1 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Thông tin ngày xem nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội đất nước Sự phát triển giới thập niên gần cho thấy vai trò ngày tăng thơng tin q trình biến đổi khoa học thành lực lượng sản xuất trực tiếp Thành công hay thất bại quốc gia tuỳ thuộc lớn vào khả chiếm lợi thông tin Thiếu thông tin, định bị sai lệch, thiếu sở khoa học, không thực tiễn trở nên hiệu Chính V.I Lê nin khẳng định “khơng có thơng tin khơng có thắng lợi lĩnh vực nào, khoa học, kỹ thuật sản xuất” Truyền hình phương tiện thơng tin đại chúng có tác động mạnh mẽ sâu rộng nhất, ngày trở thành nhu cầu thiết yếu đời sống xã hội, công cụ để điều hành, quản lý đất nước; phương tiện để nhân dân thực quyền làm chủ mình; cầu nối Đảng với dân, dân với Đảng; nguồn cung cấp tri thức cách tương đối tồn diện cho cơng chúng, tiếng nói Việt Nam với bạn bè quốc tế, phấn đấu cho giới hồ bình, phương tiện việc mở rộng giao lưu, hiểu biết quốc gia, dân tộc Nằm hệ thống quan thuộc UBND tỉnh Ninh Bình, Đài PTTHNB ĐVSN thực chức thông tin tuyên truyền, góp phần nâng cao dân trí phục vụ nhu cầu giải trí nhân dân tỉnh Cũng ngành kinh tế - kỹ thuật khác, Đài PTTHNB trải qua giai đoạn thăng trầm với trình phát triển tỉnh Từ thành lập tỉnh đến nay, Đài PTTHNB có bước phát triển đột phá quy mô chất lượng chương trình Kết có phần đóng góp lớn đổi quản lý tài đài Cụ thể sau: Trong giai đoạn trước năm 2001, đất nước trải qua nhiều năm đổi hoạt động truyền hình, khái niệm hạch tốn thu, chi cịn xa lạ Đổi dường đơn vị kinh doanh, cịn truyền hình coi hoạt động đặc biệt, thuộc độc quyền nhà nước, hưởng chế tài bao cấp đặc biệt nhà nước Với chế bao cấp đặc biệt đó, sau gần 15 năm thành lập, Đài PTTHNB phát sóng ngày chủ yếu tiếp phát chương trình truyền hình trung ương Năm 2006, Chính phủ ban hành Nghị định 43/2006/NĐ-CP quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tổ chức máy, biên chế tài ĐVSN công lập Theo quy định này, Đài PTTHNB nhà nước giao toàn quyền trách nhiệm việc quản lý sử dụng nguồn kinh phí nhà nước cấp (kinh phí thường xuyên), chủ động việc khai thác, thu hút nguồn lực tài để tăng cường đầu tư sở vật chất, đổi nâng cao chất lượng chương trình, tăng thời lượng phát sóng đảm bảo quyền lợi, nâng cao đời sống, thu nhập cho người lao động Cơ chế quản lý tài tạo điều kiện thuận lợi động lực lớn cho đài phát triển, song đặt nhiều vấn đề mà đài phải giải Đó làm để sử dụng nguồn tài có hiệu quả, tăng khoản thu nghiệp, tiết kiệm chi huy động ngày nhiều nguồn lực tài khác để thực tốt chức năng, nhiệm vụ giao, đồng thời tăng thu nhập cho người lao động Tuy nhiên, thực tế cho thấy Đài PTTHNB lúng túng, bộc lộ số hạn chế quản lý tài khiến cho hiệu đạt chưa tương xứng với tiềm kế hoạch phát triển nghiệp chung đài Thực tế nói địi hỏi phải nghiên cứu tìm giải pháp để quản lý tài Đài PTTHNB thích ứng chế quản lý tài ĐVSN nước ta Với lí đó, đề tài “Quản lý tài Đài Phát Truyền hình Ninh Bình” có ý nghĩa thực tiễn thiết thực Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Quản lí tài ĐVSN nhà nước điều kiện nước ta đẩy mạnh xây dựng kinh tế thị trường, hội nhập ngày sâu, rộng vào kinh tế giới nhiều nhà khoa học quản lí quan tâm nghiên cứu cứu Đến nay, có nhiều cơng trình nghiên cứu vấn đề với thể loại sách tham khảo, luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ, viết đăng tạp chí, tham luận hội thảo khoa học Dưới số cơng trình số đó: - Luận văn thạc sỹ “Quản lý tài đại học Đà Nẵng - Thực trạng giải pháp hoàn thiện” tác giả Đỗ Văn Nhân, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2006 - Luận văn thạc sỹ “Đổi quản lý tài ĐVSN thuộc Thông xã Việt Nam” tác giả Nguyễn Thanh Quang, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2006 - Luận văn thạc sỹ “Hoàn thiện quản lý tài trường Đại học Phịng cháy, Chữa cháy giai đoạn nay” tác giả Phạm Văn Năm, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2007 - “Mở rộng quyền tự chủ ĐVSN” tác giả Huỳnh Thị Nhân, Tạp chí tài số 1/2005 - Một số vấn đề đổi lĩnh vực nghiệp (Đỗ Quốc Sam, http:// www.irv.moi.gov.vn, ngày 2/03/2006) - Trao quyền tự chủ rộng cho ĐVSN (bài trả lời vấn ông Huỳnh Quang Hải, Vụ trưởng vụ Hành - Sự nghiệp, Bộ Tài chính, http://www.mof.gov.vn, ngày 09/03/2006) - Hội thảo “Chương trình đổi chế quản lý tài quan hành nhà nước ĐVSN công giai đoạn 2004 - 2005” (Bộ Tài phối hợp với Dự án VIE 01/024/B-Bộ Nội vụ ngành trung ương địa phương tổ chức, http://www.mof.gov.vn) - Mỗi năm chuyển khoảng 20 - 25% số ĐVSN sang tự chủ tài (Xuân Quang, http://www.mpi.gov.vn) - Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cơng tác kiểm tra kế tốn, kiểm soát nội ĐVSN, Bùi Yến Linh, nội san Nghiên cứu khoa học số 49 Tạp chí Kế tốn Các cơng trình nói tiếp cận nhiều góc độ khác đề cập đến nhiều khía cạnh đổi hồn thiện chế quản lý, nguồn tài quản lý tài nói chung ĐVSN Tuy nhiên, nay, chưa có cơng trình nghiên cứu cách chuyên biệt hệ thống quản lý tài Đài PTTHNB Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Trên sở làm rõ vấn đề lý luận thực tiễn quản lý tài ĐVSN, thực trạng quản lý tài Đài PTTHNB nay, đề tài đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý tài Đài PTTHNB phù hợp với tiến trình đổi chế quản lý tài ĐVSN nước ta, bảo đảm yêu cầu chi tiêu, góp phần thực tốt chức năng, nhiệm vụ giao Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực mục đích nghiên cứu nói trên, đề tài tập trung thực số nhiệm vụ chủ yếu sau: - Hệ thống hoá làm rõ thêm vấn đề lý luận thực tiễn quản lý tài ĐVSN điều kiện - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài Đài PTTHNB, mặt tích cực, hạn chế nguyên nhân - Đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện quản lý tài Đài PTTHNB năm tới Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu đề tài quản lý tài Đài PTTHNB Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng thực cho giai đoạn 2006-2010 Các phương hướng giải pháp đề xuất cho giai đoạn 2011-2020 Phương pháp nghiên cứu Để thực mục đích nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra, luận văn dựa phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lênin, sử dụng tổng hợp số phương pháp thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp, tổng kết thực tiễn… Ngoài ra, luận văn kế thừa kết nghiên cứu cơng trình nghiên cứu liên quan, đồng thời dựa vào chủ trương, đường lối Đảng, pháp luật Nhà nước quản lý tài ĐVSN quản lí kinh tế, xã hội nước ta giai đoạn Những đóng góp đề tài - Luận văn góp phần hệ thống hóa vấn đề lý luận quản lý tài ĐVSN phù hợp với điều kiện xây dựng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Đưa tranh tương đối toàn diện thực trạng quản lý tài Đài PTTHNB - Đề xuất số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài Đài PTTHNB hướng tới mục tiêu tự chủ tài nâng cao chất lượng chương trình phát truyền hình Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn kết cấu với chương, tiết Chương NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY 1.1 TÀI CHÍNH VÀ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP 1.1.1 Tài đặc điểm tài đơn vị nghiệp 1.1.1.1 Khái niệm chất tài + Khái niệm tài Trong lịch sử phát triển xã hội loài người, xuất sản xuất hàng hóa quan hệ tiền tệ làm thay đổi lĩnh vực phân phối cải xã hội, từ phân phối vật sang phân phối hình thức giá trị Trải qua hình thái kinh tế - xã hội khác nhau, với phát triển mạnh mẽ kinh tế hàng hóa tiền tệ hình thức tiền tệ trở thành hình thức chủ yếu thu nhập, chi tiêu nhà nước chủ thể khác việc tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ Hay nói cách khác, hoạt động đời sống xã hội, từ hoạt động sản xuất, hoạt động khoa học kỹ thuật, hoạt động văn hóa nghệ thuật đến hoạt động trị, tơn giáo chịu chi phối tiền tệ vận động tiền tệ Chính q trình vận động tiền tệ, gắn với hoạt động chủ thể kinh tế - xã hội làm nảy sinh phạm trù tài quan hệ tài xã hội Ngồi ra, nhà nước xuất hiện, tài cịn tồn với tư cách công cụ thể quyền lực Hơn thế, để tồn phát triển để thực chức quản lý xã hội cách toàn diện, nhà nước quốc gia, thời kỳ phải thơng qua tài để thực phân phối cải xã hội, điều tiết phần thu nhập thành phần kinh tế, giám sát tồn hoạt động quốc gia Như vậy, tài phạm trù kinh tế khách quan, đời tồn điều kiện lịch sử định Theo C.Mác, có hai tiền đề mang ý nghĩa định định hướng cho tồn tại, phát triển tài chính, sản xuất hàng hóa - tiền tệ nhà nước Khi kinh tế hàng hoá tiền tệ ngày phát triển thuật ngữ tài trở nên phổ biến Một số nhà kinh tế cho tài phạm trù kinh tế, phản ánh mối quan hệ phân phối cải xã hội hình thức giá trị, phát sinh trình hình thành, tạo lập, phân phối quỹ tiền tệ chủ thể kinh tế nhằm đạt mục tiêu chủ thể điều kiện định Một số quan điểm lại cho rằng, tài hệ thống quan hệ kinh tế biểu lĩnh vực hình thành phân phối quỹ tiền tệ kinh tế quốc dân nhằm xây dựng phát triển xã hội Có nhiều khái niệm tài chính, khái niệm tài cho phép nhìn nhận đầy đủ, tồn diện tài chính: Tài thể vận động vốn tiền tệ diễn chủ thể xã hội Nó phản ánh tổng hợp mối quan hệ kinh tế nảy sinh phân phối nguồn tài thơng qua việc tạo lập sử dụng quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng nhu cầu khác chủ thể xã hội [22] + Bản chất tài Từ biểu bên ngồi tài việc thu, chi tiền, vận động nguồn tài hay tạo lập sử dụng quỹ tiền tệ chủ thể xã hội, thấy chất bên tài chính, quan hệ kinh tế chủ thể trình phân phối nguồn tài chính, phân phối cải xã hội hình thức giá trị Các quan hệ kinh tế gọi quan hệ tài chúng chịu ràng buộc chất quan hệ sản xuất xã hội, mà đặc trưng quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất [22] Việc xác định đắn quan niệm tài chất tài có ý nghĩa quan trọng lý luận thực tiễn Điều tạo sở cho việc vận dụng quan hệ tài tồn khách quan để định xác sách tài chính, đồng thời thơng qua sách tài để tổ chức quan hệ tài nhằm sử dụng tài để tác động tích cực tới hoạt động quan hệ kinh tế xã hội theo phương hướng xác định 1.1.1.2 Đặc điểm tài đơn vị nghiệp Ở Việt Nam, ĐVSN xác định loại hình đơn vị hoạt động lĩnh vực giáo dục, khoa học - cơng nghệ, văn hóa - nghệ thuật, phát thanh, truyền hình, y tế, thể dục thể thao khơng nhằm mục đích lợi nhuận, quan nhà nước có thẩm quyền thành lập Các đơn vị nhà nước đầu tư sở vật chất, bảo đảm kinh phí hoạt động thường xuyên để thực nhiệm vụ trị, chun mơn giao; ngồi ra, cịn phép thu số khoản phí, lệ phí theo quy định thơng qua hoạt động sản xuất, cung ứng dịch vụ Có thể nói, đời sống kinh tế ngày cải thiện nhu cầu tăng cường dân trí, nâng cao thể chất đời sống tinh thần người dân ngày lớn Chính vậy, theo lộ trình đổi mới, phù hợp với xu hướng cải cách khu vực công bối cảnh hội nhập, nhà nước giành nhiều quan tâm có bước thích hợp nhằm nâng cao hiệu hoạt động đơn vị hành chính, nghiệp để đem lại cho người dân chất lượng dịch vụ tốt Nếu trước đây, chế kế hoạch hóa tập trung, nhà nước bao cấp phần lớn cho khoản chi cho giáo dục đào tạo, y tế, khoa học công nghệ, văn hóa, thơng tin, phát thanh, truyền hình chuyển sang chế mới, hoạt động nghiệp kể chuyển sang loại nghiệp có thu, nhà nước bảo đảm phần hay toàn chi phí hoạt động tùy thuộc nguồn thu tự bù đắp đơn vị nhiều hay Bởi vậy, nay, ĐVSN chia thành loại: - Đơn vị có nguồn thu nghiệp tự bảo đảm tồn chi phí hoạt động thường xuyên (gọi tắt ĐVSN tự bảo đảm chi phí hoạt động), đơn vị có nguồn thu nghiệp bù đắp tồn chi phí hoạt động thường xun, nhà nước khơng phải cấp kinh phí đảm bảo hoạt động thường xuyên cho đơn vị - Đơn vị có nguồn thu nghiệp tự bảo đảm phần chi phí hoạt động thường xuyên (gọi tắt ĐVSN tự bảo đảm phần chi phí hoạt động), đơn vị có nguồn thu chưa tự trang trải tồn chi phí hoạt động thường xuyên, NSNN cấp phần chi phí hoạt động thường xuyên cho đơn vị - Đơn vị có nguồn thu nghiệp thấp, ĐVSN khơng có nguồn thu, kinh phí hoạt động NSNN bảo đảm tồn (gọi tắt ĐVSN NSNN bảo đảm toàn chi phí hoạt động) Với lí đó, tài ĐVSN có đặc điểm sau đây: - Gắn với đặc điểm hình thành (do quan có thẩm quyền thành lập, có tư cách pháp nhân) chức năng, nhiệm vụ đặc thù cung cấp sản phẩm, dịch vụ có tính chất cơng ích nhằm phục vụ nhu cầu lợi ích chung tồn xã hội Vì vậy, tài ĐVSN trước hết tài đơn vị dự tốn, có mối quan hệ trực tiếp với nhà nước thông qua việc tiếp nhận kinh phí NSNN cấp để thực nhiệm vụ trị giao đảm bảo hoạt động bình thường máy Trong hệ thống tài chính, tài ĐVSN xếp nhóm tài cơng (tài nhà nước), nghĩa tài thuộc sở hữu nhà nước phục vụ cho lợi ích chung tồn xã hội, cộng đồng - Gắn với đặc thù hoạt động cung cấp dịch vụ công Các hoạt động cung cấp dịch vụ cơng hoạt động có ý nghĩa quan trọng với đời sống người, giáo dục, đào tạo để nâng cao dân trí kỹ lao động, khám chữa bệnh để đảm bảo sức khỏe; văn hóa, nghệ thuật để ni dưỡng tinh thần; nghiên cứu khoa học để ứng dụng phát triển kinh tế, xã hội Những hoạt động cần nguồn tài lớn, lại khơng khó 10 thu hồi Bên cạnh đó, ĐVSN có đặc điểm khác với quan hành Cơ quan hành tổ chức cung cấp trực tiếp dịch vụ hành cơng cho người dân thực chức quản lý nhà nước Các dịch vụ hành cơng cung cấp theo luật định, với chất lượng đồng cho người tiêu dùng chi trả trực tiếp NSNN Dịch vụ hành cơng chức quan hành nhà nước, trách nhiệm nghĩa vụ máy nhà nước với nhân dân có nhà nước có đủ thẩm quyền thực chức Nhà nước với tư cách tổ chức cơng quyền phải có nghĩa vụ cung cấp dịch vụ cho nhân dân, cịn người dân có nghĩa vụ đóng góp cho nhà nước hình thức thuế Như vậy, quan hệ trao đổi dịch vụ hành cơng khơng phản ánh quan hệ thị trường, mà phản ánh quan hệ nghĩa vụ nhà nước phương tiện thực nghĩa vụ xã hội cơng dân cung cấp Người sử dụng trả phần trả tiền cho sử dụng dịch vụ đó, phải đóng thuế để chi trả cho chúng Chính vậy, quan hệ tài chính, quan hành tự chủ tài phần kinh phí NSNN cấp (cơ chế khốn chi), không tự mở rộng dịch vụ, nguồn thu Dịch vụ nguồn thu cố định theo luật Trong đó, ĐVSN cạnh tranh với khu vực tư nhân cung ứng dịch vụ cung ứng theo nhu cầu nên đơn vị phép khai thác mở rộng nguồn thu từ hoạt động nghiệp Đặc điểm khác biệt cho phép ĐVSN hoạt động theo nguyên tắc tự chủ tài Tài ĐVSN có điểm khác biệt với tài doanh nghiệp Bởi lẽ, kinh tế thị trường, doanh nghiệp phải tuân thủ nguyên tắc hạch toán kinh doanh, hướng tới mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận cách tự bù đắp đủ chi phí có lãi Doanh nghiệp phải hoạt động theo quy luật thị trường ĐVSN không hoàn toàn hoạt động theo chế thị trường không coi lợi nhuận mục tiêu hàng đầu 78 việc tiếp nhận, thuyên chuyển, bổ nhiệm chức danh kế toán nhằm tạo ổn định cho máy kế tốn, đảm bảo chất lượng chun mơn, đáp ứng u cầu cơng tác quản lý tài kế toán đơn vị kế toán theo quy định Luật Kế tốn 3.2.2 Hồn thiện hệ thống định mức, tiêu chuẩn kinh tế - kỹ thuật thuộc thẩm quyền Đài Phát Truyền hình Ninh Bình Trước mắt, cần xem xét bổ sung thêm số mục chi kế hoạch hóa vào định mức như: - Dự phòng trợ cấp việc làm: Khoản chi trích theo tỷ lệ phần trăm quỹ lương tính bảo hiểm xã hội hàng năm - Định mức nguyên liệu (băng, pin ) công cụ, dụng cụ (va ly đựng máy, chân máy quay, đèn ): Hệ thống định mức chưa đề cập rõ, cụ thể định mức thời gian trang bị Trong thời gian qua, diễn biến chi phí ngun liệu cơng cụ, dụng cụ phục vụ sản xuất chương trình tương đối ổn định, kế hoạch hóa Vì vậy, Đài PTTHNB nên xem xét đưa khoản mục chi phí vào định mức - Xây dựng thêm quy chế trả lương tới phận: Hiện nay, khối nội dung hưởng mức lương khoán hàng tháng, khối kỹ thuật hưởng lương theo cấp bậc Tuy nhiên, khối kỹ thuật đài nên trả lương theo phương thức trả tiền sử dụng ca máy; khối khai thác (biên dịch, khai thác chương trình nước ngồi), nên tính lương theo khối nội dung sử dụng hệ số thấp so với chương trình tự sản xuất Đồng thời, mức chi cho khoản mục chi phí cần nghiên cứu, xây dựng lại cho phù hợp với mặt giá để loại bỏ khoản bổ sung, bổ sung tiền lương, chi thù lao nhuận bút, chi tập huấn, giảm định mức chi số chi phí giảm cước phí điện thoại Khi thực nội dung này, Đài PTTHNB cần có bước điều tra, khảo sát mặt giá nhằm xây dựng định mức sát thực tế nên xây 79 dựng mức chi dạng mở để điều chỉnh cần thiết 3.2.3 Huy động quản lý nguồn vốn để thực quy hoạch Đài PTTHNB cần tách bạch nguồn vốn khác nhau, xác định rõ nguồn gốc, mục tiêu sử dụng nguồn vốn để có chế quản lý, bảo toàn phát triển nguồn vốn đài theo định hướng phát triển vạch Cụ thể cần tách bạch nguồn vốn sau: - Vốn cấp trực tiếp từ NSNN cho Đài PTTHNB thành lập trình hoạt động; Vốn nhà nước tiếp nhận từ nơi khác chuyển đến theo định quan có thẩm quyền; Giá trị khoản viện trợ, quà biếu, quà tặng, tài sản vô chủ, tài sản dôi thừa kiểm kê tài sản đài; Giá trị quyền sử dụng đất khoản khác tính vào vốn nhà nước theo quy định pháp luật; Vốn bổ sung từ lợi nhuận sau thuế hoạt động kinh doanh, quảng cáo, dịch vụ truyền hình dịch vụ khác… Đài PTTHNB có trách nhiệm bảo tồn vốn nhà nước, thực chế độ quản lý, sử dụng vốn, tài sản, vận dụng chế độ phân phối lợi nhuận, chế độ quản lý tài chính, tài sản, chế độ kế tốn theo quy chế quy định nhà nước doanh nghiệp phù hợp với đặc điểm hoạt động đài Đài PTTHNB chủ động sử dụng vốn nhà nước giao, loại vốn khác, quỹ đơn vị quản lý vào hoạt động kinh doanh, dịch vụ chịu trách nhiệm trước Nhà nước bảo toàn, phát triển vốn, đảm bảo hiệu sử dụng vốn; đảm bảo quyền lợi người có liên quan chủ nợ, khách hàng, người lao động theo hợp đồng giao kết theo quy định pháp luật, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ trị giao - Đài PTTHNB phép sử dụng vốn, tài sản thuộc quyền quản lý đài để đầu tư vào doanh nghiệp khác phù hợp với chức năng, nhiệm vụ đài phải tuân thủ quy định pháp luật hành quy định quy chế này, đảm bảo nguyên tắc có hiệu quả, bảo tồn phát triển vốn, tăng thu nhập không làm ảnh hưởng đến mục tiêu hoạt động thực 80 nhiệm vụ trị giao đài Cũng xuất phát từ định hướng phát triển đài thời gian tới, việc huy động vốn, sử dụng, bảo toàn phát triển nguồn vốn vấn đề tối quan trọng Cần phân biệt rõ đâu vốn ngân sách cấp, đâu vốn tự bổ sung Hiện tại, chưa có định cấp vốn tài sản đài từ nguồn ngân sách Song, đến vận hành theo chế tài doanh nghiệp cần phải tách bạch việc tạo lập sử dụng hai nguồn vốn Vì lâu dài, tiến hành đầu tư mua sắm tài sản, việc sử dụng hai loại vốn không quy định cụ thể gặp khó khăn cơng tác quản lý hạch toán Đài cần sớm ban hành quy định cụ thể nhằm hướng dẫn hoạt động liên doanh, liên kết nhằm tạo điều kiện cho đơn vị đài có sở thực Trên sở nội dung quy hoạch UBND tỉnh phê duyệt, khả huy động vốn đầu tư, Đài PTTHNB xếp thứ tự ưu tiên dự án tiến hành đầu tư phù hợp với quy định nhà nước quản lý đầu tư Căn khả huy động cân đối nguồn vốn thời kỳ, Đài PTTHNB bố trí, lập kế hoạch hàng năm nhằm thực mục tiêu đề quy hoạch 3.2.4 Tăng cường xã hội hóa việc sản xuất quảng cáo chương trình truyền hình Xã hội hóa sản xuất quảng cáo chương trình truyền hình xu mang tính tất yếu Xu hướng xuất từ ngày đầu truyền hình đời ngày phát triển mạnh mẽ Sau 20 năm đổi mới, đời sống kinh tế đất nước có thay đổi mạnh mẽ Cùng với thay đổi nhận thức, tư Công chúng không muốn ăn ngon mặc đẹp mà còn nhu cầu giải trí khác Điều làm xuất thị trường vui chơi, giải trí Trong lĩnh 81 vực này, truyền hình tỏ rõ lợi cạnh tranh Truyền hình loại sản phẩm vật chất đặc biệt Nó khơng hàng hóa thơng thường mà cịn loại sản phẩm mang tính đại chúng, tính cơng cộng cao Trước u cầu phát triển, cần phải có quan điểm tích cực triển khai hoạt động kinh doanh, tìm kiếm nguồn thu Tuy nhiên, để thực điều đó, sản phẩm truyền hình phải đáp ứng tốt nhu cầu thơng tin, giải trí lành mạnh cơng chúng Việc xã hội hóa hoạt động truyền hình khuynh hướng tất yếu thời gian tới Chỉ công chúng tham gia ngày nhiều vào cơng đoạn sản xuất hướng hoạt động sản xuất đến phục vụ thoả mãn nhu cầu xem cơng chúng, truyền hình có điều kiện thuận lợi để phát triển, giữ ưu cạnh tranh bối cảnh thông tin bùng nổ Việc tham gia mạnh mẽ vào tiến trình xã hội hóa, tận dụng nguồn lực xã hội để đầu tư cho phát triển sở để truyền hình tiếp tục củng cố chỗ đứng Vì vậy, Đài PTTHNB cần đẩy mạnh mơ hình xã hội hố sản xuất chương trình truyền hình Theo đó, cần có quy chế thống tạo điều kiện cho đơn vị, tổ chức, cá nhân ngồi đài cung cấp trọn vẹn sản phẩm theo yêu cầu đài để phát sóng Điều có nghĩa khâu sản xuất chương trình nhiều đơn vị thuộc nhiều thành phần kinh tế - xã hội khác thực hiện, cịn việc phát sóng thuộc quyền quản lý Đài PTTHNB Mơ hình huy động đơng đảo lực lượng sáng tạo, sản xuất chương trình tồn xã hội đóng góp thành lao động vào chương trình phát sóng Ngồi ra, Đài PTTHNB cần có chế đảm quyền bình đẳng cho đơn vị thơng qua hình thức “đấu thầu”, tránh tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi cịi”, dễ dẫn đến tiêu cực đài vừa có quyền lựa chọn đối tác, vừa có 82 quyền giám sát, kiểm định sản phẩm, đồng thời đảm bảo công tâm đài việc lựa chọn đối tác, nghiệm thu sản phẩm Theo đó, đài cần xây dựng đội ngũ cán có đủ lực để làm việc với đối tác 3.2.5 Một số giải pháp trực tiếp nhằm tăng nguồn thu Doanh thu Đài PTTHNB toàn khoản thu phát sinh từ hoạt động nghiệp vụ, hoạt động quảng cáo dịch vụ khác đài, bao gồm: Doanh thu từ hoạt động quảng cáo; doanh thu từ hoạt động cho thuê mặt bằng, doanh thu từ hoạt động tuyên truyền, doanh thu từ hoạt động tiếp phát chương trình từ đài trung ương ; doanh thu từ hoạt động nhà nước đặt hàng; doanh thu từ nguồn tài trợ, viện trợ tổ chức, cá nhân ngồi nước; doanh thu từ hoạt động tài lãi tiền gửi… Cơ chế tự chủ tài địi hỏi Đài PTTHNB khơng phải có nguồn thu ổn định lâu dài, mà nguồn thu đài phải tăng nhanh nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đài Điều địi hỏi đài phải có sách rõ ràng việc phát triển nguồn thu, đặc biệt nguồn thu từ hoạt động quảng cáo Cụ thể: + Đài PTTHNB cần coi chất lượng chương trình vấn đề quan trọng để thu hút doanh nghiệp, khách hàng quảng cáo sóng đài Để nâng cao chất lượng chương trình cần đưa mốt số sách như: - Khốn doanh thu cho chương trình phịng biên tập, lấy số người xem làm thước đo cho chất lượng chương trình, từ khuyến khích phịng tăng cường nâng cao chất lượng chương trình - Có chế chủ động việc tuyển dụng nhân tài, áp dụng chế chi trả thu nhập doanh nghiệp, cho phép thuê chuyên gia số cơng việc địi hỏi phải có kinh nghiệm - Có kế hoạch dài hạn lộ trình chuyển hố cơng nghệ sản xuất chương trình, cơng nghệ truyền dẫn phát sóng đảm bảo phù hợp với xu 83 truyền hình giới Từ hoạch định lộ trình phát triển kinh tế sở ứng dụng cơng nghệ truyền hình, viễn thơng Đài PTTHNB để phát huy tiềm lực kinh tế, đứng vững xu cạnh tranh + Đài PTTHNB cần đa dạng hoá đầu tư để sản xuất ngày nhiều chương trình, thể loại chương trình nhằm thoả mãn nhu cầu ngày cao xã hội, phù hợp với nhiều đối tượng, thành phần khác + Đầu tư giám sát chất lượng kỹ thuật để sóng truyền hình tốt, trong, sâu rõ nét + Mở rộng diện phủ sóng chương trình truyền hình Ninh Bình tồn quốc quốc tế nhiều loại hình truyền dẫn khác với chất lượng tốt 3.2.6 Hoàn thiện chế độ báo cáo kế toán, toán thu, chi Quyết tốn khâu cuối chu trình quản lý kinh phí đơn vị Nó nhằm kiểm tra, đánh giá, rà sốt, chỉnh lý lại tồn số liệu kế toán phản ánh sau chu kỳ hoạt động tài chính, đồng thời tìm nguyên nhân gây ảnh hưởng đến kết q trình chấp hành dự tốn Để hồn thiện cơng tác kế tốn, tốn, Đài PTTHNB cần đổi hướng vào số điểm sau: - Thực cơng tác lập báo cáo tốn kinh phí tình hình sử dụng kinh phí đầy đủ, chi tiết theo quy định Thực tế thời gian qua cho thấy, đơn vị chưa tuân thủ đầy đủ quy định nói trên, tính chi tiết tài liệu toán, thiếu thuyết minh, bảng biểu, xác nhận kho bạc tổng số; cơng tác hạch tốn chưa thống nhất, dẫn đến khó khăn khâu duyệt tổng hợp toán - Thực tốt cơng tác chỉnh lý tốn để phán ánh số thực thu, chi kinh phí đơn vị Chỉnh lý toán thao tác nghiệp vụ tiến hành thời gian lập báo cáo toán để đảm bảo tính phù hợp với nghiệp vụ kinh tế phát sinh Đơn vị cần ý hạch toán kế tốn đơn vị theo nghiệp vụ thu, chi phát sinh thực tế đơn vị thời gian chỉnh lý tốn Thơng qua đó, góp phần nâng cao tính xác 84 số liệu thu, chi phản ánh báo cáo toán đơn vị 3.2.7 Hoàn thiện chế độ kiểm tra, kiểm sốt hoạt động thu, chi Cơng tác tự kiểm tra tài chính, kế tốn đơn vị từ trước đến chưa trọng quan tâm mức Chính vậy, để tăng cường cơng tác tự kiểm tra, Bộ Tài có Quyết định số 67/2004/QĐBTC ngày 13/8/2004 việc ban hành Quy chế tự kiểm tra tài chính, kế tốn quan đơn vị có sử dụng NSNN Để đưa công tác trở thành nhiệm vụ thường xuyên biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn sớm sai sót hoạt động quản lý tài tồn hệ thống, Đài PTTHNB cần phải giải vấn đề sau: Xây dựng quy chế, nguyên tắc, phương pháp tự kiểm tra dựa sở Quyết định số 67/2004/QĐ-BTC Bộ Tài Tổ chức tuyên truyền phổ biến rộng rãi tới cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng cần thiết công tác Thực nghiêm túc việc tự kiểm tra sở quy định nhà nước kế hoạch kiểm tra định kỳ, thường xuyên xây dựng Thông qua công tác tự kiểm tra để tạo nên nề nếp, tính kỷ luật cơng tác tài - kế tốn đài, từ nâng cao ý thức người việc sử dụng kinh phí, tài sản nhà nước, giảm thiểu sai sót Thực dân chủ, công khai, minh bạch tất tiêu tài hay thiết lập hệ thống thông tin tốt, kịp thời Đây biện pháp tăng cường kiểm tra, giám sát tất người công tác quản lý tài chính, điều kiện cần thiết để nâng cao hiệu quản lý chi tiêu đơn vị 3.2.8 Tăng cường sở vật chất, mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin công tác quản lý tài Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế diễn mạnh mẽ, việc làm chủ công nghệ thơng tin điều kiện tiên để quốc gia, 85 doanh nghiệp thành công bước đường hội nhập Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào cơng tác tài chính, kế tốn đài cịn hạn chế, phận kế tốn - tài phải tự xoay sở, vận dụng chắp vá tùy theo khả (hệ thống máy tính có phịng kế tốn chưa trang bị đồng bộ, máy tính có cấu hình thấp, thiếu máy in khơng có máy photocopy riêng) Điều khơng làm giảm suất lao động mà cịn khơng tương xứng với khả thân Đài PTTHNB Đề khắc phục hạn chế đó, lãnh đạo đài PTTHNB cần quan tâm trang bị đủ thiết bị văn phòng cho phận tài - kế tốn đài 3.3 KIẾN NGHỊ 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ Chế độ, sách lĩnh vực báo chí, truyền thông điều kiện phát triển kinh tế thị trường vấn đề lớn, cần xem xét, giải lý luận thực tiễn Thời gian qua, có bước chuyển biến định việc thực chế độ sách mềm dẻo báo chí Thủ trưởng đơn vị tự chịu trách nhiệm xây dựng giá loại dịch vụ phù hợp với giá thị trường, sức tiêu thụ yêu cầu phục vụ nhiệm vụ trị; đơn vị chủ động trả nhuận bút phù hợp với yêu cầu nâng cao chất lượng, động viên tác giả khuôn khổ quỹ nhuận bút; chủ động kêu gọi hình thức quảng cáo tài trợ theo luật định Tuy nhiên, chế độ, sách ĐVSN phát thanh, truyền hình cịn lạc hậu, chưa theo kịp phát triển hoạt động báo chí Do vậy, cần khẩn trương rà sốt để bổ sung, sửa đổi số sách, chế độ như: lương, thuế, nhuận bút, sách tài trợ, giá, quảng cáo Nhà nước cần có kế hoạch khảo sát, nghiên cứu hình thức hoạt động kinh doanh đơn vị phát thanh, truyền hình lớn để có sách khuyến khích hình thức kinh doanh phù hợp, tạo nguồn thu, tăng cường sở vật chất, đồng thời thực nghĩa 86 vụ với nhà nước Hiện nay, nhà nước đầu tư lớn cho báo chí với cấu ngân sách gồm: NSNN cho phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử Trong đó, phần đầu tư cho phát thanh, truyền hình lớn nhất, phương tiện trang thiết bị ban đầu đắt tiền Thực tế, đa số báo, đài hoạt động dựa vào ngân sách Do vậy, nhà nước nên cấp ngân sách cần tính tốn rõ tiêu chí: mức trợ cấp, đối tượng, thời gian, trợ cấp khơng hồn lại cho vay ban đầu với lãi suất thấp để ĐVSN phát thanh, truyền hình hoạt động pháp luật, định hướng, có hiệu Tăng cường đầu tư cho đài địa phương vùng sâu, khó khăn; có sách để tăng cường phát sóng đài tiếng dân tộc thiểu số để chủ trương, sách Đảng Nhà nước đến với đồng bào dân tộc Tựu chung lại, nhà nước cần có sách tài quốc gia, huy động nguồn lực tài phục vụ cho hoạt động phát triển thơng tin; có sách đầu tư thích hợp hoạt động báo chí, truyền thơng theo hướng đầu tư đủ, trọng điểm quan ĐVSN cần thiết Nhà nước sớm tổ chức tổng kết đánh giá kết thực Nghị định 43/2006/NĐ-CP để có hướng sửa đổi cho phù hợp với thực tế, thực miễn giảm nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hoạt động nghiệp đặc thù (chương trình truyền hình miễn phí), nhằm khuyến khích tạo điều kiện cho đơn vị có hội phát triển điều kiện nguồn NSNN cấp cho đầu tư hạn chế, cho phép đơn vị dùng phần kinh phí để mua sắm trang thiết bị sản xuất chương trình - Về khống chế thu nhập: Giữ nguyên quy định nay, không khống chế thu nhập để đảm bảo thu nhập cho người lao động ĐVSN Nhà nước khuyến khích ĐVSN tăng thu, tiết kiệm chi, thực tinh giảm biên chế, tăng thêm thu nhập cho người lao động sở hoàn thành 87 nhiệm vụ giao Sau thực đầy đủ nghĩa vụ với NSNN, tuỳ theo kết hoạt động tài năm, đơn vị xác định tổng mức chi trả năm đơn vị, định tổng mức thu nhập năm cho người lao động sau thực trích lập quỹ phát triển hoạt động nghiệp theo quy định Việc chi trả thu nhập cho người lao động đơn vị thực theo nguyên tắc: người có hiệu suất cơng tác cao, đóng góp nhiều cho việc tăng thu, tiết kiệm chi trả nhiều Thủ trưởng đơn vị chi trả thu nhập theo quy chế chi tiêu nội đơn vị 3.3.2 Kiến nghị với Bộ, ngành - Kiểm soát chặt chẽ khoản chi ĐVSN nhằm tăng cường cơng tác quản lý tài đơn vị trình phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, vai trị chủ yếu hệ thống kho bạc nhà nước thuộc Bộ Tài Để góp phần tăng cường quản lý khoản chi NSNN theo nguyên tắc “tiết kiệm, hiệu quả”, Kho bạc nhà nước Bộ Tài nên: Một là, có chế phối hợp chặt chẽ với ĐVSN hoạt động kiểm soát chi nhằm đảm bảo thống nhất, tuân thủ quy định chung chế độ, định mức chi tiêu, phương thức toán, nhà nước ĐVSN nói chung chế độ sách quy định riêng theo đặc thù ngành Hai là, phải có văn hướng dẫn thực kiểm soát chi thống đồng bộ, kiểm soát tất khoản chi ngân sách qua kho bạc, không để khoản chi khơng kiểm sốt Hạn chế dần đến chấm dứt tình trạng kiểm sốt “hình thức” theo bảng kê tốn, khơng theo thực tế phát sinh - Các bộ, ngành, sớm ban hành văn hướng dẫn, tiêu chí đánh giá mức độ chất lượng hồn thành nhiệm vụ đơn vị giao tự chủ, nhằm tháo gỡ khó khăn chế, sách, đồng thời cần tăng cường 88 kiểm tra, rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành tiêu chuẩn, định mức mở rộng lĩnh vực giao quyền tự chủ cho đơn vị Bộ Tài cần phối hợp với để sửa đổi mức thời điểm tốn thu nhập tăng thêm cho người lao động; có quy định để cụ thể mức mua sắm tài sản, đầu tư xây dựng từ nguồn thu hoạt động nghiệp (thu quảng cáo, thu tiếp phát chương trình truyền hình trung ương ) chi phí hoạt động thường xuyên đơn vị, nhằm bảo đảm khuyến khích đầu tư 89 KẾT LUẬN Quản lý tài Đài PTTHNB có ý nghĩa đặc biệt quan trọng việc nâng cao hiệu khai thác, sử dụng nguồn tài chính, qua góp phần giúp đài thực tốt chức năng, nhiệm vụ giao nâng cao thu nhập cải thiện đời sống người lao động điều kiện nhà nước tăng cường quyền tự chủ tài cho ĐVSN Với tinh thần đó, luận văn giải số nội dung sau: - Góp phần hệ thống hóa làm rõ thêm số vấn đề lý luận thực tiễn quản lý tài ĐVSN, khái niệm, đặc điểm tài nội dung hoạt động tài ĐVSN; khái niệm, nội dung, yêu cầu yếu tố tác động đến quản lý tài ĐVSN; kinh nghiệm quản lý tài TTXVN học kinh nghiệm rút cho Đài PTTHNB - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài Đài PTTHNB giai đoạn 2006 - 2010, rút mặt thành công, hạn chế nguyên nhân - Trên sở khung lý thuyết trình bày chương 1, phân tích thực tiễn chương 2, luận văn đề xuất phương hướng nhóm giải pháp kiến nghị nhằm hồn thiện quản lý tài Đài PTTHNB năm tới Quản lí tài Đài PTTHNB phức tạp, thời gian nghiên cứu kiến thức học viên hạn chế nên luận văn tránh khỏi khiếm khuyết Rất mong nhận ý kiến đóng góp nhà khoa học, đồng nghiệp bạn đọc Xin trân trọng cảm ơn! 90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Chính trị (2000), Chỉ thị số 58/2000/CT-TW ngày 17/10/2000 đẩy mạnh ứng dụng phát triển cơng nghệ thơng tin Bộ Tài (2003), Thơng tư số 59/2003/TT-BTC ngày 23 tháng năm 2003 hướng dẫn thực Nghị định số 60/2003/NĐ-CP ngày tháng năm 2003 Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành luật NSNN Bộ Tài (2006), Thông tư số 18/2006/TT-BTC ngày 13 tháng năm 2006 hướng dẫn chế độ kiểm soát chi quan nhà nước thực chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm sử dụng biên chế kinh phí quản lý hành Bộ Tài (2006), Thông tư 71 hướng đẫn thực Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tổ chức máy, biên chế tài ĐVSN cơng lập Bộ Tài (2007), Báo cáo tình hình thực Nghị định 43 chế độ tài áp dụng cho ĐVSN có thu (2005 - 2007), Hà Nội Bộ Tài chính, Văn pháp quy, tập 9, Nxb Tài chính, Hà Nội Bộ Tài chính, Văn pháp quy, tập 10, Nxb Tài chính, Hà Nội Bộ Tài chính, Văn pháp quy, tập 11, Nxb Tài chính, Hà Nội Chính phủ (2006), Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tổ chức máy, biên chế tài ĐVSN cơng lập 10 Đảng tỉnh Ninh Bình (2010), Nghị Đại hội Đảng tỉnh Ninh Bình lần thứ XX, Nghị số 15- NQ/TU Ban chấp hành Đảng tỉnh phát triển du lịch Ninh Bình đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 11 Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Nghị hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 4, khóa VII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 91 12 Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Nghị hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 2, khóa VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 13 Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 14 Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội 15 Chế độ tự chủ tài chính, biên chế quan nhà nước, đơn vị nghiệp cơng lập (2007), Nxb Tài chính, Hà Nội 16 Giáo trình Quản lý Tài nhà nước (2002), Nxb Tài chính, Hà Nội 17 Giáo trình Tài học (2002), Nxb Tài chính, Hà Nội 18 Đinh Xn Hịa (2008), "Xu hướng xã hội hóa truyền hình Việt Nam nay", songtre.vn 19 Học viện Hành quốc gia (2003), Quản lý Tài cơng - lý luận thực tiễn, Hà Nội 20 Học viện Tài (2005), Giáo trình lý thuyết tài chính, Nxb Tài chính, Hà Nội 21 Nguyễn Thanh Quang (2006), Đổi quản lý tài ĐVSN thuộc Thơng xã Việt Nam, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Học viện trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội 22 Quản lý Tài cơng (2003), Nxb Lao động, Hà Nội 23 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2002), Luật Ngân sách nhà nước, Nxb Tài chính, Hà Nội 24 J.E Stiglitz (1995), Kinh tế học công cộng, Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 25 Phí Thị Thanh Tâm (2009), "Quản lý nhà nước báo chí thời kỳ hội nhập", Tạp chí Nghiên cứu lập pháp điện tử 26 Thủ tướng Chính phủ (2004), Chương trình đổi chế quản lý tài quan hành nhà nước ĐVSN cơng giai đoạn 2001 - 2010 27 Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Bình, Quy hoạch phát triển ngành truyền hình đến năm 2020 92 28 Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Bình (2009), Kế hoạch số 07/KH-UBND ngày 17/7/2009 việc thực Nghị số 15/NQ/TU Ban chấp hành Đảng tỉnh phát triển du lịch Ninh Bình đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 29 Viện Khoa học tài (2010), Đổi quản lý chi tiêu công cộng Việt Nam, Hà Nội 30 Viện Chiến lược Chính sách tài - Bộ Tài (2011), Xây dựng chiến lược tài giai đoạn 2011 - 2020 31 Website Chính phủ (http://www.caicachhanhchinh.gov.vn/) 32 Website Bộ Tài (http://www.mof.gov.vn/) ... TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH NINH BÌNH 2.1 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Ở ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH NINH BÌNH GIAI ĐOẠN 2006 - 2010 2.1.1 Khái lược Đài Phát Truyền. .. thu tài trợ, thu cho thuê mặt 2.2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH NINH BÌNH GIAI ĐOẠN 2006 - 2010 2.2.1 Mơ hình quản lý tài Đài Phát Truyền hình Ninh Bình Trên sở... tượng quản lý nhằm đạt tới kết định Quản lý bao gồm nhiều phương diện, quản lý công nghệ, quản lý thương mại, quản lý nhân sự, quản lý tài chính? ?? Quản lý tài hoạt động chủ thể quản lý lĩnh vực tài