Tổng quan thị trường nhà ở xã hội và sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu
Theo Luật Nhà ở 2014, nhà ở xã hội là loại hình nhà ở được Nhà nước hỗ trợ cho các đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở, bao gồm người có công với cách mạng, hộ nghèo, cận nghèo, công nhân và người có thu nhập thấp Những đối tượng này được quy định tại Điều 49 của luật Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước và các nguồn vốn khác.
An cư lạc nghiệp là ước mơ của nhiều người dân tại TP.HCM, thể hiện tầm quan trọng của việc sở hữu một căn nhà TP.HCM, với 19 quận và 5 huyện, có vị trí địa lý thuận lợi khi giáp ranh với các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Tây Ninh, tạo điều kiện phát triển kinh tế và thu hút dân cư.
Năm 2013, thu nhập bình quân đầu người của TP.HCM đạt 4.530 USD, cao hơn mức 1.914 USD của cả nước, trong khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của TP.HCM đạt 9,3%, vượt xa mức 5,4% của GDP cả nước Tuy nhiên, sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008, thị trường bất động sản Việt Nam rơi vào tình trạng đóng băng, khiến giá nhà đất liên tục giảm.
Vào ngày 07/01/2013, Chính Phủ đã ban hành Nghị Quyết số 02/NQ-CP nhằm giải quyết tình trạng hàng tồn kho và hỗ trợ sản xuất kinh doanh, bao gồm cả thị trường bất động sản Bộ Xây dựng đã triển khai Thông tư số 02/2013/BXD cho phép chuyển đổi nhà ở thương mại thành nhà ở xã hội, và Thông tư số 07/2013/TT-BXD hướng dẫn xác định đối tượng vay vốn hỗ trợ nhà ở xã hội Ngân hàng Nhà nước cũng ban hành Thông tư số 11/2013/TT-NHNN quy định về cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội theo Nghị quyết này Tiếp theo, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 18/2013/TT-BXD để sửa đổi một số điều tại Thông tư số 07/2013/TT-BXD Chính Phủ cũng đã ban hành Nghị định số 188/2013/NĐ-CP về phát triển nhà ở xã hội, và Bộ Xây dựng đã phát hành Thông tư số 08/2014/BXD hướng dẫn thực hiện Nghị định này, cùng với Thông tư liên tịch số 01/2014/TTLT-NHNN-BXD-BTP-BTNMT.
Nghị quyết 61/NQ-CP đã được ban hành nhằm sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 02/NQ-CP, đánh dấu những chính sách quan trọng trong việc phát triển phân khúc nhà ở xã hội tại Việt Nam.
Theo thống kê từ Sở Xây dựng TP.HCM, trong 6 tháng đầu năm 2014, có 11 dự án tại TP.HCM xin chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội Đến nay, UBND TP.HCM đã phê duyệt 7 dự án đủ điều kiện để thực hiện chuyển đổi này (Phan Hoàng, 2014).
Tại phiên chất vấn trước Quốc Hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thông báo rằng tính đến ngày 20/9/2014, đã có 7.823 khách hàng tiếp cận gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ người mua nhà thu nhập thấp, với sự tham gia của 26 doanh nghiệp đầu tư vào nhà ở xã hội Tổng vốn cam kết cho vay đạt 5.900 tỷ đồng, trong đó đã giải ngân hơn 3.200 tỷ đồng Đối với người mua nhà có thu nhập thấp, số vốn cam kết là 3.100 tỷ đồng, với hơn 2.000 tỷ đồng đã được giải ngân So với đầu năm 2013, tốc độ cho vay gói 30.000 tỷ đã tăng trưởng 3,5 lần, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ trong việc hỗ trợ người dân.
TP.HCM đã đặt ra mục tiêu phát triển giai đoạn 2012-2015, với kế hoạch xây dựng tối thiểu 2,7 triệu m² sàn, tương đương khoảng 67.000 căn hộ Trong số này, nhà ở xã hội chiếm khoảng 21.000 căn hộ (Báo mới, 2013).
Vào ngày 22/09/2015, Công Đoàn cơ sở Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức đã phát hành thông báo số 70/TB-CNTĐ-CĐ về chương trình nhà ở dành cho cán bộ, giáo viên và nhân viên ngành giáo dục tại Thành phố Hồ Chí Minh Thông báo này được căn cứ theo thông báo số 2498/TB-GDĐT-VP ngày 11/08/2015 và thông báo số 2788/TB-GDĐT-VP ngày 04/03/2015, liên quan đến kết luận và chỉ đạo của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo trong buổi làm việc về chương trình nhà ở cho cán bộ, giáo viên và nhân viên Nội dung thông báo đã được gửi đến toàn bộ giảng viên và nhân viên của Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, nhấn mạnh nhu cầu thực tế về nhà ở xã hội của giảng viên.
- nhân viên nhà trường là rất lớn Với những lý do trên thì dự báo trong các năm tới
12 sẽ là thời điểm bùng nổ thị trường nhà giá rẻ khi các công ty Bất động sản quyết định khai thác phân khúc đầy tiềm năng này, vốn đã bị bỏ quên trong thời gian qua Người mua nhà sẽ có nhiều lựa chọn hơn để tìm được căn nhà phù hợp với khả năng tài chính của mình.
Nhiều nghiên cứu thực nghiệm cả trong nước và quốc tế đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà ở và bất động sản, tuy nhiên, các kết quả về mức độ tác động của những yếu tố này vẫn chưa đạt được sự đồng thuận.
Nghiên cứu về các yếu tố Thái độ, Chuẩn chủ quan và Nhận thức về kiểm soát hành vi đã được thực hiện trong các công trình như “Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định mua nhà xanh tại Thái Lan” của Numraktrakul và cộng sự (2014) và “Các nhân tố ảnh hưởng đến dự định mua bất động sản tại Saudi Arabia” của Tawfil và cộng sự (2015) Kết quả cho thấy nghiên cứu của Numraktrakul và cộng sự (2014) chỉ ra mối quan hệ tích cực giữa các yếu tố này và ý định mua nhà xanh tại Thái Lan, trong khi nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015) lại cho thấy những khác biệt trong kết quả.
Nghiên cứu năm 2015 cho thấy rằng yếu tố Thái độ và Chuẩn chủ quan có tác động tích cực đến ý định mua bất động sản tại Saudi Arabia Tuy nhiên, không phát hiện mối quan hệ giữa yếu tố Nhận thức về hành vi kiểm soát và ý định mua bất động sản trong khu vực này.
- Yếu tố Tài chính được nghiên cứu trong các công trình nghiên cứu như:
Nghiên cứu của Pricewaterhouse và Urban (2014) về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua căn hộ tại Ấn Độ, cùng với nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015) về dự định mua bất động sản tại Saudi Arabia, và nghiên cứu của Phan Thanh Sĩ (2012) về quyết định mua nhà tại Việt Nam, đều chỉ ra rằng có mối quan hệ tích cực giữa yếu tố tài chính và các biến phụ thuộc như "quyết định mua căn hộ", "ý định mua" và "quyết định mua nhà".
Các nghiên cứu về tính năng của căn nhà đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà nghiên cứu, như nghiên cứu của Phan Thanh Sĩ (2012) về “Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà của khách hàng tại Việt Nam”, hay nghiên cứu của Phạm Thị Vân Trinh và Nguyễn Minh Hà (2011) về “Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua căn hộ cao cấp tại thành phố Hồ Chí Minh”, đều tập trung vào các yếu tố thuộc tính sản phẩm Ngoài ra, nghiên cứu của Mwfeg và cộng sự (2011) cũng đề cập đến các yếu tố thẩm mỹ ảnh hưởng đến quyết định mua căn hộ tại thành phố Ammam, Jordan Kết quả của những nghiên cứu này đã chỉ ra tầm quan trọng của các yếu tố này trong quá trình ra quyết định mua nhà.
Mục tiêu nghiên cứu Error! Bookmark not defined
Luận văn nghiên cứu hướng đến mong muốn đạt được các mục tiêu sau:
Mục tiêu của đề tài hướng đến là:
Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà ở xã hội của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức là một bước quan trọng Việc hiểu rõ những yếu tố này không chỉ giúp cải thiện chính sách hỗ trợ nhà ở mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên và nhân viên trong việc tiếp cận nhà ở xã hội.
Đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quyết định mua nhà ở xã hội của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức là một nhiệm vụ quan trọng Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố chính tác động đến quyết định của họ, từ đó giúp hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của nhóm đối tượng này trong việc sở hữu nhà ở xã hội.
Để hỗ trợ giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, cần kiến nghị UBND TP HCM và Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố xây dựng mô hình nhà ở xã hội phù hợp với khả năng tài chính của họ Việc hợp tác với các doanh nghiệp bất động sản trong việc phát triển các dự án nhà ở xã hội sẽ giúp cải thiện điều kiện sống cho đối tượng này.
Câu hỏi nghiên cứu Error! Bookmark not defined
Để giải quyết được vấn đề nghiên cứu nêu trên, đề tài tập trung trả lời cho các câu hỏi nghiên cứu quan trọng sau:
Những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức bao gồm thu nhập cá nhân, tình hình tài chính, vị trí địa lý, và nhu cầu về không gian sống Ngoài ra, các yếu tố như môi trường sống, tiện ích xung quanh, và xu hướng thị trường bất động sản cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình ra quyết định Việc hiểu rõ những yếu tố này sẽ giúp các giảng viên và nhân viên đưa ra lựa chọn phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của mình.
Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quyết định mua nhà ở xã hội của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức là một vấn đề quan trọng Các yếu tố này có thể bao gồm thu nhập, vị trí địa lý, chính sách hỗ trợ từ nhà nước, và nhu cầu về nhà ở Việc hiểu rõ mức độ ảnh hưởng của những yếu tố này sẽ giúp cải thiện các chính sách nhà ở và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của giảng viên và nhân viên.
Câu hỏi thứ ba: Những kiến nghị nào giúp các cơ quan chủ quản như UBND
Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM đã yêu cầu các doanh nghiệp bất động sản phát triển mô hình nhà ở xã hội phù hợp với khả năng tài chính của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức.
Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp hỗn hợp: nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng:
Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua thảo luận nhóm với 04 giảng viên nhằm điều chỉnh thang đo và xây dựng bảng câu hỏi khảo sát quyết định mua nhà ở xã hội Nghiên cứu định lượng sẽ phỏng vấn 170 giảng viên - nhân viên có ý định mua nhà ở xã hội, trong đó 137 bảng câu hỏi hợp lệ được sử dụng để khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định này Phương pháp chọn mẫu là phi xác suất (lấy mẫu thuận tiện) Kết quả nghiên cứu định lượng sẽ được sử dụng để đề xuất giải pháp cho UBND Tp HCM và Sở giáo dục và đào tạo thành phố Hồ Chí Minh, nhằm yêu cầu các doanh nghiệp bất động sản xây dựng mô hình nhà ở xã hội phù hợp với điều kiện của giảng viên - nhân viên Trường Cao đẳng công nghệ Thủ Đức.
Cấu trúc của đề tài nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu trình bày theo năm chương Các chương có bố cục như sau:
Chương 1: Giới thiệu tổng quan nhà ở xã hội và vấn đề nghiên cứu của đề tài
Chương này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quát về thị trường nhà ở xã hội, nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu vấn đề này Bên cạnh đó, chương cũng sẽ trình bày các câu hỏi nghiên cứu, mục tiêu và phạm vi nghiên cứu, cũng như cấu trúc của đề tài nghiên cứu.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết
Chương này giới thiệu cơ sở lý thuyết và thực tiễn về các yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định mua, đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu khoa học Nội dung chương hai trình bày lý thuyết về hành vi khách hàng và ý định mua, cùng với các nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến ý định mua nhà ở xã hội, từ đó đề xuất mô hình nghiên cứu phù hợp.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Sau khi khảo sát lý thuyết và đề xuất mô hình nghiên cứu ở chương hai, chương ba sẽ trình bày chi tiết về phương pháp nghiên cứu, điều chỉnh thang đo, quy trình chọn mẫu, kiểm định mô hình và giả thuyết nghiên cứu.
Chương 4: Phân tích kết quả nghiên cứu
Chương bốn trình bày kết quả nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà ở xã hội của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức Qua việc phân tích dữ liệu thu thập được, chương này thực hiện kiểm định và đánh giá thang đo, cũng như kiểm định mô hình nghiên cứu và các giả thuyết liên quan Kết quả sẽ chỉ ra những giả thuyết nào được chấp nhận hoặc bác bỏ, đồng thời giải thích các yếu tố tác động đến quyết định mua nhà ở xã hội.
Chương 5: Kết luận và khuyến nghị
Trong chương này, chúng tôi sẽ tóm tắt các kết quả nghiên cứu chính liên quan đến đề tài, đồng thời làm nổi bật những đóng góp quan trọng từ các kết quả này nhằm phục vụ cho việc phát triển và ứng dụng trong thực tiễn.
Chương này đề xuất 17 kiến nghị giải pháp gửi đến các cơ quan chủ quản như UBND Tp HCM và Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hồ Chí Minh, nhằm yêu cầu các doanh nghiệp bất động sản xây dựng mô hình nhà ở xã hội phù hợp với khả năng tài chính của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức Bên cạnh đó, chương cũng chỉ ra những hạn chế trong nghiên cứu và đưa ra khuyến nghị cho các hướng nghiên cứu tiếp theo.
Chương 1 đã trình bày lý do hình thành đề tài nghiên cứu, nêu rõ mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu, đồng thời mô tả phương pháp nghiên cứu được áp dụng Tác giả cũng đã cung cấp cái nhìn tổng quan về thị trường liên quan đến đề tài.
18 trường nhà ở xã hội để từ đó xác định được vấn đề nghiên cứu và sự cần thiết để tiến hành nghiên cứu.
CƠ SỞ LÝ THUYẾT
Lý thuyết của hành vi tiêu dùng (Customer behavior)
Hành vi tiêu dùng là quá trình mà cá nhân hoặc nhóm người lựa chọn, mua sắm, sử dụng hoặc từ chối sản phẩm, dịch vụ (Solomon & ctg, 2006) Quá trình này bắt đầu khi người tiêu dùng nhận thức nhu cầu của mình, có thể được kích thích bởi yếu tố bên trong hoặc môi trường bên ngoài Tiếp theo, họ thu thập thông tin về sản phẩm và thương hiệu dựa trên kinh nghiệm cá nhân, từ đó đánh giá và quyết định có nên mua hay không Xu hướng tiêu dùng thường được sử dụng để phân tích hành vi người tiêu dùng, với sự chú trọng vào ý chủ quan của họ Khi tiêu dùng một thương hiệu, người tiêu dùng sẽ trải qua các giai đoạn hình thành thái độ, trong đó thái độ tích cực với thương hiệu là yếu tố then chốt để dự đoán hành vi tiêu dùng (Fishbein & Ajzen, 1975).
Hình 2.1 Mô hình lý thuyết Thái độ - Hành vi của người tiêu dùng
Nghiên cứu hành vi mua là quá trình tìm hiểu cách mà cá nhân quyết định chi tiêu cho các mục tiêu cụ thể Theo nghiên cứu của Kotler (2005), có nhiều yếu tố tác động đến quyết định của khách hàng, như thể hiện trong hình 2.2.
Hình 2.2 Mô hình lý thuyết hành vi mua hàng
Qúa trình Quyết đinh NIỀM TIN THÁI ĐỘ XU HƯỚNG TIÊU DÙNG
Sản phẩm và dịch vụ
Theo Kotler (2005), nghiên cứu hành vi người tiêu dùng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, ảnh hưởng lớn đến quyết định chiến lược tiếp thị của doanh nghiệp Khi doanh nghiệp mới bắt đầu, marketer có thể hiểu người tiêu dùng qua kinh nghiệm bán hàng hàng ngày Tuy nhiên, khi doanh nghiệp phát triển, nhiều nhà quản trị tiếp thị không còn tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, do đó cần nghiên cứu hành vi tiêu dùng Hành vi của người mua bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như văn hóa, xã hội, cá nhân, tâm lý và các yếu tố marketing như sản phẩm, giá cả, kênh phân phối và chiêu thị.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi người mua quyết định mua của người mua
Lựa chọn nhãn hiệu Đánh giá các lựa chọn
Quyết định mua Định số lượng mua
Hành vi sau mua Định thời gian mua
Tâm lý người mua Động cơ Nhận thức Hiểu biết Niềm tin Đặc điểm người mua
Hành vi tiêu dùng là quá trình mà cá nhân hoặc nhóm người lựa chọn, mua sắm, sử dụng hoặc từ chối sản phẩm và dịch vụ Hiểu rõ hành vi tiêu dùng giúp doanh nghiệp phát triển sản phẩm và chiến lược tiếp thị phù hợp với phân khúc thị trường mục tiêu.
Theo Kotler (2005), hành vi của người mua ảnh hưởng rất nhiều bởi các yếu tố văn hóa, xã hội, cá nhân, tâm lý và các yếu tố marketing
Hình 2.3 Mô hình chi tiết các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua hàng
(Nguồn: Kotler, 2005) Các yếu tố Văn hóa
Yếu tố văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng, bao gồm nền văn hóa, nhánh văn hóa và tầng lớp xã hội của người mua (Kotler, 2005).
Nền văn hóa đóng vai trò quyết định trong việc hình thành hành vi của con người, đặc biệt là ở trẻ em Khi lớn lên, trẻ sẽ tích lũy các giá trị, nhận thức, sở thích và hành vi thông qua gia đình và những định chế quan trọng khác Trẻ em lớn lên ở Mỹ thường tiếp xúc với các giá trị như thành tựu, thành công, hoạt động, hiệu suất, tính thực tiễn, tiến bộ, tiện nghi vật chất, chủ nghĩa cá nhân, tự do, tiện nghi bên ngoài, chủ nghĩa nhân đạo và tính trẻ trung.
Mỗi nền văn hóa đều bao gồm những nhánh văn hóa nhỏ hơn, tạo ra những đặc điểm riêng biệt và ảnh hưởng đến mức độ hòa nhập của các thành viên trong xã hội.
Tuổi, giai đoan của chu kỳ sống Nghề nghiệp Hoàn cảnh kinh tế Lối sống Nhân cách & ý thức
Nhu cầu và động cơ Nhận thức Hiểu biết
Niềm tin và thái độ
Các nhánh văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các phân khúc thị trường, và các nhà tiếp thị thường điều chỉnh sản phẩm cũng như chương trình tiếp thị để phù hợp với nhu cầu của từng phân khúc Hành vi mua sắm của mỗi cá nhân bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi những đặc điểm văn hóa mà họ thuộc về (Kotler, 2005).
Tầng lớp xã hội là một yếu tố quan trọng trong mọi xã hội loài người, thể hiện sự phân tầng rõ rệt Sự phân tầng này thường hình thành hệ thống đẳng cấp, trong đó các thành viên được nuôi dưỡng và giáo dục để thực hiện những vai trò nhất định Các tầng lớp xã hội là những nhóm đồng nhất và ổn định, được sắp xếp theo thứ bậc, bao gồm những cá nhân chia sẻ giá trị, mối quan tâm và hành vi tương tự (Kotler, 2005).
Các yếu tố xã hội
Hành vi của người tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xã hội, bao gồm nhóm tham khảo, gia đình và vai trò của địa vị xã hội (Kotler, 2005) Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành quyết định mua sắm của cá nhân.
Nhóm tham khảo là những cá nhân hoặc nhóm có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến thái độ, lòng tin, giá trị và hành vi của người tiêu dùng (Solomon & ctg, 2006) Những nhóm này bao gồm những người mà cá nhân tham gia và có sự tương tác thường xuyên, như gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.
Gia đình là nhóm tham khảo có ảnh hưởng lớn nhất đến hành vi tiêu dùng của cá nhân (Solomon & ctg, 2006) Khi một người đã lập gia đình, gia đình trở thành tiêu điểm chính trong các quyết định mua sắm Các nhà tiếp thị rất quan tâm đến vai trò và ảnh hưởng của chồng, vợ và con cái trong việc quyết định mua sắm nhiều loại sản phẩm và dịch vụ khác nhau.
Vai trò và địa vị của một người được xác định qua sự tham gia vào nhiều nhóm, câu lạc bộ và tổ chức, bao gồm cả gia đình Mỗi vị trí trong các nhóm này phản ánh vai trò và địa vị xã hội của họ, từ đó ảnh hưởng đến sự lựa chọn sản phẩm mà họ sử dụng để thể hiện bản thân (Nguyễn Minh Hà, 2014).
Các yếu tố cá nhân
Quyết định của người tiêu dùng bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các đặc điểm cá nhân, đặc biệt là độ tuổi và giai đoạn trong chu kỳ sống của họ.
23 nghề nghiệp, hoàn cảnh kinh tế, lối sống, nhân cách và ý thức của người đó (Kotler,
Tuổi tác và giai đoạn trong chu kỳ sống ảnh hưởng đến sự lựa chọn hàng hóa và dịch vụ của khách hàng Sở thích tiêu dùng của họ thay đổi theo từng độ tuổi và cũng được hình thành dựa trên giai đoạn chu kỳ sống của gia đình (Kotler, 2005).
Các lý thuyết về ý định mua của khách hàng (Purchase intention)
2.2.1 Thuyết hành động hợp lý TRA (Theory of Reasonel Action)
Thuyết TRA, được Fishbein xây dựng từ năm 1967, khẳng định rằng dự định của khách hàng là yếu tố dự đoán tốt nhất về hành vi tiêu dùng Thuyết này dựa trên giả định rằng con người thường hành động hợp lý và sử dụng thông tin có sẵn để đưa ra quyết định Mục tiêu của TRA là xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi để hiểu và dự đoán hành vi của khách hàng Theo thuyết TRA, dự định của khách hàng chịu ảnh hưởng từ hai nhân tố chính: thái độ đối với hành vi và các yếu tố chủ quan như kinh nghiệm, phong cách sống, trình độ học vấn, tuổi tác và giới tính.
25 không bao gồm hành vi xã hội được điều khiển bởi các động cơ tiềm thức hoặc suy nghĩ ảnh hưởng đến
Hình 2.4 Mô hình lý thuyết hành động hợp lý – TRA
Thái độ hướng đến hành vi là những yếu tố cá nhân phản ánh sự đánh giá tích cực hoặc tiêu cực của một người đối với hành vi cụ thể Những đánh giá này giúp phán đoán ý định của người thực hiện hành vi, cho thấy liệu họ có ủng hộ hay phản đối hành động đó.
Chuẩn chủ quan là yếu tố xã hội ảnh hưởng đến ý định của cá nhân về áp lực xã hội, quyết định hành vi mua sắm của khách hàng Yếu tố này giúp đo lường tác động của chuẩn chủ quan đến xu hướng mua sắm của người tiêu dùng Cụ thể, mức độ ủng hộ hoặc phản đối hành vi tiêu dùng có thể bị ảnh hưởng bởi quan điểm và niềm tin của những người xung quanh như cha mẹ, anh chị em và đồng nghiệp.
Mô hình TRA xác định hai yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định hành vi của cá nhân: yếu tố hành vi và yếu tố chuẩn chủ quan Thái độ được đánh giá qua nhận thức về các thuộc tính sản phẩm, trong đó người tiêu dùng chú trọng đến những thuộc tính mang lại lợi ích thiết thực Yếu tố chuẩn chủ quan phản ánh các ảnh hưởng từ môi trường xã hội và cá nhân trong quá trình ra quyết định.
Thái độ hướng tới hành vi
Niềm tin về thuộc tính sản phẩm Đo lường niềm tin đối với thuộc tính sản phẩm
Niềm tin đối với những suy nghĩ của người ảnh hưởng
Sự thúc đẩy làm theo ý muốn của những người ảnh hưởng
26 thông qua những nhóm người tham khảo có liên quan đến người tiêu dùng như gia đình, bạn bè, đồng nghiệp…
2.2.2 Thuyết hành vi dự định TPB (Theory of Planned Behavior)
Thuyết hành vi dự định (TPB), được giới thiệu bởi Ajzen vào năm 1985, là một phần mở rộng của lý thuyết hành động hợp lý (TRA) Theo TPB, hành vi con người bị ảnh hưởng bởi ba yếu tố chính: thái độ hướng đến hành vi, chuẩn chủ quan và niềm tin kiểm soát Niềm tin kiểm soát, yếu tố bổ sung trong TPB, đề cập đến các yếu tố có thể tạo điều kiện hoặc cản trở việc thực hiện hành vi Trong khi TRA cho rằng hành vi con người có thể dự đoán từ ý định và nằm trong tầm kiểm soát của cá nhân, TPB cung cấp giải thích cho những tình huống mà mặc dù có ý định thực hiện hành vi, nhưng lại bị hạn chế bởi các yếu tố như thiếu tự tin hay thiếu kiểm soát.
Hình 2.5 Mô hình lý thuyết hành vi dự định – TPB
Các nghiên cứu có liên quan đã thực hiện
Đề tài nghiên cứu về hành vi tiêu dùng đã được các nhà nghiên cứu quan tâm khá nhiều
2.3.1 Các nghiên cứu nước ngoài
Thái độ hướng đến hành vi
Nhận thức về kiểm soát
Xu hướng hành vi (behavioral intention)
1 Nghiên cứu của tác giả Mwfeg và ctg nghiên cứu năm 2011
Nghiên cứu của Mwfeg và ctg (2011) về "Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua căn hộ: Nghiên cứu thực nghiệm tại Amman, Jordan" đã xác định năm biến độc lập gồm kinh tế, thẩm mỹ, địa lý, tiếp thị và xã hội, ảnh hưởng đến quyết định mua căn hộ Khảo sát được thực hiện vào năm 2010 với 120 bảng câu hỏi gửi đến những người đã mua căn hộ tại Amman.
Trong 10 năm qua, chỉ có 81 bảng câu hỏi hợp lệ (chiếm 69,2%) được thu thập Phân tích nhân tố xác định 5 yếu tố chính ảnh hưởng đến hành vi mua căn hộ, bao gồm: Thẩm mỹ (6 biến quan sát), tiếp thị (4 biến quan sát), kinh tế (6 biến quan sát), địa lý (2 biến quan sát) và xã hội (2 biến quan sát) Kiểm tra t-test và Anova được sử dụng để kiểm định các giả thuyết trong mô hình Kết quả nghiên cứu cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong câu trả lời của những người có độ tuổi và giới tính khác nhau, trong khi không có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm người có tình trạng hôn nhân hoặc trình độ học vấn khác nhau trong quyết định mua căn hộ Mô hình nghiên cứu của tác giả Mwfeg và cộng sự (2011) được trình bày như sau.
Quyết định mua căn hộ Đặc tính nhân khẩu học
2 Nghiên cứu của tác giả Tan TH nghiên cứu năm 2012
Tác giả Tan TH (2012) đã nghiên cứu đề tài “Meeting fist-time buyers
Nghiên cứu "Nhu cầu và sở thích về nhà ở tại khu vực Greater Kuala Lumpur" tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sở hữu nhà của người mua nhà lần đầu tại Kuala Lumpur, Malaysia Mô hình nghiên cứu gồm bốn biến độc lập: vị trí, môi trường sống, cấu trúc căn hộ và văn hóa xã hội, trong đó vị trí và môi trường sống là hai yếu tố quan trọng nhất Đối tượng khảo sát là thanh niên trẻ với 300 bảng câu hỏi phát ra, trong đó 265 bảng câu hỏi hợp lệ được sử dụng Phân tích nhân tố xác định bốn yếu tố chính trong mô hình, với vị trí (gồm 5 biến quan sát) và môi trường sống (4 biến quan sát) được đánh giá cao nhất trong việc lựa chọn mua nhà Kết quả cho thấy rằng sự gần gũi với các tiện ích như trung tâm mua sắm, trường học, công viên và nơi làm việc, cùng với mức độ an toàn của khu vực, là những yếu tố quyết định quan trọng đối với người mua nhà lần đầu tại Kuala Lumpur (Tan TH, 2012).
Mô hình nghiên cứu của tác giả Tan TH (2012) như sau:
(Nguồn: Tan TH, 2012) Đặc tính nhân khẩu học
Quyết định sở hữu nhà
3 Nghiên cứu của tác giả Pricewaterhouse Cooper and Urban Land Institute nghiên cứu năm 2014
Nghiên cứu của Pricewaterhouse Cooper và Urban Land Institute (2014) về “Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua căn hộ tại các thành phố lớn Ấn Độ” đã chỉ ra rằng có năm yếu tố chính tác động đến quyết định này: Sự tiện nghi, Tài chính, Vị trí, Phong cách sống và Bố trí đặc trưng Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên 172 bảng câu hỏi, trong đó 146 bảng hợp lệ, với giá trị KMO đạt 0,799, cho thấy dữ liệu đủ tốt để phân tích nhân tố Kết quả cho thấy Sự tiện nghi là yếu tố quan trọng nhất, tiếp theo là Tài chính, Vị trí, Phong cách sống và Bố trí đặc trưng Phân tích ANOVA cũng chỉ ra sự khác biệt giữa người mua nhà lần đầu và người mua nhà nghỉ dưỡng, trong đó người mua nhà nghỉ dưỡng chú trọng vào Sự tiện nghi, trong khi người mua lần đầu lại quan tâm nhiều đến Tài chính và Vị trí căn hộ.
Mô hình nghiên cứu của tác giả Pricewaterhouse Cooper and Urban Land Institute
4 Nghiên cứu của tác giả Numraktrakul, P., Ngarmyarn, A., and Panichpathom, S., nghiên cứu năm 2014
Nghiên cứu của tác giả Numraktrakul và cộng sự (2014) về "Các nhân tố ảnh hưởng đến việc mua nhà xanh" tại Thái Lan đã chỉ ra rằng có sáu yếu tố chính tác động đến quyết định mua nhà, bao gồm thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức về kiểm soát hành vi, môi trường, kinh tế và vai trò của chính phủ Qua khảo sát 200 bảng câu hỏi trực tuyến từ những người trên 18 tuổi có ý định mua nhà, dữ liệu được phân tích bằng các công cụ thống kê như phân tích nhân tố và hồi quy đa biến Kết quả cho thấy chuẩn chủ quan có ảnh hưởng lớn nhất đến ý định mua nhà, trong khi yếu tố môi trường lại có tác động thấp nhất.
Quyết định mua căn hộ Đặc tính nhân khẩu học
Mô hình nghiên cứu của tác giả Numraktrakul và ctg (2014) như sau
5 Nghiên cứu của tác giả Tawfik Salah, AL., Emmanuel, N., Adnan M, B., and Achamat Ahdiel., J nghiên cứu năm 2015
Nghiên cứu của tác giả Tawfil và ctg (2015) về "Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua bất động sản ở Saudi Arabia" đã chỉ ra rằng thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức về kiểm soát hành vi và tình hình tài chính đều có tác động đáng kể đến quyết định mua bất động sản Trong nghiên cứu, 450 bảng câu hỏi được phát ra cho những người trên 18 tuổi sống tại Jeddah, trong đó có 322 bảng câu hỏi hợp lệ được thu thập.
Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 21.0, áp dụng các phương pháp thống kê như thống kê mô tả để phân tích thông tin cá nhân của người trả lời, cùng với phân tích nhân tố và kiểm tra độ tin cậy nhằm đảm bảo tính chính xác của dữ liệu.
Kinh tế Ý định mua nhà
Chính phủ Nhận thức về kiểm soát hành vi
32 tra giả thuyết có giá trị và đáng tin cậy, ngoài ra còn sử dụng ma trận xoay, kiểm định Barlett…
Nghiên cứu chứng minh rằng lý thuyết hành vi dự định (TPB) có thể giải thích ý định mua bất động sản, với thái độ, chuẩn chủ quan và tài chính là những yếu tố ảnh hưởng chính, trong khi nhận thức về hành vi kiểm soát không có tác động Kết quả nghiên cứu này có thể làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu bất động sản trong tương lai Ngoài ra, nghiên cứu còn giúp doanh nghiệp bất động sản hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua, từ đó phát triển các chiến lược marketing hiệu quả, và hỗ trợ chính phủ trong việc thiết lập các thủ tục và quy định cho kế hoạch hiện tại và tương lai.
Mô hình nghiên cứu của tác giả Tawfil và ctg (2015) như sau:
2.3.2 Các nghiên cứu trong nước
1 Nghiên cứu của tác giả Phạm Thị Vân Trinh và Nguyễn Minh Hà nghiên cứu năm 2011
Tác giả Phạm Thị Vân Trinh và Nguyễn Minh Hà (2011) đã tiến hành phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn mua căn hộ cao cấp tại thành phố Hồ Chí Minh Nghiên cứu này nhằm làm rõ các yếu tố quyết định mà người tiêu dùng xem xét khi lựa chọn căn hộ, từ đó cung cấp cái nhìn sâu sắc về thị trường bất động sản cao cấp tại khu vực này.
Nhận thức về kiểm soát hành vi Ý định mua
Nghiên cứu này, được công bố trong Tạp chí khoa học Trường Đại học Mở TP.HCM số 3 (26) - 2012, áp dụng mô hình Binary Logistic để xác định các yếu tố phù hợp cho mô hình nghiên cứu với 11 giả thuyết, thông qua phỏng vấn trực tiếp 225 mẫu Kết quả phân tích hồi quy cho thấy 9 yếu tố có ý nghĩa thống kê với mức ý nghĩa < 0,05, bao gồm các biến HUONG, DIENTICH, GIAGIAODICH, TIENICH, VAYNH, THANHTOAN, QUANGCAO, KHUYENMAI, và HETHONGPHANPHOI Một yếu tố, NHOMTHAMKHAO, không có ý nghĩa thống kê và đã bị loại khỏi mô hình Nghiên cứu cung cấp bộ thang đo hữu ích cho doanh nghiệp bất động sản trong phân khúc căn hộ cao cấp, hỗ trợ họ trong việc xây dựng chiến lược phát triển thị trường (Nguyễn Minh Hà, 2014).
Mô hình nghiên cứu của tác giả Phạm Thị Vân Trinh và Nguyễn Minh Hà (2011) như sau:
Các yếu tố gây ảnh hưởng
(hỗ trợ vay, thanh toán)
Các yếu tố thuộc tính sản phẩm
(hướng, tiện ích xung quanh, chất lượng căn hộ, thiết kế)
Các yếu tố cá nhân (thu nhập của khác hàng)
Các yếu tố xã hội
Các yếu tố marketing (quảng cáo, khuyến mãi, giá cả
Quyết định mua căn hộ chung cư cao cấp
(Nguồn: Phạm Thị Vân Trinh và Nguyễn Minh Hà, 2011)
2 Nghiên cứu của tác giả Phan Thanh Sĩ nghiên cứu năm 2012
Nghiên cứu của tác giả Phan Thanh Sĩ (2012) tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà của khách hàng tại Việt Nam Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên phân tích các nghiên cứu trước đó, bao gồm 5 biến độc lập: đặc điểm nhà ở, không gian sống, tình trạng tài chính, khoảng cách và môi trường Mô hình đã được thử nghiệm trên một mẫu nhỏ gồm 15 người để hiệu chỉnh trước khi thực hiện nghiên cứu chính thức trên 263 người.
Nghiên cứu cho thấy các yếu tố như tính năng căn nhà, không gian sống, tình trạng tài chính, khoảng cách và môi trường có ảnh hưởng lớn đến quyết định mua nhà tại Việt Nam Đặc biệt, mối quan hệ giữa không gian sống và khoảng cách với quyết định mua nhà của khách hàng là mạnh mẽ nhất Hơn nữa, nghiên cứu chỉ ra rằng các đặc tính nhân khẩu học như giới tính, tuổi, tình trạng hôn nhân, trình độ giáo dục, nghề nghiệp và thu nhập không đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích quyết định mua nhà, và không có sự khác biệt rõ rệt giữa các nhóm khác nhau trong quyết định này.
Bài viết lược khảo một số nghiên cứu trước đây về quyết định mua nhà ở, cho thấy sự tương đồng và khác biệt trong các yếu tố nghiên cứu Numraktrakul và cộng sự (2014) đã xác định sáu yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua nhà tại Thái Lan, bao gồm thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức về kiểm soát hành vi, môi trường, kinh tế và chính phủ Trong khi đó, nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015) tại Saudi Arabia cũng tập trung vào ba yếu tố chính là thái độ, chuẩn chủ quan và nhận thức về kiểm soát hành vi, nhưng bổ sung thêm yếu tố tài chính Kết quả giữa hai nghiên cứu này cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong cách các yếu tố này tác động đến quyết định mua bất động sản.
Nghiên cứu cho thấy rằng yếu tố chuẩn chủ quan có ảnh hưởng lớn nhất đến ý định mua nhà tại Thái Lan, trong khi yếu tố môi trường lại có tác động thấp nhất Theo nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015), các yếu tố thái độ, chuẩn chủ quan và tài chính đều có ảnh hưởng tích cực đến ý định mua bất động sản Tuy nhiên, nghiên cứu này không phát hiện mối quan hệ giữa yếu tố nhận thức về hành vi kiểm soát và ý định mua bất động sản tại Saudi Arabia.
Mô hình nghiên cứu của tác giả Phan Thanh Sĩ (2012) như sau:
Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua nhà ở xã hội
Thái độ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi con người, được khẳng định trong lý thuyết hành động hợp lý TRA (Ajzen và Fishbein, 1980) và lý thuyết hành vi dự định TPB (Ajzen) Những lý thuyết này nhấn mạnh rằng thái độ tích cực sẽ dẫn đến hành vi tích cực, trong khi thái độ tiêu cực có thể cản trở hành động mong muốn Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa thái độ và hành vi giúp chúng ta có những chiến lược hiệu quả hơn trong việc thay đổi hành vi.
Hai thuyết được sử dụng để dự đoán và giải thích hành vi của người tiêu dùng là một phần quan trọng trong nghiên cứu tâm lý học Tác giả nhấn mạnh rằng thái độ đóng vai trò là các yếu tố cá nhân, ảnh hưởng đến việc đánh giá tích cực hoặc tiêu cực của người tiêu dùng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ.
Giới tính, tuổi, hôn nhân, thu nhập, trình độ, nghề nghiệp
Thái độ của người tiêu dùng đối với hành vi thực hiện có vai trò quan trọng trong việc đánh giá ý định của họ, có thể là ủng hộ hoặc chống đối Việc đo lường thái độ này dựa trên nhận thức về các thuộc tính của sản phẩm, trong đó người tiêu dùng chú ý đến những thuộc tính mang lại lợi ích thiết thực Mức độ quan trọng của các thuộc tính này có sự khác biệt, và nếu xác định được trọng số của chúng, ta có thể dự đoán được lựa chọn của người tiêu dùng (Ajzen và Fishbein, 1980) Tóm lại, thái độ tích cực đối với hành vi sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho cá nhân thực hiện hành vi đó.
Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối quan hệ tích cực giữa thái độ và hành vi dự định Chẳng hạn, nghiên cứu của Numraktrakul và cộng sự (2014) về các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua nhà xanh tại Thái Lan đã chứng minh rằng khi người tiêu dùng có nhận thức tích cực về việc mua nhà xanh, họ sẽ có động lực mạnh mẽ để thực hiện hành vi này Kết quả nghiên cứu cũng ủng hộ giả thuyết ban đầu của tác giả Tương tự, nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015) tại Saudi Arabia cũng cho thấy mối quan hệ tích cực giữa thái độ và ý định mua bất động sản.
Dựa trên lý TRA, TPB và kết quả các nghiên cứu thực nghiệm trước đây, giả thuyết đầu tiên được thiết lập như sau:
Giả thuyết H1: Thái độ tích cực càng cao thì ý định mua nhà ở xã hội càng lớn
Chuẩn chủ quan là một yếu tố quan trọng trong mô hình TRA và TPB, giúp dự đoán hành vi tiêu dùng bằng cách xem xét các yếu tố xã hội ảnh hưởng đến ý định của người tiêu dùng Yếu tố này đo lường tác động của chuẩn chủ quan đến xu hướng mua sắm, phụ thuộc vào mức độ ủng hộ hoặc phản đối từ những người xung quanh như gia đình, bạn bè và đồng nghiệp Quan điểm và niềm tin của những người này có thể ảnh hưởng lớn đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng.
Mua sắm của người tiêu dùng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ động cơ của những người có ảnh hưởng, như gia đình, bạn bè và đồng nghiệp Khi xã hội xung quanh nhìn nhận hành vi mua sắm là đúng đắn và tích cực, cá nhân sẽ có động lực mạnh mẽ hơn để thực hiện các hành vi tiêu dùng.
Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng có mối quan hệ tích cực giữa chuẩn chủ quan và hành vi dự định Nghiên cứu của Numraktrakul và các cộng sự cũng khẳng định điều này.
Nghiên cứu năm 2014 đã chỉ ra rằng có mối quan hệ tích cực giữa biến chuẩn chủ quan và ý định mua nhà xanh Khi người tiêu dùng nhận được sự ủng hộ từ những người xung quanh như cha mẹ, bạn bè và đồng nghiệp, họ sẽ có động lực mạnh mẽ hơn để thực hiện hành vi mua nhà xanh.
Nghiên cứu năm 2014 đã chứng minh mối quan hệ tích cực giữa chuẩn chủ quan tích cực và ý định mua nhà xanh tại Thái Lan Tương tự, nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015) cũng xác nhận rằng có sự liên kết tích cực giữa chuẩn chủ quan tích cực và ý định mua bất động sản tại Saudi Arabia.
Dựa trên lý TRA, TPB và kết quả các nghiên cứu thực nghiệm trước đây, giả thuyết đầu tiên được thiết lập như sau:
Giả thuyết H2: Chuẩn chủ quan tích cực càng cao thì ý định mua nhà ở xã hội càng lớn
2.4.3 Nhận thức về kiểm soát hành vi
Nhận thức về kiểm soát hành vi, được Ajzen bổ sung vào thuyết TRA, đã tạo ra thuyết TPB vào năm 1991 nhằm khắc phục hạn chế của thuyết TRA, vốn chưa xem xét yếu tố kiểm soát hành vi bằng ý chí Nhận thức này thể hiện khả năng của con người trong việc thực hiện hành vi và được định nghĩa là tổng hợp niềm tin về sự kiểm soát Yếu tố này đề cập đến những điều kiện có thể hỗ trợ hoặc cản trở hành vi Trong khi thuyết TRA dựa trên giả định rằng hành vi con người có thể được dự đoán chỉ từ ý định và nằm trong sự kiểm soát của cá nhân, thuyết TPB mở rộng giải thích cho những tình huống phức tạp hơn.
Hành vi của con người thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố cản trở như thiếu tự tin hoặc kiểm soát Nếu cá nhân có thái độ tích cực đối với hành vi, xã hội công nhận tính đúng đắn của hành vi đó, và cá nhân có khả năng kiểm soát tốt, thì động cơ thực hiện hành vi sẽ mạnh mẽ hơn Đây là điểm cốt lõi của Thuyết Hành Vi Dự Định (TPB) do Ajzen phát triển vào năm 1991.
Nghiên cứu của Numraktrakul và cộng sự (2014) đã chỉ ra rằng có mối quan hệ tích cực giữa thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức về kiểm soát hành vi và ý định mua nhà xanh tại Thái Lan, khẳng định lý thuyết hành vi dự định TPB (Ajzen, 1991) Cụ thể, khi người tiêu dùng có nhận thức tích cực về nhà xanh và nhận được sự ủng hộ từ gia đình, bạn bè, cùng với niềm tin vào khả năng kiểm soát của bản thân, họ sẽ có động lực mạnh mẽ để thực hiện ý định mua nhà Hơn nữa, nếu người tiêu dùng cảm thấy khả năng kiểm soát hành vi của mình cao, họ sẽ có xu hướng thực hiện ý định ngay khi có cơ hội Tương tự, nghiên cứu của Tawfil và cộng sự (2015) về ý định mua bất động sản tại Saudi Arabia cũng cho thấy mối quan hệ tích cực giữa nhận thức về kiểm soát hành vi cao và ý định mua bất động sản.
Dựa trên lý TRA, TPB và kết quả các nghiên cứu thực nghiệm trước đây, giả thuyết đầu tiên được thiết lập như sau:
Giả thuyết H3: Nhận thức về kiểm soát hành vi càng cao thì ý định mua nhà ở xã hội càng lớn
2.4.4 Tài chính Đây là yếu tố được kỳ vọng rất quan trọng trong mô hình quyết định mua nhà ở xã hội Các đối tượng được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội thường có thu nhập thấp được Chính Phủ qui định tại điều 49 của luật nhà ở (2014) Các biến đo lường được tác giả tham khảo các nghiên cứu liên quan và xây dựng dựa trên tình hình thực tế của việc xây dựng nhà ở xã hội tại Việt Nam bao gồm: giá cả của ngôi nhà có cao
Chi phí đầu tư xây dựng, khả năng thế chấp tối đa, khả năng thanh toán nợ hàng tháng, lãi suất cho vay và thời gian thanh toán nợ vay đều là những yếu tố tài chính quan trọng ảnh hưởng đến ý định mua nhà ở xã hội của khách hàng Nghiên cứu của Phan Thanh Sĩ (2012) và các nghiên cứu khác của Pricewaterhouse và Urban (2014); Tawfil và cộng sự (2015) đã chỉ ra rằng, khi các điều kiện tài chính càng phù hợp, ý định mua nhà của khách hàng càng cao, cho thấy yếu tố tài chính có tác động tích cực đến quyết định mua bất động sản.
Kỳ vọng của nghiên cứu là biến này quan hệ đồng biến với xác xuất quan tâm đến quyết định mua nhà ở xã hội, tương quan (+)
Giả thuyết H4: Có tác động tích cực giữa tình hình tài chính của khách hàng đến quyết định mua nhà ở xã hội
2.4.5 Tính năng của căn nhà
Các yếu tố sản phẩm-dịch vụ như đặc tính sản phẩm, giá cả, phân phối và truyền thông đều có tác động đáng kể đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng (Kotler).
Mô hình nghiên cứu đề xuất
Nghiên cứu này phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà ở xã hội của giảng viên và nhân viên Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, dựa trên mô hình bốn yếu tố của Tawfil và cộng sự (2015) Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng bổ sung các yếu tố tính năng, khoảng cách, không gian sống và môi trường sống từ mô hình của Phan Thanh Sĩ (2012), đồng thời điều chỉnh yếu tố khoảng cách thành yếu tố phù hợp hơn với bối cảnh Việt Nam.
Vị trí cho phù hợp các điều kiện về văn hóa và xã hội tại Việt Nam
Mô hình đề xuất bao gồm tám yếu tố ảnh hưởng chính đến quyết định lựa chọn nhà ở, bao gồm: thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức về kiểm soát hành vi, tình hình tài chính, tính năng của căn nhà, vị trí, không gian sống, và môi trường sống.
Nghiên cứu này xác định 08 nhóm yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua nhà ở xã hội tại Việt Nam, dựa trên việc phân tích các mô hình yếu tố từ trong và ngoài nước, kết hợp với tình hình thực tế hiện tại.
(1) Thái độ; (2) Chuẩn chủ quan; (3) Nhận thức về kiểm soát hành vi; (4) Tài chính;
(5) Tính năng của căn nhà; (6) Vị trí; (7) Không gian sống; (8) Môi trường sống
Mô hình nghiên cứu đề xuất ban đầu Ý định mua nhà ớ xã hội của người mua nhà
Giới tính, tuổi, hôn nhân, thu nhập, nghề nghiệp
Tính năng của căn nhà (Feature )
Không gian sống (Private living)
Chuẩn chủ quan (Subjective norm)
Nhận thức về kiểm soát hành vi (Perceived Behavioral ) Tài chính (Finance)
(Nguồn: Nghiên cứu tổng hợp, 2015)
