Cùng với việ c chuyể n đ ổ i chế kinh tế từ kế hoạ ch hoá tậ p trung sang chế thị trường có n lý củ a Nhà nước, theo đ ị nh hướng XHCN, nhiề u sách kinh tế đ ược ban hà nh phát huy tác dụ ng tích cực đ áp ứng đ ược nhu cầ u phát triể n kinh tế , đ ó sách tiề n tệ mộ t sách kinh tế có vai trị trung tâm chủ yế u Là tổ chức nhấ t có quyề n hoạ ch đ ị nh đ iề u hà nh sách tiề n tệ , Ngân hà ng trung ương đ ưa quyế t sách sách tiề n tệ nhằ m đ ố i phó với bấ t ổ n đ ị nh nước cú số c từ bên ngoà i o Do đ ó việ c xây dựng đ iề u hà nh sách tiề n tệ củ a Ngân hà ng trung ương đ iề u kiệ n có ý nghĩ a đ ặ c biệ t quan trọ ng Xuấ t phát từ ý nghĩ a lý luậ n thực tiễ n củ a vấ n đ ề , em chọ n đ ề tà i “Ngân hà ng trung ương với sách tiề n tệ Việ t Nam" Đề tà i đ ược kế t cấ u sau: Chương 1: Tổ ng quan Ngân hà ng trung ương sách tiề n tệ Chương 2: Chính sách tiề n tệ Việ t Nam Do hiể u biế t hạ n chế nên bà i viế t khó tránh khỏ i khuyế t đ iể m, em rấ t mong đ ược góp ý củ a thầ y giáo đ ể bà i viế t đ ược hoà n nh Em xin chân thành m ơn thầ y đ ã tậ n tình giúp đ ỡ em hoàn thành viế t LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Chương Tổ ng quan Ngân hàng trung ương Chính sách tiề n tệ Ngân hà ng trung ương (NHTW) 1.1 Khái niệ m NHTW NHTW đ ời từ phát triể n phân hoá hệ thố ng Ngân hà ng thương mạ i (NHTM) kéo dà i nhiề u kỷ theo mơ hình Ngân hà ng Anh nước Châu Âu, bằ ng cách nh lậ p hoà n n o nửa đ ầ u kỷ XX Dù hình nh bằ ng đ ường nà o, NHTW đ ề u có chung mộ t bả n chấ t: mộ t chế đ ị nh cơng cộ ng, đ ộ c lậ p hoặ c trực thuộ c phủ ; thực hiệ n chức nă ng đ ộ c quyề n phát hà nh tiề n, ngân hà ng củ a ngân hà ng, ngân hà ng củ a phủ chị u trách nhiệ m việ c n lý Nhà nước hoạ t đ ộ ng tiề n tệ , tín dụ ng cho mụ c tiêu ổ n đ ị nh củ a cộ ng đ ng 1.2 Chức nă ng NHTW Ngà y nay, tấ t quố c gia lớn nhỏ giới đ ề u có mộ t NHTW với vai trị đ ặ c biệ t quan trọ ng thiế u đ ược Mộ t mặ t, NHTW đ óng vai trò chủ ngân hà ng đ ố i với NHTM, đ ả m bả o cho hệ thố ng ngân hà ng hoạ t đ ộ ng không trụ c trặ c Mặ t khác, NHTW đ óng vai trò chủ ngân hà ng đ ố i với phủ , gánh trách nhiệ m kiể m soát việ c cung ứng tiề n tệ việ c tà i trợ cho thâm hụ t ngân sách Nhà nước củ a phủ , quan nhấ t có quyề n phát hà nh tiề n 1.2.1 Phát hà nh tiề n điề u tiế t mức cung tiề n NHTW ngân hà ng đ ộ c quyề n phát hà nh tiề n ngân hà ng đ óng vai trị quan trọ ng nhấ t đ iề u tiế t mức cung tiề n có nghĩ a NHTW người nhấ t đ ược phép phát hà nh tiề n theo quyế t đ ị nh luậ t hoặ c đ ược phủ phê duyệ t nhằ m đ ả m bả o thố ng nhấ t an LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com n cho hệ thố ng lưu thông tiề n tệ củ a quố c gia, mọ i hoạ t đ ộ ng cung ứng tiề n củ a NHTW ả nh hưởng đ ế n tổ ng phương tiệ n toán xã hộ i đ ó ả nh hưởng đ ế n n nề n kinh tế Trách nhiệ m củ a NHTW chức nă ng nà y đ ó việ c xây dựng số lượng tiề n cầ n phát hà nh thời đ iể m phát hà nh cũ ng phương thức phát hà nh đ ể đ ả m bả o ổ n đ ị nh tiề n tệ phát triể n kinh tế Ba công cụ quan trọ ng nhấ t mà NHTW sử dụ ng đ ể tác đ ộ ng o lượng cung ứng tiề n tệ đ ó : tỷ lệ dự trữ bắ t buộ c, tỷ suấ t triế t khấ u nghiệ p vụ thị trường mở +Tỷ lệ dự trữ bắ t buộ c: tỷ lệ tố i thiể u dự trữ tiề n mặ t với tiề n gửi mà NHTW yêu cầ u NHTM phả i trì +Tỷ suấ t triế t khấ u: lãi suấ t mà NHTW tính với NHTM họ muố n vay tiề n +Nghiệ p vụ thị trường mở phát sinh NHTW thay đ ổ i số tiề n bằ ng cách mua hoặ c bán chứng khốn tà i thị trường mở 1.2.2 NHTW ngân hà ng ngân hà ng Khi thực hiệ n chức nă ng nà y, NHTW cung ứng đ ầ y đ ủ dị ch vụ củ a mộ t ngân hà ng cho Ngân hà ng trung gian (NHTG) Bao gồ m: + Mở tà i khoả n tiề n gửi n lý tiề n dự trữ củ a hệ thố ng NHTM Tiề n gửi củ a NHTM tạ i NHTW gồ m: tiề n gửi dự trữ bắ t buộ c tiề n gửi toán Tiề n gửi dự trữ bắ t buộ c hay gọ i dự trữ pháp đ ị nh phầ n tiề n đ ược giữ lạ i tổ ng số vố n mà NHTM huy đ ộ ng đ ược, đ ược gửi mộ t tà i khoả n củ a NHTW, NHTW n lý phầ n tiề n dự trữ nà y cho NHTM, nhằ m đ ả m bả o khả nă ng toán trước nhu cầ u rút tiề n mặ t củ a khách hà ng Tiề n gửi tốn: NHTG phả i trì thường xun mộ t lượng tiề n gửi tà i khoả n tạ i NHTW đ ể thực hiệ n nhu cầ u giao dị ch với ngân hà ng khác hoặ c đ áp ứng nhu cầ u giao dị ch với NHTW + Cấ p tín dụ ng cho NHTM LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com NHTW cho NHTM vay nhằ m mụ c đ ích: - Phát hà nh thêm tiề n trung ương theo kế hoạ ch - Bổ sung lượng vố n khả dụ ng cho hoạ t đ ộ ng củ a NHTM mộ t cách thường xuyên - Là cứu cánh cho vay cuố i sẵ n sà ng cho ngân hà ng đ ị nh chế tà i khác vay tiề n hoả ng loạ n tà i đ e dọ a hệ thố ng tà i 1.2.3 NHTW ngân hà ng phủ Các dị ch vụ ngân hà ng mà NHTW cung cấ p cho phủ bao gồ m: + NHTW đ i diệ n ngân hà ng củ a Nhà nước Tuỳ theo đ ặ c đ iể m tổ chức củ a nước, phủ uỷ quyề n cho tà i hoặ c kho bạ c đ ứng lên m chủ tà i khoả n tạ i NHTW Tiề n thuế thu đ ược khoả n thu khác củ a ngân sách đ ược gửi o NHTW NHTW tà i trợ hay bù đ ắ p thiế u hụ t ngân sách củ a Nhà nước + NHTW đ i lý củ a Nhà nước NHTW thay mặ t cho Nhà nước thoả thuậ n tà i chính, việ n trợ, vay mượn, chuyể n nhượng, tốn với nước ngồ i Ngồ i ra, tư cách đ i lý, phát hà nh trái phiế u, cổ phiế u, loạ i phiế u vay nợ cho Nhà nước kể nước ngoà i nước Bằ ng việ c thay mặ t Nhà nước phát hà nh hoặ c mua trái phiế u, NHTW trực tiế p m tă ng (hoặ c giả m) lượng cung ứng tiề n + NHTW n lý Nhà nước lĩ nh vực tiề n tệ tín dụ ng NHTW người xây dựng tổ chức thực hiệ n sách tiề n tệ (CSTT) Cụ thể : NHTW người chủ trì thiế t kế thực thi CSTT quố c gia, kế hoạ ch cung ứng lượng tiề n bổ sung cho lưu thông hà ng nă m, đ iề u hà nh công cụ thực hiệ n CSTT, thực hiệ n việ c đ ưa tiề n lưu thông, rút tiề n từ lưu thơng theo tín hiệ u củ a thị trường m tác đ ộ ng đ ế n đ iề u kiệ n tín dụ ng đ ó tác đ ộ ng đ ế n mụ c tiêu kinh tế vĩ mơ Chính sách tiề n tệ (CSTT) LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com 2.1 Khái niệ m chế thực hiệ n sách tiề n tệ 2.1.1 Khái niệ m sách tiề n tệ CSTT mộ t hệ thố ng quan đ iể m, giả i pháp, cách thức mà NHTW thực hiệ n nhằ m tác đ ộ ng tới cung ứng tiề n nề n kinh tế ả nh hưởng đ ế n mụ c tiêu kinh tế vĩ mơ CSTT mộ t sách kinh tế vĩ mơ mà đ ó NHTW, thơng qua cơng cụ củ a thực hiệ n việ c kiể m soát đ iề u tiế t khố i lượng tiề n cung ứng nhằ m đ t đ ược mụ c tiêu sả n lượng, giá công ă n việ c m 2.1.2 Cơ chế thực hiệ n CSTT Quá trình thực hiệ n CSTT cũ ng đ ược diễ n theo mộ t chế nhấ t đ ị nh Trong chế nà y, NHTW người thiế t kế đ iề u hà nh CSTT Mộ t CSTT củ a mộ t quố c gia đ ược thực hiệ n theo hai hướng: + CSTT “nới lỏ ng” sách nhằ m tă ng thêm khố i lượng tiề n tệ cung ứng cho nề n kinh tế m cho tiề n trở nên dồ i dà o, lãi suấ t hạ xuố ng từ đ ó kích thích tiêu dùng đ ầ u tư Kế t củ a CSTT “nới lỏ ng” sả n lượng tă ng, nề n kinh tế tă ng trưởng cao với tỉ lệ thấ t nghiệ p thấ p + CSTT “thắ t chặ t” sách nhằ m giả m khố i lượng tiề n tệ cung ứng cho nề n kinh tế m cho tiề n tệ trở nên khan hiế m số lượng, lãi suấ t bị đ ẩ y lên cao, tổ ng cầ u giả m đ ó giá thị trường giả m sút, lạ m phát bị đ ẩ y lùi 2.2 Mục tiêu CSTT Hệ thố ng sách kinh tế (CSKT) vĩ mô mộ t hệ thố ng rấ t đ a ng gồ m nhiề u CSKT khác tạ o nh Mỗ i sách có đ ặ c đ iể m, nộ i dung công cụ đ iề u tiế t khác chúng đ ề u có chung mộ t mụ c đ ích tạ o môi trường kinh tế vĩ mơ nh mạ nh, có lợi cho tă ng trưởng phát triể n nề n kinh tế Trong hệ thố ng sách đ ó, CSTT giữ vị trí đ ặ c biệ t quan trọ ng Nhờ có ưu LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com đ iể m mà CSKT vĩ mơ khác khơng có đ ược CSTT đ ược coi công cụ hữu hiệ u đ ể đ iề u tiế t kinh tế vĩ mô củ a Nhà nước Tuy nhiên mộ t phậ n nằ m hệ thố ng CSKT vĩ mô, CSTT cũ ng CSKT vĩ mô khác phát huy tác dụ ng mộ t cách đ ầ y đ ủ chúng đ ược kế t hợp chặ t chẽ với nhau, đ ược thố ng nhấ t với mụ c tiêu cũ ng phương pháp tiế n hà nh Là công cụ vĩ mô củ a Nhà nước, CSTT phả i phụ c vụ cho việ c thực hiệ n mụ c tiêu kinh tế vĩ mô sau: 2.2.1 Tă ng trưởng kinh tế cao Bấ t kỳ CSTT củ a mộ t quố c gia nà o mụ c tiêu cao nhấ t củ a tă ng lên củ a GDP thực tế Đó phầ n tă ng trưởng có đ ược sau lấ y phầ n tă ng trưởng danh nghĩ a trừ đ i phầ n tă ng giá tă ng trưởng thời kỳ Mộ t nề n kinh tế phồ n thị nh với tố c đ ộ tă ng trưởng ổ n đ ị nh mụ c tiêu củ a bấ t kỳ mộ t CSKT vĩ mô nà o Bởi lẽ , nề n kinh tế có tă ng trưởng cao đ ng nghĩ a với việ c giả i quyế t mụ c tiêu kinh tế khác củ a CSTT giả m thấ t nghiệ p, tă ng thu nhậ p quố c dân… 2.2.2.ổn đị nh giá Giá có tỷ lệ thấ p mụ c tiêu củ a mọ i nề n kinh tế Khi giá lạ m phát thấ p mức tă ng thu nhậ p thực tế củ a nhân dân dương, vậ y đ ời số ng người lao đ ộ ng tố t Nhân dân tin tưởng o quyề n sách củ a Nhà nước Giá có tỷ lệ lạ m phát thấ p đ ng thời m cho lãi suấ t thực tế dương lãi suấ t danh nghĩ a thấ p hơn, đ ó sả n xuấ t có vố n với chi phí hạ mặ t dà i hạ n nề n kinh tế có sức bậ t đ ầ u tư lâu dà i Khi giá có tỷ lệ lạ m phát thấ p, hiệ n tượng đ ầ u biế n mấ t, giá trị tiề n nộ i đ ị a đ ược ổ n đ ị nh Ngược lạ i, giá lạ m phát cao, thu nhậ p người lao đ ộ ng không tă ng kị p với phầ n tă ng giá m cho đ ời số ng họ thêm khó khă n, nạ n đ ầ u phát sinh m cho mộ t số phậ n già u lên rấ t nhanh đ i đ a số nhân dân trở nên nghèo Khoả ng cách già u nghèo lớn dầ n nhân dân mấ t niề m tin o quyề n LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ổ n đ ị nh giá mộ t mụ c tiêu quan trọ ng nhấ t củ a CSTT 2.2.3 Công ă n việ c m cao Việ c m cao cho người lao đ ộ ng mộ t mụ c tiêu kinh tế - xã hộ i củ a mọ i quố c gia hiệ n Nế u xã hộ i có cơng ă n việ c m, tỷ lệ thấ t nghiệ p cao dẫ n đ ế n hậ u : lãng phí nguồ n lực, m giả m sả n lượng quố c gia, m giả m thu nhậ p dân chúng gây khó khă n cho đ ời số ng củ a họ thậ m chí m tă ng tệ nạ n xã hộ i Vì vậ y việ c m cao mộ t yêu cầ u thiế t củ a mọ i quố c gia có nề n kinh tế phát triể n cũ ng đ ang phát triể n Mộ t sách tiề n tệ đ úng thúc đ ẩ y sả n xuât, khuyế n khích đ ầ u tư tạ o nhiề u công ă n việ c m cho xã hộ i Kế t tỷ lệ thấ t nghiệ p giả m xuố ng 2.2.4 ổn đị nh thị trường tà i Nề n tả ng tà i ổ n đ ị nh mụ c tiêu chủ đ o củ a CSTT ngồ i mụ c tiêu nói NHTW phả i ổ n đ ị nh hoạ t đ ộ ng tà i củ a hệ thố ng tà i nước mộ t cách gián tiế p Tă ng cường hiệ u cho nó, kể thu thậ p thơng tin, hướng dẫ n, ngă n ngừa rủ i ro cho tổ chức tà i chiề u hướng n lý hoạ t đ ộ ng củ a phù hợp vơí mụ c tiêu củ a nề n kinh tế Bả n thân hệ thố ng tà i có mụ c tiêu riêng củ a nhiề u mụ c tiêu nà y đ ố i chọ i với mụ c tiêu chung củ a nề n kinh tế Vậ y vai trò củ a CSTT phả i hà i hoà mộ t cách tố i ưu mụ c tiêu nói đ ể phụ c vụ tố t nhấ t cho lợi ích chung mà khơng m tổ n hạ i hay hạ n chế khả nă ng phát triể n củ a hệ thố ng tà i 2.3 Cơng cụ CSTT Cơng cụ củ a CSTT hoạ t đ ộ ng đ ược thực hiệ n trực tiế p NHTW nhằ m ả nh hưởng trực tiế p hoặ c gián tiế p đ ế n khố i lượng tiề n lưu thông lãi suấ t, từ đ ó mà đ t đ ược mụ c tiêu củ a CSTT 2.3.1 Công cụ gián tiế p LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Khi sử dụ ng công cụ gián tiế p, NHTW đ ã m thay đ ổ i số tiề n khả nă ng tạ o tiề n củ a NHTM đ ó m thay đ ổ i lượng cung ứng tiề n Có loạ i cơng cụ gián tiế p chủ yế u sau: +Nghiệ p vụ thị trường mở (NVTTM): Nghiệ p vụ thị trường mở hoạ t đ ộ ng củ a NHTW thị trường mở thơng qua việ c mua bán chứng khốn Các hoạ t đ ộ ng nà y ả nh hưởng trực tiế p đ ế n dự trữ củ a NHTM ả nh hưởng gián tiế p đ ế n mức lãi suấ t Khi NHTW đ em chứng khốn thị trường mở đ ể bán, thu tiề n cho nên: 1) m giả m lượng cung ứng tiề n mặ t lưu thơng từ đ ó m giả m khả nă ng cho vay củ a NHTM; 2) Khi NHTM mua chứng khốn củ a NHTW, dù trả bằ ng séc hay tiề n mặ t dự trữ củ a cũ ng giả m đ i Khi dự trữ củ a NHTM giả m, mộ t lầ n m giả m khả nă ng cấ p phát tín dụ ng củ a ngân hà ng, cung ứng tiề n nề n kinh tế cà ng bị thắ t chặ t Bên cạ nh đ ó, NHTW bán chứng khoán thu tiề n , lượng chứng khoán tiêu thụ thị trường đ ộ t ngộ t trở nên rấ t lớn Chứng khoán dư thừa m giá củ a hạ vậ y, lãi suấ t củ a chứng khoán tă ng lên Lãi suấ t chứng khoán tă ng buộ c NHTM phả i tă ng lãi suấ t ngân hà ng lên theo đ ể tránh tình trạ ng nhân dân nhà đ ầ u tư rút tiề n khỏ i ngân hà ng đ em đ ầ u tư o chứng khoán Lãi suấ t lên m khan hiế m lượng cung ứng tiề n cung ứng tiề n khan hiế m m giả m tỷ giá giá hà ng hoá Như vậ y, NHTW thực hiệ n nghiệ p vụ bán, thắ t chặ t cung ứng tiề n tă ng lãi suấ t, giả m dự trữ, giả m tỷ giá giả m phát giá Khi NHTW đ em tiề n mặ t hoặ c séc thị trường mở mua chứng khoán, ả nh hưởng hoà n n ngược lạ i Lượng tiề n mặ t lưu thông tă ng lên, m tă ng dự trữ, tă ng lượng tín dụ ng đ ược cấ p phát hệ thố ng NHTM Lượng chứng khoán đ ược NHTW mua m khan hiế m chứng khoán đ ẩ y giá lên Giá chứng khốn tă ng m giả m lãi suấ t LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com củ a đ ế n lượt giả m lãi suấ t củ a hệ thố ng NHTM Cung ứng tiề n tă ng m tă ng tỷ giá giá leo thang Như vậ y, NHTW thực hiệ n nghiệ p vụ mua mở rộ ng cung ứng tiề n, giả m lãi suấ t, tă ng dự trữ, tă ng tỷ giá số lạ m phát gia tă ng Nghiệ p vụ thị trường mở công cụ quan trọ ng đ ể thực thi việ c “nới lỏ ng” hay “thắ t chặ t” cung tiề n Nó có nhiề u ưu đ iể m như: linh hoạ t, tiế n hà nh thường xuyên đ ặ c biệ t dễ dà ng đ ả o ngược lạ i + Lãi suấ t cho vay triế t khấ u Lãi suấ t cho vay triế t khấ u có hai tác dụ ng, mộ t gián tiế p, mộ t trực tiế p Tác dụ ng gián tiế p m tă ng hay giả m lãi suấ t cho vay củ a NHTM đ ó tác đ ộ ng đ ế n cung ứng tiề n tín dụ ng Tác đ ộ ng trực tiế p m tă ng hay giả m dự trữ củ a NHTM vậ y tác đ ộ ng đ ế n lượng cho vay tiêu dùng đ ầ u tư nề n kinh tế Khi NHTW quyế t đ ị nh tă ng lãi suấ t triế t khấ u, đ ó mộ t biế n cố quan trọ ng giố ng thay đ ổ i CSTT Lãi suấ t triế t khấ u tă ng m cho NHTM vay củ a NHTW nhiề u dễ dà ng trước Do vậ y phả i giả m bớt cho vay đ ể đ ả m bả o dự trữ trở lạ i Như vậ y, tác đ ộ ng thứ nhấ t trực tiế p m tă ng dự trữ, giả m cho vay hiệ u tổ ng cầ u sả n lượng giả m theo Tác đ ộ ng thứ hai m cho NHTM ý thức rằ ng trường hợp khẩ n cấ p cầ n vay nóng củ a NHTW, NHTM phả i trả lãi suấ t cao, vậ y NHTM từ từ nâng lãi suấ t lên theo đ ể khỏ i thiệ t hạ i nặ ng phả i vay củ a NHTW Lãi suấ t tă ng tiế p tụ c thắ t chặ t cung ứng tiề n tác đ ộ ng đ ế n nề n kinh tế Khi NHTW tuỷ ên bố giả m lãi suấ t triế t khấ u, khuyế n khích NHTM đ ế n vay nhiề u hơn, đ iề u nà y trước hế t m tă ng cung ứng tiề n, tă ng dự trữ Dự trữ tă ng kích thích NHTM cho vay nhiề u hơn, dễ dà ng đ iề u nà y m tă ng nhanh cung ứng tiề n Bên cạ nh đ ó, NHTM vay tiề n củ a NHTW với lãi suấ t hạ , sẵ n sà ng hạ lãi suấ t cho sả n xuấ t tiêu dùng vay Toà n lãi suấ t, vậ y giả m theo, kích thích đ ầ u tư mở rộ ng sả n lượng LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com + Dự trữ bắ t buộ c: Dự trữ bắ t buộ c củ a NHTM bị tác đ ộ ng trực tiế p tỷ lệ dự trữ bắ t buộ c quy đ ị nh NHTW Bằ ng việ c thay đ ổ i tỷ lệ dự trữ bắ t buộ c, NHTW đ ã m thay đ ổ i khoả n tiề n ký gửi không kỳ hạ n củ a NHTM, m thay đ ổ i số nhân tiề n đ ó m thay đ ổ i lượng cung tiề n Cụ thể , NHTW giả m tỷ lệ dự trữ bắ t buộ c đ ố i với NHTM, m tă ng số nhân tiề n từ đ ó m tă ng cung ứng tiề n Ngược lạ i, NHTW tă ng tỷ lệ dự trữ bắ t buộ c đ ố i với NHTM m giả m số nhân tiề n từ đ ó m giả m cung ứng tiề n 2.3.2 Cơng cụ trực tiế p Ngồ i cơng cụ truyề n thố ng kể củ a CSTT , NHTW cịn sử dụ ng mộ t số cơng cụ có tính chấ t can thiệ p trực tiế p o thị trường tiề n tệ Đó cơng cụ hạ n mức tín dụ ng lãi suấ t tiề n gửi +Hạ n mức tín dụ ng Hạ n mức tín dụ ng việ c NHTW ấ n đ ị nh mộ t khố i lượng tín dụ ng phả i cung cấ p cho nề n kinh tế mộ t thời gian nhấ t đ ị nh sau đ ó tìm cách đ ể đ ưa o nề n kinh tế thông qua hoạ t đ ộ ng cho vay củ a hệ thố ng NHTM Nhờ việ c ấ n đ ị nh tín dụ ng nà y mà NHTW kiể m sốt đ iề u hà nh đ ược khố i lượng tiề n tệ thời gian đ ó Khi NHTW mở rộ ng hạ n mức tín dụ ng đ ố i với NHTM khố i lượng, phạ m vi cho vay nề n kinh tế tă ng lên, nhờ vậ y khố i tiề n cung ứng cũ ng tă ng Ngược lạ i, đ ể “thắ t chặ t” cung tiề n, NHTW hạ n chế tín dụ ng đ ố i với NHTM nhằ m giả m khố i lượng tiề n cho vay nề n kinh tế + Lãi suấ t Lãi suấ t chi phí phả i bỏ cho việ c vay tiề n giá củ a quyề n sử dụ ng tiề n tệ mộ t thời gian nhấ t đ ị nh Lãi suấ t có tác dụ ng mạ nh mẽ đ ế n nhu cầ u tiề n tệ dùng cho tiêu dùng đ ầ u tư, từ đ ó tác đ ộ ng đ ế n biế n số kinh tế vĩ mô khác Thông qua việ c thay đ ổ i 10 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com với biệ n pháp ấ n đ ị nh hạ n mức tín dụ ng, áp dụ ng quy chế DTBB , nhờ đ ó lạ m phát tiế p tụ c giả m (chỉ 5,2%) Nă m1994, tỷ lệ lạ m phát bị đ ẩ y lên cao (14,4%) nhiề u nguyên nhân song tỷ lệ nà y lạ i bị giả m o nă m sau đ ó Có đ ược kế t vậ y NHNN đ ã áp dụ ng công cụ nhằ m “thắ t chặ t” cung tiề n Nă m 1998, nhiề u nguyên nhân ngoà i nước, tố c đ ộ lạ m phát mức cao so với hai nă m trước đ ó: 9,2% Tuy nhiên lạ m phát vẫ n đ ược kiề m chế mức 10% theo tiêu Quố c hộ i đ ã đ ề Từ 1999 đ ế n tình trạ ng giả m phát xuấ t hiệ n, đ ặ c biệ t nă m 2000 Mặ c dù tháng đ ầ u nă m 2000, lạ m phát 2,0% nă m giả m phát 0,6% Như vậ y, nă m vừa qua, CSTT việ c đ iề u hà nh CSTT củ a NHNN Việ t Nam coi bà n tay hữu hiệ u đ ẩ y lùi kiề m chế lạ m phát Lạ m phát bị đ ẩ y lùi trước hế t m cho giá ổ n đ ị nh, đ ời số ng củ a nhân dân nói chung người lao đ ộ ng nói riêng có xu hướng đ ược i thiệ n, ngồ i cịn tạ o mơi trường đ ầ u tư nh mạ nh cho nhà doanh nghiệ p ngoà i nước 2.2 CSTT với tă ng trưởng kinh tế Tă ng trưởng kinh tế mụ c tiêu kinh tế vĩ mô đ ng thời cũ ng mụ c tiêu củ a CSTT Kế t đ ổ i kinh tế thời gian qua đ ặ c biệ t đ ổ i CSTT đ ược đ ánh dấ u bằ ng ổ n đ ị nh tă ng trưởng củ a nề n kinh tế Bức tranh n nh đ ược thể hiệ n qua mộ t số số liệ u sau: Nă m GDP Công nghiệ p Nông nghiệ p Dị ch vụ (%) (%) (%) (%) 18 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com 1991 6,0 9,9 2,2 8,3 1992 8,6 12,6 6,3 8,6 1993 8,1 12,1 3,8 9,2 1994 8,5 13,0 4,5 10,3 1995 9,5 13,9 4,7 10,9 1996 9,3 14,2 4,4 8,8 1997 8,2 13,6 4,3 8,8 1998 5,8 12,1 3,5 4,9 1999 4,8 10,4 5,2 2,3 Nguồ n: Thờ i báo kinh tế VN 2000-2001 Trong nă m qua, nề n kinh tế Việ t Nam đ ã đ t đ ược tố c đ ộ tă ng trưởng cao tương đ ố i ổ n đ ị nh Có đ ược kế t vậ y nhờ NHNN đ ã có đ iề u nh, quyế t đ ị nh đ úng đ ắ n, đ ặ c biệ t vấ n đ ề lãi suấ t đ ã có i cách đ iề u nh hợp lý Tă ng trưởng kinh tế cao ổ n đ ị nh từ nă m 1992 đ ế n 1997 (tố c đ ộ tă ng trưởng bình quân củ a nề n kinh tế 8,45% từ 1992 đ ế n 1998) Kể từ 1991 trở đ i, nă m 1998 1999 có tă ng trưởng, song mức thấ p nhấ t có xu hướng chậ m lạ i mộ t số ngà nh Nă m 2000, tố c đ ộ tă ng trưởng kinh tế đ t 6,7%, vượt mức tiêu đ ầ u nă m Quố c hộ i đ ề 5,5 - 6% cao nhiề u so với nă m 1999 4,8% Trong đ ó giá trị sả n xuấ t công nghiệ p nă m tă ng 15,5% (kế hoạ ch 10,5 - 11%) giá trị sả n xuấ t nông, lâm, ngư, nghiệ p 4,9% (kế hoạ ch 3,5 - 4%), dị ch vụ tă ng 6% (kế hoạ ch - 5,5%) Tố c đ ộ tă ng trưởng kinh tế nă m 2000 tă ng dầ n qua quý với kế t vậ y, nă m 2000 nước ta đ ã chặ n đ giả m sút tố c đ ộ tă ng trưởng kinh tế Bình quân GDP đ ầ u người nă m 2000 đ t khoả ng 400 USD/người Mặ c dù, qua tháng, nề n kinh tế Việ t Nam đ ã có tă ng trưởng lượng tuyệ t đ ố i cũ ng tố c đ ộ (so với kỳ nă m trước) Nét nổ i bậ t GDP tă ng cao kỳ nă m 2000, giá trị 19 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com sả n xuấ t nông nghiệ p dị ch vụ đ ề u tă ng so với kỳ nă m trước, nghà nh công nghiệ p vẫ n trì đ ược tố c đ ộ tă ng chữ số với mức đ ộ cao nhấ t so với kỳ nă m trước 2.3 Chính sách tiề n tệ với ổn đị nh việ c m Tă ng trưởng kinh tế cao ổ n đ ị nh đ ã góp phầ n giả i quyế t nhiề u mặ t xã hộ i đ ó đ ặ c biệ t lưu tâm tới việ c m Từ trước đ ế n lao đ ộ ng lĩ nh vực nông nghiệ p vẫ n chiế m đ a số (70% dân số ) Đây loạ i hình lao đ ộ ng có tính chấ t vụ mùa Cùng với phát triể n kinh tế dị ch chuyể n cấ u kinh tế theo hướng tă ng dầ n tỷ trọ ng nghà nh công nghiệ p dị ch vụ giả m tỷ trọ ng nghà nh nông nghiệ p Sự phát triể n củ a nghà nh công nghiệ p dị ch vụ thời gian qua đ òi hỏ i phả i đ ược bổ sung lực lượng lao đ ộ ng Bên cạ nh đ ó việ c mở rộ ng vố n đ ầ u tư cho mọ i nh phầ n kinh tế cũ ng cầ n phả i sử dụ ng số lượng lực lượng lao đ ộ ng lớn Đây yế u tố giúp tỷ lệ thấ t nghiệ p giả m xuố ng Theo báo cáo thố ng kê nă m gầ n đ ây, Việ t Nam có tỷ lệ tạ o việ c m nhanh việ c tă ng dân số , vậ y tỷ lệ thấ t nghiệ p có chiề u hướng giả m đ i Ước tính thời kỳ 1995-1998, Việ t Nam đ ã giả i quyế t việ c m cho khoả ng 5,2 triệ u người, bình quân mỗ i nă m giả i quyế t việ c m cho khoả ng 1,3 triệ u người Rõ rà ng, thông qua việ c mở rộ ng đ ầ u tư tín dụ ng cho nh phầ n kinh tế , tạ o đ iề u kiệ n mở rộ ng sả n xuấ t kinh doanh dị ch chuyể n cấ u kinh tế … công ă n việ c m cho người lao đ ộ ng đ ược i thiệ n 2.4 Góp phầ n thực hiệ n mục tiêu kinh tế xã hội khác 2.4.1 Thúc đẩ y hoạ t động xuấ t khẩ u Trong nă m qua với sách tỷ giá tương đ ố i ổ n đ ị nh đ ã tạ o đ iề u kiệ n cho hoạ t đ ộ ng xuấ t nhậ p khẩ u phát triể n, đ ặ c biệ t xuấ t khẩ u Do đ iề u nh kị p thời tiề n tệ tỷ giá củ a NHNN, mà cuộ c khủ ng hoả ng tà i - tiề n tệ củ a khu vực có tác dụ ng không lớn 20 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com đ ế n nề n kinh tế Việ t Nam nă m 1997, đ ó xuấ t khẩ u vẫ n tă ng 4% (và o nă m 1998), xuấ t khẩ u nước ta nă m 1999 đ ã có bước tiế n dà i so với nă m1998 Đế n nă m 2000, với đ iề u nh đ úng củ a NHNN, đ ã tạ o đ iề u kiệ n thuậ n lợi đ ể phát triể n kinh tế mọ i mặ t, đ ó kim ngạ ch xuấ t khẩ u đ t xấ p xỉ 14 tỷ USD tă ng 21,3% so với kế hoạ ch đ ề 11-12%, nế u trừ yế u tố tă ng, giả m giá hà ng xuấ t khẩ u mặ t hà ng chủ yế u nhị p tă ng kim ngạ ch xuấ t khẩ u đ t 13% Kim ngạ ch xuấ t khẩ u bình quân đ ầ u người đ t 180 USD (nă m 1999 1500 USD/người) vượt qua ngưỡng 1700USD/người đ ược xế p o loạ i nước có nề n ngoạ i thương phát triể n Qúy I/2001, kim ngạ ch xuấ t khẩ u tă ng 14,3% so với quý I/2000, đ ó khu vực kinh tế nước tă ng cao (15,4%), khu vực có vố n đ ầ u tư nước ngoà i tă ng 14,9% Tổ ng kim ngạ ch nhậ p khẩ u quý I/2001 ước tính tă ng 8,4% so với kỳ thấ p tố c đ ộ xuấ t khẩ u thấ p tố c đ ộ tă ng củ a quý I/2000 Nhờ vậ y, nhậ p siêu đ ã giả m mạ nh 2.4.2 Góp phầ n ổn đị nh tỷ giá hối đoái Trong mộ t thậ p kỷ qua, tỉ giá hố i đ ối nói chung ổ n đ ị nh (có biế n đ ộ ng mức chấ p nhậ n đ ược) Kế t đ ó cố gắ ng củ a Nhà nước củ a hệ thố ng Ngân hà ng Việ t Nam n lý kiể m soát thị trường Sau hai quyế t đ ị nh số 64 65/1999/QĐ-NHNN7 củ a NHNN Việ t Nam, chế tỷ giá đ ược i tiế n mộ t bước mới: bả n NHNN công bố tỷ giá giao dị ch bình quân qua thị trường ngoạ i tệ liên Ngân hà ng biên đ ộ dao đ ộ ng rấ t thấ p Như vậ y, tỷ giá khơng cịn đ ược đ iề u nh, mà đ ược hình nh thị trường Thông qua can thiệ p công bố tỷ giá giao dị ch bình quân thị trường ngoạ i tệ liên Ngân hà ng, NHNN đ ã đ Iề u nh tă ng tỷ giá đ ng Việ t Nam Đôla Mỹ (USD) dầ n dầ n, đ ề u đ ặ n qua phiên giao dị ch, không gây cú số c tă ng đ ộ t biế n tỷ giá, gây bấ t lợi cho 21 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com doanh nghiệ p thị trường Trong tháng cuố i nă m 2000, bình quân mỗ i phiên giao dị ch tỷ giá tă ng từ đ ng đ ế n đ ng/USD tỷ giá ba thị trường đ ã tă ng so với đ ầ u nă m sau: thị trường ngoạ i tệ liên Ngân hà ng tă ng 3,5%, thị trường mua bán củ a NHTM tă ng 3,4%, thị trường tự tă ng 3,5% Mặ c dù tă ng vậ y, mức mấ t giá củ a đ ng Việ t Nam vẫ n thấ p mức mấ t giá củ a đ ng tiề n khác khu vực so với đ ôla Mỹ Bên cạ nh đ ó, nhiề u nă m qua, NHNN Việ t Nam đ ã không ngừng đ ẩ y mạ nh phát triể n mố i quan hệ với tổ chức tà i chính, tín dụ ng quố c tế với Ngân hà ng nước, nhằ m tranh thủ nguồ n tà i trợ, nguồ n vố n vay từ tổ chức nà y nhằ m: mộ t mặ t tă ng cường vố n đ ầ u tư đ ể khôi phụ c phát triể n kinh tế nước, mặ t khác, đ ẩ y nhanh trình thiế t lậ p hộ i nhậ p với cộ ng đ ng tà i chính, tiề n tệ quố c tế củ a Việ t Nam Ngoà i nh tựu kể trên, trình thực thi CSTT củ a hệ thố ng Ngân hà ng Việ t Nam nă m qua cịn góp phầ n đ kể o trình chuyể n dị ch cấ u kinh tế , thực hiệ n sách xố đ ói, giả m nghèo Những vấ n đề tồn tạ i trình thực thi CSTT Việ t Nam nă m qua 3.1 Về việ c sử dụng công cụ CSTT 3.1.1.Những tồn tạ i sử dụng nghiệ p vụ thị trường mở Có thể nhậ n xét hoạ t đ ộ ng củ a thị trường mở vừa qua rằ ng: + Các TCTD chưa tham gia thường xuyên o phiên giao dị ch cách 10 ngà y/lầ n, tạ o quang nh buồ n tẻ phiên chợ + Hà ng hoá giao dị ch thị trường mở dừng lạ i giấ y tờ có giá trị ngắ n hạ n tậ p trung o hai loạ i tín phiế u NHNN tín phiế u kho bạ c Đây khó khă n lớn nhấ t củ a NVTTM hiệ n 22 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com + Các phiế u đ ấ u thầ u lãi suấ t có tính cạ nh tranh cao nên NHTM TCTD nhỏ không đ ủ tham gia, tạ o tình huố ng chưa sôi đ ộ ng củ a thị trường + Thị trường thứ cấ p củ a thị trường mở ( mua bán lạ i tín phiế u TCTD khách hà ng củ a họ ) chưa phát triể n, thị trường liên ngân hà ng chưa hoà n thiệ n gây ả nh hưởng lớn đ ế n NVTTM Với tồ n tạ i trên, vậ y mà tác đ ộ ng hiệ u củ a NVTTM tới CSTT chưa sâu rộ ng thiế t thực 3.1.2 Những tồn tạ i sử dụng lãi suấ t cho vay triế t khấ u DTBB Việ c sử dụ ng công cụ lãi suấ t cho vay triế t khấ u DTBB củ a NHNN nhiề u không đ t hiệ u mong muố n ( 1991 đ ế n 1999 ) Mặ c dù NHNN đ ã quy chế đ ầ y đ ủ rõ rà ng quyề n hạ n, nghĩ a vụ củ a TCTD việ c gửi tiề n dự trữ tạ i NHNN, cho đ ế n vẫ n mộ t số tổ chức tín dụ ng vẫ n chưa phả i thực hiệ n DTBB, tức lĩ nh vực nà y, NHNN vẫ n chưa thực tạ o mộ t “ sân chơi bình đ ẳ ng “ đ ố i với TCTD hoạ t đ ộ ng nước Mặ t khác, liên tụ c nă m 1991-1999, NHNN liên tụ c giả m tỉ lệ DTBB giả m lãi suấ t cho vay triế t khấ u đ ố i với TCTD với mong muố n khuyế n khích đ ầ u tư, thúc đ ẩ y tă ng trưởng Tuy nhiên, sau mộ t loạ t giả i pháp nhằ m “ nới lỏ ng “ CSTT, tố c đ ộ tă ng trưởng tín dụ ng đ ố i với nề n kinh tế vẫ n chưa có chuyể n hướng mạ nh mẽ 3.1.3 Những tồn tạ i sử dụng lãi suấ t Những tháng đ ầ u nă m 1999, đ ầ u tư giả m sút, tă ng trưởng kinh tế chững lạ i, đ ể “ kích cầ u” NHNN Việ t Nam quyế t đ ị nh giả m trầ n lãi suấ t đ ố i với TCTD Nhưng sau nhiề u lầ n giả m lãi suấ t, đ ầ u tư vẫ n chưa tă ng mạ nh Hơn nữa, việ c NHNN liên tiế p đ iề u nh lãi suấ t mộ t khoả ng thời gian ngắ n ( từ 1/06/1999 đ ế n 4/09/1999 đ ã lầ n giả m lãi suấ t cho vay ), đ ã gây khó khă n cho TCTD: chưa kị p ổ n đ ị nh việ c hạ trầ n lãi suấ t lầ n trước đ ã phả i đ ố i phó với lầ n sau Từ đ ó nả y sinh 23 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com hiệ n tượng: TCTD e dè việ c huy đ ộ ng vố n ( đ ặ c biệ t vố n dà i hạ n ), sợ lãi suấ t cịn hạ bị lỗ nhiề u hơn, cịn phía tổ chức kinh tế cũ ng có ý chờ lãi suấ t hạ xin vay tiế p Việ c ban hà nh lãi suấ t bả n củ a NHNN Việ t nam đ ược thực hiệ n chưa đ ầ y mộ t nă m, mà tồ n tạ i củ a chưa c lộ bên ngoà i chưa đ ược thố ng kê 3.1.4 Những tồn tạ i sử dụng hạ n mức tín dụng Cơng cụ hạ n mức tín dụ ng phù hợp với q trình chuyể n đ ổ i kinh tế giai đ oạ n đ ầ u, tương lai khơng cịn phù hợp Nế u thời kỳ đ ầ u củ a trình đ ổ i mới, cơng cụ nà y có tác dụ ng tích cực đ ố i với việ c kiể m soát cung tiề n nhằ m đ ẩ y lùi lạ m phát, nay, hiệ u củ a đ ã giả m hẳ n Vì vậ y từ quý II/1998, NHNN đ ã bỏ việ c ấ n đ ị nh hạ n mức tín dụ ng đ ố i với TCTD 3.2 Sự yế u hệ thống Ngân hà ng Với sách nh tựu đ ổ i nề n kinh tế , Việ t Nam đ ã xây dựng đ ược sở quan trọ ng cho mộ t nề n tiề n tệ mộ t hệ thố ng Ngân hà ng đ ang đ ược nhanh chóng đ ổ i mới, có tính bước ngoặ t phù hợp với chế thị trường Tuy nhiên, trình đ ổ i ngà nh Ngân hà ng trình hộ i nhậ p khu vực quố c tế , hệ thố ng Ngân hà ng Việ t Nam đ ã c lộ yế u bên khuôn khổ pháp lý, hiệ u quả n lý kinh doanh đ òi hỏ i phả i có biệ n pháp i cách mạ nh mẽ hế t sức cấ p bách khơng thể trì hỗn đ ược 3.3 Những tồn tạ i khác + Việ c bù đ ắ p thâm hụ t ngân sách Nhà nước củ a NHTW mộ t nguyên nhân m cho lạ m phát củ a Việ t Nam bị đ ẩ y lùi vẫ n tiề m ẩ n với tỷ lệ cao + Quá trình thực thi CSTT củ a hệ thố ng Ngân hà ng đ cịn thiế u tính tự chủ … Những hạ n chế đ ây chứng tỏ trình thực thi CSTT củ a Việ t Nam trình chuyể n sang nề n kinh tế thị trường vẫ n cầ n phả i 24 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com tiế p tụ c bổ sung hồ n thiệ n Có vậ y CSTT thực phát huy vai trị đ iề u tiế t vĩ mơ nề n kinh tế thị trường Một số giả i pháp hoà n thiệ n CSTT Việ t Nam 4.1 Tiế p tục hoà n thiệ n hệ thống Ngân hà ng Việ c hoà n thiệ n CSTT Việ t Nam thời gian tới tách rời q trình hồ n thiệ n hệ thố ng Ngân hà ng nói chung máy tổ chức,đ iề u hà nh củ a NHNN nói riêng Bởi lẽ , hệ thố ng Ngân hà ng – trước hế t máy tổ chức NHTW tương đ ố i đ ộ c lậ p, nh mạ nh vững chắ c – yế u tố đ ầ u tiên đ ả m bả o tính hiệ u lực củ a CSTT Việ c i cách hoà n thiệ n hệ thố ng Ngân hà ng cầ n phả i tiế n hà nh hế t sức cấ p bách trì hỗn đ ược: + Thực thi CSTT thậ n trọ ng, đ iề u hà nh linh hoạ t lãi suấ t tỷ giá, sử dụ ng tích cực công cụ gián tiế p, theo chế thị trường thay dầ n biệ n pháp hà nh trực tiế p, đ ể vừa giữ vững ổ n đ ị nh vĩ mô, vừa tạ o lậ p môi trường thuậ n lợi thơng thống cho sả n xuấ t kinh doanh, cho hoạ t đ ộ ng tín dụ ng - Ngân hà ng + Xử lý nợ tồ n đ ọ ng, tă ng nă ng lực tà i chính, nâng cao trình đ ộ n trị đ iề u hà nh Tách bạ ch chức nă ng cho vay sách với vay thương mạ i, tơn trọ ng đ ề cao quyề n tự chủ kinh doanh, tự chị u trách nhiệ m củ a TCTD + Giám sát TCTD yế u Có phương án bước đ i cụ thể đ ể củ ng cố , phụ c hồ i, sáp nhậ p, hoặ c giả i thể tổ chức nà y, xử lý nghiêm minh tổ chức cá nhân hoạ t đ ộ ng bấ t minh, trái pháp luậ t, m cho hệ thố ng Ngân hà ng ngà y cà ng sạ ch, vững mạ nh + Tạ o lậ p thiế t chế cầ n thiế t đ ể đ ả m bả o an n cho hệ thố ng hoà n thiệ n đ ng khuôn khổ pháp lý cho hoạ t đ ộ ng Ngân hà ng, trích lậ p dự phịng rủ i ro, đ ưa o hoạ t đ ộ ng tổ chức bả o hiể m tiề n gửi Đồ ng thời tă ng cường công tác tra, kiể m tra, kiể m soát nộ i cũ ng giám sát từ xa đ ả m bả o an n hệ thố ng xả y cố ngồ i tầ m kiể m sốt 25 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com + Nhanh chóng hiệ n đ i hố cơng nghệ Ngân hà ng, tiế p tụ c i cách hệ thố ng toán, phát triể n tin họ c, tranh thủ giúp đ ỡ củ a quố c tế , tiế p cậ n nhanh với công nghệ tiên tiế n giới 4.2 Hoà n thiệ n công cụ CSTT Từ chế lãi suấ t bả n đ ược ban hà nh, công cụ củ a CSTT DTBB, lãi suấ t cho vay triế t khấ u lãi suấ t chưa c lộ khuyế t đ iể m hạ n chế củ a Chính vậ y mà đ ây việ c khắ c phụ c hoà n thiệ n NVTTM giả i pháp quan trọ ng giả i pháp hồ n thiệ n cơng cụ củ a CSTT + NVTTM thực chấ t hoạ t đ ộ ng củ a NHTW: thị trường mở đ ể tác đ ộ ng tới lượng tiề n cung ứng thời kỳ Để cho TCTD ngoà i quố c doanh tham gia NVTTM mộ t cách thực NHNN phả i tạ o cho họ mộ t sân chơi bình đ ẳ ng, tức giả m cho vay theo đ ị nh, phân biệ t rõ rà ng tín dụ ng sách tín dụ ng thương mạ i Ngồ i cầ n phả i tuyên truyề n thường xuyên, sâu rộ ng cho TCTD nghiệ p vụ nà y.( Các NHTM quố c doanh đ ược vay theo đ ị nh, nên có nhiề u lợi giao dị ch thị trường mở nhờ đ ược vay với giá rẻ đ ể mua giấ y tờ có giá có lãi suấ t lợi Các NHTM cổ phầ n, Ngân hà ng liên doanh, Qũ i tín dụ ng đ ược ưu nà y Điề u nà y khơng kích thích cầ u tín dụ ng, tạ o phân biệ t đ kể thị trường) + Tạ o hà ng hố cho NVTTM: Tuy khơng phả i nhiề u, loạ i trái phiế u hiệ n có giao dị ch thị trường mở khơng phả i Riêng tín phiế u kho bạ c( thời hạ n mộ t nă m) trái phiế u kho bạ c( thời hạ n mộ t nă m) từ tháng 6/1995 đ ế n tháng 9/2000 đ ược đ ấ u thầ u qua NHNN với 39 đ ợt đ ấ u thầ u 18.282,8 tỷ đ ng đ ó 11.126,7 tỷ đ ng trái phiế u kho bạ c, 4.156,1 tỷ đ ng tín phiế u Nế u đ ược phép giao dị ch loạ i trái phiế u kho bạ c nà y mộ t hà ng hoá tố t cho thị trường mở Ngoà i loạ i trái phiế u Ngân hà ng, trái phiế u công ty … đ ã phát hà nh cũ ng nên đ ược chấ p nhậ n thị trường mở Rõ rà ng khan hiế m hà ng hoá 26 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com củ a thị trường mở đ ã m cho thị trường nà y hiệ n đ úng bả n chấ t vố n có củ a Tuy nhiên nế u NVTTM đ ược phép sử dụ ng trái phiế u kho bạ c đ ã phát hà nh chúng thời gian đ áo ngắ n hạ n luân chuyể n vố n đ a ng + Về phương thức giao dị ch: Phương thức giao dị ch phù hợp nhấ t với NVTTM mua bán có kỳ hạ n mà NHTW người chủ đ ộ ng quyế t đ ị nh mua bán với số lượng bao nhiêu, thời gian, nà o theo phương thức nà o tuỳ theo yêu cầ u củ a CSTT tường thời kỳ Theo quy chế NVTTM, NHTW thực hiệ n đ ấ u thầ u khố i lượng hoặ c đ ấ u thầ u lãi suấ t Việ c đ ấ u thấ u khố i lượng xả y lãi suấ t cố đ ị nh đ ược tính tốn đ o, đ ấ u thầ u lãi suấ t xác đ ị nh lãi suấ t trúng thầ u tạ i thời đ iể m mà khố i lượng cầ n bơm o hay rút khỏ i lưu thơng đ t đ ược Chính mức lãi suấ t nà y quyế t đ ị nh giá củ a giấ y tờ có giá trị thị trường mở Để khuyế n khích TCTD tham gia NVTTM, NHNN cầ n kế t hợp hai hình thức đ ấ u thầ u khố i lượng đ ấ u thầ u lãi suấ t + Hoà n thiệ n thị trường liên Ngân hà ng: Thị trường mở NVTTM thực hữu hiệ u sở thị trường liên Ngân hà ng phát triể n Trong lị ch sử, thị trường liên Ngân hà ng hoạ t đ ộ ng trước thị trường mở hoạ t đ ộ ng Thị trường liên Ngân hà ng nơi xác đ ị nh nhu cầ u khả nă ng vố n khả dụ ng củ a NHTM, nơi mà NHTW nắ m bắ t đ ược mộ t cách nhanh nhạ y nhu cầ u vố n củ a nề n kinh tế qua hoạ t đ ộ ng củ a NHTM đ ể quyế t đ ị nh sử dụ ng cơng cụ CSTT thích hợp Việ t Nam, thị trường ngoạ i tệ liên Ngân hà ng có vai trị lớn ln chuyể n vố n ngoạ i tệ , xác đ ị nh đ iề u nh tỉ giá hố i đ Song hiệ n nay, thị trường nộ i tệ liên Ngân hà ng gầ n đ óng bă ng, đ iề u nà y đ ã m giả m đ kể khả nă ng n lí củ a NHNN, cũ ng phố i hợp thị trường chứng khoán- thị trường mở, thị trường tiề n tệ Vì vậ y, việ c hoà n thiệ n thị trường liên 27 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Ngân hà ng cầ n phả i đ ược xem sở cho hoạ t đ ộ ng khác củ a NHNN bố i nh thị trường tà i đ ã thiế t lậ p đ i o hoạ t đ ộ ng, hệ thố ng Ngân hà ng có i cách mạ nh mẽ , xu hộ i nhậ p Quố c tế trở nh hiệ n thực Việ t Nam Hoà n thiệ n hệ thố ng liên Ngân hà ng nên mộ t mố i quan tâm đ ặ c biệ t củ a NHNN thời gian tới 28 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Kế t luậ n CSTT có vai trị đ ặ c biệ t quan trọ ng nề n kinh tế thị trường nói chung nề n kinh tế củ a Việ t Nam nói riêng Nó đ ược phủ ( trước hế t NHTW ) nước sử dụ ng m công cụ tác đ ộ ng o biế n số kinh tế vĩ mô, đ ể nhằ m đ t đ ược mụ c tiêu nhấ t đ ị nh Trong nă m qua, Việ t Nam đ ã họ c đ ược nhiề u bà i họ c kinh nghiệ m quý báu bổ ích rút từ nước giới đ iề u hà nh CSTT Tuy nhiên đ iề u quan trọ ng phả i phân tích, đ ánh giá rút kinh nghiệ m đ iề u hà nh CSTT Việ t Nam thời gian qua, đ ể từ đ ó có quyế t sách phù hợp đ úng đ ắ n đ ố i với nề n tà i tiề n tệ tổ ng thể nề n kinh tế đ ấ t nước Có thể nói CSTT củ a nước ta hiệ n chưa đ t đ ế n đ ộ hoà n thiệ n mong muố n đ áp ứng đ òi hỏ i mà nề n kinh tế đ ặ t cho Nhưng nói mộ t cách cơng bằ ng, khơng thể khơng thừa nhậ n đ óng góp tích cực đ ã đ t đ ược mộ t số kế t nhấ t đ ị nh củ a CSTT o nh tựu to lớn củ a nghiệ p 10 nă m đ ổ i củ a đ ấ t nước Để hoà n thiệ n CSTT, trước hế t phả i xác đ ị nh đ úng mụ c tiêu đ ị nh hướng củ a thời gian trước mắ t cũ ng lâu dà i Từ đ ó có biệ n pháp đ ng , vừa i tiế n, hoà n thiệ n yế u tố sẵ n có; vừa phát triể n, bổ sung yế u tố Là m đ ược vậ y chắ c chắ n thời gian tới, CSTT thực trở nh công cụ đ iề u tiế t hữu hiệ u kinh tế thị trường Việ t Nam, vẫ n đ ả m bả o cho nề n kinh tế đ ó vậ n hà nh theo đ ị nh hướng XHCN, theo đ úng đ ường lố i mà Đả ng Chính phủ đ ã đ ề 29 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Tà i liệ u tham khả o Mai Anh Giả i pháp hoà n thiệ n hệ thố ng tốn chế tín dụ ng đ ể hộ i nhậ p phát triể n TCNH 2/2001 Duy Bả o Cơ chế lãi suấ t bả n – mộ t bước tiế n tiế n trình tự hố lãi suấ t Việ t Nam Thị trường tà i 9/2000 Đaviđ Begg Kinh tế họ c NXB Giáo Dụ c Chính sách tiề n tệ NXB Chính Trị Quố c Gia Cơ chế đ iề u hà nh lãi suấ t bả n củ a NHNN TCNH 8/2000 Lê Vinh Danh Sự đ iề u tiế t kinh tế vĩ mô củ a NHTW Kinh tế Việ t Nam 15 nă m đ ổ i mới: đ ộ ng lực tiế n o kỷ XXI.TC Tà i Doanh nghiệ p 2001 Lý thuyế t Tiề n tệ – Ngân hà ng Họ c việ n Nhân hà ng 8-2000 Mười kiệ n nổ i bậ t nă m 2000 TC Doanh nghiệ p số 1/2001 10.TS Lê Hoà ng Nga Nghiệ p vụ thị trường mở Việ t Nam TCNH 2/2001 11.TS Đà o Minh Phúc Những nét đ iề u hà nh Chính sách tiề n tệ Thơng tin Tà i Tiề n tệ 2.2001 12.Samuelson Kinh tế họ c NXB Giáo Dụ c 13.Đỗ Thị Tâm lớp K41B-KTĐN Khoa Kinh tế - ĐHQGHN CSTT củ a Việ t Nam - vấ n đ ề giả i pháp Luậ n vă n tố t nghiệ p nă m 2000 14.Lê Tuấ n Tháo gỡ vướng mắ c Chính sách tiề n tệ – tín dụ ng thực hiệ n có hiệ u giả i pháp kích cầ u Thị trường Tà i Tiề n tệ 2/2001 15.Trầ n Minh Tuấ n Các Ngân hà ng có vố n đ ầ u tư nước ngồ i đ óng góp o phát triể n củ a nề n kinh tế Việ t Nam.TCNH 2/2001 16.Thời báo kinh tế Việ t Nam số nă m 2001 17.Tô Hồ ng Thư , Khoa Kinh tế - ĐHQGHN Chính sách tiề n tệ trình chuyể n sang kinh tế thị trường Việ t Nam hiệ n Luậ n vă n thạ c sỹ khoa họ c kinh tế nă m 1999 30 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Mụ c lụ c Mở đ ầ u Nộ i dung Chương I: Tổng quan Ngân hà ng Trung ương sách tiề n tệ 1 Ngân hà ng Trung ương 1.1 Khái niệ m Ngân hà ng Trung ương 1.2 Chức nă ng củ a Ngân hà ng Trung ương Chính sách tiề n tệ 2.1 Khái niệ m chế thực hiệ n sách tiề n tệ 2.2 Mụ c tiêu củ a sách tiề n tệ 2.3 Cơng cụ củ a sách tiề n tệ 2.4 Vị trí củ a sách tiề n tệ đ iề u hà nh kinh tế vĩ mơ Chương 2: Chính sách tiề n tệ Việ t Nam 11 Chính sách tiề n tệ việ c sử dụ ng công cụ sách tiề n tệ nă m qua Việ t Nam 11 1.1 Công cụ nghiệ p vụ thị trường mở 11 1.2 Công cụ lãi suấ t cho vay triế t khấ u 12 1.3 Công cụ dự trữ bắ t buộ c 13 1.4 Công cụ hạ n mức tín dụ ng 13 1.5 Cơng cụ lãi suấ t 14 Vai trị củ a sách tiề n tệ đ iề u hà nh kinh tế vĩ mô Việ t Nam 16 31 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com 2.1 Chính sách tiề n tệ với kiể m soát lạ m phát 16 2.2 Chính sách tiề n tệ với tă ng trưởng kinh tế 17 2.3 Chính sách tiề n tệ với ổ n đ ị nh việ c m 18 2.4 Góp phầ n thực hiệ n mụ c tiêu kinh tế - xã hộ i khác 19 Những vấ n đ ề tồ n tạ i q trình thực thi sách tiề n tệ Việ t Nam nă m qua 20 3.1 Về việ c sử dụ ng công cụ củ a sách tiề n tệ 20 3.2 Sự yế u củ a hệ thố ng ngân hà ng 22 3.3 Những tồ n tạ i khác 22 Mộ t số giả i pháp hoà n thiệ n sách tiề n tệ Việ t Nam 22 4.1 Tiế p tụ c hoà n thiệ n hệ thố ng ngân hà ng 23 4.2 Hoà n thiệ n cơng cụ củ a sách tiề n tệ 24 Kế t luậ n Tài liệ u tham khả o 32 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ... i dung Chương I: Tổng quan Ngân hà ng Trung ương sách tiề n tệ 1 Ngân hà ng Trung ương 1.1 Khái niệ m Ngân hà ng Trung ương 1.2 Chức nă ng củ a Ngân hà ng Trung ương Chính sách tiề n tệ 2.1 Khái... hiệ n sách tiề n tệ 2.2 Mụ c tiêu củ a sách tiề n tệ 2.3 Công cụ củ a sách tiề n tệ 2.4 Vị trí củ a sách tiề n tệ đ iề u hà nh kinh tế vĩ mơ Chương 2: Chính sách tiề n tệ Việ t Nam 11 Chính sách. ..Chương Tổ ng quan Ngân hàng trung ương Chính sách tiề n tệ Ngân hà ng trung ương (NHTW) 1.1 Khái niệ m NHTW NHTW đ ời từ phát triể n phân hoá hệ thố ng Ngân hà ng thương mạ i (NHTM)