ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
Nội dung thực hiện
Để bắt đầu quá trình trồng rau hiệu quả, trước tiên cần cải tạo đất để đảm bảo dinh dưỡng cho cây Sau đó, phủ bạt nilong giúp giữ ẩm và bảo vệ đất Tiếp theo, ươm hạt giống trong điều kiện thích hợp là bước quan trọng Khi cây giống phát triển, chuyển chúng từ nhà kính ra nhà lưới để thích nghi với môi trường bên ngoài Sau đó, chuyển cây giống từ nhà lưới sang trồng ở đồng ruộng, đồng thời chăm sóc rau để cây phát triển khỏe mạnh Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn là cần thiết để bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh Khi đến thời điểm thu hoạch, tiến hành thu hoạch rau và chuẩn bị cho đợt trồng rau thứ hai Cuối cùng, xử lý bạt nilong và cải tạo đất sau thu hoạch lần hai để tái tạo môi trường trồng trọt cho mùa vụ tiếp theo.
Phương pháp thực hiện
Học lý thuyết về quy trình sản xuất rau được giảng dạy bởi giáo viên từ trung tâm hỗ trợ thực tập sinh và du học sinh Chikyujin Nhật Bản, kết hợp với sự hướng dẫn của hiệp hội nông nghiệp và các cán bộ khuyến nông tại làng Kawakami.
Trực tiếp thực hiện các công đoạn sản xuất rau cải thảo với sự tham gia hướng dẫn của người chủ nông trại gồm:
Cải tạo đất trước vụ gieo trồng mới
Tạo luống đất và phủ bạt nilong cho đồng ruộng
Ươm hạt giống trong nhà kính
Chuyển cây con ra nhà lưới
Chuyển cây giống từ nhà lưới sang trồng ở đồng ruộng
Chăm sóc rau trong quá trình phát triển
Phun thuốc bảo vệ thực vật
Xử lí bạt nilong sau khi thu hoạch lần 2
Biện pháp cải tạo đất sau thu hoạch
Phương pháp quan sát là việc theo dõi cán bộ khuyến nông thực hiện các mô hình thực nghiệm trên ruộng, đồng thời quan sát cách các chủ nông trại thực hiện quy trình sản xuất.
Tổng hợp và phân tích thông tin là bước quan trọng trong quá trình nghiên cứu Tôi đã thu thập và xử lý các số liệu để rút ra những thông tin cần thiết cho đề tài Việc này giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của dữ liệu được sử dụng.
KẾT QUẢ THỰC TẬP
Cải tạo đất
4.1.1 Dọn cỏ và cày xới
- Giữa tháng 4 đầu tháng 5 khi thời tiết ấm dần lên, công tác chuẩn bị cho một mùa vụ mới được tiến hành
Đồng ruộng được làm sạch cỏ dại là một công việc quan trọng mà người dân đặc biệt chú trọng, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc bón phân và năng suất nông sản Cỏ dại được cắt và thu gom bằng máy cắt cỏ lớn hoặc nhỏ, sau đó được ủ để sử dụng làm phân hữu cơ.
Sau khi dọn dẹp cỏ, đất sẽ được cày xới bằng máy móc lớn, với độ sâu từ 30 đến 40 cm Quá trình này giúp đảo đều đất tầng dưới lên tầng mặt, tạo ra sự trộn lẫn các tầng dinh dưỡng trong đất, từ đó hình thành một môi trường đất đồng nhất về thành phần.
4.1.2 Nhặt đá và cành cây sau khi cày xới đất
- Vì địa hình là cao nguyên đồi núi nên trên ruộng có rất nhiều đá và sỏi cùng các cành cây theo gió cuốn xuông ruộng:
Các hòn đá có kích thước vừa và lớn sẽ lộ lên mặt ruộng sau khi cày, ảnh hưởng đến các công đoạn trồng rau tiếp theo Do đó, cần phải loại bỏ chúng bằng cách nhặt bỏ vào các vỏ bao và mang đi đổ.
Các cành cây cũng sẽ được nhặt và gom lại ở các vị trí không gây ảnh hưởng đến sản xuất và con người
Bón phân là bước quan trọng ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản, vì vậy cần thực hiện một cách tỉ mỉ và khoa học Việc bón phân phải được thực hiện theo tỷ lệ hợp lý, tránh tình trạng bón thừa hoặc thiếu, nhằm bảo vệ đất trồng và tiết kiệm chi phí cho người nông dân.
Bón phân giai đoạn 1 là bước quan trọng sau khi đất đã được dọn cỏ và cày xới để khởi đầu mùa vụ mới Đây là nguồn cung cấp dinh dưỡng chính cho cây trồng trong suốt thời gian canh tác, bao gồm cả phân bón vô cơ và phân hữu cơ tùy thuộc vào từng hộ gia đình.
Hiệp hội Nông nghiệp Nhật Bản (JA) cung cấp hướng dẫn cho người dân về cách bón phân hiệu quả nhất cho đất và rau, nhấn mạnh tầm quan trọng của các thành phần dinh dưỡng như Nitrogen (N), Phosphorus (P) và Potassium (K).
Phân tích các chỉ số CA, Mg, pH và EC trong đất ruộng là cần thiết để lựa chọn loại phân bón phù hợp nhất cho sự phát triển của rau Việc này giúp đảm bảo rằng đất trồng không bị ảnh hưởng tiêu cực do thừa hoặc thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết.
Thiếu hụt chất dinh dưỡng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng rau, dẫn đến giảm giá trị kinh tế của sản phẩm Trong trường hợp nghiêm trọng, điều này có thể gây thua lỗ cho người nông dân.
Hình 4.1 Phân tích các thành phần dinh dưỡng trong đất
Hữu cơ là yếu tố quan trọng đánh giá độ phì nhiêu của đất, ảnh hưởng đến kết cấu, độ tơi xốp và thoáng khí của đất Nó cũng quyết định khả năng thấm nước và giữ nước, tạo ra hệ đệm cho đất, đồng thời tác động đến số lượng và hoạt động của vi sinh vật trong môi trường đất.
Một số loại phân hữu cơ thường được dùng ở làng Kawakami:
Phân hữu cơ được tạo ra thông qua quá trình ủ và lên men từ các loại cây như lúa mì, lúa mạch, cây lúa gạo, cỏ dại, hoặc từ phân động vật lấy từ các trang trại chăn nuôi.
Tại quy mô hộ gia đình, thay vì ủ phân hữu cơ, người nông dân thường cày xới trực tiếp cây lúa mì, lúa mạch, lúa gạo và cỏ dại cùng với đất ruộng, cho phép chúng tự phân hủy trong môi trường đất.
Ở quy mô sản xuất phân bón hữu cơ công nghiệp:
- Lần lên men lần thứ nhất gồm 4 bước
Bước 1: thu gom nguyên liệu:
Rác bã thực vật và bùn chủ yếu xuất phát từ các công ty sản xuất thực phẩm như sữa chua, nước ép và trái cây đóng hộp Trước khi nhập nguyên liệu, các công ty phải tiến hành kiểm tra để đảm bảo độ sạch và an toàn cho sản phẩm.
Hình 4.2 Sản xuất phân bón hữu cơ
Bước 2: xử lý nguyên liệu:
Thêm vào nguyên liệu phân bón giống và men vi sinh để nuôi sống số lượng vi sinh vật có ích
Hình 4.3 Sản xuất phân bón hữu cơ
Hỗn hợp được lưu trữ trong hầm chứa tạm thời từ 3 đến 5 ngày để thích ứng, với nhiệt độ đạt khoảng 60 – 70 độ C, giúp tiêu diệt nhiều loại nấm gây hại Đồng thời, hầm chứa được sục khí liên tục để thúc đẩy quá trình lên men.
Hình 4.4 Sản xuất phân bón hữu cơ
Sau 3 đến 5 ngày, hỗn hợp sẽ được lấy ra khỏi hầm chứa Để xác định quá trình lên men có đạt yêu cầu hay không, người ta dựa vào mùi của hỗn hợp, từ đó phân biệt giữa hỗn hợp lên men tốt và chưa đạt.
Trộn 2 phần lên men tốt và chưa tốt vơi nhau và ủ thêm 1 tuần nữa tại đây phân sẽ được điều chỉnh PH, EC và cân bằng trạng thái
Hình 4.5 Sản xuất phân bón hữu cơ
Rác tươi và vụn gỗ được trộn lẫn và ủ bằng phân vi sinh trong khoảng 2 đến 3 tuần trong lần lên men đầu tiên Sau đó, hỗn hợp này tiếp tục được ủ trong 3 đến 6 tháng, trong quá trình này, cần đảo trộn liên tục từ trên xuống và từ dưới lên để tạo điều kiện cho vi sinh vật hoạt động hiệu quả.
Tiến hành phủ bạt nilong
4.2.1 Khái niệm bạt nilong ( bạt maruchi – tổng quan tài liệu )
Hình 4.9 Bạt nilong ( bạt maruchi )
4.2.1.1 Chọn loại bạt phù hợp cho rau cải thảo
- Bạt maruchi có 2 mặt, một mặt màu trắng và mặt còn lại có màu đen, bạc, trắng hoặc kẻ sọc
- Tùy thuộc vào tình hình thời tiết của năm mà sử dụng các tấm nilong với màu đen, bạc, trắng hoặc kẻ sọc tương ứng:
- Bạt màu đen khả năng hấp thụ ánh sáng mặt trời tốt loại bạt này thường được sử dụng vào mùa thu đông thời tiết ít nắng mặt trời
Bạt màu bạc, trắng và kẻ sọc có khả năng phản xạ ánh sáng mặt trời hiệu quả, rất phù hợp cho điều kiện thời tiết nắng nóng mùa hè Với hiện tượng trái đất ấm lên, bạt màu trắng ngày càng được ưa chuộng hơn, giúp giảm nhiệt độ đất và tối ưu hóa khả năng phản xạ ánh sáng.
- Đối với rau cải thảo có thời gian sinh trưởng chủ yếu vào mùa hè, thu nên sẽ chọn bạt có màu trắng
4.2.1.2 Đục lỗ thoát nước cho bạt
- Sử dụng máy khoan nhỏ đục lỗ hai bên mép bạt và giữa bạt theo tỷ lệ
30 – 30 cm theo chiều dài của bạt
Máy phủ bạt Maruchi thực hiện công đoạn phủ bạt theo luống và theo hàng bằng cách bừa đất để tạo luống ở phía trước, đồng thời phủ bạt lên luống ở phía sau Phần hộp của máy giúp đưa đất từ rãnh chảy xuống rãnh đã được phủ bạt, giúp cố định bạt một cách hiệu quả.
Mỗi luống đất được thiết kế với chiều rộng 45cm và chiều cao chuẩn 21cm Ngoài việc phủ bạt, cần phải có đường đi cho máy cày và ôtô vào ruộng, giúp thuận tiện cho việc chăm sóc và vận chuyển rau sau này.
Hình 4.10 Phủ bạt nilong bằng máy
Hình 4.11 Ruộng đã phủ xong bạt
4.2.3 Công dụng của bạt
Chống rửa trôi đất giúp duy trì ổn định các thành phần dinh dưỡng trong đất, đồng thời giảm thiểu đáng kể lượng phân bón hóa học bị thất thoát ra môi trường qua quá trình rửa trôi.
- Phòng chống cỏ dại hạn chế việc sử dụng thuốc diệt cỏ giảm tác động xấu đến môi trường
- Phản xạ ánh sáng mặt trời, giảm bay hơi nước, giữ độ ẩm cho đất tạo thuận lợi cho hoạt động của các vi sinh vật trong đất
- Ngăn ngừa sâu bệnh hại lây lan từ nơi này sang nơi khác trên đồng ruộng
- Giữ rau sạch do thân rau ở trên bề mặt bạt không tiếp xúc trực tiếp với đất
- Thuận lợi cho quá trình chăm sóc và thu hoạch
Tăng năng suất cây trồng tạo ra quy trình sản xuất rau sạch an toàn khép kín mang lại hiệu quả kinh tế cao
Hình 4.12 Rau phát triển trên bạt maruchi
Ươm hạt
3.3.1 Công nghệ bảo quản hạt
Hạt cải thảo và nhiều loại rau khác được bảo quản bằng công nghệ Pellet, một phương pháp tiên tiến giúp vô trùng hạt và bọc từng hạt cây bằng hợp chất đặc biệt Mục đích của quy trình này là nâng cao chất lượng và độ bền của hạt giống, đảm bảo sự phát triển tối ưu cho cây trồng.
Ngăn chặn việc hạt nảy mầm không theo mong muốn
Bảo vệ hạt khỏi các mầm bệnh
Thuận tiện cho việc ươm hạt
Tăng tỉ lệ nảy mầm cho hạt với chất lượng cây con cao
Hình 4.13 Hạt thông thường và hạt phủ pellet
4.3.2 Vật liệu dùng để ươm hạt
Vật liệu ươm hạt cây chủ yếu được làm từ các chất hữu cơ, cung cấp các nguyên tố N, P, K cần thiết cho sự phát triển của cây con Độ pH lý tưởng từ 5,6 đến 6,3 giúp cây phát triển rễ, thân và lá hiệu quả ngay khi nảy mầm.
Hình 4.14 Vỏ bao bì chứa vật liệu ươm hạt
Bầu cây con được làm từ vật liệu hữu cơ an toàn cho đất trồng và hệ vi sinh Loại bầu này không chỉ vô hại mà còn cung cấp thêm dinh dưỡng hữu cơ và tăng cường độ mùn cho đất.
- Có 2 loại khay ươm hạt với 2 màu là trắng và đen:
Loại màu trắng được sử dụng khi thời tiết nắng nóng
Loại màu đen được sử dụng khi thời tiết lạnh
Đầu tiên, hãy cho vật liệu ươm hạt vào các lỗ trên khay và giỗ đều Sau đó, gạt bỏ phần vật liệu thừa trên bề mặt và dùng một cái khay khác để đè lên, tạo thành các lỗ gieo hạt.
Sau đó, một thiết bị gieo hạt được thiết kế đặc biệt cho khay ươm hạt pottoru sẽ được sử dụng để đưa hạt rau vào từng lỗ.
1 hạt Có loại khay là khay 288 lỗ và khay 200 lỗ
4.3.4 Đưa khay hạt vào nhà kính tưới nước và chăm sóc
Hình 4.16 Khay ươm trong nhà kính 4.3.5 Công dụng của nhà kính và gieo hạt bằng khay
- Công dụng của nhà kính:
Để đảm bảo hạt nảy mầm và đạt chất lượng tốt nhất, cần duy trì điều kiện nhiệt độ và độ ẩm tối ưu Tùy thuộc vào điều kiện thời tiết hàng ngày, người trồng sẽ điều chỉnh việc mở hoặc đóng nhà kính nhằm kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm bên trong.
Ngăn các loại côn trùng và sinh vật ăn hạt cây hoặc làm hư hại cho khay ươm hạt
Ngăn chặn gió, mưa, ánh sáng trực tiếp từ mặt trời và sương muối
- Công dụng của khay ươm:
Thuận lợi cho việc chăm sóc,vận chuyển, trồng cây
Sử dụng khay ươm giúp môi trường hộ gia đình sạch sẽ hơn
4.3.6 Đưa cây con ra nhà lưới trước khi đưa ra ruộng và mục dích
Trước khi trồng cây con ra ruộng, các khay ươm hạt cần được đưa vào nhà lưới khoảng vài ngày Nhà lưới được thiết kế với mái vòm và phủ một lớp lưới mỏng, giúp ngăn ánh nắng trực tiếp từ môi trường, bảo vệ cây con trong giai đoạn đầu.
Để đảm bảo cây con phát triển khỏe mạnh khi được trồng ngoài ruộng, cần cho cây làm quen với môi trường bên ngoài như ánh nắng, nhiệt độ và độ ẩm Việc này giúp cây thích nghi tốt hơn với điều kiện sống mới, giảm thiểu nguy cơ chết cây khi chuyển ra ngoài.
Hình 4.17 Cây con trong nhà lưới
Đưa cây con ra ruộng
Trên mặt luống, sử dụng thiết bị chuyên dụng với khí gas để nung nóng một thanh sắt nhọn, tiến hành đục lỗ với khoảng cách giữa các lỗ là 40cm.
- Vì sử dụng bạt nilong chuyên dụng nên hoàn toàn không gây hỏa hoạn
Hình 4.18 Cây con được trồng hoàn toàn bằng tay
- Trong quá trình trồng cây tất cả các cây con không đạt yêu cầu về chất lượng và khả năng sinh trưởng sẽ bị loại bỏ
Các chủ nông trại sẽ dựa vào diện tích đất canh tác, nguồn lao động trong gia đình và số lượng rau thu hoạch hàng ngày để tính toán số lượng khay giống cần trồng Việc này giúp đảm bảo rau được thu hoạch đúng thời điểm, mang lại chất lượng tốt nhất cho sản phẩm.
Chăm sóc cây
Trong những ngày thời tiết nóng bức và nhiệt độ cao, việc bổ sung nước và độ ẩm cho cây là rất quan trọng, đặc biệt là đối với những cây con vừa mới được trồng Tưới nước đúng cách sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh và chống chọi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Hệ thống tưới nước hiện đại giúp nông dân dễ dàng kết nối ống bơm với vòi nước ở các bờ ruộng, chỉ cần điều chỉnh là có thể tưới cây một cách nhẹ nhàng Thiết bị bơm nước dễ di chuyển, mang lại hiệu quả cao trong công việc tưới tiêu.
- Nguồn nước tưới là nước được dẫn từ đầu nguồn con suối của làng hoàn toàn sạch và an toàn cho việc tưới rau
Để đảm bảo cây trồng phát triển khỏe mạnh, chủ nông trại cần tính toán thời gian tưới nước hợp lý dựa trên diện tích ruộng và số lượng thiết bị tưới Việc không cung cấp đủ nước hoặc tưới nước không đúng cách có thể dẫn đến cây chết hoặc phát triển kém.
- Thiết bị tưới nước hoàn toàn hoạt động dựa vào lực đẩy của nguồn nước tưới từ hệ thống, không sử dụng bất kì 1 loại nguyên nhiên liệu nào
- Vì trên mặt ruộng phủ bạt nilong và có lỗ thoát nước nên nước tưới trên ruộng chỉ ngấm qua lỗ thoát nước mà không rửa trôi đất
Công đoạn nhặt cỏ tại các lỗ thoát nước trên bạt nilon, cùng với việc làm cỏ xung quanh bờ ruộng và đường đi của ô tô, chủ yếu được thực hiện bằng tay với các dụng cụ như cuốc, xẻng và liềm Phương pháp này nhằm hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc diệt cỏ.
- Cỏ sau khi nhặt sẽ được thu gom lại 1 chỗ ở góc ruộng và để chúng tự phân hủy để bổ sung dinh dưỡng cho đất
- Việc nhặt cỏ ở các lỗ thoát nước sẽ tạo không gian cho rau phát triển và giữ được 1 lượng dinh dưỡng cho cây
- Vì các cây cỏ mọc ở phần lỗ thoát nước được nhổ nên tạo điều kiện để điều hòa lượng nước khi mưa cũng như khi tưới nước cho rau
- Ở 1 số ruộng mà bên bờ có nhiều loại cỏ khó có thể cắt bằng liềm thì người dân mới sử dụng máy cắt cỏ.
Phun thuốc bảo vệ thực vật
4.6.1 Một số quy định trong quá trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của làng
- Các hộ nông dân phải tuyệt đối tuân thủ theo liều lượng thuốc BVTV đã được quy định
Theo khóa học của Làng Kawakami do anh Takaya Hanaoka giảng dạy, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) của Nhật Bản và Việt Nam có thành phần tương tự nhau Tuy nhiên, có một sự khác biệt quan trọng trong cách sử dụng thuốc BVTV giữa hai quốc gia này.
Ở Việt Nam, việc phun thuốc trừ sâu thường được thực hiện với nồng độ cao, trong khi đó tại Nhật Bản, người dân lại ưu tiên sử dụng nồng độ cực kỳ thấp, vừa đủ để tiêu diệt sâu bệnh gây hại Điều này cho phép họ thu hoạch rau chỉ sau vài ngày phun thuốc, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
Pha chế thuốc bảo vệ thực vật trở nên dễ dàng với máy phun thuốc có bình chứa dung dịch định mức Nông dân chỉ cần cho lượng thuốc đã được tính toán phù hợp với nước vào bình, sau đó thêm nước theo định mức, khuấy đều và tiến hành phun.
- Ý thức và trách nhiệm của người nông dân là nhân tố chính trong quy định này
- Sử dụng thuốc BVTV đúng với loại sâu bệnh của cây rau
Đội ngũ cán bộ khuyến nông tại Làng và Tỉnh đã tiến hành nghiên cứu và thí nghiệm thực tiễn trên ruộng với điều kiện giống cây, đất đai và khí hậu đồng nhất Sử dụng các thiết bị kỹ thuật hiện đại, họ đã cung cấp cho người dân kiến thức cần thiết về các loại bệnh cây và thuốc bảo vệ thực vật phù hợp Họ sẵn sàng tư vấn và đến tận nơi khảo sát tình hình để tìm ra giải pháp khắc phục hiệu quả.
- Trong quá trình sản xuất rau hộ nông dân sẽ phải ghi chép đầy đủ trong 1 cuốn sổ riêng về:
Loại thuốc BVTV đã sử dụng
Đại diện của làng sẽ tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên sổ ghi chép của một số hộ gia đình, đảm bảo rằng số liệu được ghi chép đúng quy định Nếu phát hiện rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, toàn bộ rau của hộ gia đình đó sẽ bị tiêu hủy.
4.6.2 Phun thuốc bảo vệ thực vật bằng máy
- Việc phun thuốc bảo vệ thực vật được tiến hành hoàn toàn bằng máy phun thuốc có bình chứa lớn
- Ưu điểm của việc phun thuốc bằng máy:
Thuốc BVTV được giải đều lên rau tác động nhanh đến sâu bệnh
Tiết kiệm thuốc BVTV, thời gian và công sức
Dễ dàng tính toán liều lượng tiêu chuẩn
Đảm bảo độ an toàn cho người phun thuốc
- Nhược điểm của phun thuốc bằng máy:
Khó phun thuốc được ở 1 số vị trí
Đòi hỏi phải có kinh nghiệm và kỹ thuật lái máy
Vẫn bị ảnh hưởng bởi gió
4.6.3 Xử lý vỏ và bao bì thuốc bảo vệ thực vật
Vỏ và bao bì thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là loại rác thải nguy hiểm đối với con người và môi trường Do đó, khi phun thuốc, người phun cần giữ lại tất cả vỏ và bao bì bằng cách cho vào bao không thấm nước, sau đó đưa về kho Cuối cùng, chúng sẽ được đóng vào túi chứa rác đặc biệt để tiến hành tái chế hoặc tiêu hủy an toàn.
Trên các cánh đồng và trạm nước tại làng, không hề xuất hiện vỏ bao bì thuốc BVTV, điều này phản ánh ý thức bảo vệ con người và môi trường của người dân Sự thành công này cũng nhờ vào các quy định chung của làng và quốc gia.
Giảm tác động của lượng thuốc BVTV còn tồn dư trong vỏ và bao bì đến môi trường các loại sinh vật
Giảm tắc nghẽn các ống , cống thoát nước
Giảm mùi của thuốc BVTV trong không khí
Tạo không gian cảnh quan sạch, đẹp
Giảm ô nhiễm sông suối do vỏ và bao bì còn chứa dư lượng thuốc BVTV bị gió và mưa cuốn xuống
Tái chế để có các sản phẩm khác
Thu hoạch rau
- Thời gian thu hoạch rau cải thảo bắt đầu từ trung tuần tháng 7 đến cuối tháng 10
- Từ tháng 7 đến tháng 9 nhiệt độ ban ngày thường cao và oi bức nên việc thu hoạch thường diễn ra vào sáng sớm từ 2 giờ sáng tới 8 giờ sáng
Từ cuối tháng 9 đến tháng 11, nhiệt độ buổi chiều trở nên mát mẻ hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hoạch Các gia đình sẽ gấp rút thu hoạch cả sáng và chiều để chuẩn bị cho mùa đông sắp tới.
4.7.2 Phân loại rau theo chất lượng và đóng hộp
- Rau cải thảo sau khi thu hoạch được phân thành 3 loại:
Loại M là loại rau vẫn chưa đủ chỉ tiêu về kích thước và khối lượng nhỏ hơn loại L Mỗi hộp loại M chứa 8 cây
Loại L là loại rau có chất lượng tốt nhất 2,5kg – 2,9kg Mỗi hộp loại L chứa 6 cây
Loại LL là loại rau có kích thước và khối lượng lớn hơn loại L Mỗi hộp loại LL chứa 5 cây
- Sau khi cát rau và bỏ đi phần lá và gốc già cây cải thảo sẽ được xếp vào hộp catton và được gắn nhãn phân loại
4.7.3 Vận chuyển rau về kho bảo quản công nghệ cao
Sau khi rau được phân loại và xếp vào các hộp carton, chúng sẽ được dán nhãn rõ ràng Tiếp theo, rau sẽ được xếp lên xe tải theo từng loại và số lượng của mỗi loại sẽ được ghi lại vào phiếu.
Làng Kawakami sở hữu 5 kho bảo quản công nghệ cao, được phân bố dọc theo trục đường chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ gia đình trong việc vận chuyển rau quả.
Trên hành trình vận chuyển, chủ hộ sẽ dừng lại tại một trạm bơm nước để mọi người trên xe có thể rửa sạch chân tay trước khi vào kho bảo quản.
Rau được vận chuyển đến kho và trải qua quá trình kiểm tra sơ bộ bởi các cán bộ kho Những loại rau không đạt tiêu chuẩn sẽ bị loại bỏ trước khi được xếp vào các tấm ván.
- Sau khi xếp đủ số lượng hộp rau lên ván xe vận chuyển xẽ đưa chúng vào máy lạnh để bảo quản khi chưa được xuất đi
Hình 4.19 Nơi làm lạnh rau công nghệ cao
4.7.4 Vận chuyển rau đi tiêu thụ bằng xe tải chuyên dụng
Để đảm bảo chất lượng rau trong quá trình vận chuyển đường dài, rau sẽ được đóng gói trong container kín, được trang bị thiết bị giảm áp suất nhằm duy trì nhiệt độ lý tưởng cho rau.
Trồng rau đợt 2
- Sau khi thu hoạch rau lần 1 tiếp tục đục lỗ xen kẽ giữa các lỗ đã trồng cũ và tiến hành trồng rau đợt 2
4.8.1 Tiến hành các bước trồng cây từ ươm hạt đến thu hoạch như đợt 1
- Các bước tiến hành tương tự như lần 1
4.8.2 Bón phân lần 2 cung cấp dinh dưỡng cho rau ở đợt 2
- Trước khi trồng cây con hoặc sau khi trồng cây con đa số các ruộng sẽ được bón thêm phân bón để có đủ chất dinh dưỡng
- Bón phân trực tiếp vào các rãnh luống và phân bón sẽ tan và ngấm xuống đất qua lỗ thoát nước
4.9 Xử lý bạt nilong sau khi hoàn tất đợt thu hoạch thứ 2
Các tấm bạt nilong sẽ được thu gom bằng tay và phơi khô trên ruộng Sau khi khô, chúng sẽ được gói lại cẩn thận vào các túi chuyên dụng, với tên chủ nhà được ghi rõ trên từng túi.
Vào những ngày quy định, các chủ nông trại sẽ vận chuyển túi đựng đến kho của làng để tập trung xếp lên xe container Những túi này sẽ được chuyển đến nơi sản xuất để tái chế, phục vụ cho mùa rau tiếp theo.
- Các chủ nông trại sẽ phải trả tiền cho việc tái chế này
4.10 Biện pháp cải tạo đất cho vụ sau
Sau khi dọn dẹp bạt nilong, ruộng sẽ được cày xới một lần trước khi reo trồng hạt lúa mì hoặc cây tam giác mạch Việc này không chỉ giúp cải tạo đất mà còn cung cấp phân bón hữu cơ cho vụ mùa tiếp theo.
4.11 Bài học kinh nghiệm ở Việt Nam và cho bản thân
Nền nông nghiệp tại làng Kawakami, Nhật Bản, nổi bật với sự tiên tiến và phát triển vượt bậc Khu vực này áp dụng những kiến thức học tập được, kết hợp với trình độ khoa học – kỹ thuật hiện đại và hệ thống máy móc công nghệ cao, tạo ra một mô hình nông nghiệp hiệu quả và bền vững.
Trong quá trình thực tập, tôi đã tham gia trực tiếp vào tất cả các công đoạn của quá trình sản xuất rau cải thảo Qua đó, tôi có thể áp dụng một số kiến thức đã học vào thực tế sản xuất, giúp nâng cao hiệu quả và chất lượng sản phẩm.
Quản lý đất canh tác hiệu quả là rất quan trọng để tránh tình trạng lấn chiếm và tranh giành giữa các chủ đất, do đó cần có cột mốc phân chia ranh giới rõ ràng Đối với đất trồng rau xà lách và cải thảo, việc đảm bảo độ nghiêng nhất định là cần thiết để thoát nước tốt Hệ thống thoát nước trên đồng ruộng cần được thiết kế khoa học nhằm ngăn ngừa tình trạng ngập úng trong mùa mưa.
Cải tạo đất và bón phân là bước quan trọng trong nông nghiệp Sau khi cày xong, phân cần được rải đều trên toàn bộ ruộng, sau đó sử dụng máy nghiền để trộn đều với đất, giúp quá trình phân hủy diễn ra thuận lợi và tối ưu hóa tác dụng của phân Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc bón phân vẫn chủ yếu thực hiện theo cách truyền thống, như bón theo hàng hay theo hốc, dẫn đến hiệu quả sử dụng phân không cao.
Phương pháp phủ bạt nilong trên đất canh tác giúp ngăn ngừa cỏ dại, tiết kiệm phân bón, chống rửa trôi đất và dinh dưỡng Đồng thời, phương pháp này giảm chi phí phát sinh và tạo ra quy trình sản xuất rau an toàn khép kín.
Thay đổi tư duy canh tác là điều cần thiết, đặc biệt đối với một số loại rau cần gieo hạt và ươm giống trong nhà kính hoặc nhà lưới Khi cây đủ khả năng chống chịu với điều kiện ngoại cảnh, việc chuyển ra trồng ngoài đồng sẽ mang lại năng suất và chất lượng cao hơn, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nông dân.
Chăm sóc rau là quá trình theo dõi sự phát triển từ lúc trồng đến thu hoạch, bao gồm việc kiểm tra tình trạng cây để phát hiện sự thay đổi về màu lá, kích thước và chiều cao Nếu có dấu hiệu bất thường, cần tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp xử lý kịp thời Việc áp dụng biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại tổng hợp theo từng chu kỳ là rất quan trọng, đồng thời sử dụng thuốc với nồng độ an toàn để tránh kháng thuốc và lây lan trên diện rộng Ngoài ra, cần bón hoặc phun dinh dưỡng cho cây khi thấy chúng còi cọc và kém phát triển.
Quản lý đất trồng sau thu hoạch là bước quan trọng để phục hồi dinh dưỡng cho vụ tiếp theo Sau khi mùa vụ kết thúc, cần tiến hành cày xới lại đất và bón phân hữu cơ, phân chuồng nhằm tái tạo lại chất dinh dưỡng đã mất trong vụ trước.
Gieo lúa mỳ là một phương pháp hiệu quả để cải tạo đất, giúp chống cỏ dại, rửa trôi và soái mòn đất Phương pháp này đã được người dân tại làng Kawakami áp dụng rộng rãi, mang lại nhiều lợi ích cho đất đai.
Biện pháp cải tạo đất cho vụ sau
Sau khi dọn dẹp bạt nilong, ruộng sẽ được cày xới lại một lần Tiếp theo, nông dân sẽ reo trồng hạt lúa mì hoặc cây tam giác mạch để cải tạo đất, đồng thời cung cấp phân bón hữu cơ cho vụ mùa sau.
Bài học kinh nghiệm ở Việt Nam và cho bản thân
Nền nông nghiệp Nhật Bản, đặc biệt là tại làng Kawakami, được biết đến với sự tiên tiến và phát triển vượt bậc Nơi đây áp dụng các kiến thức khoa học - kỹ thuật hiện đại cùng với hệ thống máy móc công nghệ cao, tạo ra một mô hình nông nghiệp hiệu quả và bền vững.
Trong quá trình thực tập, tôi đã tham gia trực tiếp vào tất cả các công đoạn sản xuất rau cải thảo, từ đó áp dụng những kiến thức lý thuyết vào thực tế sản xuất.
Quản lý đất canh tác hiệu quả là yếu tố quan trọng để ngăn chặn tình trạng lấn chiếm và tranh giành giữa các chủ đất Để đảm bảo đất trồng rau xà lách và cải thảo đạt hiệu quả cao, cần thiết phải có độ nghiêng nhất định giúp thoát nước Hệ thống thoát nước trên đồng ruộng cần được thiết kế khoa học, nhằm đảm bảo ruộng không bị ngập úng trong mùa mưa.
Cải tạo đất kết hợp với việc bón phân là bước quan trọng trong nông nghiệp Sau khi cày xong, phân cần được rải đều trên toàn bộ ruộng và sau đó sử dụng máy nghiền để trộn đều với đất Phương pháp này giúp quá trình phân hủy diễn ra thuận lợi, tối ưu hóa hiệu quả của phân bón Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc bón phân vẫn chủ yếu được thực hiện theo cách truyền thống, như bón theo hàng hoặc theo hốc, dẫn đến hiệu quả sử dụng phân chưa cao.
Phương pháp phủ bạt nilong trên đất canh tác giúp ngăn ngừa cỏ dại, giảm thiểu lượng phân bón cần sử dụng, và chống rửa trôi đất cùng dinh dưỡng Điều này không chỉ giảm chi phí phát sinh mà còn tạo ra quy trình sản xuất rau an toàn khép kín.
Thay đổi tư duy canh tác là cần thiết để nâng cao năng suất và chất lượng rau Việc gieo hạt và ươm giống trong nhà kính hoặc nhà lưới giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn Khi cây đã đủ khả năng chống chịu với điều kiện ngoài thực địa, nông dân có thể đem trồng, từ đó mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.
Chăm sóc rau từ khi trồng đến thu hoạch là rất quan trọng, bao gồm việc theo dõi sự phát triển của cây Cần kiểm tra tình trạng cây để phát hiện sự thay đổi về màu lá, kích thước và chiều cao, từ đó tìm hiểu nguyên nhân Áp dụng biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại tổng hợp theo chu kỳ, sử dụng thuốc với nồng độ an toàn cho môi trường để tránh kháng thuốc và lây lan Bên cạnh đó, cần bón hoặc phun dinh dưỡng cho cây khi thấy cây còi cọc hoặc kém phát triển.
Quản lý đất trồng sau thu hoạch là rất quan trọng; sau khi mùa vụ kết thúc, cần tiến hành cày xới lại đất và bón phân hữu cơ, phân chuồng để phục hồi dinh dưỡng đã mất trong vụ trước.
Gieo lúa mỳ là một phương pháp hiệu quả để cải tạo đất, giúp chống cỏ dại, rửa trôi và soái mòn đất Phương pháp này đã được người dân tại làng Kawakami áp dụng rộng rãi, mang lại nhiều lợi ích cho việc bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng đất.
