Cơ sở lý thuyết môi trường kinh doanh
Môi trường kinh doanh
Môi trường kinh doanh bao gồm tất cả các hoạt động và yếu tố ảnh hưởng đến kết quả, hiệu suất và sự phát triển của doanh nghiệp Có nhiều cách phân loại môi trường kinh doanh, nhưng có thể chia thành hai loại chính dựa trên rào cản ngăn cách.
-Môi trường bên ngoài doanh nghiệp: môi trường quốc tế, những điều kiện kinh tế, xã hội…
-Môi trường bên trong doanh nghiệp: đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp…
Tự nhiên có ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh, đặc biệt đối với các doanh nghiệp sản xuất nông phẩm, thực phẩm theo mùa, và ngành du lịch Để ứng phó với những tác động bất lợi từ yếu tố tự nhiên, các doanh nghiệp cần thực hiện phân tích và dự báo, đồng thời tham khảo ý kiến từ các cơ quan chuyên môn Các biện pháp thường được áp dụng bao gồm dự phòng, san bằng và tiên đoán Ngoài ra, vấn đề ô nhiễm môi trường và tiếng ồn cũng cần được các doanh nghiệp hợp tác giải quyết để bảo vệ môi trường và duy trì hoạt động kinh doanh bền vững.
Kinh tế đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm các yếu tố như tốc độ tăng trưởng, sức mua, sự ổn định giá cả, tiền tệ, lạm phát và tỷ giá hối đoái Những biến động này có thể tạo ra cả cơ hội lẫn thách thức cho doanh nghiệp Để thành công trước những biến động kinh tế, doanh nghiệp cần theo dõi, phân tích và dự báo các yếu tố này, từ đó đưa ra giải pháp và chính sách phù hợp nhằm khai thác cơ hội và giảm thiểu rủi ro Việc phân tích và dự báo cần dựa vào số liệu tổng hợp của kỳ trước, diễn biến thực tế và dự báo từ các chuyên gia kinh tế.
Kỹ thuật và công nghệ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp, bao gồm các phương pháp sản xuất, kỹ thuật, vật liệu, thiết bị và phần mềm ứng dụng mới Sự phát triển công nghệ giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, từ đó cải thiện khả năng cạnh tranh Tuy nhiên, nếu không kịp thời đổi mới công nghệ, doanh nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ tụt hậu và giảm sức cạnh tranh trên thị trường.
Văn hóa và xã hội có ảnh hưởng sâu sắc đến quản trị và kinh doanh của doanh nghiệp Để nhận diện cơ hội và nguy cơ, doanh nghiệp cần phân tích các yếu tố văn hóa, xã hội Sự thay đổi trong các lực lượng văn hóa có thể tạo ra ngành kinh doanh mới hoặc tiêu diệt một ngành hiện tại.
Chính trị và pháp luật đóng vai trò quan trọng trong hoạt động doanh nghiệp, bao gồm các yếu tố như chính phủ, hệ thống pháp luật và xu hướng chính trị Sự ổn định chính trị và nhất quán trong chính sách lớn thu hút nhà đầu tư Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, mối quan hệ giữa chính trị và kinh doanh không chỉ diễn ra trong nước mà còn trên trường quốc tế Để đưa ra quyết định hợp lý trong quản trị doanh nghiệp, cần phân tích và dự báo sự thay đổi của môi trường trong từng giai đoạn phát triển, đồng thời xem xét vai trò của các đoàn thể và lực lượng chính trị, xã hội trong nguồn nhân lực quốc gia.
-Môi trường (Environmental) hội nhập - quốc tế.
-Đối thủ tiềm ẩn: Chỉ một đối thủ có khả năng gia nhập và cạnh tranh trong một thị trường cụ thể song hiện tại chưa gia nhập.
Sản phẩm thay thế là những sản phẩm có khả năng thay thế cho các sản phẩm tương đương khác về công dụng hoặc tiêu thụ khi điều kiện thay đổi Những sản phẩm này có thể có chất lượng tốt hơn hoặc thấp hơn so với sản phẩm mà chúng thay thế, nhưng thường có mức giá rẻ hơn.
Văn hóa tổ chức là hệ thống giá trị, tầm nhìn, chuẩn mực và thói quen chung của các thành viên trong một tổ chức Nó đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cách thức tương tác giữa nhân viên, khách hàng và các bên liên quan, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và môi trường làm việc trong doanh nghiệp.
Cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp xác định cách thức tổ chức và vận hành các hoạt động Các tổ chức có thể được thiết lập theo dạng phẳng với ít cấp bậc hoặc theo chiều thẳng đứng với nhiều cấp độ phân cấp Cách thức tổ chức này ảnh hưởng trực tiếp đến quản lý doanh nghiệp và mức độ kiểm soát mà từng nhân viên có đối với công việc của họ.
Môi trường kinh doanh của ngân hàng
1.2.1 Môi trường vĩ mô của ngân hàng
Môi trường dân số đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nhu cầu và cấu trúc nhu cầu của cư dân đối với sản phẩm và dịch vụ ngân hàng Ngoài ra, nó cũng là cơ sở để hình thành hệ thống phân phối của các ngân hàng.
Môi trường địa lý và kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các quốc gia và khu vực Môi trường địa lý được quy định bởi các tiêu chí quốc tế và nội địa, ảnh hưởng đến đặc điểm của từng vùng như danh lam thắng cảnh, giao thông, tài nguyên khoáng sản, phong tục tập quán và nhu cầu hàng hóa dịch vụ, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Trong khi đó, môi trường kinh tế tác động đến khả năng thu nhập, chi tiêu và nhu cầu về vốn của cư dân, từ đó ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách thức sử dụng sản phẩm dịch vụ ngân hàng.
Môi trường kỹ thuật công nghệ đã có tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế xã hội, đặc biệt là trong ngành ngân hàng Sự thay đổi công nghệ không chỉ biến đổi phương thức sản xuất và tiêu dùng, mà còn ảnh hưởng đến cách thức trao đổi giữa khách hàng và ngân hàng Ngân hàng ngày nay không thể tách rời khỏi sự phát triển của công nghệ thông tin, điều này cho phép họ đổi mới quy trình nghiệp vụ và phát triển sản phẩm dịch vụ mới Sự phát triển mạnh mẽ của mạng lưới máy tính đã giúp ngân hàng cung cấp dịch vụ 24/24, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Môi trường chính trị pháp luật đóng vai trò quan trọng trong ngành ngân hàng, nơi mà hoạt động kinh doanh phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt từ chính phủ Những quy định này không chỉ tạo ra cơ hội mới cho các ngân hàng, như việc dỡ bỏ hạn chế huy động tiền gửi nội tệ, mà còn mang đến thách thức, đặc biệt là khi các ngân hàng nước ngoài có thể phát triển sản phẩm huy động và cho vay Sự nới lỏng trong quản lý pháp luật có thể dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt hơn khi luật ngân hàng cho phép thành lập ngân hàng nước ngoài, đặt các ngân hàng nội địa vào tình thế khó khăn hơn trong việc duy trì thị phần.
Môi trường văn hóa - xã hội ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi của khách hàng và đối thủ cạnh tranh trong ngành ngân hàng, vì các yếu tố văn hóa quyết định sự chấp nhận hay từ chối những hành động không phù hợp với truyền thống Hành vi tiêu dùng, chịu sự tác động mạnh mẽ từ văn hóa, trực tiếp ảnh hưởng đến nhu cầu về sản phẩm và dịch vụ ngân hàng.
Các yếu tố nội lực của ngân hàng bao gồm vốn tự có, khả năng phát triển, trình độ công nghệ, năng lực quản lý và đội ngũ nhân viên, cùng với hệ thống phân phối và mối quan hệ giữa các bộ phận Những yếu tố này không chỉ đảm bảo ngân hàng hoạt động hiệu quả đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn nâng cao vị thế cạnh tranh của ngân hàng.
Các đơn vị hỗ trợ hoạt động ngân hàng bao gồm những tổ chức có mối quan hệ chặt chẽ với ngân hàng trong lĩnh vực kinh doanh, như tuyên truyền, quảng cáo, công nghệ thông tin, cung cấp ấn chỉ và phương tiện kỹ thuật.
Khách hàng đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của ngân hàng, vì họ không chỉ tham gia vào quá trình cung cấp sản phẩm dịch vụ mà còn trực tiếp sử dụng và hưởng thụ chúng Khách hàng được phân chia thành hai loại chính: khách hàng cá nhân, bao gồm các cá nhân và hộ gia đình trong thị trường bán lẻ, và khách hàng công ty, bao gồm các doanh nghiệp trong thị trường chứng khoán.
Phân tích môi trường kinh doanh
Giới thiệu ngân hàng ngân hàng MSB
Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Hàng Hải (MSB), trước đây được biết đến với tên gọi Maritime Bank, là ngân hàng thương mại cổ phần đầu tiên được cấp giấy phép thành lập tại Việt Nam vào năm 1991 tại Hải Phòng Năm 2005, ngân hàng đã chuyển hội sở về Hà Nội Đến ngày 12/8/2015, Maritime Bank chính thức sáp nhập với Ngân Hàng TMCP Phát triển Mê Kông, tạo ra một tổ chức tài chính với tổng tài sản lên tới 123.000 tỷ đồng và vốn điều lệ 11.750 tỷ đồng, cùng mạng lưới gần 300 chi nhánh, phòng giao dịch và gần 500 máy ATM trên toàn quốc.
Trước Tết Nguyên Đán 2010, Maritime Bank đã giới thiệu bộ nhận diện thương hiệu mới với màu sắc chủ đạo là đen và hình ảnh trắng đỏ bên phải Từ ngày 12/1/2019, ngân hàng chính thức áp dụng logo mới mang tên MSB.
2.1 Môi trường vĩ mô MSB
Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và huy động vốn từ tiền gửi ngân hàng là tương quan tích cực Khi nền kinh tế phát triển, lượng tiền gửi tại ngân hàng sẽ gia tăng, trong khi đó, trong thời kỳ suy thoái, số tiền gửi lại có xu hướng giảm xuống.
Huy động vốn từ khách hàng của MSB tăng 3,9%, đạt 98.326 tỷ đồng, với tỷ lệ CASA/tổng tiền gửi đạt 36,7%, tăng nhẹ so với cuối năm 2021, giữ vị trí dẫn đầu thị trường Kết quả này phản ánh nỗ lực của MSB trong việc triển khai các sản phẩm, dịch vụ và chương trình khuyến mãi hấp dẫn, nhằm mang lại giá trị cao cho khách hàng và tối ưu hoá cấu trúc vốn.
Áp lực từ lạm phát và nhu cầu tín dụng gia tăng trong quá trình phục hồi kinh tế có thể dẫn đến việc lãi suất tiếp tục tăng nhẹ trong thời gian tới Tuy nhiên, mức tăng lãi suất trong năm nay dự kiến sẽ không quá lớn, nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi của nền kinh tế.
Khảo sát trên thị trường, nhiều ngân hàng đã áp dụng mức lãi suất huy động tiền gửi trên 7%/năm như SCB, Techcombank, MB và MSB…
Giá dầu tăng cao đang gây áp lực lên lạm phát toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19 Tại Việt Nam, chỉ số CPI bình quân trong hai tháng đầu năm nay tăng gần 2% so với cùng kỳ năm ngoái, vẫn nằm trong mục tiêu lạm phát dưới 4% của Chính phủ cho năm 2022 Điều này cho thấy tình hình giá cả trên thị trường vẫn trong tầm kiểm soát, chưa ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và đời sống người dân.
Giá xăng dầu đang trở thành thách thức lớn trong việc kiểm soát lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế Việt Nam hiện có lợi thế với mức lạm phát bình quân thấp và giá dầu được nhà nước hỗ trợ giảm Tuy nhiên, sự gia tăng nhanh chóng của lạm phát do chi phí đẩy trong thời gian tới là điều khó tránh khỏi Mức lạm phát cao cũng dẫn đến việc lãi suất ngân hàng, bao gồm ngân hàng MSB, đều tăng lên, với lãi suất cao nhất trong hệ thống.
Gửi tại quầy Gửi trực tuyến
Như vậy có thể thấy việc khách hàng chọn gửi tiết kiệm online sẽ được lãi suất hấp dẫn hơn so với gửi tích kiệm tại quầy.
2.1.2 Môi trường kỹ thuật công nghệ
Trong quý I/2022, MSB cũng bắt tay cùng McKinsey triển khai dự án tư vấn chiến lược công nghệ thông tin EA (Enterprise Architecture design) và “Sales
Chuyển đổi bán hàng là quá trình nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả trong hoạt động bán hàng Mục tiêu chính của Sales Transformation là phát triển một đội ngũ bán hàng có kỹ năng và năng lực vượt trội, từ đó tối ưu hóa kết quả kinh doanh.
MSB đang tập trung vào việc số hóa thông qua việc triển khai hai dự án trọng điểm: Nhà máy số và nâng cấp Core-Banking, cùng với việc ứng dụng Big-Data và phân tích dữ liệu Ngân hàng này đặt mục tiêu trở thành ngân hàng đa năng trong kỷ nguyên số 4.0, tương đương với các ngân hàng quốc tế hàng đầu Việc cải tiến cơ sở hạ tầng công nghệ với sự tư vấn của Temenos sẽ thúc đẩy quá trình số hóa và tăng cường tự động hóa MSB đặc biệt chú trọng ứng dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng để nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ.
-Công nghệ hỗ trợ ngân hàng bán lẻ
-Công nghệ hỗ trợ phân phối
-Công nghệ thay đổi giao diện ngân hàng
Các hệ thống chuyển tiền điện tử, máy giao dịch ATM, thiết bị ngoại vi tại điểm bán hàng POS,trung tâm thanh toán bù trừ tự động.
Mặc dù công nghệ mang lại nhiều lợi ích, ngân hàng vẫn đối mặt với những thách thức nhất định Để thu hút khách hàng và tăng lợi nhuận, các ngân hàng phải liên tục cập nhật và cải tiến các ứng dụng công nghệ mới.
Việc ứng dụng được công nghệ thông tin cũng đòi hỏi nguồn kinh phí khá lớn để đầu tư các trang thiết bị rủi ro công nghệ
2.1.3 Môi trường văn hoá xã hội
Việt Nam hiện đang đứng thứ hai trong danh sách các quốc gia có tỷ lệ người dân tiếp cận dịch vụ tài chính ngân hàng thấp nhất thế giới, chỉ sau Morocco Đến 69% dân số Việt Nam vẫn chưa có tài khoản ngân hàng, cho thấy sự thiếu hụt trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính Bên cạnh đó, 26% giao dịch vẫn được thực hiện bằng tiền mặt, mặc dù tỷ lệ phổ cập Internet của người dân Việt Nam đã đạt 66%.
MSB đã đạt được sự tăng trưởng đột phá về số lượng khách hàng nhờ vào việc cung cấp các giải pháp tài chính hiện đại và hiệu quả, đáp ứng chính xác nhu cầu của thị trường Hiện tại, MSB phục vụ hơn 3 triệu khách hàng cá nhân và hơn 64.000 khách hàng doanh nghiệp, tăng từ 1,8 triệu khách hàng cá nhân và gần 45.000 khách hàng doanh nghiệp vào năm 2019 Chỉ trong 3 năm, với nỗ lực cải thiện dịch vụ thông qua việc tiếp cận đa kênh và tối giản hóa quy trình, MSB đã ghi nhận thành công đáng kể, đồng thời tỷ lệ khách hàng sẵn sàng giới thiệu sản phẩm và dịch vụ của MSB cho người thân đã tăng 25%.
Không chỉ vậy Ngân Hàng MSB còn có những hoạt động an sinh xã hội nổi bật
MSB đã tích cực tham gia công tác phòng chống dịch Covid-19 bằng cách đóng góp 10 tỷ đồng, hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng vào tháng 3/2020 Ngoài ra, ngân hàng cũng miễn phí dịch vụ chuyển tiền cho khách hàng khi họ ủng hộ cho Mặt trận Tổ quốc, thể hiện cam kết đồng hành cùng cộng đồng trong cuộc chiến chống lại đại dịch.
- Tài trợ khắc phục lũ lụt tại miền trung.Tài trợ 300 triệu đồng cho Quỹ vì người nghèo
Năm 2020, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia vào chương trình "Chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" do Thủ tướng Chính phủ phát động, tài trợ 1 tỷ đồng cho chương trình Xuân biên cương của Tòa án nhân dân tối cao Chương trình này đã trao tặng quà cho cán bộ, chiến sĩ Hải quân và Biên phòng, hỗ trợ nhà tình nghĩa cho gia đình quân nhân, cùng với việc cấp học bổng cho con em của các chiến sĩ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
2.1.4 Môi trường pháp luật- chính trị
Chính trị ổn định tại Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các ngành kinh doanh, đặc biệt là ngành ngân hàng Sự ổn định này đảm bảo tính gắn kết trong việc thực hiện các chính sách kinh tế nhất quán.
Một số kết quả, đề xuất, kết luận
Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Hàng Hải đã tạo được giá trị nền tảng tạo nên thành công các giai đoạn 2017-2022 như:
-Chuyển đổi số, đầu tư công nghệ, nhân tài
-Vị thế được khẳng định trên thị trường 2
-Chiến lược kinh doanh linh hoạt, dễ chuyển đổi và dễ thích nghi
-Khẩu vị rủi ro chặt cơ cấu vốn an toàn, đa dạng giúp giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến động ngoại cảnh, dịch bệnh
- Mô hình quản trị bank-in-bank hiệu quả và chủ động
MSB sở hữu chất lượng tài sản tốt nhờ vào danh mục tín dụng được quản lý chặt chẽ, giúp giảm thiểu rủi ro Ngân hàng tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng phát triển dài hạn và phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, bao gồm sản xuất, y tế, giáo dục, xuất khẩu và năng lượng tái tạo.
Tỷ lệ CASA và tăng trưởng tín dụng của ngân hàng tiếp tục duy trì vị trí dẫn đầu trong ngành Chi phí được quản lý hiệu quả, cùng với sự gia tăng thu nhập từ cả hoạt động kinh doanh cốt lõi và thu nhập ngoài lãi, đã giúp lợi nhuận trước thuế tăng hơn gấp đôi so với năm 2021 Bên cạnh đó, nợ xấu được kiểm soát chặt chẽ, với tỷ lệ nợ tái cơ cấu thấp trong tổng dư nợ.
Thứ nhất, giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đổi mới công nghệ.
Thứ hai, tăng cường công tác quản trị, quản lý trong và ngoài doanh nghiệp:
Để nâng cao hiệu quả quản trị, nhà quản trị cần xây dựng và áp dụng chiến lược cùng phương pháp quản lý hiện đại, phù hợp với thực tiễn xã hội và đặc thù của doanh nghiệp Việc này phải tuân thủ theo kế hoạch và định hướng tổ chức đã được xác định rõ ràng.
Xây dựng một hệ thống quản trị rủi ro toàn diện là rất quan trọng, bao gồm các chiến lược đối nội và đối ngoại Cần chú trọng đến chiến lược nhân lực, công nghệ, cũng như các chiến lược dự phòng và quản trị sự thay đổi để đảm bảo sự phát triển bền vững.
Nâng cao năng lực hoạt động của doanh nghiệp là giải pháp nội tại quan trọng cho các ngân hàng thương mại (NHTM) Điều này bao gồm việc huy động và sử dụng vốn vay hiệu quả, cải thiện chất lượng tài sản, xử lý nợ tồn đọng, giảm chi phí hoạt động và lựa chọn phân khúc khách hàng có rủi ro thấp.
Để giải quyết hiệu quả các vấn đề tín dụng, cần tối ưu hóa hoạt động của Công ty Quản lý nợ và khai thác tài sản (AMC) nhằm vượt qua khó khăn và nâng cao kết quả tài chính, từ đó tăng cường năng lực cạnh tranh cho ngân hàng Việc tập trung vào nhóm khách hàng có thu nhập ổn định trong các lĩnh vực tiềm năng như giáo dục, y tế, tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, cũng như cán bộ nhân viên trong các đơn vị hành chính sự nghiệp, sẽ tạo điều kiện cho việc hợp tác với các tổ chức tài chính đa phương quốc tế trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Phân tích và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh là cần thiết để nâng cao khả năng cạnh tranh của ngân hàng Điều này không chỉ quan trọng trong ngắn hạn mà còn có ý nghĩa lâu dài trong quá trình phát triển bền vững.
Trong thời gian 2 tháng thực tập tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Hàng Hải Việt Nam (MSB) - Phòng giao dịch Ngọc Lâm, Hà Nội, em đã nhận được sự hướng dẫn tận tình từ các thầy cô chuyên ngành Tài Chính Đầu Tư và sự hỗ trợ từ các anh chị tại phòng giao dịch Điều này đã giúp em có cơ hội trải nghiệm thực tế quy trình cung cấp sản phẩm dịch vụ cho khách hàng, học hỏi những thao tác trên máy tính, giao dịch với khách hàng, và quản lý chứng từ Những trải nghiệm này là điều không thể có được chỉ qua sách vở hay lý thuyết Bên cạnh đó, em cũng mong muốn đóng góp một phần nhỏ vào việc cải thiện những mặt chưa hoàn thiện tại chi nhánh, nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và dịch vụ tại Ngân Hàng MSB, đặc biệt là tại phòng giao dịch Ngọc Lâm Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) - Phòng giao dịch Ngọc Lâm đã tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ em trong suốt thời gian thực tập.
