NỘI DUNG
Hoạt động chủ nhiệm
Công tác chủ nhiệm lớp là một chiến lược quan trọng trong giáo dục, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập và kết quả đào tạo của học sinh Vai trò của giáo viên chủ nhiệm không chỉ giới hạn ở việc giảng dạy, mà còn tác động sâu sắc đến mọi mặt của học sinh, bao gồm cả học tập và đạo đức Đặc biệt, đối với lứa tuổi thanh niên ở trường trung học phổ thông, công tác này rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu về một chỗ dựa tinh thần, giúp học sinh nhận được sự hỗ trợ, hướng dẫn và uốn nắn kịp thời trong quá trình phát triển.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý lớp học, đảm bảo sự ổn định và tự giác của học sinh, ngay cả khi không có mặt Để việc tiếp thu kiến thức hiệu quả, lớp học cần phải là một “tập thể đoàn kết vững mạnh” và là ngôi nhà thứ hai của học sinh Không gian sư phạm ấm cúng và việc thực hiện nội quy lớp học cần được duy trì đều đặn Giáo viên chủ nhiệm nên khuyến khích và tạo điều kiện cho học sinh phát huy khả năng học tập và các năng lực khác, đồng thời phát hiện sớm những biểu hiện chưa tích cực Ngày đầu gặp gỡ học sinh, giáo viên cần chuẩn bị chu đáo về tư thế, trang phục và nội dung để tạo dựng hình ảnh đẹp Học sinh luôn mong muốn có một giáo viên chủ nhiệm mẫu mực, điều này đòi hỏi mỗi giáo viên phải nỗ lực không ngừng.
Xây dựng tập thể lớp đoàn kết
Tập thể học sinh là một nhóm người có tổ chức, cùng mục đích và hoạt động chung nhằm phục vụ lợi ích xã hội Trong môi trường giáo dục, tập thể này bao gồm một lớp học hoặc tổ chức dưới sự hướng dẫn của giáo viên, nhằm nâng cao quá trình học tập Một tập thể học sinh đoàn kết thường có những dấu hiệu nhận biết như cùng chia sẻ mục tiêu và ý nguyện, với mong muốn rèn luyện để trở thành những công dân và người lao động có trách nhiệm trong tương lai Hoạt động chính của tập thể này là học tập, đi kèm với các hoạt động phụ trợ khác để hỗ trợ cho quá trình giáo dục.
Tập thể học sinh vững mạnh được hình thành từ tinh thần đoàn kết, tổ chức chặt chẽ và kỷ luật nghiêm minh, giúp mỗi cá nhân tự điều chỉnh hành vi theo tinh thần “Mỗi người vì mọi người và mọi người vì mỗi người.” Sự vững mạnh của tập thể không phụ thuộc vào số lượng thành viên mà chính là sự đồng lòng, hợp tác và đoàn kết từ mỗi cá nhân.
1.3 Cơ sở khoa học của việc xây dựng tập thể lớp đoàn kết Đoàn kết là sự kết hợp, chung tay góp sức của những cá nhân riêng lẻ để tạo thành một khối thống nhất cả vềtư tưởngvà hành động nhằm hướng đến một mục đích chung, mục đích đó phục vụ chính lợi ích của khối đoàn kết Đoàn kết là sức mạnh to lớn, chất keo gắn kết các thành viên tạo nên sức mạnh vƣợt trội để vƣợt qua mọi khó khăn, thử thách
Khi tập thể đoàn kết:
Mỗi thành viên trong tập thể đều thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ lẫn nhau, đồng thời luôn ưu tiên lợi ích chung, nỗ lực cống hiến hết mình vì sự phát triển của nhóm.
Tất cả các thành viên trong tổ chức đều nhận thức rõ sức mạnh của sự đoàn kết và nỗ lực phát huy tinh thần này Họ cùng nhau bàn bạc, thống nhất cao và phối hợp nhịp nhàng để hỗ trợ nhau trong công việc, hướng tới mục tiêu chung Sự đoàn kết được thể hiện qua việc không gây mâu thuẫn hay chia rẽ trong tập thể, đồng thời không sống thờ ơ hay vô cảm với những người xung quanh.
2 Cơ sở thực tiễn của việc xây dựng tập thể lớp đoàn kết
2.1 Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động chủ nhiệm để xây dựng tập thể lớp đoàn kết
2.1.1 Thuận lợi Được sự quan tâm giúp đỡ của BGH, đoàn trường, các phụ huynh học sinh, các giáo viên bộ môn, cùng toàn thể quý thầy cô trong hội đồng sƣ phạm
Nhiều em học sinh tích cực, nhiệt tình, năng động, ham học hỏi, có tinh thần trách nhiệm cao trong mọi hoạt động
Hằng năm, Ban Giám Đốc trung tâm tin tưởng giao cho tôi nhiệm vụ chủ nhiệm lớp, từ đó tôi tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm và bài học quý báu trong công tác quản lý học sinh.
Học sinh tại Trung Tâm không chỉ được học văn hóa mà còn được đào tạo nghề với sự hỗ trợ học phí Các em được hưởng đầy đủ chế độ chính sách như học sinh tại các trường THPT Sau khi tốt nghiệp, học sinh sẽ nhận được bằng THPT và bằng Trung cấp Nghề, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp.
Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc dạy và học của giáo viên và học sinh
Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ huynh với giáo viên chủ nhiệm và đoàn thể
Bên cạnh những thuận lợi trên vẫn còn một số khó khăn nhƣ sau:
Tân Kỳ, một huyện miền núi thuộc tỉnh Nghệ An, bao gồm 21 xã và 1 thị trấn, trong đó các xã như Tân Hợp, Đồng Văn, Tiên Kỳ, Phú Sơn gặp nhiều khó khăn về kinh tế Việc đầu tư cho việc học của con em còn hạn chế, với học sinh tại Trung tâm GDNN-GDTX chủ yếu có học lực trung bình và yếu, trong khi tỷ lệ học sinh khá rất thấp Nhiều học sinh có hạnh kiểm trung bình và một số ít học sinh cá biệt thiếu ý thức trong học tập, chủ yếu do ảnh hưởng từ hoàn cảnh gia đình, xã hội và bạn bè Đặc biệt, nhiều em có hoàn cảnh gia đình không ổn định, như cha mẹ ly thân, ly dị hoặc đi làm xa, dẫn đến việc không có thời gian chăm sóc cho con cái.
Một số học sinh có tính cách ít cởi mở và rụt rè, thường không chủ động tham gia vào các hoạt động của trường lớp Hầu hết các em là con của nông dân, vì vậy ngoài giờ học chính khóa, các em còn phải phụ giúp gia đình, dẫn đến việc ít có thời gian cho các hoạt động ngoại khóa Thêm vào đó, hoàn cảnh kinh tế khó khăn của đa số học sinh cũng khiến việc xây dựng quỹ lớp để tổ chức các hoạt động này trở nên hạn chế.
Nhiều phụ huynh vẫn chưa thực sự chú trọng và ủng hộ các hoạt động vui chơi bổ ích, lành mạnh, điều này ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.
2.2 Thực trạng và nguyên nhân về việc học sinh trong lớp mất đoàn kết
2.2.1 Thực trạng việc học sinh trong lớp mất đoàn kết a Đặc điểm tình hình lớp 12D
Tân Kỳ là huyện miền núi thấp thuộc tỉnh Nghệ An, nằm ở phía tây Bắc Trung Bộ Huyện có tổng diện tích tự nhiên là 72.581,48 ha, xếp thứ 9 trong tỉnh về diện tích.
Năm 2016, dân số huyện Tân Kỳ đạt 135.878 người, chiếm 4,38% tổng dân số tỉnh Huyện chủ yếu có ba dân tộc sinh sống là Kinh, Thái và Thổ, trong đó dân tộc Kinh chiếm 82% dân số Địa hình Tân Kỳ được đặc trưng bởi các dãy núi và hệ thống sông suối phong phú, với 80% diện tích huyện là đồi núi, tất cả hợp lưu vào sông Lam.
Trung tâm GDNN-GDTX Tân Kỳ được thành lập theo quyết định số 791/QĐ-UBND ngày 3/3/2017, trên cơ sở sáp nhập Trung tâm dạy nghề Tân Kỳ và Trung Tâm giáo dục thường xuyên Tân Kỳ Trung tâm chú trọng vào công tác chuyên môn, bao gồm dạy văn hóa và dạy nghề, với số lượng học sinh tham gia học văn hóa GDTX cấp THPT và học nghề tương đối đông Trong năm học 2020-2021, tổng số học sinh đạt 389 em, trong đó có 25% là học sinh dân tộc thiểu số, 15% là học sinh mồ côi, 37% có hoàn cảnh khó khăn, 5% là học sinh khuyết tật và chậm phát triển, cùng 56% là học sinh đến từ vùng sâu vùng xa Tỉ lệ học sinh đậu tốt nghiệp THPT hàng năm đều đạt trên 93%, và luôn có học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp tỉnh.
Tôi hiện đang đảm nhiệm vai trò chủ nhiệm lớp 12D trong năm học 2021-2022, với tổng số học sinh là 43, trong đó có 34 nam và 9 nữ Đặc điểm nổi bật của lớp là phần lớn học sinh có bố mẹ làm nông và đi làm ăn xa, nhiều em phải sống cùng ông bà Đặc biệt, một số em như Nguyễn Hoài Trang có hoàn cảnh rất khó khăn, là mồ côi cả cha lẫn mẹ Lớp cũng có sự đa dạng về dân tộc, với 5 em thuộc dân tộc thiểu số.
Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động chủ nhiệm để xây dựng tập thể lớp đoàn kết
2.1.1 Thuận lợi Được sự quan tâm giúp đỡ của BGH, đoàn trường, các phụ huynh học sinh, các giáo viên bộ môn, cùng toàn thể quý thầy cô trong hội đồng sƣ phạm
Nhiều em học sinh tích cực, nhiệt tình, năng động, ham học hỏi, có tinh thần trách nhiệm cao trong mọi hoạt động
Hằng năm, tôi được Ban Giám Đốc trung tâm tin tưởng giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp, từ đó tích lũy thêm kinh nghiệm và bài học quý giá trong công tác quản lý học sinh.
Học sinh tại Trung Tâm không chỉ được học văn hóa mà còn được đào tạo nghề với sự hỗ trợ học phí Các em sẽ được hưởng đầy đủ chế độ chính sách như tại các trường THPT Sau khi tốt nghiệp, học sinh sẽ nhận được cả bằng THPT và bằng Trung cấp Nghề.
Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc dạy và học của giáo viên và học sinh
Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ huynh với giáo viên chủ nhiệm và đoàn thể
Bên cạnh những thuận lợi trên vẫn còn một số khó khăn nhƣ sau:
Huyện Tân Kỳ, thuộc tỉnh Nghệ An, bao gồm 21 xã và 1 thị trấn, trong đó một số xã như Tân Hợp, Đồng Văn, Tiên Kỳ, và Phú Sơn đang đối mặt với nhiều khó khăn về kinh tế Việc đầu tư cho giáo dục con em tại đây còn hạn chế, dẫn đến học sinh tại Trung tâm GDNN-GDTX có học lực chủ yếu ở mức trung bình và yếu, với tỷ lệ học sinh khá rất thấp Nhiều em có hạnh kiểm trung bình, và một số học sinh cá biệt thiếu ý thức trong học tập, chủ yếu do ảnh hưởng từ hoàn cảnh gia đình, xã hội và bạn bè Đặc biệt, nhiều học sinh đến từ gia đình không ổn định, với cha mẹ ly thân, ly dị hoặc đi làm xa, không có thời gian chăm sóc con cái.
Nhiều học sinh thường có tính cách ít cởi mở và rụt rè, dẫn đến việc họ không chủ động tham gia các hoạt động trong trường lớp Đặc biệt, hầu hết các em là con của nông dân, vì vậy ngoài giờ học chính khóa, các em còn phải giúp đỡ gia đình, khiến thời gian dành cho các buổi sinh hoạt ngoại khóa trở nên hạn chế Thêm vào đó, hoàn cảnh kinh tế khó khăn của nhiều em cũng làm cho việc xây dựng quỹ lớp để tổ chức các hoạt động ngoại khóa trở nên khó khăn hơn.
Nhiều phụ huynh vẫn chưa hoàn toàn ủng hộ và chú trọng đến các hoạt động vui chơi bổ ích, lành mạnh, mặc dù những hoạt động này rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Thực trạng và nguyên nhân về việc học sinh trong lớp mất đoàn kết
2.2.1 Thực trạng việc học sinh trong lớp mất đoàn kết a Đặc điểm tình hình lớp 12D
Tân Kỳ là huyện miền núi thấp ở phía tây tỉnh Nghệ An, thuộc vùng Bắc Trung Bộ, với tổng diện tích tự nhiên đạt 72.581,48 ha, xếp thứ 9 trong tỉnh.
Năm 2016, dân số huyện Tân Kỳ đạt 135.878 người, chiếm 4,38% tổng dân số tỉnh Dân cư chủ yếu gồm ba dân tộc: Kinh, Thái và Thổ, trong đó dân tộc Kinh chiếm 82% tổng số dân và hiện diện ở hầu hết các xã Địa hình Tân Kỳ được đặc trưng bởi sự xen kẽ của các dãy núi, khối núi và hệ thống sông suối, tất cả đều chảy về sông Lam Diện tích đồi núi trong huyện chiếm tới 80% tổng diện tích.
Trung tâm GDNN-GDTX Tân Kỳ được thành lập theo quyết định số 791/QĐ-UBND ngày 3/3/2017, từ việc sáp nhập Trung tâm dạy nghề Tân Kỳ và Trung Tâm giáo dục thường xuyên Tân Kỳ Trung tâm chú trọng vào công tác chuyên môn, bao gồm dạy văn hóa và dạy nghề, với số lượng học sinh tham gia học văn hóa GDTX cấp THPT và học nghề khá đông Trong năm học 2020-2021, tổng số học sinh là 389 em, trong đó có 25% là học sinh dân tộc thiểu số, 15% là học sinh mồ côi, 37% là học sinh có hoàn cảnh khó khăn, 5% là học sinh khuyết tật và chậm phát triển, và 56% là học sinh đến từ vùng sâu vùng xa Tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp THPT hàng năm luôn đạt trên 93%, và hàng năm đều có học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp tỉnh.
Tôi hiện đang đảm nhiệm vai trò chủ nhiệm lớp 12D trong năm học 2021-2022, với tổng số 43 học sinh, trong đó có 34 nam và 9 nữ Đặc điểm nổi bật của lớp là nhiều em có hoàn cảnh khó khăn, với phần lớn phụ huynh làm nông và đi làm xa, khiến nhiều em phải sống cùng ông bà Đặc biệt, có những em như Nguyễn Hoài Trang, mồ côi cả cha lẫn mẹ, thể hiện sự éo le trong hoàn cảnh sống của các em Lớp cũng có sự đa dạng về dân tộc, với 5 em thuộc dân tộc thiểu số.
Trong cộng đồng học sinh, có nhiều hoàn cảnh đặc biệt cần được chú ý: 3 em mồ côi cả cha lẫn mẹ đang sống với ông bà ngoại, 2 em không có bố, 3 em mất cha, 2 em đến từ gia đình có bố mẹ chia tay, và 8 em sống với ông bà do bố mẹ đi làm xa Ngoài ra, có 2 học sinh khuyết tật nhận trợ cấp từ nhà nước, 5 hộ nghèo và 7 hộ cận nghèo Học sinh tập trung chủ yếu ở các xã: Thị trấn 2, Kỳ Tân 6, Nghĩa Dũng 4, Nghĩa Hợp 4, Kỳ Sơn 6, Nghĩa Bình 2, Nghĩa Đồng 3, Nghĩa Thái 1, và Nghĩa Hoàn.
Trong năm học 2020-2021, tại các địa điểm như Tân Hợp 2, Nghĩa Hành 3, Tân Hương 2 và Phú Sơn 2, học lực của học sinh cho thấy không có học sinh giỏi, 15% học sinh đạt loại khá, 57% ở mức trung bình và 28% yếu Những yếu tố này đã tác động tiêu cực đến quá trình rèn luyện và học tập của các em Bên cạnh đó, thực trạng về việc thực hiện nề nếp và tinh thần đoàn kết trong lớp cũng cần được chú trọng để cải thiện tình hình học tập.
Tôi luôn nỗ lực tham gia sinh hoạt trong 15 phút đầu giờ, đặc biệt là vào đầu năm học Tôi tham gia đầy đủ các buổi lao động đầu năm và theo dõi sát sao từng cử chỉ, hành động của học sinh Bằng cách sử dụng nhiều “kênh” khác nhau, tôi nắm bắt tình hình hiện tại của lớp chủ nhiệm một cách hiệu quả.
Nhiều học sinh hiện nay thường đi học muộn và không tuân thủ quy định về trang phục, như mặc áo không cổ và quần xé gối, mặc dù Đoàn trường đã yêu cầu mặc áo trắng đồng phục và quần tối màu Ngoài ra, nhiều em còn nhuộm tóc màu và đánh son khi đến lớp.
- Nói tự do, bạn bè trong lớp xƣng hô“ tau - mi” và còn nói tục với nhau
Tình trạng nghỉ học không lý do trong lớp diễn ra khá phổ biến, với ít nhất 2 học sinh vắng mặt mỗi ngày Đặc biệt, vào những ngày mưa, số lượng học sinh nghỉ có thể lên tới hơn 7 em Một học sinh thường xuyên bỏ tiết 4, gây ảnh hưởng đến tiến độ học tập chung của lớp.
- Sinh hoạt 15 phút đầu giờ chƣa nghiêm túc, chƣa tự giác và sinh hoạt cuối tuần chƣa biết “ việc” còn lúng túng
- Nhiều HS vi phạm nội quy, ý thức kỷ luật chƣa cao
- Có dấu hiệu chia phe phái trong lớp.gây gỗ với nhau
Từ thực tế đó, tôi suy nghĩ, trăn trở nhanh chóng tìm ra các biện pháp áp dụng cho lớp theo từng giai đoạn kịp thời
2.2.2 Nguyên nhân dẫn đến học sinh trong lớp mất đoàn kết a.Khách quan (về phía học sinh)
- Các em chuyển từ THCS lên TTGDNN-GDTX nên chưa quen với môi trường học mới
- Các em vào TTGDNN-GDTX cơ bản đầu vào thấp cả về học tập và đạo đức nên hầu hết các em mặc cảm khi vào học
- Một số em vào học tại TTGDNN – GDTX là do sự định hướng của bố mẹ nên các em chƣa thật sự ổn định về mặt tâm lý
- Lứa tuổi các em còn cái tôi lớn, bướng bỉnh, khó hòa nhập, khó thích nghi
- Các em ít nói và ít hòa đồng, thường xử lí mọi chuyện một mình
- Học sinh tự chia rẽ chơi theo nhóm riêng, có cùng sở thích, hoặc ở cùng làng xã, hoặc điều kiện gia đình tương đương nhau
Trong lớp học, sự bất đồng quan điểm và chênh lệch về sức học giữa các em học sinh dẫn đến việc hình thành các nhóm học tập riêng biệt Những em học khá thường tập trung vào nhóm của mình, trong khi các em học yếu cũng tạo ra nhóm riêng, khiến cho mỗi em chỉ tập trung vào việc học của bản thân mà không có sự hợp tác hay hỗ trợ lẫn nhau.
- Một số em học sinh có thái độ nóng nảy, thiếu kiềm chế, thích thể hiện, cãi nhau để thắng, dẫn đến trong lớp mất đoàn kết gắn bó
- Một số em học sinh có tính ích kỷ không muốn chia sẻ với bạn bè, với tập thể
- Một số em rụt rè, ngại ngùng trước tập thể b Chủ quan (về phía GVCN và nhà trường)
GVCN thường thiếu quan tâm và ít giao tiếp với học sinh, điều này dẫn đến việc không nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, sức học và hoàn cảnh gia đình của các em.
- Nhà trường chỉ chú trọng đến truyền thụ kiến thức mà không chú ý đến các vấn đề thực tiễn của học sinh
- Trường thiếu các phong trào, thiếu tổ chức các cuộc thi, thiếu các sân chơi cho học sinh: thể thao, văn hóa văn nghệ, cắm trại, dã ngoại…
2.3 Vai trò,trách nhiệm,phẩm chất,năng lưc của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng tập thể lớp học sinh đoàn kết
Giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý công tác giáo dục và đào tạo học sinh Họ chịu trách nhiệm toàn bộ trước Ban Giám Đốc và nhà trường về mọi vấn đề liên quan đến lớp mình phụ trách.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý toàn diện học sinh lớp mình, đại diện cho hiệu trưởng, hội đồng nhà trường và cha mẹ học sinh Họ không chỉ quản lý tập thể mà còn cần chú ý đến từng cá nhân, đảm bảo sự phát triển toàn diện về mọi mặt cho học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo, tổ chức và điều hành các hoạt động của lớp học Họ cũng chịu trách nhiệm kiểm tra và quản lý các mối quan hệ ứng xử trong lớp, đảm bảo mọi hoạt động diễn ra theo đúng chương trình và kế hoạch của nhà trường.
Giáo viên chủ nhiệm là góp phần quan trọng để hình thành nhân cách cho từng học sinh trong tập thể lớp
Giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập mối quan hệ hai chiều giữa nhà trường và tập thể học sinh, cũng như giữa học sinh và xã hội Họ là cầu nối giúp tăng cường giao tiếp và hiểu biết giữa các bên, góp phần xây dựng môi trường học tập tích cực và phát triển toàn diện cho học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm xây dựng, tập thể lớp mình thành tập thể lớp vững mạnh
Giáo viên chủ nhiệm tổ chức điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo dục của tập thể lớp nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện
Tìm hiểu đặc điểm ,tình hình lớp học đầu năm
Sau khi tiếp nhận lớp và ổn định tổ chức, tôi đã hướng dẫn học sinh nắm vững nội quy Tiếp theo, tôi tiến hành khảo sát tình hình học sinh thông qua việc yêu cầu các em điền Phiếu khảo sát dưới dạng sơ yếu lý lịch.
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
SƠ YẾU LÝ LỊCH HỌC SINH
Họ tên học sinh: Nam (Nữ) Lớp: SĐT……
Chỗ ở hiện nay: (ghi rõ xóm, thôn, xã )……… Đi về … (phương tiện …) hay ở trọ …….( địa chỉ)………
Họ tên cha: nghề nghiệp: SĐT…………
Họ tên mẹ: nghề nghiệp: SĐT ………
(nếu là học sinh mồ côi cha mẹ ghi rõ họ tên người đỡ đầu, giám hộ)
Họ tên người đỡ đầu (giám hộ): SĐT………
Gia đình có mấy anh, chị, em:
Xếp loại năm học trước: Học lực : ; hạnh kiểm:………
Chức vụ cán sự lớp ở lớp đã làm: :
Con thương bệnh binh hạng: Diện chính sách (hộ nghèo, cận nghèo, vùng đặc biệt khó khăn)
Năng khiếu môn học: TDTT: ; Văn nghệ: , Các môn văn hóa: Nguyện vọng của học sinh trong lớp:………Mơ ƣớc đƣợc làm nghề gì trong tương lai:………
Giáo viên chủ nhiệm tổng hợp thông tin và ghi vào bảng thống kê khảo sát đầu năm để hiểu rõ tâm lý và tính cách của từng học sinh Qua việc phân loại học sinh theo học tập và hoàn cảnh, giáo viên đặc biệt chú ý đến những em có hoàn cảnh khó khăn như ba mẹ ly hôn, bệnh bẩm sinh, hay sống xa trường Trong các buổi lao động đầu năm, giáo viên quan sát ý thức và tinh thần trách nhiệm của học sinh Thời gian sinh hoạt 15 phút được sử dụng để kiểm tra sĩ số và thực hiện nội quy, đồng thời tạo cơ hội cho giáo viên trò chuyện với các em nhằm hiểu rõ hơn về hoàn cảnh của họ Cuối năm học, buổi họp phụ huynh giúp giáo viên trao đổi thông tin, tìm hiểu về tính cách và khả năng của học sinh Để học sinh coi giáo viên như người cha, người mẹ thứ hai, giáo viên cần phải gần gũi, yêu thương và chia sẻ, đồng thời tạo ra một không gian để học sinh có thể tâm sự, giải tỏa khó khăn, từ đó xây dựng niềm tin và khuyến khích các em coi lớp học như tổ ấm thứ hai.
Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp có trách nhiệm
3.2.1 Lựa chọn ban cán sự lớp Đối với bất kì GVCN nào khi đƣợc phân công chủ nhiệm thì đều phải tiến hành xây dựng ban cán sự lớp( BCSL) Chọn đƣợc đội ngũ cán bộ có năng lực GVCN sẽ không mất nhiều thời gian mà lớp vẫn tự quản tốt Bản thân tôi đƣợc phân công chủ nhiệm lớp 12D là năm cuối cấp.Vậy dựa vào đâu để xây dựng BCSL? Theo tôi dựa vào các yếu tố sau:
-Dựa vào sơ yếu lý lịch đầu năm, xem xét các em từng làm CBL
- Dựa vào các buổi lao động tập thể
- Dựa vào hiệu quả làm việc của BCSL trong năm học vừa qua
- Dựa vào ý kiến của giáo viên bộ môn ở lớp
- Dựa vào sự giới thiệu tín nhiệm hoặc sự tự tin ứng cử của HS
Cơ cấu cán sự lớp bao gồm lớp trưởng, bí thư đoàn, lớp phó học tập, lớp phó lao động, lớp phó văn thể kiêm đời sống và bốn tổ trưởng Vào đầu năm học, giáo viên chủ nhiệm sẽ giữ nguyên bộ cán sự lớp từ năm trước, tuy nhiên có thể thay đổi dựa trên hiệu quả điều hành lớp và sự tín nhiệm của tập thể thông qua đại hội lớp và đại hội chi đoàn.
3.2.2 Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự
Lớp trưởng có nhiệm vụ theo dõi tất cả hoạt động của lớp, nắm bắt và triển khai các kế hoạch từ Nhà trường Họ chủ trì các buổi sinh hoạt lớp, đồng thời tổng hợp hạnh kiểm của các thành viên theo tuần, tháng, học kỳ và năm học.
Bí thư chi đoàn cần tham gia các buổi giao ban hàng tuần để theo dõi hoạt động chung, nhắc nhở ban cán sự thực hiện đúng trách nhiệm Cần lấy danh sách các bạn vi phạm từ cờ đỏ và triển khai nội dung sinh hoạt Đoàn, đồng thời cập nhật tình hình đánh giá xếp loại cùng các thông báo từ Đoàn cấp trên cho chi đoàn Ngoài ra, bí thư cũng nên đề xuất các giải pháp khắc phục nhược điểm và phát huy những điểm mạnh của chi đoàn.
Lớp phó lao động có nhiệm vụ quản lý toàn bộ hoạt động lao động trong lớp, bao gồm phân công trực nhật theo tổ, thực hiện các nhiệm vụ lao động do nhà trường giao, điều hành công việc của các bạn trong tuần và giám sát vệ sinh lớp học Bên cạnh đó, lớp phó còn theo dõi các hoạt động lao động đột xuất và rèn luyện các bạn vi phạm nề nếp.
Lớp phó học tập có trách nhiệm điều hành và sửa chữa bài tập trong các buổi sinh hoạt 15 phút theo kế hoạch của Đoàn Họ cũng phân công nhiệm vụ hỗ trợ học sinh yếu kém và đảm nhận việc ghi chép, quản lý số đầu bài cũng như lập biên bản sinh hoạt lớp.
Lớp phó văn thể - đời sống có nhiệm vụ quản lý các hoạt động văn nghệ và thể thao của lớp, đồng thời giữ vai trò thủ quỹ, phụ trách thu chi cho các hoạt động Họ cũng tham mưu với giáo viên chủ nhiệm về tâm tư tình cảm của các bạn trong lớp, phối hợp với Ban cán sự lớp để tổ chức thăm hỏi và báo cáo quyết toán thu chi trong giờ sinh hoạt hàng tháng.
Bốn tổ trưởng có trách nhiệm theo dõi và ghi chép hoạt động của các thành viên trong tổ, phân công trực nhật và giám sát lao động khi tổ được giao nhiệm vụ Họ cũng tổng hợp và báo cáo kết quả vào tiết sinh hoạt vào thứ Sáu, đồng thời duy trì sổ theo dõi cho từng tổ.
3.2.3 Bồi dưỡng năng lực cán bộ lớp
GVCN cần tổ chức họp để triển khai nhiệm vụ và hướng dẫn học sinh cách làm việc, xử lý tình huống Quan trọng là xây dựng nội quy lớp học dựa trên quy định của nhà trường và Đoàn trường, cùng với các tiêu chí và thang điểm (điểm cộng – điểm trừ) do tất cả thành viên lớp đóng góp BCS và GVCN sẽ thống nhất nội quy dưới dạng văn bản photocopy để mỗi học sinh có một bản thực hiện.
BCSL va chạm trực tiếp với tập thể lớp hàng ngày nên nắm rõ tình hình của lớp
Do đó GVCN cần lắng nghe ý kiến báo cáo, đề xuất của các em để điều chỉnh những mặt còn tồn tại kịp thời
Trong một số trường hợp, cán sự lớp có thể không hoàn thành tốt trách nhiệm hoặc xử lý công việc một cách quá thẳng thắn, thiếu tế nhị Thay vì phê bình nặng nề, giáo viên chủ nhiệm nên tổ chức các cuộc họp riêng với Ban cán sự lớp để cùng nhau tìm hiểu nguyên nhân và đề ra hướng khắc phục hiệu quả.
Thông qua các buổi họp riêng với ban cán sự, giáo viên chủ nhiệm (GVCN) nâng cao năng lực quản lý, phát triển tính quyết đoán và sự linh hoạt trong xử lý tình huống Điều này bao gồm việc khéo léo phê bình khuyết điểm của học sinh và quản lý lớp học một cách hiệu quả.
Xây dựng ý thức trong tập thể
Tôi tin tưởng vào sức mạnh của tập thể và sự quan trọng của tinh thần đoàn kết trong lớp học Khi xây dựng được tinh thần đoàn kết, các thành viên sẽ có chung quyết tâm và ý chí, từ đó mọi công việc của lớp sẽ được thực hiện một cách suôn sẻ và hiệu quả.
Quá trình lao động mang lại cơ hội quý giá cho các em học sinh, giúp họ gắn kết và hiểu biết lẫn nhau hơn Đặc biệt, trong năm cuối cấp, thời gian này càng trở nên quý báu khi các em cần tập trung vào việc học, nhưng cũng là dịp để tạo dựng những kỷ niệm đáng nhớ bên bạn bè.
Trong các buổi lao động, tôi luôn theo sát lớp và thực hiện nhiệm vụ được phân công bởi Ban lao động nhà trường hoặc Đoàn thanh niên GVCN hướng dẫn BCS lớp lập kế hoạch tổ chức lao động an toàn và hiệu quả Lớp phó lao động cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tiến độ và chất lượng công việc.
Phân công nhiệm vụ cho từng tổ( Chia khu vực lao động thành bốn phần có lƣợng công việc tương đương nhau, giao cho bốn tổ)
Giám sát, chỉ đạo lao động chung b Tổ trưởng:
Giao nhiệm vụ, phân công dụng cụ lao động cho các tổ viên mình phụ trách Đôn đốc, giám sát, nhắc nhở tổ lao động
Chịu trách nhiệm, báo cáo nhiệm vụ phân công c.Lớp phó văn thể - đời sống:
Chuẩn bị nước uống d.Lớp trưởng:
Tập chung báo cáo sĩ số, kết quả lao động chung của lớp
GVCN phối hợp với BCSL giám sát và điều chỉnh hoạt động lao động của học sinh, nhằm khuyến khích tinh thần hăng say lao động và tạo không khí vui vẻ, hòa đồng Trong những buổi lao động đầu năm, tình trạng "lừa việc", "chốn việc" và "tỵ việc" giữa các tổ thường xảy ra Để khắc phục, bên cạnh việc tuyên dương các tổ và cá nhân tích cực, tôi cũng giáo dục học sinh về ý nghĩa của lao động, bất kể là lao động chân tay hay trí óc, thông qua các tấm gương lao động sản xuất trong thời chiến và thời bình Đồng thời, tôi nuôi dưỡng tâm hồn và giác ngộ ý thức sống vì người khác, loại bỏ những suy nghĩ ích kỷ do lối sống hưởng thụ mà nhiều học sinh thường gặp.
Kết quả rõ rệt trong việc cải thiện tinh thần làm việc nhóm đã xuất hiện, không còn tình trạng "đùn đẩy việc" Các thành viên trong tổ sẵn sàng hỗ trợ nhau, đặc biệt là tổ hoàn thành công việc trước Học sinh tham gia lao động tập thể với sự hăng hái và hào hứng, tạo không khí thoải mái và vui vẻ sau mỗi buổi làm việc Nhờ đó, công việc dần được sắp xếp hợp lý, và giáo viên chủ nhiệm hoàn toàn yên tâm khi lớp tự quản tham gia lao động.
3.3.2.Trong các hoạt động tập thể khác
Hoạt động thể thao, văn hóa nghệ thuật và các hoạt động tập thể không chỉ giúp các em đoàn kết mà còn khuyến khích tinh thần tham gia của tất cả học sinh, đặc biệt là những em ít nói và có hoàn cảnh khó khăn như Hoài Trang, Tuấn, Lâm Tôi luôn động viên và tuyên dương những em tích cực tham gia bằng cách cộng điểm để khích lệ tinh thần.
Khi tham gia các phong trào thể thao do Đoàn trường tổ chức như bóng chuyền, văn nghệ hay cắm hoa để chào mừng các ngày lễ như 20/10, 20/11 và 8/3, lớp luôn yêu cầu 100% học sinh tham gia chuẩn bị nước uống, khẩu hiệu và băng rôn cổ vũ Giáo viên chủ nhiệm luôn có mặt để ủng hộ tinh thần thi đấu của các em Đặc biệt, trong hoạt động văn nghệ, lớp khuyến khích các tiết mục “thổi sáo kết hợp múa” với sự tham gia của cả nam và nữ, đồng thời tham khảo các tiết mục có chủ đề và ý nghĩa, tạo điều kiện cho sự sáng tạo và gợi ý, từ đó xây dựng sự đoàn kết và sức mạnh tập thể.
Phối hợp giữa ban cán sự lớp ,Đoàn thanh niên và giáo viên bộ môn tăng tính đoàn kết trong tập thể
Sau khi nhận lớp, tôi nhận thấy sự phân chia phe phái và xung đột giữa hai nhóm học sinh đến từ xã Nghĩa Hoàn và xã Kỳ Sơn Nguyên nhân ban đầu xuất phát từ mâu thuẫn nhỏ giữa Tạ Nhật và Giáp, nhưng do không được giải quyết, xung đột đã trở nên phức tạp và lôi kéo nhiều bạn khác Sau khi tìm hiểu, tôi nhận ra rằng nguyên nhân không nghiêm trọng và chỉ là sự hiểu lầm Tôi đã phân tích đúng sai cho từng em, tạo cơ hội cho các em bày tỏ tâm tư và viết cam kết không gây gỗ Sau một số buổi hòa giải, các em đã dần nhận ra và bắt tay làm hòa.
Vị trí chỗ ngồi đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng tinh thần đoàn kết của lớp học Để tạo ra một môi trường học tập tích cực, tôi đã sắp xếp sơ đồ lớp dựa trên nhiều yếu tố khác nhau.
- Ƣu tiên các em có bệnh về mắt, ngoại hình thấp, nhỏ…
- Căn cứ vào địa bàn (không xếp các em cùng xã vào một tổ tránh gây phe phái)
- Tỷ lệ cân đối giữa nam và nữ
- Căn cứ vào học lực và khả năng văn nghệ, hoạt động tập thể của các em
Tham khảo ý kiến của giáo viên bộ môn là một kênh quan trọng giúp giáo viên chủ nhiệm phân bố học sinh một cách đồng đều Điều này đảm bảo rằng mỗi tổ có sự góp mặt của những bạn học tốt các môn học, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ trong việc tham gia hoạt động nhóm và hỗ trợ lẫn nhau.
Quá trình tham gia các hoạt động nhóm đã giúp các bạn gắn kết với nhau Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên lắng nghe phản hồi từ giáo viên bộ môn và ban cán sự để có những điều chỉnh kịp thời Mỗi tháng, vị trí tổ trưởng sẽ được điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của nhóm.
Xây dựng lớp học thân thiện
Tôi rất quan tâm đến việc trang trí lớp học và chăm sóc bồn hoa, điều này giúp học sinh hình thành ý thức coi lớp học như ngôi nhà của mình, đồng thời tạo ra niềm vui mỗi ngày đến trường Qua đó, tôi cũng giáo dục cho các em ý thức thẩm mỹ.
- Các tổ chăm sóc và trang trí cửa sổ nơi tổ mình ngồi
- Ban cán sự lớp phụ tráchcửa sổ bàn giáo viên, trên và dưới bảng
- Chăm sóc bồn hoa giao tổ trực nhật (tưới cây, nhổ cỏ,…)
- Lau quạt và quét trần nhà giao tổ trực nhật vào tiết 5 thứ 6 hàng tuần
Với mục tiêu bảo vệ môi trường và tiết kiệm tài nguyên, các em học sinh đã vận động mang cây đi trồng và tận dụng các bình trồng được làm từ vỏ hộp phế liệu Lớp phó lao động sẽ phụ trách quản lý hoạt động này.
Tôi rất ngạc nhiên trước sự nhiệt tình của các em trong việc chăm sóc cửa sổ và bồn hoa, điều này đã trở thành tiêu chí thi đua của tổ Nhờ đó, mỗi tổ đều chú trọng hơn vào việc chăm sóc cửa sổ của mình Kết quả chấm điểm từ Đoàn trường đã được công bố như sau:
+ Trang trí lớp: Giải nhất
+ Chăm sóc bồn hoa: Giải nhì
3.5.2Thân thiện với môi trường
Tổ trưởng cần giám sát và nhắc nhở các thành viên trong tổ giữ gìn vệ sinh trước và sau mỗi tiết học, bao gồm việc dọn dẹp giấy loại và rác thải Mỗi bạn phải chịu trách nhiệm về khu vực của mình, đảm bảo không có giấy rác vứt bừa bãi và sách vở không để dưới gầm bàn sau mỗi buổi học Sau tiết 4, lớp cần phải sạch sẽ và gọn gàng.
Bồi dƣỡng ý thức về giữ gìn vệ sinh nơi công cộng cho học sinh thông qua các buổi hoạt động tập thể
Trong lớp và trường học, có nhiều tấm gương tiêu biểu về ý thức bảo vệ môi trường công cộng, đặc biệt là em Nguyễn Thị Thùy Dương lớp 12C, người thường xuyên nhặt giấy loại sau các buổi học và thi Bên cạnh đó, hành động nhỏ nhưng ý nghĩa của bạn Hoàng Thị Thanh khi nhặt bỏ hộp xôi, hộp sữa ở trước cổng trường và bỏ vào thùng rác cũng góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng học sinh.
Tăng cường giáo dục kỹ năng sống trong các giờ sinh hoạt lớp
Để đáp ứng yêu cầu của thời đại, Đề án đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo đang chuyển hướng từ việc trang bị kiến thức lý thuyết sang phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh cần được thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau, bao gồm các hoạt động của Đoàn, văn hóa – văn nghệ, tham quan, ngoại khóa và xã hội Đặc biệt, giáo viên chủ nhiệm nên tổ chức các buổi sinh hoạt tập thể để rèn luyện kỹ năng cho học sinh, thay vì những hoạt động nhàm chán Tôi thực hiện hoạt động này hàng tháng theo kế hoạch đầu năm, giúp học sinh phát triển kỹ năng thông qua việc trả lời câu hỏi, sử dụng máy chiếu và hình ảnh minh họa về các vấn đề thực tế, thời sự.
Tôi khẳng định rằng tiết sinh hoạt lớp là cơ hội để mỗi học sinh tự nhìn nhận bản thân, thực hiện phê và tự phê, đồng thời đánh giá hoạt động học tập và rèn luyện cá nhân cũng như tập thể sau mỗi tuần Trong tiết học này, học sinh sẽ xây dựng kế hoạch cho tuần tới dựa trên kế hoạch đầu năm và điều chỉnh theo kết quả tuần trước, phù hợp với kế hoạch của nhà trường và Đoàn trường Dưới sự giám sát và điều khiển gián tiếp của tôi, lớp sẽ thực hiện các hoạt động cần thiết nhằm phát triển bản thân và tập thể.
Báo cáo tổng kết, đánh giá của BCSL
Xây dựng và triển khai kế hoạch tuần tới
Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh theo chủ đề ( nếu có)
GCVN góp ý, nhận xét và đánh giá
Trong lớp chủ nhiệm, tôi đã hướng dẫn các em một số kỹ năng theo chủ đề cụ thể, giúp các em nắm rõ nội dung thảo luận Các em được khuyến khích tìm hiểu và tham gia trả lời câu hỏi theo nhóm, với phần thưởng dành cho nhóm xuất sắc nhất Tôi cũng đã sử dụng máy chiếu để trình bày câu hỏi và hình ảnh minh họa, tạo không khí học tập sôi nổi và hấp dẫn.
Kỹ năng về sức khỏe là rất quan trọng, bao gồm giáo dục về sức khỏe sinh sản và cách chống lại tệ nạn xã hội, cũng như bảo vệ bản thân khỏi xâm phạm tình dục Nhiều học sinh thiếu hiểu biết dẫn đến tình trạng mang thai ngoài ý muốn, gây hậu quả nghiêm trọng cho bản thân, gia đình và xã hội Ngoài ra, cần nâng cao nhận thức về tác hại của các chất gây nghiện như ma túy và heroin, đặc biệt trong bối cảnh gia tăng tội phạm liên quan đến ma túy đá và các chất gây ảo giác Cuối cùng, chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tật, bao gồm cả bệnh truyền nhiễm như HIV/AIDS.
Kỹ năng giao tiếp của học sinh trong lớp tôi chủ nhiệm cần được cải thiện, đặc biệt là do phần lớn phụ huynh làm nông nghiệp, ảnh hưởng đến cách ứng xử và giao tiếp của các em Các em thường ít giao tiếp với người lớn tuổi, không chào hỏi lễ phép và có cách xưng hô không phù hợp Để nâng cao kỹ năng giao tiếp, cần giáo dục các em về việc chào hỏi đúng mực trong trường học, gia đình và nơi công cộng Ngoài ra, các em cũng cần rèn luyện khả năng diễn đạt trước đám đông và ứng xử linh hoạt trong các tình huống thực tế, như văn hóa tặng hoa trong các dịp lễ hay khi gặp thầy cô giáo.
Thông qua các hoạt động tập thể như tổ chức cuộc thi hùng biện, hái hoa dân chủ và thi văn nghệ với chủ đề “cây” hoặc “mùa thu”, học sinh được khuyến khích phát biểu về các vấn đề liên quan đến lớp hoặc bản thân khi vi phạm Ban cán sự lớp cần chuẩn bị kế hoạch và phân công nhiệm vụ cho các bạn trong tổ để trình bày nội dung trước lớp Tôi chú trọng vào việc rèn luyện kỹ năng trình bày ý kiến, diễn đạt và thuyết trình trước đám đông, đồng thời sửa đổi các động tác, cử chỉ và câu từ để giúp các em tự tin hơn khi giao tiếp.
Kỹ năng ứng phó với tình huống bạo lực học đường đang trở thành vấn đề cấp bách cần được chú ý Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi thường xuyên nhắc nhở học sinh về những tình huống có thể xảy ra, cả trong và ngoài trường học Những hành vi như xích mích nhỏ, nhìn đểu, nói đểu, hay thách đố trên mạng xã hội có thể dẫn đến những xung đột nghiêm trọng hơn, thậm chí là bạo lực Việc giáo dục học sinh về cách xử lý những tình huống này là rất quan trọng để ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc.
Nhiều học sinh không nhận thức được rằng hành động của mình có thể vi phạm pháp luật, chẳng hạn như việc đứng xem, cổ vũ hoặc quay hình các cuộc đánh nhau và đăng tải lên Facebook Tôi đã giáo dục các em về ý thức ứng phó và tự vệ trong những tình huống này, đồng thời nhấn mạnh những điều không nên làm Bên cạnh đó, tôi cũng hướng dẫn các em kỹ năng kiểm soát cảm xúc, kiềm chế thói hư tật xấu, và giúp các em phân biệt rõ ràng giữa hành vi đúng và sai.
Việc áp dụng các biện pháp trên, tôi đã đƣa lớp trở thành lớp tiên tiến xuất sắc được nhà trường và Đoàn trường ghi nhận
Đối với học tập và rèn luyện
a Khi chƣa áp dụng các biện pháp
Học kì I Khá TB Yếu Tốt Khá TB Yếu
Không 6% 87,8 6,2% 27,2% 50,3% 10,5% 12% b Khi áp dụng các biện pháp:
Học lực Hạnh kiểm Danh hiệu thi đua 2020-2021
Khá TB Yếu Tốt Khá TB Yếu
Đối với các phong trào khác
* Các thành tích chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11:
- Giải nhì phong trào “ thi đua giờ tốt - nề nếp tốt”
- Giải nhì của em Nguyễn Thị Kiều Phương điểm tốt
*Giải nhất bóng chuyền nam chào mừng ngày 22/12
*Giải nhất cuộc thi tự hào Việt Nam
*Các thành tích chào mừng ngày 8/3 và ngày thành lập Đoàn
- Giải nhất cuộc thi “Vẽ hình ảnh người phụ nữ Việt Nam”
- Giải ba chăm sóc bồn hoa
Năm học 2020 -2021, năm học 2021 -2022 được nhà trường công nhận là tập thể lớp xuất sắc và bản thân tôi đƣợc công nhận giáo viên chủ nhiệm giỏi.
