Nội Dung
Biểu Hiện Của Biến Đổi Khí Hậu và Thiên tai ở Thành Phố Hồ Chí Minh
Biến đổi khí hậu đang diễn ra với những biểu hiện rõ rệt như nhiệt độ bề mặt trái đất tăng cao, mưa bão bất thường, hạn hán cực đoan và mực nước biển dâng cao Những hiện tượng này dẫn đến nhiều vùng bị ngập lụt và nước mặn xâm nhập vào nội địa Hậu quả của biến đổi khí hậu là những thảm họa khó lường mà nhân loại phải đối mặt.
Theo nghiên cứu của Ủy ban Liên Quốc gia về biến đổi khí hậu (IPCC) và các quan trắc số liệu thực đo về nhiệt độ, lượng mưa, triều cường và mực nước tại thành phố Hồ Chí Minh cùng các vùng lân cận, có thể nhận thấy rõ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tại khu vực này.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com
GVHD:GSTSKH Lê Huy Bá SVTH:Huỳnh Thị Ngọc Hiền
TP.Hồ Chí Minh trong những năm qua đã có những biểu hiện rõ nét về biến đổi khí hậu và thiên tai bất thường
Theo các báo cáo của IPCC và nhiều trung tâm nghiên cứu uy tín toàn cầu, nhiệt độ trung bình bề mặt trái đất đã tăng gần 1°C trong 80 năm qua (từ 1920 đến 2005), với tốc độ tăng nhanh chóng trong 25 năm gần đây (từ 1980 đến 2005).
Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng biến đổi khí hậu, theo sự đồng thuận của hầu hết các nhà khoa học, là sự gia tăng hàm lượng khí CO2 và các khí thải gây hiệu ứng nhà kính do hoạt động của con người Điều này đã được chứng minh qua các số liệu trong nhiều thế kỷ, đặc biệt là trong vài thập kỷ gần đây.
Do nhu cầu phát triển kinh tế, lượng khí thải nhà kính ngày càng gia tăng, dẫn đến sự ấm lên của nhiệt độ bề mặt trái đất.
Hình 2: Mối quan hệ giữa nhiệt độ bề mặt trái đất và hàm lượng khí thải nhà kính
LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com
GVHD:GSTSKH Lê Huy Bá SVTH:Huỳnh Thị Ngọc Hiền
Trang 10 miền Phân tích tài liệu thực đo nhiệt độ, từ năm 1980 đến năm
Từ năm 2007 tại trạm Biên Hòa, gần thành phố Hồ Chí Minh, nhiệt độ trung bình năm đã tăng 0.8°C trong suốt 27 năm qua Sự gia tăng nhiệt độ này trở nên rõ rệt nhất từ năm 1992 đến nay.
Nhiệt độ trái đất gia tăng không chỉ dẫn đến lũ lụt, hạn hán và bão tố mà còn trực tiếp gây ra nhiều loại bệnh tật và dịch bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.
1.2 Mưa thay đổi bất thường
Theo Tổ chức Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), sự nóng lên toàn cầu đã làm cho lượng mưa trở nên thất thường Ở những vùng có lượng mưa nhiều, cường độ và lượng mưa gia tăng, trong khi các khu vực hạn hán trở nên khô hơn Tần suất và cường độ hiện tượng El Nino cũng tăng đáng kể, gây ra lũ lụt và hạn hán ở các khu vực nhiệt đới và á nhiệt đới Xu hướng biến đổi lượng mưa không đồng nhất giữa các khu vực và thời gian, mặc dù tổng lượng mưa hàng năm không tăng nhưng cường độ và thời gian mưa từng cơn lại gia tăng.
Hình 3: Nhiệt độ trung bình năm trạm Biên Hòa [2]
LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com
GVHD:GSTSKH Lê Huy Bá SVTH:Huỳnh Thị Ngọc Hiền
Trang 11 đang có xu hướng tăng lên rõ rệt [3].Bên cạnh đó, những cơn mưa lớn ngày một dày đặc hơn với vũ lượng trung bình năm sau cao hơn năm trước khoảng 0,8mm Năm nào cũng có những cơn mưa với vũ lượng 100mm Riêng những cơn mưa có vũ lượng hơn
100mm, nếu như trước đây cứ 5 năm mới xuất hiện thì nay chỉ 3 năm đã xảy ra
Theo tài liệu thực đo tại trạm đo mưa Tân Sơn Nhất từ năm
Từ năm 1907 đến nay, tổng lượng mưa hàng năm tại khu vực này đã có xu hướng giảm dần cho đến năm 1960, sau đó tăng nhẹ trong những năm gần đây Từ năm 1960 đến nay, tổng lượng mưa hàng năm đã tăng khoảng 110 mm, tương đương với mức tăng trung bình 2 mm mỗi năm Đặc biệt, từ năm 1970 đến năm 2007, tổng lượng mưa trong một ngày lớn nhất đã có xu hướng tăng rõ rệt, đạt 92 mm.
Hình 4: Tổng lượng mưa năm trạm Tân Sơn Nhất
Hình 5: Tổng lượng mưa 1 ngày max trạm Tân Sơn Nhất [2]
LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com
GVHD:GSTSKH Lê Huy Bá SVTH:Huỳnh Thị Ngọc Hiền
Hậu quả của biến đổi khi hậu dẫn tới tình trạng mưa cực đoan
Mặc dù tổng lượng mưa hàng năm không tăng, nhưng cường độ mưa lại gia tăng và thời gian mưa trở nên tập trung hơn, dẫn đến tình trạng hạn hán nghiêm trọng hơn và thành phố thường xuyên bị ngập lụt, gây ra nhiều nguy hiểm.
Trong trường hợp xảy ra mưa cực đoan, việc vỡ đập hồ chứa tại một bậc thang thủy điện phía thượng nguồn có thể gây ra hiệu ứng dây chuyền, dẫn đến nguy cơ thành phố Hồ Chí Minh bị tàn phá nghiêm trọng khi hàng tỷ mét khối nước từ độ cao 100 m đổ xuống.
Hình 6: Các bậc thang thủy điện trên hệ thống sông Đồng Nai-Sài Gòn
Hệ quả tất yếu của tình trạng bề mặt Trái đất nóng lên là băng tan hai đầu địa cực và trên đỉnh những dãy núi cao,
Hình 8: Mực nước lớn nhất năm trạm
LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com
GVHD:GSTSKH Lê Huy Bá SVTH:Huỳnh Thị Ngọc Hiền
Trang 13 thể tích nước biển giản nở do nhiệt là mực nước biển dâng cao, và như vậy nhiều hòn đảo, nhiều vùng đồng bằng có cao trình thấp ven biển bị chìm ngập Các số liệu quan trắc mực nước biển ở nhiều nơi trên thế giới cho thấy trong vòng 50-100 năm qua mực nước biển mỗi năm tăng thêm 1,8 mm Nhưng trong vòng 12 năm gần đây, các số liệu đo đạc của vệ tinh NASA cho thấy xu thế biển dâng đang gia tăng rất nhanh, với tốc độ trung bình khoảng 3 mm/năm Theo báo cáo của IPCC, đến cuối thế kỷ XXI, nhiệt độ bề mặt Trái đất sẽ tăng thêm từ 1,4 đến 4°C, mực nước biển sẽ dâng thêm khoảng 28-43 cm Cũng theo tổ chức này, mực nước biển dâng trong tương lai còn phụ thuộc vào cách ứng xử của con người đối với thiên nhiên đối với mức độ xả thải khí nhà kính [3] Ở nước ta theo tài liệu thực đo mực nước biển tại Vũng Tàu từ năm 1980 tới nay cho thấy, mực nước biển lớn nhất năm đang có xu hướng tăng cao trong những năm gần đây
Tương quan mực nước đỉnh triều thể hiện ở hình 8 chỉ rõ, mực nước biển tại Vũng Tàu tăng từ 0,2-0,6 cm mỗi năm
Dựa vào xu thế biến động mực nước triều được thể hiện trong biểu đồ 8, dự báo sơ bộ cho thấy mực nước trung bình đỉnh triều lớn nhất trong năm 2107 sẽ dao động từ 142-186 cm, tức là tăng từ 6-50 cm so với mức hiện tại.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com
GVHD:GSTSKH Lê Huy Bá SVTH:Huỳnh Thị Ngọc Hiền
Mực nước triều tăng cao đang là yếu tố chính dẫn đến sự gia tăng mực nước tại thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là tại Phú An Trong những năm gần đây, mực nước đỉnh triều tại Phú An đã tăng đột biến, với mức tăng khoảng 0,3-0,8 cm mỗi năm Điều này cho thấy mực nước tại đây đang tăng nhanh hơn so với mực nước triều tại các trạm khác.