MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tiến sỹ Steuart Henderson Britt đã từng viết “Làm kinh doanh mà không quảng cáo thì chẳng khác nào nháy mặt với một cô gái trong bóng tối. Bạn biết bạn đang làm gì nhưng chẳng ai khác biết cả”. Không thể phủ nhận quảng cáo vẫn luôn tồn tại trong từng ngóc ngách cuộc sống của con người và đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình sản xuất, kinh doanh cũng như tiêu thụ sản phẩm và định hướng cho người tiêu dùng. Dù muốn hay không thì hàng ngày bạn đều vô tình gặp phải các thông tin quảng cáo trên TV, trên báo, trên mạng internet và thậm chí ngay trên đường bạn đi…. Trải qua quá trình hình thành và phát triển, quảng cáo ngày càng khẳng định được vai trò, sự cần thiết và tầm quan trọng của mình trong thời kỳ phát triển kinh tế hàng hoá, hội nhập quốc tế và đẩy mạnh công cuộc CNH, HĐH đất nước. Như đã đề cập ở trên, quảng cáo đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế xã hội. Khi sản phẩm được tiêu thụ nhiều, nhà sản xuất càng tăng nhanh số lượng hàng hoá, dịch vụ, của cải cho xã hội, vì vậy quảng cáo không chỉ thôi thúc, kích thích sự tiệu thụ những sản phẩm mới của người tiêu dùng mà còn giúp tạo việc làm, thu nhập cho hàng trăm nghìn ngành trong xã hội, bao gồm người sáng tạo, nhà thiết kế, diễn viên, nhiếp ảnh gia, quay phim, biên kịch, … Ngày nay, quảng cáo không chỉ đơn thuần là giới thiệu sản phẩm. Nó đòi hỏi bộ phận sáng tạo thiết kế một thông điệp có giá trị cho khách hàng, vì vậy, các quảng cáo hàm chứa những giá trị văn hoá truyền thống đan xen hiện đại để tạo nên tác động kích thích hành vi tiêu dùng, làm cầu nối giữa sản xuất với tiêu thụ hàng hoá, dịch vụ trong nền kinh tế. Với vai trò như một sản phẩm mang tính văn hoá, quảng cáo góp phần giữ gìn và phát huy các giá trị về bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc trong sự phát triển xã hội. Bên cạnh những hiệu quả nhất định, đóng góp vào sự phát triển chung của các doanh nghiệp, người tiêu dùng cũng như nền kinh tế - xã hội, hoạt động quảng cáo ngoài trời ở thành phố Hà Nội nói riêng cũng như trên địa bàn cả nước nói chung đã tồn tại không ít sai phạm, bất cập, hạn chế, lộn xộn, tùy tiện, kém thẩm mỹ, thậm chí gây phản cảm. Các bảng, biển, băng rôn, hộp đèn quảng cáo ngoài trời được xây dựng, lắp ráp không đúng quy định, gây mất mỹ quan, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn là thực trạng tồn tại nhiều năm nay. Nhiều biển quảng cáo không có giấy phép, nội dung, hình thức quảng cáo không phù hợp với thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hoá của dân tộc... Những tồn tại, bất cập và vi phạm trong quảng cáo ngoài trời có nhiều nguyên nhân, cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong đó nguyên nhân chủ yếu là sự thiếu hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật về quảng cáo còn hạn chế, chưa nghiêm túc, cố tình vi phạm vì lợi ích cục bộ của nhiều tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp. Bên cạnh đó công tác QLNN chưa phát huy tốt hiệu quả, thiếu sự phối hợp đồng bộ của các ngành, các cấp từ Trung ương tới địa phương. Đã trải qua 10 năm, kể từ khi Luật Quảng cáo 2012 ra đời, nội dung quy định về quảng cáo chưa được điều chỉnh cho phù hợp với thời cuộc. Công tác ban hành các văn bản quy phạm pháp luật còn chồng chéo, mâu thuẫn, bất cập, không khả thi khi áp dụng trên thực tế. Công tác xây dựng quy hoạch quảng cáo ngoài trời còn chậm, chưa đồng bộ và chất lượng không cao. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa đáp ứng được yêu cầu của việc thiết lập một trật tự ổn định và phát triển bền vững đối với quảng cáo ngoài trời. Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế hàng hóa, thị trường định hướng XHCN trong thời kỳ CNH, HĐH Thủ đô và đất nước, yêu cầu tăng cường và nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác QLNN đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội đặt ra cấp thiết hơn bao giờ hết, đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý và góp phần tích cực thúc đẩy hoạt động quảng cáo ngoài trời trở thành một ngành kinh tế mạnh, có vị trí xứng đáng trong công cuộc phát triển công nghiệp văn hoá của Thủ đô và đất nước. Là một cán bộ hiện đang công tác trong lĩnh vực quản lý nhà nước về văn hóa và thể thao ở thành phố Hà Nội, xác định và hiểu rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời hiện nay, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội” làm luận văn tốt nghiệp cao học, chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm gần đây, hoạt động quảng cáo ngoài trời ngày càng phát triển mạnh mẽ, hình thức quảng cáo ngày càng phong phú tại thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… bên cạnh những đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế, xã hội của cả nước, quảng cáo ngoài trời còn tồn tại nhiều bất cập và hạn chế, vì vậy công tác QLNN đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời đặt ra cấp thiết hơn bao giờ hết. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời như: Để tài nghiên cứu Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật hành chính của tác giả Nguyễn Hoàng Anh với đề tài “Quản lý nhà nước về quảng cáo ngoài trời từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh”, luận văn tâp trung làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, pháp lý về quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời, dựa trên khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động này để chỉ ra những nguyên nhân và đề xuất kiến nghị hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời tại thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó còn có các luận văn, luận án khoa học như: Luận án Thạc sĩ của tác giả Nguyễn Ngọc Thuỳ Linh với đề tài “Quảng cáo Thương mại ngoài trời theo pháp luật Việt Nam” đi sâu nghiên cứu về quảng cáo thương mại ngoài trời theo pháp luật Việt Nam để tìm ra những nguyên nhân khó khăn, vướng mắc, bất cập và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực; Đề tài “Pháp luật về hành vi quảng cáo gây nhầm lẫn ở Việt Nam” của tác giả Đỗ Thị Kiều Oanh nhằm đưa ra những giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi pháp luật về hành vi quảng cáo gây nhầm lẫn nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và các doanh nghiệp, tạo môi trưởng cạnh tranh lành mạnh; Các đề tài như “Hoàn thiện quản lý nhà nước về cấp phép biển quảng cáo tấm lớn ở thành phố” của tác giả Đặng Phương Anh; “Quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội” của tác giả Nguyễn Thị Mai Phương chuyên ngành Hành chính công; Tác giả Lê Thị Kim Oanh “Quản lý hoạt động quảng cáo thương mại ngoài trời trên địa bàn quận Hà Đông, Hà Nội” đều đi sâu nghiên cứu về thực trạng hoạt động quảng cáo ngoài trời và đưa ra các đề xuất, giải pháp cho công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động này. Các công trình đã phần nào nêu lên thực trạng về hoạt động quảng cáo tại từng quận cụ thể như Hoàn Kiếm, Hà Đông… và đánh giá hoạt động quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời tại đây. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có công trình nào đề cập đến công tác quản lý quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội một cách đầy đủ, toàn diện. Chính vì vậy, luận văn này sẽ tập trung đi sâu vào nghiên cứu Quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên toàn địa bàn thành phố Hà Nội. Trong quá trình triển khai đề tài tác giả sẽ tiếp thu, kế thừa những kết quả của các tác giả đi trước, vận dụng vào nội dung công trình nghiên cứu, đặc biệt là việc đề xuất một số kiến nghị khoa học nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Trên cơ sở làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, pháp lý về quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời, tác giả đã tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng, chỉ ra được những hạn chế trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời tại thành phố Hà Nội từ đó đề xuất các kiến nghị phù hợp với giai đoạn hiện nay nhằm nâng cao hiệu quả công tác QLNN đối với loại hình quảng cáo này. 3.2. Nhiệm vụ Để đạt được mục tiêu đề ra, luận văn tập trung thực hiện một số nội dung chủ yếu sau: - Trình bày cơ sở lý luận về quảng cáo và công tác QLNN đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời. - Thu thập, phân tích số liệu cụ thể, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội từ năm 2015 đến nay, chỉ ra những ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó. - Đưa ra một số khuyến nghị khoa học nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố hà Nội trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo ngoài trời tại Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Phạm vi vấn đề nghiên cứu Quảng cáo ngoài trời gồm: Quảng cáo trên bảng quảng cáo, băng rôn, biển hiệu, hộp đèn, màn hình chuyên quảng cáo; Quảng cáo trên các phương tiện giao thông: xe bus, xe khách, xe chuyên dùng; Quảng cáo tại các hội chợ, hội thảo, hội nghị, tổ chức sự kiện, triển lãm, chương trình văn hoá, thể thao; Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo; vật thể quảng cáo trên không, dưới nước, đoàn người - xe diễu hành, trang phục, vật trang sức, huy hiệu, phù hiệu, quảng cáo truyền miệng (Máy chiếu hình ảnh, vẽ trên thân thể…). Tuy nhiên, căn cứ tình hình thực tế trên địa bàn thành phố Hà Nội, Luận văn chỉ đi sâu tập trung tìm hiểu, phân tích, đánh giá hoạt động quảng cáo trên bảng quảng cáo đứng độc lập (biển quảng cáo tấm lớn và quảng cáo có diện tích dưới 40m2 hình thức tương tự quảng cáo tấm lớn), biển quảng cáo tấm nhỏ (biển mặt tiền nhà, biển mặt tường bên, biển trên dải phân cách, biển tại nhà chờ xe buýt), biển hiệu, băng rôn và màn hình chuyên quảng cáo (LED). Đây là loại hình phát triển mạnh mẽ nhất, có tác động ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống kinh tế, văn hóa xã hội, đồng thời cũng là hoạt động có nhiều vi phạm, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội, nhiều vấn đề đặt ra trong công tác QLNN hoạt động này.
Cơ sở khoa học về quảng cáo, quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời
Một số khái niệm
Các Mác từng nhấn mạnh rằng mọi lao động xã hội, dù là lao động trực tiếp hay lao động chung trên quy mô lớn, đều cần có sự chỉ đạo để điều hòa các hoạt động cá nhân và thực hiện các chức năng chung một cách hiệu quả.
Một nghệ sĩ độc tấu vĩ cầm có thể tự mình điều khiển, trong khi một dàn nhạc cần có sự chỉ huy của nhạc trưởng Điều này cho thấy rằng sự hợp tác giữa nhiều người đòi hỏi phải có quản lý để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ.
Quản lý là hoạt động thiết yếu trong mọi quá trình xã hội, xuất hiện khi con người tham gia vào các hoạt động chung Nó được định nghĩa là việc tác động có tổ chức và có chủ đích đến hành vi của con người thông qua các biện pháp và phương tiện quản lý, nhằm phối hợp các hoạt động riêng lẻ thành một tập thể thống nhất hướng tới mục tiêu đã được xác định trước Mục tiêu quản lý là đích đến cụ thể do chủ thể quản lý đặt ra trong một khoảng thời gian nhất định Để thực hiện quản lý hiệu quả, cần có tổ chức rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn, cùng với quyền uy để đảm bảo sự tuân thủ của cá nhân đối với tổ chức.
Để đạt được mục tiêu đã đề ra, nhà quản lý cần thực hiện bốn bước quan trọng trong hoạt động quản lý, bao gồm: lập kế hoạch, tổ chức, phân bổ nhân lực hợp lý và kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch.
Quảng cáo đã xuất hiện từ hàng ngàn năm, gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa Qua thời gian, quảng cáo trở thành một thuật ngữ quen thuộc, được biết đến rộng rãi bởi cả người tiêu dùng lẫn nhà sản xuất Mỗi ngày, mọi người đều tiếp xúc với hàng loạt thông tin quảng cáo Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau về quảng cáo, nhưng có thể rút ra những nội dung cơ bản về khái niệm này.
Quảng cáo được định nghĩa bởi từ điển Oxford năm 1995 là "mô tả sản phẩm hay dịch vụ để thuyết phục người ta mua hay sử dụng" Theo Hiệp hội quảng cáo Mỹ, quảng cáo là hoạt động truyền bá thông tin với ý đồ rõ ràng của chủ quảng cáo, nhằm tuyên truyền hàng hóa và dịch vụ của họ thông qua hình thức thu phí, mà không trực tiếp công kích đối thủ.
Theo định nghĩa của từ điển Bách khoa thư Việt Nam trực tuyến, quảng cáo là hoạt động tuyên truyền và giới thiệu hàng hoá, dịch vụ hoặc thương hiệu liên quan, nhằm thu hút và kích thích người tiêu dùng, từ đó tăng cường doanh số bán hàng và cung cấp dịch vụ hiệu quả.
Hiệp hội quảng cáo Việt Nam đã định nghĩa quảng cáo ngoài trời:
3 Từ điển Oxford, Nhà xuất bản Đại học tổng hợp Oxford năm 1995
4 https://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-kinh-doanh/quang-cao-vi-pham-dao-duc-trong-kinh-doanh-thuc- trang-va-giai-phap-309967.html
5 Từ điển Bách khoa thư Việt Nam trực tuyến của Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam)
Quảng cáo ngoài trời, hay còn gọi là out of home (OOH), được định nghĩa là tất cả các hình thức quảng cáo tác động đến người tiêu dùng khi họ ra ngoài khỏi nhà Theo khái niệm này, nhiều loại hình quảng cáo trong nhà như quảng cáo trong thang máy, siêu thị, buồng điện thoại công cộng, rạp chiếu phim, sảnh các tòa nhà và nhà ga sân bay cũng được xếp vào danh mục quảng cáo ngoài trời.
Quảng cáo ngoài trời bao gồm nhiều hình thức đa dạng với kích thước và kiểu dáng khác nhau, được lắp đặt tại các không gian công cộng Hình thức quảng cáo này có khả năng tác động trực tiếp đến người tiêu dùng khi họ ra ngoài, tạo ra sự chú ý và ấn tượng mạnh mẽ.
Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13 định nghĩa quảng cáo là việc sử dụng các phương tiện để giới thiệu sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ đến công chúng với mục đích sinh lợi hoặc không sinh lợi Điều này bao gồm việc giới thiệu tổ chức và cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, nhưng không bao gồm tin tức thời sự, chính sách xã hội và thông tin cá nhân.
Quảng cáo là hoạt động mà cá nhân hoặc tổ chức có nhu cầu giới thiệu sản phẩm, hàng hóa, hoặc dịch vụ của mình thông qua các dịch vụ quảng cáo Những người cung cấp dịch vụ này sẽ đảm nhận vai trò truyền tải thông tin quảng cáo đến đối tượng tiếp nhận, nhằm tăng cường nhận thức và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.
Quảng cáo ngoài trời có những đặc điểm nổi bật khác biệt so với quảng cáo trên ấn phẩm, internet và truyền hình Hình thức này sử dụng cả hình ảnh động và tĩnh, cùng với chữ viết có kích thước lớn, đặt tại các vị trí chiến lược như đường phố lớn, trung tâm thương mại, nhà chờ xe buýt, nhà ga và sảnh sân bay Điều này giúp quảng cáo tác động liên tục đến người tiêu dùng, góp phần thay đổi nhận thức của họ.
7 Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13 ngày 21/6/2021, tr.1 với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ
Quảng cáo ngoài trời là hoạt động quảng bá sản phẩm và dịch vụ nhằm mục đích sinh lợi thông qua các phương tiện quảng cáo trong không gian công cộng Các hình thức quảng cáo này bao gồm quảng cáo trên internet, truyền hình, báo chí, và đặc biệt là các biển quảng cáo ngoài trời như biển quảng cáo một cột, biển LED, và biển trên tường nhà Tùy thuộc vào tính chất sản phẩm, khách hàng lựa chọn hình thức quảng cáo phù hợp; ví dụ, biển quảng cáo một cột thường được sử dụng cho hàng hóa công nghiệp, trong khi biển mặt tiền và biển tại các điểm công cộng thích hợp cho sản phẩm tiêu dùng hàng ngày Ngoài ra, các công ty quảng cáo cũng đang áp dụng công nghệ cao như màn hình LED và LCD để thu hút sự chú ý của khách hàng.
1.1.1.3 Quản lý nhà nước, quản lý nhà nước đối với lĩnh vực văn hóa.
Quản lý nhà nước xuất hiện cùng với sự hình thành của Nhà nước và thay đổi qua các giai đoạn lịch sử, phụ thuộc vào chế độ chính trị và mức độ phát triển kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia Quản lý nhà nước bao gồm toàn bộ hoạt động của bộ máy nhà nước từ lập pháp, hành pháp đến tư pháp, hoạt động như một thực thể thống nhất Nhà nước sử dụng pháp luật để điều chỉnh hành vi con người trong tất cả các lĩnh vực xã hội, nhằm đáp ứng nhu cầu hợp pháp, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội.
Quản lý nhà nước có đặc điểm quyền lực đặc biệt, tổ chức cao và tính mệnh lệnh đơn phương, thiết lập trên mối quan hệ giữa “quyền uy” và “sự phục tùng” Nó không chỉ điều chỉnh các mối quan hệ xã hội mà còn sử dụng pháp luật để buộc các đối tượng tuân thủ quy luật xã hội, nhằm đạt được sự cân bằng trong xã hội Bên cạnh đó, quản lý nhà nước mang tính khoa học và kế hoạch, với các tác động liên tục và ổn định lên các quá trình xã hội Nhà nước tổ chức hoạt động quản lý một cách nhất quán, cụ thể và theo kế hoạch đã được vạch ra, đảm bảo quá trình này diễn ra thường xuyên để củng cố hoạt động quản lý và ổn định hệ thống hành vi xã hội.
Các yếu tố cấu thành quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời
Công cụ quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời
Công cụ quản lý là phương tiện và giải pháp mà các nhà quản lý sử dụng để hướng dẫn, khích lệ và phối hợp hoạt động của con người nhằm đạt được mục tiêu đề ra Nhà nước thường áp dụng cả công cụ vĩ mô và vi mô để tác động đến ý chí của các chủ thể bị quản lý, nhằm đạt hiệu quả trong công tác quản lý Các công cụ này được thể hiện qua chính sách, pháp luật, và các hoạt động như thanh tra, kiểm tra, giám sát, lập kế hoạch, và xây dựng đề án, ví dụ như Luật Quảng cáo và các nghị định liên quan đến hoạt động quảng cáo ngoài trời.
Kể từ ngày 01/01/2013, Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13 đã thay thế Pháp lệnh quảng cáo số 39/2001/PL-UBTVQH10, dẫn đến sự ra đời của nhiều văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động quảng cáo Các luật liên quan bao gồm Luật Đất đai năm 2013, Luật Xây dựng năm 2013, Luật Thương mại năm 2005, và Luật Cạnh tranh năm 2018 Ngoài ra, hoạt động quảng cáo còn được quy định chi tiết trong các nghị định như Nghị định 181/2013/NĐ-CP và Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Ngày 29/3/2021, CP ban hành quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, cùng với Nghị định 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng, trong đó Điều 8 quy định về phân loại công trình xây dựng Ngoài ra, Nghị định 158/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo Thông tư số 04/2018/TT-BXD ngày 20/5/2018 cũng đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng và lắp đặt phương tiện quảng cáo ngoài trời Cuối cùng, Thông tư số 10/2013/TT-BVHTTDL ngày 06/12/2013 quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật quảng cáo và Nghị định 181/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ.
Hệ thống bộ máy nhà nước và cơ chế quản lý
Quản lý nhà nước là quá trình mà các chủ thể có quyền lực nhà nước tác động đến các đối tượng quản lý thông qua pháp luật, nhằm thực hiện chức năng đối nội và đối ngoại Hai yếu tố then chốt trong hoạt động này là điều hành và chấp hành Tính chấp hành được thể hiện qua việc các văn bản pháp luật của nhà nước được chấp thuận và áp dụng trong thực tế, trong khi tính điều hành được biểu hiện qua các quyết định, tổ chức và chỉ đạo nhằm giúp các văn bản này được thực thi hiệu quả trong đời sống.
Quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo ngoài trời là một phần quan trọng trong hệ thống quản lý nhà nước đối với ngành văn hóa, như tác giả đã chỉ ra.
Bộ máy quản lý ngành văn hóa tại Việt Nam hoạt động tương tự như các ngành khác trong hệ thống quản lý nhà nước, với Chính phủ là cơ quan quản lý nhà nước cao nhất về văn hóa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đảm nhận vai trò quản lý ở cấp trung ương, trong khi UBND thực hiện chức năng này tại các địa phương theo quy định pháp luật Các hoạt động quản lý văn hóa bao gồm đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, xây dựng và chỉ đạo quy hoạch, ban hành văn bản pháp quy, hướng dẫn tuyên truyền, thẩm định và cấp giấy phép, giấy chứng nhận.
Sở Văn hóa và Thể thao đóng vai trò là cơ quan tham mưu trực tiếp cho UBND thành phố, với sự hỗ trợ từ Phòng Quản lý Văn hóa, Thanh tra Sở và các phòng VHTT, cùng với UBND các quận, huyện, thị xã.
Thẩm quyền quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo được thể hiện qua một số điểm nổi bật Đầu tiên, Chính phủ đóng vai trò là cơ quan thống nhất quản lý nhà nước đối với quảng cáo Thứ hai, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo trước Chính phủ Cuối cùng, Sở Văn hóa và Thể thao và Du lịch, như Sở Văn hóa và Thể thao tại Hà Nội, tiếp tục thực hiện các thẩm quyền quản lý nhà nước đối với quảng cáo tại địa phương.
Là cơ quan hành pháp, cơ quan này đảm nhiệm việc quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và xã hội tại Việt Nam, đồng thời thực hiện quản lý thống nhất về hoạt động quảng cáo, bao gồm cả quảng cáo ngoài trời.
1.2.2.2 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ và các cơ quan ngang bộ
Theo Điều 5 của Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo và phải phối hợp với các bộ, cơ quan ngành bộ khác trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình để thực hiện công tác này.
Theo Nghị định 181/2013/NĐ-CP, Bộ VHTT&DL chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về quảng cáo trên toàn quốc, với các nhiệm vụ như xây dựng và trình cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách pháp luật về quảng cáo; hướng dẫn quy hoạch quảng cáo ngoài trời; thành lập Hội đồng thẩm định sản phẩm quảng cáo; tổ chức đào tạo chuyên môn và quản lý trong lĩnh vực quảng cáo; thực hiện thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm; hợp tác quốc tế trong quảng cáo và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định pháp luật.
Các bộ và cơ quan ngang bộ cần hợp tác chặt chẽ với Bộ VHTTDL để thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước về quảng cáo, phù hợp với lĩnh vực và phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của từng đơn vị.
1.2.2.3 Ủy ban nhân dân các cấp
UBND cấp tỉnh là cơ quan hành chính nhà nước có trách nhiệm quản lý hoạt động quảng cáo tại địa phương, với thẩm quyền bao gồm cả thẩm quyền chung và thẩm quyền riêng.
Theo Điều 4 của Luật Quảng cáo năm 2012, UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo, bao gồm việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển quảng cáo, phổ biến giáo dục pháp luật, chỉ đạo nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ, đào tạo nhân lực, tổ chức khen thưởng, hợp tác quốc tế, cũng như thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại và xử lý vi phạm trong lĩnh vực quảng cáo.
Theo Điều 28 Nghị định số 181/2013/NĐ-CP, Uỷ ban nhân dân tỉnh và UBND các cấp có trách nhiệm quản lý quảng cáo tại địa phương, bao gồm cấp, cấp lại, sửa đổi, bổ sung và thu hồi Giấy phép thành lập Văn phòng đại diện của doanh nghiệp quảng cáo nước ngoài Các cơ quan này cũng phải tổ chức xây dựng, phê duyệt và chỉ đạo thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời, hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật về quảng cáo, đào tạo nâng cao trình độ quản lý và nghiệp vụ quảng cáo, cũng như thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm Ngoài ra, họ cần báo cáo định kỳ về quản lý hoạt động quảng cáo gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trước ngày 31 tháng 12 hàng năm và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Theo Điều 38 của Luật Quảng cáo năm 2012, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng và thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời Cụ thể, UBND phải hoàn thành việc xây dựng và phê duyệt quy hoạch trong vòng 12 tháng kể từ khi luật có hiệu lực, điều chỉnh quy hoạch theo từng giai đoạn phát triển của địa phương, niêm yết văn bản và bản vẽ chi tiết quy hoạch tại trụ sở UBND các cấp, đồng thời công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng địa phương Ngoài ra, UBND cũng có nhiệm vụ hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời.
UBND cấp tỉnh thực hiện quy trình xây dựng và phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời bằng cách soạn thảo Đề án quy hoạch, lấy ý kiến công khai từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan, hoàn thiện hồ sơ và phê duyệt quy hoạch Sau khi phê duyệt, quyết định sẽ được công bố và niêm yết tại trụ sở UBND cấp tỉnh, đồng thời thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương.
1.2.2.4 Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội
Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Nội là cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố, có nhiệm vụ tham mưu và giúp UBND quản lý nhà nước về các lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và quảng cáo (trừ một số hình thức quảng cáo nhất định) Sở VH&TT thực hiện các dịch vụ công trong lĩnh vực quản lý của mình và thực hiện nhiệm vụ theo phân công hoặc ủy quyền của UBND thành phố Sở có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng, hoạt động dưới sự chỉ đạo và quản lý của UBND thành phố Hà Nội, đồng thời chịu sự hướng dẫn và kiểm tra về chuyên môn.
Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời
Theo Điều 4 Luật Quảng cáo năm 2012, nhà nước có trách nhiệm quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời thông qua việc ban hành và thực hiện các văn bản pháp luật liên quan, xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển quảng cáo, phổ biến giáo dục pháp luật, tổ chức đào tạo nhân lực, và thực hiện thanh tra, kiểm tra để xử lý vi phạm Các cơ quan có thẩm quyền cần tham mưu ban hành các quyết định và chỉ thị về quảng cáo ngoài trời, đồng thời chỉ đạo thực hiện các quy định pháp luật đã được phê duyệt, nhằm đảm bảo hoạt động quảng cáo diễn ra đúng quy định và hiệu quả.
Quy hoạch quảng cáo ngoài trời là yếu tố then chốt trong việc quản lý quảng cáo, đóng vai trò như la bàn định hướng cho sự phát triển của ngành này Một quy hoạch chất lượng cao và sát thực tế sẽ giúp điều tiết hoạt động quảng cáo, đảm bảo hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội Theo Nghị định số 181/2013/NĐ-CP, các quy định về quy hoạch quảng cáo ngoài trời bao gồm việc xác định địa điểm, kiểu dáng, kích thước, chất liệu và số lượng phương tiện quảng cáo trên các tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ, huyện lộ, cũng như trong nội thành và nội thị.
Quy hoạch quảng cáo ngoài trời cần tuân thủ các nguyên tắc pháp luật về quảng cáo, xây dựng và giao thông, đồng thời phù hợp với quy hoạch xây dựng địa phương để đảm bảo mỹ quan đô thị và an toàn giao thông Cần đảm bảo tính ổn định, công khai và minh bạch trong quy hoạch, cũng như sự thống nhất giữa các địa phương trên các trục đường quốc lộ và tỉnh lộ Các vị trí quảng cáo cần ưu tiên kế thừa những vị trí đã được quy hoạch trước đó, và nếu có thiệt hại cho tổ chức, cá nhân do điều chỉnh quy hoạch, cơ quan phê duyệt phải tổ chức đền bù theo quy định Đối với các vị trí quảng cáo đã quy hoạch, cần đảm bảo không nằm trong hành lang an toàn giao thông, đê điều, và mạng lưới điện quốc gia, đồng thời không ảnh hưởng đến kiến trúc cảnh quan đô thị và xác định rõ vị trí cho hoạt động tuyên truyền chính trị và quảng cáo thương mại.
Mục đích quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời
Mục đích của quản lý nhà nước trong hoạt động quảng cáo là điều tiết và định hướng quảng cáo ngoài trời, nhằm phát triển bền vững, bảo đảm mỹ quan đô thị, an toàn giao thông, và phòng cháy chữa cháy Đồng thời, việc quản lý này cũng nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, xã hội, tổ chức và cá nhân, dựa trên việc tuân thủ các quy định pháp luật, đặc biệt là Luật quảng cáo.
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hội nhập quốc tế, Chính phủ đã chú trọng và khuyến khích các hoạt động quảng cáo, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi trong khuôn khổ pháp luật hiện hành.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời
Đường lối chính sách và sự phát triển của đời sống kinh tế xã hội ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời
Kinh tế thủ đô Hà Nội từ năm 2016 đến nay đã trải qua nhiều biến động lớn Báo cáo kinh tế - xã hội của Cục thống kê thành phố Hà Nội cho thấy giai đoạn 2016-2019 diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực phức tạp, với tăng trưởng chậm lại và suy giảm hoạt động thương mại, tài chính toàn cầu do căng thẳng thương mại gia tăng giữa các nước lớn Từ cuối năm 2019, đại dịch Covid-19 đã bùng phát và lan rộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu.
Giữa giai đoạn 2016-2019, nền kinh tế vĩ mô của Hà Nội ổn định nhưng gặp nhiều thách thức Quốc hội, Chính phủ và Thành phố đã nỗ lực thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán ngân sách, đồng thời cải thiện môi trường đầu tư, tăng cường đối ngoại, xúc tiến thương mại và phát triển du lịch Nhờ những nỗ lực này, kinh tế xã hội của Thủ đô đã có những bước phát triển tích cực, với GRDP năm 2019 tăng 7,62%, vượt mục tiêu đề ra Vốn đầu tư phát triển tăng 13,5%, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,46%, và tổng mức hàng hóa bán ra cùng doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội tăng 12%.
Từ cuối năm 2019 đến nay, do đại dịch Covid-19 diễn biến nhanh, khó lường đã ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất, kinh doanh Nhìn chung năm
Năm 2020, GRDP của thành phố tăng 3,98% so với năm 2019, nhưng mức tăng trưởng này thấp hơn kế hoạch đề ra cho năm 2019 Nguyên nhân chính là do tác động nặng nề của đại dịch Covid-19.
Sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô có tác động tích cực đến ngành quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo ngoài trời, và ngược lại, sự phát triển của ngành này cũng góp phần gia tăng doanh thu sản phẩm, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Thủ đô đã phải thực hiện giãn cách xã hội, dẫn đến việc tạm dừng các hoạt động không thiết yếu, làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp và giảm tổng sản phẩm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành quảng cáo.
8 Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IV và năm 2019 của Cục Thống kế thành phố Hà Nội” nói chung và quảng cáo ngoài trời nói riêng
Dựa trên tình hình kinh tế - xã hội, các doanh nghiệp quảng cáo phát triển chiến lược kinh doanh phù hợp với thị trường Cơ quan quản lý cũng căn cứ vào các đặc điểm kinh tế - xã hội của thành phố để đưa ra cơ chế và chính sách nhằm tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp quảng cáo phát triển đúng định hướng.
Cơ sở hạ tầng
Trong thời kỳ đổi mới, kinh tế Hà Nội phát triển nhanh chóng, nhưng cơ sở hạ tầng vẫn còn nhiều hạn chế so với yêu cầu phát triển đô thị hóa Hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội đang quá tải, thiếu số lượng và chất lượng so với các nước trong khu vực Hà Nội hiện có 12 quận, 17 huyện và 1 thị xã, và thành phố đang chỉ đạo các huyện, thị xã xây dựng nông thôn mới, đầu tư vào cơ sở hạ tầng và dịch vụ xã hội, nhằm chuẩn bị cho quá trình đô thị hóa và nâng cao chất lượng sống cho cư dân.
Sau khi Quyết định số 519/QĐ-TTg, ngày 31/3/2016 về việc quy hoạch giao thông vân tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm
Đến năm 2050, Hà Nội sẽ hoàn thiện hạ tầng giao thông theo quy hoạch, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và liên kết các địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc Chính phủ đã phê duyệt các giải pháp tăng tốc giải phóng mặt bằng và đa dạng hóa nguồn lực đầu tư, đặc biệt chú trọng đến hệ thống đường vành đai, trục hướng tâm và cầu đường bộ, nhằm nâng cao năng lực vận tải hành khách công cộng Nhiều công trình giao thông trọng điểm đã hoàn thành, bao gồm Đường Vành đai 2, cầu Vĩnh Tuy, Đường Vành đai 3, và các cầu vượt tại các nút giao thông quan trọng Trong 5 năm tới, Hà Nội sẽ đầu tư vào các tuyến đường kết nối khu vực đô thị trung tâm với năm đô thị vệ tinh, cũng như kết nối Thủ đô với các tỉnh trong vùng, thông qua các tuyến đường hướng tâm và vành đai mới, cùng với một số cầu vượt sông quan trọng.
Từ Hà Nội, bạn có thể dễ dàng di chuyển đến mọi miền đất nước nhờ vào các phương tiện giao thông đa dạng Thành phố có các hình thức vận tải như đường hàng không với sân bay Quốc tế Nội Bài, đường sắt, đường thủy tại cảng Phà Đen, và hệ thống đường bộ với nhiều bến xe như bến xe phía Nam, bến xe Nước Ngầm, bến xe Gia Lâm, bến xe Mỹ Đình, bến xe Lương Yên, và bến xe Yên Nghĩa.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ QUẢNG CÁO NGOÀI TRỜI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Tình hình quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội
Hà Nội, với diện tích lớn nhất Việt Nam và là thành phố đông dân thứ hai, đang thu hút nguồn nhân lực đáng kể, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế, bao gồm quảng cáo ngoài trời Sự phát triển của quảng cáo ngoài trời không chỉ gia tăng doanh thu cho sản phẩm mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.
Hoạt động quảng cáo tại thành phố diễn ra sôi nổi, với các sản phẩm quảng cáo ngoài trời nổi bật và sáng tạo về màu sắc, hình ảnh và thông điệp Các tổ chức và cá nhân thực hiện quảng cáo qua hệ thống dịch vụ để giới thiệu sản phẩm, dịch vụ và thương hiệu đến công chúng Các tuyến đường trung tâm như Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm và Tây Hồ là những khu vực tập trung quảng cáo, đặc biệt tại các trung tâm thương mại và nút giao thông chính với tầm quan sát tốt Loại hình quảng cáo chủ yếu là bảng quảng cáo nhỏ dưới 40m2, được gắn vào mặt tiền và bên tường công trình, kết hợp với biển hiệu quảng cáo nhãn hàng.
Bảng quảng cáo tấm lớn đã được UBND Thành phố phê duyệt theo quy hoạch trên các tuyến đường cao tốc như Thăng Long – Nội Bài, Pháp Vân – Cầu Giẽ, cũng như các quốc lộ 5, quốc lộ 1 và các nút giao thông như cầu Chương Dương, cầu Vĩnh Tuy.
Quảng cáo hiện nay có nhiều hình thức đa dạng và phong phú, bao gồm bảng quảng cáo tại nhà chờ xe buýt, trạm trung chuyển, dải phân cách, và mặt tiền công trình Ngoài ra, quảng cáo còn được thực hiện trên tường rào các công trình hoặc thông qua băng rôn treo tại các giá có hình hoa sen được Thành phố cho phép đầu tư.
Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, là trung tâm quảng cáo sôi động, đặc biệt là quảng cáo ngoài trời, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và kết nối sản phẩm với người tiêu dùng Tuy nhiên, hoạt động quảng cáo tại đây vẫn gặp nhiều thách thức Các cơ quan chức năng đã nỗ lực điều chỉnh quy định quản lý để phù hợp với sự phát triển thực tế của quảng cáo ngoài trời UBND các quận, huyện đã triển khai kế hoạch và quyết định để tăng cường kiểm tra, đảm bảo việc thực hiện các quy định pháp luật trong lĩnh vực văn hóa - thể thao, đồng thời quản lý hiệu quả hoạt động quảng cáo và biển hiệu, góp phần xây dựng môi trường đô thị văn minh.
Tình trạng quảng cáo gian dối, lộn xộn và không đúng quy định về nội dung, kích thước vẫn tồn tại do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan Quảng cáo rao vặt tràn lan, đặc biệt trong các ngõ ngách, gây mất trật tự công cộng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan đô thị Băng rôn quảng cáo cho các chương trình nghệ thuật, khuyến mại hay khai trương nhà hàng treo tại các gốc cây, cột điện trong thời gian dài dẫn đến rách, bạc màu, làm xấu đi cảnh quan đô thị Nhiều cơ sở kinh doanh còn sử dụng màn hình LED và bảng điện tử để quảng cáo sản phẩm mà không thông báo với Sở Văn hóa và Thể thao.
Quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội .36 1 Công tác ban hành và chỉ đạo tổ chức thực hiện các văn bản pháp
2.2.1 Công tác ban hành và chỉ đạo tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quảng cáo trên địa bàn thành phố Hà Nội
Luật Quảng cáo, được ban hành vào năm 2012, là văn bản pháp luật đầu tiên và có hiệu lực cao nhất về quảng cáo tại Việt Nam Luật này quy định rõ ràng về hoạt động quảng cáo, quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân tham gia, cũng như quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này Sau khi Luật Quảng cáo có hiệu lực, nhiều văn bản hướng dẫn chi tiết đã được ban hành để thi hành các điều khoản của luật Tại Thành phố Hà Nội, từ năm 2016 đến nay, UBND thành phố đã triển khai các quy định liên quan đến hoạt động quảng cáo.
Sở Văn hóa và Thể thao đã ban hành nhiều văn bản về quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời:
UBND Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo, nhằm thực hiện Luật Quảng cáo Các quyết định quan trọng bao gồm Quyết định số 348/QĐ-UBND ngày 13/01/2012 điều chỉnh quảng cáo tấm lớn, Quyết định số 1997/QĐ-UBND ngày 24/4/2018 phê duyệt Quy hoạch quảng cáo ngoài trời đến năm 2020, và Quyết định số 01/2016/QĐ-UBND ngày 20/01/2016 về Quy chế quản lý quảng cáo ngoài trời Ngoài ra, Kế hoạch số 181/KH-UBND ngày 31/7/2017 triển khai Chỉ thị số 17CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ nhằm tăng cường quản lý quảng cáo, cùng với Công văn số 9314/VP-KGVX ngày 05/10/2017 về xử phạt vi phạm xây dựng biển hiệu và bảng quảng cáo, cũng như Tờ trình số 174/TTr-UBND ngày 16/11/2017 xin ý kiến phê duyệt dự án Quy hoạch quảng cáo ngoài trời.
Hà Nội đã có nhiều công văn và thông báo liên quan đến quy hoạch và quản lý hoạt động quảng cáo từ năm 2017 đến 2020 Các công văn này bao gồm việc rà soát quy hoạch biển quảng cáo lớn dọc các tuyến cao tốc, tham mưu chỉ đạo về hoạt động quảng cáo, và xử lý các bảng quảng cáo liên quan đến dự án xây dựng trạm biến áp Ngoài ra, các thông báo cũng đề cập đến việc đầu tư xây dựng đồng bộ nhà chờ xe buýt và biển quảng cáo trên dải phân cách tại 12 quận nội thành, cũng như lắp dựng biển tuyên truyền theo hình thức xã hội hóa Hà Nội đã tăng cường quản lý nhà nước và chấn chỉnh hoạt động quảng cáo, đồng thời đề xuất lắp đặt màn hình LED trên cột đèn phục vụ tuyên truyền chính trị kết hợp quảng cáo thương mại Cuối cùng, các công văn cũng nhấn mạnh việc bổ sung quy hoạch quảng cáo ngoài trời và lắp dựng bảng LED trên địa bàn quận.
Thanh Xuân đã ban hành các công văn quan trọng liên quan đến quản lý quảng cáo, bao gồm Công văn số 9494/VP-KGVX ngày 02/11/2020 chỉ đạo xử lý sau thanh tra về cấp phép quảng cáo tấm lớn, Công văn số 5781/UBND-KGVX ngày 16/12/2020 sửa đổi Quy chế quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời, Công văn số 975/VP-KGVX ngày 04/2/2021 hướng dẫn lắp đặt màn hình LED cho các cơ sở kinh doanh, và Công văn số 7988/VP-KGVX ngày 29/7/2021 thực hiện Nghị định số 70/2021/NĐ-CP.
Vào ngày 20/7/2021, Chính phủ đã ban hành CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 181/2013/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành Luật quảng cáo Cùng ngày, Công văn số 2415/UBND-KGVX đã được phát hành nhằm lắp đặt màn hình LED tại trung tâm thương mại Tràng Tiền, phục vụ cho nhiệm vụ chính trị và tuyên truyền chống dịch Covid-19, cũng như quảng bá hình ảnh đất nước và xúc tiến thương mại Ngoài ra, Công văn số 6711/VP-ĐT ngày 02/7/2021 đã đề xuất hình thức đầu tư công cho hạng mục “Biển trang trí bên trong các nhà ga S1-S12” chuyển thành “Biển thông tin và quảng cáo thương mại”, thuộc Dự án đầu tư tuyến đường sắt đô thị thí điểm tại Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội.
Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã ban hành các văn bản triển khai
Luật quảng cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả và tính thiết thực trong hoạt động quảng cáo Các văn bản này tạo cơ sở cho các cấp, ngành từ thành phố đến cơ sở triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả Cụ thể, Quyết định số 1997/QĐ-UBND ngày 24/4/2018 phê duyệt Quy hoạch quảng cáo ngoài trời đến năm 2020, định hướng đến 2050, cùng với Quyết định số 01/QĐ-UBND ngày 20/01/2016 quy định quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời, và Kế hoạch số 181/KH-UBND ngày 31/7/2017 đều góp phần nâng cao chất lượng quản lý quảng cáo trong thành phố.
Hà Nội đã thực hiện Chỉ thị số 17/CT-TTg nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước và chấn chỉnh hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố Các công văn liên quan đã được ban hành, bao gồm yêu cầu xử lý quảng cáo trái phép, tháo dỡ bảng quảng cáo vi phạm, và rà soát quy hoạch quảng cáo ngoài trời đến năm 2020 với định hướng đến năm 2050 Đặc biệt, các kế hoạch tuyên truyền phục vụ sự kiện lớn, như Hội nghị thường niên APPF và chào mừng năm mới 2018, cũng được triển khai Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, thành phố đã xem xét hỗ trợ doanh nghiệp quảng cáo và yêu cầu kiểm tra các hoạt động quảng cáo vi phạm trên các phương tiện giao thông Các công văn liên tiếp nhấn mạnh việc đảm bảo an toàn cho bảng quảng cáo và xử lý nghiêm các vi phạm, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động quảng cáo tại Hà Nội.
2.2.2 Công tác thực hiện quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội.
2.2.2.1 Công tác phối hợp của Sở văn hóa và Thể thao Hà Nội với các cơ quan khác trong thành phố về hoạt động quảng cáo ngoài trời. a) Công tác phối hợp của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội với các cơ quan trung ương: Trong quá trình thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực quảng cáo ngoài trời, dưới sự chỉ đạo của UBND thành phố, Sở VH&TT luôn giữ mối quan hệ chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan như: Bộ VHTT&DL, hiệp hội quảng cáo Việt Nam, hiệp hội quảng cáo Hà Nội, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải… Có những vấn đề mới phát sinh trong thực tế quản lý, Sở VH&TT Hà Nội đều có báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Bộ VHTT&DL, hàng tháng, hàng năm đều có tổng hợp báo cáo định kỳ việc quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố gửi về UBND thành phố Hà Nội và Bộ VHTT&DL Đối với Hiệp hội quảng cáo Việt Nam (với gần 450 hội viên là các doanh nghiệp truyền thông quảng cáo, các cơ quan thông tấn báo chí tham gia thực hiện dịch vụ quảng cáo) và Hiệp hội quảng cáo Hà Nội thường xuyên tích cực tham gia đóng góp ý kiến trong việc xây dựng Quy hoạch quảng cáo tấm lớn và quy chế quản lý hoạt động quảng cáo trên địa bàn thành phố Hà Nội để phù hợp với xu thế phát triển hiện nay. Bên cạnh đó Sở VH&TT Hà Nội có sự phối hợp phổ biến, thực hiện tuyên truyền các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động quảng cáo cho các thành viên trong hiệp hội quảng cáo vừa vận động các hội viên tham gia thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về quảng cáo ngoài trời vừa đảm bảo thúc đẩy sự phát triển nghề nghiệp quảng cáo và bảo vệ quyền lợi của Hội viên theo quy định của pháp luật b) Công tác phối hợp của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội với các cơ quan thành phố: Tại Quyết định số 01/2016/QĐ-UBND ngày 20/01/2016 UBND thành phố đã ban hành Quy chế quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Hà Nội có nêu rõ trách nhiệm của các sở, ngành thực nhiện nhiệm vụ:
Sở VH&TT là cơ quan chủ trì quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời tại Hà Nội, chịu trách nhiệm trước UBND thành phố Nhiệm vụ của Sở bao gồm xây dựng và điều chỉnh quy hoạch quảng cáo, tiếp nhận và xử lý hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo, thẩm định các đề án tuyên truyền xã hội hóa kết hợp quảng cáo, và thanh tra, kiểm tra các vi phạm liên quan Sở cũng phối hợp với các đơn vị xác định vị trí, hình thức và chất liệu bảng quảng cáo tại các địa điểm công cộng như dải phân cách, cầu vượt và nhà chờ xe buýt, đồng thời làm việc với Sở Giao thông Vận tải để xử lý vi phạm quảng cáo trên phương tiện giao thông.
Các sở, ngành khác có nhiệm vụ phối hợp với Sở VH&TT thực hiện các công tác quản lý nhà nước theo lĩnh vực chuyên môn:
Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm cung cấp thông tin về quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, đồng thời phối hợp xây dựng, điều chỉnh quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại thành phố Sở cũng thực hiện thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm liên quan đến đất đai và môi trường của các công trình quảng cáo, đồng thời thông báo kết quả xử lý vi phạm cho Sở Văn hóa và Thể thao Bên cạnh đó, Sở Quy hoạch Kiến trúc cung cấp thông tin về quy hoạch xây dựng và đô thị, phối hợp điều chỉnh quy hoạch quảng cáo tại Hà Nội, và tham gia ý kiến về các vị trí quảng cáo quan trọng khi có yêu cầu.
Sở Giao thông Vận tải phối hợp với Sở VH&TT để xây dựng và điều chỉnh quy hoạch quảng cáo tại Hà Nội, đồng thời thanh tra và xử lý vi phạm về an toàn giao thông trong hoạt động quảng cáo Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng hợp tác với Sở VH&TT trong việc phổ biến quy định về biển hiệu cho tổ chức khi cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh Sở Thông tin và Truyền thông làm việc cùng Sở VH&TT và các cơ quan liên quan để quản lý hoạt động quảng cáo và tuyên truyền pháp luật Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công thương và Sở Y tế sẽ cung cấp ý kiến về nội dung quảng cáo thuộc lĩnh vực của mình cho Sở VH&TT khi có yêu cầu.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công thương, và Sở Y tế có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo thuộc lĩnh vực quản lý của mình, đồng thời thông báo kết quả xử lý về Sở Văn hóa và Thể thao Sở Ngoại vụ phối hợp với Sở VH&TT trong việc quản lý quảng cáo có yếu tố nước ngoài, bao gồm các sự kiện đối ngoại và quảng cáo liên quan đến an ninh quốc gia, đồng thời thực hiện thanh tra và xử lý vi phạm trong lĩnh vực này Sở Xây dựng cùng Sở VH&TT thực hiện quy hoạch quảng cáo tại Hà Nội, cấp văn bản thỏa thuận lắp đặt biển quảng cáo và chỉ đạo thanh tra xây dựng kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến biển quảng cáo lớn theo thẩm quyền.
UBND quận, huyện, thị xã phối hợp với Sở VH&TT và phòng
Sở VH&TT phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức tuyên truyền và phổ biến Quy chế quản lý hoạt động quảng cáo cùng các văn bản pháp luật liên quan Việc xây dựng quy hoạch chi tiết cho các loại hình quảng cáo tại địa phương được thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Các cán bộ phụ trách phòng VH&TT nhận được sự chỉ đạo và hướng dẫn nghiệp vụ chặt chẽ Trong quá trình thẩm định nội dung và cấp phép biển quảng cáo, phòng VH&TT tham gia tích cực, đảm bảo kết quả cấp phép được gửi đến các cơ quan liên quan Điều này không chỉ nâng cao vai trò quản lý nhà nước ở cơ sở mà còn giúp ngăn chặn các hành vi vi phạm trong hoạt động quảng cáo ngoài trời.
Hằng năm, Sở VH&TT tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành với sự tham gia của các Sở, công an thành phố và phòng VH&TT các quận, huyện, thị xã nhằm thanh tra và xử lý các vi phạm trong hoạt động quảng cáo ngoài trời Sở đề nghị các doanh nghiệp quảng cáo tự giác tháo dỡ các biển quảng cáo vi phạm, đồng thời kiên quyết thực hiện các biện pháp xử lý hành chính hoặc cưỡng chế đối với những biển quảng cáo sai phép, không phép hoặc cố tình vi phạm.
2.2.2.2 Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về hoạt động quảng cáo ngoài trời
Theo Điều 3 của Luật quảng cáo, việc tạo điều kiện và khuyến khích phát triển nguồn nhân lực cho hoạt động quảng cáo là rất quan trọng, với ưu tiên đầu tư vào đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ, công chức quản lý nhà nước về quảng cáo Để thực hiện điều này, UBND thành phố và Bộ VHTT&DL đã tổ chức các lớp bồi dưỡng và tập huấn về kiến thức pháp luật quảng cáo và nghiệp vụ tuyên truyền cổ động trực quan cho các cán bộ quản lý Đồng thời, Sở VH&TT cũng được chỉ đạo tổ chức công tác tập huấn và bồi dưỡng cho các phòng Văn hóa và Thông tin tại các quận, huyện, thị xã.
Đánh giá chung kết quả đạt được
Công tác quản lý nhà nước về quảng cáo ngoài trời tại Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong thời gian qua, góp phần nâng cao trật tự và mỹ quan đô thị.
Sở VH&TT đã cải cách quy trình tiếp nhận hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo thông qua cơ chế một cửa, một cửa liên thông, giúp số hoá hồ sơ và kết quả xử lý Điều này tạo ra cơ sở dữ liệu sống, sạch và chính xác Ngoài ra, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân có thể tự động kê khai, chuẩn bị và nộp hồ sơ mà không cần sự hỗ trợ trực tiếp từ cán bộ.
- Đối với công tác cấp phép hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo được thực hiện đúng quy định, đúng thời gian
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của UBND thành phố, Sở VH&TT phối hợp với các sở ngành liên quan đã tiến hành tháo dỡ hàng trăm biển quảng cáo vi phạm Hàng năm, đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra, nhắc nhở và xử phạt các doanh nghiệp vi phạm quy định về quảng cáo ngoài trời Lực lượng chức năng sẽ cưỡng chế tháo dỡ các nội dung quảng cáo vi phạm, và trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, việc giải quyết hồ sơ quảng cáo sẽ bị tạm dừng cho đến khi các tổ chức, cá nhân khắc phục xong hậu quả Nhờ đó, tình trạng quảng cáo không phép và sai phép đã được cải thiện, đồng thời các điểm quảng cáo rao vặt miễn phí được lắp dựng trên toàn thành phố, đáp ứng nhu cầu của người dân Tình hình vi phạm quảng cáo rao vặt đã giảm, góp phần làm cho các tuyến đường trở nên khang trang và sạch đẹp hơn.
Đánh giá chung hạn chế và nguyên nhân
2.4.1 Sự chồng chéo và bất cập trong các văn bản pháp luật về quảng cáo
Trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động quảng cáo, tồn tại nhiều nội dung chưa thống nhất với các quy định pháp luật quản lý chuyên ngành Điều này gây ra khó khăn trong công tác quản lý và xử lý vi phạm trong lĩnh vực quảng cáo.
Quy định về quảng cáo bằng màn hình nơi công cộng hiện nay còn quá đơn giản và thiếu chặt chẽ, không yêu cầu thông báo quảng cáo tới cơ quan quản lý, tạo ra kẽ hở trong quản lý Bên cạnh đó, việc lắp đặt màn hình tại các cửa hàng, tòa nhà và trong phương tiện giao thông cũng chưa có hướng dẫn cụ thể từ Bộ chuyên ngành Do đó, hoạt động quảng cáo bằng màn hình chuyên dụng chưa được quản lý hiệu quả, không đáp ứng yêu cầu quản lý hiện tại.
Hiện nay, Sở Văn hóa và Thể thao chịu trách nhiệm quản lý quảng cáo ngoài trời, trong khi Sở Thông tin và Truyền thông quản lý quảng cáo trên báo chí, xuất bản phẩm, mạng Internet và các phương tiện truyền thông Tuy nhiên, vẫn chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể từ Liên Bộ để phân định trách nhiệm giữa hai cơ quan, đặc biệt là trong việc quản lý màn hình chuyên quảng cáo.
Luật Đất đai năm 2013 quy định rằng thẩm quyền cho thuê đất thuộc về UBND cấp tỉnh Trước đây, doanh nghiệp quảng cáo có thể ký hợp đồng với hộ gia đình (đối với đất nông nghiệp) hoặc UBND cấp xã (đối với đất công) để lắp đặt bảng quảng cáo Tuy nhiên, từ ngày 01/7/2013, khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, các hợp đồng thuê đất sẽ không được gia hạn với các xã, và các hợp đồng ký kết sau thời điểm này sẽ phải tuân theo hướng dẫn của sở.
Tài nguyên và Môi trường không tuân thủ quy định của Luật Đất đai, dẫn đến việc Sở VH&TT không thể tiếp nhận và xử lý hồ sơ Đây là một vấn đề khó khăn trong việc giải quyết ở cấp tỉnh và thành phố thuộc Trung ương.
Việc tổ chức đấu thầu cho các vị trí quảng cáo sau khi quy hoạch được phê duyệt là một thách thức mới trong quản lý quảng cáo, đặc biệt liên quan đến thu hồi và chuyển quyền sử dụng đất Luật Đất đai sửa đổi năm 2013 đã có nhiều thay đổi về giải phóng mặt bằng và thẩm quyền cho thuê đất, dẫn đến khó khăn trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp để lắp đặt công trình quảng cáo Điều này có thể khiến việc kế thừa quy hoạch mới trở nên phức tạp, và việc thuê đất cho các vị trí quảng cáo sẽ cần được thực hiện như một dự án, gây khó khăn trong việc triển khai quy hoạch quảng cáo ngoài trời.
Quá trình thực hiện quy hoạch quảng cáo tấm lớn gặp nhiều khó khăn do Quyết định số 1997/QĐ-UBND, ngày 24/4/2018, phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại Hà Nội đến năm 2020 và định hướng đến năm 2050 chưa được phê duyệt kế hoạch triển khai.
Từ năm 2013 đến tháng 4 năm 2018, trong quy hoạch quảng cáo, 33 vị trí bảng quảng cáo trong nội thành đã được áp dụng theo Thông tư số 19/2013/TT-BXD của Bộ Xây dựng, yêu cầu khoảng cách tối thiểu 5m từ mép đường đến cạnh gần nhất của bảng và kích thước bảng dưới 40m² Kết quả là có 09 vị trí phải hủy bỏ do không đủ khoảng cách và 24 vị trí cần điều chỉnh kích thước Tuy nhiên, sau khi Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 04/2018/TT-BXD vào ngày 20/5/2018, quy định về khoảng cách và kích thước đã bị bãi bỏ, dẫn đến những vướng mắc: 09 vị trí bảng quảng cáo vẫn tồn tại dù không có trong quy hoạch và 24 vị trí chưa điều chỉnh kích thước, hiện phù hợp với TT04 nhưng không phù hợp với quy hoạch ban đầu.
Theo khoản 6, Điều 29 Luật Quảng cáo, cần có văn bản chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng bảng quảng cáo cũng như địa điểm quảng cáo Tuy nhiên, trong trường hợp hồ sơ thông báo lần đầu không có bảng quảng cáo, việc chứng minh quyền sở hữu trở nên khó khăn Bảng quảng cáo gắn trên đất hoặc công trình đều có thời hạn sử dụng theo hợp đồng Sở VH&TT đã thực hiện quy định này dựa vào hợp đồng cho thuê địa điểm quảng cáo Hiện nay, có hiện tượng nộp vi bằng xác nhận hiện trạng công trình, nhà ở tại những vị trí không có giấy phép xây dựng và không được thể hiện trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Sở đã có công văn đề nghị Bộ VHTTDL hướng dẫn về vấn đề này nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.
Hiện nay, Hà Nội đang chứng kiến sự xuất hiện của các màn hình quảng cáo LED có diện tích dưới 20m², được lắp đặt tại mặt tiền và bên tường nhà Tuy nhiên, việc quy hoạch cho các màn hình này gặp khó khăn, bởi nếu có quy hoạch thì chỉ cho phép lắp đặt màn hình quảng cáo (LED) trên cột với diện tích trên 40m² Theo Luật Quảng cáo, không có quy định cụ thể về hồ sơ thông báo sản phẩm quảng cáo cho màn hình LED, cũng như không xác định rõ thẩm quyền quản lý Điều này khiến cho các cơ quan quản lý địa phương gặp lúng túng trong việc quản lý loại hình quảng cáo này.
- Theo quy định tại Điều 18 Nghị định 181/2013/NĐ-CP ngày
Ngày 14/11/2013, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quảng cáo nêu rõ rằng tổ chức đấu thầu các vị trí quảng cáo ngoài trời phải tuân thủ quy hoạch theo pháp luật về đấu thầu Việc đấu thầu các vị trí quảng cáo lớn liên quan đến các luật như Luật Đất đai, Luật Đầu tư và Luật Đấu thầu Theo hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Văn hóa và Thông tin cần trình thành phố giao Trung tâm quản lý quỹ đất thực hiện thu hồi đất, hoàn tất thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất và tổ chức đấu thầu.
Theo Điều 6, Thông tư số 10/2012/TT-BXD ngày 20/12/2012 của Bộ Xây dựng, quy định về cấp giấy phép xây dựng cho công trình quảng cáo yêu cầu "bản sao được công chứng hoặc chứng thực giấy phép hoặc văn bản chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực quảng cáo" Tuy nhiên, quy định này trái với Luật Quảng cáo hiện hành.
Thể thao đã gửi kiến nghị đến Bộ VHTT&DL, trong khi Bộ Xây dựng cũng đã ban hành công văn yêu cầu các sở Xây dựng tại các tỉnh, thành phố thực hiện theo Luật Quảng cáo Sở Xây dựng đã đưa nội dung này vào dự thảo Quy chế quản lý hoạt động quảng cáo, nhằm phân công rõ trách nhiệm cho các bên liên quan.
Sở Xây dựng và UBND các quận, huyện, thị xã có trách nhiệm cấp giấy phép xây dựng cho công trình bảng quảng cáo theo Quyết định số 59/2013/QĐ-UBND ngày 19/12/2013 của UBND Thành phố Quy định này chi tiết hóa một số nội dung liên quan đến cấp phép xây dựng trên địa bàn thành phố Hiện tại, Bộ Xây dựng đã cung cấp hướng dẫn mới cho UBND các quận, huyện, thị xã về quy trình này.
2.4.2 Khó khăn, bất cập trong công tác triển khai và thực hiện
Theo Phó Trưởng phòng Quản lý văn hóa (Sở VH&TT Hà Nội) Nguyễn Ngọc Quế, Quy chế quản lý hoạt động quảng cáo ngoài trời tại Hà Nội được xây dựng dựa trên Thông tư số 19/2013/TT-BXD Tuy nhiên, Thông tư này đã được thay thế bằng Thông tư số 04/2018/TT-BXD, dẫn đến nhiều quy định mới và gây khó khăn trong việc xử lý vi phạm Hiện tại, Hà Nội chưa có quy chế thay thế, khiến cho việc giải quyết vấn đề quảng cáo trở nên phức tạp Theo Trưởng phòng Văn hóa Thông tin quận Đống Đa Nguyễn Trọng Hải, việc xử lý các biển hiệu có diện tích lớn hơn 20m2 tồn tại trước khi có Luật Quảng cáo gặp nhiều khó khăn do thiếu hướng dẫn cụ thể.
