Tổng quan về biến đổi khí hậu
Khái niệm
Thời tiết là trạng thái khí quyển tại một thời điểm và địa điểm cụ thể, được xác định bởi các yếu tố như nhiệt độ, áp suất, độ ẩm, tốc độ gió và lượng mưa.
Thời tiết là tổng hợp các điều kiện khí tượng được đặc trưng bởi các trị số thống kê như trung bình và xác suất các cực trị trong một khu vực địa lý Thời kỳ trung bình thường kéo dài vài thập kỷ Theo định nghĩa của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), thời tiết được hiểu là tổng hợp các điều kiện khí quyển tại một khu vực nhất định, được xác định bởi các thống kê dài hạn của các biến số khí tượng trong khu vực đó.
Biến đổi khí hậu (BĐKH) được định nghĩa trong Chương trình Mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH của Bộ Tài nguyên và Môi trường, xuất bản tháng 7/2008, là sự thay đổi trạng thái khí hậu so với mức trung bình trong thời gian dài, thường là vài thập kỷ hoặc hơn BĐKH có thể xảy ra do các quá trình tự nhiên, tác động bên ngoài hoặc do hoạt động của con người làm thay đổi thành phần khí quyển và việc sử dụng đất Ủy ban Liên chính phủ về BĐKH (IPCC) cũng đưa ra định nghĩa tương tự về hiện tượng này.
“Bất cứ sự biến đổi nào về khí hậu theo thời gian, do diễn biến tự nhiên hay là kết quả của hoạt động con người.”
Các định nghĩa về biến đổi khí hậu (BĐKH) đều thống nhất về thời gian, không gian diễn biến và tác nhân gây ra Trong nghiên cứu này, chúng tôi áp dụng định nghĩa của Bộ Tài Nguyên và Môi trường trong Chương trình mục tiêu quốc gia về Ứng phó với BĐKH.
Đặc điểm của biến đổi khí hậu
Quá trình diễn ra từ từ, khó bị phát hiện, không thể đảo ngược được
Biến đổi khí hậu diễn ra trên toàn cầu, ảnh hưởng đến mọi châu lục và tác động sâu sắc đến tất cả các lĩnh vực của sự sống, bao gồm động thực vật, đa dạng sinh học, cảnh quan và môi trường sống.
Cường độ ngày một tăng và hậu quả ngày càng nặng nề khó lường trước
Nguy cơ lớn nhất mà loài người phải đối mặt trong lịch sử phát triển của mình
Nguyên nhân của biến đổi khí hậu
Cường độ tia bức xạ mặt trời chiếu xuống trái đất thay đổi, dẫn đến sự biến động năng lượng và nhiệt độ bề mặt trái đất Trong khoảng 4.5 tỷ năm qua, cường độ sáng của Mặt trời đã tăng hơn 30% Tuy nhiên, sự thay đổi này không có ảnh hưởng đáng kể đến biến đổi khí hậu.
Khi núi lửa phun trào, nó thải ra một lượng lớn sulfur dioxide (SO2), hơi nước, bụi và tro vào khí quyển Sự phát thải này có thể gây ảnh hưởng đến khí hậu trong nhiều năm sau đó.
Các sol khí, là những hạt nhỏ được phun ra từ núi lửa, có khả năng phản chiếu bức xạ mặt trời trở lại không gian Nhờ vào đặc tính này, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm nhiệt độ bề mặt của trái đất.
3.1.3 Sự thay đổi lưu thông đại dương ngày nay
Các đại dương đóng vai trò quan trọng trong hệ thống khí hậu toàn cầu Dòng hải lưu vận chuyển một lượng lớn nhiệt, ảnh hưởng đến khí hậu Sự thay đổi trong lưu thông đại dương có thể tác động đến khí hậu thông qua việc chuyển CO2 vào khí quyển.
3.1.4 Thay đổi quỹ đạo quay của Trái Đất
Trái đất quay quanh Mặt trời với một quỹ đạo Trục quay có góc nghiêng 23.5 °
Thay đổi độ nghiêng của quỹ đạo quay trái đất có thể dẫn đến những thay đổi nhỏ
Tốc độ thay đổi khí hậu diễn ra rất chậm, có thể kéo dài hàng tỷ năm, do đó có thể khẳng định rằng nó không gây ảnh hưởng lớn đến biến đổi khí hậu hiện tại.
Các nguyên nhân tự nhiên gây ra biến đổi khí hậu chỉ đóng góp một phần nhỏ và có tính chu kỳ từ quá khứ đến hiện nay.
Sự phát triển kinh tế do hoạt động của con người, bao gồm xây dựng, kinh tế và khoa học, là một trong những nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu Hoạt động này đã thải ra ngày càng nhiều khí nhà kính vào khí quyển, dẫn đến hiện tượng tăng nhiệt độ toàn cầu.
3.2.1 Khí nhà kính và hiệu ứng nhà kính
Hiệu ứng nhà kính gây ra sự suy giảm tầng ozon, tầng này đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn tia cực tím từ mặt trời Khi tầng ozon bị tổn hại, các khu vực bị ảnh hưởng sẽ trải qua hiện tượng sa mạc hóa, dẫn đến việc không còn khả năng giảm nhiệt độ ban ngày Kết quả là, ban ngày trở nên rất nóng, trong khi ban đêm lại lạnh giá.
Khí CO2 là một chất khí không màu, và hiện nay, hoạt động của con người đang thải ra một lượng lớn CO2, dẫn đến sự gia tăng nồng độ khí này trong không khí Sự gia tăng CO2 được coi là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu, do khí CO2 có khả năng hấp thụ tốt các tia hồng ngoại Phần lớn năng lượng nhiệt thoát ra từ Trái đất dưới dạng tia hồng ngoại, do đó, nồng độ CO2 tăng cao sẽ làm tăng lượng nhiệt được hấp thụ, từ đó làm gia tăng nhiệt độ trung bình của Trái đất.
Là một khí quan trọng trong hiện tượng nhà kính Dù lượng khí được thải ra do con
Để giảm thiểu tác động của hiệu ứng nhà kính, việc xử lý khí NO2 trở thành ưu tiên hàng đầu Sử dụng phân bón cho cây trồng là một trong những nguyên nhân chính tạo ra lượng lớn khí NO2 Bên cạnh đó, NO2 cũng được hình thành như một sản phẩm phụ trong quá trình đốt cháy các chất hữu cơ.
Khí mê-tan, một chất khí dễ cháy, là thành phần chính trong khí tự nhiên và thường được hình thành qua quá trình phân hủy các tổ chức hữu cơ, vì vậy nó còn được gọi là “khí đầm lầy”.
Khí mê-tan, tương tự như CO2, có khả năng hấp thụ năng lượng từ tia hồng ngoại và giữ nhiệt cho Trái đất Mặc dù nồng độ khí mê-tan thấp hơn khí CO2, nhưng nó có khả năng hấp thụ và phát tán nhiệt mạnh gấp 20 lần so với CO2 Nhiều nhà khoa học cho rằng, sự gia tăng nồng độ khí mê-tan trong khí quyển, chủ yếu do lượng lớn khí mê-tan dưới đại dương được giải phóng, đã nhanh chóng làm tăng hiệu ứng nhà kính và dẫn đến các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt trong lịch sử Trái đất.
3.2.2 Một số hoạt động của con người
Quá trình công nghiệp hóa
Quá trình công nghiệp hóa đã cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của con người, mang lại sự no đủ hơn Tuy nhiên, nó cũng gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và hành tinh mà chúng ta đang sinh sống.
Quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đã dẫn đến sự ra đời của nhiều nhà máy xả khí thải và chất thải ra môi trường, cùng với khói bụi từ hàng tỷ phương tiện giao thông sử dụng nguyên liệu hóa thạch như xăng dầu Phần lớn các chất thải này là khí CO2, và khi nồng độ khí này trong bầu khí quyển quá cao, nó sẽ giữ lại nhiệt khi ánh nắng mặt trời chiếu vào, từ đó làm tăng nhiệt độ bề mặt trái đất.
Sự tàn phá rừng ngày càng gia tăng đã làm giảm số lượng cây xanh, dẫn đến việc không đủ khả năng quang hợp để tái tạo oxy và phân giải CO2, gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu Khi rừng bị phá hủy, ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp xuống đất, tạo ra những vùng khô cằn như hoang mạc Vào mùa mưa, thiếu rừng giữ nước dẫn đến lũ lụt, trong khi mùa khô lại thiếu nước, gây ra hạn hán nghiêm trọng.
Quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch
Thực trạng – hậu quả của biến đổi khí hậu
Tác động của biến đổi khí hậu
Các hiện tượng thời tiết cực đoan
Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng sự gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thiên tai là hệ quả trực tiếp của hiện tượng nóng lên toàn cầu do hiệu ứng nhà kính.
Bảng 1 Thống kê số lượng bão trong những năm qua
Từ tháng 3 đến tháng 11 năm 2018, khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương đã chứng kiến hơn 10 cơn bão nhiệt đới mạnh mẽ, trong đó có 3 siêu bão cuồng phong cấp 4 đến cấp 5 Siêu bão Maria đã quét qua Guam, Đài Loan và Okinawa, với sức gió lên đến 195-260 km/giờ, trước khi tan thành áp thấp nhiệt đới khi đổ bộ vào tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc vào ngày 11-7 Hơn một tháng sau, siêu bão Jebi, với sức gió đạt 200 km/giờ, đã trở thành siêu bão tàn phá mạnh nhất đổ bộ vào Nhật Bản kể từ năm 1993.
Vào ngày 15/9/2018, siêu bão Mangkhut, hay siêu bão Măng Cụt tại Việt Nam, đã tấn công các tỉnh miền Bắc đảo Luzon của Philippines với sức tàn phá mạnh mẽ, tương đương với cơn bão cấp cao nhất theo thang đo bão Đại Tây Dương Gió bão đạt tốc độ lên đến 285 km/giờ, gây thiệt hại nặng nề cho Hồng Kông và Ma Cao trong những ngày sau đó.
Trong thời điểm siêu bão Mangkhut hoạt động mạnh tại Tây Bắc Thái Bình Dương, Hoa Kỳ phải đối mặt với sự tàn phá nghiêm trọng từ siêu bão Florence, đổ bộ trực tiếp vào hai tiểu bang Bắc và Nam Carolina Siêu bão Florence là cơn bão cuồng phong thứ hai tấn công Hoa Kỳ sau cơn bão lịch sử Katrina vào năm 2005.
Vào năm 2005, siêu bão Florence đã đổ bộ vào Hoa Kỳ, chỉ chưa đầy một năm sau khi bão Maria tàn phá Puerto Rico và miền Nam Hoa Kỳ vào năm 2017 Cơn bão này ghi nhận vận tốc gió lên đến 210 km/giờ, đạt cấp 5 Đáng chú ý, trong cùng thời điểm đó, còn có 4 cơn bão khác đang hoạt động trên Đại Tây Dương.
Bà Messon-Delmotte cho biết, khi nhiệt độ nước và độ ẩm tăng cao, bão sẽ trở nên dữ dội hơn Hai yếu tố này gia tăng chủ yếu là do hiệu ứng nhà kính Cụ thể, mỗi khi nhiệt độ Trái đất tăng thêm 1°C, độ ẩm trên đại dương cũng tăng theo.
Biến đổi khí hậu không trực tiếp gây ra bão, nhưng nó làm tăng cường độ và tác động của bão, theo ông Anders Levermann từ Viện Potsdam về Nghiên cứu Tác động Khí hậu.
Hạn hán, cháy rừng bùng phát
Theo báo cáo của Hội đồng Khí hậu Úc vào ngày 14/11/2018, nước Úc đang đối mặt với nguy cơ khủng hoảng nguồn nước và gia tăng tần suất các điều kiện thời tiết khắc nghiệt Nếu tình trạng nóng lên toàn cầu không được cải thiện, ngành nông nghiệp sẽ chịu tổn thất nghiêm trọng.
Bờ biển Đông Úc đang đối mặt với đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 50 năm qua, với 100% diện tích bang New South Wales trong tình trạng khô hạn Lưu lượng nước vào hồ Murray-Darling, nơi sản xuất hơn một phần ba lương thực của Úc, đã giảm tới 41% kể từ giữa thập niên 90, trong khi hệ thống nước ở Tây Úc cũng giảm khoảng 50%.
Biến đổi khí hậu đang gây ra những tác hại nghiêm trọng, đặc biệt là ở Ấn Độ, Pakistan và châu Phi, nơi mà tình trạng hạn hán và thiếu nước sinh hoạt đang trở thành vấn đề thường xuyên Những đợt nắng nóng kéo dài không chỉ làm gia tăng nguy cơ hỏa hoạn và cháy rừng mà còn ảnh hưởng đến nguồn lương thực Theo ước tính, tần suất các đợt nắng nóng trên toàn cầu hiện nay đã tăng gấp bốn lần so với trước đây.
Nếu biến đổi khí hậu tiếp tục diễn ra như hiện tại, tần suất các hiện tượng liên quan có thể tăng gấp 100 lần trong vòng 40 năm tới.
Mất cân bằng sinh thái và suy giảm đa dạng sinh học
Biến đổi khí hậu đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng, buộc nhiều loài động vật và thực vật phải tìm cách thích nghi Nhiều loài đã di cư đến những khu vực mới, trong khi một số khác đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao hơn nếu nhiệt độ trung bình toàn cầu tiếp tục gia tăng.
Biến đổi khí hậu đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với hệ sinh thái tự nhiên và làm giảm sự đa dạng sinh học Nhiệt độ toàn cầu gia tăng dẫn đến sự biến mất của nhiều loài động thực vật, đồng thời khiến một số loài rơi vào tình trạng nguy cơ tuyệt chủng do thiếu môi trường sống thích hợp.
Theo các nghiên cứu, nếu nhiệt độ Trái đất tăng từ 1,1 đến 6,6 độ C, khoảng 50% các loài sinh vật sẽ phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.
Hiện nay, một số loài động vật buộc phải di cư do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu Chẳng hạn, loài cáo đỏ, trước đây sinh sống thuận lợi ở Bắc Mỹ, giờ đây đã di chuyển lên vùng Bắc Cực vì nhiệt độ và môi trường ở đó trở nên phù hợp hơn.
Giải pháp chống biến đổi khí hậu
Chính phủ
Việc xây dựng chính sách, kế hoạch và chiến lược cụ thể để thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) là vô cùng cần thiết cho các quốc gia hiện nay Cần có các chính sách đặc biệt nhằm tăng cường khả năng thích ứng cho những nhóm dân cư dễ bị tổn thương, như những người sống ở khu vực thường xuyên chịu tác động lớn gây mất mùa, nghèo đói và thiếu lương thực Các chương trình bảo hiểm an sinh xã hội, việc làm, trợ cấp tiền mặt và bảo hiểm cần được triển khai hiệu quả Để thực thi các chính sách này, cần có sự cải tiến liên tục và điều phối kịp thời với BĐKH Chính phủ cần mở rộng các chiến lược này trên nhiều lĩnh vực, bao gồm xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và quản lý chất thải, năng lượng.
Để giảm thiểu tổn thương do biến đổi khí hậu, chính phủ cần xây dựng chính sách đánh giá các lĩnh vực kinh tế - xã hội như nông nghiệp, công nghiệp, thủy sản, du lịch và giao thông Đồng thời, cần xem xét các tài nguyên thiên nhiên như nước, khoáng sản và đất ngập nước, cũng như các chiến lược giảm thiểu thiệt hại liên quan đến biến đổi khí hậu như hạn hán và băng tan Việc viện trợ cho ứng phó với biến đổi khí hậu, cùng với đầu tư vào khả năng chống chịu thiên tai, là cần thiết để bảo vệ cơ sở hạ tầng và cộng đồng trước các nguy cơ khí hậu khắc nghiệt và mực nước biển dâng.
Cần sửa đổi và hoàn thiện Luật Thuế Bảo vệ môi trường để nâng cao hiệu quả áp dụng Việc mở rộng đối tượng chịu thuế là cần thiết nhằm bao quát tất cả các sản phẩm và hàng hóa có tác động tiêu cực đến môi trường, bao gồm phân bón hóa học, chất tẩy rửa và chất kích thích tăng trưởng.
Để đối phó với tình trạng cung ứng năng lượng hạn chế và tình trạng thất thoát, lãng phí năng lượng, cần thiết phải có các chính sách khuyến khích doanh nghiệp và người dân sử dụng năng lượng tiết kiệm Việc này không chỉ góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu mà còn thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng hóa thạch và điện Sử dụng tiết kiệm năng lượng trở thành vấn đề quan trọng và cấp bách trong bối cảnh hiện nay.
Đầu tư ngân sách vào phát triển năng lượng mới là cần thiết, bao gồm việc phát triển hợp lý nguồn năng lượng hạt nhân, năng lượng thủy điện và năng lượng tái tạo Những phương án này sẽ góp phần tích cực trong việc giảm thiểu khí nhà kính, hướng tới một môi trường bền vững hơn.
Để giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH), cần nâng cao năng lực quản lý và tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục Việc này không chỉ giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về BĐKH mà còn thúc đẩy hợp tác quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu liên quan đến BĐKH.
Để giảm phát thải khí nhà kính, cần xây dựng cơ chế quản lý chất thải nghiêm ngặt và quy định các hình phạt đối với hành vi vi phạm Tăng cường hiệu quả quản lý chất thải là một trong những giải pháp quan trọng để bảo vệ môi trường.
Bảo vệ và phát triển rừng là yếu tố quan trọng trong việc giảm nhẹ biến đổi khí hậu, đồng thời nghiêm cấm chặt phá và đốt rừng bừa bãi để tăng cường khả năng hấp thụ khí nhà kính Cần đẩy nhanh tiến độ các dự án trồng rừng và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào trồng rừng kinh tế Ngoài ra, việc bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển các hệ sinh thái, giống loài có sức chống chịu tốt với biến đổi khí hậu cũng cần được chú trọng, nhằm bảo vệ nguồn gen và các loài có nguy cơ tuyệt chủng do tác động của biến đổi khí hậu.
Tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế là cách hiệu quả để nâng cao vị thế quốc gia trong các vấn đề biến đổi khí hậu Điều này bao gồm việc tăng cường hợp tác với các quốc gia và tổ chức quốc tế trong việc thực hiện Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, cũng như các điều ước quốc tế liên quan Đồng thời, cần chủ động và sáng tạo trong việc xây dựng các thỏa thuận và hiệp định đa phương, song phương nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu.
Nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, đang triển khai các kế hoạch và tiến trình cụ thể nhằm đạt được những mục tiêu quan trọng.
Thế giới và Công ước Paris về biến đổi khí hậu
Vào ngày 12/12/2015, 195 quốc gia đã đồng thuận về thỏa thuận khí hậu tại COP21 ở Paris, đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong nỗ lực ngăn chặn nóng lên toàn cầu Thỏa thuận nhấn mạnh mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính sớm nhất có thể và cam kết hạ thấp mức phát thải trong nửa sau của thế kỷ này Đồng thời, thỏa thuận đặt ra mục tiêu giữ nhiệt độ toàn cầu không tăng quá 2 độ C, với nỗ lực hạn chế mức tăng ở mức 1,5 độ C Đến năm 2020, các nước phát triển cam kết cung cấp 100 tỷ USD mỗi năm cho các nước đang phát triển và duy trì hỗ trợ trong tương lai.
Động lực thực thi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu đang có dấu hiệu suy yếu, đặc biệt khi Mỹ, quốc gia dẫn đầu trong nhiều lĩnh vực và đứng thứ hai thế giới về phát thải khí nhà kính, đã ngừng tham gia hiệp định này do lo ngại về việc mất công ăn việc làm cho người dân Bên cạnh đó, Australia, một trong những quốc gia có mức phát thải cao nhất theo đầu người, cũng đã tuyên bố loại bỏ cam kết giảm khí thải khỏi dự thảo "Đảm bảo năng lượng quốc gia".
Tại hội nghị "Một hành tinh" lần thứ hai vào ngày 26/09/2018, Tổng Thư ký LHQ Guterres nhấn mạnh rằng sự thiếu vắng lãnh đạo cứng rắn trong các quyết định về tăng trưởng carbon thấp và chống biến đổi khí hậu đang làm tình hình trở nên nghiêm trọng hơn Ông khẳng định rằng chỉ có sự lãnh đạo mạnh mẽ mới giúp các quốc gia đạt được các mục tiêu trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
Đến nay, 180 quốc gia đã ký kết Hiệp định Paris và thực hiện cắt giảm 1/3 lượng khí thải carbon dioxide (CO2) cần thiết để hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 độ C vào năm 2020.
Bên cạnh đó, việc xây dựng ngân sách trị giá 100 tỷ USD hằng năm (tới năm
Năm 2020, quỹ hỗ trợ các quốc gia đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu trở nên "xa vời" do sự đóng góp hạn chế từ các nước phát triển.
10 tỷ USD, trong đó có 1 tỷ USD của Mỹ - tức là chỉ bằng 1/3 cam kết mà cựu Tổng thống Barack Obama đưa ra theo Hiệp định Paris.
Doanh nghiệp
Các doanh nghiệp cần giảm thiểu việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than đá và dầu mỏ, vì chúng là nguyên nhân chính gây ra hiệu ứng nhà kính Thay vào đó, họ nên tìm kiếm và ứng dụng các nguồn năng lượng tái tạo thân thiện với môi trường như năng lượng gió, mặt trời, thủy triều và địa nhiệt Bên cạnh đó, việc sử dụng hiệu quả và tiết kiệm các nguồn năng lượng như điện, xăng dầu, than củi, cũng như bảo vệ tài nguyên nước ngọt, rừng, tài nguyên sinh học và khoáng sản trong quá trình sản xuất là rất cần thiết.
Đầu tư vào công nghệ sạch và nghiên cứu các thành tựu khoa học là cần thiết để áp dụng công nghệ sản xuất sạch hơn Các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất cần triển khai mô hình công nghệ này trong toàn bộ vòng đời quy trình sản xuất, từ việc lựa chọn nguyên liệu đầu vào cho đến giai đoạn tiêu thụ và sử dụng sản phẩm.
Doanh nghiệp cần nghiêm túc thực hiện quy trình xử lý chất thải và giảm thải theo quy định của Nhà nước, đồng thời tìm hiểu và nhận diện đầy đủ các rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu để hạn chế gián đoạn hoạt động sản xuất Việc lập kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng là thiết yếu, nhằm thích ứng và giảm thiểu tác động của những yếu tố này trong ngành nghề và khu vực sản xuất của doanh nghiệp Điều này sẽ tạo nền tảng quan trọng cho sự hợp tác giữa khối tư nhân và các cơ quan quản lý Nhà nước, giúp các khu công nghiệp và doanh nghiệp chủ động xây dựng và thực hiện các kế hoạch phòng ngừa rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu.
Vào đầu năm 2018, Apple đã công bố rằng tất cả hoạt động kinh doanh của họ hiện được cung cấp 100% năng lượng tái tạo Công ty cho biết các cơ sở toàn cầu của họ, bao gồm trung tâm dữ liệu, cửa hàng bán lẻ và văn phòng, đã hoàn toàn sử dụng năng lượng tái tạo Động thái này là một phần trong kế hoạch từ năm 2015 của Apple nhằm thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tái tạo ở tất cả các cơ sở, với sự bổ sung của 43 quốc gia, trong đó có Mỹ, Trung Quốc, Anh và Ấn Độ.
Tương tự vậy, ba thành viên khác thành viên này của nhóm Big Five bao gồm:
Google, Facebook và Microsoft đều cam kết sử dụng nguồn năng lượng tái tạo 100%
Facebook đã công bố kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính 75% và sử dụng 100% năng lượng tái tạo vào cuối năm 2020, nhằm cam kết chống lại biến đổi khí hậu Trong tuyên bố ngày 28/8/2018, công ty đã đạt được mục tiêu cắt giảm lượng khí thải từ các hoạt động của mình xuống 75% và hướng tới việc vận hành hoàn toàn bằng năng lượng tái tạo.
Năm 2020, Facebook tiếp tục cam kết chống biến đổi khí hậu bằng cách ký hợp đồng với hơn 3 gigawatt năng lượng mặt trời và gió từ năm 2013 Các dự án năng lượng này được xây dựng gần các trung tâm dữ liệu của công ty tại Oregon, Virginia, New Mexico và Thụy Điển Facebook đã hoàn thành mục tiêu hỗ trợ 50% hoạt động của cơ sở vật chất bằng năng lượng tái tạo vào đầu năm 2018, và con số này đã tăng lên 51% vào năm ngoái Nhiều công ty công nghệ khác như Sony và Samsung cũng đang nỗ lực hoạt động "xanh".
Amazon vừa công bố cam kết đầu tư 10 triệu USD vào quỹ Closed Loop Fund nhằm cải thiện các chương trình tái chế đô thị tại Mỹ Khoản đầu tư này sẽ được sử dụng để xây dựng các cơ sở tái chế địa phương, giúp tăng cường lượng vật liệu tái chế cho khách hàng và cộng đồng Bên cạnh đó, Amazon cũng triển khai dự án năng lượng mặt trời tại Anh, lắp đặt các tấm pin mặt trời với tổng công suất khoảng 20MW trong vòng 18 tháng Sáng kiến này sẽ cung cấp điện cho khoảng 4.500 ngôi nhà và giảm khoảng 6.000 tấn khí thải carbon mỗi năm.
Từ đầu năm đến nay, số lượng dự án đầu tư vào lĩnh vực điện mặt trời tại Việt Nam đã tăng đáng kể Tại Bình Thuận, tính đến tháng 7 năm 2018, đã ghi nhận nhiều dự án đăng ký đầu tư mới trong lĩnh vực này.
83 dự án điện mặt trời được đăng ký với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 126000 tỉ đồng
Tại hội nghị xúc tiến đầu tư gần đây, UBND tỉnh Bình Thuận đã tiếp nhận cam kết đầu tư từ hơn 30 doanh nghiệp trong và ngoài nước, tập trung vào các lĩnh vực tiềm năng như năng lượng sạch, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao Tổng vốn đăng ký ban đầu ước tính đạt hơn 126.000 tỷ đồng.
Dự án nhà máy điện mặt trời của Tập đoàn Điện lực Việt Nam với tổng vốn đầu tư 5.600 tỷ đồng và dự án nhà máy điện khí Sơn Mỹ 1 của liên doanh Pháp-Nhật Bản với tổng vốn đầu tư 49.500 tỷ đồng (tương đương 2,2 tỷ USD) là những dự án nổi bật trong lĩnh vực năng lượng tại Việt Nam.
Các nhà đầu tư nội như Kosy và TTC đang tích cực đầu tư vào lĩnh vực năng lượng mới Tập đoàn Kosy sẽ sớm khởi công nhiều dự án thủy điện, điện mặt trời và điện gió Đặc biệt, trong tháng này, Kosy sẽ khởi công Nhà máy Thủy điện Nậm Pạc tại Lai Châu với tổng mức đầu tư 1.100 tỷ đồng và công suất 34 MW, dự kiến sẽ phát điện và hòa vào mạng lưới điện quốc gia sau 2,5 năm.
Tập đoàn TTC và Công ty cổ phần Điện Gia Lai (GEC) vừa khánh thành Nhà máy Điện mặt trời TTC Phong Điền tại Huế, đánh dấu sự ra đời của nhà máy điện mặt trời đầu tiên tại Việt Nam Với công suất 35 MW và tổng mức đầu tư gần 1.000 tỷ đồng, dự án sử dụng 145.560 tấm pin năng lượng mặt trời hiện đại, dự kiến sản xuất khoảng 60 triệu kWh điện mỗi năm.
Tập đoàn TTC đang triển khai 6 nhà máy năng lượng mặt trời và dự kiến sẽ hoàn thành trước tháng 6/2019 Theo kế hoạch chiến lược đến năm 2020, TTC sẽ nâng tổng công suất lên khoảng 1.000 MW tại các tỉnh, thành phố có tiềm năng phát triển điện mặt trời Để thực hiện mục tiêu này, TTC sẽ đầu tư 22.000 tỷ đồng để xây dựng và vận hành 20 nhà máy điện mặt trời tại Việt Nam, với mục tiêu trở thành tổ chức tư nhân hàng đầu về năng lượng sạch tại quốc gia này.
Cá nhân
Biện pháp ngăn chặn biến đối khí hậu: 3R: Reduce - Reuse - Recycle Chúng có nghĩa tiếng Việt là Tiết giảm – Tái sử dụng –Tái chế nên còn được gọi là 3T.
Giảm thiểu khí thải, chất thải gây ô nhiễm môi trường; sử dụng tiết kiệm và hiệu quả các nguồn tài nguyên, năng lượng; giảm lượng tiêu dùng …
3.1.1 “Xanh hóa” cách di chuyển
Thay vì lựa chọn xe máy hay ô tô, hãy ưu tiên sử dụng xe điện và xe đạp - những phương tiện thân thiện với môi trường Đối với những chuyến đi xa, việc sử dụng phương tiện công cộng như xe buýt và sắp tới là tàu điện trên cao sẽ là giải pháp hợp lý và bền vững hơn.
Sử dụng xăng sinh học E5 và dầu sinh học thay cho xăng thông thường giúp giảm thiểu khí thải, mang lại lợi ích cho môi trường Các loại nhiên liệu này đã được chứng minh có hiệu suất tốt hơn, đồng thời thân thiện với động cơ, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng không khí.
Bảo dưỡng xe định kỳ không chỉ giúp tối ưu hóa mức tiêu thụ nhiên liệu mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Nếu bị tắc đường ở nhà xe, hãy tắt máy và dắt bộ.
Dừng đèn đỏ trên 25 giây ( tiết kiệm nhiên liệu) và khởi động lại máy khi còn 5 giây đèn đỏ (tránh ùn tắc giao thông)
Ngưng sử dụng bóng đèn dây tóc, mà thay bằng bóng đèn led hoặc compact huỳnh quang - những loại bóng tiết kiệm năng lượng sử dụng lên tới 80%.
Tắt khi không sử dụng:Khi không có nhu cầu sử dụng thì cần tắt các thiết bị điện trong nhà
Khi giặt đồ, giặt bằng nước lạnh
Sử dụng sản phẩm có nhãn tiết kiệm điện
Sử dụng làn hay túi vải để đi chợ thay cho túi nlon để nhằm giảm lượng rác thải phát sinh từ túi nilon
Giảm lượng sản phẩm tiêu dùng, sinh hoạt ăn uống một cách khoa học hơn
Tái sử dụng sản phẩm hoặc các bộ phận của sản phẩm cho cùng một mục đích hoặc mục đích khác là cách hiệu quả để giảm thiểu lãng phí Việc hạn chế sử dụng các sản phẩm không thể tái sử dụng giúp bảo vệ môi trường và tiết kiệm tài nguyên.
3.2.1 Ngưng sử dụng đồ “ chỉ dùng một lần”
Hạn chế đồ dùng nhà bếp loại sử dụng 1 lần như muỗng, đũa, ly nhựa Thậm chí chúng còn có hại cho sức khỏe.
Hộp nhựa và hộp đựng đồ ăn là giải pháp hiệu quả để mang bữa trưa đến trường hoặc công ty, đồng thời giảm thiểu lượng rác thải.
3.2.2 Sử dụng tối ưu những thứ bạn có
Sử dụng giấy ở cả hai mặt
Dùng giấy gói hàng để làm bao tập sách thay vì mua bao tập sách mới.
3.2.3 Đừng coi một thứ là “ rác” chỉ vì nó đã cũ
Hộp đựng cà phê, hộp đựng giày, chai lọ và nhiều loại hộp khác sau khi sử dụng có thể trở thành nguyên liệu sáng tạo để làm các vật trang trí và hộp đựng đồ độc đáo.
Đừng vứt bỏ quần áo, đồ chơi, nội thất và các vật dụng không sử dụng, vì chúng có thể hữu ích cho người khác Hãy cân nhắc mang chúng đến các tổ chức từ thiện, tặng cho bạn bè hoặc bán lại để giúp đỡ cộng đồng.
Phân loại rác thành giấy, đồ nhựa, kim loại và các loại rác thông thường khác trước khi thải ra ngoài môi trường
Rác thải được phân loại thành bốn loại chính: rác hữu cơ, giấy, nhựa và kim loại Những loại rác này có thể được giao cho người thu gom rác thông thường, và một số trong số đó sẽ được tái chế.
Sử dụng các đồ dùng đã được tái chế: túi giấy tái chế, thiệp, giấy vệ sinh
Sử dụng rác thải hữu cơ để tạo ra khí sinh học là một giải pháp hiệu quả, trong đó rác hữu cơ được đưa vào hầm biogas, nơi vi khuẩn yếm khí phân hủy và sản xuất khí gas sinh học Khí này có thể được sử dụng cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như nấu ăn hoặc chuyển đổi thành điện năng cho các thiết bị gia đình Phương pháp này rất phổ biến ở vùng nông thôn với lượng rác thải nông nghiệp lớn, trong khi tại các thành phố, hộ gia đình và nhà hàng có thể áp dụng hầm biogas nhỏ gọn hơn để phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Sử dụng chất thải hữu cơ làm phân bón là một phương pháp hiệu quả để cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng Các chất thải hữu cơ cần được phân loại thành chất thải xanh, cung cấp nitơ, và chất thải nâu, cung cấp carbon Sau khi trộn lẫn và có thể thêm men phân như phân trù quế hoặc men vi sinh trichoderma để ngăn ngừa bệnh, hỗn hợp này sẽ được ủ trong một thời gian Kết quả là các chất thải sẽ chuyển hóa thành dạng bột hoặc sợi, sẵn sàng sử dụng làm phân bón cho cây trồng.
Để đối phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, chúng ta cần nghiên cứu các chính sách và kế hoạch ứng phó của Việt Nam cũng như của từng địa phương Bên cạnh đó, việc cập nhật những tiến bộ khoa học mới nhất trong lĩnh vực này thông qua các phương tiện thông tin đại chúng cũng rất quan trọng.
Thông tin về biến đổi khí hậu và công tác ứng phó với nó là rất quan trọng, giúp chúng ta có những hiểu biết cơ bản cần thiết Việc nắm vững những thông tin này không chỉ nâng cao nhận thức cá nhân mà còn là cơ sở thuyết phục người khác tham gia vào các hành động ứng phó hiệu quả hơn.
