TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 10
ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1 1 Các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
Du lịch đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn tại nhiều quốc gia, đóng góp quan trọng vào thu nhập quốc dân và tạo ra việc làm cho người lao động Nghiên cứu về du lịch ngày càng thu hút sự quan tâm từ các nhà nghiên cứu toàn cầu, dẫn đến sự gia tăng đáng kể về số lượng công trình nghiên cứu, bao gồm cả các đề tài liên quan đến ngành du lịch và sự phát triển du lịch quốc tế Các nghiên cứu này không chỉ được thực hiện tại Việt Nam mà còn từ nhiều quốc gia khác, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực du lịch trên toàn thế giới.
Các công trình nghiên cứu nước ngoài
Nghiên cứu của các tác giả Stefan F Schu ert và Juan G Brida chỉ ra rằng ngành Du lịch đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế của các nền kinh tế nhỏ, mở Du lịch quốc tế, được xem là một trong những ngành công nghiệp phát triển nhanh nhất và là một trong những lĩnh vực xuất khẩu lớn nhất toàn cầu, mang lại tiềm năng to lớn cho các quốc gia này Việc phát triển du lịch thành một ngành xuất khẩu chuyên nghiệp, cung cấp dịch vụ du lịch và lữ hành chất lượng cao, được coi là một mô hình kinh tế thông minh để thúc đẩy sự phát triển bền vững cho đất nước.
Các tác giả Larry Dwyer, Peter Forsyth và Andreas Papatheodorou đã tiến hành nghiên cứu về kinh tế du lịch trong bối cảnh toàn cầu hóa và khu vực hóa Qua việc phân tích mô hình cung-cầu du lịch bằng các phương pháp đo lường kinh tế, họ đã đưa ra dự báo về tác động của toàn cầu hóa và khu vực hóa đối với nền kinh tế du lịch toàn cầu Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng xem xét ảnh hưởng của biến đổi khí hậu theo mùa đến sự phát triển của ngành du lịch.
Clement A Tisdell đã thực hiện nghiên cứu sâu về nhiều vấn đề quan trọng trong lĩnh vực kinh tế du lịch, bao gồm nhu cầu du lịch, cung cấp dịch vụ du lịch, các phân khúc cụ thể trong ngành công nghiệp du lịch và chi phí cơ hội liên quan đến kinh tế du lịch.
Tác giả đã nghiên cứu tác động của du lịch đối với sự phát triển kinh tế tại một số quốc gia, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Australia và Bồ Đào Nha.
Nghiên cứu của tác giả Anna Athanasopoulou về du lịch trong khu vực EU và ASEAN chỉ ra rằng du lịch đóng góp quan trọng vào GDP, việc làm, đầu tư và xuất khẩu Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, phát triển du lịch cũng gây ra tác động tiêu cực như hủy hoại môi trường tự nhiên, di sản quốc gia và ảnh hưởng đến văn hóa địa phương Tính cạnh tranh cao trong ngành du lịch có thể tạo ra khó khăn cho người dân và doanh nghiệp địa phương, đồng thời gia tăng thất nghiệp trong những giai đoạn thấp điểm Do đó, kế hoạch phát triển du lịch trong tương lai cần cân nhắc các yếu tố môi trường, văn hóa và xã hội.
Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu, ngành Du lịch thế giới đã chịu ảnh hưởng nghiêm trọng Nhằm hiểu rõ hơn về tác động này, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện bởi các tổ chức quốc tế và các chuyên gia trong lĩnh vực phát triển du lịch.
Đại dịch Covid-19 đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến nền du lịch toàn cầu, theo nghiên cứu của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) Bài viết này đánh giá những ảnh hưởng của Covid-19 đối với sự phát triển du lịch, cho thấy rằng ngành du lịch có thể phục hồi sớm nhất vào quý III năm tới.
Bài viết đề xuất kế hoạch phục hồi du lịch toàn cầu, hướng tới mức phát triển giống như trước đại dịch, đồng thời đưa ra kịch bản phát triển du lịch giai đoạn 2021-2023 Ngoài ra, bài viết áp dụng mô hình SWOT để phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong phát triển du lịch thế giới trong thời gian tới Đây chỉ là một trong nhiều nghiên cứu của UNWTO về sự phát triển du lịch trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
, OECD đã nghiên cứu về việc làm thế nào để giảm thiểu tác động đối với ngành Du lịch và hỗ trợ phục hồi ngành Du lịch OECD đã
11 đưa ra nhận định: trước những ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid đối với ngành
Du lịch đang đứng trước triển vọng phát triển không chắc chắn trong những năm tới OECD nhấn mạnh rằng việc tái thiết ngành du lịch là ưu tiên hàng đầu, với mục tiêu phát triển du lịch quốc tế một cách bền vững và kiên cường hơn Để đạt được điều này, OECD đã đề xuất các chính sách ưu tiên cần thực hiện nhằm phục hồi và phát triển ngành du lịch.
Các công trình nghiên cứu trong nước
Hiện nay, Việt Nam đang tích cực tham gia vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, điều này đã tạo ra những tác động mạnh mẽ đến thương mại, đầu tư và tài chính quốc tế Quá trình hội nhập mang lại nhiều cơ hội và thách thức cho sự phát triển du lịch, dẫn đến nhiều nghiên cứu trong nước về phát triển du lịch nói chung và du lịch quốc tế đến Việt Nam trong bối cảnh hội nhập.
Văn Dương đã nghiên cứu tình hình du lịch Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế, khái quát giai đoạn 2011-2017 với những thành công như tăng trưởng nhanh, thu hút đầu tư nước ngoài và sự đa dạng trong sản phẩm du lịch Tuy nhiên, du lịch Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức, đặc biệt là về nguồn nhân lực Tác giả cũng nêu bật những điểm chính trong quá trình hội nhập quốc tế, đặc biệt là việc Việt Nam tham gia ASEAN Cuối cùng, tác giả đưa ra một số vấn đề cần giải quyết để phát triển du lịch Việt Nam, dựa trên đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong quá trình hội nhập.
Tác giả Lê Anh Tuấn nghiên cứu về nguồn lực phát triển du lịch Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế Ông nhấn mạnh rằng ngành Du lịch Việt Nam cần tập trung vào việc huy động các nguồn lực để thu hút nhiều khách du lịch quốc tế và nâng cao vị thế cạnh tranh Các nguồn lực quan trọng được đề cập bao gồm tài nguyên, vốn, khoa học công nghệ, con người và các nguồn lực mềm Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững cho ngành Du lịch Việt Nam.
Đoàn Mạnh Cương đã nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao để đưa Việt Nam trở thành điểm du lịch phát triển trong khu vực và thế giới Tác giả phân tích sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch trong bối cảnh hội nhập quốc tế Dựa trên các mục tiêu phát triển của Nhà nước, ông đã đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện chất lượng nguồn nhân lực du lịch Việt Nam.
Nhiều tác giả trong nước đã nghiên cứu kinh nghiệm phát triển du lịch của các quốc gia khác để rút ra bài học quý giá cho sự phát triển du lịch Việt Nam.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH QUỐC TẾ 24
2 1 Một số vấn đề cơ bản về phát triển du lịch quốc tế
2 1 1 Một số khái niệm liên quan
Những quan niệm về du lịch
Du lịch là một ngành kinh tế-xã hội có lịch sử lâu dài Ngay từ khi nền kinh tế còn lạc hậu và đời sống tinh thần còn đơn giản, con người đã bắt đầu hình thành nhu cầu khám phá và trải nghiệm những địa điểm mới.
Sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu đã làm cho du lịch trở nên phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của nhiều quốc gia Ngành du lịch hiện nay không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động Nhận thức rõ tầm quan trọng của ngành này, nhiều nhà nghiên cứu từ các tổ chức kinh tế và quốc gia đã tập trung nghiên cứu sâu về các khía cạnh liên quan đến du lịch, với những cách tiếp cận và quan điểm khác nhau về khái niệm du lịch.
Từ năm 1975, tại Hội nghị Liên Hợp Quốc về du lịch ở Roma, các chuyên gia đã định nghĩa du lịch là tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và hoạt động kinh tế phát sinh từ những cuộc hành trình và lưu trú của cá nhân hoặc tập thể bên ngoài nơi ở thường xuyên của họ hoặc ngoài nước họ, nhằm mục đích hòa bình.
Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), du lịch được định nghĩa là một hiện tượng xã hội, văn hóa và kinh tế, trong đó người dân di chuyển đến các quốc gia hoặc những địa điểm khác ngoài môi trường sống thường ngày của họ.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), du lịch được định nghĩa là hoạt động của những cá nhân di chuyển và lưu trú tại những địa điểm khác ngoài môi trường sống quen thuộc của họ trong thời gian không quá một năm liên tiếp Mục đích của du lịch có thể bao gồm giải trí, công việc và các lý do khác, miễn là không liên quan đến việc thực hiện các hoạt động có trả thù lao tại nơi đã đến thăm.
Luật Du lịch Việt Nam (2017) định nghĩa: “Du lịch là các hoạt động có liên
Theo Luật Du lịch Việt Nam, du lịch được định nghĩa là chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm liên tục, nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu và khám phá tài nguyên du lịch, hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác Định nghĩa này tương đồng với cách tiếp cận của OECD về khái niệm du lịch.
Du lịch là sự kết hợp của các hoạt động tham quan và nghỉ dưỡng, diễn ra trong thời gian dưới một năm và ở ngoài nơi cư trú thường xuyên Mục đích chính của chuyến đi không phải là kiếm tiền, mà là để khám phá và trải nghiệm những điều mới mẻ tại điểm đến.
Khái niệm du lịch quốc tế
Du lịch quốc tế là một phần quan trọng trong ngành Du lịch của mỗi quốc gia Để có cái nhìn toàn diện về du lịch quốc tế, cần xem xét mối quan hệ của nó với các yếu tố khác trong ngành Du lịch.
Du lịch quốc tế bị động (outbound)
Hình 2 1 Các bộ phận cấu thành nên ngành Du lịch
Nguồn: Tác giả tự tổng hợp
Trước hết, ngành Du lịch được cấu thành bởi hai bộ phận chính: du lịch nội địa và du lịch quốc tế Trong đ :
Du lịch nội địa là hình thức du lịch trong đó điểm khởi hành và điểm đến đều nằm trong một quốc gia, giúp du khách sử dụng đồng nội tệ để chi tiêu cho các nhu cầu du lịch tại quê hương mình.
Du lịch quốc tế là hình thức du lịch mà điểm xuất phát và điểm đến nằm ở các quốc gia khác nhau Khách du lịch sử dụng ngoại tệ để chi tiêu cho các nhu cầu của mình tại nước đến.
Du lịch quốc tế bao gồm hai dòng di chuyển chính: khách du lịch trong nước đi ra nước ngoài và khách du lịch từ nước ngoài đến một quốc gia khác Sự khác biệt giữa hai dòng di chuyển này dẫn đến việc phân loại du lịch quốc tế thành hai hình thức: du lịch quốc tế chủ động (inbound) và du lịch quốc tế bị động (outbound).
Du lịch quốc tế inbound, hay còn gọi là du lịch quốc tế đến, là hình thức du lịch mà người nước ngoài hoặc công dân của một quốc gia định cư ở nước khác đến quốc gia đó để tham quan.
Du lịch quốc tế outbound, hay còn gọi là du lịch quốc tế đi, là hình thức du lịch mà công dân của một quốc gia hoặc người nước ngoài cư trú tại quốc gia đó đi ra nước ngoài để khám phá và trải nghiệm các điểm đến khác.
Trong bài viết này, tác giả sẽ sử dụng thuật ngữ “du lịch quốc tế đến” thay cho “du lịch quốc tế inbound” để phù hợp với bối cảnh nghiên cứu Nghiên cứu tập trung vào dòng di chuyển của người nước ngoài hoặc công dân đang định cư tại nước khác đến Việt Nam du lịch Tất cả các thuật ngữ “du lịch quốc tế” được đề cập trong luận án sẽ được hiểu theo nghĩa “du lịch quốc tế đến”.
Khái niệm phát triển du lịch quốc tế
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về du lịch quốc tế và sự phát triển của ngành này, nhưng hiện tại vẫn chưa có một khái niệm chính thức nào được công nhận về "phát triển du lịch quốc tế".