Nh ữ ng nét chung v ề NHNo&PTNT Vi ệ t Nam 40
Ngân hàng Phát triển Nông nghiệp Việt Nam được thành lập theo Nghị định số 53/HĐBT ngày 26/03/1988 của Hội đồng Bộ trưởng, hiện nay là chính phủ, nhằm thiết lập các ngân hàng chuyên doanh Đây là ngân hàng chuyên doanh duy nhất hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn, hoạt động dưới sự quản lý của Ngân hàng Nhà nước và tuân thủ hai pháp lệnh Ngân hàng.
Ngày 14/11/1990, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã ban hành quyết định số 400-CT, thành lập Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam (NHNo) để thay thế Ngân hàng Phát triển Nông nghiệp Việt Nam Ngân hàng Nông nghiệp là một ngân hàng thương mại đa năng, chuyên hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn, với tư cách là một pháp nhân độc lập, tự chủ và tự chịu trách nhiệm về các hoạt động của mình theo quy định của pháp luật.
Ngày 15/11/1996, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ký quyết định số 280/QĐ-NHNN, đổi tên Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam thành Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) Là doanh nghiệp Nhà nước hạng đặc biệt, Agribank hoạt động theo Luật các Tổ chức tín dụng và chịu sự quản lý của Ngân hàng Nhà nước Với tên gọi mới, Agribank không chỉ thực hiện chức năng của một ngân hàng thương mại mà còn có nhiệm vụ đầu tư phát triển khu vực nông thôn, mở rộng vốn đầu tư trung, dài hạn để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy hải sản, góp phần vào công nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
Ngân hàng Nhà nước và Phát triển Nông thôn (NHNo&PTNT) Việt Nam là ngân hàng lớn nhất cả nước, nổi bật về vốn, tài sản, đội ngũ nhân viên, mạng lưới hoạt động và số lượng khách hàng Tính đến ngày 31/12/2012, NHNo&PTNT vẫn khẳng định vị thế dẫn đầu trên nhiều phương diện trong ngành ngân hàng.
- Tổng tài sản: trên 617.859 tỷ đồng
- Tổng nguồn vốn: trên 540.378 tỷ đồng
- Vốn điều lệ: 29.605 tỷ đồng
- Tổng dư nợ: trên 480.453 tỷ đồng
- Mạng lưới hoạt động: gần 2.300 chi nhánh và phòng giao dịch trên toàn quốc, chi nhánh Campuchia.
- Nhân sự: gần 40.000 cán bộ
Ngân hàng Nhà nước và Phát triển Nông thôn Việt Nam (NHNo&PTNT) luôn tập trung vào việc đầu tư đổi mới và ứng dụng công nghệ ngân hàng nhằm nâng cao hiệu quả quản trị kinh doanh và mở rộng mạng lưới dịch vụ ngân hàng hiện đại NHNo&PTNT là ngân hàng tiên phong hoàn thành Dự án Hiện đại hóa Hệ thống Thanh toán và Kế toán Khách hàng (IPCAS) được tài trợ bởi Ngân hàng Thế giới, khẳng định khả năng cung cấp các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng tiên tiến với độ an toàn và chính xác cao.
Agribank là một trong những ngân hàng hàng đầu tại Việt Nam, sở hữu mạng lưới ngân hàng đại lý rộng lớn với 1.043 đối tác tại 92 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Agribank đã đảm nhiệm vai trò chủ tịch Hiệp hội Tín dụng Nông nghiệp Nông thôn Châu Á Thái Bình Dương (APRACA) trong nhiệm kỳ 2008-2010 Đồng thời, ngân hàng cũng là thành viên của Hiệp hội Tín dụng Nông nghiệp quốc tế (CICA) và Hiệp hội Ngân hàng Châu Á (ABA).
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) là ngân hàng hàng đầu trong việc tiếp nhận và triển khai các dự án nước ngoài tại Việt Nam Trong bối cảnh kinh tế phức tạp, Agribank vẫn nhận được sự tín nhiệm từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), cơ quan phát triển Pháp (AFD) và Ngân hàng đầu tư Châu Âu (EIB) Ngân hàng đã được ủy thác triển khai hơn 123 dự án với tổng vốn tiếp nhận đạt trên 5,8 tỉ USD.
Văn hóa doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam
Agribank là ngân hàng thương mại nhà nước hàng đầu tại Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong việc đầu tư phát triển nông nghiệp, hỗ trợ nông dân và cải thiện đời sống nông thôn, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Agribank đang hướng tới mô hình ngân hàng hiện đại, tập trung vào tăng trưởng an toàn, hiệu quả và bền vững Ngân hàng khẳng định vai trò chủ lực trong việc đầu tư tín dụng cho phát triển nông nghiệp, hỗ trợ nông dân và nông thôn, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh và hội nhập vào nền kinh tế quốc tế.
“Mang phồn thịnh đến khách hàng” (Bring Prosperity to Customers)
Bản sắc văn hóa Agribank
Bản sắc văn hóa Agribank được thể hiện thông qua 10 chữ vàng: “Trung thực,
Kỷ cương, Sáng tạo, Chất lượng, Hiệu quả” Đặc trưng văn hóa Agribank:
Agribank Gắn kết, Thân thiện, Nghĩa tình, Địa phương, Tam nông
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (NHNo&PTNT) đã phát hành cẩm nang văn hóa Agribank, quy định rõ chuẩn mực hành vi ứng xử và giao tiếp của cán bộ, viên chức trong toàn hệ thống Điều này giúp các thành viên trong NHNo&PTNT nâng cao kỹ năng và tu dưỡng bản thân, với mục tiêu mỗi cá nhân đều trở thành đại diện thương hiệu của ngân hàng.
Gi ớ i thi ệ u v ề NHNo&PTNT Vi ệ t Nam Chi nhánh Tân Bình 43
NHNo&PTNT Việt Nam đã xây dựng một mạng lưới chi nhánh rộng khắp trên toàn quốc để đáp ứng nhu cầu phát triển của các địa phương Chi nhánh Tân Bình, trực thuộc NHNo&PTNT Việt Nam, được thành lập theo quyết định số 279/QĐ-HĐQT-TCCB ngày 12/07/2001, có nhiệm vụ kinh doanh tiền tệ, tín dụng và cung cấp dịch vụ ngân hàng Chi nhánh cũng đảm nhận vai trò kiểm soát hoạt động của các Chi nhánh cấp III và Phòng Giao dịch trực thuộc, góp phần tạo nên một hệ thống đồng bộ và thống nhất trong tổ chức và hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT Việt Nam.
Hiện nay, Chi nhánh có 1 trụ sở chính, 1 chi nhánh cấp III, 5 phòng giao dịch và một điểm giao dịch trực thuộc.
+ Trụ sở chính của Chi nhánh đặt tại: 1200 Lạc Long Quân, Phường 8, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0839717940
+ Chi nhánh cấp III Bình Phú: 442-446 Trường Chinh, Phường 13, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0838159265
+ Phòng Giao dịch Bàu Cát: 173-175 Bàu Cát, Phường 14, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0838491456
+ Phòng Giao dịch Phú Hòa: 515 Lý Thường Kiệt, Phường 8, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0838653422
+ Phòng Giao dịch Phạm Văn Hai: 106 Phạm Văn Hai, Phường 2, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0839918583
+ Phòng Giao dich Âu Cơ: 24 Âu Cơ, Phường 9, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0839752262
+ Phòng Giao dịch Tân Hưng: 14 Hoàng Hoa Thám, Phường 12, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số điện thoại: 0839481930
+ Điểm Giao dịch Chợ Tân Bình: Lô G1/12 Khu CII, Chợ Tân Bình, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh Số Điện thoại: 0838691005
Chi nhánh ngân hàng thực hiện nhiều hoạt động quan trọng, bao gồm huy động vốn, cho vay ngắn, trung và dài hạn, cũng như kinh doanh ngoại hối Ngoài ra, chi nhánh còn cung cấp các dịch vụ thanh toán và ngân quỹ, thực hiện nghiệp vụ cầm cố, chiết khấu thương mại, bảo lãnh và xử lý các giấy tờ có giá khác.
Bảng 2.1: Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng No&PTNT Chi nhánh Tân Bình
PHÓ GIÁM ĐỐC 1 PHÓ GIÁM ĐỐC 2 PHÓ GIÁM ĐỐC 3 PHÒNG
KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘI BỘ
Phòng Giao Dịch Bàu Cát
Phòng Giao Dịch Âu Cơ
Phòng Giao Dịch Tân Hưng
Phòng Kinh Doanh Ngoại Hối
Phòng Kế Hoạch Kinh Doanh
Phòng Giao Dịch Phạm Văn Hai
Giao Dịch Phú Hòa Điểm Giao Dịch Chợ Tân Bình
BỘPHẬNQUẢNTRỊRỦIRO
Giám đốc Chi nhánh là người đứng đầu, điều hành tất cả các hoạt động của Chi nhánh và chịu trách nhiệm trước Tổng Giám đốc NHNo&PTNT Việt Nam cùng với pháp luật về mọi hoạt động diễn ra tại Chi nhánh.
Các Phó Giám đốc được ủy quyền bởi Giám đốc để thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể, bao gồm việc quản lý các phòng ban, bộ phận và các phòng Giao dịch.
Phòng Hành chính Nhân sự:
+ Tham mưu cho Giám đốc và hướng dẫn thực hiện các chế độ chính sách về hành chính và nhân sự cho toàn Chi nhánh
Lập kế hoạch và chỉ tiêu tuyển dụng nhân sự phù hợp với yêu cầu hoạt động của Chi nhánh, đồng thời theo dõi và bảo mật hồ sơ lý lịch của cán bộ nhân viên Ngoài ra, cần thực hiện công tác quy hoạch cán bộ để đảm bảo sự phát triển bền vững cho tổ chức.
+ Quản lý chế độ tiền lương, bảo hiểm của cán bộ, xây dựng tổ chức kế hoạch đào tạo cho Chi nhánh.
Thực hiện công tác hành chính bao gồm quản lý con dấu, văn thư, in ấn, và tổ chức công tác hậu cần Ngoài ra, công tác lễ tân, quản lý phương tiện và tài sản cũng được chú trọng, đồng thời đảm bảo an ninh an toàn cho con người và tài sản.
+ Là đầu mối cho việc chăm lo đời sống vật chất, văn hóa tinh thần, thăm hỏi khi ốm đau, hiếu hỉ đối với cán bộ công nhân viên.
+ Thực hiện công tác thi đua khen thưởng, kỷ luật.
Phòng Kế hoạch Kinh doanh:
+ Cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn với nhiều hình thức bằng VNĐ và ngoại tệ đối với mọi thành phần kinh tế.
+ Chiết khấu các giấy tờ có giá
+ Cho vay tài trợ, đồng tài trợ theo chương trình dự án và kế hoạch của Chính phủ + Thực hiện bảo lãnh trong nước
+ Nghiên cứu xây dựng chiến lược khách hàng tín dụng, phân loại khách hàng và đề xuất các chính sách ưu đãi đối với từng loại khách hàng.
+ Phân tích kinh tế theo ngành nghề kinh tế kỹ thuật, danh mục khách hàng, lựa chọn phương án cho vay an toàn và đạt hiệu quả cao.
+ Thẩm định và đề xuất cho vay các dự án tín dụng theo phân cấp ủy quyền
+ Thường xuyên phân loại nợ, phân tích nợ quá hạn, tìm nguyên nhân và đề xuất phương án khắc phục
+ Tham mưu cho Ban giám đốc Chi nhánh trong việc quản lý, chỉ đạo hoạt động thẩm định tại Chi nhánh
+ Trực tiếp thẩm định, tái thẩm định các dự án, phương án đầu tư tín dụng.
+ Thực hiện quản trị rủi ro cho toàn Chi nhánh
Phòng Kinh doanh Ngoại Hối
+ Thực hiện các nhiệm vụ kinh doanh ngoại tệ, thanh toán quốc tế theo quy định + Thực hiện công tác thanh toán quốc tế thông qua mạng Swift.
+ Thực hiện các nghiệp vụ bảo lãnh ngoại tệ có liên quan đến nghiệp vụ thanh toán quốc tế
+ Thực hiện các dịch vụ kiều hối, chuyển và nhận tiền.
+ Chịu trách nhiệm về mảng hình ảnh, quảng bá thương hiệu của NHNo&PTNT
Việt Nam và của Chi nhánh đến toàn thể khách hàng.
+ Thực hiện đăng ký mã khách hàng, quản lý toàn bộ hồ sơ khách hàng cá nhân và doanh nghiệp
+ Triển khai và phát động các chương trình khuyến mãi của Chi nhánh đối với các khách hàng.
+ Thực hiện các chương trình chăm sóc khách hàng
+ Quản lý, tiếp quỹ ATM
+ Chịu trách nhiệm về mảng dịch vụ thẻ: visa, credit,…
Phòng Kế toán Ngân quỹ
+ Trực tiếp hạch toán kế toán và thanh toán theo quy định của Ngân Hàng Nhà nước và NHNo&PTNT Việt Nam
+ Xây dựng chỉ tiêu, kế hoạch tài chính, quyết toán kế hoạch tu chi tài chính, quỹ tiền lương trình Trụ sở chính NHNo&PTNT Việt Nam phê duyệt.
+ Quản lý và sử dụng các quỹ chuyên dùng theo quy định của NHNo&PTNT Việt
+ Tổng hợp, lưu trữ hồ sơ tài liệu về hạch toán, kế toán, quyết toán và các báo cáo theo quy định.
+ Thực hiện các khoản nộp thuế và ngân sách theo quy định
+ Chấp hành quy định về an toàn kho quỹ, định mức tồn quỹ theo quy định
Thực hiện nghiệp vụ tiền tệ kho quỹ và quản lý quỹ tiền tệ của chi nhánh, bao gồm kiểm đếm thu chi tiền mặt, quản lý vàng bạc, kim loại quý, chứng chỉ có giá và hồ sơ tài sản thế chấp Ngoài ra, thực hiện xuất nhập tiền mặt cho chi nhánh và cung cấp các dịch vụ tiền tệ kho quỹ cho khách hàng.
Bộ phận Hậu kiểm có nhiệm vụ kiểm tra và soát xét hồ sơ, chứng từ từ các bộ phận nghiệp vụ trong Chi nhánh Ngoài ra, bộ phận này còn thực hiện việc đóng hồ sơ và đánh số lưu kho theo quy định hiện hành.
Phòng kiểm tra, kiểm soát nội bộ
Xây dựng chương trình công tác năm và quý cần phải phù hợp với kế hoạch kiểm tra, kiểm soát nội bộ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam cũng như của Chi nhánh.
Để đảm bảo hiệu quả trong công tác kiểm tra, kiểm soát, cần tuân thủ nghiêm ngặt các văn bản hướng dẫn liên quan Tổ chức và thực hiện kiểm tra theo đúng đề cương, chương trình công tác và kế hoạch đã được phê duyệt của Chi nhánh.
Để đảm bảo an toàn trong hoạt động kinh doanh, cần thực hiện các hoạt động kiểm soát nội bộ tại Hội sở chi nhánh, Chi nhánh cấp III và các phòng giao dịch trực thuộc.
Tổng hợp báo cáo kịp thời về kết quả kiểm tra và kiểm soát, đồng thời khắc phục các tồn tại, thiếu sót của các bộ phận Hàng tháng, thực hiện báo cáo nhanh về công tác chỉ đạo và điều hành hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ.
+ Tổ chức kiểm tra, xác minh, tham mưu cho Ban giám đốc giải quyết các đơn thư, ý kiến của các cán bộ, trưởng bộ phận.
Để đảm bảo phần mềm hệ thống tại Chi nhánh hoạt động liên tục, cần thực hiện lưu trữ và bảo mật dữ liệu điện tử, quản lý quyền truy cập vào hệ thống, cũng như xử lý kịp thời các lỗi phát sinh.
+ Quản lý và sửa chữa các thiết bị điện tử tại Chi nhánh.
Chi nhánh cấp III và các Phòng Giao Dịch, Điểm Giao dịch trực thuộc có nhiệm vụ huy động vốn từ nguồn lực tại địa phương và thực hiện cho vay trong phạm vi hạn mức do Giám đốc phê duyệt.
Th ự c tr ạ ng h ệ th ố ng ki ể m soát n ộ i b ộ c ủ a NHNo&PTNT Vi ệ t Nam Chi nhánh Tân Bình 49
M ục đích, đối tượng và phương pháp khả o sát 49
Th ự c tr ạ ng h ệ th ố ng ki ể m soát n ộ i b ộ t ạ i NHNo&PTNT Vi ệ t Nam Chi nhánh Tân Bình 50
Đối tượng khảo sát bao gồm 46 cán bộ, trong đó có các nhà quản lý và nhân viên từ nhiều phòng ban như Ban giám đốc, Phòng Kế hoạch kinh doanh, Phòng kinh doanh ngoại hối, Phòng thẩm định, Phòng kiểm tra kiểm soát nội bộ, Phòng hành chính nhân sự, Phòng điện toán, Chi nhánh cấp III Bình Phú và các Phòng giao dịch trực thuộc.
Phụ lục 1: Bảng câu hỏi khảo sát
Phụ lục 2: Danh sách cán bộ tham gia làm bảng khảo sát
Khảo sát được thực hiện thông qua phỏng vấn và bảng câu hỏi, nhằm thu thập dữ liệu về hệ thống kiểm soát nội bộ tại chi nhánh Kết quả khảo sát đã cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng của hệ thống này.
2.2.2 Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNo&PTNT Việt Nam Chi nhánh Tân Bình
- Tính chính trực và giá trị đạo đức: Trải qua 12 năm hình thành và phát triển,
Chi nhánh Tân Bình của NHNo&PTNT Việt Nam đã xây dựng một môi trường văn hóa doanh nghiệp nhằm nâng cao tính chính trực và giá trị đạo đức của nhân viên Để thực hiện điều này, chi nhánh đã triển khai “Cẩm nang văn hóa Agribank”, quy định rõ ràng về sứ mệnh, tầm nhìn và triết lý kinh doanh, đồng thời nhấn mạnh bản sắc văn hóa Agribank Cẩm nang này thiết lập các chuẩn mực ứng xử và giao tiếp cho cán bộ, bao gồm các quy tắc trong chào hỏi, giới thiệu, giao tiếp điện thoại, tương tác với khách hàng, viết email, giữ gìn môi trường làm việc và sử dụng thang máy Hơn nữa, nó cũng quy định cách ứng xử giữa cấp trên và cấp dưới, góp phần tạo ra một môi trường làm việc thân thiện và hiệu quả Tất cả nhân viên đều được phổ biến nội quy lao động và đào tạo về cách sử dụng các thiết bị văn phòng như máy fax và máy photo, nhằm nâng cao chất lượng công việc và đảm bảo thời gian làm việc.
Chi nhánh đang chú trọng đến vấn đề đạo đức trong kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng, nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro về đạo đức nghề nghiệp, nhất là trong hoạt động tín dụng Do đó, việc đào tạo và truyền bá tính chính trực cùng các giá trị đạo đức trong công việc là điều vô cùng cần thiết.
Chi nhánh thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo ngắn hạn để cập nhật các văn bản mới của Nhà nước và Trụ sở chính liên quan đến quy trình nghiệp vụ Ban Giám đốc và các cấp quản lý gương mẫu thực hiện các chuẩn mực trong “Cẩm nang văn hóa Agribank”, đồng thời nhắc nhở cán bộ tuân thủ quy định của Pháp luật, Ngân hàng Nhà Nước và Trụ sở chính Những hành động thiết thực này cho thấy NHNo&PTNT Việt Nam Chi nhánh Tân Bình rất quan tâm đến việc xây dựng văn hóa ngân hàng, tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp và lành mạnh, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và ổn định của toàn hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp.
Bảng 2.2: Tổng hợp kết quả khảo sát về tính chính trực và giá trị đạo đức
Vấn đề nghiên cứu Kết quả trả lời
Tính chính trực và giá trị đạo đức Có Tỷ lệ Không Tỷ lệ
Chi nhánh có tạo dựng môi trường văn hóa doanh nghiệp nhằm nâng cao tính chính trực và giá trị đạo đức của nhân viên không?
Chi nhánh có ban hành các quy định cụ thể hoặc khẳng định các vấn đề có liên quan đến đạo đức nghề nghiệp không?
Chi nhánh sẽ xử lý các vi phạm đạo đức nghề nghiệp như gian lận, giấu giếm sai sót và không tuân thủ quy trình theo đúng quy định của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NHNo&PTNT).
Chi nhánh cần ban hành văn bản quy định cụ thể nhằm phòng ngừa xung đột lợi ích cho ban lãnh đạo và nhân viên, đồng thời quy định các hình thức xử phạt phù hợp khi xảy ra hành vi vi phạm.
Chi nhánh có phổ biến rộng rãi các quy đã nêu ở câu hỏi số 4 đến tất cả các nhân viên hay không?
Chi nhánh đã yêu cầu tất cả các nhân viên ký cam kết tuân thủ các quy định trên hay không?
Chi nhánh cần truyền đạt rõ ràng và hướng dẫn cụ thể về các yêu cầu đạo đức, phân biệt giữa hành vi vi phạm và hành vi được khuyến khích.
Ban Giám đốc và các cấp quản lý của Chi nhánh cần thể hiện hành vi ứng xử và tư cách đạo đức gương mẫu, đồng thời đạt hiệu quả công việc cao để trở thành tấm gương cho nhân viên noi theo.
Những hạn chế và nguyên nhân
Mặc dù NHNo&PTNT Việt Nam đã chuẩn hóa hành vi ứng xử của cán bộ qua “Cẩm nang văn hóa Agribank”, việc thực hiện tại các Chi nhánh vẫn còn miễn cưỡng do việc phổ biến chỉ mới diễn ra từ năm 2012 Trước đó, ứng xử của nhân viên chưa được đồng bộ, dẫn đến sự thiếu nhất quán trong giao tiếp và không truyền tải được uy tín của Agribank đến khách hàng Hơn nữa, với phần lớn khách hàng tín dụng là những khách hàng truyền thống lâu năm, nhân viên chưa áp dụng đúng chuẩn mực giao tiếp Điều này tạo ra khó khăn cho nhân viên mới, khi họ phải làm quen với khách hàng và áp dụng các nguyên tắc giao tiếp trong công việc.
Gần đây, vấn đề đạo đức nghề nghiệp trong hoạt động tín dụng tại Chi nhánh đang được chú ý, đặc biệt là sau những sự cố liên quan đến đạo đức của cán bộ, như vụ việc kéo dài từ năm 2008 tại Agribank Chi nhánh Tân Bình Một số khách hàng cũng gặp phải nợ xấu do sự tắc trách của cán bộ, dẫn đến thiệt hại lớn cho hệ thống Những sự việc này đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về tính chính trực và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ trong ngành tín dụng.
Chính sách nhân sự tại NHNo&PTNT Chi nhánh Tân Bình luôn được chú trọng, với một bộ phận chuyên trách thực hiện đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ Để xây dựng đội ngũ chuyên nghiệp, Chi nhánh đặc biệt quan tâm đến công tác tuyển dụng Khi cần tuyển dụng, Chi nhánh sẽ đề xuất chỉ tiêu lên Trụ sở chính để phê duyệt, sau đó tổ chức thi tuyển tập trung cho các ứng viên tại các văn phòng đại diện theo khu vực Quá trình thi tuyển gồm ba vòng: sơ tuyển hồ sơ, thi chuyên ngành và phỏng vấn với Hội đồng tuyển dụng Chỉ những ứng viên vượt qua vòng hai mới được tham gia phỏng vấn Sau khi trúng tuyển, nhân viên mới sẽ được phân bổ về Chi nhánh theo chỉ tiêu đã được phê duyệt, đảm bảo chất lượng cán bộ đầu vào.
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (NHNo&PTNT) đã thành lập trường đào tạo cán bộ với trụ sở chính tại Hà Nội và các phân viện đào tạo đặt tại các thành phố lớn.
Chi nhánh NHNo&PTNT Việt Nam Tân Bình chú trọng công tác đào tạo cán bộ qua việc cử nhân viên tham gia các khóa học tại Hồ Chí Minh, Cần Thơ và tổ chức các buổi tập huấn nội bộ để phổ biến kiến thức Chính sách quy hoạch nhân sự rõ ràng giúp cán bộ phát triển chuyên môn và trở thành nhà quản lý tương lai Ngoài ra, chi nhánh thực hiện đánh giá hiệu quả công việc hàng tháng, khen thưởng kịp thời cho những cán bộ có thành tích tốt trong công tác huy động vốn và nghiệp vụ, đồng thời xử lý nghiêm những vi phạm kỷ luật.
Chi nhánh thực hiện luân chuyển cán bộ định kỳ mỗi 6 tháng, nhằm giúp nhân viên nắm vững quy trình nghiệp vụ và hiểu rõ các khách hàng tín dụng Hình thức này không chỉ nâng cao năng lực làm việc của nhân viên mà còn hạn chế tình trạng gian lận, che giấu sai phạm và thông đồng với khách hàng do ở lâu trong một vị trí.
Bảng 2.3: Tổng hợp kết quả khảo sát về chính sách nhân sự và năng lực nhân viên
Vấn đề nghiên cứu Kết quả trả lời
Chính sách nhân sự và năng lực nhân viên Có Tỷ lệ Không Tỷ lệ
GIẢ I PHÁP HOÀN THI Ệ N H Ệ TH Ố NG KI Ể M SOÁT N Ộ I B Ộ T Ạ I NGÂN HÀNG NÔNG NGHI Ệ P VÀ PHÁT TRI Ể N NÔNG THÔN VI Ệ T
Quan điể m hoàn thi ệ n 81
Hoạt động ngân hàng luôn tiềm ẩn rủi ro ảnh hưởng đến mục tiêu chung của hệ thống, do đó, trách nhiệm của các ngân hàng, đặc biệt là NHNo&PTNT Việt Nam Chi nhánh Tân Bình, là xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả nhằm phòng ngừa và ứng phó với rủi ro Tuy nhiên, việc hoàn thiện hệ thống này không đơn giản và không có công thức cố định Dựa trên nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tác giả đề xuất các quan điểm nhằm cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ.
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh Tân Bình hoạt động trong khuôn khổ pháp lý của hệ thống ngân hàng Việt Nam Các giải pháp quản lý ngân hàng cần phải tương thích với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước, đồng thời phải xem xét mức độ hiện đại của công nghệ thông tin và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ ngân hàng tại Việt Nam.
Các giải pháp cần được thiết kế phù hợp với đặc điểm hoạt động của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh Tân Bình, nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa chi phí đầu tư và lợi ích thu được.
Để đảm bảo tính toàn diện và hệ thống của các giải pháp, cũng như sự hài hòa giữa lý luận và thực tiễn, các kiến nghị cần dựa trên nguyên tắc quản lý rủi ro của Ủy ban Basel trong hoạt động tín dụng và quản trị rủi ro Đồng thời, các giải pháp cũng phải phù hợp với tiêu chuẩn kiểm soát nội bộ của Ủy ban COSO.
Gi ả i pháp hoàn thi ệ n h ệ th ố ng ki ể m soát n ộ i b ộ t ạ i NHNo&PTNT Vi ệ t Nam Chi nhánh Tân Bình 82
Tác giả đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của NHNo&PTNT Việt Nam Chi nhánh Tân Bình, từ đó nâng cao khả năng quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh Các giải pháp này tập trung vào việc cải thiện quy trình kiểm soát, nâng cao năng lực nhân sự và áp dụng công nghệ thông tin để tăng cường hiệu quả quản lý.
- Hoàn thiện môi trường kiểm soát
- Hoàn thiện quy trình đánh giá, phân tích rủi ro
- Hoàn thiện các hoạt động kiểm soát
- Hoàn thiện hệ thống thông tin và truyền thông
- Hoàn thiện hoạt động giám sát
3.2.1 Hoàn thiện môi trường kiểm soát
Môi trường kiểm soát là nền tảng cho các hoạt động kiểm soát nội bộ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của hệ thống này Một môi trường kiểm soát tốt sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các biện pháp kiểm soát, từ đó nâng cao tính hiệu quả và hiệu suất trong quản lý.
Tính chính trực và giá trị đạo đức
Văn hóa doanh nghiệp tại NHNo&PTNT Việt Nam đã được chuẩn hóa thông qua cuốn Cẩm nang văn hóa Do đó, Chi nhánh cần triển khai các hoạt động tuyên truyền đa dạng để phổ biến nội dung này đến toàn thể cán bộ.
Thay vì chỉ thông báo và kêu gọi cán bộ truy cập mạng nội bộ để tìm hiểu về Cẩm nang văn hóa, Chi nhánh nên chủ động in ấn dưới dạng sổ tay và phát cho toàn thể cán bộ công nhân viên Điều này giúp họ có thể dễ dàng đọc và tìm hiểu vào những thời gian phù hợp.
Tổ chức các buổi tập huấn và cuộc thi giữa các phòng ban trong Chi nhánh nhằm nâng cao văn hóa doanh nghiệp, tạo điều kiện cho cán bộ học hỏi và thực hành các chuẩn mực giao tiếp với khách hàng cũng như ứng xử với đồng nghiệp, cấp trên và cấp dưới.
Để nâng cao chuẩn mực ứng xử trong môi trường làm việc, cần treo các bảng quy định rõ ràng về cách ứng xử trong thang máy, xe ô tô và việc sử dụng điện thoại ở những vị trí dễ thấy, như gần bảng thông báo hoặc trong thang máy Việc này giúp nhân viên thường xuyên tiếp xúc với những quy định này, từ đó dễ dàng áp dụng vào thực tế.
Cẩn phải có những giải pháp cụ thể để nâng cao tính chính trực và giá trị đạo đức cho các cán bộ công nhân viên như:
Khuyến khích nhân viên tự nhận khuyết điểm khi mắc sai lầm và không giấu giếm sai phạm Điều này giúp nhân viên nhận thức rằng mọi người đều có thể mắc sai sót, nhưng cần phải trung thực và kịp thời báo cáo để có biện pháp xử lý nhanh chóng và phù hợp, từ đó tránh gây thất thoát cho Chi nhánh.
Ban Giám đốc và các cấp quản lý của Chi nhánh cần gương mẫu thực hiện quy định ngành và pháp luật, đồng thời thể hiện hành vi ứng xử đúng mực để nhân viên có thể học hỏi Họ cũng phải thường xuyên gần gũi, nắm bắt tâm lý nhân viên để xử lý vấn đề một cách hợp lý Quan trọng là phải nghiêm khắc xử phạt những hành vi thiếu đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, nhằm răn đe và ngăn chặn sai lầm tương tự trong tương lai.
Cần ban hành chính thức các văn bản quy định về đạo đức nghề nghiệp với nội dung rõ ràng, dễ hiểu và kèm theo ví dụ thực tế Những quy định này nên xác định các vấn đề ưu tiên cần giải quyết trước khi xảy ra xung đột lợi ích, nhằm giúp toàn thể nhân viên hiểu rõ vị trí và trách nhiệm của bản thân trong công việc.
Chính sách nhân sự và năng lực nhân viên
Nhân viên mới được tuyển dụng trong những năm gần đây đã đáp ứng yêu cầu về kiến thức ngành nghề và lĩnh vực tài chính thông qua các cuộc thi tuyển Tuy nhiên, những nhân viên cũ làm trái ngành nghề vẫn còn hạn chế về nhận thức và chỉ thực hiện công việc theo quy trình một cách máy móc Do đó, Chi nhánh cần triển khai các giải pháp nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết cho nhóm nhân viên này về công việc của họ.
Khuyến khích nhân viên làm trái ngành nghề tham gia các lớp đào tạo về tài chính – ngân hàng là một giải pháp hiệu quả Chi nhánh có thể hỗ trợ tài chính một phần cho những nhân viên này, nhằm tạo động lực học tập và nâng cao kỹ năng chuyên môn.
Chi nhánh tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên học hỏi và trao đổi kiến thức, khuyến khích sự sáng tạo và ý thức trong công việc thông qua các hoạt động cụ thể như tổ chức họp giữa các phòng để giải quyết vấn đề, khen thưởng những ý tưởng cải tiến môi trường làm việc Nhờ vậy, nhân viên sẽ tích cực tìm hiểu và nắm vững quy trình, giảm thiểu việc thực hiện một cách máy móc.
Việc luân chuyển cán bộ 6 tháng một lần tại Chi nhánh cũng cần có các giải pháp để khắc phục những vấn đề còn tồn tại:
Trước khi các cán bộ cũ được luân chuyển đến vị trí công tác mới, họ cần giải thích rõ ràng với khách hàng quen thuộc để khách hàng hiểu và không bị hoang mang Đồng thời, các cán bộ này phải hoàn thành các công việc dở dang và bàn giao công việc một cách đầy đủ, thể hiện tinh thần hợp tác với người kế nhiệm.
Ban giám đốc và các cấp quản lý cần nhấn mạnh với nhân viên mới rằng họ phải nỗ lực tiếp thu quy trình làm việc mới Đồng thời, cần nhanh chóng giải quyết các công việc còn dang dở được bàn giao để đảm bảo khách hàng không cảm thấy yêu cầu của họ bị gián đoạn do sự thay đổi nhân sự trong chi nhánh.
Để đảm bảo việc luân chuyển cán bộ diễn ra suôn sẻ, Ban giám đốc và các trưởng bộ phận cần làm công tác tư tưởng cho những cán bộ lâu năm, giúp họ yên tâm và tự nguyện tham gia vào chính sách này Đồng thời, Chi nhánh nên tổ chức các buổi làm việc với toàn thể nhân viên để họ nhận thức rõ lợi ích của việc luân chuyển, khuyến khích sự hăng hái trong công việc ở mọi vị trí Về công tác đào tạo, Chi nhánh cần tiếp tục cử cán bộ tham gia các lớp học do NHNo&PTNT Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước tổ chức Đối với những lớp học ở xa, Ban giám đốc cần nhắc nhở cán bộ hoàn thành công việc trước khi đi học và yêu cầu lập biên bản bàn giao công việc bằng văn bản, có chữ ký của các bên liên quan, nhằm đảm bảo tính liên tục và giảm thiểu gián đoạn trong quá trình đào tạo.
M ộ t s ố ki ế n ngh ị 92
Thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, tập trung củng cố hoạt động đầu tư, phát triển hệ thống tài chính, hệ thống ngân hàng.
Nâng cao tính minh bạch thông tin của các tổ chức tín dụng.
Nâng cao tính độc lập cũng như tăng cường quyền hạn quản lý nhà nước về hoạt động tiền tệ cho Ngân hàng Nhà nước.
3.3.2Đối với Ngân hàng Nhà nước
Cần hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động ngân hàng bằng cách ban hành quy chế và chỉ đạo các ngân hàng cải tiến mô hình tổ chức theo thông lệ quốc tế Đồng thời, thực hiện các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng một cách quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả.
Cần thường xuyên theo dõi chặt chẽ việc thực hiện các quy định của Ngân hàng Nhà nước liên quan đến lãi suất huy động và cho vay, nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm và có biện pháp xử lý thích hợp.
Ngân hàng Nhà nước nên hợp tác với các cơ quan liên quan để tổ chức các khóa đào tạo và bồi dưỡng kiến thức, nhằm nâng cao khả năng đánh giá, đo lường, phân tích và kiểm soát rủi ro cho các ngân hàng.
Ngân hàng Nhà nước đang tích cực tái cấu trúc hệ thống Ngân hàng Thương mại, quyết liệt xử lý các ngân hàng yếu kém để bảo vệ nền kinh tế Đồng thời, cơ quan này khuyến khích các ngân hàng quy mô nhỏ hợp nhất với những ngân hàng lớn hơn, có khả năng cạnh tranh cao, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động toàn ngành.
3.3.1Đối với NHNo&PTNT Việt Nam
Để nâng cao chất lượng công tác thanh tra, giám sát và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại các Chi nhánh, cần cải thiện hiệu quả thanh tra của Trụ sở chính Hiện tại, công tác thanh tra chưa đạt được kết quả như mong muốn, dẫn đến nhiều sai phạm chưa được phát hiện và xử lý kịp thời.
Đào tạo nhân lực thanh tra giám sát có kiến thức sâu về quản trị rủi ro là cần thiết để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra tại NHNo&PTNT Việt Nam Cần hoàn thiện khuôn khổ thể chế và hạ tầng cơ sở hỗ trợ hoạt động giám sát, đồng thời xây dựng các quy định rõ ràng cho các Chi nhánh Những hành động này sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện chất lượng thanh tra, giám sát trong ngân hàng.
Để nâng cao tính chủ động trong việc xử lý các tình huống phát sinh, NHNo&PTNT Việt Nam cần hoàn thiện quy trình nghiệp vụ cho các Chi nhánh Hiện tại, khi xảy ra sự kiện bất thường, Chi nhánh thường phải mất thời gian liên hệ với Trụ sở chính để xin trợ giúp, dẫn đến việc xử lý không kịp thời Do đó, việc thống kê các sự kiện đã xảy ra tại Chi nhánh và biên soạn thành cẩm nang nghề nghiệp là cần thiết, giúp các Chi nhánh tự tin hơn trong việc ứng phó với các tình huống khẩn cấp.
Nâng cao năng lực của bộ máy quản trị, điều hành và cơ cấu tổ chức:
Để xây dựng một mô hình quản lý năng động và hiệu quả, cần thiết kế quy trình quản trị và điều hành theo nguyên tắc trách nhiệm đi đôi với quyền hạn Các chế độ và quy chế phải được xây dựng dựa trên cơ sở pháp luật, nhằm tránh tình trạng áp đặt theo cách cục bộ và đảm bảo đáp ứng kịp thời yêu cầu của thị trường.
Để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của hệ thống, cần cơ cấu lại các Chi nhánh, đặc biệt là những Chi nhánh kém hiệu quả Việc giám sát và kiểm tra thường xuyên là cần thiết, đồng thời khuyến khích hợp nhất, sáp nhập các Chi nhánh trong cùng một quận, huyện nhằm giảm thiểu sự cồng kềnh và nâng cao hiệu quả toàn hệ thống.
3.3.2Đối với NHNo&PTNT Việt Nam Chi nhánh Tân Bình
Chi nhánh cần chủ động thiết lập ban kiểm toán nội bộ phù hợp với quy mô hoạt động để nâng cao hiệu quả giám sát kiểm soát Hoạt động kiểm toán nội bộ không chỉ giúp cải thiện quản lý rủi ro mà còn tăng cường hệ thống kiểm soát thông qua việc nhận diện và đánh giá các rủi ro đã được phát hiện, từ đó giám sát và đánh giá tính hiệu quả của hệ thống quản lý rủi ro.
Chi nhánh hiện tại chưa có bộ phận kiểm toán nội bộ, chủ yếu dựa vào các đợt kiểm toán nội bộ được thực hiện tại Trụ sở chính.
Hiện tại, việc chấm công tại Chi nhánh đang được thực hiện theo phương pháp thủ công, gây khó khăn cho bộ phận nhân sự Để cải thiện tình hình, Chi nhánh nên áp dụng hệ thống chấm công tự động qua thẻ chấm công hàng ngày hoặc đề xuất với Trụ sở chính về việc cài đặt chương trình chấm công tự động trên IPCAS Giải pháp này sẽ giúp bộ phận nhân sự quản lý hiệu quả hơn.
Chi nhánh nên phối hợp với các phân viện đào tạo của NHNo&PTNT Việt Nam để tổ chức các lớp đào tạo tại chỗ cho toàn thể nhân viên vào sáng thứ 7, thời điểm thường diễn ra các hoạt động nội bộ Việc này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian di chuyển cho nhân viên mà còn tạo điều kiện cho họ học hỏi trực tiếp từ giảng viên về các chủ đề như quản trị rủi ro và quy trình nghiệp vụ mới.
- 3.3.4 chứ không phải nghe truyền đạt lại từ những người đi học về nên khả năng tiếp thu nhanh hơn và đầy đủ hơn.
Chi nhánh cần xây dựng kênh thông tin tin cậy giữa ngân hàng và doanh nghiệp, yêu cầu doanh nghiệp thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính và công khai thông tin với cơ quan quản lý Qua đó, chi nhánh có thể xếp hạng các doanh nghiệp, từ đó nâng cao khả năng đánh giá khách hàng.
Hệ thống kiểm soát nội bộ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của tổ chức, đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng, nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro Do đó, việc cải thiện liên tục các hoạt động kiểm soát nội bộ là cần thiết trong bối cảnh hiện nay Bài viết này khảo sát thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNo&PTNT Việt Nam Chi nhánh Tân Bình và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động này Đồng thời, tác giả cũng đưa ra các kiến nghị để hỗ trợ Chi nhánh nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.
