập hướng dẫn giáo viên hướng TS Bùi Quý Thuấn Các số liệu, kết trình bày báo cáo hồn tồn trung thực Ngồira, báo cáo có sử dụng số nguồn tài liệu tham khảo trích dẫn nguồn thích rõ ràng Em xin hồn tồn chịu trách nhiệm trước Thầy Cô môn, Khoa Kinhtế quốc tế Học viện cam đoan Hà nội, ngày 20 tháng năm 2022 Sinh viên Bùi Ngọc Hiệp iv LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn giảng viên hướng dẫn TS Bùi Quý Thuấn tạo điều kiện, giúp đỡ, giải đáp thắc mắc, bảo tận tình, để em hồn thành khóa luận tốt nghiệp Em xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể giảng viên khoa Kinh tế quốc tế, người lái đị thầm lặng ln đồng hành sinh viên chúng em, dạy cho chúng em học quý báu giảng đường, giúp chúng em nắm vững kiến thức chuyên ngành, trang bị hành trang tốt bước vào thị trường lao động suốt trình học tập Học viện Chính sách Phát triển Em xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo Học viện tạo điều kiện thuận lợi giúp chúng em có mơi trường học tập, rèn luyện nghiên cứu tốt Vì kiến thức kinh nghiệm thực tế nhiều hạn chế nên Khóa luận tốt nghiệp em cịn nhiều thiếu sót Vì vậy, em mong nhận lời đánh giá nhận xét quý Thầy Cô để em nâng cao kiến thức hồn thiện khóa luận trọn vẹn Em xin chân thành cảm ơn! v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Stt Từ viết tắt Diễn giải TTQT Thanh toán quốc tế NHTM Ngân hàng thương mại TMCP Thương mại cổ phần XK Xuất NK Nhập TDCT Tín dụng chứng từ L/C Thư tín dụng TTXK Thanh tốn xuất TTNK Thanh toán nhập 10 XNK Xuất nhập 11 CVTT&TTTM Chuyên viên toán tài trợ thương mại 12 TTXLNV Trung tâm xử lý nghiệp vụ 13 TT&TTTM Thanh toán tài trợ thương mại 14 CVKH Chuyên viên khách hàng 15 NH Ngân hàng 16 TMQT Thương mại quốc tế 17 TCB Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam 18 CAD Phương thức giao chứng từ trả tiền 19 NHNT Ngân hàng nhờ thu 20 NHTH Ngân hàng thu hộ 21 D/P Nhờ thu trả 22 D/A Nhờ thu trả chậm 23 ĐVKD Đơn vị kinh doanh 24 BCT Bộ chứng từ 25 NXK Nhà xuất 26 NNK Nhà nhập vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ VÀ HÌNH ẢNH STT Diễn giải Tên Trang Sơ đồ 1.1 Quy trình tốn phương thức chuyển tiền 14 Sơ đồ 1.2 Quy trình tốn phương pháp thu trơn 16 Sơ đồ 1.3 Quy trình toán phương thức nhờ thu kèm chứng từ 17 Sơ đồ 1.4 Quy trình tốn phương thức ghi sổ 18 Sơ đồ 1.5 Quy trình tốn phương thức chứng từ nhận tiền 19 Sơ đồ 1.6 Quy trình tốn phương thức tín dụng chứng từ 23 Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức Ngân hàng Techcombank 32 Sơ đồ 2.2 Cơ cấu máy quản lý Ngân hàng Techcombank 32 Sơ đồ 2.3 Cơ cấu trung tâm xử lý nghiệp vụ Thanh toán quốc tế 33 Techcombank 10 Bảng 1.1 Ưu điểm rủi ro nhà nhập xuất q trình tốn 19 11 Bảng 2.1 Các số tài Techcombank giai đoạn 34 2017-2021 12 Bảng 2.2 Kết hoạt động kinh doanh Teckcombank giai đoạn 2017-2021 38 13 Bảng 2.3 Doanh số tốn hàng nhập theo phương thức tín dụng 42 chứng từ Teckcombank giai đoạn 2017-2021 14 Bảng 2.4 Tỉ trọng toán L/C nhập Techcombank giai đoạn 2017-2021 42 15 Bảng 2.5 Doanh số số lượng L/C nhập Techcombank giai 42 đoạn 2017-2021 16 Bảng 2.6 Doanh số toán hàng xuất theo phương thức tín dụng chứng từ ngân hàng Techcombank giai đoạn 2017-2021 45 17 Bảng 2.7 Doanh số số lượng L/C xuất Techombank giai đoạn 2017-2021 46 18 Bảng 3.1 Quản lý rủi ro tốn theo phương thức tín dụng chứng từ theo sản phẩm 66 19 Biểu đồ 2.1 Mức độ tăng trưởng tổng tài sản Techcombank gia đoạn 35 2017-2021 vii 20 Biểu đồ 2.2 Lợi nhuận sau thuế Teckcombank giai đoạn 2017-2021 37 21 Biều đồ 2.3 Cơ cấu thu nhập hoạt động Techcombank giai đoạn 39 2017-2021 22 Hình 2.1 Logo Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam vii i 27 75% tốc độ tăng tổng phí thu khoảng 70%, chiếm 80% tổng phí thu từ hoạt động kinh doanh đối ngoại 3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tốn quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ Techcombank Qua trình thực tập tìm hiểu thực trạng Ngân hàng Techcombank, em xin đưa số đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động TTQT phương thức tín dụng chứng từ Ngân hàng Techcombank 3.2.1 Không ngừng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán công nhân viên thực hoạt động toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ Ngân hàng Techcombank với đội ngũ cán bộ, công nhân viên giàu kinh nghiệm, trẻ khoẻ, đầy sức sáng tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh nói chung, cho hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ nói riêng Nhưng hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ khơng ngừng cải tiến cho phù hợp với nhu cầu hoạt động thương mại quốc tế Người cán ngân hàng không giỏi nghiệp vụ cịn phải người nhiệt tình, niềm nở, giải cơng việc nhanh chóng, xác, sẵn sàng mà phải hướng dẫn giúp khách hàng làm thủ tục cách nhanh gọn, tư vấn cho khách hàng thực hoạt động an tồn hiệu Vì u cầu phải bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán công nhân viên NH thực theo hướng sau: - Tổ chức lớp đào tạo nghiệp vụ, bồi dưỡng cập nhật kiến thức chuyên sâu chuyên môn, trang bị kiến thức rủi ro mà doanh nghiệp XNK thường gặp phải, tình hình thị trường giới, triển vọng XNK Việt Nam, luật lệ, tập quán thương mại quốc tế phổ biến kỹ thuật toán áp dụng giới - Liên tục cử cán du học nước chuyên lĩnh vực TTQT nói chung hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ nói riêng, tìm hiểu thơng tin TTQT mà kinh doanh thương mại quốc tế sử dụng tương lai gần áp dụng nước công nghiệp phát triển - Tranh thủ lớp tập huấn, đào tạo Techcombank tổ chức, lớp đào tạo tổ chức phi phủ, tổ chức quốc tế tài trợ - Phát huy vai trò chủ động sáng tạo tốn viên, tích cực lắng nghe ý kiến họ, khuyến khích họ nêu sáng kiến mới, thường xuyên phân tích nhược điểm, vụ việc liên quan làm khách hàng phàn nàn, tìm hướng giải 61 - Chú trọng đến việc đào tạo nguồn nhân lực bổ sung, thay Ngân hàng thơng qua trường đại học để lựa chọn sinh viên có khả đáp ứng yêu cầu, tổ chức tuyển chọn, qua Techcombank thực điều chuyển nhân để lựa chọn nhân viên đáp ứng yêu cầu công việc - Techcombank cần tạo môi trường làm việc chế độ đãi ngộ hợp lý Môi trường làm việc tốt đó, đội ngũ cán làm việc tận tâm, động, sáng tạo, mối quan hệ lãnh đạo cán cởi mở, chân thực, thẳng thắn Đó môi trường nảy nở phát huy tốt mối quan hệ người – sở cho hợp tác, nâng cao chất lượng kinh doanh NH Bên cạnh đó, Techcombank cần thực xếp, bố trí lao động hợp lý, hiệu Thực việc kiểm tra đánh giá phân loại cán đảm bảo cán đủ tiêu chuẩn chức danh, đánh giá, nhận xét cán bộ, kiểm tra sát hạch định kỳ nhằm đánh giá trình độ cán trẻ để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho nhu cầu trước mắt lâu dài Gắn kết đào tạo với việc bố trí sử dụng người, việc, tạo động lực khuyến khích người lao động Cần tạo điều kiện cho người lao động cống hiến hưởng thụ phù hợp với cống hiến Ngồi ra, Techcombank cần xây dựng định mức công việc cho cán nghiệp vụ, sở xây dựng chế độ tiền lương hợp lý động lực thúc đẩy người lao động Thực quy chế trả lương thưởng hợp lý cho người lao động dựa lực mức độ hồn thành cơng việc họ - động lực thúc đẩy người lao động làm việc tốt hiệu Thực chế tài thơng thống nhằm thu hút giữ nhân tài Nếu cần, xem xét lại chế độ tiền lương, thưởng cho cán làm công tác TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ giỏi, có trình độ chu mơn nghiệp vụ tốt Thực thưởng phạt nghiêm minh cá nhân đơn vị làm cơng tác TTQT nói chung hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ nói riêng Đây chế động lực nhằm khuyến khích đơn vị, cá nhân làm tốt cơng tác phịng ngừa rủi ro, đảm bảo an tồn q trình hoạt động TTQT 3.2.2 Đẩy mạnh công tác marketing hoạt động tốn quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ Trong kinh tế thị trường, khách hàng người đóng vai trị định đến tồn phát triển ngân hàng Khách hàng có quyền lựa chọn NH để tiến hành hoạt động TTQT Trước đây, khách hàng khơng có quyền lựa chọn nên 62 ngân hàng không cần phải quan tâm đến khách hàng, họ cung cấp dịch vụ mà họ có Ngày nay, với thay đổi lớn hệ thống NH xuất nhiều NH mới, cạnh tranh kinh doanh NH, dịch vụ NH ngày trở nên khốc liệt Nếu Techcombank không quan tâm đến nhu cầu khách hàng, đến khả phục vụ, cách tiếp thị, giới thiệu sản phẩm, hay nói ngắn gọn quan tâm đến chiến lược khách hàng, đến thương hiệu mình, đến cơng tác marketing, Techcombank khó mà tồn phát triển Do đó, thân Techcombank cần phải chủ động quan tâm đến việc đáp ứng nhu cầu mong muố khách hàng,nắm bắt nhanh chóng xác nhu cầu khách hàng để đáp ứng kịp thời Techcombank cần phải tiến hành nghiên cứu nhu cầu thị trường, phải dự tính phát triển thị trường tương lai Thông qua việc nghiên cứu dự đoán phát triển thị trường mà phát nhu cầu tiềm khách hàng, sở nghiên cứu để đưa sản phẩm dịch vụ đáp ứng nhu cầu khách hàng Việc nghiên cứu thị trường để nhằm nắm bắt nhu cầu khách hàng sản phẩm dịch vụ NH, nghiên cứu yếu tố định thái độ khách hàng sản phẩm dịch vụ mà khách hàng cung cấp Khi đặt vào vị trí khách hàng, Techcombank có đánh giá mang tính khách quan việc đưa định chọn lựa ngân hàng dịch vụ ngân hàng thực toán Trên sở phân tích đó, NH đưa chiến lược marketing thích hợp cho hoạt động mình, bao gồm: - Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm: Tuỳ theo tình hình thị trường, ngân hàng cần có đánh giá hiệu sản phẩm truyền thống cung cấp xây dựng chiến lược đưa sản phẩm đáp ứng nhiều nhu cầu khách hàng nhằm khai thác thị trường tiềm Việc đưa sản phẩm dịch vụ phải đảm bảo nguyên tắc đơn giản, thuận tiện, dễ sử dụng, phù hợp với trình độ dân trí phù hợp với thơng lệ quốc tế Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ phương thức tín dụng chứng từ đáp ứng nhu cầu ngày cao khách hàng đem lại cho Techcombank thị phần lớn hoạt động TTQT - - Chiến lược giá cả: Tuỳ theo uy tín khả cạnh tranh mình, NH định đưa mức phí dịch vụ , lãi suất ký quỹ cho phù hợp với giai đoạn phát triển, nhằm mục đích thu hút khách hàng tăng trưởng lợi nhuận Techcombank nên đưa giá trở thành yếu tố cạnh tranh Chiến lược xúc tiến thương mại: Đó việc quảng bá hình ảnh ngân hàng, sản phẩm dịch vụ ngân hàng phương tiện thông tin đại chúng như: đài, báo, tivi Mọi công việc quảng cáo phải tuân theo nguyên tắc là: Phải hết 63 sức ngắn gọn, súc tích, gây ý khách hàng, phải gây cho khách hàng ham muốn sẵn sàng sử dụng sản phẩm dịch vụ NH Việc quảng bá hình ảnh ngân hàng khơng đem lại lợi ích cho riêng rẽ hoạt động mà đem lại lợi ích cho tất hoạt động ngân hàng có hoạt động TTQT theo phương thức tín dung chứng từ lúc Tuy nhiên, quan trọng hết chu đáo, nhiệt tình thái độ niềm nở nhân viên giao dịch chăm sóc khách hàng Sự hiểu biết thái độ phục vụ nhân viên tạo dựng niềm tin cho khách hàng, cách quan trọng để giữ chân khách hàng cũ khai thác khách hàng - Chiến lược khách hàng: Ngân hàng cần ý thức khách hàng đối tác mà người định đến thành bại ngân hàng Vai trò khách hàng thay đổi qua đổi kinh tế từ việc khách hàng cần ngân hàng đến việc ngân hàng cần khách hàng cho phát triển Khách hàng có quyền so sánh, lựa chọn ngân hàng loại hình dịch vụ cho Ngân hàng cần có chiến lược đặc biệt với nhóm khách hàng chẳng hạn việc sử dụng lãi suất ưu đãi, biểu phí dịch vụ TTQT ưu đãi cho - khach hàng cũ sử dụng chương trình khuyến hấp dẫn để thu hútnhững khách hàng Tăng cường cơng tác phân tích đối thủ cạnh tranh Tìm hiểu đối thủ cạnh tranh việc làm vô quan trọng để đưa sách đối phó cho có hiệu nhất, đặc biệt với đối thủ hoạt động lĩnh vực TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ NH nên có biện pháp phân tích đối thủ cạnh tranh sớm tốt, tránh việc thu thập thông tin đối thủ cạnh tranh cách tự phát bị động Thường xuyên theo dõi nắm bắt thông tin đốithủ cạnh tranh thị trường nước thị trường quốc tế để biết ngân hàng, tổ chức tài đời, từ nghiên cứu phân tích sách kinh doanh, thực trạng tình hình khả tài họ, tìm ưu nhược điểm họh, qua có nhận định hay đánh giá kịp thời đối thủ cạnh tranh Việc thường xuyên có phân tích đối thủ cạnh tranh giúp NH biết sản phẩm, sách ưu đãi để thu hút khách hàng họ, học hỏi kinh nghiệm cách thức tiến hành công việc họ, từ đề biện pháp phát triển, có kế hoạch hoạt động kinh doanh phù hợp 64 3.2.3 Đẩy mạnh công tác tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập Việt Nam thâm nhập vào thị trường giới Nguyên nhân gây hạn chế, khó khăn tồn việc phát triển hoạt động TTQT theo phương thức L/C xuất phát từ hiểu biết không sâu khách phương thức Techcombank thơng qua tham tán thương mại Việt nam nước ngồi, thơng qua Phịng Thương mại Cơng nghiệp hay thơng qua mạng lưới ngân hàng đại lý để tìm hiểu nhu cầu thị trường hàng hoá XNK nước sở tại, luật lệ có liên quan đến hoạt động TTQT nước, rủi ro gặp phải tiến hành hoạt động mua bán tốn qua nước đó, tư vấn cho doanhnghiệp XNK tránh rủi ro đáng tiếc cách để Techcombank tránh rủi ro cho Do đó, thời gian tới Techcombank cần đẩy mạnh công tác tư vấn cho khách hàng 3.2.3.1 Đối với doanh nghiệp xuất Nhà NK thường gây rủi ro cho NH mở họ khả toán cố tình vi phạm cam kết Để đem lại lợi ích đáng cho nhà XK bảo vệ quyền lợi NH, việc nên áp dụng hình thức L/C trường hợp cụ thể cho phù hợp hiệu việc mà cán TTQT cần phải hướng dẫn cho khách hàng: - Đối với khách hàng đơn vị NK mày móc thiết bị giá trị lớn mà phía đối tác nước ngồi u cầu có tiền đặt cọc, toán viên nên tư vấn cho họ sử dụng L/C dự phịng hình thức mà người NK đảm bảo nhận sản phẩm cung ứng từ nhà XK, đồng thời nhà NK cịn bồi hồn tồn số tiền đặtcọc chi phí liên quan người XK khơng thực nghĩa vụ giao hàng theo yêu cầu - Đối với đơn vị NK hàng hoá với khối lượng lớn, giao hàng nhiều lần, nên tư vấn cho họ sử dụng L/C tuần hoàn Đây phương thức giúp cho khách hàng tránh tình trạng ứ đọng vốn giảm chi phí thủ tục có liên quan - Đối với khách hàng NK nguyên liệu từ nước ngồi gia cơng, sau xuất hàng sang nước cung cấp nguyên liệu để bán lại, toán viên nên tư vấn cho họ sử dụng loại L/C đối ứng, hình thức đảm bảo cho đơn vị gia công Loại L/C đảm bảo đồng thời toán cho người XK giá trị nguyên liệu nhập sản phẩm hàng hoá sản xuất từ ngun liệu 65 3.2.3.2 Đối với doanh nghiệp nhập Nhà XK thường gây rủi ro cho NH thông báo, NH chiết khấu họ lập chứng từ khơng hồn hảo bị từ chối tốn Để tránh rủi ro đó, NH nên tư vấn cho vấn đề sau: Tư vấn cho doanh nghiệp XK yêu cầu bên mua mở cho L/C đảm bảo Hiện nay, loại L/C có xác nhận miễn truy địi có lợi cho người bán Thường xuyên cập nhật thông tin tư vấn cho đơn vị XK tìm hiểu kĩ điều khoản điều kiện L/C, tránh sai sót chứng từ để bị từ chối tốn Các tốn viên nên tư vấn cho đơn vị cách thức đòi tiền thư hay điện Đội ngũ cán làm công tác TTQT nên tư vấn cho khách hàng cách thức giải vấn đề mà chứng từ có sai sót, kiểm tra kỹ xem lí từ chối mà NH mở đưa có hợp lí khơng Tư vấn cho doanh nghiệp đưa biện pháp kịp thời trường hợp giải hàng hóa bị từ chối nhằm giúp họ hạn chế tối đa thiệt hại 3.2.4 Xây dựng biện pháp phịng ngừa rủi ro hoạt động tốn quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ cách hồn thiện Hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ thường xuyên tiềm ẩn rủi ro làm ảnh hưởng đến hiệu hoạt động NHTM Để phòng ngừa hạn chế rủi ro, Techcombank cần nghiên cứu đề biện pháp quản lý rủi ro tốn, thơng qua việc cấp hạn mức toán lần cho nghiệp vụ mở L/C cho chi nhánh Nghiên cứu xây dựng văn thoả thuận với khách hàng cho dịch vụ nhằm đảm bảo quyền lợi nghĩa vụ khách hàng giao dịch Thực phân loại rủi ro Cần có thoả thuận giá dịch vụ cụ thể với NH thường xuyên có giao dịch Phối hợp với phận chức nghiên cứu đưa sách khách hàng tổng thể Bên cạnh đó, Techcombank phải tổ chức thống kê, phân tích, phân loại rủi ro hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ cách đầy đủ, xác theo nguyên nhân thời gian Việc làm phải thể chế hố chế độ thơng tin báo cáo trở thành nghiệp vụ thường xuyên hàng tháng, quý, năm NH Biện pháp thực chủ yếu thông qua việc phân tích, thẩm định kỹ thơng tin tài thơng tin phi tài DN XNK áp dụng thủ tục cấp tín dụng chặt chẽ trước đầu tư nhằm phân loại khoản vay đối tác vay vốn dựa vào mức độ rủi ro tín dụng để quản lý Bên cạnh NH cần trích lập khoản dự phòngrủi ro nhằm bù đắp cho rủi ro xảy Techcombank làm giảm bớtrủi ro hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ cách phân tán rủi ro Thu 66 nhập từ hoạt động TTQT thành công bù đắp phần lỗ cho hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ khơng thành cơng Bảng 3.1 Quản lý rủi ro Thanh tốn theo phương thức tín dụng chứng từ theo sản phẩm Loại rủi ro Mô tả Giải pháp giảm thiểu rủi ro Rủi ro hoạt LC có điều khoản điều Kiểm tra, tư vấn yêu cầu mở LC kỹ động kiện bất lợi cho TCB lưỡng, đảm bảo khơng có điều khoản, điều kiện tiềm ẩn rủi roc ho TCB Rủi ro không kiểm soát động Yêu cầu chứng từ vận tải/chứng từ giao việc giao nhận hàng hóa theo hàng phải nhập theo lệnh TCB ký xác nhận TCB L/C TCB Người mua/Nhà Sản phẩm chấp nhận chứng từ nhập khẩu/Người yêu cầu mở xuất trình đảm bảo khả kiểm sốt LC khơng kiểm sốt chứng từ tính sở hữu hàng hóa cho TCB đảm sở hữu hàng hóa cho phép bảo điều kiện pháp lý cao theo xuất trình chứng từ vận tải tập quán quốc tế đường biển khơng có giá trị sở hữu TCB khơng phản hồi Ngân Hàng ngày, rà soát lại cá giao dịch kiểm hàng xuất trình tình trạng tra BCT xuất trình phát sinh đảm bảo BCT vịng ngày làmviệc phản hồi Ngân hàng xuát trình hạn theo quy định UCP600 dẫn hiệu lực quy định UCP600 Đồngthời, đến việc TCB buộc phải đơn vị kinh doanh có trách nhiệm kiểm tốn với BCT có sai lệch tra, đối chiếu thơng báo chứng từ nhận đảm bảo BCT ĐV xử lý xong nhận đủ thông báo so với BCT BCT xuất trình giả mạo TCB chấp nhận BCT xuất trình từ Ngân hàng người hưởng người hưởng đề nghị LC nội địa Rủi ro LC nội địa LC ĐVKD có trách nhiệm tư vấn đầy đủ, rõ 67 nội địa quy định điều ràng để Khách hàng nắm rõ rủi ro chỉnh cá nguyên tác tập toán LC cá giao dịch quan quốc tế giao dịch mua bán nước Tạm dừng nghiệp nước đồng thời bị điều vụ LC nội địa để rà soát, đánh giá lại sản chỉnh pháp luật Việt Nam phẩm xảy 03 kiện rủi ro liên Điều phát sinh mâu quan đến tranh chấp phát sinh thuẫn nguyên tắc, tập quán sản phẩm quốc tế pháp luật Việt Nam LC nội địa phát hành Để giảm thiểu rủi ro phát hành LC giấy bị giả mạo, nội dung in bị văn giấy, việc phát hành, in thông thay đổi đơn vị cuối báo LC nội địa gửi đến Ngân hàng thơng BCT xuất trình giả mạo báo/ Người thụ hưởng thực hình thức chuyển phát nhanh có đảm bảo LC cho hoạt động dịch vụ hàng Lựa chọn khách hàng: Chỉ áp dụng với khơng dân dụng có số rủi ro dịch vụ TCB chấp nhận ghi sau: Khó kiểm sốt giao nhận sản phẩm khách dịch/trạng thái giao dịch Khó hàng khác (nếu có) cấp quyền kiểm sốt tính chấn thực phê duyệt Quy định chứng từ phù hợp giao dịch với đặc thù giao dịch, bao gồm chứng từ xuất trình theo LC để địi tiền chứng từ bổ sung sau để kiểm soát sau giao dịch LC cho hoạt động kinh doanh Lựa chọn khách hàng: Là khách hàng chuyển có số ruit ro: Khó kiểm sốt giao dịch hàng hóa giao dịch Khó kiểm sốt thơng tin có uy tín có quan hệ với TCB tối thiểu năm TCB đánh giá có uy tín giao dịch, chưa phát sinh nợ cần ý TCB TCTD khác khách hàng, đối tác khơng đủ vịng năm gần thơng tin, khó xác thực thơng tin Bỏ sót, thơng báo sai lỗi chứng BCT xuất trình kiểm tra tập trung phận nghiệp vụ độc lập đào tạo 68 từ Rủi ro tín dụng chun mơn cao, kiểm tra BCT đảm bảo tuân thủ điều khoản, điều kiện LC tập quán quốc tế thời kỳ Khách hàng không toán Khách hàng bổ sung tài sản đảm bảo/vốn cho TCB vào ngày đáo hạn LC tự có thực ký hậu vận đơn/ủy quyền nhận hàng/phát hành bảo lãnh nhận hàng/ký biên lai nhận hàng/biên giao nhận hàng hóa Rủi ro việc khách hàng Trong trường hợp này, khách hàng đủ không huy động đủ lượng tiền thiện lấy hàng theo LC, không để toán LC đến hạn huy động lượng tiền để toán LC trường hợp LC tốn đến hạn, TCB phải chovay vốn tự có bắt buộc để tốn LC 3.3 Một số kiến nghị 3.3.1 Đối với quan quản lý vĩ mô Nhà nước Cùng với phát triển kinh tế thị trường có quản lý vĩ mô nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vai trị điều khiển vĩ mơ Nhà nước ngày khẳng định Hơn nữa, xu quốc tế hoá kinh tế giới đem lại cho quốc gia hội đồng thời thách thức lơn Lúc cần phải có bàn tay định hướng nhà nước để đưa đất nước mục tiêu Đối với hoạt động tốn quốc tế nói chung hoạt động toán hàng hoá XNK theo phương thức tín dụng chứng từ nói riêng thời kỳ cần đến lãnh đạo định hướng phủ để ngày mở rộng phát triển, đồng thời tránh rủi ro xảy cho ngân hàng doanh nghiệp kinh doanh XNK Như vậy, với thực trạng hệ thống pháp luật chưa đồng nước ta nay, Nhà nước cần sớm ban hành văn pháp luật cho giao dịch toán XNK, văn luật, luật quy định hướng dẫn giao dịch tốn theo phương thức tín dụng chứng từ, quy định rõ quyền lợi nghĩa vụ người mua người bán hợp đồng ngoại thương quyên lợi ích ngân hàng tham gia giao dịch tốn tín dụng chứng từ Hiệu hoạt động toán hàng hố XNK phương thức tín dụng chứng 69 từ chịu ảnh hưởng chất lượng hoạt động kinh doanh doanh nghiệp XNK Do đó, tăng cường vai trị quản lý Nhà nước sách tiền tệ để khuyến khích thúc đẩy hoạt động XNK Mặt khác, để đẩy mạnh hoạt động XNK, nhà nước cần có sách đẩy mạnh cơng tác đối ngoại, đặc biệt công tác thương mại với thị trường Nhật Bản, Mỹ, EU Ngoài ra, Nhà nước cần củng cố phát triển Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, tạo điều kiện cho ngân hàng thương mại Việt Nam hợp tác với khách hàng đối tác, giúp đỡ tương trợ lẫn qua trình hồ nhập vồ cộng đồng giới Hơn nữa, cần cải cách mạnh mẽ thủ tục hành quản lý XNK, tinh giảm thủ tục hải quan Tăng cường công tác chống buôn lậu quản lý thị trường nội địa nhằm tăng thu ngân sách, bảo hộ sản xuất nước, tăng cường ngoại tệ toán qua ngân hàng 3.3.2 Đối với ngân hàng nhà nước Là quan chuyên trách quản lý nhà nước lĩnh vực tiền tệ tín dụng, NHNN cần thực giải pháp sau để tăng cường hoạt động phòng ngừa hạn chế rủi ro hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ NHTM: (1) Hoàn thiện sở pháp lý TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ Hoàn thiện hệ thống pháp luật NH bao gồm Luật NHNN, Luật TCTD phù hợp với sách phát triển KT-XH, với tiêu chuẩn hoạt động quốc tế Rà soát lại văn liên quan đến hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ để hoàn chỉnh, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với cam kết quốc tế Việt Nam NHNN cần tiếp tục xây dựng hoàn thiện văn bản, quy định hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ NHTM, nhanh chóng triển khai hướng dẫn thực cách rõ ràng khuôn khổ pháp lý liên quan đến hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ để từ làm sở cho hoạt động TTQT NHTM (2) Nâng cao vai trò NHNN việc điều hành sách tiền tệ NHNN cần nghiên cứu hồn thiện thị trường tài liên quan đến sách tài tiền tệ quốc gia, đặc biệt coi trọng thị trường tiền tệ Vai trò điều hành vĩ mô NHNN cần nâng cao việc thiết lập, điều hành sách tiền tệ quốc gia việc quản lý, giám sát hoạt động trung gian tài Việc điều hành sách tiền tệ NHNN phải nhằm mục tiêu thúc đẩy, phát triển ổn định vững KT, kiểm sốt lạm phát Bên cạnh đó, cần phát triển cơng cụ tài thị trường phái sinh, đặc biệt công cụ, giao dịch hạn chế rủi ro tỷ giá hối đoái Swap,Forward, 70 Future, Option (3) NHNN cần có biện pháp hoàn thiện phát triển thị trường mua bán ngoại tệ liên ngân hàng Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng thị trường nhằm giải quan hệ trao đổi, cung cấp ngoại tệ NHNN với ngân hàng thương mại ngân hàng thương mại với Vì vậy, để Techcombank mở rộng quan hệ toán quốc tế, phục vụ tốt cho hoạt động xuất nhập hàng hố việc phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng cần thiết Trong thời gian tới, để hoàn thiện phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, ngân hàng nhà nước đối tượng liên quan cần thực công tác sau: - Cần giám sát buộc NHTM phải xử lý trạng thái ngoại hối việc mua bán ngoại tệ thị trường ngoại tệ liên ngân hàng - Mở rộng đối tượng tham gia vào thị trường - Phát triển nghiệp vụ vay mượn ngoại tệ, nghiệp vụ đầu hình thức mua bán ngoại tệ mua bán ký hạn, hợp đồng tương lai 3.4.4 Kiến nghị với khách hàng doanh nghiệp Việt Nam Việt Nam thức trở thành thành viên thứ 150 tổ chức thương mại giới WTO (7/11/2006), tham gia quan hệ thương mại quốc tế NHTMVN doanh nghiệp xuất nhập Việt Nam cần phải hiểu rõ thông lệ tập quán quốc tế quy định WTO để phòng ngừa hạn chế rủi ro TTQT Sự am hiểu tập quán thông lệ quốc tế hợp tác khách hàng yếu tố quan trọng định thành cơng hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ với Techcombank Do vậy, để giảm bớt rủi ro trình hoạt động TTQT, doanh nghiệp xuất nhập cần phải thực vấn đề sau: (1) Tuân thủ chặt chẽ quy định hoạt động thương mại quốc tế, không nên bỏ qua chi tiết cho dù nhỏ hợp đồng mua bán để tạo sơ hở cho phía khách hàng bắt lỗi từ chối toán (2) Cần kiểm tra kỹ lưỡng xác minh tư cách pháp lý lực tài phía đối tác nước ngồi trước thức ký kết hợp đồng, nhằm tránh rủi ro, tổn thất bên đối tác mang lại (3) Đừng ngần ngại đặt câu hỏi để thiết lập thông số tin cậy với đối tác mà họ hy vọng bắt đầu đặt quan hệ kinh doanh Cần thận trọng phải điều tra kỹ đối tác bên trung gian, phải kiểm tra sát chứng từ liên quan giao dịch mua bán 71 (4) Tránh đưa vào hợp đồng điều khoản làm chậm trễ thời gian toán, phức tạp lập chứng từ, chí cịn cài vào điều khoản làm khó khăn cho việc lập chứng từ phù hợp (6) Cần làm quen với việc thuê luật sư độc lập bên sử dụng chuyên gia có lực, kinh nghiệm để soạn thảo hợp đồng rà soát lại điều kiện điều khoản hợp đồng trước thức ký kết (7) Cần nắm bắt kịp thời thông tin giá cả, thị trường, tỷ giá quy định pháp luật NN để có chiến lược kinh doanh phù hợp với giai đoạn (8) Cần nghiên cứu xem xét kỹ yêu cầu, tư vấn NH DN trình mở L/C để có tu chỉnh kịp thời, hạn chế thấp rủi ro giảm khoản chi phí bất hợp lý phát sinh q trình hoạt động (9) Cần tìm kiếm mở rộng thị trường nhằm hạn chế phân tán bớt rủi ro TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ 72 KẾT LUẬN Từ năm cuối thập niên 80, Việt nam bắt đầu cải cách kinh tế nay, trình chuyển đổi kinh tế từ quản lý theo mệnh lệnh hành tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa Trên lĩnh vực kinh tế quốc tế vậy, từ ngoại thương độc quyền khép kín bn bán với nước xã hội chủ nghĩa chính, đến mở cửa hội nhập kinh tế khu vực toàn cầu, thương nhân Việt Nam có hội thử sức thương trường rộng lớn Trong 30 năm qua, việc mở kinh tế mang lại bước chuyển biến tích cực toàn kinh tế, hoạt động NHTM doanh nghiệp lĩnh vực XNK kim ngạch XNK tăng mạnh qua năm Có kết phải kể đến đóng góp khơng nhỏ NHTM với tư cách trung gian tốn cho hoạt động XNK Thơng qua hoạt động TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ NHTM giúp cho hoạt động TTQT diễn nhanh tróng, liên tục đạt hiệu cao, ổn định tâm lý cho doanh nghiệp Tuy nhiên, trước phát triển mạnh mẽ ngày đa dạng thương mại quốc tế, nghiệp vụ TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ NHTM nhiều lúc ngày tỏ có nhiều bất cập, chưa đáp ứng nhứng đòi hỏi ngày cao thương mại quốc tế ảnh hưởng trực tiếp tới lợi ích kinh tế quốc gia Đề tài “Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tốn theo phương thức tín dụng chứng từ” tập trung phân tích tình hình phát triển hoạt động TTQT ngân hàng Techcombank giai đoạn 2017-2021 để qua rút mặt tích cực tồn tại, hạn chế nguyên nhân Từ đó, đề xuất giải pháp để nâng cao hiệu hoạt động TTQT ngân hàng Techcombank 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO Phan Thị Thu Hà (chủ biên) (2002), Giáo trình NHTM quản trị vànghiệp vụ, NXB Thống kê, Hà Nội Nguyễn Thị Hường (chủ biên) (2001), Giáo trình Kinh doanh Quốctế, tập I, NXB Thống kê, Hà Nội Nguyễn Thị Thu Thảo (chủ biên) (2005), Giáo trình nghiệp vụ Thanhtoán Quốc tế, NXB Lao động – Xã hội, Hà Nội Nguyễn Văn Tiến (chủ biên) (2005), Giáo trình Thanh tốn Quốc tế& Tài trợ thương mại, NXB Thống kê, Hà Nội Nguyễn Văn Tiến (chủ biên) (2007), Giáo trình Thanh tốn Quốc tế,NXB Thống kê, Hà Nội Đinh Xuân Trình (chủ biên) (2007), Giáo trình nghiệp vụ ngoạithương, Đại học Ngoại thương, NXB Giáo dục, Hà Nội - 1998 Quy tắc thực hành thống tín dụng chứng từ, số 600, củaICC xuất năm 2007 Tập quán ngân hàng tiêu chuẩn quốc tế để kiểm tra chứng từ theo thưtín dụng, ISBP số 681, ICC xuất năm 2007 ICC (2010), Incoterms 2010 - Quy tắc ICC sử dụng điềukiện thương mại quốc tế nội địa, Nxb Thông tin truyền thông 10 ICC (2007), UCP600 – Quy tắc thực hành thống tín dụngchứng từ, Nxb Thống kê 11 Báo cáo tổng k ết hoạt động kinh doanh 2017 phương hướngnhiệm vụ năm 2017 ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam Techcombank 12 Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh 2018 phương hướng nhiệm vụ năm 2018 ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam Techcombank 13 Báo cáo tổng kế t hoạt động kinh doanh 2019 phương hướngnhiệm vụ năm 2019 ngâ n hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam Techcombank 14 Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh 2020 phương hướngnhiệm vụ năm 2020 ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam Techcombank 15 Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh 2021 phương hướng nhiệm vụ năm 2021 ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam Techcombank 74 16 Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh phòng TTQT năm 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 75 ... động kinh doanh dịch vụ tốn theophương thức tín dụng chứng từ Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam Từ đó, đưa giải pháp thực tốt quy trình nâng cao chất lượng dịch vụ theo phương thức tín dụng chứng. .. Giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ tốn theo phương thức tín dụng chứng từ Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TOÁN QUỐC TẾ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ THANH TOÁN THEO. .. luận toán quốc tế chất lượng dịch vụ tốn theo phương thức tín dụng chứng từ Chương Thực trạng hoạt động kinh doanh dịch vụ tốn theo phương thức tín dụng chứng từ Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam