(SKKN mới NHẤT) xây DỰNG một số TÌNH HUỐNG có vấn đề NHẰM HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG lực CHO học SINH TRONG dạy học môn CÔNG NGHỆ lớp 11 và 12

Tính mới của đề tài

Đề tài nghiên cứu của tôi mang tính mới mẻ, khai thác các tình huống có chứa mâu thuẫn, từ đó kích thích học sinh tìm hiểu và giải quyết những mâu thuẫn này Đây là một phương pháp dạy học tích cực, giúp nâng cao khả năng tư duy và sự tham gia của học sinh trong quá trình học tập.

Đề tài nghiên cứu của tôi là lĩnh vực chưa có giáo viên môn công nghệ nào thực hiện tại Huyện Quỳnh Lưu Với điều kiện thuận lợi trong và ngoài nhà trường, tôi quyết tâm nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn công nghệ công nghiệp, góp phần cải thiện giáo dục tại địa phương và đóng góp cho nền giáo dục quốc gia.

Mục đích nghiên cứu

Dựa trên nghiên cứu lý luận và thực tiễn, bài viết đề xuất xây dựng các tình huống có vấn đề trong giảng dạy môn Công nghệ lớp 11 và 12 tại trường THPT Quỳnh Lưu X Mục tiêu là hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh, đồng thời nâng cao chất lượng dạy và học, rèn luyện kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề cho người học.

Đối tƣợng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu

* Đối tƣợng nghiên cứu: Một số tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12

* Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học môn Công Nghệ 11 và 12 ở trường THPT

- Nội dung: Nghiên cứu một số tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12

- Địa bàn thực nghiệm sư phạm: Trường THPT Quỳnh Lưu X, Huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An

TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com

“Xây dựng một số tình huống có vấn đề nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12”

Giả thuyết khoa học

Nếu việc xây dựng một số tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ

Chương trình lớp 11 và 12 sẽ giúp phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập môn Công nghệ tại các trường trung học phổ thông.

Phương pháp nghiên cứu

* Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:

- Nghiên cứu các tài liệu về một số các tình huống có vấn đề trong dạy học môn Công nghệ

- Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa môn Công nghệ lớp 11 và 12 THPT

* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

- Điều tra thực trạng việc xây dựng một số tình huống có vấn đề trong dạy học Công nghệ lớp 11 và 12 ở trường THPT Quỳnh Lưu X

- Phương pháp thực nghiệm sư phạm ở một số lớp tại trường THPT Quỳnh Lưu X

Phương pháp ứng dụng toán học và thống kê số liệu giúp trình bày kết quả thực nghiệm sư phạm một cách rõ ràng Bằng cách sử dụng thống kê toán học, chúng ta có thể kiểm định giả thuyết về sự khác biệt trong kết quả học tập giữa hai nhóm đối chứng (ĐC) và thực nghiệm (TN).

- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn các tình huống có vấn đề trong dạy học môn Công nghệ 11 và 12

- Xây dựng một số tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12

- Thực nghiệm sƣ phạm nhằm kiểm nghiệm đánh giá giả thuyết nêu trên

8 Kế hoạch nghiên cứu Đề tài đƣợc nghiên cứu và triển khai từ tháng 9 năm 2021 đến tháng 17/4/2022

STT Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm

Tìm hiểu thực trạng và chọn đề tài, viết đề cương của đề tài

- Bản đề cương chi tiết của đề tài

TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com

“Xây dựng một số tình huống có vấn đề nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12”

Nghiên cứu lí luận dạy học tình huống có vấn đề

Khảo sát cơ sở thực tiễn, tổng hợp số liệu

Trao đổi với đồng nghiệp và đề xuất sáng kiến kinh nghiệm

Tập hợp lý thuyết và số liệu thực tế

Xử lý số liệu khảo sát đƣợc

Tổng hợp ý kiến của đồng nghiệp

Kiểm tra trước thực nghiệm Áp dụng thực nghiệm:

Dạy thử, kiểm tra thường xuyên

Tổng hợp và xử lý kết quả thử nghiệm đề tài, đƣa ra những nhận xét chính xác

Viết sơ lƣợc sáng kiến

Xin ý kiến của đồng nghiệp

Tập hợp đóng góp của đồng nghiệp

- Hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm

- Chỉnh sửa, bổ sung sáng kiến kinh nghiệm sau khi chấm cấp trường

- Sáng kiến kinh nghiệm chính thức chấm cấp trường

- Hoàn thành sáng kiến nộp Sở

Đề tài đầu tiên của huyện Quỳnh Lưu tập trung vào việc xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ cho lớp 11 và 12.

- Hoàn thiện cơ sở lí luận về dạy học tình huống có vấn đề

Đánh giá thực trạng việc áp dụng tình huống có vấn đề trong giảng dạy môn Công nghệ lớp 11 và 12 tại trường học của tôi, cũng như trên địa bàn rộng lớn hơn, là rất cần thiết Việc này không chỉ giúp cải thiện chất lượng dạy và học mà còn góp phần nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh Thực tế cho thấy, việc vận dụng tình huống có vấn đề trong giáo dục Công nghệ chưa được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả, cần có những biện pháp cải tiến phù hợp.

- Xây dựng đƣợc một số tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12

- Ý nghĩa đề tài: phát triển phẩm chất và năng lực người học, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học môn Công nghệ

Ngoài phần mở đầu và kết luận, bài viết còn bao gồm danh mục từ viết tắt, tài liệu tham khảo và phụ lục, được chia thành 3 chương chính.

TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com

“Xây dựng một số tình huống có vấn đề nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12”

Chương 1 trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc xây dựng các tình huống có vấn đề nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh lớp 11 và 12 trong môn học công nghệ Việc thiết kế các tình huống này không chỉ giúp học sinh nâng cao khả năng tư duy, mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn Thông qua những hoạt động học tập này, học sinh sẽ có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó hình thành những kỹ năng cần thiết cho tương lai.

Chương 2 trình bày các giải pháp xây dựng tình huống có vấn đề nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh trong dạy học môn công nghệ ở lớp 11 và 12 Những tình huống này không chỉ kích thích tư duy sáng tạo mà còn giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tiễn Việc thiết kế các tình huống học tập phù hợp sẽ tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề, từ đó nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập trong môn công nghệ.

Chương 3 trình bày hiệu quả của việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm (SKKN) trong việc xây dựng các tình huống có vấn đề, nhằm hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ lớp 11 và 12 Việc này không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách chủ động mà còn nâng cao khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn Các tình huống được thiết kế phù hợp sẽ kích thích tư duy sáng tạo và rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm cho học sinh, góp phần vào việc phát triển toàn diện năng lực cá nhân.

TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com

“Xây dựng một số tình huống có vấn đề nhằm phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12”

Chương 1 trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc xây dựng các tình huống có vấn đề, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ lớp 11 và 12 Việc thiết kế các tình huống này không chỉ giúp học sinh nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề mà còn khuyến khích tư duy sáng tạo và khả năng hợp tác trong quá trình học tập Thông qua các hoạt động thực tiễn, học sinh sẽ được rèn luyện và phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu của giáo dục hiện đại.

1.1 Tình huống có vấn đề

1.1.1 Những cơ sở khoa học của dạy học nêu vấn đề a Cơ sở triết học

Theo triết học duy vật biện chứng, mâu thuẫn là động lực phát triển, và để kích thích động lực nhận thức ở học sinh, cần tạo ra mâu thuẫn giữa yêu cầu nhiệm vụ nhận thức và kiến thức, kinh nghiệm sẵn có của các em Nhà tâm lý học Nga, Ddanhilop, đã nhấn mạnh rằng động lực học tập xuất phát từ mâu thuẫn giữa nhiệm vụ nhận thức và trình độ kiến thức, kỹ năng của học sinh Tuy nhiên, không phải mọi mâu thuẫn đều tạo ra động lực; mâu thuẫn chỉ trở thành động lực khi học sinh nhận thức rõ các yêu cầu học tập, khi mâu thuẫn nằm trong khả năng giải quyết của các em, và khi mâu thuẫn là kết quả tất yếu của quá trình dạy học.

Tư duy là quá trình nhận thức thế giới và thiết lập mối liên hệ giữa tri thức hiện có với việc xây dựng tri thức mới Theo các nhà tâm lý học, con người bắt đầu tư duy tích cực khi gặp phải những khó khăn trong nhận thức, được gọi là tình huống có vấn đề Nhà tâm lý học X.L Rubinstein khẳng định rằng tư duy thường khởi nguồn từ những câu hỏi, sự ngạc nhiên hoặc mâu thuẫn Những tình huống này kích thích cá nhân tham gia vào quá trình tư duy một cách chủ động.

1.1.2 Bản chất dạy học nêu vấn đề

Có nhiều quan điểm khác nhau về bản chất của dạy học nêu vấn đề

Theo Lecner, dạy học nêu vấn đề là quá trình học sinh, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, tham gia vào việc giải quyết các vấn đề mới liên quan đến nhận thức và thực tiễn Quá trình này phải phù hợp với các mục tiêu giáo dục, giáo dưỡng và phát triển trong dạy học.

Okon cho rằng, dạy học nêu vấn đề bao gồm các hoạt động như tổ chức tình huống có vấn đề, diễn đạt vấn đề và hướng dẫn học sinh cách nhận diện sự giúp đỡ cần thiết trong quá trình giải quyết.

TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com

Xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học môn công nghệ lớp 11 và 12 nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh Quyết định các vấn đề, kiểm tra cách giải quyết và chỉ đạo quá trình hệ thống hóa kiến thức, củng cố kiến thức đã học.

T.V Kydriaxep nhấn mạnh rằng dạy học nêu vấn đề là quá trình tạo ra các tình huống có vấn đề cho học sinh, giúp các em nhận thức và tiếp cận những tình huống này Qua đó, học sinh sẽ chủ động và tích cực giải quyết vấn đề dưới sự hướng dẫn và định hướng của giáo viên.

Các quan điểm trên đây ù được diễn đạt dưới các dạng khác nhau nhưng đều thống nhất với nhau ở chỗ:

Lý thuyết dạy học nêu vấn đề tập trung vào việc xây dựng một hệ thống tình huống có vấn đề, nhằm khuyến khích học sinh chủ động và tích cực giải quyết các tình huống đó.

- Trung tâm của dạy học nêu vấn đề là: “Tình huống có vấn đề”

1.1.3 Tình huống có vấn đề

NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VIỆC XÂY DỰNG MỘT SỐ TÌNH HUỐNG CÓ VẤN ĐỀ NHẰM HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ 11 VÀ 12