Lời nói đầu Nền kinh tế thị trường mang lại hội thách thức lớn cho doanh nghiệp, đồng thời mang lại lợi ích cho người tiêu dùng, sản phẩm đẹp, mẫu mã đẹp chất lượng cao, giá thành phù hợp Với nhiều loại hình sản xuất với nhiều hình thức sở hữu, doanh nghiệp muốn tồn phải tìm phương hướng sản xuất kinh doanh phù hợp để sản phẩm cạnh tranh đáp ứng nhu cầu thị trường Chính vậy, địi hỏi doanh nghiệp phải khơng ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao khả cạnh tranh Để làm điều doanh nghiệp phải sử dụng nhiều công cụ quản lý khác nhau, hạch tốn đóng vai trị quan trọng để quản lý hoạt động kinh doanh sản xuất, kiểm tra, giám sát việc sử dụng tài sản nhằm đảm bảo sản xuất tiến hành liên tục, quản lí sử dụng tài sản, nhằm đảm bảo sản xuất tiến hành liên tục, quản lý sử dụng cách tốt yếu tố chi phí để đạt hiệu sản xuất kinh doanh đồng thời phục vụ cho nhà quản lý kinh tế, từ đưa kế hoạch, dự án kiểm tra việc thực kế hoạch, định nên sản xuất sản phẩm gì, nguyên vật liệu nào? mua đâu xác định hiệu kinh tế thời kỳ Vì doanh nghiệp cần xây dựng quy trình hạch tốn cách khoa học, hợp lý, hạch tốn ngun vật liệu quan trọng Và doanh nghiệp sản xuất, hạch tốn ngun vật liệu quan trọng lý sau: Thứ nhất, nguyên vật liệu yếu tố đầu vào qúa trình sản xuất, định chất lượng sản phẩm đầu Thứ hai, chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng lớn tổng giá thành sản xuất, mang tính trọng yếu Mỗi biến động chi phí nguyên vật liệu làm ảnh hưởng đến biến động giá thành sản phẩm Vì sử dụng tiết kiệm nguyên vật liệu quan trọng Thứ ba, nguyên vật liệu doanh nghiệp đa dạng, nhiều chủng loại yêu cầu phải có điều kiện bảo quản thật tốt thận trọng Việc bảo quản tốt yếu tố quan trọng định thành công công tác quản lý sản xuất kinh doanh LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Trong năm gần đây, hạch toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có bước tiến rõ rệt Tuy nhiên trình độ quản lý phát triển sản xuất kinh doanh nhiều hạn chế thể nhiều mặt, chế độ kế toán tài chưa phù hợp với quy mơ đặc điểm sản xuất đơn vị Cũng giống doanh nghiệp khác để hoà nhập với kinh tế thị trường, cơng ty khí tơ -5 ln trọng cơng tác hạch tốn sử dụng ngun vật liệu cho phù hợp coi cơng cụ quản lý thiếu để quản lý vật tư nói riêng quản lý sản xuất nói chung Từ thực tiễn kinh tế thị trường, trước việc đổi quản lý kinh tế, việc lập định mức đắn nhu cầu sử dụng nguyên vật liệu cho sản xuất, giảm mức tiêu hao vật liệu, trì bảo quản tốt loại vật tư việc làm quan trọng không doanh nghiệp sản xuất nói chung mà cịn cơng ty khí tơ 1-5 nói riêng Vì vậy, việc tăng cường cải tiến công tác quản lý vật tư phải liền với việc cải tiến hoàn thiện cơng tác hạch tốn với việc tăng cường hiệu sử dụng lồi tài sản hạch tốn quản lý ngun vật liệu đóng vai trị quan trọng Với ý nghĩa nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất, qua thời gian thực tập tìm hiểu cơng tác hạch tốn kế tốn Cơng ty khí ô tô 1-5, em nghiên cứu đề tài "Hoàn thiện cơng tác hạch tốn ngun vật liệu với việc tăng cường hiệu sử dụng nguyên vật liệu Cơng ty khí tơ 1-5" làm chun đề thực tập cuối khoá Cấu trúc chuyên đề gồm chương: Chương I: Những vấn đề lí luận hạch toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất Chương II: Thực trạng cơng tác hạch tốn ngun vật liệu Cơng ty khí tơ 1-5 Chương III: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện cơng tác hạch tốn ngun vật liệu với việc tăng cường hiệu sử dụng nguyên vật liệu Cơng ty khí tơ 1-5 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HẠCH TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU VỚI VIỆC TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUYÊN VẬT LIỆU TẠI CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT I MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI HẠCH TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT Khái niệm, đặc điểm Nguyên vật liệu đối tượng lao động thể dạng vật hoá, tham gia vào chu kỳ sản xuất kinh doanh định tham gia vào trình sản xuất tác động sức lao động chúng bị tiêu hao toàn thay đổi hình thái vật chất ban đầu để tạo hình thái vật chất sản phẩm toàn giá trị vật liệu chuyển hết lần vào chi phí kinh doanh kỳ Nguyên vật liệu yếu tố đầu vào trình sản xuất, chiếm tỷ trọng lớn trọng tổng chi phí sản xuất định chất lượng q trình sản xuất Đầu vào có tốt đầu đảm bảo, sản phẩm sản xuất có chất lượng cao Nguyên vật liệu tồn nhiều hình thái vật chất khác nhau, thể rắn sắt,thép, thể lỏng dầu, xăng, sơn dạng bột cát, vôi… tuỳ loại hình sản xuất Ngun vật liệu tồn dạng như: - Nguyên vật liệu dạng ban đầu, chưa chịu tác động quy trình sản xuất - Nguyên vật liệu giai đoạn sản xuất khác: nguyên vật liệu sản phẩm dở dang, bán thành phẩm đẻ tiếp tục đưa vào sản xuất, chế tạo thành thực thể sản phẩm Những đặc điểm tạo đặc điểm riêng cơng tác hạch tốn ngun vật liệu từ khâu tính giá, đến hạch tốn chi tiết, hạch toán tổng hợp nguyên vật liệu sử dụng quản lý tốt nguyên vật liệu Phân loại nguyên vật liệu: Do nguyên vật liệu sử dụng doanh nghiệp sản xuất có nhiều loại nhiều thứ có vai trị cơng dụng khác q trình sản xuất kinh doanh Trong điều kiện đó, đòi hỏi doanh nghiệp phải phân loại nguyên vật liệu tổ chức tốt việc quản lý hạch tốn ngun vật liệu Có nhiều cách phân loại nguyên vật liệu khác tuỳ theo yêu cầu quản lý đặc điểm sản xuất kinh doanh doanh nghiệp: * Theo vai trò tác dụng nguyên vật liệu trình sản xuất Theo đặc trưng này, nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất phân thành: - Nguyên vật liệu chính: Là ngun vật liệu sau q trình gia cơng chế biến thành thực thể vật chất chủ yếu sản phẩm Ngồi ra, cịn có bán thành phẩm mua để tiếp tục chế biến LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Nguyên vật liệu phụ: Là nguyên vật liệu có tác dụng phụ trình sản xuất kinh doanh sử dụng kết hợp ngun vật liệu để hồn thiện nâng cao tính năng, chất lượng sản phẩm, thay đổi màu sắc, hình dáng, mùi vị, dùng để bảo quản để sử dụng để theo dõi bảo đảm cho cơng cụ lao động bình thường dùng để phục vụ cho nhu cầu kỹ thuật, nhu cầu quản lý - Nhiên liệu thứ dùng để cung cấp nhiệt lượng trình sản xuất kinh doanh than, củi, xăng dầu… - Phụ tùng thay thế: Là loại vật tư sử dụng cho hoạt động xây lắp, xây dựng Vật liệu khác: Là loại vật liệu đặc trưng doanh nghiệp phế liệu thu hồi Hạch toán nguyên vật liệu theo cách phân loại đáp ứng yêu cầu phản ánh tổng quát mặt giá trị loại ngun vật liệu Ngồi cịn có cách phân loại khác: * Phân loại theo nguồn hình thành: - Vật liệu mua ngoài: Là vật liệu sử dụng cho sản xuất kinh doanh doanh nghiệp mua thị trường - VL sản xuất: Là VL doanh nghiệp tự chế biến hay thuê chế biến - Vật liệu nhận vốn góp liên doanh - Vật liệu biếu tặng, cấp phát * Phân loại theo quan hệ sở hữu: - Vật liệu tự có: Bao gồm tất vật liệu thuộc sở hữu doanh nghiệp - Vật liệu nhận gia công chế biến cho bên - Vật liệu nhận giữ hộ Yêu cầu quản lý nguyên vật liệu: Do nguyên vật liệu yếu tố quan trọng tổng số giá thành sản phẩm; có vị trí quan trọng trình sản xuất kinh doanh Doanh nghiệp cần tiến hành tốt việc quản lý, bảo quản hạch tốn qúa trình thu mua, vận chuyển, bảo quản, sử dụng dự trữ nguyên vật liệu; Do đặt yêu cầu quản lý sử dụng nguyên vật liệu: - Doanh nghiệp cần phải có đầy đủ thông tin chi tiết tổng hợp thứ nguyên vật liệu số lượng lẫn chất lượng - Phải quản lý nguyên vật liệu xuất kho cho sản xuất kinh doanh theo đối tượng sử dụng hay khoản chi phí - Doanh nghiệp cần thực đầy đủ quy định lập “Sổ danh điểm nguyên vật liệu”, thủ tục lập luân chuyển chứng từ, mở sổ kế toán tổng hợp sổ kế toán chi tiết theo chế độ quy định - Doanh nghiệp phải quản lý định mức tiêu hao nguyên vật liệu, tránh tình trạng ứ đọng, khan ảnh hưởng đến tình trạng sản xuất kinh doanh LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Doanh nghiệp cần thực chế độ kiểm tra, kiểm kê, đối chiếu nguyên vật liệu, quy trách nhiệm vật chất công tác quản lý sử dụng nguyên vật liệu phân xưởng, phòng ban toàn doanh nghiệp Như vậy, quản lý tốt nguyên vật liệu tạo điều kiện thúc đẩy việc cung cấp kịp thời, ngăn ngừa tượng hư hỏng, mát góp phần hạ giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu sử dụng nguyên vật liệu Từ đặc điểm yêu cầu quản lý nguyên vật liệu dặt nhiệm vụ hạch toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất Nhiệm vụ hạch toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất: Để cung cấp đầy đủ, xác thơng tin cho công tác quản lý nguyên vật liệu, hạch toán nguyên vật liệu phải đảm bảo nhiệm vụ chủ yếu sau: - Ghi chép tính tốn, phản ánh xác, trung thực kịp thời số lượng, chất lượng, giá mua thực tế nguyên vật liệu nhập kho - Tập hợp phản ánh đầy đủ, xác kịp thời số lượng, giá trị nguyên vật liệu xuất kho, kiểm tra tình hình chấp hành định mức tiêu hao nguyên vật liệu - Phân bổ hợp lý giá trị nguyên vật liệu sử dụng vào đối tượng tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh - Tính tốnvà phản ánh xác số lượng giá trị nguyên vật liệu tồn kho, phát kịp thời nguyên vật liệu thừa, thiếu, phẩm chất, ứ đọng để doanh nghiệp có biện pháp xử lý kịp thời hạn chế đến mức tối đa thiệt hại xảy II TÍNH GIÁ NGUN VẬT LIỆU- NVL: Tính giá nguyên vật liệu công tác quan trọng việc tổ chức hạch tốn ngun vật liệu Tính giá nguyên vật liệu dùng tiền để biểu giá trị chúng Trong cơng tác hạch tốn ngun vật liệu doanh nghiệp sản xuất, nguyên vật liệu tính theo giá thực tế Giá thực tế nguyên vật liệu loại giá hình thành sở chứng từ hợp lệ chứng minh khoản chi hợp pháp doanh nghiệp để tạo nguyên vật liệu Các doanh nghiệp tính thuế Giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp giá thực tế bao gồm thuế giá trị gia tăng Các doanh nghiệp tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ giá thực tế khơng bao gồm thuế giá trị gia tăng Tính giá nguyên vật liệu nhập kỳ: Giá thực tế VL nhập kho xác định tuỳ thuộc vào nguồn nhập: - Vật liệu mua ngoài: Giá thực tế gồm giá mua ghi hoá đơn người bán, khoản thuế(nếu có), chi phí thu mua vận chuyển, lưu kho, lưu bãi trừ khoản giảm trừ như: giảm giá, chiết khấu(nếu người bán chấp nhận) - Vật liệu chế biến xong nhập kho: Giá thực tế bao gồm chi phí tự chế biến, chi phí thuê ngồi gia cơng chế biến( th ngồi gia cơng) LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Đối với NVL nhận góp vốn liên doanh: Giá thực tế giá trị NVL bên tham gia góp vốn thoả thuận cộng (+) chi phí tiếp nhận (nếu có) - Nguyên vật liệu tặng thưởng: Giá thực tế tính theo giá thị trường tương đương cộng (+) chi phí liên quan đến việc tiếp nhận - Phế liệu thu hồi từ trình sản xuất kinh doanh doanh nghiệp: Giá thực tế tính theo đánh giá thực tế giá thị trường Tính giá ngun vật liệu xuất kì Việc lựa chọn phương pháp tính giá thực tế nguyên vật liệu tuỳ thuộc vào đặc điểm doanh nghiệp trình độ kế tốn doanh nghiệp Các phương pháp tính giá thực tế NVL xuất kho thường dùng là: 2.1 Phương pháp tính giá thực tế bình quân: Giá thực tế NVL xuất kho = Giá bình quân đơn vị NVL x Lượng NL xuất kho Trong đó: - Phương pháp bình qn kỳ dự trữ: Giá bình quân đơn vị NVL Giá trịn NVL tồn đầu kỳ+ giá trị NVL nhập kỳ = Số lượng NVL(tồn đầu kỳ+ số lượng nhập kỳ) Phương pháp thích hợp với doanh nghiệp có danh điểm ngun vật liệu số lần nhập, xuất danh điểm nhiều: Ưu điểm: Giảm nhẹ việc hạch toán chi tiết nguyên vật liệu Nhược điểm: cơng việc tính giá NVL vào cuối kỳ hạch toán nên ảnh hưởng đế tiến độ khâu kế tốn; đồng thời phải tính cho loại NVL - Phương pháp giá thực tế bình quân sau lần nhập: Theo phương pháp này, kế toán phải xác định giá bình quân danh điểm nguyên vật liệu sau lần nhập: Giá đơn vị bình quân sau lần nhập Giá trị thực tế NVL (tồn trước nhập+ nhập vào lần = Lượng thực tế VL(tồn trước nhập+ nhập vào lần này) Phương pháp thích hợp với doanh nghiệp có danh điểm nguyên vật liệu số lần nhập nguyên vật liệu loại Ưu điểm: Theo dõi thường xuyên, kịp thời, xác Nhược điểm: Khối lượng cơng việc tính tốn nhiều - Phương pháp giá thực tế bình quân cuối kỳ trước: Giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước = Giá thực tế VL tồn đầu kỳ(hoặc cuối kỳ trước) LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Lượng VL tồn đầu kỳ ( cuối kỳ trước) - Phương pháp có: Ưu điểm: Đơn giản, giảm nhẹ khối lượng tính tốn Nhược: Khơng xác giá NVL thị trường có biến động Phương pháp áp dụng doanh nghiệp có danh điểm nguyên vật liệu có giá thị trường ổn định 2.2 Phương pháp nhập trước - xuất trước (FIFO) Theo phương pháp NVL tính giá thực tế xuất kho sở giả định lô NVL nhập trước xuất trước Vì vậy, lượng NVL xuất kho thuộc lần nhập tính theo giá thực tế lần nhập Ưu điểm: kế tốn tính giá nguyên vật liệu xuất kho kịp thời Nhược điểm: Hạch toán chi tiết theo loại, kho thời gian cơng sức, chi phí kinh doanh khơng phản ánh kịp thời theo giá thị trường NVL Phương pháp áp dụng doanh nghiệp nhỏ, chủng loại NVL ít, số lượng nhập, xuất NVL ít, giá thị trường ổn định 2.3 Phương pháp nhập sau - xuất trước (LIFO) Theo phương pháp này, NVL tính giá thực tế xuất kho giả định lô NVL nhập vào kho sau dùng trước Vì vậy, việc tính giá xuất NVL làm ngược lại với phương pháp nhập sau - xuất trước Ưu điểm: Tính giá NVL xuất kho kịp thời, chi phí kinh doanh doanh nghiệp phản ảnh kịp thời theo giá thị trường ngân hàng Nhược điểm: Phải hạch toán theo chi tiết nguyên vật liệu, tốn công 2.4 Phương pháp trực tiếp (gọi phương pháp giá thực tế đích danh hay phương pháp đặc điểm riêng) NVL xác định theo đơn hay lô giữ nguyên từ lúc nhập vào lúc xuất dùng (trừ trường hợp điều chỉnh) Vì vậy, xuất ngun vật liệu lơ tính giá thực tế nhập kho đích danh lơ Phương pháp thích hợp với doanh nghiệp có điều kiện bảo quản riêng lơ ngun vật liệu nhập kho với loại NVL có giá trị cao, phải xây dựng hệ thống kho tàng cho phép bảo quản riêng lô NVL nhập kho Ưu điểm: cơng tác tính giá thực kịp thời, thơng qua kho kế tốn theo dõi thời gian bảo quản riêng loại NVL Nhược điểm: chi phí lớn cho việc xây dựng kho tàng để bảo quản NVL 2.5 Phương pháp trị giá hàng tồn cuối kỳ Áp dụng doanh nghiệp có nhiều chủng loại NVL mẫu mã khác khơng có điều kiện kiểm kê nghiệp vụ xuất kho Vì vậy, LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com doanh nghiệp phải tính giá cho số lượng NVL tồn kho cuối kỳ trước, sau xác định NVL xuất kho kỳ: Giá thực tế NVL tồn cuối kỳ = Số lượng tồn cuối kỳ x Đơn giá NVL nhập kho lần cuối Giá thực tế NVL xuất kho = Giá thực tế NVL nhập kho + Giá trị thực tế tồn đầu kỳ - Giá trị thực tế tồn cuối kỳ Doanh nghiệp nên áp dụng NVL có giá thị trường ổn định 2.6 Phương pháp hệ số giá Áp dụng doanh nghiệp có nhiều chủng loại NVL, giá thường xuyên biến động, nghiệp vụ nhập- xuất NVL diễn thường xun việc hạch tốn theo giá thực tế trở nên phức tạp tốn nhiều công sức nhiều khơng thực Do đó, việc hạch toán hàng ngày nên sử dụng giá hạch toán Giá hạch tốn loại giá ổn định sử dụng thời gian dài để hạch toán nhập- xuất- tồn kho NVL tính giá thực tế Giá hạch tốn giá kế hoạch, giá mua vật liệu thời điểm giá bình qn tháng trước Việc tính giá thực tế xuất kỳ dựa sở hệ số chênh lệch giá thực tế giá hạch toán Hệ số giá VL = Giá thực tế VL tồn đầu kỳ+Giá thực tế VL nhập kỳ Giá hạch toán VL tồn đầu kỳ+Giá hạch toán VL nhập kỳ Do đó, giá thực tế: VL xuất kỳ Giá hạch toán VL xuất = x (hoặc tồn cuối kỳ) trung kỳ (tồn cuối kỳ) Hệ số giá VL Phương pháp cho phép kết hợp chặt chẽ hạch toán chi tiết tổng hợp NVL cơng tác tính giá nên cơng việc tính giá tiến hành nhanh chóng khơng bị phụ thuộc vào chủng loại, số lần nhập- xuất NVL; Vì khối lượng cơng việc ít, hạch tốn chi tiết đơn giản Tuy nhiên, khối lượng công việc dồn vào cuối kỳ Phương pháp tính cho loại, nhóm, thứ nguyên vật liệu chủ yếu tùy thuộc vào yêu cầu trình độ quản lý Trên số phương pháp tính giá xuất NVL kỳ Từng phương pháp có ưu, nhược điểm điều kiện áp dụng riêng Vì vậy, tuỳ vào quy mơ, đặc điểm doanh nghiệp trình độ quản lý kế tốn mà sử dụng phương pháp tính tốn thích hợp III HẠCH TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU: Tổ chức chứng từ kế toán LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Trong doanh nghiệp sản xuất chứng từ sử dụng để hạch toán NVL gồm: Hoá đơn bán hàng(hoặc HĐ GTGT), phiếu nhập- xuất kho, phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội tuỳ theo nội dung nghiệp vụ kinh tế Các chứng từ liên quan đến nguyên vật liệu phải phản ánh đầy đủ, xác, kịp thời theo chế độ quy định Mỗi chứng từ phải chứa đựng tiêu đặc trưng cho nghiệp vụ kinh tế phát sinh nội dung, quy mô, chất lượng, thời gian… xảy trách nhiệm pháp lý bên liên quan 1.1 Chứng từ kế toán nhập nguyên vật liệu Phiếu nhập kho: Dùng để xác định số lượng quy cách giá trị NVL, nhập kho làm để thủ kho kế toán ghi vào bảng, sổ kế toán Phiếu nhập kho lập dựa mẫu 01 VT Bộ tài ban hành Phiếu nhập kho lập luân chuyển sau: - Phiếu nhập kho phịng kế tốn phận vật tư đơn vị lập thành liên người lập phải ký vào Trước lập phiếu nhập, người lập phải vào chứng từ bên bán hoá đơn, biên kiểm nghiệm vật tư, chứng từ khác - Chuyển phiếu nhập kho cho thủ trưởng đơn vị người phụ trách ký - Người giao hàng nhận phiếu nhập - Chuyển phiếu nhập xuống kho, thu kho ghi số lượng, quy cách vào cột thực nhập người giao ký xác nhận Ba liên phiếu nhập kho lưu giữ sau: Liên 1: lưu gốc Liên 2: Thủ kho giữ để ghi thẻ; định kỳ chuyển cho kế toán ghi sổ Liên 3: Dùng để toán 1.2 Chứng từ kế toán xuất nguyên vật liệu: Phiếu xuất kho: dùng để xác định số lượng, giá trị nguyên vật liệu xuất kho Phiếu để thủ kho xuất kho ghi vào thẻ kho, sau chuyển cho kế tốn vật tư tính thành tiền ghi vào sổ kế toán Phiếu xuất kho lập dựa mẫu số 02 VT Bộ tài ban hành Phiếu xuất kho lập luân chuyển sau: - Phiếu xuất kho phận xin lĩnh phòng cung ứng lập thành 03 liên Sau lập xong, phụ trách phận, phụ trách cung ứng ký giao cho người cầm phiếu xuống kho để lĩnh - Thủ kho vào lượng xuất để ghi vào cột số lượng thực xuất người nhận hàng ký vào phiếu xuất kho + Ba liên phiếu xuất luân chuyển: - Liên 1: Lưu phận rập phiếu LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Liên 2: Thủ kho giữ để ghi thẻ kho sau chuyển cho kế tốn để tính thành tiền ghi vào sổ kế toán Liên 3: Người nhận giữ để ghi phận sử dụng Cuối tháng, kế toán xác nhận số lượng sử dụng phận để xác định tính xác kế tốn Hạch tốn chi tiết nguyên vật liệu Nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất thường có nhiều chủng loại Nếu thiếu loại gây ngừng sản xuất Vì hạch tốn chi tiết ngun vật liệu địi hỏi phải đảm bảo theo dõi tình hình biến động danh điểm nguyên vật liệu, phải phản ánh số lượng, giá trị, chất lượng danh điểm theo kho người phụ trách vật chất Để đảm bảo thuận tiện tránh nhầm lẫn cho công tác quản lý nguyên vật liệu mặt hạch toán nguyên vật liệu số lượng giá trị, doanh nghiệp cần phải hình thành nên sổ danh điểm nguyên vật liệu Sổ xác định thống tên gọi, quy cách, mã hiệu, đơn vị tính, giá hạch tốn danh điểm NVL Trong thực tế cơng tác kế tốn nước ta, sử dụng ba phương pháp hạch tốn chi tiết ngun vật liệu, là: - Phương pháp thẻ song song - Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển - Phương pháp sổ số dư 2.1 Phương pháp thẻ song song Điều kiện áp dụng: Chỉ áp dụng doanh nghiệp có danh điểm nguyên vật liệu, khối lượng chứng từ xuất vật liệu ít, khơng thường xun, trình độ chun mơn kế tốn khơng cao Tại kho: Thủ kho vào chứng từ nhập- xuất vật liệu để ghi vào thẻ kho Thẻ kho mở theo danh điểm ngun vật liệu Tại phịng kế tốn: Kế toán vật liệu dựa vào chứng từ nhập - xuất NVL để ghi số lượng tính thành tiền NVL nhập- xuất vào “Sổ kế toán chi tiết vật liệu” (mở tương ứng với thẻ kho) Sổ giống thẻ kho khác có thêm giá trị vật liệu Cuối kỳ, kế toán tiến hành đối chiếu số liệu sổ kế toán chi tiết với thẻ kho tương ứng đồng thời từ sổ kế toán chi tiết NVL kế toán lấy số liệu vào bảng tổng hợp nhập- xuất- tồn NVL theo danh điểm NVL để đối chiếu với số liệu kế toán tổng hợp NVL Sơ đồ hạch toán chi tiết NVL theo phương pháp thẻ song song: Sơ đồ 1.1: SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN CHI TIẾT NVL THEO PHƯƠNG PHÁP THẺ SONG SONG Phiếu nhập kho Thẻ kho Sổ thẻ kế toán chi tiết NVL Bảng tổng hợp nhập-xuất-tồn NVL Kế toán tổng hợp Phiếu xuất kho Ghi chú: 10 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Nợ TK 334: 105.000 Có TK 152: 105.000 Căn vào số liệu báo cáo kế tài sản tốn Cơng ty hai năm 2002-2003 ta phân tích tiêu theo bảng đây.(Biểu 2.25) Biểu 2.25 MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NVL TẠI CÔNG TY CƠ KHÍ Ơ TƠ 1-5 Đơn vị tính: 1000đ TT Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Chênh lệch (+,-) % Tổng doanh thu 45.163.766 100.673.636 +55.509.810 2,229 Doanh thu 45.163.766 100.673.636 +55.509.810 2,229 Lợi nhuận 669.039 1.409.386 +740.341 2,106 Giá trị NVL tồn đầu kỳ 3.139.829 6.214.625 +3.074.796 1,979 Giá trị NVL tồn cuối kỳ 6.214.625 11.113.997 +4.899.372 1,788 Giá trị NVL bình quân 4.677.277 8.664.311 +3.987.034 1,852 Giá trị NVL xuất kỳ 27.398.541 62.232.750 +34.834.209 2,271 Sức sản xuất NVL 9,660 11,620 +1,96 1,202 Số vòng quay NVL 9,660 11,620 +1,96 1,202 10 Sức sinh lời NVL 0,143 0,163 +0,02 1,139 11 Hệ số quay kho NVL 5,858 7,183 +1,325 1,226 12 Kỳ luân chuyển NVL 37,270 30,981 -6,289 0,831 13 Hệ số đảm nhiệm 0,104 0,086 -0,018 0,8269 Dựa vào bảng tiêu ta thấy: * Sức sản xuất NVL năm 2003 11,62, năm 2002 9,66 Như sức sản xuất NVL năm 2003 tăng 20,2% tức tăng 1,96 Điều có nghĩa đồng NVL năm 2003 tạo thêm 1,96 đồnh doanh thu so với năm 2002.Để có doanh thu năm 2003 tăng gấp 2,229 lần so v ới năm 2002tức tăng 55.509.810.000đ giá trị nguyên vật liệu bình quân năm 2003 tăng 1,852 lần tức tăng 3.987.034.000đ mức tăng giá trị tuyệt đối doanh thu cao mức tăng tuyệt đối giá trị NVL bình quân Doanh thu Cơng ty tăng lên nhanh mạnh sản phẩm phục vụ cho xây dựng trạm trộn, may nghiền sỏi đá sản phẩm có uy tín thị trường, đồng thời nhu cầu sản phẩm lại tăng đòi hỏi xây dựng nhà cửa, xí nghiệp, đường giao thơng đặc biệt từ có luật đầu tư nước vào Việt Nam * Sức sinh lời NVL: Năm 2003 tăng so với năm 2002 0,02 tức tăng 1,139lần Tức năm 2003 từ đồng nguyên vật liệu tạo thêm 55 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com 0,02 đồng lợi nhuận so năm 2002 Điều có lọi nhuận năm 2003 tăng 2,106 lần tức tăng thêm 740.341.000đ tăng cao mức tăng NVL bình qn Như Cơng ty sử dụng NVL có hiệu , hợp lý tiết kiệm * Số vòng quay NVL:năm 2003 tăng so với năm 2002 1,96 tức tăng 1,202 lần Như tốc độ quay NVL tăng, tránh tình trạng ứ đọng vốn Hệ số quay kho NVL: năm 2003 7,183 vòng, năm 2002 5,858 lần số vịng quay kho NVL năm 2003 tăng 1,325 vòng/năm Do lượng vật tư lưu chuyển qua kho tăng nhanh Nguyên nhân la giá trị NVL tồn kho năm 2003 có tăng so với năm 2002, tăng 3.987.034.000đ giá trị NVL xuất dùng năm 2003 tăng so với năm 2002 34.834.209.000đ tức tăng 2,271 Vì dự trử lớn song hệ số quay kho tăng Điều thể hiệu sử dụng NVL cao Theo kết tính tốn cho thấy bốn tiêu năm 2003 tăng so với năm 2002 điều chứng tỏ hiệu sử dụng NVL có tăng đáng kể * Hệ thống đảm nhiệm NVL: Năm 2003 0,086 giảm so với năm 2002 0,018 Nguyên nhân NVL bình quân tăng lên mức tăng tuyệt đối NVL thấp so với doanh thu thuần, Điều chứng tỏ hiệu sử dụng NVL tốt * Hệ số kỳ luân chuyển NVL: Thời gian vòng luân chuyển NVL năm 2003 30,981 ngày, năm 2002 37,27 ngày Như vòng quay năm 2003 giảm 6,289 ngày so với năm 2002 Nguyên nhân số vòng quay NVL tăng lên 1,96 vòng tức tăng 1,202 lần Hai tiêu năm 2003 thấp năm 2002 Chứng tỏ hiệu sử dụng NVL tăng lên Có thể nói để sử dụng hiệu NVL Công ty xây dựng định mức tiêu hao NVL tình hình bảo quản , tình hình dự trử bảo quản NVL Công ty khác tốt, dẫn đến hiệu sử dụng NVL năm 2003 cao năm 2002, tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm , tăng sức cạnh tranh thị trường nâng cao lợi nhuận cho Công ty 56 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com I ĐÁNH GIÁ CHUNG CƠNG TÁC HẠCH TỐN NVL VỚI VIỆC TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NVL CÔNG TY CƠ KHÍ Ơ TƠ 1-5: Cũng doanh nghiệp nhà nước khácm Cơng ty khí tơ 1-5 gặp nhiều khó khăn chuyển sang chế thị trường Nhưng với động tìm tịi nghiên cứu lãnh đạo Công ty nỗ lực tồn thể cán cơng nhân Cơng ty, Cơng ty có bước chuyển với thành tựu to lớn Một bước chuyển cải tiến kế tốn tài Có thể thấy điều qua mặt sau 1.Những ưu điểm hạch tốn NVL Cơng ty Thứ hệ thống chứng từ tài khoản, Công ty tổ chức hệ thống chứng từ vận dụng tài khoản kế toán tương đối với chế độ biểu mẫu Bộ tài ban hành Các chứng từ lập, kiểm tra luân chuyển cách thường xuyên, phù hợp với nghiệp vụ kinh tế phát sinh Hệ thống tài khoản Công ty phản ánh đầy đủ hoạt động kinh tế, việc xếp phân loại tài khoản hệ thống tài khoản Công ty tương đối phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh Cơng ty Thứ hai hình thức sổ kế tốn: Cơng ty sử dụng hình thức Sổ nhật ký chứng từ để hạch tốn Đây hình thức ghi sổ kế tốn phù hợp với Cơng ty lớn, sổ sách nhật ký chứng từ, bảng kê, bảng phân bổ , sổ chi tiết thực tương đối đầy đủm, ghi chép cẩn thận rõ ràng có hệ thống, hạch tốn tương đối xác theo chế độ Bộ tài Nhà nước ban hành Thứ ba hạch tốn NVL: cơng tác hạch tốn nói chung cơng tác hạch tốn NVL nói riêng phản ánh thực trạng Công , đáp ứng yêu cầu quản lý mà Công ty đặt Đảm bảo thống phạm vi phương pháp tính tiêu kế phận liên quan Kế toán vật liệu thực việc đối chiếu chứng từ sổ kế toán với thẻ kho, kiểm kê kho đảm bảo tính cần đối tiêu số lượng tiêu giá trị Giữa kế toán tổng hợp kế toán chi tiết thường xun đối chiếu đảm bảo xác thơng tin tình hình biến động NVL Nhân viên thơng kê phân xưởng thực tốt việc theo dõi tình hình lĩnh sử dụng NVL phân xưỡng, xí nghiệp, phản ánh tình hình xuất dùng kịp thời Hơn phương pháp tính giá xuất NVL theo giá hạch tốn phù hợp với tình hình xuất- nhập NVL Công ty, phù hợp với phương pháp hạch tốn chi tiết sổ số dư Bởi để đáp ứng phương pháp sổ số dư cần phải tính gia theo hệ số giá Thứ tư hệ thống định mức tiêu hao NVL: Công ty xây dựng hệ thống định mức tiêu hao NVL cho loại sản phẩm chi tiết sản phẩm tương đối xác, khoa học Thơng qua hệ thống giúp cho trình 57 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com thu mua, bảo quản dự trử sử dụng NVL hợp lý, nâng cao hiệu sử dụng NVL Thứ năm Công ty xây dựng kế hoạch thu mua hàng tháng Với khối lượng vật liệu sử dụng lớn với nhiều chủng loại khác phận cung ứng thu mua cung cấp cách kịp thời , đầy đủ cho nhu cầu sản xuất Phòng ĐHSX nơi tổ chức trực tiếp việc thu mua nhập kho vật liệu Cán phịng ln làm tốt nhiệm vụ từ việc tìm nguồn hàng đến việc cung ứng kịp thời đầy đủ vật liệu cho sản xuất Thứ sáu việc tổ chức kiểm tra chất lượng vật liệu, thành phẩm nhập kho nguyên vật liệu tới Công ty chưa nhập kho mà phải qua kiểm tra chất lượng phòng KCS, phòng KCS chịu trách nhiệm kiểm nghiệm mặt số lượng, chất lượng thông số kỹ thuật số, chung loại quy cách Nếu kiểm tra thấy chất lượng không đảm bảo yêu cầu nhân viên cung ứng đổi lại Sau kiểm tra xong lập biên kiểm nghiệm vật tư đóng dấu vào hố đơn mua hàng Vì chất lượng vật tư ln bảo đảm , từ đem vào sử dụng tránh vật tư hư hỏng gây gián đoạn trình sản xuất, đảm bảo chất lượng đầu nhằm giảm chi phí giá thành Bên cạnh ưu điểm trên, hạch tốn NVL Cơng ty cịn có hạn chế định địi hỏi cần tiếp tục tìm giải pháp nhằm hoàn thiện 2.Những hạn chế cơng tác hạch tốn NVL Thứ tổ chức máy kế tốn chưa hợp lý Đó kiêm nhiệm việc hạch toán phần hành; việc lập phiếu xuất kho vật tư chưa hợp lý Thứ hai việc xây dựng sổ danh điểm chưa khoa học Thứ ba việc mở sổ chi tiết toán với người bán chưa phù hợp Thứ tư thiếu phiếu giao nhận chứng từ (hạch toán chi tiết vật liệu) Thứ năm việc không sử dụng TK 151-hàng mua đường Thứ sáu việc chưa đưa phần mềm kế toán vào sử dụng II MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC HẠCH TOÁN NVL VỚI VIỆC TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NVL TẠI CƠNG TY CƠ KHÍ Ơ TƠ 1-5 Ý kiến thứ nhất, máy kế tốn cơng ty: Mặc dù máy kế tốn Cơng ty tổ chức theo hình thức kế tốn tập trung việc tổ chức, phân công phần hành cho kế toán viên chưa hợp lý Kế toán vật tư kiêm nhiệm thủ quỹ: Phần hành NVL với nghiệp vụ xuất nhập vật tư nhiều với khoản 700 loại vật tư khác với số lượng chứng từ lớn, việc tính thành tiền chứng từ nhập-xuất làm thủ công, khối lượng công việc nhiều, phân bổ cho nhiều đối tượng sử dụng, phải 58 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com phản ánh vào nhiều sổ sách Một số chứng từ xuất-nhập vật liệu phát sinh tháng trước tháng chưa phản ánh vào sổ sách kế toán dẫn đến chi phí chưa xác Trong nghiệp vụ thu chi tiền mặt diễn thường xuyên đặc biệt nghiệp vụ thủ tiền từ bán hàng giá bán lớn nên việc tìm kiếm tiền bạc nhiều thời gian Với đặc điểm cơng tác hạch tốn NVL Cơng ty ln hồn thành chậm, gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc đối chiếu với sổ kế tốn tổng hợp lên báo cáo theo em Công ty nên phân công phân nhiệm hợp lý : phần hành NVL người phụ trách, cịn thủ quỹ người khác Có cơng việc kế tốn NVL đảm bảo thời gian,.nâng cao hiệu cơng việc tính chĩnh xác chi phí kinh doanh kỳ -Bộ phận viết phiếu xuất vật tư : phần thủ tục chứng từ nhập vật tư nêu, phận viết phiếu xuất vật tư kế toán phụ trách Do đó, phiếu xuất vật tư có xuống kho khơng cịn không đủ cung cấp cho phân xưỡng Hơn thế, phiếu xuất vật tư lập thành hai liên Liên giao cho thủ kho để ghi vào thẻ kho sau đem lên phong kế tốn Liên giao cho người lĩnh vật tư Như phòng ĐHSX thu mua, nhập kho NVL kỳ lại không nắm rõ số lượng tồn loại NVL ngày Chính khơng liên hệ chặt chẽ ba phong kế toán, ĐHSX, kho gây ứ đọng NVL gián đoạn sản xuất thiếu NVL Vì theo em Cơng ty nên để phịng ĐHSX lập phiếu xuất vật tư Bởi phịng điều hành sản xuất với nhiệm vụ cung ứng loại NVL cức vào kế hoạch sản xuất vào định mức tiêu hao NVL vào số lượng xuất loại vật liệu phòng ĐHSX tính số lượng tồn ngày từ dựa vào nhu cầu định mức lập phiếu xuất Khi phiếu xuất lĩnh đầy đủ loại vật tư phòng ĐHSX xác số lượng lại NVL Hơn thơng thường nếu NVL tồn q ít, nhân viên phụ trách phịng ĐHSX để từ có biện pháp đề nghị thủ trưởng đơn vị cấp thêm kinh phí để mua thêm NVL đáp ứng nhu cầu sản xuất Phiếu xuất kho nên lập thành liên Một liên lưu ỏ phong ĐHSX để ghi sổ cộng dồn hành ngày cho NVL thường xuyên sử dụng Một liên gửi cho thủ kho để ghi sổ sách sau đưa lên phịng kế tốn để tính thành tiền ghi sổ Một liên giao cho người lĩnh vật tư để theo sử dụng vật tư phân xưởng xí nghiệp Có cung ứng kịp thời NVL cho sản xuất nâng cao hiệu sử dụng NVL tăng hiệu lao động Ý kiến thứ hai hạch toán chi tiết NVL: *Xây dựng hệ thống danh điểm NVL Hệ thống danh điểm NVL đơn giản, chưa khoa học việc kiểm tra đối chiếu cịn khó khăn, khơng thuận tiện cho cơng tác quản lý NVL Và để thuận lợi cho công tác quản lý NVL chặt chẽ hệ thống nhất, đối chiếu kiểm tra dễ 59 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com dàng, dễ phát sai sót thuận lợi cho việc tìm kiếm thơng tin loại vật tư đó, Cơng ty nên lập lại sổ danh điểm vật liệu cho kho vật liệu Việc mở sổ danh điểm phù hợp góp phần giảm bớt khối lượng cơng việc kế tốn, xử lý nhanh chóng cung cấp thơng tin kịp thời phục vụ quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh thuận lợi cho việc sử dụng phần mền kế toán cho vận hành kế toán vật liệu máy tính Hệ thống danh điểm NVL gắn liền với chủng loại, quy cách, thông số, kỹ thuật nó, chẳng hạn: Biểu 3.1: SỔ DANH ĐIỂM NVL- KHO Ký hiệu Đv tính Đơn giá HT Tơn ly m 4500 152T10 Tôn 10ly kg 8500 152TD4 Tôn D4 m 4500 TT Nhóm Danh điểm NVL Tên vật liệu Tơn 152T Tơn 152T3 I Ghi Mở sổ danh điểm vật liệu phải nên có kết hợp nghiên cứu phịng kế tốn phịng ĐHSX sau trình lên ban giám đốc để thống sử dụng quản lý tồn Cơng ty *Lập phiếu giao nhận chứng từ xuất (nhập) nguyên liệu Như nêu trên, số lượng chứng từ nhập - xuất nhiều, diễn thường xuyên Cứ định kỳ ngày, kế toán sau xuống kho lấy phiếu xuất, nhập đối chiếu với thẻ kho thấy khớp số lượng ký vào thẻ kho mà khơng lập phiếu giao nhận chứng từ kế toán vật tư thủ kho Đây điều cịn thiếu gây khó khăn, nhầm lẫn cho việc tính giá đồng thời phải tính số lượng nhập- xuất-tồn Vì ảnh hưởng khơng nhỏ đến tính khách quan số liệu Vì theo em Công ty nên lập phiếu giao nhận chứng từ nhập (hoặc xuất) vật liệu theo kho.Vì nhận chứng từ kế toán kiểm tra tính theo chứng từ nhập (xuất) theo giá hạch toán cộng số tiền ghi vào cột số tiền phiếu giao nhận chứng từ nhập (xuất) vật liệu Cứ đến ngày từ số liệu cột số tiền mổi phiếu giao nhận vào cột nhập, xuất số lượng giá trị bảng luỹ kế nhậpxuất- tồn, đồng thời để đối chiếu với thẻ kho 60 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com BIỂU 3.2: MẪU PHIẾU GIAO NHẬN CHỨNG TỪ NHẬP (XUẤT) VẬT LIỆU Kho : Tháng năm Số danh điểm Ngày tháng ghi Tên VL 152T3 7-3-2002 152T1 Phiếu nhập (xuất) Giá hạch toán Số liệu Số lượng Đơn giá Số tiền Tôn ly 277,379 2900 4.500 13.050.000 Tôn 10 ly Cộng 15-3-2002 Xác nhận người giao ** Cộng Ý kiến thứ ba: Hạch toán tổng hợp NVL *Mở thêm TK 151 Thực tế Công ty không sử dụng TK 151- Hàng mua đường mà sử dụng TK 152- NVL có đầy đủ chứng từ hợp lệ hoá đơn, phiếu nhập biên kiểm nghiệm vật tư ghi vào sổ sách hạch tốn vào TK 152 Trong nhà cung cấp Công ty khắp miền đất nước nước ngồi hố đơn hàng chưa cuối tháng, hàng Cơng ty cuối tháng phịng KCS chưa kiểm nghiệm xong để hoàn tất thủ tục nhập kho Vì lơ hàng khơng ghi chép mà có đầy đủ chứng từ nhập kho, ghi sổ Như vậy, thông tin cuối tháng HTK không đầy đủ ghi nhận khoản nợ có lơ trả tài sản Như TK111, TK 112đã ghi giảm TK 151 chưa tăng Nếu bảng cân đối kế toán thiếu hụt phần giá trị NVL Do đề nghị Cơng ty nên mở thêm Tk 151 Kết cấu cách hạch toán tương tự chương I đồng thời cần ghi chép hàng mua đường vào NKCT số (Ghi có Tk 151) Biểu 3.4) sổ TK 151 Biểu 3.4: NKCT số (TK 152) Tháng năm TT Diễn giải Cộng Dư đầu tháng x Hoá đơn SH NT Phiếu nhập SH NT Ghi có TK 151, ghi nợ TK Tk 152 Cộng có TK 151 HT TT x x x Dư cuối kỳ x x x Cách ghi: 61 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Căn vào tập hồ sơ hàng mua đường tháng trước (được xếp theo chủng loại hàng mua), kế toán tiến hành mở NKCT số tháng để theo dỏi lô hàng tháng trước tháng nhập kho ghi vào dư đầu tháng (mỗi hoá đơn dòng) - Sang tháng hàng làm thủ tục nhập kho , vào phiếu nhập ghi số hiệu, ngày tháng nhập , ghi số tiền theo giá thực tế hạch toán NVL nhập Cuối tháng khoá sổ, xác định tổng phát sinh TK 151 lấy số tổng cộng NKCT số ghi vào sổ Cái Tk 151 BIỂU3.5: MẪU SỔ CÁI TK 151 Năm 2002 Dư đầu năm Nợ Có Ghi Có TK Ghi Nợ TK Tháng Tháng Tháng TK 152 Tk 153 Cộng phát sinh Có Tk Cộng phát sinh Nợ TK Số dư cuối tháng Nợ Có Mở sổ chi tiết tài khoản 331 Việc thiết kế sổ khơng phù hợp nhà cung cấp công ty bao gồm người bán thường xuyên không thường xuyên nhà cung cấp khơng thường xun việc tổng hợp số dư cho nhà cung cấp dễ dàng nhiên nhà cung cấp thường xuyên, mở cần phải ghi nhiều dịng(ghi Có TK 331) với thứ tự khác Đến cuối tháng tổng hợp số liệu ghi Có TK 331 cho người khó khăn, khơng xác, đầy đủ Việc thiết kế hai sổ chi tiết TK331 gây khó khăn cho việc tìm kiếm số liệu cho nhà cung cấp để tính số dư cuối tháng cho người, có dễ nhầm lẫn số liệu nhà cung cấp với nhà cung cấp khác, đồng thời vào Nhật ký chứng từ sô khó khăn Vì theo em, cơng ty nên mở sổ chi tiết TK 331, nhà cung cấp thường xuyên nên mở trang sổ riêng cho nhà cung cấp, nhà cung cấp khơng thường xun theo dõi trang sổ riêng Có vậy, cuối tháng cộng TK liên quan đến 62 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com TL 331 dễ dàng nhanh chóng vào Nhật ký chứng từ số 5, đồng thời đối chiếu, kiểm tra dễ dàng Do đó, để phù hợp với yêu cầu theo dõi cách thuận lợi, liên tục có hệ thống nên mở sổ chi tiết theo mẫu sau(biểu 3.6): Cơ sở số liệu: sổ chi tiết toán với người bán tháng trước, hoá đơn, phiếu nhập vật liệu, chứng từ toán… Phương pháp ghi: + Cột số dư đầu tháng: lấy số liệu cột số dư cuối tháng trước sổ này: Dư Nợ: phản ánh số tiền công ty ứng trước cho người bán tháng trước Dư Có: phản ánh số tiền cơng ty cịn nợ người bán tháng trước + Số phát sinh: -Phần ghi Có TK 331, ghi Nợ TK khác: ghi theo hoá đơn Số tiền hàng ghi vào cột TK 152 theo giá thực tế(cột TK 152 mở để theo dõi giá hạch toán thực tế Giá hạch toán ghi sổ sau kế toán vật liệu tính thành tiền theo giá hạch tốn phiếu nhập Tiền thuế GTGT ghi cột tài khoản 133 -Phần ghi Nợ TK 331 ghi có tài khoản khác : Khi toán cho người bán tuỳ theo phương thức hạch toán ghi vào cột tài khoản tương ứng Số dư cuối tháng : Số dư nợ phản ánh số tiền công ty ứng trước cho người bán cuối tháng chưa lấy hàng - Số dư có : Phản ánh số tiền cuối tháng cơng ty nợ người bán Từ số liệu dòng tổng cộng trang sổ chi tiết TK 331, dòng trang sổ chi tiết TK 331( cho khách hàng không thường xuyên) lập theo mẫu ta đưa vào Nhật ký chứng từ số dễ dàng, theo tài khoản, số liệu dễ dàng, tránh nhầm lẫn, sai sót Trang sổ chi tiết TK 331 cho người bán thường xuyên không thường xuyên thiết kế giống hệt nhau, khác trang sổ người bán thường xuyên ghi tên người bán đầu trang, trang sổ cho người bán không thường xuyên ghi theo cột tên đơn vị bán Ý kiến thứ tư việc lập dự phịng giảm giá NVL: Có thể nói NVL Công ty nhiều chủng loại, giá lại thường xuyên biến động chẳng hạn thép, tôn giá giảm thị trường Mỹ không nhập thép, tôn nước ngồi , song Cơng ty lại khơng lập dự phòng giảm giá NVL để nhằm chủ động trường hợp có biến động giá NVL thị trường Do việc lập dự phịng giảm giá NVL có ý nghĩa thực 63 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Việc lập dự phòng giúp cho doanh nghiệp điều hoà thu nhập hạn chế thiệt hại rủi ro tác nhân khách quan đem lại, đồng thời hoản phần thuế phải nộp chủ động tài Các nguyên tắc để lập dự phòng giảm giá NVL: -Chỉ lập dự phòng giảm giá NVL mà giá thị trường thấp giá gốc (giá hạch tốn) -Lập dự phịng giàm giá NVL xác định lần vào cuối niên độ kế toán sở kết kiểm kê NVL đối chiếu giá sổ kế toán với giá thị trường NVL -Việc trích lập dự phịng giảm giá NVL không vựơt qua số lợi nhuận thực tế phát sinh cơng ty sau hồn nhập khoản dự phịng trích từ năm trước - Trước lập dự phịng, cơng ty phải lập Hội đồng thẩm định mức độ giảm giá nguyên vật liệu *Cơng thức trích lập dự phịng giảm giá ngun vật liệu: Mức dự phòng cần lập cho VLA = Số lượng VLA Mức chênh lệch sổ kế toán(giá hạch tốn) với giá thị trường VLA x Ta có bảng sau theo dõi dự phòng giảm giá nguyên vật liệu cho kho Biểu 3.6: BẢNG THEO DÕI DỰ PHÒNG GIẢM GIÁ NGUYÊN VẬT LIỆU Kho 1: Năm 2003 Nhóm Danh điểm Tên Đơn giá hạch tốn Đơn giá Đvị tính VL (Giá sổ KT) TT mức chênh Số Mức dự lệch HT-TT lượng phòng Cộng xx * Phương pháp hạch tốn dự phịng giảm giá ngun vật liệu: - Cuối niên độ N, kế toán lập dự phòng giảm giá nguyên vật liệu Nợ TK 6426: chi phí dự phịng Có TK 159: Trích dự phịng - Cuối niên độ N+1, hồn nhập dự phịng lập từ năm N Nợ TK 159: Hồn nhập dự phịng Có TK 721 Và lập dự phịng cho năm N+1 Nợ TK 6462 64 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Có TK 159 Tóm lại qua việc phân tích cách hạch tốn dự phịng trên, thiết nghĩ cơng ty nên trích dự phịng giảm giá nguyên vật liệu Như vậy, vừa tuân thủ nguyên tắc thận trong kế tốn, vừa góp phần bình ổn hoạt động sản xuất kinh doanh điều hoà thu nhập Ý kiến thứ năm, việc tăng cường hiệu sử dụng nguyên vật liệu: Việc sử dụng có hiệu nguyên vật liệu vấn đề xúc doanh nghiệp sản xuất Bởi có sử dụng tốt hiệu ngun vật liệu tiền đề thúc đẩy sản xuất phát triển đem lại thu nhập thị phần rộng lớn cho doanh nghiệp, từ nâng cao lợi nhuận cho doanh nghiệp Như phân tích chương II, việc sử dụng ngun vật liệu Cơng ty khí ôtô -5 tương đối tốt có hiệu Hiệu sử dụng nguyên vật liệu năm 2003 cao năm 2002 Có điều xây dựng định mức tiêu hao nguyên vật liệu hợp lý, khoa học cho chi tiết, sản phẩm, nguyên vật liệu kiểm tra chất lượng trước nhập kho, nguyên vật liệu bảo quản điều kiện tương đối tốt tránh bị hư hỏng, mát Tuy vậy, giá thành sản phẩm công ty tương đối cao, dẫn đến giá bán phải cao địi hỏi tiếp tục hạ giá thành, có giá bán phù hợp để nâng cao thị phần Để có điều cơng ty cần tiếp tục nâng cao hiệu sử dụng nguyên vật liệu, nâng cao chất lượng thu mua đầu vào Vậy theo em, nâng cao hiệu sử dụng nguyên vật liệu, công ty cần: -Đối với nguyên vật liệu tồn kho lâu nhập kho nhiều so với nhu cầu sản phẩm khơng cịn đáp ứng yêu cầu tính kỹ thuật để sản xuất sản phẩm… công ty cần tiến hành giải phóng cách bán hay trao đổi cho đơn vị có nhu cầu để nhanh chóng thu hồi, tăng tốc độ chu chuyển nguyên vật liệu, đồng thời giải toả mặt kho bãi, giảm bớt chi phí bảo quản - Đối với nguyên vật liệu nhập ngoại, giá trị lớn nên tìm hiểu, nghiên cứu mua nguyên vật liệu nước thay cho nguyên vật liệu mà đảm bảo chất lượng, giá lại rẻ hơn, giảm chi phí vận chuyển,xăng, cơng tác phí cho nhân viên thu mua… Như vậy, giá thành sản phẩm hạ, chất lượng sản phẩm đảm bảo không phụ thuộc qúa nhiều vào thị trường nước Điều đòi hỏi đội ngũ cán cung ứng cần động linh hoạt, nắm bắt yếu tố thị trường cách nhanh nhạy - Cùng với việc quản lý nguyên vật liệu, công ty nên tiến hành phân tích chi phí nguyên vật liệu giá thành sản phẩm Trong chế thị trường với cạnh tranh gay gắt thành phần kinh tế, doanh nghiệp có sản phẩm loại chất lượng giá thành có ý nghĩa quan 65 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com trọng Đối với doanh nghiệp sản xuất chi phí ngun vật liệu chiếm tỷ trọng lớn trình hình thành giá thành sản phẩm, để nâng cao hiệu sử dụng nguyên vật liệu cơng ty cần phải phấn đấu hạ giá thành sản phẩm biện pháp chủ yếu giảm chi phí nguyên vật liệu giá thành Muốn làm điều đó, hàng tháng cơng ty cần tiến hành phân tích chi phí nguyên vật liệu tổng giá thành loại sản phẩm để cơng suất… để so sánh chi phí ngun vật liệu giá thành sản phẩm tháng so với tháng trước tăng hay giảm biến động tăng giảm ảnh hưởng nhân tố như: mức tiêu hao nguyên vật liệu bình quân, đơn giá vật liệu thay đổi , qua đó, cơng ty đánh giá đưa biện pháp nhằm giảm chi phí nguyên vật liệu giá thành nâng cao hiệu sử dụng NVL - Công ty cần nâng cao tay nghề cho công nhân kỹ thuật, đặc biệt công nhân trực tiếp sản xuất Bởi suất lao động tăng lên hạn chế sản phẩm hỏng, tiết kiệm nguyên vật liệu, tận dụng phế liệu từ trình sản xuất vào sản xuất, chế tạo chi tiết, phụ tùng Để thực biện pháp này, cơng ty cần có kế hoạch cụ thể tổ chức khoá học ngắn hạn công ty cho công nhân chuyên môn, tổ chức thi tay nghề giỏi cho cơng nhân, khuyến khích biểu dương các nhân có thành tích cao nhằm học hỏi kinh nghiệm Đồng thời tổ trưởng, phân xưởng giám sát hoạt động sản xuất đề xuất tiến kỹ thuật, tiến hành bố trí lao động sản xuất hợp lý người việc - Ngoài để nâng cao hiệu sử dụng nguyên vật liệu, cơng ty cần bước đại hố quy trình cơng nghệ tiên tiến, máy móc thiết bị sản xuất, đồng thời cần tiếp tục kết hợp hợp tác với nhà nghiên cứu, trường kỹ thuật, viện nghiên cứu để chế tạo sản phẩm cải tiến có tính cơng dụng chi phí thấp hơn, đặc biệt chi phí nguyên vật liệu Có hạn chế đến mức tối đa nguyên vật liệu xuất kho cho sản phẩm Ý kiến thứ sáu việc áp dụng phần mềm kế toán hạch toán: Là doanh nghiệp có quy mơ lớn, khối lượng cơng việc kế toán tương đối lớn chưa áp dụng phần mềm kế tốn, chủ yếu vần làm thủ cơng có phần hành TGNH, tiền mặt, DTBH, XDCB tính tốn máy chư sử dụng phần mềm kế tốn mà sử dụng excel Điều làm cho số liệu thiếu xác, tốn nhiều thời gian, cần nhiều kế tốn, thơng tin kế tốn khơng cung cấp kịp thời cho quản lý nói chung hoạt động hạch tốn tưng phần hành nói riêng Từ thực tế trên, theo em, công ty cần lựa chọn phần mềm kế tốn thích hợp với khả trình độ kế tốn viên Bên cạnh đó, cần đào tạo cho 66 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com kế toán sử dụng thành thạo phần mềm Có vậy, suất lao động phận kế toán nâng cao Thơng qua vi tính hố, khối lượng cơng việc kế tốn giảm nhẹ mặt tính tốn, ghi chép tổng hợp số liệu, tiết kiệm thời gian, số liệu ghi chép xác đầy đủ, kiểm tra, đối chiếu phát kịp thời, dễ dàng đồng thời thơng tin kế tốn nhanh chóng cập nhật lúc xem 67 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com KẾT LUẬN Sau thời gian thực tập công ty khí ơtơ -5, làm quen với cơng tác hạch tốn ngun vật liệu nghiên cứu thêm phần lý thuyết, em thấy hạch toán nguyên vật liệu doanh nghiệp sản xuất quan trọng, việc thu mua, quản lý, sử dụng tiết kiệm dự trữ phù hợp nguyên vật liệu có ý nghĩa quan trọng để thực mục tiêu hạ giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng lợi nhuận mục tiêu luôn việc làm doanh nghiệp tồn tại, phát triển đứng vững thị trường Nguyên vật liệu công ty đa dạng nhiều chủng loại quy cách khác nhau, bảo quản nhiều kho khác nên việc quản lý hạch toán nguyên vật liệu khó khăn nhiều thời gian Nhìn chung cơng tác kế tốn ngun vật liệu kế tốn phần hành nói chung đáp ứng yêu cầu quản lý - Cơng tác hạch tốn cơng ty tương đối hồn thiện nhiên cịn nhiều điều cần phải hồn thiện cơng tác hạch tốn Cơng ty Trong q trình sâu vào thực tế nghiên cứu hoàn thiện chuyên đề này, em thực thu nhiều học kinhnghiệm quý báu cơng tác hạch tốn ngun vật liệu nói riêng cơng tác hạch tốn nói chung doanh nghiệp Chun đề hoàn thiện nỗ lực thân, với mong muốn nội dung chuyên đề thể trình học tập nghiên cứu thực nghiêm túc tránh khỏi sai sót em mong có đóng góp thầy bạn bè để chun đề thực tập cuối khố hồn thiện Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới cô giáo Trần Thị Biết, anh chị phịng kế tốn cơng ty khí tơ 1- bạn giúp em hoàn thiện chuyên đề Hà nội, tháng 07 năm 2004 Sinh viên thực 68 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Hà Thị Tân TÊN TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình " Lý thuyết hạch tốn kế tốn" - PTS Nguyễn Thị Đơng - Nhà XB Tài - 1997 Hệ thống kế tốn doanh nghiệp - Nhà xuất tài - 1995 400 sơ đồ tài kế tốn - PTS Nguyễn Văn Công - Nhà xuất tài - Năm 1999 Giáo trình "Phân tích hoạt động kinh doanh" - Nhà XB Thống kê - 2001 Giáo trình " Kế tốn tài chính" - Phạm Quang Kế toán quốc tế - Năm 2002 Chuẩn mực kế tốn quốc tế Ngồi cịn tham khảo số luận văn khoá 38, 39 Trường ĐH Kinh tế quốc dân Hà nội 69 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ... trạng cơng tác hạch tốn ngun vật liệu Cơng ty khí tơ 1- 5 Chương III: Một số ý kiến nhằm hồn thiện cơng tác hạch tốn nguyên vật liệu với việc tăng cường hiệu sử dụng ngun vật liệu Cơng ty khí tô 1- 5. .. chi tiết: TK 3 31, TK 13 1, vật tư, 51 1 … - Bảng phân bổ: 1, 2,3 - Các TK sử dụng TK 11 1, 11 2 (chi tiết cho ngân hàng) 15 2, 15 3, 15 4, 15 5, 211 , 2 41, 214 , 6 21, 627, 642, 53 2… Sơ đồ hạch toán tổng hợp... HƯỞNG ĐẾN HẠCH TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU VỚI VIỆC TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUYÊN VẬT LIỆU TẠI CƠNG TY Q trình hình thành phát triển Cơng ty khí tơ -5: Cơng ty khí tơ -5 thuộc tổng cơng ty khí GTVT