NỘI DUNG
Giới thiệu tổng quan về nông nghiệp thông minh khí hậu (Climate-Smart
1 Định nghĩa hệ thống nông nghiệp thông minh khí hậu CSA
According to the Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations, Climate-Smart Agriculture (CSA) is a strategic approach designed to help agricultural managers effectively respond to climate change CSA aims to achieve three key objectives: sustainably increasing productivity and incomes, adapting to climate change, and minimizing greenhouse gas emissions where feasible However, it is important to note that not all CSA practices will meet all three goals in every location Instead, CSA seeks to mitigate trade-offs and promote synergies by considering both local and global objectives, thereby informing decisions that lead to locally accepted solutions in both the short and long term.
Phần lớn người nghèo trên thế giới cư trú tại khu vực nông thôn, nơi nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra thu nhập Để đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu trong hai thập kỷ tới, việc phát triển tiềm năng nhằm tăng năng suất và thu nhập từ các hệ thống sản xuất nhỏ, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và rừng là rất cần thiết.
Biến đổi khí hậu hiện nay dự kiến sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến các nước đang phát triển, với các tác động như nhiệt độ gia tăng, thay đổi mô hình lượng mưa, mực nước biển dâng cao và tần suất các hiện tượng thời tiết cực đoan tăng lên Những yếu tố này tạo ra mối đe dọa lớn đối với nông nghiệp, nguồn thực phẩm và nước Khả năng phục hồi trước biến đổi khí hậu trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu, đặc biệt khi nông nghiệp là nguồn phát thải khí nhà kính chính Việc giảm thiểu khí nhà kính không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn góp phần tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và đảm bảo an ninh lương thực.
2 Cách tiếp cận hệ thống nông nghiệp thông minh khí hậu CSA
CSA không chỉ là một tập hợp các phương pháp phổ quát, mà là một cách tiếp cận linh hoạt dựa trên bối cảnh địa phương Nó bao gồm các hoạt động trong và ngoài nông trại, kết hợp công nghệ, chính sách, thể chế và đầu tư để tối ưu hóa sản xuất nông nghiệp.
2.1 Các yếu tố của hệ thống nông nghiệp thông minh khí hậu CSA
Quản lý hiệu quả trang trại, cây trồng, chăn nuôi, và nuôi trồng thủy sản là cần thiết để đảm bảo an ninh lương thực và tạo sinh kế bền vững Đồng thời, cần ưu tiên thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu trong quá trình sản xuất nông nghiệp.
Quản lý hệ sinh thái và cảnh quan là yếu tố then chốt để bảo tồn các dịch vụ sinh thái thiết yếu, góp phần vào an ninh lương thực, phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu tác động của nó.
Dịch vụ hỗ trợ nông dân và người quản lý đất đai nhằm cải thiện khả năng quản lý rủi ro và tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời thúc đẩy các hành động giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Những thay đổi trong hệ thống lương thực, thực phẩm bao gồm các biện pháp theo yêu cầu và can thiệp chuỗi giá trị nhằm nâng cao lợi ích của Nông nghiệp Thích ứng với Biến đổi Khí hậu (CSA) Để thực hiện phương pháp CSA, cần triển khai các hoạt động cụ thể nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất và tăng cường khả năng chống chịu của nông sản trước những biến động của môi trường.
Mở rộng các dấu hiệu cơ sở là quá trình xác định tác động của biến đổi khí hậu đối với ngành nông nghiệp và an ninh lương thực tại một quốc gia Điều này giúp phát hiện các lỗ hổng quan trọng và đề xuất các lựa chọn thích ứng hiệu quả, bao gồm ước tính khả năng giảm phát thải khí nhà kính Đồng thời, cần xem xét thông tin về chi phí và rào cản trong việc áp dụng các phương thức khác nhau, cũng như các vấn đề liên quan đến tính bền vững của hệ thống sản xuất và các phản ứng chính sách, thể chế cần thiết để đảm bảo an toàn lương thực.
Hỗ trợ cấp phép các khung chính sách là cách tiếp cận quan trọng nhằm xây dựng và triển khai các chính sách, kế hoạch và đầu tư liên quan đến nông nghiệp, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và sử dụng đất Việc phối hợp các quá trình và thể chế có trách nhiệm trong lĩnh vực này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển bền vững.
Các tổ chức địa phương cần được củng cố để trao quyền và hỗ trợ nông dân, đồng thời cần xây dựng năng lực cho các nhà hoạch định chính sách quốc gia tham gia vào các diễn đàn quốc tế về biến đổi khí hậu và nông nghiệp, nhằm tăng cường sự kết nối giữa họ và chính quyền địa phương.
Để thực hiện nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu (CSA), cần tăng cường thể chế quốc gia và địa phương thông qua các cơ chế tài chính sáng tạo kết nối khí hậu, tài chính nông nghiệp và đầu tư từ cả khu vực công và tư nhân Các công cụ tài chính khí hậu mới như Quỹ Khí hậu Xanh đang được phát triển nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững Hành động giảm thiểu phù hợp toàn quốc (NAMA) và các kế hoạch thích ứng quốc gia (NAP) là những chính sách quan trọng để kết nối với nguồn tài chính quốc gia và quốc tế Ngân sách quốc gia và ODA sẽ vẫn là nguồn tài trợ chính, và việc tích hợp khí hậu vào quy hoạch cũng như ngân sách ngành là điều kiện tiên quyết để ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
Nông dân đóng vai trò giám sát quan trọng trong việc hiểu biết về môi trường, hệ sinh thái nông nghiệp, cây trồng, vật nuôi và khí hậu địa phương Việc áp dụng các phương pháp nông nghiệp thông minh với khí hậu (CSA) cần phải phù hợp với kiến thức, yêu cầu và ưu tiên của họ Các dự án và tổ chức địa phương có thể hỗ trợ nông dân trong việc xác định những lựa chọn nông nghiệp CSA phù hợp, giúp họ dễ dàng áp dụng và thực hiện.
Tổng quan tình hình nghiên cứu về nông nghiệp thông minh ở Việt Nam và trên thế giới
1 Tình hình nghiên cứu về nông nghiệp thông minh với khí hậu trên thế giới
1.1 Tác giả Mona Nagargade, Vishal Tyagi và Manoj Kumar Singh với đề tài:
“Climate Smart Agriculture: An Option for Changing Climatic Situation”.
Phương pháp nghiên cứu: Phân tích, tổng hợp
Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng sâu sắc đến nông nghiệp, đòi hỏi các chiến lược giảm thiểu và thích ứng hiệu quả Các thực hành canh tác bền vững, phương pháp kỹ thuật tiên tiến và các chiến lược thích ứng linh hoạt là cần thiết để duy trì sản xuất nông nghiệp trong bối cảnh các kịch bản biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
Biến đổi khí hậu có khả năng tác động nghiêm trọng đến an ninh lương thực trên toàn cầu, khu vực và địa phương Sự thay đổi này có thể làm gián đoạn nguồn cung thực phẩm, giảm khả năng tiếp cận thực phẩm và ảnh hưởng đến chất lượng của thực phẩm.
Các chiến lược thông minh về khí hậu như lựa chọn cây trồng phù hợp, áp dụng hệ thống canh tác tổng hợp, quản lý dinh dưỡng tại chỗ, và sử dụng công nghệ bảo tồn tài nguyên nông nghiệp có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường Việc trồng xen với cây họ đậu và đa dạng hóa cây trồng không chỉ củng cố sức khỏe của đất mà còn tăng năng suất và thu nhập bền vững cho nông dân.
Dự báo thời tiết đóng vai trò quan trọng trong việc thiết kế các thực hành nông nghiệp, đặc biệt trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt như mưa lớn, hạn hán, sương giá và mưa đá.
Công nghệ tiết kiệm nước và hệ thống thu hoạch nước đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng cung cấp nước cho cây trồng, đặc biệt ở những khu vực đang đối mặt với tình trạng khan hiếm nước Việc áp dụng những thực hành này sẽ giúp tối ưu hóa nguồn nước trong giai đoạn phát triển quyết định của cây trồng.
Bảo vệ cây trồng là yếu tố quan trọng để đảm bảo an ninh kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh mất mùa do khí hậu cực đoan như lũ lụt, hạn hán và mưa đá Các tùy chọn Nông nghiệp Thích ứng với Biến đổi Khí hậu (CSA) kết hợp giữa các thực hành truyền thống và công nghệ sáng tạo phù hợp với từng địa phương Để đạt được an ninh lương thực, việc thực hành nông nghiệp thông minh, bền vững và thân thiện với môi trường là điều cần thiết.
1.2 Đề tài nghiên cứu: ”Climate-smart agriculture global research agenda: scientific basis for action”- Tác giả Kerri L Steenwerth ,Amanda K Hodson ,Louise E Jackson.
Phương pháp nghiên cứu: Phân tích, tổng hợp
Trong nghiên cứu, tác giả đã tổng hợp các thảo luận và ý tưởng từ hội nghị CSA 2013, quy tụ các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách, và quan chức chính phủ toàn cầu Bài viết tập trung vào an ninh lương thực, giảm nghèo, và các chiến lược thích ứng trong bối cảnh CSA, đồng thời khám phá hệ thống trang trại và thực phẩm, cũng như các vấn đề về cảnh quan, khu vực và các khía cạnh thể chế, chính sách liên quan.
Các vấn đề về trang trại và hệ thống thực phẩm: tăng cường bền vững, quản lý hệ thống nông nghiệp và hệ thống thực phẩm.
Sinh lý cây trồng và di truyền trong bối cảnh biến đổi khí hậu là lĩnh vực nghiên cứu quan trọng Phương pháp tiếp cận phân tử và kỹ thuật di truyền sẽ giúp cải thiện hiểu biết về các cơ chế sinh lý liên quan đến sự phát triển của cây trồng Đồng thời, những tiến bộ này cũng hỗ trợ việc phát triển các kiểu gen có khả năng thích nghi tốt hơn với các yếu tố stress từ môi trường.
Quản lý chăn nuôi và thú y đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của chăn nuôi đối với khí hậu, bao gồm phát thải khí nhà kính (GHG) Đồng thời, ngành chăn nuôi cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ các sự kiện thời tiết cực đoan và các bệnh tật liên quan đến biến đổi khí hậu.
Quản lý nitơ: sản xuất nông nghiệp, giảm thiểu khí nhà kính và thích ứng.
Năng lượng và nhiên liệu sinh học đang được phát triển thông qua các phương pháp và công nghệ sản xuất tiên tiến nhằm giảm thiểu khí thải mà không ảnh hưởng đến sản xuất thực phẩm Các giải pháp này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo an ninh lương thực, tạo ra một tương lai bền vững cho ngành nông nghiệp và năng lượng.
Các vấn đề về cảnh quan và khu vực: sử dụng đất, dịch vụ hệ sinh thái và khả năng phục hồi khu vực.
1.3 Nhóm tác giả: Robert Zougmoré, Samuel Partey, Mathieu Ouédraogo, Bamidele Omitoyin, Timothy Thomas, Augustine Ayantunde, Polly Ericksen, Mohammed Said
& Abdulai Jalloh, đề tài:” Toward climate-smart agriculture in West Africa: a review of climate change impacts, adaptation strategies and policy developments for the livestock, fishery and crop production sectors”.
Phương pháp nghiên cứu: Thực nghiệm khoa học
Nghiên cứu này đánh giá tác động của biến đổi khí hậu hiện tại và trong tương lai đối với các ngành chăn nuôi, thủy sản và trồng trọt ở Tây Phi Đồng thời, nghiên cứu cũng đề xuất các sáng kiến thích ứng và chính sách phát triển nhằm thúc đẩy nông nghiệp thông minh ứng phó với khí hậu.
Thúc đẩy thực hành nông nghiệp thông minh khí hậu (CSA) là một cơ hội quan trọng để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời đảm bảo năng suất bền vững cho các hệ thống nông nghiệp.
CSA giúp nâng cao năng lực thích ứng cho nông dân, nhà cung cấp dịch vụ và tổ chức chính phủ, cho phép họ ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu dài hạn và quản lý các rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu ngày càng tăng.
Các diễn biến chính trị gần đây đã tạo ra triển vọng tích cực cho việc triển khai CSA (Nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu) trên quy mô lớn, nhằm nâng cao khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu và đảm bảo an ninh lương thực trong khu vực.
Liên minh châu Phi đã tích hợp CSA vào chương trình NEPAD về nông nghiệp và biến đổi khí hậu Đồng thời, trong khuôn khổ ECOWAP + 10, ECOWAS đang nỗ lực lồng ghép các yếu tố biến đổi khí hậu và CSA vào các kế hoạch và chính sách địa phương của các quốc gia thành viên.
Nhận xét, đánh giá chung về tình hình nghiên cứu nông nghiệp thông minh với khí hậu ở Việt Nam và trên thế giới Kiến nghị, đề xuất hướng phát triển nghiên cứu.21 1 Đánh giá về các nghiên cứu nông nghiệp thông minh với khí hậu trên thế giới và kiến nghị phát triển nghiên cứu
1 Đánh giá về các nghiên cứu nông nghiệp thông minh với khí hậu trên thế giới và kiến nghị phát triển nghiên cứu
1.1 Tác giả Mona Nagargade, Vishal Tyagi và Manoj Kumar Singh với đề tài:
“Climate Smart Agriculture: An Option for Changing Climatic Situation”. a) Điểm mạnh:
Bài viết này tổng hợp thông tin từ các tài liệu học thuật, cung cấp cái nhìn cập nhật về tác động của biến đổi khí hậu tại Tây Phi Nó phân tích các chiến lược thích ứng, chính sách và cơ chế thể chế mà các tiểu ngành nông nghiệp đã triển khai để đối phó với những thách thức liên quan đến biến đổi khí hậu.
Đối với từng tiểu ngành như cây trồng, thủy sản và chăn nuôi, bài viết đã phân tích tình trạng hiện tại, tác động của biến đổi khí hậu, cũng như các chiến lược giảm thiểu và thích ứng một cách cụ thể.
Gần đây, các sáng kiến chính sách tại khu vực Tây Phi đã được triển khai nhằm thúc đẩy phát triển và áp dụng nông nghiệp thông minh khí hậu (CSA), nhằm cải thiện khả năng phục hồi cho hệ thống canh tác và sinh kế của nông dân trước biến đổi khí hậu Mặc dù có nhiều chiến lược và chính sách được thực hiện từ cộng đồng đến cấp quốc gia, việc theo dõi và đánh giá hiệu quả của các sáng kiến CSA vẫn còn hạn chế Do đó, cần có các kiến nghị và đề xuất nhằm phát triển nội dung nghiên cứu để nâng cao hiệu quả và tính bền vững của các chính sách này.
- Phát triển hoặc củng cố các cơ chế thích ứng để đối phó với các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu phải là ưu tiên cao.
Thúc đẩy thực hành nông nghiệp thông minh khí hậu (CSA) là một cơ hội quan trọng nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời đảm bảo duy trì năng suất cho các hệ thống nông nghiệp.
CSA cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng năng lực thích ứng của nông dân, nhà cung cấp dịch vụ và các tổ chức chính, giúp họ ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu dài hạn và quản lý rủi ro liên quan đến sự biến đổi khí hậu gia tăng.
Những diễn biến chính trị gần đây đã tạo ra hy vọng cho việc áp dụng CSA quy mô lớn, nhằm nâng cao khả năng phục hồi trước biến đổi khí hậu và đảm bảo an ninh lương thực trong khu vực.
Liên minh châu Phi đã đưa CSA vào chương trình NEPAD nhằm đối phó với nông nghiệp và biến đổi khí hậu Trong khi đó, ECOWAS đang xây dựng ECOWAP + 10, một chính sách nông nghiệp chung mới cho khu vực, với mục tiêu tích hợp biến đổi khí hậu và CSA vào các kế hoạch và chính sách địa phương của các quốc gia thành viên.
Các chính phủ cần tăng cường đầu tư vào nông nghiệp quốc gia và thiết lập các cơ chế tài chính hiệu quả để thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi các phương pháp Nông nghiệp Thích ứng với Biến đổi Khí hậu (CSA).
- Hơn nữa, nghiên cứu để phát triển và phổ biến các công nghệ CSA phải được tăng cường trong khu vực.
1.2 Các tác giả Josette Lewis, Jessica Rudnick với đề tài: The Policy Enabling Environment for Climate Smart Agriculture Case Study of California. a) Điểm mạnh
- Bài viết này phân tích sự phát triển của môi trường chính sách CSA ở California.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ khám phá các thành phần của CSA tại California, tập trung vào những sáng kiến giảm thiểu và thích ứng Điều này được thực hiện với lý do rằng nhiều chính sách và đổi mới đã được phát triển nhằm tối ưu hóa năng suất.
(1) mô tả nông nghiệp và khí hậu California,
(2) trong Giảm thiểu Khí hậu: Chất xúc tác cho CSA, đề tài giải thích các hành động giảm thiểu khí hậu táo bạo của California
(3) quản lý nước bền vững
Nghiên cứu và phát triển công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và thực thi chính sách, ảnh hưởng đến nhiều bên liên quan, từ lợi ích nông nghiệp đến các tổ chức và nhà nghiên cứu môi trường Tuy nhiên, quá trình này cũng gặp phải một số hạn chế cần được xem xét kỹ lưỡng.
California là một ví dụ điển hình cho các vấn đề của ngành nông nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu Quy mô lớn và sự đa dạng của ngành nông nghiệp tiểu bang này đang phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng do tác động của biến đổi khí hậu.
Ngành nông nghiệp giữ vai trò thiết yếu trong việc cung cấp hàng hóa cho thị trường trong nước và toàn cầu, tuy nhiên, tỷ lệ đóng góp của nó vào tổng thể hoạt động kinh tế và phát thải khí nhà kính (GHG) của quốc gia vẫn còn tương đối nhỏ Do đó, cần có những kiến nghị và đề xuất nhằm phát triển nội dung nghiên cứu liên quan đến sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, nhằm tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và giảm thiểu tác động đến môi trường.
Để duy trì vị thế là một nhà lãnh đạo nông nghiệp toàn cầu, nông nghiệp California cần phải liên tục thích ứng với sự biến đổi của khí hậu, nguồn lực hiện có và thị trường toàn cầu đầy cạnh tranh.
Việc xem xét các sáng kiến CSA cần tích hợp với các yếu tố văn hóa và xã hội trong các bối cảnh khác nhau, nhằm xác định loại hình nông nghiệp, người tham gia và sản phẩm nông nghiệp Sự tích hợp này là rất quan trọng cho các sáng kiến CSA, giúp phát triển các giải pháp đáp ứng nhu cầu, mong muốn và khả năng của các cộng đồng phụ thuộc vào hệ thống nông nghiệp ở California.
2 Đánh giá về các nghiên cứu nông nghiệp thông minh với khí hậu ở Việt Nam và kiến nghị phát triển nghiên cứu
2.1 Đề tài: “Hướng dẫn về nông nghiệp thông minh với biến đổi khí hậu” - TS Trần Đại Nghĩa a) Điểm mạnh
- Chỉ ra kiến thức chung về biến đổi khí hậu và nông nghiệp thông minh tới biến đổi khí hậu, trong đó xác định được:
Biến đổi khí hậu đang đặt ra nhiều thách thức cho nông nghiệp, ảnh hưởng đến sản xuất và năng suất cây trồng Tại Việt Nam, những tác động này thể hiện rõ qua sự thay đổi khí hậu, làm gia tăng rủi ro thiên tai và ảnh hưởng đến an ninh lương thực Để ứng phó với biến đổi khí hậu, cần triển khai các giải pháp như áp dụng công nghệ canh tác bền vững, cải thiện quản lý nước và phát triển giống cây trồng chịu hạn, nhằm bảo đảm sự phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp.
+ Chỉ ra các mục tiêu mà nghiên cứu Nông nghiệp thông minh tới biến đổi khí hậu.
